Friso fen Holt" exposeer!" bij Hubers
Krachtig talen!" spreekt zich uit
JAC. J. KOEMAN
Gratis tip
HET IS PRACHTIG....
F. KAMSTRA
Frlm
In de kunstzaal Hubers aan de Sluis-
laan zijn steeds zeer belangwekkende
exposities. Permanent aanwezig is de
keramiek van Dirk Hubers, vazen en
schalen die tot het beste behoren wat
de pottenbakkerskunst heden ten dage
in ons land oplevert. Dit werk ver
heugt zich dan ook in grote belang
stelling uit wijde kring.
Dirk Hubers dan geeft, behalve zijn
eigen keramiek, in de loop van het
seizoen het werk van verschillende
schilders. Op het ogenblik exposeert
Friso ten Holt er. Deze omstreeks der
tigjarige kunstenaar toont doeken uit
1946, '48, '49 en '50 en geeft daarmee
een overzicht van zijn arbeid na de
oorlog. Wie zijn werk destijds in Alk-
maars gemeentemuseum heeft gezien,
herinnert zich zijn fraaie stillevens.
Hier hangt er slechts één, het oudste,
in grijze kleuren gehouden, eigendom
van het Amsterdams Stedelijk Mu
seum en getuigend, opnieuw, van een
krachtig talent.
Beschouwt men de beide stukken
van 1948 (resp. Vrouw en Echtpaar, in
welk laatste men gemakkelijk de
schilder en zijn ega herkent), dan is
niet alleen opmerkelijk dat Friso ten
Holt tot figuurschildering is gekomen,
ook de kleur is blijkbaar een geheel
aparte periode in zijn leven. Het
schilderij van de Vrouw is geel, blauw
en rood, dat met Echtpaar groen, vio
let en bruin, kleuren die het palet van
deze schilder, althans in deze felheid,
zelden kent. Wonderlijk is buitendien
dat men hier een verschuiving ziet
naar de koele kant van het spectrum,
het geel naar groen, het blauw naar
violet terwijl het rood bruin geworden
is. Psychologisch beschouwd is dat in
teressant, zowel voor het leren door
gronden van het karakter als voor de
kennis van de kunst van Friso ten
Holt. Laten we dit karakter buiten
beschouwing (het is nu eenmaal zo dat
de psychologie van de kunstenaar
meest geen plaats vindt in de krant)
dan blijft over: de kunst. Ten Holt
blijkt geheel gehandeld te hebben
naar door moderne kunsttheoretici
verkondigde normen, dat wanneer
men één kleur verschuift, men alle
kleuren verschuift. We hebben door
de vergelijking van deze beide wer
ken daarmee het bewijs dat ze beide
ook werkelijk zijn wat de schilder op
dat moment wilde geven. Dat tenslot
te is het criterium der echtheid.
De Vioolspeler (1949, eveneens in
het bezit van het Stedelijk Museum
in Amsterdam) in grijs en bruin, is
kennelijk beinvloed door Henri ten
Holt, Friso's vader, wat men niet kan
zeggen van het andere werk, integen
deel.
Wederom om verschillende redenen,
hoogst belangwekkend is Don Qui-
chotte (1950). Is de voorstelling, hoe
wel gedeformeerd, in het andere
werk duidelijk herkenbaar, hier is de
abstractie ver voortgeschreden. Don
Quichotte zit te paard, zijn hoofd is
smal, deels zwart, deels groen, en
door de legendarische in een lange
punt uitlopende baard, lijkt het hoofd
hier een eendekop. En al zal het al
lerminst de bedoeling van de schilder
geweest zijn dit te suggereren, de uit
beelding bergt toch iets van een schrij
nende waarheid. De vooruitgestoken,
wat puntige borstkas, is violet tegen
het groen en blauw der armen, en vio
let wil symbolisch zeggen: afgekeerd
van de wereld, wereldvreemd. Reeds
om de kleuren is deze Don Quichotte
een prachtige verbeelding van de
grote, maar dwaze ridder.
Schilderkunstig beschouwd ziet men
in het werk van Friso ten Holt het
groot in het geheel opnemen der figu
ren, waarbij elk vlak, ook buiten de
eigenlijke voorstelling, fungeert als
een zelfstandige kleur, die niet een
achtergrond is, maar gelijkwaardig aan
de kleuren die de figuren opbouwen.
Vooral in het laatste schilderij, Don
Quichotte, is dit streng doorgevoerd
en tezamen met de kracht der kleu
ren kan men zich niet aan de indruk
onttrekken dat hier een zeer talent
vol schilder spreekt, rijper dan zijn
jaren zouden doen vermoeden.
FRISO TEN HOLT (Stilleven)
Eerlijk vakmanschap
Jac. J. Koeman, men heeft het in
de pers kunnen lezen, heeft een aria
of zo ten beste gegeven, want zijn ta
lent is niet eenzijdig. Nu zou ik na
tuurlijk graag een hele kolom geschre
ven hebben over het orgelend geluid,
dat hij zijn keel weet te ontwringen,
maar zangcritiek is niet mijn vak.
Daarom (en daarom alleen natuurlijk)
wil ik nog iets zeggen over Jac. Koe
man als schilder.
Jac. J. Koeman: Pop
Hij zetelt in de bovenzaal van het
Huis met de Pilaren (de ingang is door
de lunchroom). In die bovenzaal
staat een ezel (een schildersezel be
doel ik) en een stoel. Er liggen wat
tapijtjes en er zijn heldere lampen. En
wat denkt u nu dat er nog meer is?
Precies! Koemans werk, zijn schilde
rijen en etsen. We schreven er in ons
blad uitvoerig over, maar het kan
geen kwaad nog eens de aandacht te
vestigen op deze, merendeel niet gro
te, doeken met voorstellingen van
landschappen, bloemen, vogels, pop
pen.
Zijn vakmanschap, de mooie verf-
behandeling, het goede kleurgevoel
maken zijn arbeid gaaf. Het is eerlijk
en met liefde gedaan werk: men ga
het bekijken.
BAARD EN PENSEEL
Er worden meer baarden gedragen
momenteel, zelfs door schilders. Er is
echter maar één echte baard en die
is van Foeke Kamstra, de tachtigjari
ge schilder, die men gemakkelijk met
de heer Bernard Shaw van Engeland
verwart. Men kan die baard vinden
aan het Kerkepad (langs de ijsbar van
Schrama en Kroon) en heeft men de
baard, dan heeft men Kamstra en,
want daar gaat het hier om, de expo
sitie die deze schilder momenteel
houdt. Men vergete niet het kunst
zaaltje te bezoeken waar onze oudste
schilder zijn werk heeft opgehangen.
SJORS VAN DE REBELLENCLUB
Dinsdag 8 Aug. komen rare sinjeurs
in de Rus, om half twee en vier uur.,
n.l. Sjors van de Rebellenclub en z'n
kornuiten, die ieder zullen vermaken.
KUNSTENAARS-CENTRUM-BERGEN
Expositie Kunstzaal „De Rustende Jager"
BERGEN
JUBILEUM-TENTOONSTELLING
JAN VAN HERWIJNEN
(recente werken)
5 t/m 18 Aug.10—12.30, 14.30—17.30,
19.30—22 uur. Zondagmorgens gesloten
^■an van 3lerwynen
met nieuw werk bij
^Belangrijke tentoonstelling
Jan van Herwijnen exposeert thans
bij het K. C. B. Vandaag (Zaterdag)
opent Mr A. F. Kamp, de voorzitter,
de expositie, die gezien moet worden
als een ere-tentoonstelling wegens
Van Herwijnens zestigste verjaardag.
Ter ere daarvan heeft deze schilder
reeds zijn werk kunnen laten zien in
zijn geboorteplaats Delft en in Alk
maar (Gemeentemuseum). Dat waren
overzichtstentoonstellingen. Nu echter
zal men recente werken zien, geschil
derd in de laatste drie maanden te
Parijs en Bergen.
Wie het streven van Jan van Her
wijnen kent om gestaag een ontwik
kelingslijn door te zetten zal zeker
met grote belangstelling deze nieuwe
werken bezichtigen. Zijn reis naar
Frankrijk, die hem ongetwijfeld weer
nieuwe impuls heeft gegeven, mag
doen verwachten dat we verrassende
schilderijen te zien krijgen.
De volgende week komen wij uit
voeriger op deze expositie terug,
maar we nemen aan dat zowel bij de
opening heden (4 uur n.m.) als in de
komende week het bezoek evenredig
zal zijn aan de belangrijkheid van Van
Herwijnens werk (hoewel de zaal dan
te klein zal blijken!).
JAAP DE CARPENTIER
Jaap de Carpentier exposeert nu
zijn werk, waaronder nieuwe schil
derijen, bij Kunsthandel De Takel
(M. Hopman). We hebben steeds
met genoegen dit werk besproken en
deden het nog onlangs in dit blad.
Wie prijs stelt op ingetogen en eer
lijke arbeid verzuime niet deze ten
toonstelling te gaan zien.
Hollandse landschap
We hebben er de vorige week een
artikeltje aan gewijd, aan het Hol
landse landschap van Jaap Sax, de
schilder die op het ogenblik in zijn
atelier aan de Buerweg schilderijen
tentoonstelt.
Stemmingskunst mag men zeggen
van een man die weet wat een schil
derij moet zijn. Wie houdt van ons
landschap, van de polders, de weiden,
het water, wende zijn schreden Buer-
wegwaarts.
dat U lid bent van uw Rode Kruis.
Maar uw Rode Kruis staat voortdu
rend voor grote uitgaven, omdat het
het veel mensen moet bijstaan en veel
hulp moet verlenen.
UW LIDMAATSCHAP MAAKT UW
RODE KRUIS STERK.
Maar: Uw extra-bijdrage maakt dat
Uw Rode Kruis zijn vele menslievende
taken kan verrichten.
GEEF DUS NAAR VERMOGEN!
GEEF NU!
Onze taal is geen gemakkelijke taal.
Daardoor gebruiken we de woorden
soms verkeerd. Natuurlijk komt er
ook veel slordigheid bij kijken, want
we zijn vrij gemakkelijk en gemakke
lijk is het om alles wat je uitstalt ex
positie te noemen. Maar een échte
expositie is toch een speciaal iets.
Voor zoiets nodig je de pers uit en
onderwerp je je (tandenknersend na
tuurlijk) aan haar oordeel. Maar bij
eengeraapte „schilderijen", herken
baar omdat er echte verf op echt doek
aangebracht is, in een stal, schuur, ga
rage of andere kraam bijeenverza
meld, vormen nog geen expositie.
Hoedt u voor dergelijke stallen,
schuren, garages of andere kramen,
u hebt de meeste kans Kitsch aan te
treffen, waardeloos goed. BOYCOTT
DE KUNSTPIRAAT! (Wilt u de wer
kelijke exposities bezoeken, sla dan
onze rubriek Waar gaan we heen? op)
jubileum - tentoonótelilng
in de Nieuwe Kunstzaal aan
het Kerkepad bij de Ruïne
SCHILDERIJEN VAN
Avonturenfilm en IJsrevuefilm
Wie zich Capablanca herinnert, een
episode uit de bezettingstijd in Noord
Afrika, zal deze nieuwe film Ontsnapt
van het Duivelseiland zeker niet wil
len missen. Enkele gevangenen ont
snappen dit strafeiland om voor hun
land, Frankrijk, dat in oorlog is met
de nazi's te vechten. Een sterk ge
speelde film, waarin de werkelijkheid
zo dicht mogelijk benaderd is en
waarin Humphrey Bogart, Claude
Rains, Michelle Morgan de hoofdrol
len vervullen. En dan is daar Peter
Lorre, die het zout is in elke film,
waarin hij meespeelt. Toegang 14 jaar
en ouder. Vrijdag-, Zaterdag- en Zon
dagavond om half negen.
Voor alle leeftijden draait de Rus
op Maandag-, Dinsdag- en Woensdag
avond, half negen en Zondag- en
Woensdagmiddag om half drie een
zwem- dans- en kunstschaatsfilm. Be-
lita ontplooit in deze rolprent haar
grote gaven als balletdanseres en als
schoonrijdster. Uiteraard is het scena
rio ondergeschikt aan de vele bekoor
lijke revue- en dansscènes, maar de
film geeft toch een ontroerend ver
haal, waarin de liefde niet ontbreekt.
Schitterende muziek begeleidt de hele
film.
