rlB
■u.
De Palmbeach-tragedie
dat
40e kors
."O
h
AMSTERDAMSCHE BANK
V/oor Rijwielen
naar DE QOEDE
door Tom Koopman
Een onzer jongens, Tom Koop
man schreei dit artikel speciaal
voor de Badbode. In Djakarta
vervult hij zijn plichten ais
Wachtmeester voor speciale
diensten en Reporter van Leger-
contacten.
ER IS EEN STADSDEEL in Dja
karta, waarin men zich zonder veel
fantasie de zwierige figuren uit de
achttiende eeuw zou kunnen denken.
Je hebt er smalle straatjes, rustieke
bruggetjes, kleine huisjes, die door
een geheimzinnige hand uit Alkmaar
of Hoorn schijnen gelicht en hier tus
sen de kampongs aan de kalirand
neergezet.
Eeuwen geleden wandelden hier de
machtige heren van de Oost Indische
Compagnie. Hier werd het eerste
bolwerk van het kleine land aan de
zee opgericht. Hier landden de eer
ste Nederlanders.
Men kan ze zich zonder veel moeite
voorstellen. Voor het pakhuis waar
op half verborgen achter het rood
en goud van Chinese karaktertekens
nog te lezen staat „Anno 1703",
zou een sprookje kunnen beginnen.
Een sierlijk heer met zilveren
schoengespen kan uit de grond oprij
zen. Kan buigen naar een in kant en
zijde voorbijruisende dame.
Zonder moeite zetten we de klok
een paar eeuwen terug.
Op de puinhopen van Jacatra
sticht Jan Pietersz. Coen Batavia.
Er komen huizen. Volmaakte dupli
caten van de woningen in Holland.
In dit klimaat zijn het dodencellen.
Bedompte, duffe gebouwen, met op
kamertjes, kabinetjes en zelfs bed
steden.
Er zijn onderdeuren waarover de
Opperkoopman 's avonds zijn pijpje
toeback kan smoken en het woord
„tantième" voor het eerst lanceren.
De benedenstad van Djacarta getuigt
nog van die dagen, toen aanpassing
haast verloochening van nationaliteit
scheen te betekenen.
Zoals het in Holland was
Ja, zoals het in Holland was. Want
waar en wanneer Nederlanders voet
aan wal zetten, steeds brengen ze hun
bewijs van Nederlanderschap met zich
mee in de vorm van hun behoefte
naar het vaderland.
Daaraan dankt Djakarta zijn „bene
denstad".
Daaraan dankt het ook de reusach
tige buitenhuizen aan het „Molen
vliet". Vele heren der V.O.C. verbon
den aan Holland onafscheidelijk „De
Vecht". Voor hen was er zelfs in de
weelde van de tropische plantengroei
„niets groener dan de Vecht".
Maar welk een armzalig surrogaat
voor de blanke rivier was het Molen
vliet. Het is een grauwe, vieze stink
sloot, waarin ieder alles wat hij kwijt
wil zijn, deponeert.
Doch onze voorouders slikten dat
surrogaat, zij het met een weemoedi
ge blik. Als bewijzen staan er nog de
robuste buitenhuizen. Ze doen nu erg
vreemd aan tussen de kampongs, die
als mierenkolonies om de huizen op
kruipen. Ze staan er verlegen bij, als
of ze zeggen: „Dit is raar gezelschap".
Langs het Molenvliet past het Wes
ten al niet meer. Het staat er onhan
dig bij.
Maar naar hem, die luisteren kan,
vertellen de buitenhuizen van het
stille heimwee van hun vroegere be
woners. Het verlangen naar Holland
was menig Sinjeur sterker dan het
verlangen naar geld.
ZO KREEG DJAKARTA zijn bene
denstad.
Zo ontstond die groteske vertoning
aan het Molenvliet.
En zo kreeg het „Palmbeach", het
strand van Tandjong Priok.
,/Palmbeach".
De naam riekt naar Hollywood, ter
wijl toch in de baai van Djakarta,
waarvan „Palmbeach" een deel van
de oever vormt, de eilanden „Hoorn",
„Enkhuizen", „Edam", Alkmaar" en
nog zoveel meer liggen.
Het zij zo, want ook Palmbeach is
een slechte vervanging voor onze
lange witte stranden aan de Noord
zee.
Toch kwam iedere Nederlander in
Djakarta minstens één keer op Palm
beach. Waarom?
Je kunt er niet zwemmen, want
elke dag ligt er een brede gordel
slappe kwallen voor het strand. Je
kunt er bijna niet zonnebaden, omdat
de „koperen ploert" eens zo hard zijn
stralen naar het strand zendt. Er is
geen branding, er is bijna geen wind.
Je kunt er slechts met moeite ko
men. Niet alleen door de slechte ver
bindingen, maar ook om dat bordje:
„Het betreden van dit terrein ge
schiedt geheel op eigen risico. Onge
wapende militairen verboden toe
gang". Toch bezoekt iedere Neder
lander Palmbeach.
Het is de tragiek van de hunkering,
al zal niemand het graag toegeven.
Het is nu en dan een beetje zielig,
zoveel mensen te zien doen alsof ze
erg veel plezier hebben. Palmbeach
is een teleurstelling want welbe
schouwd is er niet meer dan de zee
alleen.
Vroeger waren het voornamelijk de
Nederlandse badgasten, die op Palm
beach „vermaak" zochten. Thans doet
ook het Indonesische en Chinese
deel van de bevolking aan de comedie
mee.
Langs het bochtige, hobbelige weg
getje, dat een restaurateur, die een
„strandtent" opende, een klein ver
mogen heeft gekost, schokken de ver
chroomde automobielen. Fietsen ziet
men er zelden of nooit.
Een enkele truck vol soldaten blijft
op een bruggetje steken. Er komt een
hele ruzie van, want achter die truck
wachten tientallen auto's op door
tocht naar de brandingloze zee.
Palmbeach is werkelijk zielig.
Boven de resten van Japanse bun
kers trachten kaalgevreten palmbo
men te wuiven. Ze waaieren niet
mooi uit, zoals in het binnenland1, om
dat de grond te mager is.
Over een luxe auto van de regering
liggen broeken en jassen. Een Indi
sche dame tracht zich in de auto te
verkleden, angstig kijkend naar de
voorbijgangers. Een meelijwekkend
gezicht.
Honderden kleine jongens, zwart
als kool, met ondeugend fonkelende
ogen, presenteren zich ais „oppas-
serrrrr, 'neerrrr". Auto's zonder kop
lampen en ontdaan van de wieldop
pen zijn hun getuigschrift.
Het is weer een van die tegenstrij
digheden in ons, die ons doet zeggen:
„Nooit meer naar Palmbeach".
Iedere Europeaan zei het toen op
de weg naar het strand het lijk van
een Priester was gevonden. De leger
leiding waarschuwde nog eens uit
drukkelijk, toen een sergeant, wiens
kleding bedreigd werd, met goloks
werd aangevallen en zwaar gewond
naar het hospitaal moest worden ver
voerd.
Iedereen, die de kwallen-ellende
trotseerde, verzorgt zijn kwetsuren
met totale haat tegen Palmbeach in
de ogen
En toch
U begrijpt het wel. Tóch zegt Za
terdagavond de Nederlander tegen
zijn vrouw: „Morgen naar Palm
beach". Tóch rijdt er van elk leger
onderdeel een vrachtwagen naar
Tandjong Priok.
Ondanks de kwallen, de slechte
weg, het gevaar en alle beroerdigheid.
Ondanks ingezonden stukken in de
Indonesische bladen en recht-uit-het
hart artikelen in de Bergense Bad
bode
Omdat wë nu eenmaal Nederlanders
zijn.
Omdat we het strand en de zee niet
kunnen ontberen.
Na de bios of 't café
neemt men iets van MAASEN mee!
AUTOMATIEK BREELAAN 12
czAió het regent (6)
NATUURLIJK ZIJN ER veel za
kenmensen in ons dorp. Zakenmensen
kunnen rekenen. Er zijn ook veel
mensen onder ons, die aan sport doen.
Als de zaken- en de sportlieden nu
eens de handen in elkander sloegen?
Dan zouden ze de puzzle van deze
week kunnen oplossen (maar Jantje
uit de zesde klas ook, daar niet van!)
Luister dan maar:
Een race-auto snelt met een gelijk
matige vaart van honderd vijf en der
tig kilometer per uur over de weg
naar de eindstreep. Om drie uur pre
cies passeert hij een paal waarop het
aantal kilometers staat aangegeven,
dat hij nog tot de eindstreep moet rij
den. Het is een getal van twee cijfers.
Twaalf minuten later passeert hij weer
een paal, waarop dezelfde cijfers
staan, maar nu in omgekeerde volg
orde. Vervolgens na tien minuten pas
seert hij een paal, wederom met die
MODE
Onze modewerkster schrijft ons:
Van 8 tot 15 Juli is de mode groen.
Er zijn huizen die momenteel voor het
strand het zwarte strandpakje lance
ren, waaronder zwarte badpakjes. Dit
vreemde gedrag moet ons voorzichtig
doen zijn, want zoals bekend absor
beert zwart de warmte, waardoor de
poriën van de huid uitzetten en bij
meer gevoelige naturen zelfs tot put
jes kunnen worden. Uit volkomen be
trouwbare bron hebben wij vernomen
dat het modehuis dat het zwart brengt
gesteund wordt door een buitenland
se mogendheid voor wie niets te laag
is om een koude oorlog te voeren,
welke dan thans ook gericht is tegen
onze vrouwen en meisjes die zich on
schuldig ophouden aan het strand.
Met nadruk vertegenwoordigen wij de
democratische richting: de mode is
\s
Wat is dat lekker zo'n
Verkade-korstje. Vooral na
het bad zult U het dubbel
waarderen.
Een voedzame lekkernij,
gemakkelijk mee te nemen
naar het strand of op de
wandeling. Prijs per pakje
25 cent.
Maar vraagt Uw winkelier
uitdrukkelijk de bekende
twee cijfers, nu gescheiden door een
komma.
Vraag: Welke getallen stonden op
de palen?
De prijs van deze week is weer een
boek, beschikbaar gesteld door L. J.
Veen's Uitg. Mij, te Amsterdam en
wel: Jan P. Strijbos: De Noordvaar-
ders (boek over de hongertochten tij
dens de oorlog).
Oplossingen tot Zaterdag a.s.
Oplossing puzzle 4: horizontaal: 1
kans; 4 tabe; 8 rul; 10 ree; 11 at; 12
bio; 14 dn; 15 boulevard; 16 branda-
ris; 19 aa; 20 kol; 21 ga, 22 vat; 23
heg; 24 ofte; 25 zone.
Verticaal: 1 krab; 2 autograaf; 3 nl;
5 ar; 6 bedreigen; 7 eend; 9 die; 12
blank; 13 ovaal; 16 bavo; 17 dor; 18
sage; 22a tt; 23ho.
Prijswinnaar is: W. van Leersum,
Costerstraat 25, Alkmaar.
Kantoor Bergen Breelaan 10 Tel. 2563
Voor al Uw Bankzaken is ons kantoor dagelijks geopend van
9 tot 123 o en van i3 o tot 4 uur. Zaterdags van 9 tot 12.30 uur.
VERZILVERING VAN TRAVELLERCHEQUES
groen. Bij tweedelige strandpakken is
het plastron turkoois, smaragd of
tottlegroen en het rokje bisamkruid-,
zee-, of Veronesegroen. Bij de twee
delige badpakken is het omgekeerd.
Fongers, Gruno, Phoenix.
Verhuur en stalling.
Tevens Invalidewagens.
Karei de Grotelaan 2 Tel. 2379
BUSDIENST.
De busdienst AlkmaarBergen v, v.
heeft des morgens een halfuur-dienst,
's middags wordt er om de twintig
minuten gereden.
Van Alkmaar naar Schoorl v. v.
wordt van 17 Juni tot 3 September
om het half uur gereden.
Aanwezige Vreemdelingen
te Bergen en Bergen aan Zee
op Zaterdag 8 Juli 1950
Samengesteld ten kantore van de V. V. V.
uit door het Gemeentebestuur verzamelde
gegevens. Buiten verantwoordelijkheid van
de Redactie/of V. V. V.
GEMEUBILEERDE HUIZEN TE
BERGEN-BINNEN.
Aantal
pers.
Adema van Scheltemaweg 7.
6 Fam. Redelaar, A'dam
Beemsterlaan 9.
5 Fam. Geerling, A'dam
Beemsterlaan 11.
4 Fam. Swart, Groningen
Beemsterlaan 15.
3 Fam. Meijer, A'dam'
Beemsterlaan 17.
4 Fam. Bogers, A'dam
van Borselenlaan 6.
4 Fam. van Horn, A'dam
Berkenlaan 4.
4 Fam. Groot, Zaandam
Berkenlaan 8.
2 Fam. Loef, R'dam
Breelaan 8a.
4 Fam. de Winter, R'dam
Breelaan 34.
4 Fam. v. d. Kerk, IJsselmuiden
Breelaan 46.
5 Fam. Schaap, Palembang
Breelaan 56.
5 Fam. Halenbeek, A'dam
Breelaan 58.
6 Fam. Gaasbeek, Uitgeest
Breelaan 58 s
5 Fam. Affertet, Bussum
Breelaan 64.
4 Fam. v. 't Hof, A'dam
Breelaan 68.
2 Fam. Brunklaus, Indonesië
Breelaan 69.
5 Fam. Nagel, Velzen
Breelaan 70.
5 Fam. Rikkers, A'dam
Breelaan 76.
4 Fam. Kloosterman, A'dam
Breelaan 110.
6 Fam. v. d. End, Arnhem
4 Fam. Marcus, A'dam
Breelaan 122.
6 Fam. Bezemer, Hengelo
Breelaan 124.
4 Fam. Langeberg, A'dam
Broekbeeklaan 1.
2 Fam. van Schagen, Utrecht
Broekbeeklaan 6.
4 Fam. Smit, Nd.-Scharwoude
Broekbeeklaan 8.
6 Fam. Koremans Stortebeker, Delft
Broekbeeklaan 10.
3 Fam. Moen, A'dam
Broekbeeklaan 11.
6 Fam. Schermer, Hoorn
Broekbeeklaan 23.
2 Fam. Beneker, A'dam
Broekbeeklaan 28.
5 Fam. Lijre, A'dam
Buerweg 7.
5 Fam. Rudelsheim, A'dam
Buerweg 59.
4 Fam. Everaars, Zaandam
Burg. Lovinklaan 9.
3 Fam. Paraisa, A'dam
Burg. Lovinklaan 10.
3 Fam. Bos, Brussel
Doorntjes 17.
4 Fam. Koomen, A'dam
Doorntjes 50.
4 Fam. Rozeboom, de Steeg
Dorpsstraat 11.
6 Fam. Kok, Drachten
Dorpsstraat 13.
4 Fam. Mik, A'dam
2 Fam. v. d. Horst, A'dam
Dorpsstraat 17.
5 Fam. Oeseburg Kloose en
Meppeler, A'dam
Dorpsstraat 23.
6 Fam. Bennikmeijer, Engeland
Dorpsstraat 31.
3 Fam. Schafer, A'dam
