Nogmaals „Het
Knikkeldointje"
Taxi-verhuur
Films van de week
KOKKES sinds 1900
BERQER BADHUIS
GARAGE P. SMIT
onze kunsthandel
J. RUYTER
„DE RUSTENDE
JAQER" BERGEN (N.tt.)
„DE DIEF VAN BAGDAD"
De etskunst van
Jan Ponstijn
In de vorige Badbode stond, dat het
Knikkeldointje linksaf aan het einde
van de Voert was, dit moet echter
zijn rechtsaf.
En nu die gevelsteen!
Tegenover de Kunsthandel Hopman
aan het oude geveltje van Restaurant
de Vries (met de Pilaren) zit een klein
steentje met het opschrift:
Anno 1787
Heeft Gerrit Wiedert Ivangh
Oud 10Yz jaar Deerste
Steen gelegd
Was u al eens op zoek gegaan?
Heel veel is me van die tijd niet be
kend, moet ik u helaas mededelen.
Toch kreeg ik aan het begin van de
laatste oorlog een boek in handen,
dat gedrukt was in 1803. Daarin stond
de strijd beschreven van de Engelsen
en de Russen tegen de Fransen in
1799, Toentertijd was in ons land de
Bataafse Republiek, Hier werden in
ons land de Nederlanders aangevuurd
om te strijden als dappere Bataven!
En vanuit Engeland kreeg men de
proclamaties van de Oranje-Regering
zegge en schrijve ruim tweehon
derd jaar geleden.
Nog geen tien jaar geleden ston
den wij aan het begin van ons Ger
maanse tijdperk en die overeenkomst
tussen die twee oorlogen frappeerde
mij wel terdege. Tegenwoordig doen
we het alleen iets moderner! En als
men zich dan iets van dit alles aan
leert en de mensen leert gadeslaan en
bestuderen, dan zit ik toch maar wat
graag in de mooie natuur!
Daar leer je de werkelijke waarde
van het leven pas kennen en staat
men boven dat alledaagse gedoe.
Alleen- de hypermoderne kunst
schilder schildert in mijn ogen en naar
mijn gevoel het best door zijn boven
natuurlijke schilderijen hoe de wereld
er in werkelijkheid uitziet. Zij alleen
zijn hun tijd vooruit en worden door
ons niet begrepen, omdat wij blind
zijn voor alles wat leeft en groeit!
Daarom mag ik naar mijn gevoel _die
moderne kunst wel zien naast hetgeen
ik zelf in de natuur mag waarnemen
en op papier zetten
En dan dit alles doorgeven aan hen,
■die „ziende blind" zijn!
Maar deze week gaan we weer
eens op zoek naar iets moois. In de
natuur is veel tot rust gekomen, de
vogels hebben hun nestjongen groot
gebracht en in groepen komen de
trekvogels al bij elkaar voor oefen-
vluchten. Bekijkt u die spreeuwen nu
maar eens. Vooral de jonge 'vogels
met hun grauwe kop en de prachtig
gekleurde borst. Nog een paar weken
en de eerste groepen trekken het
warme Zuiden weer tegemoet, de
gierzwaluwen achterna, die de rij zo
ongeveer openen.
Maar wat we iedere avond nog wel
kunnen horen, al zijn het geen vogels,
dat zijn de tjiljigeluiden van de sprink
hanen. Overal langs de weg op stille
paadjes hoort men het schelle ge-
tsjilp ,maar het is moeilijk om het
dier te vinden.
Het meeste geluid maakt de sabel
sprinkhaan in onze omgeving wel.
Men weet al precies hoe dat geluid
ontstaat en van de krekel weet men
al hoeveel keer die met de vleugel
langs z'n getande zij strijkt! Om pre
cies te zijn:deze heeft 131-138 tand
jes op de lijst staan, ook de lijst van
de onderliggende vleugel is getand en
merkwaardig nauwkeurige onder
zoekingende vleugel strijkt 6-8
maal per seconde heen en weer, en
daar beide vleugels gelijktijdig bewe
gen, staat dit gelijk met 32 maal per
seconde over stilstaande tandjes gaan.
Dat geeft dus een toon van 131 maal
32 is 4192 trillingen en zoekt u met de
stemvork de toon, dan zal die blijken
te ziin C5, wat aardig klopt! De
sprinkhaan werkt iets anders, al komt
het op hetzelfde neer. Hij brengt de
sterke rand-ader van de voorvleugel
in trilling door het dijbeen van zijn
springpoot met de getande lijst snel
op en neer te bewegen langs die
vleugelrand.
Zo verbergt de dierenwereld zo
veel, waar we dagelijks voorbijlopen.
Maar die paar fijrie stille momentjes
in de vacantie, wanneer we ons een
momentie heel klein voelen als we be
seffen dat we maar zo'n heel klein
deeltje zijn van al dat grootse mis
schien voelen we ons dan gesterkt en
Trunnen we straks weer een stootje
hebben.
Straks gaat u weer naar huis, ge
bruind en gehard door de zon. Nog
■een paar weken en het dorp is „weer
van ons". Dan gaan de Bergenezen
weer gezellig hun dorpse zaken be
spreken tijdens de herfst- en winter
maanden en misschien komen ze
er nog eens uit! Gelukkig zijn er ook
mensen van de daad, waarop men kan
bouwen en staan zij boven alles, als
het om een verbetering gaat.
Het was een heel relaas dit keer,
via gevelsteen en sprinkhanan naar
dorpse zaken.
Zullen we er nog eens één keer sa
men op uit trekken?
Laatste zomer-excursie dan:
Fiets-excursie met onbeken
de bestemming, Woensdag
avond 24 Augustus. Vertrek
half acht van de Lindeboom
hoek Hoflaan. Duur 1% a 2
uur. Deelname 20 cent per
persoon. Jan Ivangh.
Maandag, Dinsdag en Woensdag,
des avonds 8 uur vertoning van „De
dief van Bagdad", een Oosters sprook
je dat ons verplaatst naar die wonder
lijke sfeer van het oude Bagdad. Daar
ontdekken we de kleine Abu, die al
les steelt, wat hij maar in zijn kleine
vingers kan krijgen, tot hij op een ge
geven ogenblik gepakt wordt en in de
zelfde gevangenis geworpen, waar
Ahmad, de rechtmatige koning, door
toedoen van zijn schurkachtige groot
vizier op zijn terechtstelling wacht.
Maar het handige diefje heeft op 't
laatste moment nog kans gezien de
sleutels van zijn bewaker te stelen en
met de koning weet hij uit de gevan
genis te ontsnappen. Het is niet doen
lijk hier alle wonderlijke avonturen te
verhalen, gevechten met een geweldi
ge spin, de reus uit een fles, het vlie
gende tapijt enz, enz. Toegang 14 jaar.
Vrijdag, Zaterdag, Zondag, des
avonds 8 uur wordt gedraaid de boei
ende film „De prinses .en de piraat".
Toegang 18 jaar. Een geschiedenis van
woeste piraten en eerlijke zeelieden,
dat zich afspeelt in het jaar 1640. Aan
boord van een paketvaarder op weg
naar Amerika bevinden zich o.m. Mar
garet Walbrook, in werkelijkheid
prinses Margaret, die incognito op de
vlucht is naar West Indie, na een ru
zie met haar koninklijke vader, die
haar wil laten huwen met een man,
die zij niet liefheeft.
Ook is aan boord Sylvester de Gro
te, die over de hele wereld heeft ge
reisd en er graag over opschept, wat
hij wel allemaal zou doen als er pira
ten in de buurt zouden komen. Maar
als het kaperschip _de paketboot over
valt, is hij helemaal niet zo'n held..
Heel wat kleurige en spannende ta
ferelen volgen, romantiek, spanning en
dwaasheid maken deze film met Bob
Hope en Virginia Mayo in de hoofd
rollen tot een boeiende rolprent.
Zaterdag, Zondag, Dinsdag en
Woensdag des middags half drie draait
voor de jeugd en voor ouderen de
prachtige door Walt Disney vervaar
digde kleurenfilm „Sneeuwwitje en de
zeven dwergen".
Het oudste adres voor Uw aard
appelen, groenten en fruit
Onze zaak is aan de Noordkant, dus geen zon
TELEFOON zjz6
J. KOKKES
Kleine Dorpsstraat 13, Bergen
N.H., Telefoon 2420
Geopend alle werkdagen van
8-19 uur Vrijdags en Zaterdags
van 8-21 'uur
Dorpsstraat 18 Tel. 2529
STAAT DAG EN NACHT VOOR U KLAAR
BEZOEKT
Hoflaan 2, Telef. 2258
Bioscoop
Vanaf 19 Aug. a.s.
De grootse show-film met BOB
HOPE en VIRGINIA MAYO
„DEPRINSESENDE
PIRAAT"
Toegang 18 jaar
Vanaf 22 Aug. a.s.
SABU en CONRAD VEIDT in
Toegang 14 jaar
SPECIAAL JEUGD-MATINÉE
„SNEEUWWITJE"
op Zaterdag-, Zondag-, Dinsdag
en Woensdagmiddag te 2.30 uur
Toegang alle leeftijden
PREDIKBEURTEN.
Ned. Herv. Gemeente (Ruïnekerk).
Zondag 21 Aug. 10.30 uur, Ds. Be-
kius,
Herv. Evangelisatie Maranatha.
In Rehoboth.
Zondag 21 Aug. 10.30 uur, Ds. Bre
mer.
Gereformeerde Kerk.
Zondag 21 Aug. 9, 10.30 en 16.30
uur, Ds. Rutgers van Anna Paulowna.
Parochiekerk van de H. H. Petrus en
Paulus. H. H. Missen. Zondag te 6,
7, 9.15 (Hoogmis) en 10.45 uur. Kin
dermis te 8.15 uur. Alleen voor kin
deren van de lagere school, voor
gezamenlijke jeugdgroepen en voor
degenen, die een toegangsbewijs heb
ben (aan de pastorie te bekomen).
In de week te 7, 7.45 en 8.30 uur.
Het Lof op Zondag te 7 uur, op
Donderdag te 7.30 uur, op de le Vrij
dag te 7.30 uur en de le Zaterdag te
7.30 uur.
Biechtgelegenheid: Zaterdag van
4-6 en 7-8.30-uur. Verder iedere mor
gen tot 9 uur.
KERKJE TE BERGEN AAN ZEE.
Zondag 21 Augustus, v.m. 10.15 uur,
Dr. S. van der Woude, Ev. Luth. Pred.
te Amsterdam. Liturgische dienst.
Vertrekt tram uit Bergen 9,31 uur.
BERGENSE KUNSTHANDEL P, HOPMAN
GESCHENKEN EXPOSITIES
VRIJ ENTREE
EXPOSITIE H. HEERTJES en J. GROOT
V. d. W. schrijft in de Alkm. Crt.:
In zijn atelier aan de Vincent van
Goghweg houdt Jan Ponstijn deze zo
mer een permanente tentoonstelling
van zijn schilderijen en etsen. De nu
65-jarige. kunstenaar, hoewel steeds
met uitgesproken voorkeur voor hand
werk, waarvan producten op allerlei
gebied getuigenis afleggen, leerde
toch pas op latere leeftijd het etsen:
toen hij de zestig reeds gepasseerd
was.
De etskunst die in ons land onge
twijfeld haar toppunt vindt in Rem
brandt, heeft door deze meester een
stijl gevonden, die niet kan worden
overtroffen. Het is alsof de etstech
niek steeds weer moet teruggrijpen
op deze 17de eeuwer, omdat wat met
de naald gezegd kon worden, door
hém gezegd is. Rembrandts oudere
vriend Herkules Seghers echter was
reeds een experimenteel genie: op de
wonderlijkste wijzen drukte hij zijn
etsen af, waardoor deze niet meer
slechts uit lijnen waren opgebouwd.
Er is later wel meer geëxperimen
teerd, waaraan we verschillende tech
nieken danken: de aquatint, de stip
pelgravure, de zwarte-kunstprent. Het
doel hier was steeds zich los te ma
ken van de lijnen en meer te komen
tot een indruk die tekening en schil
derij geven. In aldeze gevallen gaat
het om afbeeldingen gefundeerd op
een realistische kunstopvatting.
Zo ook is het bij Jan Ponstijn. Toen
hij voor de etskunst gewonnen was,
trachtte hij zijn voorstellingen relief
te geven door een achtergrond in an
dere techniek dan de normale opbouw
in lijnen. Hij deed dat door een „door-
bijtsysteem", d.w.z. dat de achter
grond in de etsgrond werd uitgebeten
zonder een bewerking vooraf. De zo
ontstane etsen lijken enerzijds op de
normale lijnenets, anderzijds op de
zwarte-kunstprent, soms zelfs op een
litho. Zijn streven is daarmee duide
lijk: te komen tot meer toon, die flu
weelachtig kan zijn, waardoor dus
ook tegemoet getreden wordt aan be
hoefte aan sfeer.
Op deze tentoonstelling nu ziet men
zowel op gewone wijze ontstane et
sen als experimentele. Ponstijn, die
steeds heeft uitgemunt in tekenvaar
digheid, laat knap werk zien, in het
bijzonder in zijn uitbeeldingen van
dode vogels.
Voor hem schijnt de etstechniek het
middel te zijn om uitdrukking te ge
ven aan een romantisch gekleurd te
noemen realisme. En zijn tweewaardi
ge techniek lijkt me dan ook voort te
spruiten enerzijds aan zijn realisme
(verbeeld in de strakkere lijn) en an
derzijds aan romantische dromerij
(verbeeld in de zwarte-kunsttoon).
DOKTERSDIENST OP ZONDAG
Op Zondag 21 Augustus wordt de
medische dienst uitgeoefend door
dokter Poot, Dorpsstraat, telefoon
2423. Op Zondag 28 Augustus heeft
dokter van Gelder dienst, Van Ree-
nenpark, telefoon 2027.
Treintje, dat van Alkmaar af door 't landschap scharrelt,
Met bel en rookpluim naar de zeekust dwarrelt,
Ten spijt van duizend autobussen in het land,
Heb ik aan jou een plekje in mijn hart verpand.
Bergen's Bello, Bello, Bello, Klang, Klong, Klang,
Zuchtend, stotend, zwarte monster, Bang, Bong, Bang,
Jij bent historie, maar nog niet te missen,
Neem ons mee naar Zee en laat je stoom maar sissen!
Als door Bergen's Chef 't vertreksein wordt gegeven
Komt er in 't metalen corpus eènsklaps leven,
Dan sist de stoom, dan luidt de bel, dan fluit de fluit,
Jan Hermandad, op straat, spreidt beide armen uit.
Grapjas-conducteur roept: „Sneltrein tot Sparrelaan",
Alles banken derde klas, wat komt het er op aan!
Piet Stucadoor gaat babb'len met een Zweedse ^ady,
In gebarentaal. Het is een pracht-komedie!
Telkens klinken op 't traject de fluit en klokkebel,
't Luisterend muziekpubliek aan Hoflaan hoort het wel
Als Bello voorbijkomt met z'n escadrille
Belt hij op maat „Les cloches de Corneville",
Bij „de Fransman" brengt klein Jantje consternatie,
Raakt bij Moe en 't heerschap naast hem uit de gratie,
Omdat hij op de bank een plasje heeft gedaan,
„Meester" geeft vol stoom: Bello moet nu klimmen gaan.
Zal zijn veertigjarig ijz'ren paardje 't halen?
„Meester" glimlacht, weet: z ij n Bello zal niet falen.
Teder streelt zijn poetsdoek, als hij, stoppend, gadeslaat
Zijn klantjes, die hij straks weer huistoe brengen gaat.
H. J. J.
