NOORD-HOLLAND
hevigen strijd
Terugtrekkende vijand achtervolgd
Het nieuwe offensief Twee dagen van
Arnhem's Waterberg
r- Verduister
Distributienieuws
DAGBLAD VOOR
maakte Tijnosjenko's
positie wanhopig
Britscl» geheime agent licht
den sluier
Neerlands volksleven—
Zware Bolsjewistische ver
liezen bij Woronesj.
GEÏNTERNEERDEN
IN NED. INDIË
Deze week
meer sigaretten
Uit*-: N.V. Uit*. Mij. Hollands
Noorderkwartier.
Redactie- en Administratiebnreanz:
SCHAGEN: Laan 201, Tel. 444 (2
lijnen). DEN HELDER: Koningstr.
78. Tel. 2345 (2 lijnen). - ALKMAAR:
Langestraat 97 Tel. 3332.
Deze Courant verschijnt dagelijks.
Advertentie-tarief.
Gewone advertenties 11 ct p. mm.
Bij contract, binnen een jaar te ge
bruiken. belangrijke korting. Prij
zen worden op aanvraag verstrekt
86ste Jaargang. No. 11847
4 pagina's
Hoofdredacteur: A. R. JONKER Alkmaar (afw.)
ZATERDAG 11 JULI 1642
Meesterlijk schaakspel
der Duitsche
legerleiding
BERLIJN, 10 Juli (D.N.B.)
Het grootscheepsche offensief
van dit jaaV' is terstond met
een dusdanige concentratie van
strijdkrachten ingezet, tjat men
zich in kringen van Duitsche
militaire deskundigen heeft af
gevraagd, hoe het mogelijk
was, dat Timosjenko niet tijdig
door de luchtvprkenning hier
van was verwittigd.
Dit raadsel vindt zijn oplossing
in twee meesterlijke zetten der op
perste Duitsche leidfng. In de eer
ste plaats werden de Duitsche op
eenhopingen van troepen en wa
pens bewegelijk uitgevoerd, d.w.z.
dat zij met behulp van de consequ:
ente motoriseering alle vierentwin^
tig uur van plaats veranderden vol
gens een vast plan, waardoor eerst
op den dag voor het begin van het
offensief de benoodigde formaties
öp de aangewezen plaatsen stonden
opgesteld.
In de tweede plaats waB het of
fensief van meet af over znlk een
groote uitgestrektheid ontworpen
ale totdusver nog niet is voorgeko
men. Hierdoor moest de vijandelijke
leiding wel in onkunde blijven ver-
koeren omtrent de eigenlijke Duit
sche bedoelingen, daar zij slechts
ln staat was afzonderlijke acties
en de marschrlchting te onder
schelden. 9
Duitsche militaire instanties
willen thans wel erkennen, dat de
ze manoeuvre schitterend is ge
slaagd, maar over het verloop van
den slag wenscben zij zich niet uit
te laten. Uit 't geheele optreden
van den vijand met inbegrip van
zijn zoogenaamd ontlastingsoffen
sief bij Orel valt af te leiden, dat
*de Bolsjewistische oorlogsleiding
niet meer bekend is met de verblijf
plaats van haar strijdkrachten en
zelfs niet weet, of deze nog bestaat.
Timosjenko's positie is als ge
volg van de Duitsche doorbraak in
Zuidelijke richting wanhopig ge
worden.
Uit zijn bevelen blijkt, dat hij
met het oog op het dreigende ge
vaar wilde terugtrekken naar den
Kaukasus. Dit gaat nu niet meer,
want de Duitsche tanks en gemoto
riseerde afdeelingen hebben zich
op de onderdeielen v. Timonsjenko's
divi|ies geworpen, die aanvankelijk
terugtrokken, zoodat van een stra-
tegischen terugtocht naar het Zui
den niet meer gesproken kan wor
den.
Een reusachtige slag woedt. Op
een slagveld van ontzaglijke af
metingen" De Duitsche leiding
geeft het adembenemende tempo
aan. Het zal reeds dezer dagen be
wezen worden, dat Timosjenko
weer verliest.
EGYPTENAREN LATEN ZICH
NIET VOOR HET ANGLO-AME-
RIKAANSCHE WAGENTJE
SPANNEN.
ATHENE, 10 Juli (A.N.P.) Hoe
Britten hun moeilijke positie in
Egypte zelf beoordeelen, blijkt uit
een rapport, dat naar het schijnt
door een Britscheri geheimen agent
Is gericht aan den voorzitter van
de kamer van koophandel in Cairo,
kolonel Gray. Hierin wordt o.m.
gezegd: „Verstoring van den ravi-
tailleeringsweg van Rommel lijkt
mij langs militairen weg onuit
voerbaar. Met daden van sabotage
echter kunnen de Duitschers niet
ernstig gestuit worden.
Onder de bevblkipg zijn slechts
moeilijk helpers te vinden, aange
zien men voor de spiltroepen in
Egypte een verholen maar toch on-
locjjanbare sympathie gevoeld. Hier
schijnt de vroegere BTitsche poli
tiek zich te wreken.
Britsche bommen
'S-GRAVENHAGE, 10 Juli. In
den nacht van, Woensdag op Don
derdag hebben eenige Britsche
vliegtuigen boven Nederlandsch
gebied gevlogen. Lukraak gewor
pen brisant- en brandbommen ver
nielden of beschadigden verschei
dene woonhuizen. Een kind kwam
om het leven, er waren eén zwaar-
en twee lichtgewonden»
Aanmelding Arbeidsdienst
Met Ingang van 15 Juli a.s.
Meer dan vijftig kampen van
den Nederlandschen Arbeidsdienst
zijn thans belegd en vele duizen
den jonge Nederlanders vormen
daar gedurende hun diensttijd van
vijf en een halve maand gemeen
schappen, waarin karaktersterkte,
gezondheid en onderlinge kame
raadschap, naast eerbied voor den
arbeid, als hoogste waarden gei
den.
Op 4 Januari 1943P zullen echter
nieuwe arbeidsmannen in deze
N.A-D.-kampen worden gelegerd
en in verband daarmede heeft dc
commandant van trien Nederland
schen- Arbeidsdienst de aanmel
ding van vrij wil igers voor die
„lichting" met ingang van Woens
dag 15 Juli a.s. tot nader order
opengesteld.
Als vrijwilliger kan zich aan
melden hij
le. die den leeftijd van 17, ech
ter nog niet dien van 24 jaar
heeft bereikt en die ongehuwd is;
2e. die in den loop van 1043 in
aanmerking wenscht te komen
voor eenk aanstelling in openbaren
dienst of bij het bijzonder onder
wijs en die na 31 December 1919
is geboren.
De vrijwillige aanmelding kan
geschieden bij de arbeidsbureaux,
de gemeentehuizen of bij de N.A.
D.-aanmeldingsbureaux te Amster
dam, Apeldoorn, 's Gravenhage,
Groningen, 's Hertogenbosch en
Utrecht»
VELE VAARTUIGEN VERNIELD
IN* FINSCHE GOLF.
HELSINKI, 10 Juli (D.N.B.)
Het Finsche hoofdkwartier heeft
een extra-bericht uitgegeven met
den volgenden inhoud:
In den nacht van 7 op 8 Juli
heeft de vijand met belangrijke
strijdkrachten een- .veroverings
poging ondernomen op het ten
Noorden van Suursaari gele
gen eiland Somerinsaari. Bij
na twee dagen is om het bezit
van het eiland te land, ter zee
en in de lucht hevig gestreden.
Dank zij de goed samenwerking
tusschen onze zeestrijdkrachten en
de lucht- en kustdefensie is de aan-
valspoging uitgeloopen, op een ne
derlaag voor den vijand. Tijdens
de gevechten zijn in totaal 16 vijan
delijke wachtschepen en motortor-
pedobooten benevens een kanon
neerboot van de Moskou-klasse in
den'grond geboord. Daarvan ver
nietigden de verdedigers van het
eiland 8 vaartuigen, de zeestrijd
krachten 7 en het luchtwapen een
wachtschip en de "kanonneerboot.
Voorts zijn twee vijandelijke vaar
tuigen* beschadigd, waarvan een
duikboot. Ons luchtwapen heeft
verder een tweemotorigen vijande
lijke bommenwerper neergeschoten
bovendien werden verscheidene
vijandelijke vliegtuigen beschadigd
en in brand geschoten. Van de
vijandelijke soldaten, die er in
slaagden op het eiland Somerin
saari voet te zetten, zijn 128 man
gesneuveld. 143 man werden gevan
gengenomen, waarvan ongeveer 10,
die gered werden uit zinkende vijan
delijke schepen. Bovendien gingen
met de vernietigde vaartuigen ver
scheidene honderden manschap=
pen van den vijand onder. Aan
oorlogsmateriaal werden o.a. 150
machinepistolen buitgemaakt. Onze
zeestrijdkrachten leden geen verlie
zen. Van de verdedigers van het ei
land sneuvelden 15 man, 42 werden
gewond. Een van onze vliegtuigen
moest een noodlanding maken, de
piloot werd echter door een van
onze wachtschepen gered.
Eenheden van de Duitsche zee-
stijdkrachten hebben op schitte-
tende wijze aan den strijd deelge
nomen.
NIEUWE LEIDER DER
TURKSCHE REGEERING
BERLIJN, 10 Juli (A.N.P.).
Men herinnert er aan, dat de
nieuwe Turksche minister-presi
dent Saracoglu het Duitsch-
Turksche vriendschapsverdrag
heeft geteekend, waardoor de
Duitsch-Turksche betrekkingen
bevestigd en de solidariteit
bekrachtigd is.
Waarheen
met vacantie?
weerspiegeling van
JAREN vergaan, een volk blijft
levén. Met dit volk altijd iets
wat in vorige generaties is ge
groeid en opgebouwd aan weten
schap en cultuur, aan zeden en ge
woonten, gebruiken, zegswijzen,
kleederdrachten, woningtypen
kortom alles wat eens .het bezit
van een volk uitmaakte. Ma'ar, de
maalsteen van den tijd slijpt af en
wat eens levende, bloeiende werke
lijkheid was, wordt na honderden
jaren tot een vriendelijke herinne
ring En na nog eens honder
den jaren
Ieder levenskrachtig volk leeft
in het heden en werkt voor de toe
komst, doch als het van gezonden
stam is, zal het altijd weer moe
ten putten uit het verjeden. Daar-
B ij d foto:
Voor Noord-Hollanders is de buurt van
de molens in het museum bijzonder in
teressant, vooral om het Zaansphe buurtje
dat er onlangs is ingericht. Over een ka
rakteristieke .ophaalbrug'.komt men in
een straatje met aan weerszijden vroolijk
gekleurde huisjes met de aardige gevel
tjes uit de Zaanstreek.
- Speciale schilders uit Zaandam zorgden
voor de restauratie.
Er staan nu zeven huisjes, die aan de
Zaan afgebroken en naar Arnhem over
gebracht werden. Bij het afbreken kwa
men een mooie vloer- en wandschilderin
gen te voorschijn, die nu weer in eere
(foto Bouvet.) hersteld werden.
om mag het verleden niet dood
bloeden.
\Vij zullen niet vluchten in het
verleden. Integendeel, wij moeten
onze toekomst opbouwen en daar
voor zullen klare hoofden en ste
vige knuisten noodig zijn, boven
alles nuchterheid van geest. Maar
daarbij zullen wij topji,^— en graag
in ons verleden moeten terug
blikken.
Wij kunnen daartoe boeken le
zen, wij kunnen naar musea gaan
beide zullen echter maar al te
vaak teleurstellen, juist omdat een
fleurige schildering van het volk
in zijn breede lagen ontbreekt, het
volk, dat toch de voedingsbodem
is geweest der volgende generaties.
Wat er ook van de oude volks
cultuur verdwenen is en wat er in
de toekomstsnog zal afsterven, het
nageslacht zal de gelegenheid blij
ven houden die oude waarden in
oorspronkelijken vorm te leeren
keryien. Wantdaarvoor bezit ons
Jarid fen museum, geen verdord,
verdroogd 'instituut, maar een stuk
natuur waar de plattelands cul
tuur voor altijd bewaard blijft
en dat niet achter vitrines.
Het is een groot stuk bosch waar
tusschen zware eiken en glanzende
beuken de oude huisjes en boerde
rijen staan met hun oorspronkelij
ke meubileeringen, waar de mo
lens uit Noord-Holland en' andere
streken oprijzen uit het groen of
van achter het water, waar een ou-
derwetsche papiermolen in wer
king is en waar men kan zien hoe
in oeroude tijd kaas werd gemaakt,
de wasch gebleekt, het linnen ge-
Generaal-veldmaarschalk Rommel in de veroverde vesting Tobroek.
Hoffmann-Stapf-P.K. Moosmüller-Pax Holland m
TOTAAL 390 PANTSERWAGENS
VERNIETIGD. - IN ééN DAG
78 VLIEGTUIGEN NEER
GESCHOTEN.
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FÜHRER, 10 Juli (D.N.B.) - Het op
perbevel van de weermacht maakt
bekend:
„In den Zuidelijken sector Van
het Oostelijke front wordt de achter
volging van den terugtrekkenden
vijand door de Duitsche en verbon
den troepen over een breed front
voortgezet. Plaatselijke tegenstand
werd gebroken. Door pantserwagens
gesteunde ontlastingsaanvallen
van den vijand ten Noordwesten
van Woronesj stortten onder zware
verliezen, ineen.
Sterke formaties gevechts- en
slagvliegtuigen steunden den af
weer van de vijandelijke ontlastings
aanvallen en bestookten met groot
succes de terugtrekkende Sowjet-
Russische colonnes, die zich bij en
kele vernielde overgangen tot groo
te groepen opeenhóopten.
Ten Noorden en Noordwesten van
Orel hernieuwde de vijand zijn
aanvallen met sterke infanterie- en,
pantserstrijdkrachten. Zij werden
in hevige gevechten afgeslagen.
VACANTIE-in - eigen - land,
is het parool ook voor de
zen zomer. Tal van ad-
spirant-vacantiegangers stelt
het voor dilemma's, omdat
helaas nog zoo weinige Neder
landers weten hoe schoon het
eigen land wel is. Om de dui
zenden, die straks met vacantie
zullen gaan, wat op weg te
helpen, zullen wij in een aantal
artikelen de aandacht vestigen
op enkele plekjes in het land,
waarvan wij zeker weten dat ze
ook de meest verwende vacan-
tiegangers niet teleur zullen
stellen. Alseerste dient zich
dan aan de prachtige hoofdstad
van Gelderland, dat als uniek
centrum ligt in ongetwijfeld een
der fraaiste en meest afwisse
lende deelen van ons land. De
Veluwsche natuur moge hier
voor zichzelf spreken wij
willen in het bijzonder eens be
lichten het Rijksöponluchtimu-
setxm op den Waterberg, dicht
tegen de stad gelegen, dat een
zoo getrouwe afspiegeling geeft
van ons land, zooals het leefde
en streefde. Neêrlands karak
teristieke boerderijen, zijn mo
lens en bruggen, aZansche huis-*
jes en al wat typisch-Nederland
is staat er in natuurgetrouwe
omgeving. „Nederland in een
notedop", dat is de Waterberg.
Een bezoek ten volle waard,
zooals uit deze serie artikelen
zal blijken.
mangeld en het vlas gesponnen.
Het Openluchtmuseum op den
Waterberg te Arnhem heeft, om
het in weinig woorden te zeggen,
de bedoeling de studie te bevorde
ren der plattelandsbeschaving, zoo
als die tot uiting komt in woning
bouw, dorpsaanleg, huisraad, klee
derdrachten, werktuigen en zoo
meer. Het is een reusachtige over
dekte museumzaal, 46 hectare
groot, waar het Nederlandsche
volksleven in rijke schakeeringen
Yoor ons wordt opengelegd.
Plaatselijke bressen werden ge
dicht en in een tegenaanval opge
heven. Het aantal der in succesvol
le samenwerking van leger en lucht
macht in deze gevechten vemietig-
-de pantserwagens 'is tot 390 geste
gen.
In het ^.chterwaartsche gebied
ten Zuidwesten van Rzjef mislukten
uitvalspogingen van de ingesloten
bolsjewistische strijdkrachten Door
jagers en luchtdoelartillerie wer
den gisteren overdag 78 bolsjewisti
sche vliegtuigen neergeschoten. Vijf
eigen vliegtuigen zijn niet terugge
keerd.
De overblijfselen van het groote'
Engelsch-Amerikaansche convooi in
de Noordelijke IJszee werden giste
ren opnieuw door gevechtsvliegers
en duikbooten aangevallen. Van
het convooi, dat nog uit drie sche
pen met drie torpedojagers en tweë
bewakingsvaartuigen bestond, wer
den alle drie schepen tot zinken ge
bracht, waarvan' twee door duik
booten.
De luchtaanvallen op vliegtuig
steunpunten op het eiland Malta
werden overdag en des nachts met
succes voortgezet. In luchtgevèch-
ten werden 6 vijandelijke jachtvlieg
tuigen zonder eigen verliezen neer
geschoten.
Aan de Zuidkust van Engeland
brachten lichte gevechtsvliegtuigen
gisterenochtend vroeg van het tevo
ren reeds door Duitsche motortor
pedoboten aangevallen Britsche
convooi, een koopvaardijschip van
3006 brt., alsmede een tamelijk
groot bewakingsvaartuig tot
zinken en beschadigden een ander
koopvaardijschip van middelbare
grootte.
In het Kanaal heeft mijnenveger
in den nacht van 9 op 10 Juli een
Britsche motorkanonneerboot na
een hevig gevecht op korten af
stand door rammen tot zinken ge
bracht.
In de Duitsche bocht schoten con-
Vooivaartuigen en marine-artillerie
3 Britsche gevechtsvliegtuigen
neer.
Bekendmaking aan familie en
vrienden
Zij, die in Nederlandsch-Indië fa-
milieleden of vrienden hebben van
wie zij weten of vermoeden kun
nen dat zij geïnterneerd zijn, kun
nen hen met groote kans van wel
slagen bereiken door hun brieven
als volgt te adresseeren:
Internierte Sendung
Gebuehrenfrei
Interned mail
Postage free.
ToMr(naam en voorn.)
Netherlands subject
Internment camp Ramgarh
Provincie of .Bihar
British India.
Afzender: (naam en vol
ledig adres duidelijk invullen).
Over alles wat de familie-om
standigheden van den geïnterneer
de of van den schrijver zelf be
treft kan veilig geschreven wor
den, Zoo ook over de zaken en de
financiën van 'den geadressseerde,
mits in zoodanige algemeene ter
men dat dit voor de censuur aan-#
vaardbaar is.
Eohter is het beslist noodzake
lijk alles te vermijden wat de po
litiek betreft en er ook overigens
aan te denken dat alle brieven
aan een zeer strenge censuur on
derworpen zijn.
Daarom moet ooi* Tiet schrift
zoo duidelijkmogelij]* zijn. Heeft
Maan
op
4.11
12 Juli
NrM.
21 Juli
E.K.
Maan
op
4.53
vanavond om
22.00 uur
tot morgenochtend
5,31 uur
Zondagavond om
21.59 uur
tot Maandagochtend
5.32' uur
tyaan
onder
20.56
Gort, gemengd meel,
havermout en koifie.
surrogaat
De Secr.-Gen. van het.Dep. van
L. en V. maakt bekend, dat gedu
rende het tijdvak tfan 12 Juli tot en
niet 8 Augustus a.s. de ter verkrij
ging van goTt aangewezen bon „Al
gemeen 341" recht geeft, od het koo-
pen van 125 gramü gort e.d. in plaats
van opshet normale rantsoen van
250 gram. Daarnaast is evenwel bon
„Algemeen 342" aangewezen, welke
uitsluitend i;echt geeft op het koo-
pen van 125 gx-am gemengd meel.
Het totale rantsoen blijft derhalve
gehandhaafd op 250 gram.
De bovenomschreven wijziging
brengt tevens mede, dat degenen,
die hun rantsoen in den vorm van
gortpap wenscben op te nemen,
voor het rantsoen van vier liter
gortpap zoowel bon 341 als bon 342
daarvoor moeten inleveren. Met na
druk wordt er de aandacht op ge
vestigd, dat het niet geoorloofd 1s
het rantsoen van-vier liter gortpap
te koopen voor twee bonnen 341 of
twee bonnen 342, tor wijl het even
min is toegestaan een hplf rantsoen
d.i. 2 liter gortpap te koopen op bon
341 of bon 342.
Degenen, die hun rantsoen willen
opnemen in gemalen gort, bereid
met gemalen magere blokmelk en
suiker, moeten per drie pakjes twee
bonjien 341 inleveren.
Voorts wordt ditmaal wederom
havermout vérki-ijgbaar gesteld op
den peulvruchtenbon. Het zal even
wel in verhand met den bij den
handel aanwezigen voorraad haver
mout niet mogelijk zijn, dit artikel
op alle bonnen, waarover men be
schikt, te koopen, zoodat men er
genoegen mee zal moeteri nemen,
gedeeltelijk havermout en gedeelte
lijk peulvruchten te ontvangep.N
Ten slotte wordt er de aandacht
op gevestigd, dat bon „Algemeen
338" aangewezen voor koffiesui*ro-
gaat, in plaats van gedurende vier
weken, gedurende acht weken gel
dig zal zijn.
Zooals blijkt uit de nieuwe
bonnenlijst, zijn twee extra
rantsoenen sigaretten beschik
baar gesteld, zoowel voor hou-
ders van tabakskaarten als
voor houdsters van sigaretten-
kaarten.
Op bon R 5 kan men 40 siga-
retten ontvangen.
Op elk der heide bonnen 36 A*
van de rookerskaart worden
Verstrekt 5 sigaren of 10 ciga-
rillos of 20 sigaretten, terwijl
bon 36 A van de sigaretten-
kaart recht geeft op het koo
pen van 20 sigaretten.
Ditmaal zijn van de tabaks-
kaart geen opeenvolgende bon-
nummers aangewezen, doch
twee gelijke.
men niet veel te schrijven, dan
verdient het de voorkeur dit op
een briefkaart te doen, waarvan
óg censuur gemakkelijker en vlug
ger gaat. Met het oog op de on
zekerheid der postverbindingen
is het raadzaam, bijvoorbeeld om
de veertien dagen, copieën van
brieven na te zenden.
Tenslotte dit: de brief of brief
kaart moet geopend (in niet ge
sloten enveloppe) en zonder ge-
leidebrief ingesloten worden in
een gefrankeerde enveloppe en
geadresseerd aan ^et Nederland
sche Roode Kruis, Bezuidenlhout-
scheweg 33, Den Haag, dat voor de
verdere verzending zorg draagt.
Een opgave van de met zeker
heid in Indië geïnterneerden
het staat echter vast dat later nog
vele anderen geïnterneerd werden
is afgedrukt in de eerelijst, op
genomen in het nummer van
„Volk en Vaderland", van 13
Maart 1942. Zij, die niet of niet
meer in staat zijn dit nummer te
raadplegen kunnen desgewenscht
van de bedoelde ongave een af
druk verkrijgen door zich daartoe
te wenden tot het commissariaat
voor Indische Zaken van de N.S.
ÏJ., Zeestraat 76, Den Haag, dat
zich ook voor eventueele verder
gewenschte informaties omtrent
deze aangelegenheid gaarne be»
sdhitóbaar steil