Voor het ongeschonden behoud van het Berger Bos
Drog.fa. Fr. Posthuma
Het oude Kranenburgh door P. Beyneveld
Eerbied voor kostelijk bezit gevraagd
KUNSTENAARS-CENTRUM-BERGEN
Kunstzaal „De Rustende Jager"
PIET WIEGMAN
CERAMIEK EN AQUARELLEN
19 AUGUSTUS t.m. 1 SEPTEMBER
10—12.30, 14.30—17.30, 19.30—22 uur.
Zondagmorgens gesloten
ONLANGS BLADERDEN WIJ wat
in een oude jaargang van de Badbode,
die van 1930. Dat was het jaar, waar
in het Natuurreservaat, ruim 73 ha
bos, heide en duingebied voor bijna
100.000,van de heer J. van Ree-
nen door de gemeente werd aange
kocht.
Bijna 10 ha. van het Westerbos,
grenzend aan de Sparrelaan, was ech
ter in handen van de N. V. Bouw- en
Bouwgrond Mij Bergen Binnen te 's
Gravenhage, die het bezit voor even
eens bijna een ton wilde overdoen.
Dit stuk bos vormde één geheel met
het aangekochte gebied en in de ge
meenteraad betoogde Dr Hemelrijk te
recht, dat zonder deze 10 ha. van de
Bouwmaatschappij het Natuurreser
vaat zou zijn als een schoon gelaat
met een geschonden neus.
De gemeenteraad besloot voor de
aankoop van het ontbrekende stuk
nog 30.000,beschikbaar te stellen,
indien de rest bijeen werd gebracht
door Rijk en Provincie en door vrij
willige bijdragen van particulieren.
Een comité van actie, tot dit doel op
gericht, garandeerde 10.000,aan
vrijwillige bijdragen van de burgerij en
natuurvrienden.
En zo verscheen dan wekelijks in
de Badbode de verantwoording van
binnengekomen giften onder boven
staand opschrift.
Binnen drie maanden was het gega
randeerde bedrag bijeen en in het
laatste nummer van de Badbode kon
de redacteur, tevens voorzitter van
het comité, met voldoening vaststel
len, dat het gestelde doel was bereikt
en tot in lengte van dagen het Na
tuurreservaat de wandelaar rust en
de kinderen een veilige speelplaats
zou bieden.
Hoe weinig zullen de natuurvrien
den van toen vermoed hebben, dat
nog geen twintig jaar later opnieuw
actie nodig zou zijn tot het ongeschon
den behoud van datzelfde stuk bos.
Maar is het dan geen gemeente
eigendom geworden?
Zeker, legt u echter de nadruk op
het woord ongeschonden en ga dan
nog eens kijken in het Natuurreser
vaat.
De gevolgen van de plundering in
de laatste oorlogswinter zijn door het
weer opschietende hout wel gemas
keerd, doch voor een scherp ziend
oog kan de armelijke staat van het
bos niet verborgen blijven.
ERGER IS, DAT DE stille, voorna
me Sparrelaan in het verkeer is op
genomen. Fietsen, bakkerskarren,
groentewagens, auto's rijden daar
vrijelijk als over een gewone ver
keersweg. Dat ook motoren en se
dert kort de bromfietsen daar niet
ontbreken spreekt wel vanzelf, om
van de ruiters, die van het hun toe
gewezen pad zijn afgeweken, maar te
zwijgen.
Hoe zou het ook anders kunnen,
wanneer de gemeentelijke autoritei
ten zich niets aan het Natuurreser
vaat gelegen laten liggen en het b.v.
mogelijk is dat met hun toesteming de
Sparrelaan wordt opgenomen in het
parcours van een wielerwedstrijd en
de ruiters een cross door het Natuur
reservaat mogen houden.
Vooral met de fietsen is het erg.
Overal jakkerende, jagende jongens,
die langs de paden en de paadjes,
langs duinhellingen en door nieuwe
beplantingen elkaar achterna zitten.
Hoe weinig is er in dit stuk nie
mandsland overgebleven van zijn oor
spronkelijke bestemming: een rustige
wandeling voor de natuurliefhebber
en een veilige speelplaats voor kinde
ren.
Drie maanden waren in 1930 voldoen
de om het Natuurreservaat veilig te
stellen. De verwildering van de oorlog
zijn we na vijf jaar nog niet te boven.
Intussen is er een lichtpunt:
De bordjes, die de bestemming van
het Natuurreservaat aangeven en op
de herplaatsing waarvan reeds jaren
van verschillende zijden werd aange
drongen, zijn op de meeste -niet al
le toegangswegen weer neergezet.
Klein en onopvallend staat het er dan
weer:
Uitsluitend voetpaden.
Voorzichtig met vuur
Blijft op de paden.
Daaronder het bekende verkeers
bord in minimum formaat, wit met ro
de rand, dat alle verkeer, behalve
voor de voetgangers, verbiedt.
Niet dat het nog veel geholpen
heeft.
Maar de politie kan nu tenminste
tegen misbruik optreden, waarbij zij
naar we vertrouwen tactisch genoeg
zal zijn om het begrip pad niet al te
eng op te vatten.
En het gemeentebestuur zal het bij
het herplaatsen van deze borden niet
mogen laten. Ook dit zal er op moeten
toezien, dat zijn verbodsbepalingen
niet overtreden worden en het
herstel van de oorlogsvernielingen in
het bos ter hand moeten nemen.
Waarbij we dan hopen, dat het Na
tuurreservaat niet zal veranderen in
een wei-onderhouden park.
En de burgerij?
Zij tone zich het kostelijk bezit van
het Natuurreservaat waard door er de
stilte en de rust te eerbiedigen. Zij
geve de vreemdeling het goede voor
beeld en helpe mede, evenals de scho
len, om de jeugd eerbied voor de na
tuur bij te brengen.
Opnieuw dus: VOOR HET ONGE
SCHONDEN BEHOUD VAN HET
BERGER BOS. B.
Zonnebrandcrêmes, Zonnebrandoliën
Zonnebrillen, Badmutsen
Eau de Colognes
Oldenburglaan 15, Tel. 2716
VISSEN
Na een week van werken, praten
met tentoonstellingsbezoekers enz., is
het dan Zaterdag.
Zaterdag, de dag, dat iedere sport
visser z'n spullen voor Zondagmor
gen (heel vroeg natuurlijk!) in orde
gaat maken.
Wormen moeten gezocht worden,
nylonsnoeren nagezien, de vrouw
vriendelijk aangekeken. Dit laatste is
zéér belangrijk in verband met de
mee te nemen consumptie.
Dan niet te laat naar kooi en de
wekker gezet op half vier.
Eindelijk sta je dan buiten in het
grijze, zonloze ochtendlicht. Altijd
weer een heerlijk moment, stil en
weldadig!
Na een korte tocht, gedeeltelijk
door het dorp, gedeeltelijk langs aar
dige weggetjes en dijkjes van ons
prachtige polderland, bereik je het
doel van de tocht, een prachtige
vaart met hier en daar wat kroos.
Een uniek stuk water om „op een
zeeltje" te gaan vissen. Vette zeelten
en palingen als kabeltouwen moeten
in deze vaart huizen, zegt men.
Het Nylon-vistuig is spoedig ge
monteerd, diepte gepeild en na het
aanslaan van een prima blauwkop-
pier, gaat het snoer oliezacht te wa
ter. En nu maar wachten. Je stopt 'n
pijp, wisselt een paar woorden met je
(vis)collega, maar verliest je dobber
geen moment uit het oog. Eindelijk
komt dan het lang verbeide moment.
Beet! Je slaat aan en komt tot de
ontdekking, dat het „een beste" is.
Hij schiet door het water en slaat met
z'n machtige staart en je hebt alle
moeite het geval buiten het drijfkroos
te houden. Het schepnet ligt klaar en
na enkele ogenblikken hebben we
een zeelt van ruim twee pond binnen.
Zo gaat het door tot er zeven
stuks in het leefnet liggen.
Er is dus te vissen in Bergen,
maar denk aan de benodigde pa
perassen en vergunningen! V. V, V.
geeft desgevraagd inlichtingen.
Goed succes! Jaap §ax.
Het fraai gelegen herenhuis „Kra
nenburg," de woning van oud-burge
meester Jac. van Reenen aan de
Hoflaan, dateert uit 1882.
Schuin daartegenover, op het zgn.
Maesdam, moet reeds in de veertiende
eeuw een vrije hoeve gestaan hebben.
Zeker is, dat er in de zestiende
eeuw een huis stond, Craeneberch of
Cranenburgh geheten (men treft di
verse spellingen aan) hetwelk door
een ringmuur was omgeven.
Dit huis, ook wel ,,'t Kleine Hof
genoemd, werd omstreeks de tijd van
Bergen's verwoesting (men leze hier
over de Gids voor Bergen en Bergen
aan Zee, uitgave V. V. V. Prijs 35 ct.)
bewoond door de baljuw Sebastiaen
Craenhals. Hij werd hier in 1577 door
geboefte vermoord.
In de zeventiende eeuw was Vrou
we Hegidia van Maesdam bezitster
van het oude Cranenburgh. 'tWerd
toen ook wel „Maesdammerhof" ge
noemd. Deze naam is later overge
gaan op de westwaarts gelegen nieu
we villa, thans bewoond door Baron
Taets van Amerongen.
In de achttiende eeuw kwam het
bezit aan de Heer van Bergen.
In 1835 stond nog slechts het
poortgebouw overeind. Het door vij
vers afgesloten terrein, waar het oude
Kranenburgh heeft gestaan, is nog
altijd herkenbaar.
Vóór de aanleg van het V. V. V.
Openluchttheater in 1935, heeft een
deel van het Maesdam gedurende
enige decennia dienst gedaan als
„Natuur-theater". In 1911 bracht Wil
lem Royaards reeds een opvoering
van „Adam in Ballingschap".
Nevenstaande afbeelding
van hef oude Craeneberch
is te vinden op de oudste
kaart van Bergen, een
z.g.n. handschriftkaart, in
't jaar 1568 gemaakt door
Adriaen Anthonisz., land
meter te Alkmaar
<2^
