NOORD-HOLLAND
Sovjet» troepen
ingesloten
TWEEËRLEI
Het openluchtmuseum
Zelfvernietiging van het
Britsche Rijk
DAGBLAD VOOR
RADELOOSHEID
Fiatufl en ItMijnendieven te
Amsterdam
De Sovjet-Unie in nood
Molens in het landschap
blijven bewaard
r- Virdüister
Uit*.: N.V. Uit*. Mij. Hollands
Noorderkwartier.
Redactie- en Ad&inistratiebureaux:
SCHAGEN: Laan 201. Tel. 444 (2
lijnen). - DEN'HELDER: Koningstr.
78. Tel. 2345 (2 lijnen). ALKMAAR:
Langestraat 97 Tel 3332
SCHAGER EDITIE
Deze Courant verschijnt dagelijks.
Advertentie-tarief.
Gewone advertenties 11 ,ct n. m.m
Bij contract, binnen een* jaar te ge
bruiken. belangrijke korting. Prij
zen worden od aanvraag verstrekt.
86ste Jaargang. No. 11852
4 pagina's
Hoofdredacteur: A. R. JONKER Alkmaar (afw.)
VRIJDAG 17 JULI 1942
OPWEL in Egypte als in het
Oosten wordt de positie van
de Geallieerden met den dag kri-
tieker. De Duitsche wig schuift
steeds verder hét Bolsjewistische
front binnen en generaal Rommel
s rukt hoe langer hoe meer op in de
richting van het Suezkanaal.
De afgeloopen winter heeft de
'Anglo-Amerikaansche hoop, dat het
Duitsche leger in de Russische
sneeuw- en ijssteppen grondiger
^verzinken zou dan de aanvaller
van 1813, prompt doen bevriezen.
Veldoverste Winter, hoe extra grim
mig hij zich dezen keer ook ge
laarsd en gespoord had, heeft te
gen de Duitsche troepen weinig of
niets kunnen uitrichten.
De Bolsjewistische aanvoerders
hebben hun oogen uitgekeken, na
dat ze eerst een poos dachten, dat
de kou hen bevangen had en dat
zij door booze nachtmerries ge
kweld werden. Maar het bleek-
wèrkelijkheid te zijn: het Duitsche
leger bevroor, niet, de Duitsche sol
daten sloegen niet aan het muiten
en de, Duitsche ravitailleering, hoe
wel moeilijker, slaagde stukken be
ter dan die der Russen zelf!
En bij het eerste krieken der len
te ging het er opnieuw op los.
Geen door koude en honger afge
matte, maar goed gevoede eg/met
het oude ideaal bezielde strijders
zetten zich in beweging. De resul
taten zijn bekend.
De Geallieerden hebben met be
grijpelijke ontzetting het schouw
spel aangezien. Wanhoop en angst
werden hun trèwanten en deelge-
nooten aan de ronde tafel, maar
deze zijn slechte raadgevers.
Er moest een tegenwicht gevon
den worden tegenover het welsla
gen der Duitsche offensieven; de
weegschaal diende weer in balans
te komen. En de taak, waartoe de
geallieerde legerleiding nog steeds
niet in staat blijkt, werd overgeno
men door Londepsche en Washing-
tonsche propaganda-artisten, die de
kunst machtig zijn overwinningen
uit 't niet te tooveren en smadelijke
Vluchten tot zegetochten te maken.
Zoo komt het „tweede front"
weer sterker dan tevoren, aan bod.
Het is het opium, dat de Anglo-
Amerikaansche bevolkingen be
dwelmen moet, voor zoover deze
zich dit althans nog laten doen.
Alhoewel het geschetter der
Vijandelijke oorlogvoering, die ou
der gewoonte steeds het luidste
spreekt over datgene wat het ver
ste verwijderd is, op de Duitsche
strategen stellig niet een boven
matigen indruk zal maken, geloo-
ven wij toch, dat de oprichting van
een zgn. 2de front in West-Europa
den Duitschers niet eens zoo heel
erg onaangenaam zou zijn, want
het schijnt de eenige kans, om wer
kelijks eens ergens op gevaarlijke
Wijze tegenover elkander te komen
!Van Engelsche zijde werd hierom
trent m.et een zekere galgenhumor
opgemerkt, dat militaire deskundi
gen erop wijzen, dat de Duitschers
even radeloos zijn over de kwestie
hoe de-Geallieerden een invasie wil
len ondernemen bij de ernstige
scheepvaartmoeilijkheden, die, wat
niemand loochenen kan, de Engel
sehen zeer in het nauw brengen,
als de Geallieerden radeloos zijn bij
de beantwoording van de vraag hoe
de Duitschers Egypte, Iran en Sy
rië willen bezetten, verondersteld
natuurlijk dat zij niet den weg over
den Kaukasus kunnen nempn.
Wij gelooven, dat van de beide
radeloosheden" Duitschland de
beste en duurzaamste gekozen
heeft.
ln den vorigen nacht hebben
eenige dieven de overzijde van het
IJ onveilig gemaakt. De vrijstaan
de bebouwing in het Bloemenkwary
tier gaf hun gemakkelijk spel om
hun slag te slaan in de bijbehoo-
rende schuurtjes, waarvan een
g^oot aantal werd opengebroken.
In de Bitterzoetstraat en omgeving
werden op deze wijze o.a. acht rij
wielen en 15 konijnen gestolen.
Reeds spoedig mocht het de poli
tie gelukken, een spoor der dieven
te achterhalèn, dat leidde tot de
arrestatie van vier mannen, in de
buurt woonachtig. De gestolen fiet
sen konden goeddeels in beslag
worden genomen. De konijnen wa
ren echter verdwenen, zoodat aan
genomen mag worden, dat deze
inmiddels den weg van alle vleesch
zijn gegaan.
Ook een bibliotheek aan den Ha-
gedoornweg kreeg ongenood be
zoek.
Achterstallige
contributie N.A.F.
De Persdienst van het N.A.F.
meldt:
Door den overgang van de werk
lozenkassen van de bij het N.V.V.
aangesloten organisatiees naar de
werkloozenkas van het N.A.F.,
mochten overeenkomstig de voor
schriften van de werkloosheidsver
zekering, de leden van de N.V.V.-
kass?n, die op 27 Juni j.1. cbntri-
butieschuld hadden, niet met rech
ten naar de werkloozenkas van het
N.A.F. worden overgeschreven.
Achteraf is gebleken, dat door
verschillende oorzaken, buiten de
schuld van betrokkenen achter
stand in de contributiebetaling is
ontstaan, waardoor de rechten op
de werkloozenkas zijn komen te
vervallen. Dit is voor het N.A.F.
aanleiding geweest zich met het
Dep. van Soc. Z. in verbinding te
stellen, waarbij het volgende is be
slist:
Den leden van de bij het N.V.V.
aangesloten organisaties, die per
27 Juni 1942 wegens contributie
schuld zijn afgevoerd, zal nog tot
en met 31 Jnli a.s. gelegenheid
worden gegeven hun achterstallige
contributie, voor zoover deze per
27 Juli j.1. de 6 weken niet te bo
ven ging, aan hun oude organisa
ties te voldoen. Daarna kan alsnog
per 29 Julii overschrijding met
rechten naar het N.A.F. plaats vin
den.
Betaling van den contributieach
terstand kan geschieden per post
wissel of door girostorting op reke
ning van de hoofdbesturen der
oude organisaties.
Arbeiders grijpt deze gelegen
heid aan om uw rechten op de
werkloozenkas te behouden!
Openlijke rebellie ia
Britsch Indië
GENEVE, 16 Juli. (DNB.) De
Daily Telegraph schrijft naar aan
leiding van de resolutie der Voor-
Indische Congrespartij, dat Gandhi
h.eeft bevestigd, dat dit besluit open
lijke rebellie tegen Engeland betee-
kent. Er is, aldus het blad, weinig
aanleiding om er a'an te twijfelen,
dat het extremisme in Indië de
overhand zal houden en dat deze
houding de oorlogsvoering „tame
lijk zal belemmeren".^Men moei. in
Engeland beseffen, dat elke poging
om de Cohgrespartij tevreden te
stellen, zoolang de oorlog duurt,
vruchteloos zal zijn. Engeland kan
dan ook niet anders doen dan zon
der die partij zijn arbeid voortzet
ten.
Ruim honderd Amsterdamsche
schoolkinderen gaan in West Fries
land op de boerderijen hun vacantie
doorbrengen. In Obdam wérden ze
per bakwagen van het station ge
haald.
Polygoon-Kuiper-Pax Holland m
STAKING TE.GIBRALTAR.
ALGECIRAS, 16 Juli (DNB.)
Naar uit Gibraltar wordt ge
meld, hebben daar talrijke
scheepsbouwarbeiders wegens
slechte behandeling en ontoe
laatbare arbeidstoestanden het
werk neergelegd. Deze arbei
ders werden gearresteerd en als
deserteurs door de rechtbank
veroordeeld tot dwangarbeid.
Rostof en Kaukasische
havens gebombardeerd
TWEE BOLSJEWISTISCHE DUIK-
BOOTEN GEZONKEN. GROOT
AANTAL GEVANGENEN IN
EGYPTE.
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FÜHRER, 16 Juli. Het opperbe
vel der weermacht deelt mede:
In den Zuidelijken sector van
het Oostelijke front worden de
achtervolgingsgevechten rus
teloos voortgezet. Ii^gesloten
en afgesneden-groepen van den
vijand trachten vergeefs naar
het Oosten door te breken. De
verliezen van den tegenstander
en de binnengebrachte buit
zijn to^ dusver niet te over
zien. Sterke formaties van het
luchtwapen hebben de achter-
waartsche verbindingen van de
Bolsjewieken aangevallen en
talrijke colonnes uiteengedre
ven.
Vreeselijk gevaar
bedreigt het land
DE BOLSJEWISTISCHE PERS
LAAT HET MASKER VALLEN.
STOCKHOLM, 16 Juli (A.N.P.):
Naar uit Moskou wordt ge
meld, wordt de ernst van het
oogenblik met een nog «ïooit
voorgekomen dringendheid dui
delijk gemaakt aan de Sowjet-
bevolking.
Zoo heeft de Prawda- een drie
regelige slagzin afgedrukt luidend-
ee: „Mannen van het roode leger.
Ernstig gevaar dreigt, de natie doet
een beroep op u, brengt uw sla
gen nog harder toe dan tot dus
verre."
Ilja Ehrenburg schrijft in de
Roode Ster: „De vijand dringt op
naar Stalirigrad. Gij allen weet,®
wat dat beteekent. Soldaten, boe
ren, arbeiders, allen moeten thans
alles wat zij hebben in een gewel
dige inspanning geven voor het
bevechten van de overwinning.
De Isvestia schrijft: „De slag op
leven en dood is begonnen. Herin
nert u de leus van Lenin: Over
winning of dood".
Alfred Chloefthon meldt aan de
Daily Telegraph in Londen uit
Moskou, 4^t Tass de volgende bij
zonderheden geeft:
Op deze eindelooze prachtige
graanvelden is er thans niets meer
wat de tanks kan stuiten, behalve
de bolsjewistische soldaten, die ten
aanzien van motorvoertuigen en
vliegtuigen numeriek inferieur zijn
en achter zich slechts 'spaarzame
spoorverbindingen hebben. Aan
den anderen kaut van het Don-
front bij Woronesj hebben de Duit
schers reeds genoeg troepen over.
de rivier gekregen om het loonend
te achten aan' te stormen op de
rechtstreeksche spoorwegverbin
ding tusschen Moskou en Stalin-
grad. Dat is het gevaar van dit
oogenblik en het heeft geen doel
het te loochenen. Het gaat niet om
de bedreiging van Moskou of van
de voornaamste massa van het
bolsjewistische leger te velde.
Het gaat veel meer om het
vreeselijke gevaar van de olie-
voorziening van Moskou en
een groot deel van den graan
toevoer en voor de verbinding
met de Zwarte-Zeevloot en
Iran.
Daarbij is nog niet eens reke
ning gehouden met het gevaar
voor Stalingrad en het naburige
industrïeele gebied. Het heeft geen
doel zich het feit te verhelen, dat
het Duitsche pa'ntserwapen met
zijn schitterende organisatie voor
de levering" van benzine, weer eens
een diepen doorbraak tot stand
heeft gebracht.
Gevechtsvliegtuigen hebben Ros
tof en verscheidene havens aan de
Kaukakische kust gebombardeerd.
In voor den oorlog belangrijke in
stallaties der stad Rostof ontston
den verscheidene groote branden.
,Een vrachtschip werd door voltref
fers tot zinken gebracht. Tegen het
bruggehoofd Woronesj heeft de
vijand zijn sterke tankaanvallen
voortgezet. In samenwerking met
het luchtwapen zijn alle aanvallen
in harde gevechten bloedig afge
slagen. Aan de rest van het Ooste
lijke front slechts gevechten van
plaatselijke beteekenis.
In de Finsche Golf hebben een
heden van de Duitsche- marine
twee Bolsjewistische duikbooten
tot zinken gebracht.
In Egypte werden met sterke
strijdkrachten uitgevoerde aanval
len van den vijand in den centralen
sector van de stelling El Al&mein
afgeslagen. In den loop van de ver
bitterde gevechten werden in tegen
aanval 1200 gevangenen gemaakt
en een aantal'tanks en vrachtau
to's vernietigd.
In het Westen van de Middel-
landsche Zee is een Britsche krui
ser door Duitsche gevechtsvliegtui
gen aangevallen en met voltreffers
van bommen beschadigd. Bij aan
vallen van Britsche jagers op de
kusten van de bezette gebieden in
het Westen gelukte het in den loop
van gisteren zes vijandelijke vlieg
tuigen te doen neerstorten.
Italiaansch
Woermachtbericht
Waarheen
met vacantie?
in
tl ET Openluchtmuseum te Arn-
hem is vermaard om zijn mo
lens. Wat is er karakteristieker,
vooral voor het Noord-Hollandsche
landschap, dan de vele windmolens,
wier wieken in monotonen gang
de lucht klieven en die als wach
ters over wei en sloot in het land
schap prijken? Ook die molens
gaan meer en meer verdwijnen,
de houtzaagmolens van de Zaan.
de korenmolens, de watermolens.
Dat is een verlies voor het beko
rende polderlandschap, een schade
voor het landschapsschoon, die niet
spoedig is goed te maken. En met
de oude molens verdwijnt ook het
oude ambacht-
Maar op den Waterberg te Arn
hem blijven ze bewaard; daar
vindt men de molens en het am
bacht te kust en te keur terug. De
houtzaagmolen „Paltrö'k", uit Hol»
land afkomstig en opgetrokken uit
eiken- en dennenhout, is door zijn
uiterst vernuftige contfuctie een
meesterstuk van molenaarskunst
Er waren honderden zulke molens
in ons land; nu nog maar vier:
drie in Zaandam (De Pet, de Held
Josua en de Poelenburg) en een in
Haarlemmerliede (de Eekhoorn).
Liefhebbers zullen lang toeven in
den geweldigen korenmolen „Bo
venkruier", die in de 17e eeuw werd
gebouwd en in 1917 uit Delft naar
Arnhem werd overgebracht, of in
den grutters-rosmolen uit Wormer-
veer. Al deze soort molens zijn ver
dwenen, het openluchtmuseum be
waarde er althans één.
Van belang is voorts de papier-
watermolen, de eenige molen in
het museum, die men thans nog in
werking kan zien. Bewonderend
slaat men er nog gade hoe in vroe
ger tijden het beroemde oud-Hol-
landsche geschepte papier gemaakt
werd. Hier^eeft dan het oude am
bacht, dat veel kennis en vaardig
heid vereischt in oeroude omgeving
maar in modernen tijd," voort.
Temidden van de molens ligt de
groote feestweide, die zich uitste
kend leent voor folkloristische fees
ten, zooals er al verscheidene ge
houden werden. Wij denken aan
het vendelzwaaien, het vogelschie
ten, aan volksdansen en andere
festijnen.
I^EN moet niet denken, dat nu
LV1 alles is opgesomd, wat het
openluchtmuseum heeft aan te bie
den. Er is hier bijv. ook nog een
„echt" museum: vier gebouwen,
waar tal van typische voorwerpen
zijn'ondergebracht, die nu een
maal niet buiten kunnen staan, als
schilderijen, oude gebruiksvoorwer
pen, werktuigen,, Hollandsche en
Geldersche sjeézen, arresleden.
spinnenwielen, weefgetouwen, enz.
Voorts is er op den Waterberg nog
een kruidentuin met niet minder
dan 250 soorten geneeskrachtige
kruiden; men vindt er een vinke-
baan, herinnering aan de wreede
liefhebberij van onze voorouders,
die in 1911 verboden werd. Wij noe
men nog de Hindelooper pronkka
mer, de bleekerij uit Bloemendaal,
de bierbrouwerij uit Ulvenhout, die
juist opgebouwd wordt, het prach
tige openluchttheater maar moe
ten hét verder bij dezen -uit
het vele laten.
Wij willen slechts in alge
meen nog iets zeggen. Hel mu
seum, vroeger door een vereeni-
ging geëxploiteerd, sinds eenigen
tijd eigendom van den Staat De
nieuwe directeur, de heer Bouwma,
heeft verschillende vernieuwingen
ROME, 16 Juli. Hetltaliaansche
weermachtbericht van heden luidt
als volgt:
In den centralen sector van het
Egyptische front heeft de vijand
onze, stellingen fel aangevallen. De
aanvallen werden echter overal ge
stuit en wij hebben terstond tegen
aanvallen ondernomen. Wij maak
ten ruim 1200 gevangenen en ver
nielden een aanzienlijk aantal
tanks. Het luchtwapen heeft met
sterke formaties deelgenomen aan
de felle gevechten en de vijandelijke
strijdkrachten, evenals het vijande
lijke luchtwapen aangevallen. Vier
vliegtuigen werden door de jagers
yan de vierde stormafdeeling neer
geschoten, die daarmede sedert het,
begin van de huidige operaties in
Noord-Afrika hun 132ste luchtover
winning behaalden. Bovendien
brachten Duitsche Vliegtuigen de
Royal Air Force het verlies toe van
een Curtiss en eèn Spitfire.
Britsche vliegtuigen hebben
Benghasi gebomhardeerd, eenige
huizen beschadigd en ongeveer 10
Arabieren gedood of gewond. Het
afweergeschut vernielde een En-
felsch vliegtuig. De luchthaven
an Miccaba is wederom door onze
en Duitsche luchtformaties gebom
bardeerd, de installaties werden
ingevoerd of nog in voorbereiding.
Zoo is onlangs het Zaansche
buurtje uitgebreid; een der huis
jes is tot herberg ingericht. Bin
nenkort hoopt men nog een Fran-
schen tuin aan te leggen, bijenstal
len te bevolken, boerderijen te la
ten bewonen door een boerenge
zin
Was het museum eertijds inge
deeld, naar de elf provincies, thans
zal dit geschieden naar de drie
hoofdtypen van onze bevolking:
het Friesche, het Frankische en
het Saksische.
\X7 AT kan na dit alles onze
conclusie zijn? Dan in het
openluchtmuseum een belangrijk
stuk vaderlandsche cultuur voor
altijd bewaard blijft, dat men daar
het leven onzer voorouders vindt,
op een bepaald moment gegrepen
en vastgehouden, wij zien er Ne
derland in een notedop, door de
eeuwen heen.
Bij de foto: De papiermolen uit het einde der
16e eeuw ligt onvergelijkelijk schoon in het
fraaie landschap. (Foto Bouvet)
Maan Maan
op vanavond om onder
9.51
ty 1 c o 23.39
«Juli 21.53 uur 3Aw.
E K tot morgenochtend L-K.
27Juli - QO 12Aug
v.m. 5.oV uur n.m.
Bij Tsjang Kai Sjek. „Waar een wil
is, is ook een weg, zeggen de Brit
ten, mijnheer de generaal". Maar
helaas geen Burmaweg.
Stapf-Pax^ Holland m.
herhaaldelijk getroffen. Van de ope
raties van den dag keerde een on
zer vliegtuigen niet terug Op de
Middellandsche Zee hebben Ita-
liaansche en Duitsche vliegtuigen
een Engelschen kruiser aangevallen
en beschadigd.
De beslissing is
reeds gevallen
BERLIJN, 16 Juli (D.N.B.) On-
der het opschrift „Zelfvernietiging
van hêt Britsche Rijk':-wijdt Karl
Megerle in de Berliner Boersenzei-
tung eeh artikel aan de sombere
positie van het Empire. In 1866, al
dus Megerle, schreef de Engelsch-
man Stanley Jevons nog: „Op het
oogenblik zijn alle vijf de wereld
rijken onze vrijwillige tribuabelen".
Thans, bijna 80 jaar later, is Chur-
chill tevreden, als Engeland dezen
oorlog maar overleeft. Zoo grondig
is de politieke wereldpositie van
Engeland reeds veranderd, en lang
zaam dringt het tot het bewustzijn
van het Engelsche volk door, dat
de oorlog verloren kan worden.
Reeds na den eersten wereld
oorlog is de empiregeest in En
geland verloren gegaan. De
Engelsche jèugd was niet meer
bereid, de leege ruimten in het
wereldrijk op te vullen en en te
ontwikkelen, daar komt bij, dat
Engeland in dezen oorlog zoo
arm aan politieke en militaire
mannen van den eersten rang
is. Hier vindt men ook het ge
heim van Churchills positie.
Zijn persoonlijkheid is reeds op
de weegschaal van den oorlog
gewogen en te licht bevonden.
Maar hij is nog op dezelfde
plaats, doordat er niemand is,
die hem kan ailossen, doordat
uit gebrek aan persoonlijkheid
niemand het waagt hem weg te
sturen.
De Britsche wereldpositie is ech-.
ter ook niet'meer te redden door
den oorlog te overleven, zoo ver-*
volgt Megerle, omdat de'krachten,
diemen te hulp heeft geroepen,
vooral de Vereenigde Staten en de
S'owjet-Unie, den Engelschen al
lang over het hoofd zijn gegroeid.
In geval van een overwinning zou
Engeland ze ni^t meer onder con
trole hebben. Londen zal dus de
vroegere rol de leiding van het
Europeesche evenwicht en het be
houd van zijn rijk over da geheele
wereld nooitimeer kunnen spe
len. Het Engelsche wereldrijk kon
slechts behouden blijven met Eu-i
ropa, maar nooit tegen Europa.
Thans is de beslissing reeds geval
len. De weg naar het herstel van
den vroegeren toestand wordt En
geland niet alleen versperd door de
mogendheden van het Pact van
Drie, maar ook door de Vereenigr
de Staten.
BLIJDE GEBEURTENIS IN ITA
LIAAN SC HE KONINKLIJK HUIS.
ROME, 16 Juli (DJï.B.) De
jongste dochter van den Italiaan-*
schen koning, prinses Maria, die
gehuwd is met prins Louis van
Bourbonparma, heeft het leven
geschonken aan een tweede kind.
