CALLANTSOOG
Zaterdag 24 Augustus 1957 No 9
DORPSTYPEN.
Stranddienst E.H.B.O.
Planten van het strand
en de buitenduinen.
Administratie: R. KOELEMEIJ, Dorpsplein 34, Tel. 02248338, b,g.g. 245
Druk: Fa. K. VAN LOENEN Zn. Schagerbrug Telefoon 02247—272
Iedere dag zag je ze verscheidene keren
door het dorp sloffen, soms samen, soms
Piet alleen en soms Wullem alleen. Meestal
een oude jutezak op de rug, leeg als het in
de richting van de kluft ging, geheel of ge
deeltelijk gevuld bij de terugtocht. Piet en
Wullem waren voor de oorlog de twee
meest karakteristieke figuren van het dorp.
Vele Callantsogers en ook sommige badgas
ten zullen zich het tweetal nog wel her
inneren. Twee oude simpele vrijgezellen,
die jaren bij hun moeder bleven wonen en
toen het oude mens stierf, bleven ze samen
over. Veel produktief werk werd niet door
hen verricht, zodat ze meestal ten laste van
de armekas waren. Piet en Wullem waren
zó met het dorp vergroeid, dat ze niet meer
als bewoners ervan werden opgevat, maar
als inventaris, als een onderdeel van
het dorp zelf.
Geen festiviteit of rouw vond plaats zonder
dat ze er bij vertegenwoordigd waren in de
voorste gelederen. En altijd was er dan wel
een mogelijkheid om ergens munt uit te
slaan, 's Zomers bij- de organisatie van het
strandfeest of bij de volksspelen met kermis,
maar hun hulp was bijna altijd van de wal
in de sloot: In de winter zagen we vooral
Piet als baanveger op de ijsbaan. Op nieuw
jaarsdag was het nieuwjaarwensen een
bezigheid die nogal wat opleverde.
Maar het strandjutten was toch wel hun
belangrijkste bezigheid. Wat door anderen
als waardeloos voorbij werd gelopen, was
voor Piet en Wullem meestal goed genoeg
om in de jutezak te laten verdwijnen en
bij de thuiskomst toe te voegen aan de
voorraad strandvondsten, in hoofdzaak be
staande uit brandhout, lege flessen en
glazen ballen.
Bij de Callantsoger jeugd waren ze veel het
object van plagerijen en helaas niet alleen
bij de jeugd, ook de volwassenen wisten er
nog al raad mee. De gekste dingen werden
uitgehaald, waarbij één van beiden vast wel
het mikpunt wasi Als we aan hen terug
denken, staan ze in onze herinnering meest
al in verband met de één of andere grap
pige gebeurtenis of flauwe streek, het doet
ons glimlachen of misschien wel schateren.
Maar hoe weinig zijn we ons ooit bewust
geweest van de tragiek rondom deze
figuren, deze onvolwaardige mensen, die
toch weer niet zó gek waren dat ze hun
eigen belabberde situatie niet kenden. Wat
is toch dat duivelse in ons, om lichamelijk
of geestelijk onvolwaardigen zo te bespot
ten en te treiteren Juist deze mensen
zouden zo goed een opmontering in hun
armzalige bestaan kunnen gebruiken. Het
tegendeel gebeurt echter steeds.
Piet en Wullem zijn in het begin van de
oorlog in een gesticht opgenomen en
moesten hiervoor Callantsoog verlaten. (De
omstandigheden in de bezettingstijd en
mede hun hygiënische toestand was zo
danig, dat het gemeentebestuur hier heeft
ingegrepen en zeker terecht (red.)
Callantsoog was niet meer compleet, ieder
een heeft ze gemist, deze populaire figuren.
Ze verkeerden in verregaande staat van
vervuiling toen de beslissing genomen werd.
Ontdaan van vuil, vlooien en ander on
gedierte, werden ze in betere (nieuwe, red.)
kleren gestoken en op transport gesteld.
Of het hun eigen wens ook was is me niet
bekend, dat zij echter Callantsoog even
zeer misten als Callantsoog hen, is wel
zeker. Piet kon zonder strand, zee en
vlooien niet leven, al spoedig is hij in het
gesticht overleden.
Langzaam is het gemis van het tweetal
hersteld en het lijkt ons echter niet waar
schijnlijk dat de Callantsogers wederom een
zo'n karakteristiek stel in hun midden zul
len krijgen.
J. d. V.
Naschrift van de redaktie
Wij danken inzender voor dit stukje en de
duidelijke pentekening, waarin hij deze
inderdaad karakteristieke dorpstypen even
aan de vergetelheid heeft ontrukt. Nadat
Piet en Willem' in 1934 hun moeder ver
loren, bleven zij alleen op de wereld samen
wonen en leefden zo hun eigen leventje,
onder het niet strenge toezicht van, zoals
toen nog de benaming was, het Algem. Arm
bestuur. Zij vielen niemand lastig en hoewel
er zeker iets aan haperde wat hygiene enz.
betrof, voor honger e.d. bleven zij gespaard.
Gemeente- en armbestuur gunden hen
graag een vrij leven en zeker hebben zij
daar een goede dienst mee bewezen. Maar
de jaren schreden voort en ook deze broers
werden ouder. De oorlog kwam, distributie
van levensmiddelen enz. maakte het leven
niet gemakkelijker, zodat het toen wel nood
zakelijk werd om in te grijpen. Dat kon
niet langer zo en gemeente- en armbestuur
zouden zeker in hun taak tekort zijn gescho
ten, als zij toen geen maatregelen hadden
genomen. Piet was 57 en Willem 53 jaar,
toen zij in januari 1941 werden opgenomen
in het St. Joannes-gesticht te Nieuwveen,
waar zij een goed tehuis vonden. Natuurlijk
was het voor deze mannen een hele over
gang, maar toch was het o.i. de beste weg.
ZONDAG 25 AUGUSTUS
10—14 uur.
Th. van Diepen
Jb. v. d. Fluit
Riet van Diepen
14—18 uur.
J. H. v. d. Plas
Jb. Buis
Mevr. Vogelenzang
Mevr. De Best
Indien een verdwaald kind op de post is,
wordt er een blauwe vlag met witte letter
K. vanaf de tent gehesen.
Ieder, die het strand en de buitenduinen
bezoekt, zal getroffen worden door het ge
ringe aantal plantensoorten; dat hij op die
plaatsen zal aantreffen. Inderdaad zijn
slechts weinig gewassen in staat, aan de
ongunstige omstandigheden, waaraan zij
daar zijn blootgesteld, het hoofd te bieden.
Immers bij de bezwaren, die alle halophy-
ten te overwinnen hebben, voegen zich hier
nog enige andere. Vooreerst bevat de bodem
van het strand en de buitenduinen weinig
plantenvoedsel. Weliswaar is elk korreltje
zand bij zijn aanspoelen bedekt door een
dun laagje zeewater, dat bij verdamping
een weinig zout als voedsel voor de planten
achterlaat, maar door de grote poreusheid
van de bovenste laag van de bodem wordt
deze al spoedig uitgeloogd en zakken de
voedende stoffen, zoals kaliumchloride,
magnesiumchloride, calciumsulfaat en, mag
nesiumsulfaat, naar diepere lagen, waar de
plantenwortels ze maar moeten trachten te
vinden. Daarbij komt, dat zand zelf bijna
geen voedende waarde bezit. Het bestaat
n.1. voor 90 a 95 pCt. uit verweerd kwarts
slechts 5 pCt. wordt gevormd door ijzer
houdende mineralen, terwijl het ook nog
wat kalk bevat. Verder is de bodem van het
strand en de buitenduinen uiterst los en
stuift en rolt gemakkelijk heen en weer,
waardoor de oppervlakte telkens weer van
vorm verandert. Daarom kunnen er op deze
plaatsen slechts planten groeien, die óf ver
uitgestrekte, lange, vertakte wortelstokken
bezitten, óf welke voorzien zijn van zeer
diepgaande wortels. Tevens moeten zij de
gaven hebben, zich van onder een niet al
te dikke zandlaag naar boven te kunnen
werken. Niet veel planten nu, zijn in staat
aan al die ongunstige omstandigheden het
hoofd te bieden vandaar de armoede van
de flora in dit gebied.
Eén onmisbare factor voor het plantenleven
is echter in voldoende mate aanwezig en
dat is het water. Wel zakt het regenwater
door de bovenste lagen snel weg, doch dit
droge zand werkt dan als een scherm, dat
de verdamping van het water van de lagere
tegengaat. Daarenboven vertoont de gehele
zandmassa een vrij sterke capillaire wer
king.
Het duinzand toch bestaat voor 94 pCt. uit
korrels van minder dan 1/2 mm middellijn
en is derhalve doortrokken van millioenen
fijne kanaaltjes, die het regenwater slechts
node naar beneden weg laten stromen.
Let U eens op de volgende planten Helm
(Ammophila) Zwenkgras (Festuca) Bies-
tarwegras (Triticum junceum) Zandhaver
(Elymus arenarius) Loogkruid (Salsola
kali) Zeepostelein (Ammadenia peploides)
Zeeraket (Cakile maritima) Zeedistel
(Eryngium maritimum).
A. C. VAN OORD,
„De Garnekuul".
ZANDBOUW-WEDSTRIJD.
Het op zondag 11 augustus wegens weers
gesteldheid uitgestelde strandfeest, zal nu
worden gehouden op zondag 25 augustus.
Er bestaat nog gelegenheid voor aangifte
tot deelname op zondag 25 augustus van
10 tot 11 uur op het V.V.V.-bureau.
Ook nu weer is de aanvang bepaald op
12 uur 's middags.
