NOORD-HOLLAND Snelle opmarsch in het Oosten Gandhi stelt Engeland ultimatum Het openluchtmuseum DAGBLAD VOOR TIMOSJENRO's verloren spel Bolsjewistische colennes vernietigd Onweer over Kaïro Neerlands volksleven door de eeuwen heen Uit*.: N.V. Uit*. Mij. Hollands N oorderkwartier. Redactie- en Administratiebureaux: SCHAGEN: Laan 201. Tel 444 (2 lijnen). DEN HELDER: Koningstr. 78. Tel. 2345 (2 lijnen). ALKMAAR: Laneestraat 97 Tel. 3332. SCHAGER EDITIE Deze Courant verschijnt dagelijks. Advertentie-tarief. Gewone advertenties 11 ct p. mm. Bij contract, binnen een jaar te Re- bruiken. belangrijke korting. Prij zen worden od aanvraag verstrekt. 86ste Jaargang. No. 11851 4 pagina's Hoofdredacteur: A. R. JONKER Alkmaar (afw.) DONDERDAG 16 JULI 1942 Dc ooafbankelijkheidseisch Britsch-Indië van BANGKOK, 15 Juli. (D.N.B.) Bet besluit in Wardha is ge vallen. Gandhi heeft Engeland ultimatief uitgenoodigd zich onvoorwaardelijk uit Indië te rug te trekken, aldus heeft de woordvoerder van de Indi sche onafhankelijkheidsliga in Oost-Azië heden in een radio- commentaar gezegd. Ingeval Engeland dit ultimatum niet aanneemt, zullen de Indische massa's een nieuwe campagne van burgerlijke ongehoorzaamheid be ginnen. Ook de Indische onafhan kelijkheidsliga in Oost-Azië, die twee millioen Indiërs omvat, steunt ten volle het ultimatum van Gan dhi. De Indische spreker merkt op, dat men zonder meer kan aanne men, dat Engeland zich niet vrij willig uit Indië zal terugtrekken en dat derhalve het Indische volk voor de vrijheid van Indië onder leiding van Gandhi met zijn mas sabeweging zal beginnen. Uit Wardha wordt aan het agent schap Reuter gemeld, dat het uit voerend comité van de pan-Indi- sche congrespartij Mahatma Gan dhi heeft gemachtigd de leiding van de campagne van burgerlijke ongehoorzaamheid in lridië op zich te nemen. Deze campagne zal wor den voortgezet tot de Britsche re geering de volledige politieke onaf hankelijkheid aan Indië zal hebr ben verleend. Russische zenuwcentrum 1 bedreigd GEALLIEERDE PLANNEN STOR TEN ALS EEN KAARTEN HUIS INEEN. BERLIJN, 15 Juli. De A.N.- P.-correspondent te Berlijn meldt: Aan het Don-front ontwikkelt zich, naar Moskou zelf toegeeft de strijd voor de bolsjewisten zeer ongunstig. De troepen van Timosjenko zijn door de Puit- schers, die diep in hun linies zijn doorgedrongen, overvleu geld, waardoor hun een verder terugtrekken in. Oostelijke rich ting wordt belet en zij naar het Zuiden worden gedrongen. Niet alleen wordt de verbinding tusschen de Bolsjewistische leger groepen bedreigd, doch ook de voornaamste Noordzuidverbindin- gen van de Bolsjewisten zijn ver- Het front ten Noord-Westen van Woronesj Britten in Egypte teruggeslagen MALTA WEDEROM DOELWIT VAN ITALIAANSCHE BOM BARDEMENTEN. HOOFDKWARTIER VAN DEN FüHRER, 15 Juli. Het opper bevel der weermacht maakt bekend: In het Oosten dringen de Duitsche en verbonden troepen aan het geheele aanvalsfront «nel voorwaarts. Dp achterhoe de van den vijand werd terug geworpen, gedeeltelijk uiteen gedreven of vernietigd. Snelle formaties vernietigden in rus- telooze achtervolging vijande lijke colonnes en sneden in den rug van den vijand zijn ver bindingen naar het Oosten af. Het luchtwapen zette zijn aan vallen op de vijandelijke te rugtochtsbewegingen voort. Bij een nachtelijken aanval op Rostof zijn uitgebreide branden in de stad ontstaan en op het sta tionsterrein. Krachtige vijandelijke aanvallen op het hruggehoofd van Woronesj werden in harde gevech ten afgeslagen en daarbij zijn 38 tanks vernietigd. Formaties infan terie en tanks hebben in het ge bied ten Noordwesten van Woro nesj ingesloten vijandelijke strijd krachten vernietigd en daarbij 125 tanks vernield. In den centrale sec tor zijn plaatselijke aanvallen van den vijand mislukt Ten Noorden en Noordwesten Van Orel- is het aantal door leger en luchtwapen in succesvolle af- weergevechten van 5 tot 13 Juli Vernietigde tanks gestegen tot 446. Bij luchtaanvallen op een vijande lijk vliegveld in het gebied van Moermansk zijn talrijke treffers geplaatst op hangars en tusschen «tilstaande vliegtuigen. Aan het Egyptische front zijn in den Zuidelijken sector sterke Brit- eche verkenningsstrijdkrachten in aanval teruggeworpen. Formaties gevechtsvliegtuigen en duiebom- menwerpers hebben den vijand zware verliezen toegebracht. Tal rijke vrachtauto's zijn vernield of beschadigd. Op Malta werden mili taire installaties overdag en des nachts gebombardeerd. spoorwagen hoofdwegen Italiaansch Weermachtbericht ROME, 15 Juli. Het Italiaan- «che weermachtbericht van heden luidt als volgt: In den Zuidelijken sector van het Egyptische front zijn krachtige .vijandelijke af deelingen, die op verkenning waren, aangevallen en naar het Oosten teruggeslagen. Ita- liaansche formaties gevechtsvlieg tuigen, die opereerden ten Oosten van El Alamein, tegen troepencpn- centfaties, hebben eenige tientallen gemotoriseerde strijdmiddelen in brand geworpen en vernield. Her haalde gevechten tusschen forma ties eindigden ten gunste van de luchtmacht der spil: "negen Brit sche-toestellen werden door Ita- liaansche en 4 door Duitsche jagers neergeschoten. De militaire inrichtingen op Mal le werden wederom overdag en des nachts gebombardeerd: vier vijandelijke toestellen .werden door Kaart van Pelt Duitsche jagers boven het eiland neergeschoten. Twee Italiaansche toestellen keerden niet terug van hun operaties. Engelsche vliegtui gen zijn vannacht gevlogen naar eenige plaatsjes op Sicilië en in Calabrië. Eenige bommen werden zonder resultaat in de omgeving van S'aponara, in de provincie Messina, neergeworpen. Bovenstaand kaartje geeft het operatie-terrein aan tusschen Orel en Woronesj waar momenteel de strijd nog gaande is. Het gebied tusschen Koersk en Woronesj is nu van vijandelijke troepen tol aan de rivier de Don gezuiverd, sinds de Duitsche troe pen Staty-Oskol en Woronesj op 7 Juli veroverd hebben. In de zóne ten Noord-Westen van Woronesj en Orel wordt de achter volging van den vijand voortgezet. Met dikke zwarte lijn is het strijd gebied hiervan aangegeven dat een diepte heeft van 200 Km. broken, o.a. de vier-sporige lijn van Moskou naar Rostof. Wel be vinden zich meer naar het Oosten nog enkele verbindingen, doch de ze hebben een veel geringere ver voerscapaciteit. Ook dreigt thans ernstig gevaar voor de verbindin gen te water. In dit verband zij er op gewezen, dat een belangrijk deel van het vervoer over den Don en de Wolga geschiedt. Dat men zich in het geallieerde kamp van den ernst van den toe stand ten volle bewast is, blijkt uit Engelsche persstemmen, waarin er op gewezen wordt, dat alle wereld- strategische plannen, die gebaseerd waren op de stabiliteit van het Sowjet-Rnssische front, volkomen omver geworpen zijn- Men had erop gerekend, dat de Duitsche strijdkrachten nog.langen tijd in de Sowjet-Uniè gebonden zouden blijven, doch dit is een be rekening, waarop men thans geen staat meer kan maken., STOCKHOLM, 15 Juli (D.N.B.) United Press meldt uit Moskou, dat het den volken der Sovjet-Unie steeds duidelijker wordt, dat de geheele Sovjet-Unie steeds meer in gevaar komt door den onophoude- lijken druk der Duitsche legermas sa's. Het roode leger wordt steeds meer teruggedrongen naar het Oosten. Derhalve spoort de Prawda, al dus U.P., de soldaten aan hun krachten tot het uiterste in te spannen. De Krasnaja Zwjesda verklaart, dat de strijd de groote beslising nadert. Voor de Sovjet unie zijn er slechts twee wegen, overwinnen of sterven. De Bolsjewistisch-Joodsche jour nalist Ehrenburg schrijft, dat de Duitschers reeds het Russische ze nuwcentrum bedreigen- Het zou misdadig zijn deze gevaren niet te onderkennen. U.P. meldt voorts, dat de hulp kreten-der Sowjet-Unie aan de ge allieerden steeds dringender wor den. De Prawda stelt den eisch dat eindelijk een tweede front moet worden gevormd en wel onverwijld. Tot slot verklaart het bureau, dat van alle Sowjet-frónten buitenge woon ernstige berichten over de si tuatie binnenkomen. Toen ongevey 40 Egyptenaren die een uitnoodiging hadden ontvangen om te verschijnen* op het bureau van den com mandant onder escorte van Britsche soldaten naar de En gelsche militaire gevangenis zouden worden gebracht, kw&m op het Ismaliaplein een vrij groote menigte bijeen, die de Britsche soldaten ontving met joelen en gefluit, en trachtte het escorte den weg te' .ver sperren, toen het de Mariette- Pasjastraat wilde inslaan. On der een hagel van steenen en stokken moest het escorte zich den weg banen en keerde ten slotte, toen de woedende men- schen aanstalten maakten de gevangenen te bevrijden, naar het commandantsgebouw terug. Daarbij vielen eenige schoten; 7 Egyptenaren en 2 Britsche solda ten werden gedood. Het aantal zwaar gewonden kan niet wor den vastgesteld, aangezien zij door de demonstranten in veiligheid werden gebracht voordat uit de na bijgelegen militaire barakken ver sterking was aangekomen. Het plein werd ontruimd en talrijke arrestaties zijn verricht: In het al- gemeene tumult gelukte het een deel van de geëscorteerden te ont komen. De vice-directeur der Brit sche politie Sir Fitz Patrick, heeft een aantal ingrijpende bepalingen uitgevaardigd. Zoo is het in be paalde wijken verboden, groepen te vormen die uit meer dan 3 perso nen bestaan. De gebouwen der En gelsche autoriteiten worden be waakt- door patrouilles met stalen helmen en de bajonet op 'het ge weer. Naar verluidt heeft de Wafd- partij besloten in het parlement een interpellatie over deze gebeur tenissen in te dienen. EGYPTISCHE BEVOLKING BE WERKT BRITSCHE SOLDATEN MET STEENEN EN STOKKEN. TUNIS, 15 Juli (A.N.P.): Over in cidenten die zich op 13 Juli des middags hebben voorgedaan voor het bureau van den Engelschen plaatselijken commandant in Kaïro zijn thans de volgende bijzonder heden bekend gemaakt: Waarheen met vacantie? ii ALS njen aan den Noordrand van Arnhem op den Schelm- scheweg loopt, die al eeuwen lang de verbinding vormt tusschen Velp en Oosterbeek, gaat men langs den Oostelijken rand'van de hooge Veluwe. Men komt dan voorbij hét vermaarde Burgers Dierenpark en blijft op bet viaduct over den Cat- tepoelscbeweg onwillekeurig staan, geboeid door het plotselinge uit zicht vele kilometers ver over de Veluwe tot waar de radiomasten van Kootwijk schimmig opsteken in het wazig verschiet. Voortgaande, komt men onder de schaduw van zware beuken, die in dubbele rij langs den weg staan. Rechts ziet men de eerste huizenrijen der Gel- dersche hoofdstad, links een voor het oog ondoordringbaar bosch. Wie zou in dit bosch een museum zoeken Iemand die goed kijkt zal echter tusschen de boomen, half verscho len in het kreupelhout, de romp van een schip zien liggen, verderop iets zien schemeren dat veel heeft van molenwieken. Komt men dich terbij, dan ziet men hoe de bodem langzaam afdaalt naar een beekje, dat nauw zichtbaar tusschen het mos voortkabbelt. Zoo heeft men van den weg af reeds een eerste gezicht gehad op het openluchtmu seum een aanblik die wel he melsbreed verschilt van elk ander museum, dat ons land rijk is. De eenige dingen die in het fraaie landgoed De Waterberg wijzen op iets museum-achtigs, zijn de wegwijzers door het bosch en de eenvoudige, kleine gele bordjes, die iets vertellen over. het huis of den molen, waar men voor komt te staan. Als die er niet waren, zou men denken door een statig oud bui ten te loopen, waar de kasteel heer het natuurschoon zoo on gerept mogelijk heeft bewaard. Heuvel op heuvel af gaat men langs geweldig zware eiken en machtige beuken; soms is men rondom door boomen en gebla derte ingesloten en schrikt men op als een snelle wezel plotse ling wegglipt onder het mos of een schichtige vogel luid krij- schend voorbijwiekt. Dan zou men slechts willen genieten van het natuurschoon, maar... daar voor alleen is men niet op den Waterberg. Volendam en Marken, Twen te en Gelderland. EEN klein armetierig huisje aan den kant van het bosdhpad herinnert ons wel aan het doel van onze komst. Het is een hut, waarin vroeger de Volendammer vissdhers woonden, ongeveer üwee bij drie meter groot! Als wij er binnen treden, moeten wij erken nen, dat het niet allemaal even mooi is wat in den ouden tijd werd achtergelatenEr stonden vroe ger dertig van deze buisjes benoor den het Y te Amsterdam en dit hutje is het eenige wat er- van overgebleven is. De Volendammer vissdhers en vischiboeren kwamen in den regel alleen des Zondags bij hun gezin in Volendanl en brachten de werk dagen in hun eenpersoonswoninkje door, dat gunstig gelegen was bij de aanlegplaats der visscherssöbui- ten en bij de stad waar zij bun waar uitventten. Achter in het hutje vindt meri de bedistee en midden op 'de houten vloer de ouderwetscbe potkadhel. Een oude ol/ielamp en enkele gebruiksvoor werpen zijn -evenzoovele herinne ringen aan een tijd, d'ien wij al zoo heel ver adhter ons denken. En tochwerd dit huisje nog tot 1918. door den Volendammer vis- sdher G. Vlak bewoond. Even verder eenzelfde herinne ring aan slechte woningtoestanden: de plaggenhut, zooals men ze nog wel aantreft in de veenstreken van Groningen en Drente. Wat meer levensgeluk waait Lnchtveldpostzendingen naar bet Oostfront NIET ZWAARDER DAN 10 GRAM. 's-GRAVENHAGÉ, 15 JulL Veldpostzendingen bestemd voor het Oostfront, welke voor een ge deelte van den afstand per lucht post worden verzonden, moeten aan de volgende eischen voldoen: a. Maximumgewicht 10 gram. b. Frankeering door een van Duitsche zijde beschikbaar gestel de luchtpostzegel, met de afbeel ding van e'en vliegtuig en het op schrift „Luftfeldpost Deutsches Reich". c. Op de adreszijde de met ge kleurd potlood onderstreepte aan wijzing: „Mit Luftfeldpost". d. Over het geheele adres een liggend rood kruis aanbrengen. In het bijzonder blijkt tegen het gewicht te worden gezondigd. Zen dingen zwaarder dan 10 gram zijn niet toegelaten en worden aan de afzenders teruggegeven. ons tegen uit het oude Twentsdbe „losse boes" van het Saksöedhe ty pe. MenscJhen, vee en werktuigen zijn alle in één ruimte onderge- bracht.Men ziet het in deze boerde rij, een der sieraden van het mu seum, waar alles in oorspronkelij- ken vorm aanwezig is. Wij komen langs een steenen grafkist uite en koepelgraf, welke ons verplaatst in de tijden van plm. .1800 jaar voor het begin der jaartelling maar wij springen al weer naar later jaren: een Twentsch bakhuis uit de 18e eeuw, dat tot in onzen tijd gébruikt werd. Er staan nog tientallen huizen en boerderijen, die ons het verschil leeren zien tusschen het Twentsche en het Geldersche „losse hoes". Wij komen ook in het gewone Gelder sche hoerenhuis naar het Saksi sche overgangstype, in Zuidlim- burgsohe boerenhoeven en Noord- hol landsche huisjes, zooals hei vissohershuis van het eiland Mar ken, dat uit een smal straatje in de Kerkbuurt aldaar afkomstig is: het laatst overgeblevene van het oude type, waarin nog geen schoor steen aanwezig is en ook geen zol dering en waar de haard vrij op den vloer staat (Rookhuis). BIJ DE FOTO: Het Geldersche boerenhuis, Saksisch type uit de 17e eeuw, z.g. „los huis". (Foto Bom vet) r— Verduister Maan Maan op vanavond om onder 8.44 21.55 uur 3 Aug. L.K. E K tot morgenochtend 27 Juli ff ot iZAug V.M. D.Jy uur N.M. Prijs van gesmolten rundvet vastgesteld 's-GRAVENHAGE, 15 Juli. Blij kens een officieele mededeeling van Gemachtigde voor de Prijzen in de bladen is de prijs van ge smolten rundvet, dat op den distri butiebon aan de verbruikers wordt verkocht, vastgesteld op 33 cent per 200 gram. Zuinig met uw ruiten Hoe breuken ontstaan en hoe men ze. kan voorkomen Men vestigt onze aandacht er op, dat niet alleen het op geforceerde wijze ontdooien van ruiten tijdens vorst, b.v. door middel van straal- kachels tot onnoodige en on'ge- wenschte glasbreuken kan leiden, doch dat ook het donker of zwart beschilderen van ruiten of het be plakken met zwart papier dergelij ke gevolgen kan hebben. Dit aan brengen van donkere randen ge schiedt soms voor het verkleinen van de etalages of voor het verge makkelijken van verduistering. Op dagen, waarop de buitentempera tuur nog laag is en de zon reeds in kracht toeneemt en dat is gedu rende een groot deel van het jaar het geval ondergaan de aldus be werkte ruiten een ongelijkmatige verwarming, welke ongewone span ningen in het^glas teweeg brengt, die licht tot een breuk aanleiding geven. Met het oog op de bestaande glas- schaarschte is het gewenscht der gelijke financieele en economische risico's te voorkomen. Het zwart maken van puiruiten kan daarom beter worden nagelaten. Een doel treffende verduistering blijft niet temin mogelijk. In een lossen, zwart papieren of kartonnen rand, die echter minstens 2 cm. van de ruit verwijderd behoort te zijn, kan men bv. het verduisteringsgordijn laten zakken. Ook zullen er nog wel an dere oplossingen zijn. Britsche bommen op ons land 's-GRAVENHAGE, 15 Juli. -- Een der laatste nachten heeft de Brit bij zijn aanva'lsvluchten ook weer enkele bommen op Nederlandsch gebied laten vallen. Zooals gewoon lijk is bij dit lukrake uitwerpen slechts civiele schade ontstaan. He laas zijn zes burgers gedooden twee gewond. Eden's vergeefsche ophitsing DE FRANSCHEN OFFEREN ZICH NIET LANGER VOOR ENGE LAND OP. BERLIJN, 15 Juli (A.N.P.): Ter gelegenheid van den Franschen nationalen feestdag heeft de Brit sche minister van buitenlandsche zaken een „boodschap tot het Fran- sche volk" gericht, die, aldus merkt men in Berlijnsche politieke krin gen op, in zekeren zin zijn bijdrage vormt tot de ophitsingscampagne tegen de spilmógendheden en de regeering te Vichy. Als Eden heeft gehoopt, daardoor mede te werken aan de verstoring van orde en rust, zal het kalme verloop van den veertienden Juli hem anders geleerd en hem er van overtuigd hebben, dat uitlatingen als in zijn boodschap, geen indruk kunnen maken op verstandige èn nationaal denkende Franschen. Naar het oordeel van toonaange vende Duitsche kringen is de bood schap van Eden een plompe poging om opvolgers te werven voor „de helden van Bir Hacheim", dat wil zeggen Franschen, die zonder te denken aan de lessen van het ver leden en aan het voortdurend door Engeland jegens Frankrijk gepleeg de verraad, bereid zijn zich voor Engeland op te offeren. ZWEEDSCHE GEZANT PRO. TESTEERT BIJ CHURCHILL. GENÈVE, 15 Juli. (D.N.B.): Uit Londen wordt gemeld, dat de Zweedsche regeerin^ haar gezant in Londen opdracht heeft gegeven te protesteeren tegen het vliegen der Britsche vliegtuigen over Zweedsch gebied.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Dagblad Noord-Holland, Schager editie | 1942 | | pagina 1