NOORD-HOLLAND
DAGBLAD VOOR
Aanval op Sebastopol
wint terrein
De Ruyter-tentoonstelling
te Amsterdam
Radio-rede van
Chandra Bose
Nieuwe aardappeleo
Uit*.: N.V. Uitg. Mij. Hollands
Noorderkwartier.
Redactie, en Administratiebureaux:
SCHAGEN: Laan 201. Tel 444 (2
lijnen). - DEN HELDER: Koningstr.
78. Tel. 2345 (2 lijnen). - ALKMAAR:
Langestraat 97 Tel. 3332.
SCHAGER EDITIE
Deze Courant verschijnt dagelijks.
Advertentie-tarief.
Gewone advertenties 11 ct p. m.m.
Bij contract, binnen een jaar te ge
bruiken. belangrijke korting. Prij
zen worden op aanvraag verstrekt.
86ste Jaargang No. 11827
4 pagina's
Hoofdredacteur: A. R. JONKER Alkmaar fafw.)
DONDERDAG 18 JUNI 1942
Legergroepen in centralen
sector vernietigd
Verbitterde tegenstand der bolsjewisten
Storingsaanvallen op
W est-Dui tschland
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FüHRER, 17 Juni: Het opper
bevel van de weermacht maakt be
kend:
De aanval van de Duitsche en
Roemeensche troepen op de vesting
Sebastopol heeft ondanks verbitter
den tegenstand en groote terrein-
moei lijikheden verder terrein ge
wonnen. De doorbraakplaatsen in
het vijandelijke verdedigingsstelsel
werden aanzienlijk uitgebreid en
van hieruit werden diepe wiggen
in de verdedigingslinies gedreven.
Krachtig verdedigde heuvelstel
lingen en forten werden op beide
aanvalsvleugels na zware gevechten
veroverd. In de ochtenduren van
vandaag werd het belangrijke fort
Siberië stormenderhand veroverd.
De luchtmacht steunde den strijd
der infanterie op prachtige wijze.
In den centralen sector van liet
Oostelijke front werden uiteengesla
gen vijandelijke groepen in het
achterwaartsclie gebied van het
front vernietigd. Vijandelijke aan
vallen ten Zuiden van het Ilmen-
ineer mislukten.
Aan het Wolchof-ffront trachtte
de vijand opnieuw met sterke
strijdkrachten de door Duitsche
troepen sedert weken in het moe
rassige -boschachtige terrein taai
verdedigde grendelstelling te door
breken. Alle aanvallen bleven zon
der stucces. De ring om de vijande
lijke strijdkrachten, die ten Noor
den van de grendelstelling ingeslo
ten zijn, werd nauwer aangehaald.
Gevechts- en slagvliegers brachten
ten Zuid-Oosten van het Ilmenmeer
en aan de Wolchof den vijand aan
zienlijke verliezen toe.
Aan de kust van de Noordelijke
IJszee werd in de haven van Jokon-
ga een vijandelijk koopvaardijschip
van 3000 brt. door bommen tot zin
ken gebracht.
In Noord-Afrika mislukten uit-
valspogingen van de ten Westen
van Acroma ingesloten Britsche
troepen. Tot dusver werden bij de
gevechten der laatste dagen om de
Ain el Ga-zala-stelling meer dan 600
man gevangen genomen. Bovendien
werden buitgemaakt of vernietigd:
224 pantserwagens, 35 stukken ge
schut en meer dan 500 vrachtauto's
In het gebied van El Aden wer
den vijandelijke stellingen ondanks
hardnekkige verdediging veroverd.
In luchtgevechten verloren de Brit
ten 21 vliegtuigen.
Zooals in een extra bericht is me
degedeeld, hebben formaties van de
Duitsche luchtmacht en eenheden
van de Duitsche marine in samen
werking met Italiaansche lucht en
zeestrijdkrachten de Britsche vloot
en de vijandelijke ravitailleerings-
6cheepvaart in de Middellandsche
Zee zware slagen toegebracht, in de
periode van 13 tot 15 Juni werden
van krachtig beschermde Britsche
■convooicn door de Duitsche lucht
en zeestrijdkrachten vier kruisers
en torpedojagers, twee bewakings-
vaartuigen en zes koopvaardijsche
pen met. een gezamenlijken inhoud
van 56.000 brt. tot zinken gebracht.
Bovendien werden een torpedojager
en acht koopvaardijschepen door
torpedo's getroffen, in brand gewor
pen of zoo zwaar beschadigd, dat
aangenomen kan worden dat zij
verloren zijn. Nog zes oorlogssche
pen en zes koopvaardijschepen kre
gen bom- of torpedotreffers. In
luchtgevechten met de ter beveili
ging van het convooi opgestegen
jachtvliegtuigen werden door de
Duitsche luchtmacht 33 vijandelijke
Engelschen bevestigen
aftocht in N.-Afrika
Aftfee blijft antwoord schuldig
LISSABON, 17 Juni (A.N.P.).
De Britsche aftocht in Noord-Afrika.
wordt in een officieel communiqué
uit Cairo bevestigd. Daarin wordt
gezegd, dat generaal Ritchie de
laatste schikkingen getroffen heeft
voor de nieuwe bewegingen van
zijn strijdkrachten. De Zuid-Afri-
kaansche en de vijftigste Britsche
divisie hebben zich uit haar stellin
gen ten Zuiden van El Gazala te
ruggetrokken.
In het Lagerhuis heeft de
plaatsvervangende minister-pre
sident Attlee. in antwoord op
een desbetreffende vraag ver
klaard, dat hij omtrent den slag
in Noord-Afrika niets heeft me
de te deelen, zoolang deze nog
aan den gang is. In de tot hem
gestelde vraag werden vooral
inlichtingen verlangd, of ltet
den Britschen strijdkrachten
aan ondersteuning door de
•"htmacht ontbroken heeft.
vliegtuigen neergeschoten. Tien
Duitsche vliegtuigen gingen verlo
ren. Aan deze successen hebben de
onder het opperbevel van generaal-
veldmaarschalk Kesseiring en on
der bevel van generaal der vliegers
Lörzer, van den generaal der vlie-
gerss Geissler en van luitenant-ge
neraal Hoffmann von Waldau
staande vliegerformaties een bij
zonder aandeel. Het succes is mede
behaald door de duikboot van luite
nant-ter-zee le klasse Reschke, die
een vijandelijken kruiser tot zinken
heeft gebracht
Voor de Engelsche Zuidkust be
schadigde de luchtmacht bij dag
en nachtaanvallen drie koopvaar
dijschepen van middelbare grootte
door bommen. Bij Rrighton en bij
Portland werden voor den oorlog
belangrijke installaties zwaar ge
troffen.
De Britsche luchtmacht onder
nam in den afgeloopen nacht sto
ringsaanvallen op West-Du itsche
gebieden. Nachtjagers en luchtdoel
artillerie schoten 9 der aanvallen
de bommenwerpers neer.
Het proces te
Ankara
ANKARA, 17 Juni (D.N.B.). In
het proces wegens den op 24 Febr.
te Ankara tegen den Duitschen
ambassadeur von Papen gerichten
aanslag zijn vandaag de voornaam
ste beklaagden van de Sowjet-Unie
George Pawlof en Leonid Korailof
op grond van artikel 450, van het
Turksche wetboek van strafrecht
wegens rechtstreeksche deelneming
aan een aanslag op het. leven van
een derden persoon veroordeld tot
20 jaar tuchthuisstraf elk De beide
Turkschè beklaagden Abdocrrah-
man en Soeleyman werden elk tot
10 jaar tuchthuisstraf veroordeeld
wegens steun aan den pleger van
den aanslag. Alle beklaagden heb
ben het recht in hooger beroep te
gaan.
Het vonnis zal den beklaagden
schriftelijk worden toegezonden.
Het vonnis is opi 17 uur 30 geveld.
Donkere wolken
boven Australië
STOCKHOLM, 17 Juni (D.N.B.)
De Britsche berichtendienst meldt
uit Melbourne, dat de Australi
sche minister-president, Curtin,
wegens de ernstige wending in
den oorlog heeft besloten, van
avond een radiotoespraak tot de
bevolking te houden. Er is aan
leiding om te vermoeden, dat Cur
tin de allerlaatste 24 uur ongun
stige berichten heeft ontvangen en
dat hij zal spreken over de ernsti
ge wending in Libye en den toe
stand in de Zuidzee aan een be
schouwing zal onderwerpen in het
licht van de slagen o>p de KoraaJl-
zee, bij Midway en de Aleoeten.
Zondag is het gerestaureerde doopvont in de kerk te Hoogwoud offi
cieel overgedragen aan den kerke raad. Het doopvont zooals het
er nu uitziet (Foto Kuiper)
Tocht naar Chatham
Het toppunt van
Nêerlands
macht
De secretaris-generaal van het
departement van Volksvoorlichting
en Kunsten zal op 19 Juni a.s. in 't
Rijksmuseum te Amsterdam op
plechtige wijze een De Ruyterten-
toonstelling openen.
De opening op dezen datum is
geen toeval, maar houdt verband
met de herdenking van een bijzon
dere gebeurtenis, die een hoogte
punt beteekent, niet alleen in de
schitterende loopbaan van De Ruy-
ter als bevelhebber van onze vloot,
maar tevens in de geschiedenis van
Nederland als zeevarend volk en
als groote mogendheid.
19 Juni 1667: tocht naar
Chattam.
Immers het is op 19 Juni as.
precies 275 jaar geleden, dat de
Nederlandsche vloot onder lei
ding van haar grooten admiraal
den beroemden tocht naar Chat
ham heeft ondernomen en deze
in de geschiedenis unieke pres
tatie tot een succesvol einde
heeft gebracht.
Van deze gebeurtenis is het, dat
een onzer bekende historici terecht
opmerkt: „Nooit is de Nederland
sche staat aan de wereld machtiger
verschenen dan in den tocht naar
Chatham."
Wat was voor de Nederlandsche
staatslieden, die over het algemeen
ook in de tijden van onze grootste
machtsuitbreiding een voorzichtige
politiek voerden, aanleiding om op
eens over te gaan tot een zoo agres
sieve oorlogshandeling, die eener-
zijds onze vloot aan groote risico's
bloot stelde, anderzijds echter juist
door haar gedurfdheid en door
haar voor den vijand volkomen ver
rassent element in geval van suc
ces een buitengewoon sterken en
geslaagden zet op het politieke
schaakbord was?
In dit verband moeten wij ons
den toestand waarin de republiek
bij het begin van het jaar 1667 ver
keerde, realiseeren.
AIN EL GAZALA
VEROVERD
Groote buit en talrijke ge
vangenen bij Acroma,
ROME, 17 Juni. In zijn weer-
machtbericht no. 749 maakt het Ita
liaansche opperbevel het volgende
bekend:
De operaties der troepen van de
as in de Marmarische woestijn
worden met succes voortgezet. In
de zone van Acroma en el Aden
werden na hevige gevechten de ver
sterkte stellingen, die hardnekkig
waren verdedigd, door den vijand
verlaten. De buit, gemaakt tijdens
dezen strijd, welke geleid heeft tot
de verovering van Ain el Gazala,
bedraagt tot dusver 224 pantserwa
gens, 85 kanonnen en eenige hon
derden motorvoertuigen, die wer
den buitgemaakt of vernietigd. Het
aantal gevangenen, die reeds de in-
terneeringskampen zijn binnenge
stroomd. bedragen meer dan 6000.
De luchtmacht bombardeerde de ha
ven van Tobroek en haalde drie
Curtiss machines omlaag. Forma
ties vliegtuigen vielen overdag en
des nachts de militaire installaties
van Halfar en Micalba aan, waar
bij de gestelde doelen getroffen
werden.
Een van onze vliegtuigen is niet
teruggekeerd. Duitsche vliegers
haalden in de wateren yen bat ei
land Linosa een Britsoh vliegtuig
omlaag, waarvan de bemanning
werd gevangen genomen.
In de Straat van Sicilië, waar
zich de roemvolle zeeslag afspeel
de, die geëindigd is met den slag
van Pantelleria, werden eenige
honderden Engelsche officieren en
manschappen opgevischt toebehoo-
rende tot de oorlogsbodems en koop
vaardijsc'hepen, welke in brand ge
schoten of tot zinken gebracht zijn.
Een honderdtal van deze opvaren
den is min of meer ernstig gewond.
Een vijandelijk convooi, komende
van Alexandrië en bestaande uit
ongeveer vijftig eenheden, dat reeds
was aangevallen door de Italiaan
sche en Duitsche luchtmacht, toen
het op weg was naar Malta, en dat
de tegenwoordigheid van een sterk
Italiaansch eskader had opgemerkt
dat dit convooi tegemoet ging in de
wateren van Kreta, wendde den ste
ven en zag ervan af, zijn haven
van bestemming te bereiken. Ter
wijl het convooi haastig naar zijn
punt van uitgang terugkeerde, werd
het opnieuw aangevallen door d£
luchtmacht, die het wederom zware
slagen toebracht. De totale verlie
zen door dit convooi geleden kun
nen aldus worden samengevat:
Door de Duitsche luchtmacht:
vier kruisers en torpedojagers en
talrijke koopvaardijschepen tot zin
ken gebracht, verscheidene andere
vaartuigen getroffen en bescha
digd en bovendien een kruiser tot
zinken gebracht door een Duitsche
duikboot. Door de Italiaansche
luchtmacht: een torpedojager tot
zinken gebracht, vijf kruisers en
vier schepen ernstig beschadigd.
In 1665 was de tweede Engelsche
oorlog uitgebroken, toen Engeland
het oogenblik gunstig achtte om
den lastigen en succesvollen mede
dinger op zee definitief als maritie
me mogendheid uit te schakelen,
hetgeen in den eersten Engelschen
oorlog nog niet gelukt was. Het be
gin van den oorlog scheen deze
hoop te verwezenlijken, toen de Ne
derlandsche vloot onder Van Was
senaar van Obdam bij Lowestoff
een zware nederlaag leed. In het
volgende jaar echter, toen de Reuy-
ter de leiding der vloot in handen
had, verbeterde de toestand belang
rijk.
Engeland verslagen.
In den vierdaagschen zeeslag be
haalde hij een schitterende over
winning, die de nederlaag van Lo
westoff weer goed maakte..
Onder den indruk van deze ge
beurtenissen begon in Engeland
langzamerhand de behoefte naar
beëindiging van dën zoo weinig
succesvollen oorlog te groeien.
Zoo kwamen de vredesonderhan-
delaars in Breda bijeen, maar het
bleek niet mogelijk om tot overeen
stemming te komen, want Engeland
wilde vasthouden aan dewoor dat
land zoo voordeelige bepalingen
van den vrede van Westminster,
die den eersten Engelschen oorlog
beëindigd had. Maar na de succes
sen, die onze vloot onder De Ruyter
in dezen tweeden oorlog had weten
te behalen, was de raadpensionaris
De Witt uit den aard der zaak niet
genegen op deze basis vrede te slui
ten.
Daarom trachtten de Engelsche
onderhandelaars tijd te winnen, te
meer aangezien de positie van de
republiek op internationaal gebied
geleidelijk aan moeilijker begon te
worden, daar de verhouding met
Frankrijk minder goed werd. De
gebeurtenissen, die 5 jaren later in
het rampjaar 1672, werkelijkheid
zouden wordo«. wierpen hun scha
duwen al voor ,t.
(Zie vervolg pag. 2).
Vervoer van turf
Aangezien herhaaldelijk misver
stand blijkt te bestaan omtrent de
vraag, wanneer een vergunning
voor het vervoeren van turf noodig
is, vestigt de directeur van het
rijkskolenbureau de aandacht op
het volgende. Elk vervoer van turf
dient, met uitzondering van het
vervoer door den handelaar naar
zijn verbruikers, in zijn normaal
afzetgebied gedekt te zijn door een
door of namens 't Verkoopkantoor
Fabrieksturf N.V. te Assen afgege
ven vervoervergunning. Het ver
voer van turf van handelaar naar
handelaar moet dus evenseens door
een vervoervergunning, afgegeven
door of namens bovenbedoeld ver
koopkantoor, gedekt zijn. Indien 't
vervoer van turf van verveners
rechtstreeks naar verbruikers is toe
gestaan, is hiervoor ook een ver
voervergunning vereischt. Met na
druk wordt er nog de aandacht op
gevestigd, dat, zooals uit het bo
venstaande volgt, ook voor het ver
voer van aanmaakturf, bolsterturf,
dariekluïten en dergelijke produc
ten een vervoervergunning ver
eischt is.
GEVECHTEN BIJ DE ALEOETEN.
WASHINGTON, 17 Juni (Afip).
Het departement van Marine
deelt mede, dat ondanks de sledhte
weersomstandigheden hevige ge
vechten geleverd worden bij de
Aleoeten, waar de Japanners hun
ontsohepingen voortzetten.
CUBAANSCHE PRESIDENT
NAAR DE V. S.
MADRID, 17 Juni (D.N.B. De
president van Cuba, Batista, zal
zich de volgende maand naar de
V.S. begeven om' met Roosevelt
transport- en grondstoffenkwesties
te bespreken. Van officieuze zijde
verluidt, dat hij tevens een nieuwe
leening zal .wagen.
Indië wenscht geen
verzengde aarde"
BERLIJN, 17 Juni. (DNB.) Soe-
bhas Chandra Bose heeft heden
avond in een radiorede tot zijn land
genooten verklaard, dat „dank zij
den druk der openbare meening en
dank zij Gandhi's verzet de pogin
gen van enkele Indiërs om de deel
neming van Indië aan den Brit
schen oorlog te bewerken, mislukt
zijn. Thans is het duidelijk, dat het
Indische volk niet aan den oorlog
van Groot Brittannië wenscht deel
te nemen. De eenige kwestie ,die
nog moet worden opgelost is welke
positieve stappen de Indiërs wen-
schen te ondernemen om vrij te
worden.
Bose wees erop, dat zoowel de
Indische openbare meening, als
Gandhi reeds stappen in die rich
ting hebben ondernomen. Van die
zijde heelt men geëischt, dat de En-
gelsch-Amerikaansche strijdkrach
ten Indië verlaten zouden, opdat er
geen mogelijkheid zou bestaan, In
dië in de toekomst tot een slagveld
te maken.
Bose drong er op aan, dat con
crete plannen door de Indiërs zou
den worden opgesteld, teneinde te
gen den toestand te zijn opgewas
sen voor het geval de Britsche re-
geering niet aan dezen Indischen
eisch zou voldoen. Hij sprak zijn
waardeering uit over de conse
quent afwijzende houding van Gan
dhi tegenover de toepassing van de
politiek der „verzengde aarde" in
Indië.
Naar een vrij indië.
Vervolgens verklaarde Bose, dat
het Britsche wereldrijk volkamen
uiteengeslagen zal worden. Hij
noodigde Indië uit bij te dragen
tot het verval van het Britsche
wereldrijk, opdat uit de asch van
dit wereldrijk een vrij en triuim-
feea-end Indië zou opstaan. Een
eventueele werkelooze of neutrale
houding in deze crisis noemde
Bose een „daad van politiekën
zelfmoord". Een zekere hulp uit 't
buitenland zal voor dezen strijd
noodzakelijk zijn. Hij zeide verder,
dat de mogendheden, die de vij
anden van het Britsche wereldrijk
zijn, de ware vrienden van Indië
zijn. Het is de hoogste tijd, aldus
Bose, dat mijn vrienden en mede
werkers in Indië onderscheid lee-
ren maken tusschen de binnen- en
buitenlandsche politiek van het
vrije Indië. Eerstgenoemde is uit
sluitend een zaak van het Indische
volk. De buitenlnadsche politiek
daarentegen moet in samenwer
king met de landen van het drie-
mogendlhedenpact bestaan. Als In
dië bevrijd zal zijn, moeten de
Indiërs beslissen welken regee-
ringsvorm zij zullen kiezen.
„Spoedig", zoo verklaarde
Bose woordelijk, „zullen wij op
het punt zijn aangekomen,
waarop wij de wapens ter hand
zullen moeten nemen." Hij riep
zijn landgenotoen op zich op
Duurste oorlog
aller tijden
STOCKHOLM, 17 Juni (DNB)
Sir Kingsley Wood heeft in
het Lagerhuis, naar de Brit
sche berichtendienst meldt, op
nieuw een milliard pond ster
ling gevraagd voor oorlogs
doeleinden. Dit bedrag werd
gevoteerd.
Voorts deelde Sir Kingsley
Wood mede, dat de wekelijk-
sche uitgaven van Engeland
voor den oorlog 68% millioen
pond bedragen. Hij verklaar
de dat dit de duurste oorlog
was van alle tijden.
Maan Maan
op vanavond om onder
22.05 uur
E.K. tot morgenochtend L.K.
28 Juni 12 Juli
V.M. 3.1/ uur N.M.
Opheffing rooiverbod
In een-officieele publicatie, elders
in dit blad opgenomen, maakt de
Nederlandsche Groenten- en Fruit-i
centrale bekend, dat het rooiverbod
van vroege aardappelen met in
gang van morgen, Donderdag 18
Juni, wordt opgeheven voor vroei
ge aardappelen en eigenheimers.
De eerste aardappelen van den
nieuwen oogst mogen na Donder
dag, dus van Vrijdag 19 Juni af, ter
veiling worden aangevoerd.
dien dag voor te bereiden en
tegelijkertijd in het geheele
land een Ixwid tegen de poli
tiek van de verzengde aarde te
vormen. De bevrijding van
Indië zal niet lang op zich la
ten wachten. Inidië zal in den,
loop van dezen oorlog zijn vrij
heid krijgen.
Britsche vliegtuigen
boven West Duitschland
Bij storingsvluchten boven West- en
Zuidwest-Duitschland hebben Brit
sche vliegtuigen op verscheidene
plaatsen bommen laten vallen. Vol
gens de tot dusverre ontvangen be
richten zijn daarbij 7 der aanvallen
de bommenwerpers door nachtja
gers neergeschoten.
Nederlandsche
meisjes pakken aan
De Nederlandsche meisjes, die ia
Duitschland allerwegen werk ge
vonden hebben, zijn uitermate te
vreden over hun nieuwen werk
kring. Opgewekt en met toewij
ding verrichten ze hun taak. De
goede verdiensten stellen hen. in
staat zelfstandig te worden. De
sfeer van den arbeid in Duitsch
land is veel aantrekkelijker dan
in Nederland. Dwaze stands- en
klassenvooroordeelen, die nu een
maal in Nederland hoogtij vierden,
hebben veelal meisjes, die in fa
brieken wenkten, met minachting
overladen. Hier. te lande pèaeht
men voor meisjes, die in de fa
briek werkten, den neus op te ha
len. In Duitschland kent. men deze
minachting niet. Daar heeft men
erkenning voor iederen arbeid. Een
leven van nietsdoen is daar niet
meer mogelijk. Daar heeft men
slechts minachting voor menschen
die er de kantjes afloopen en door
nietsdoen aan den kost trachten te
komen.
De Nederlandsche meisjes, die
in Duitschland werk gevonden
hebben, hebben kunnen constatee-
ren, dat iedereen werkt. De doch
ter van een fabrikant evengoed
als de dochter van een eenvoudig
landarbeider. „Werken is geen
schande'.' Het is een heel-normaal
verschijnsel in Duitsche fabrieken
meisjes uit alle kringen der bevol
king, van de hoogste tot de laagste
aan het werk te zien. In volle ka
meraadschap wordt gearbeid, doet
men aan sport en neemt men deel
aan de vele geneugten, die de fa-
brieksdirectie aan het personeel in
rijke verscheidenheid biedt.
De vele honderden Nederlariki-
sche meisjes, die door middel van
de arbeidsbeurzen in Duitschland
werk gevonden hebben, zijn een
stemmig vol lof over hun nieu
wen werkkring die hun een aange
name taak en goede verdiensten
verschaft.
Een unicum in ons land. De gemeente Rijssen beschikt nog over een
Stadsbleek, waar de vrouwen tegen een kleine jaarlijksche vergoeding
de wasofa kunnen spoelen en blee ken. Hartgerink-Pax Holland m.