'-ft-
VOOR CALLANTSOOG
No. 2.
ZATERDAG 15 JULI 1939.
Seizoen 1939.
Ontstaan van het
Hollands Duinlandschap.
REDACTIE
A. C. BRUSSAARD, Seer. V.V.V.
Abonnement fl. 0,40 per seizoen
bij vooruitbetaling, franco per post.
ADVERTENTIES
per 10 regels per seizoen fl. 3,50
De uitgave heeft plaats onder auspicien der V. V. V. Callantsoog.
(door T. Koerts, h.d.s. te Callantsoog)
II.
In 't vorige gedeelte namen we afscheid
van elkaar aan 't strand, in de strandstoe-
len. Als we nu goed weten, dat Callantsoog
toch maar een heerlijk oord is en U tevens
wat is uitgerust, dan kunnen we ons ver-
haal vervolgen.
De strandwal is ontstaan en hierachter
een veengebied, dat weer te lijden had van
duinen kan het ook tegen gehouden wor-
den en zo duinvorming bewerken. Men ziet
dit aan 't strand, waar een enkele sinaas-
appelschil aanleiding is tot zandophoping,
maar vooral bij de rietschutjes en helm-
poten.
De bewoners van deze lage streken
zie vorig nummer waren niet de oudste
bewoners van ons land. De zandgronden
van Drente, de Veluwe en Brabant her-
bergden de vroegste bewoners. Waarschijn-
lijk is het de behoefte aan vruchtbaarder
bouwgrond geweest, die de zandbewoners
naar de lagere kleistreken heeft gedreven.
In ieder geval troffen de Romeinen hier
verschillende stammen aan, die zij met
name noemden. Zij leefden op terpen de
hoeven waren zelfstandige staatjes, die elk
stormen en vloeden. Door verschillende oor-
zaken waren op die strandwal duinen ont
staan door zeer gunstige omstandigheden,
die voorwaarde voor vorming zijn
a. de aanwezigheid van zandbanken
de golven woelen het zand los en
voeren het naar't 6trand
b. de afwisseling van eb en vloed, waar-
door 't strand komt bloot te liggen
c. de zonnewarmte, die 't zand op-
droogt, dat weer voor de wind weg-
stuift
d. de heerschende westenwinden, die
het zand tegen de kust omhoog
drijven.
Even gemakkelijk als 't duinzand ver-
stuift we denken aan 't verstuiven der
in eigen behoefte voorzagen. Alleen' een
krachtige menselijke of natuurlijke dwang
kon hen er toe brengen op een bepaald punt
samen te werken. Die natuurlijke dwang
bleef voorlopig uit, door het niet voorkomen
van grote rampen, doordat het zeepeil toen
nog lager was dan nu. De menselijke dwang
kwam met de Romeinen, die dijken lieten
aanleggen ten algemenen nutte. Toen zij
vertrokken waren, was ook het centrale
gezag verdwenen, dat de mensen dwong
samen te werken. Vandaar, dat het nog zo
lang duurt voor de bedijking wordt voort-
gezet. Friesland is eerst pl.m. 1000 bedijkt,
voor andere streken zou het nog korter of
langer duren, voor het zo ver was, dit hing
af van de grote rampen, die de mensen
dwong samen te werken.
Een van deze was de le Allerheiligen-
vloed van 1170, toen 't zeewater tot onder
de stadswallen van Utrecht kwam te staan
en al het land tussen Texel, Stavoren en
Medemblik wegsloeg. Ook 1260 kende
een grote overstroming.
Het afgedrukte kaartje geeft de toestand
weer van pl.m. 1280. West-Friesland is
bedijkt, Den Helder bestaat nog niet en de
hele gemeente Zijpe met de tegenwoordige
hoofdplaats Schagerbrug is nog water.
Callantsoog Callinghe is ontstaan
op een eilandje, dat eigendom was van de
heren Brederode, zoals het eiland Huisdui-
nen aan het huis Egmond behoorde. Cal
linghe is niet de plaats, zoals we die nu
kennen tweemaal is een Callantsoog in zee
verdwenen. Het bord in de Ned. Herv.
Kerk, vermeldende de geschiedenis van deze
plaats, de V.V.V. heeft de inhoud laten
opnemen op de achterzijde van een wandel-
kaart, verkrijgbaar voor 5 ct. dat bord
zegt, dat in 1230 Callinghe door graaf
Floris, d. i. Floris IV, uit 't geslacht Brede
rode, begiftigd werd met 'tHooghste Reght;
waarschijnlijk een vrijheidsprivilege. (mis-
schien wil een van de lezers ons meedelen*
welk recht het is
Vermoedelijk ook was dit Callinghe een
nog flinkere plaats dan het tegenwoor
dige Callantsoog. Het zoeven genoemde
bord in de Kerk zegt tenminste
1300 Seer Volk en Neeringhrijk, mijn
Scheepen van de Rhee.
(Wordt vervolgd.)
LET OP!!!
Copie wordt zeer gaarne verwacht uiter-
lijk Woensdags voor de verschijning van de
volgende nummers.
Wijziging van de advertentie-tekst even-
eens voor dien tijd opgeven. Nadien kan
geen wijziging meer worden toegestaam.
Het volgende nummer verschijnt 22 Juli
aanstaande.
De P.T.T. te CALLANTSOOG.
o
Het Poststation te Callantsoog is voor
postzaken opengesteld
Op Werkdagen
van 9 tot 10,30 u 14 tot 15 u 17 tot
17,30 u. en 18,30 tot 19,30 u.
Afhalen van correspondentie op Zon-
dagmorgen van 8,45 tot 9 u.
Voor telefoon en telegraaf
geopend op Werkdagen van 8 tot 21 u
Na 21 uur tot den volgenden morgen 8 u.
gelegenheid tot telefoneeren bij J. de Waal,
„Duinzicht" tel. no. 4.
Geeft Uw tijdelijk adres te Callants
oog op aan het Postkantoor. U bevordert
daarmede een snellere bestelling en voor-
komt het als onbestelbaar retour zenden
van Uw correspondentie.
B A D B O D E
//itrsdiefl
H+isw
7itbem d$t
Ho*