NOORD-HOLLAND
i— Verduister i
NecL Kultuurkamer
DAGBLAD VOOR
Slag om Charkow ten einde
Uite.ï N.V. Uit*. Mij. Hollands
Noorderkwartier.
Redactie- en Administratiebureaux:
SCHAGEN: Laan 201. Tel. 444 (2
lijnen). - DEN HELDER: Koningstr.
78. Tel. 2345 (2 lijnen). - ALKMAAR:
Langestraat 97. Tel. 3332.
SCHAGER EDITIE
Deze Courant verschijnt dagelijks.
Advertentie-tarief.
Gewone advertenties 11 ct p. m.m.
Bij contract, binnen een jaar te ge
bruiken. belangrijke korting. Prij
zen worden op aanvraag verstrekt.
86ste Jaargang No. 11812
4 pagina's
Hoofdredacteur: A. R. JONKER, Alkmaar (afw.)
MAANDAG 1 JUNI 1942
Timosjenko's noodlot heeft
zich voltrokken
Pantserslag zonder weerga in krijgsgeschiedenis
HOOFDKWARTIER VAN DEN FüHRER, 30 Mei (D.N.
B.) Het opperbevel der weermacht maakt bekend:
De groote slag om Charkow is ten einde. In den sec
tor van generaal veldmaarschalk Von Bock hebben de
legers van den kol.-generaal Von Kleist en van den ge
neraal der pantsertroepen Paulus den afweer van zeer
zware vijandelijke groote aanvallen omgezet in een
trotsche vernietigingsoverwinning. Een Roemeensch
legercorps onder leiding van generaal Cornelio Draga-
lina en een Hongaarsche, een Italiaansche en een Slo-
waaksche formatie hebben zijde aan zijde met de
Duitsche troepen gestreden en nieuwe roem aan hun
vlaggen gehecht. De formaties van het luchtwapen van
kol.-generaal Loehr en van den generaal der vliegers
Pflugbeil hebben in meedoogenloozen strijd de ge
vechten van het leger gesteund in den afweer zoowel
als bij den aanval en hebben het vijandelijke luchtwa
pen uit het veld geslagen. Het bolsjewistische zesde, ne
gende en 57ste leger, tezamen met rond 20 divisies in
fanterie, 7 divisies cavallerie en 14 tankbrigades zijn
vernietigd. Het aantal gevangenen is gest,egen tot
240.000. De bloedige verliezen van den tegenstander
zijn buitengewoon groot. Het aantal van het buitge
maakte of in den strijd vernietigde oorlogstuig be
draagt 1.249 tanks, 2.026 kanonnen, 538 vliegtuigen en
tallooze hoeveelheden andere wapens en oorlogstuig.
Wegens de moeilijke en ge
brekkige productie van voldoende
oorlogsmateriaal en wegen-s de
steeds meer in gevaar gebrachte
materiaal- en grondstoffentrans-
porten van de Ver. Staten naar
de Sovjet-Unie, had Stal in aan de
legergroep van Timosjenko de
beste troepen en het beste mate
riaal waarover hij beschikte, toe
gewezen met de opdracht om de
ze zorgen van het bolsjewistische
regiem met een grooten militairen
slag tegen de Oekraïne uit den
weg te ruimen. Nog voordat de
luchtverkenning de concrete mili
taire voornemens had onthuld,
wa3 deze gedachtengang aan de
opperste Duitsche leiding beken-d.
Om den vijand in de uitvoering
van zijn voornemens te sterken,
werden de waarschijnlijk geachte
doorbraakplaatsen in het Duitsche
front verzwakt. Een uitzondering
hierop vormden slechts zekere
stellingen, die het vermoedelijke
gebied van den vijandelijken aan
val flankeerden.
Tweede faze. Slag van Kertsj.
Van dit gebied uit wilde de vijand
de tang in beweging brengen. Ze
werd hem uit de hand geslagen op
een tijdstip, waarop de vijand zich
nog in opmarsch bevond. Drie le
gers gingen voor hem verloren. Zijn
plan was overhoop gegooid.
Derde faze. De slag rondom Char-
kof. De Groot-Duitsche generale
staf was van een groote zorg ver^
vuld. Zou Timosjenko zich het tijd
stip laten voorschrijven? Nog voor
dat op 12 Mei de dageraad gloorde,
haalde men verlicht adem. Overeen
komstig de bevelen in het Euro-
peesche front, werd een sluis ge
opend voor de aanstormende bolsje
wistische divisies, waarbij hevig ge
vochten werd, opdat de vijand niet
tot het idéé zou komen, dat dit
een doorgestoken kaart was. Een
machtige bolsjewistische wig drong
in het gebied van Isjoem over de
Donetz tot Oostelijk van Krasno-
grad. Hier stiet hij op het einde van
de ongeveer 100 km. lange sluis, op
een granieten muur. Ten Noorden
van Charkof was eveneens een
sluisdeur geopend. Hier voltrok
zich hfet noodlot voor de drie le
gers van Timosjenko.
Vierde faze. De overwinning.
Traag kwam de bij Krasnograd
staande vijand tot het inzicht, dat
wilde hij nog iets redden, hij tot
lederen prijs terug moest Achter
hem was de sluisdeur dreunend
dichtgeslagen. De vliegtuigforma
ties van generaloberst Loehr en
van den generaal der vliegers
Pflugbeil verduisterden den hemel
Een half millloen keurtroepen van
Timosjenko waren op 29 Mei in dit
gebied gesneuveld, gewond of ge
vangen genomen.
Van de 14 pantserbrigades ont
kwam niet een pantser. De paar
den van zeven divisies cavalerie
renden, voor zoover zij niet dood
waren, doelloos tusschen de puin-
hoopen van deze drie vernietigde
legers. Het terrein, wegens zijn bo
demgesteldheid gepredestineerd
voor pantserformaties, had de
grootste pantserlegers ter wereld
zien botsen, omwoeld, vertrapt,
door ontelbare sporen van de rups
banden doortrokken, bood het een
beeld van vernietiging. De veelge
prezen modellen uit Engeland en
de Vereenigde Staten stonden stuk
geschoten en rookend. getroffen
door de bommen van de Duitsche
luchtmacht. Dit gebied is een mas
sagraf met aan den horizon de on
eindige colonnes krijgsgevangenen.
Dit alles in een gebied van 3500
vierk. km.
Als belangwekkend novum
noemt men in deskundige mi
litaire kringen het feit, dat hier
De vier fazen van
Charkov
BERLIJN, 30 Mei (D.N.B.) De
slag in het gebied van Charkof,
die thans geëindigd is met een der
grootste overwinningen der Duit
sche en verbonden troepen, wordt
door welingelichte Duitsche mili
tairen, den tot nu toe grootsten
s'.ag van gemotoriseerde formaties
genoemd. Het groote aantal gevan
genen bewijst hier volgens het oor
deel van militaire deskundigen
minder dan het aantal van 1249
buitgemaakte of vernielde vijande
lijke pantserwagens. Daaruit blijkt
dat door beide partijen de beslis
sing van den slag met dit modern
sle wapen gezocht werd en dat
deze beslissing ten gunste van het
Duitsche pantserwapen is uitge
vallen, waarvan de verliezen niet
alleen tegenover de bevochten be
slissing en het aantal op het slag
veld achtergebleven vijandelijke
pantserwagens, doch ook absoluut
van weinig gewicht zijn. De pant
serlegers van generaloberst von
Kleist en van den generaal der
pantsertroepen Paulus hebben te
zamen met de luchtmacht een
overwinning bevochten, waarvan
de omvang eerst zichtbaar wordt,
wanneer men zich het verloop
van den strijd aan de hand van
het operatieplan voorstelt. Dit is
thans mogelijk daar de Duitsche
generaliteit haar zwijgen verbro
ken heeft. De slag is te verdeelen
in vier fazen.
Eerste faze. Voorbereiding en
opmarsch. De Duitsche verkenning
had reeds op een tijdstip, toen de
vijandelijke voorbereidingen nog
in een beginstadium verkeerden,
het stafkwartier van generaal-veld
maarschalk Von Bock zeer waar
devol materiaal doen toekomen.
De opmarsch van den vijand vol
trok zich in het gebied van het
schiereiland Kertsj en ten Oosten
van de Donetz.
Op grond van deze aandui
dingen was het de opperste
Duitsche leiding duidelijk ge
worden, dat deze opmarsch-
geibieden, volgestuwd met
steeds grootere vijandelijke troe
pen, uitgangspunten moesten
zijn voor tankoperaties met
het doel het industriegebied
in het Donetzbekken en de
vruchtbare Oekraïne te her-
Op 1 Juni begint in Duitschland de texfiel-inzameling. Naast nog
draagbare kleedingstnkken, die bruikbaar zijn voor het werk op
het land of in de fabriek zal ook toxtielafval worden ingeleverd,
waaruit nieuwe stoffen kunnen worden vervaardigd. Een tweetal
foto's ln een uniform-makerij, waar de kleedingstnkken uit oude stof
fen worden samengesteld. Scherl-Fellinga-Pax Holland m.
Britschc terreur-aanval op
Keulen
GROOTE SCHADE AAN OPEN
BARE GEBOUWEN.
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FüHRER, 31 Mei. Het opperbe
vel van de weermacht deelt mede:
In de centrale en de Noordelijke
zone van het Oostelijke front brach
ten eigen plaatselijke aanvalsope-
raties succes.
Achter de linies zijn vrij sterke
bolsjewistische benden in gevech
ten, welke twee weken duurden,
door Hongaarsche afdeelingen ver
nietigd. De vijand verloor daarbij
behalve een aantal gevangenen,
meer dan 4300 dood en, 21 stukken
geschut, 97 granaatwerpers en ma
chinegeweren, alsmede een hoeveel
heid handvuurwapens en 'munitie.
In den slag bij Charkof heeft een
Kroatisch regiment zich. bijzonder
onderscheiden.
Van de rest van het vijandelijke
konvooi in de Noordelijke IJszee,
dat de laatste dagen reeds herhaal
delijk zwaar was getroffen door de
aanvallen van luchtmacht en vloot-
strijdkrachten, zijn wederom vier
groote koopvaardijschepen door
bomen zwaar beschadigd. Bij de
ze aanvallen kwam het tot luchtge
vechten, waarbij zes vijandelijke
jagers van de typen Tomahawk en
Hurricane werden neergeschoten.
In Noord-Afrika duurt de strijd
voort. Duitsche en Italiaansche
jaoht- en gevechtsvliegtuigen scho
ten 25 Britsche vliegtuigen neer.
Aan de Kanaalkust heeft de Brit
sche luchtmacht bij aanvallen van
jagers gisteren overdag twee vlieg
tuigen verloren. Voor de Neder-
landsche kust werden bij een aan
val op een Duitsch konvooi acht
vijandelijke vliegtuigen door be
schermingsstrijdkrachten der mari
ne neergeschoten.
Britsche bommenwerpers hebben
in den afgeloopen nacht een ter-
reuraanval op de binnenstad van
Keulen ondernomen, waarbij door
ontploffingen en brand, vooral in
woonwijken, groote schade aange
richt werd aan verscheidene open
bare gebouwen, waaronder drie ker
ken en twee ziekenhuizen. Bij dezen
uitsluitend op de burgerbevolking
gerichten aanval leed de Britsche
luchtmacht buitengewoon zware
verliezen. Nachtjagers en luchtdoel
geschut schoten 36 der aanvallende
bommenwerpers neer. Aan de kust
werd bovendien een bommenwer
per door marine-artillerie neerge
schoten.
Een afdeeling naohtjagers, on
der bevel van luitenant-generaal
Kammhuber, behaalde hier haar
600ste overwinning. Kapitein Streib
behaalde zijn 25ste nachtelijke over
winning in de lucht, de eerste-lui-
tenant Knacke zijn 20ste. Aan het
Oostelijk front heeft Feldwebel
Steinbatz zijn 83ste overwinning
in de lucht behaald.
voor de eerste maal een reus
achtige afweerslag werd om
gezet in een vernietigingsover
winning, die zonder weerga is
in de krijgsannalen. De afweer
is, zonder dat ook maar iets
werd onthuld van de eigen of
fensieve voornemens, en zonder
I dat een beroep werd gedaan op
de strijdkrachten, die voor het
uitvoeren van deze offensieve
voornemens gereed staan, vol
gens het oordeel van Duitsche
militairen geworden tot een
overwinning der Europeesche
wapenen, welke het uitvoeren
van offensieve plannen van
grooten omvang door Timosjen
ko voor langen tijd onmoge
lijk maakt. Wat deze overwin
ning voor het geheele Oostelij
ke front beteekent, dat zal de
naaste toekomst leeren.
Wederom 22 schepen
vernietigd
Actie in Westen van Atlan
tische Oceaan.
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FÜHRER, 31 Mei. Het opperbe
vel der weermacht deelt mede:
Op den dag der herdenking
van den slag in het Skagerrak
kan de Duitsche marine nieu
we successen melden. Bij de
onvermoeide voortzetting van
den strijd tegen de vijandelijke
ravitailleeringsscheepvaart heb
ben duikbooten in het Westen
van den Atlantischen Oceaan
wederom 22 schepen met een
gezamenlijken iphoud van
106.800 ton tot zinken gebracht
Daarmede heeft alleen al de
duikbootvloot in Mei van dit
jaar 140 schepen met een ge
zamenlijken inhoud van 767.400
ton tot zinken gebracht.
Bedrijvigheid in
Gibraltar
LA LINEA, 30 Mei (A.N.P.)
Men schijnt in de vesting van Gi
braltar meer voorzorgsmaatregelen
te nemen dan tot nu toe het geval
was. Militaire manoeuvres worden
dagelijks te land en ter zee vooral
langs de zijde van de Middelland-
sohe Zee, gehouden. Luchtafweer-
oefeningen vinden aanhoudend
plaats. Vliegtuigen cirkelen voort
durend boven de stad. Schijnwer
pers van het luchtdoelgeschut zijn
onophoudelijk in actie, terwijl te
vens schietoefeningen met lichtende
kogels worden gehouden.
Grond- en constructiewerken wor
den ijverig in het Oostelijk gedeelte
van de versterkte plaats van Gi
braltar, tot vergrooting. van het
vliegveld uitgevoerd, dat door zijn
geringe afmetingen bij het landen
en starten moeilijkheden oplevert.
Gestoorde receptie
ROME, 30 Mei (D.N.B.) Offi
cieel wordt medegedeeld:
In den avon-d van den vijfden
Mei is ten huize van gravin Giu-
liana Sermi een receptie gehouden
waaraan behalve andere oersonen
ook een lid der Amerikaansche
ambassade deelnam, dat evenals
de andere leden dezer ambassade
op het punt stond naar Amerika
terug te keeren.
De politieautoriteiten, die daar
van kennis kregen, gingen onmid-
delijk over tot arrestatie van alle
aanwezigen. De bevoegde autori
teit heeft de volgende maatregelen
genomen: gravin Cesaro Colonna
Simonetta wordt onder politiecon
trole drie jaar verbannen, gravin
Guliana Sermi een jaar. De ove
rige gasten hebben overeenkomstig
de wetten omtrent de openbare
veiligheid een ernstige waarschu
wing ontvangen.
PAUS ONTVANGT JAPANSCHEN
AMBASSADEUR.
ROME, 31 Mei (D.N.B.) De Paus
heeft heden den pas benoemden
Japansohen ambassadeur bij den
H. Stoel, Ken Harada,, ontvangen,
die hem zijn geloofsbrieven kwam
aanbieden. In aansluiting daarop
ontving de Paus de gezinsleden van
den Japanschen ambassadeur in
particuliere audiëntie.
NIEUWE ZEEPBONNEN
AANGEWEZEN
Geldigheidsduur der oude
bonnen verlengd.
De Secr.-Gen. van het Dep. van
Handel, Nijverheid en Scheepvaart
maakt bekend, dat gedurende het
tijdvak van 1 Juni tot en met 30
Juni a.s. de met „algemeen 300"
gemerkte bonnen en de met „k-
zeep" gemerkte bonnen der zeep-
kaarten, welke aan kinderen be
neden den leeftijd van 8 jaar zijn
uitgereikt, recht geven op het
koopen van naar keuze:
90 gram huishoudzeep.
100 gram zachte zeep.
250 gramzeeppoeder (oude of
nieuwe samenstelling).
250 gram waschpoeder.
Gedurende bovengenoemd tijdvak
geeft de met „k-toiletzeep" gemerk
te bon recht op het koopen van
75 gram toiletzeep 80%, d.w.z. toi
letzeep van oude samenstelling.
Diegenen, aan wie het niet
mogelijk is gedurende de
maand Juni 1942 tegen inle
vering van deze bonnen zeep
te betrekken, dienen deze niet
temin uiterlijk 30 Juni a.s. bij
hun leverancier in te leveren,
die desgewenscht een ontvangst
bewijs dient af te geven. De
aflevering van de zeep zal
dan nog tot en met 31 Juli a.
s kunnen geschieden.
Ook de met „een rantsoen zeep"
gemerkte bollnen dient men onder
dezelfde voorwaarden, voor ge
noemden datum bij zijn leverancier
in te leveren.
Voorts wordt bekend gemaakt,
dat de geldigheidsduur der met
„algemeen 211" „algemeen 228",
„algemeen 272" „algemeen 293";
„g-zeep" „h-zeep^ „i-zeep" j««eep
„g-toiletzeep" „h-toiletzeep" „i-toi-
letzeep" en „j-toiletzeep" is ver
lengd tot en met 30 Juni a.s. Ook
deze bonnen dient men uiterlijk
30 Juni a.s. desgewenscht tegen
ontvangstbewijs bij zij n lever
ancier in te leveren, waar
na de aflevering nog zal kunnen
plaats hebben tot en met 31 Juli
a.s.
Zooals in een vorig bericht werd
medegedeeld, zal men in ieder ge
val in de gelegenheid worden ge
steld, op alle thans geldige bon
nen zeep te betrekken.
„De zevensprong"
geopend
PETTEN, 30 Mei. De
jeugdherberg alhier is weer
voor het trekkersverkeer ge
opend. Rondom Amsterdam
zijn thans de volgende jeugd
herbergen in gebruik.
Haarlem (alleen op week
einden), Schoorl, Petten, Vin-
keveen, Kortenhoef en de Kaag
Maan Maan
op vanavond om onder
£1 21.51 uur
L.K. tot morgeoochtend E.K.
12 Juni m 28 Juni
n.m. 5.^4 uur v.m.
Vernietig dezen bon
De secr.-gen. van het dep. van
Landbouw en Vischerij maakt be
kend, dat de met „Algemeen 297"
gemerkte bon van de bonkaart
„Voedingsmiddelen, 6e periode 1942"
niet voor het koopen van distribu
tiegoederen zal worden aangewe
zen en derhalve kan worden ver
nietigd.
Anthracietnootjes en
baggerturf
Nieuwe bonnen aangewezen
De secr.-egn. van het dep. van
Handel, Nijverheid en ^cheepvaart
maakt bekend, dat gedurende het
tijdvak van 1 Juni 1942 tot en met
30 Juni 1942 de met de woorden
„Génerator-anthraciet 6e periode"
gemerkte bonnen recht geven op
het koopen van 1 hl. (maximaal
75 kg.) anthracietnootjes IV of V,
terwijl de met de woorden .Genera-
torturf, 6e periode" gemerkte bon
nen gedurende het zelfde tijdvak
recht geven op het koopen van 50
stuks baggerturf.
Batavia zendt weer
TOKIO, 30 Mei (D.N.B.) De
kortegolfzender van Batavia heeft
zijn bedrijf hervat. Gisteravond
heeft hij voor het eerst beriohten
in het Japansch uitgezonden en
in aansluiting daarop een Japansch
program. In het vervolg zal de
zender eenmaal per week zenden.
De musch, de olifant en
de tijger
BERLIJN, 30 Mei (A.N.P.)
Naar van bevoegde zijde vanmid
dag aan journalisten werd ver
klaard, is een oorlogsverklaring
van Mexicoaan Duitschland tot
dusver nog niet in de Wilhelmina-
strasse ontvangen.
In Duitsche politieke kringen
vergelijkt men de mogelijkheid
van een dergelijken Mexicaanschen
stap met de daad van een musch
die zich probeert te mengen in
een ruzie tusschen een olifant en
een tijger. Men voegt hieraan toe:
„Wie zich in het gedrang begeeft,
waar hij niets mede te maken
heeft, die mag zich niet verbazen,
wanneer hij in dit gedrang om
het leven komt."
Plechtige inwijding der
Installatierede Prof Dr. Goedewaagen
Ter gelegenheid van de
plechtige opening van de Ne-
derlandsche Kultuurkamer
hield prof, dr. T. Goedewaagen
een rede, waarin hij namens
zichzelf en al zijn medewerkers
een getuigenis aflegde van de
gevoelens, waarmede zij hun
niet lichte taak hebben aan
vaard.
Met leede oogen hadden zij ge
zien, hoe lang voor '4 0 onze Ne
derlandsdhe kuituur, niettegen
staande haar grootsche verleden ver
strikt was geraakt in onoplosbare
problemen, hoe ook bij ons het
spook van het kultuur-nihilisme
aan den horizont opdoemde. Wij
leefden onder den doem van den
ondergang van de Europeesche cul
tuur.
Grootsche kultuuruitingen In
tijden van spanning.
Intusschen kwamen onze eigen
grootsche kuituuruitingen steeds
tot stand in tijden van geweldige
spanning naar binnen en naar
buiten. Steeds wanneer ons volk
de rust had gewonnen, bleek het
kultureel scheppingsvermogen te
zijn uitgedoofd.
Daarom ziet spr. in het ge
nomen initiatief niet iets, dat
vreemd is aan onzen volks
aard, doch een consequentie
van wat wijzelf willen en ver
langen ten aanzien van onze
cultuur.
Een deel van onze kuituurschep
pers, spr. verheelt zich dat niet,
staat inmiddels nog argwanend te
genover den nieuwen gang van
zaken. Hij verklaart dit daaruit,
dat zij vervreemd waren van onze
volksgemeenschap.
Do Nederlander dacht eeuwen
lang economisch, maar niet poli
tiek. Daeht hij politiek, dan was
het meer particularisme, dat zijn
gedachten bevangen hield.
Men kon zich niet verheffen tot
de gedachte, dat. de staat zwaarder
zou moeten wegen.
Men vreesde voor een overdre
ven staatsbemoeiing met de kui
tuur, staatsabsolutisme, staats-
dwang. Deze menschen kan men
het woord van den Führer voor
houden: „dasz der Staat keinen
Zweck, sondern ein Mittel dar-
stellt".
Spr. behandelt dan de ontmoe
ting tusschen kuituur en staat in
den loop der tijden en stelt vast
de lijfspreuk van den nieuwen
mensch, den nieuwen staat, de
nieuwe cultuur:
De mensch is er niet om ge
diend te worden, dooh om
zelf te dienen.
Dit is de mythe van den volk-
schen staat.
De taak van dezen staat is drie
erlei: ze moet steunen, stuwen,
zuiveren, ordenen, ze moet de
kuituur brengen tot het volk in al
zijn onderdeelen en ze heeft te
zorgen voor allen, die op kultureel
gebied werkzaam zijn.
De kultureele werker staat in
dlit alles niet als geïsoleerd indi
vidu, doch is een lid van zijn
stand. De heroepsstandorganisaties
wordt daarmee integreereod onder
deel van het staatsbestel.
(Zie vervolg pag. 2).
WELVAART IN UW W W*)
GE7IN DOOR ARBEID \sfw)
IN DUITSCHLAND!
MELDT U AAN BIJ Dl
SE WESTELIJKE A RBEIDSBUREAUX