NOORD-HOLLAND
Brandstoffenhandel
Churchill is er niet bij
EXTRA BERICHTEN
Verduister
door de
Duitschers bezet
onder de loupe
DAGBLAD VOOR
in het Donetzgsbied
De textielprijzen
Onwaardige voorstellen
van Roosevelt
Poliepvorming op groote schaal
N.V. Uitg. Mij. Hollands
Noorderkwartier,
es Administratiebureaux:
Laan 201. Tel. 444 (2
jnen). DliN HELDER: Koningstr.
Tel. 2345 (2 lijnen). ALKMAAR:
angestraat 97 Tel. 3332.
SCHAGER EDITIE
Deze Courant verschijnt dagelijks.
Advertentie-tarief.
Gewone advertenties 11 ct. p. m.m.
Bij contract, binnen een jaar te ge
bruiken.. belangrijke korting. Prij
zen worden op aanvraag verstrekt.
Jaargang. No. 11853
4 pagina's
Hoofdredacteur: A. R. JONKER Alkmaar (afw.)
ZATERDAG 18 JULI 1942
ruft
17 schepen tot
zinken gebracht
trijd bij El Alametn
uurt voort
VAN DEN
17 Juli: Het opperbe-
1 der weermacht meldt:
Ia den Zuidelijken sector van
het Oostelijke front achtervol
gen snelle formaties ten Oosten
van de Donetz den vijand in de
richting van den beneden-Don.
De spoorlijn van het Donetz-
gebied naar Stalingrad is over
schreden. TuSschen deze snelle
formaties in den mg en in de
diepe flank van den vijand en
de frontaal oprukkende forma
ties infanterie bevinden zich
talrijke vijandelijke divisies,
die sterk gemengd en veelal nit
elkaar geslagen probeeren te
ontkomen In Oostelijke rich
ting. Al deze pogingen zijn tot
dasver mislukt onder zware
bloedige verliezen voor den te
genstander.
De luchtmacht heeft in voortdu-
aanvallen den opmarsch der
nclle formaties ondersteund en
veral, waar de bolsjewieken be-
onnen tP wijken, een geordende
erugtocht verhinderd. Overdag en
nachts werden in aanvallen van
xoote hoogte, scheer- en duikaan-
marcheerende colonnes, ver-
en étappevcrbin-
lingen bestreden.
Aan de groote operaties in den
sector nemen de ver-
londen troepen in groote mate
Sinds de eerste Julidagen
itrijden een Italiaansch leger,
ook het sedert Augustus
aan het Oostelijk front optre-
lende Italiaansche expeditiecorps
een Roemeensch leger
dat zich reèds in den slag bij
Charkof heeft onderscheiden, be
een Kroatische formatie te
de legers van Timosjenko.
Bij een verrassenden aanval heeft
snelle formatie een Sowjet-
vliegveld genomen. Hierbij werden.
vliegtuigen buitgemaakt of ver
Bij een luchtaanval op de
haven Poti aan de kust van den
Kaukasus. werd een zware Sowjet-
kruiser door een bom van het
zwaarste kaliber getroffen.
De vijand heeft weer tevergeefs
met zware verliezen aanvallen ge
daan op het bruggèhoofd Woronesj
In den middensector hebben
eigen aanvallen en onderne
mingen van stormtroepen tot
plaatselijke successen geleid.
Na zuivering van het onover-
zichtelijke boschterrein teü
Zuidwesten van Rzjef is het
aantal gevangenen en de hoe
veelheid buit in vergelijking
met het extra-bericht van 13
Juli uitgebreid tot meer dan
40.000 gevangenen, 220 tanks,
738 stukken geschut van al
lerlei slag henevens 1660 ma
chinegeweren en granaatwer
pers.
In het hooge Noorden werd de
spoorlijn van Moermansk op ver
scheidene plaatsen door bommen
yoor geruimen tijd versperd.
In Egypte heeft de vijand 'van de
stelling El Alamein uit opnieuw
aanvallen gedaan. De Britsche
pantserstrijdkrachten werden in
een tegenaanval tot hun uitgangs
stelling terruggeworpen.
In Midden-Engeland is gisteren
een wapenfabriek in scheervlucht
aangevallen, waarbij verscheidene
hallen werden beschadigd of in
brand geraakten.
Enkele Britsche bommenwerpers
hebben in den voornacht storings-
aanvallen op het Noord-Duitsche
kustgebieed ondernomen. Twee der
aanvallende vliegtuigen werden
neergeschoten.
Zpoals bekend wordt gemaakt in
een extra-bericht, hebben Duitsche
duikboóten aan de Westkust van
Afrika een krachtig beveiligd
Britsch konvooi aangevallen en
daarvan 6 koopvaarders van 39.500
ton in totaal tot zinken gebracht.
Andere booten hebben op den
Atlantischen Oceaan bij den Mis-
sissipi en bij het Panamakanaal
10 schepen van 68.500 ton en in de
Noordelijke IJszee een transport
schip van 7000 ton tot zinken ge
bracht. Daardoor heeft de vijand
op ver uiteengelegen oorlogstoo-
neelen, waar onze onderzeeërs ope-
reeren, 17 vaartuigen met 115.000
ton van zijn kostbare scheepsruim-
te verloren.
Cripps in den hoek, waar de slagen
vallen. Het Is beter het En-
gelsche publiek de waar
heid te verbloemen.
GENEVE, 17 Juli (Afisp) Ghur-
dhill heeft de debatten in het La
gerhuis die plaats hadden voor de
geheime ziting, niet bijgewoond.
Sir Stafford Criipps, die de eerste
minister vertegenwoordigde, werd.
bestormd met vragen door de .li
berale afgevaardigden en leden
der labourpartij die vijandig ge
stemd waren wegens de geheime
zitting.
Lipton, lid der onafhankelijke
partij vroeg: „Wat zal de regeering
doen om den ernst van den toe
stand aan het publiek: bekend te
maken"?
Hore Belisha, gewezen mdniater
van oorlog, verklaarde dat de re
den waarom de debatten in het ge
heim gehouden worden, zeer duide
lijk is.
De toestand der Britten op
zee is zoo ernstig dat het ver
kieselijker is dat „the man in
the street" er niets meer van
af weet. Dodh, voegde hij er
aan toe, zou men zoodra de ge
gevens dan toch bekend zijn,
ook geen publieke zitting kun
nen houden na de geheime
vergadering.
Op alle vragen heeft Sir Stafford
Cripps geantwoord dat er niet aan
te denken valt een openbaar debat
te doen plaats hebben inzake de
kwestié der zeevaart. Zonder dat
de afgevaardigden cijfers noemen
ARBEIDERS TE GIBRALTAR
VERZETTEN ZICH.
MADRID, 17 Juli (D.N.B.)
Uit Gibraltar wordt gemeld, dat
de werkzaamheden in arsenalen al
daar jloor voortdurende desertie
van arbeiders bijna tot stilstand
zijn gekomen. De militaire gouver
neur van Gibraltar heeft bevolen,
dat. de arbeiders, die weigeren
overuren te maken, moeten worden
gearresteerd en veroordeeld tot
dwangarbeid op dezelfde plek.
115.000 TON TOT ZINKEN
GEBRACHT.
Hoofdkwartier van den
Fuehrer, 17 Juli (DNB).
Het opperbevel der weer
macht maakt bekend:
Duitsche duikbooten heb
ben aan de Westkust van
Afrika een krachtig bevei
ligd Britsch convooi aange
vallen en daarvan 6 koop
vaarders van 39.500 t. in to
taal tot zinken gebracht.
Andere booten hebben op den
Atlantischen Oceaan hij den
Mississippi en bij het Panama
kanaal 10 schepen van 68.500 t.
en in de Noordelijke IJszee een
transportschip van 7000 t. tot
zinken gebracht. Daardoor heeft
de vijand op ver uiteengelegen
oorlogstooneelen, waar onze on-
derzeeers opereeren, 17 vaar
tuigen met 115.000 t. van zijn
kostbare scheepsruimte verlo-
WOROSJILOWGRAD DOOR
DE DUITSCHERS GENOMEN.
Hoofdkwartier van den Füh-
rer, 17 Juli (DNB.) Het op
perbevel der weermacht deelt
mede:
.Na dagenlangen, hevigen strijd
is vandaag de grootste en be
langrijkste stad van het indus
triegebied langs den Donetz,
Worosjilowgrad, stormender
hand door de Duitsche infante
rie genomen. Groote deelen der
stad staan in vlammen.
kunnen zij later in hun kiesdis
tricten de atmosfeer der debatten
en de ernst van den toestand ken
baar maken en ten overstaan der
werklieden onderstrepen dat een
grootere krachtsinspanning noodig
is in de scheepswerven en de fa
brieken.
Nadat deze uitleg was verstrekt
werden de galerijen ontruimd zon
der voorafgaande stemming en
heeft de kamer de beraadslagingen
aangevat in geheime zitting.
Reikt Uw zwakkere volksge-
nooten de hand, wordt lid van
den Nederlandschen Volks-
dienst.
VLASOOGST IN DE
WIERINGERMEER
Maan
vanavond om onder
21.53 uur
tot morgenochtend L.K.
5.40 uur 'm
Zondagavond om
21.52 uur «r
tot Maandagochtend 0.06
5 42 uur
De groote drukte in den Wieringer-
meerpolder, n.1. de vlasoogst, is be
gonnen. Dit beteekent .het begin
van de groote oogst, want zoodra
het vlas geoogst is, vangt het graan
aan, en daarna de aardappelen en
bieten. Hier een zeldzame mooie
opname van de vlasoogst in de Wie-
ringermeer. - Volgens de Wieringer-
meerboeren staat de .vlasoogst er
zeer goed voor, en ook de diverse
granen zijn zeer goed; al was men
dit voorjaar zeer pessimistisch, al
les heeft zich echter zeer goed ont
wikkeld, hetgeen een groot voor
deel beteekent voor onze voedsel
voorziening. (Foto Kuiper)'.
WAARSCHUWINGSDIENST
AARDAPPELZIEKTE.
In het etmaal van 's avonds
15. tot 's avonds 16 Juli is in
Noord-Holland ten Noorden van
Alkmaar, in de Wieringermeer
en in Zeeland de weergesteld
heid kritiek geweest voor bet
optreden van aardappelziekte.
's-GRAVENHAGE, 17 Juli.
Zooals werd verwacht, is gebleken,
dat de toepassing van de prijizenbe-
schiikking textiel en de prijzenbe-
softilkiking textielhandel nogal vra
gen doet rijzen.
In afwachting van het antwoord
op deze vragen, hetohen velen niet
de noodige maatregelen kunnen
nemen of beëindigen, die voor het
voldoen aan de nieuwe voorschrif
ten vereisebt zijn.
Van bevoegde zijdè deelt men
ons mede, dat degenen, die vragen
gesteld en daarop niog geen ant
woord hebben ontvangen, tot na
der order de oude prijsregeling
voorzoover deze wettig geoorloofd
was mogen handhaven, indien-
zij de nieuwe door genoemde oor
zaken niet kunnen toepassen'.
Omtrent Fransch eskader in Alexandrië
LAVAL KAN BELEEDIGENDE
HOUDING VAN AMERIKA
NIET DULDEN.
PARIJS, 16. Juli. (D.N.B.)Laval
heeft een verklaring afgelegd over^
de onderhandelingen omtrent het
te Alexandrië liggende Fransche
eskader, waarin hij o.a. het volgen
de zeide:
Het eskader moet trachten In
geval de Britsche strijdkrach
ten Alexandrië ontruimen, een
Fransche haven te bereiken.
Wanneer het 't Fransche eska
der onmogelijk wordt gemaakt
de haven te verlaten, moet het
onder Fransche vlag in Alexan
drië blijven en een afwachten
de houding aannemen.
Op 1 Juli heeft de Fransche mi-
nister-president den Amerikaan-
schen zaakgelastigde een memo
randum overhandigd, waarin de
Fransche regeering het volgende
uiteenzette: „Wanneer de Britsche
strijdkrachten Alexandrië moeten
ontruimen, zal de Fransche regee
ring niet gedoogen, dat den Fran
sche schepen voor het vertrek der
Engelschen moeilijkheden worden
bereid.
Alle Fransche oorlogsschepen
moeten uitsluitend Fransch blij
ven. Onder de tegenwoordige om
standigheden streeft de Fransche
regeering er naar, dat de Fran
sche schepen vrij de dichtstbijgele-
'gen Fransche haven opzoeken.
Het Duitsche opperbevel van
de weermacht en de Italiaan
sche regeering hebben erkend,
dat de aan admiraal Godefroy
gegeven instructies in overeen
stemming zijn met de voor
waarden van den wapensti-
stand en de verplichting op
zich genomen hun houding
hiermede in overeenstemming
te brengen.
De Fransche regeeringschef acht
te het zijn plicht dit feit ter ken
nis te brengen van de Amerikaan-
sche regeering.
Op 3 Juli heeft de zaakgelastigde
der Vereenigde Staten aan den
chef van de Fransche regeering
een nota overhandigd, waarin o.a.
verklaard werd dat de Fransche
oorlogsschepen in Alexandrië on
der geen beding in handen mag
vallen van de Duitsche of Italiaan
sche strijdkrachten. De President
stelt de Fransche regeering voor
de Fransche schepen te Alexandrië
onder de bescherming der Ver
eenigde Staten te plaatsen. Deze
maatregel brengt de reis van de
Fransche schepen naar een asyl-
haven voor den duur van den oor
log met zich mede.
Wanneer het aanbod der Ver
eenigde Staten door de Fran
sche regeering niet wordt aan
genomen, dan zon de Britsche
regeering volkomen het recht
hebben den Franschen schepen
het bevel te geven het Suez-
kanaal door te varen en wan
neer dit bevel niet zon worden
opgevolgd tot vernieling van
deze schepen over te gaan.
Op 7 Juli heeft de Fransche re
geering de Amerikaansche regee
ring geantwoord en verklaard, dat
zij de voorstellen der Vereenigde
Staten, die beleedigend zijn voor
de Fransche regeering, formeel yan
de hand wijst als zijnde in strijd
met de eer en het belang van
Frankrijk.
Bovendien stelt de. Amerikaan
sche regeering door den eisch om
de Fransche oorlogsschepen in een
Amerikaansche haven „een veilig
asyl" te verleenen. een eisch, welke
onvereenigbaar is met de verplich
tingen, welke voor Frankrijk voort
vloeien uit het wapenstilstandsver
drag.
De Fransche regeering stelt vast,
dat de Amerikaansche regeering
de eventueele vernietiging van de
Fransche schepen in Alexandrië
als gerechtvaardigd beschouwt en
legt nog eens opnieuw den nadruk
op de buitengewoon ernstige gevol
gen, welke iedere daad van geweld
in Alexandrië tegen de Fransche
schepen met zich zou medebren
gen.
Op 11 Juli heeft de zaakgelastig
de der Vereenigde Staten een nieu
we nota overhandigd aan Laval,
waarin werd voorgesteld de-Fran
sche schepen van Alexandrië door
het Suezkanaal naar Martinique
over te brengen.
Op 13 Juli heeft de Fransche re
geering op deze nieuwe nota ge
antwoord met een nota, waarin
werd verklaard, dat het door pre
sident Roosevelt in zijn nota van
11 Juli gedane voorstel niet aan
vaard kon worden, daar het onver
eenigbaar is met de voorwaarden
van den wapenstilstand. Het nieu
we door president Roosevelt gedane
voorstel moet, evenals het vorige;
als zijnde onvereenigbaar met de
eer en de belangen van Frankrijk
van de hand worden gewezen.
BERLIJN, 17 Juli (A.N.P.) Het
standpunt der Fransche -regeering
nopens de interventie der V.S. in
zake de te Alexandrië geïnterneer
de Fransche oorlogsschepen heeft
in Duitsche politieke kringen be
langstelling gewekt.
Het rustige, maar ondubbelzin
nige antwoord van Laval op de al
in Noord-Holland
Rechtvaardige ver
deeling der beschik
bare hoeveelheden
brandstoffen
in gevaar
Publiek en vrije handelaren in onze
provincie door ernstige wantoestan
den gedupeerd.
r\E ervaringen die het publiek den laatsten tijd met zijn vasten
J-/ kolenléverancier opdoet, zijn niet altijd van even aangenamen
aard. Die handelaar kan daar evenwel weinig aan doen.
De brandstoffenpositie is dusdanig, dat er in het algemeen
reeds de aandacht op gevestigd is, dat men genoegen dient te
nemen met die brandstoffen, welke de handelaar aanbiedt Het is
namelijk zoo, dat men niet op al zijn bonnen anthraciet zal kun
nen verlangen en tevreden moet zijn met een redelijke verdeeling an-
thraciet-eierkolen. Dit moge niet prettig zijn men zal zich onge
twijfeld bij dezen toestand neerleggen als er sprake is van een ge
lijke behandeling voor iedereen.
Maar hoewel die eerlijke verdeeling inderdaad voor ieder
een bedoeld is, doen zich op het oogehblik gevallen voor die niet
door den beugel kunnen. De eene handelaar kan zijn klanten slechts
eierkolen leveren zonder een stukje anthraciet en een ander stopt
zijn klanten vol met de prachtigste anthraciet zonder de minste
eierkolen. Dat zet kwaad bloed bij het publiek, dat zich gedu
peerd meent door zijn- handelaar en de volkomen naar eer en gewe
ten handelende leverancier-zonder-anthraciet ziet in de toekomst zijn
zaak te gronde gaan...
Wat van dezen toestand de oorzaak is?
Men kan niet spreken van een bepaalde instantie, die hier on
juiste handelwijzen zou bedrijven, doch veeleer van 'n funest systeem,
dat reeds lang uitgebannen had behooren te zijn.
Men kent in Alkmaar en omge
ving de N.V. Vereenigde Brandstof-
fenhandel, waarvan de heer Lake-
man directeur is. Dit is op zichzelf
niets bijzonders, maar wel bijzon
der zijn de feiten dat deze direc
teur tevens districts-adviseur is
van het Rijkskolenbureau in Den
Haag, en dat zijn N.V. niet slechts
kleinhandel drijft maar ook groot
handel.
In deze merkwaardige combina
ties zijn enkele redenen te vinden
van den vreemden gang van za
ken bij den brandstoffenhandel in
een belangrijk deel van Noordhol
land.
Bijzondere praktijken.
De Vereenigde Brandstoffenhan
del houdt er namelijk zooals reeds
jaren achtereen gebleken is, bijzon
dere praktijken op na. Meedoogen-
loos poogt de N.V. ten koste van
den zelfstandigen middenstander,
die op het terrein van den brand
stoffenhandel werkzaam is, haar
macht zoo ver mogelijk uit te brei
den. De methode welke hierbij aan
gewend wordt is niet nieuw; zij
werd reeds door vele grootmachten
in den handel gebezigd. Het recept
luidt: Bemachtig zooveel mogelijk
leveranties van kleine zakenlie
den en stop die menschen vol! Dat
is dan het begin van alle ellende,
want de kwaliteit van het gelever
deop het ondèrhavige gebied dus
brandstoffen laat veelal te wen-
schen over zoodat de kleine han
delaar er op den duur de schade
van ondervindt Hij raakt klanten
kwijt, en is niet meer bij machte
aan zijn verplichtingen te voldoen.
Men dient niet uit het oog te ver
liezen, dat de groothandelaar in
deze gevallen tevens zelf detaillist
is en er niet voor terugdeinst aan
de klanten van zijn vastgeloopen
afnemer te leveren. Dat verhaast
het proces en is de nood dan hoog
genoeg dan komen de verlokke
lijke aanbiedingen: gemakkelijke
betalingscondities in den geest van
„betalen komt wel" en tenslotte
valt de kleine zaak a'an de groote
onderneming ten offer
(Zie vervolg pag. 2.)
OP byna alle gebieden van
het economische leven in
Nederland heeft zich de laatste
decennia een noodlottige po
liepvorming voorgedaan, waar
op reeds vele malen is gewezen
Het behoeft derhalve geen ver
baring te wekken, dat er ook in
den handel in vaste brandstof
fen dergelijke machtsposities
zijn ontstaan, welke tot gevolg
hebben, dat degenen die zich
als kleine of middelmatige za
kenlieden met den kolenhandel
bezighouden, een strijd om het
bestaan moeten voeren, welke
in de meeste gevallen te eeniger
tijd hun krachten te boven gaat
Nu er tengevolge van den
oorlog een rijksdistributie van
brandstoffen is gekomen, wordt
het èn voor den zelfstandigen
zakenman èn voor het publiek
des te noodlottiger dat diezelfde
plutocratische machten de touw
tjes in den brandstoffenhandel
nog steeds in handen hebben.
Dit valt allerwegen in den
lande te constateeren. Door on-
oirbare machtsuitbuiting is het
vrijwel overal mis, maar vooral
in het Noorden van Noordhol
land en in het bijzonder in Alk
maar en omgeving.
Zoodanig zelfs, dat ingrijpen
van hoogerhamd geen dag uit
stel meer kan lijden. De gevol
gen hiervan worden in dezen
tijd immers ook door het pu
bliek dat bij. rijn handelaar
niet meer datgene aan brand
stoffen kan krijgen, waar het
recht op heeft, terwijl bevoor
rechte groothandelaar-detaillis
ten nog louter anthraciet afle
veren aan den lijve onder
vonden.
De klachten die ons over dit
onderwerp bereikten waren zoo
ernstig, dat wij eens een onder
zoek hebben ingesteld. De resul
taten daarvan hebbeji wij vast-
gelegd in nevenstaand artikel.
te doorzichtige Britsch-Amerikaan
sche pogingen tot afpersing wordt
hier gewaardeerd, waarbil men niet
minder den nadruk legt op de cor
recte houding der regeering te VI-
chy jegens de wapenstilstands
voorwaarden, dan op hot feit, dat
de Amerikaansche minister van
buitenlandsche zaken, Cordell Huil,
nog onlangs Amerikaansche inmen
ging in deze kwestie had ontkend,
dus thans door de mededeeling der
Fransche regeering is betrapt op
een flagranten leugen.