NOORD-HOLLAND
DAGBLAD VOOR
Nieuwe bolsjewistische aanvallen afgeslagen.
Duitsche luchtmacht in actie.
Uitgave:
Dagblad voor Noord-Holland N.V,
Alkmaar - Voordam C 4.
Bureau der Schager éditie:
Schaften: Laan 201.
Telefoon 444 (2 lijnen).
Postrekening 66189.
ZATERDAG 38 AUGUSTUS 1943.
SCHAGER EDITIE.
87e Jaargang, No. 200, 4 pagina's.
Deae Courant verschijnt dagelijks.
Advertentie-tarief.
Prijs der gewone advertenties in dexe
Editie 11 ct. per m.M. B(J contract
'binnen een Jaar te gebruiken belang
rijke korting. Tarieven voor de gebeele
oplage op aanvraag.
DE WEEK
Binnen en Buiten
de Grenzen.
DE conferentie te Quebec, welke van
geallieerde zijde zulke hooggestem
de verwachtingen had gebaard, is reeds
weer eenige dagen ten einde en hoe
wel het uiteindelijk resuüaat in de
praktijk hiervan zal dienen te worden
afgewacht, kan men zich toch niet ont
veinzen. dat er zoowel in Engeland als
in Amerika ten aanzien van bedoelde
conferentie een gevoel van onvoldaan
heid den boventoorf voert Zelfs al
zouden Roosevelt en Churchlll het nóg
zoo met. elkander eens zijn geweest en
al zouden zij voor de verdere oorlog
voering nóg zulke gigantische plannen
hebben opgesteld, zou de massa des
volks toch van een mindere bevredi
ging hebben blijk gegeven, ómdat zelfs
in dit geval de absentie van Stalfn en
de zijnen als een donkere schaduw bo
ven de conferentie was blijven hangen.
Men gevoelt als het ware Intuïtief, dat
ondanks alle foj-meele en hoogdraven
de verklaringen, dit het teere punt
blijft en er schuilt, ook bij de Anglo-
Amerikanen, in het onderbewustzijn
een vaj£ vrees, dat Roosevelt en Chur-
chill wel kunnen wikken, doch dat de
beschikking ten slotte bij Stalin be
rust. wiens zwijgende rol in deze en
'voorgaande conferentie-affaires op z'n
zachtst gesproken, min of meer onheil
spellend aandoet. Het eenige wat door
schemert is, dat Stalin nog altijd een
tweede front verlangt en dat hij, naar
het schijnt, ook voor dit jaar weer in
dit verlangen zal worden teleurgesteld.
De terugroeping van Litwinof, waar
over maar zoo weinig mogeKjk is ge
zegd of geschreven, zou aan dit feit
niet vreemd zijn.
o
IN de rede, welke Roosevelt kort na
afloop van de conferefttie heeft ge
houden voor het Canadeesche parle
ment, heeft hij allerlei bedreigingen
aan het adres van de Spilmogendheden
geuit, al bleven deze dan ook in uiterst
vage termen vervat. Onwillekeurig
voert dit de herinnering terug naar
het vorige ireffen van beide staatslie
den te Casablanca, toen Churchill de
wereld kond deed van geweldige din
gen, voornamelijk in het gebied van
de Middellandsche Zee. nog vóór en
aleer de eerste herfstbladeren zouden
vallen. Nu dit tijdperk inmiddels be
denkelijk is genaderd, heeft men het
echter niet .verder kunnen brengen dan
tot de verovering van Sicilië, waarbij
niemand zal willen ontkennen, dat dit
voor Italië een verlies is, doch waarbij
men zich tevens dient te realiseeren
ten koste van welke enorme krachtsin
spanningen de bezetting van dit eiland
is bereikt. Wie gedacht mocht hebben,
dat het oversteekje naar Italië's vaste
land hierop slechts kinderspel mocht
zijn, is wel zeer bedrogen uitgekomen,
want tot op heden heeft men evenmin
hier als elders een Invasie op het
Europeesche vasteland durven onder
nemen. Dat een poging hiertoe nim
mer zal worden gedaan, gelooft men
zelfs niet te Berlijn, doch men is er
hier van overtuigd, dat zij duur zal
worden betaald en geen beslis
sende wending in deze wereldwor
steling ten gunste van de geallieerden
zal kunnen forceeren.
WANNEER men zich al zorgen zou
kunnen maken, dan zou dit in
meerdere mate het geval kunnen' zijn
om den bolsjewlstischen stormloop,
welke aan het Oostelijk front nu reeds
gedurende den geheelen zomer zonder
onderbreking aanhoudt. De worsteling,
welke hier plaats vindt en die den
bolsjewisten noopt steeds weer nieuwe
reserves aan menschen en materiaal in
den strijd te werpen, is in de wereld
geschiedenis zonder weerga en wan
neer Hitier eens heeft voorspeld, dat
aart dit front de uiteindelijke beslis
sing zal vallen, treedt thans de Juist
heid van deze voorspelling meer en
meer aan het licht. De bolsjewisten
rukken op te ontkennen valt dit
niet. Doch wel is er aanleiding tot het
stellen van een tweetal gerechtvaar
digde vragen, namelijk hoe lang de
schier onuitputtelijke reserves van de
bolsjewisten ook inderdaad onuitputte
lijk zullen blijken en voorts moch
ten er in dit opzteh't al teleurstellend^
verwachtingen zijn hoe lang men in
het huidige tempo zou moeten voor
waarts gaan vqor en aleer al' het des
tijds prijsgegeven gebied weer zou zijn
heroverd. Van Duitsche militaire zijde
ontkent men niet, dat de strijd in het
Oosten hard en fel is, men ontkent ook
niet. dat men bepaalde gebieden tij
delijk heeft moeten prijsgeven, doch
men beschouwt zpoals gisteren viel
te lezen de afweerzöne als ,,een
muur des doods," waarachter land en
volk zich afdoende beschut kunnen
weten. Zoo lang de bolsjewisten nog
slechts moeizaam voorwaarts komen en
bij hun opmarsch niet het „blitz"-tem-
po bereiken, waardoor bij den aanvang
van den oorlog hun terugtocht zich
heeft gekenmerkt, is tot ongerustheid
geen Teden hoe zeer ook oplettend
heid en onverminderde krachtsinspan
ning blijven geboden.
IN eigen land staat men ook op feen
afweerfronl de strijd tegen den zwar
ten handel en wat daarmede annex is.
duurt onverminderd voort, De zonden
tegen het geregelde maatschappelijke
en economische leven mogen, hier niet
zoo talrijk en omvangrijk zijn als b.v
bij onze Zuiderburen het geval is, dit
neemt niet weg. dat men toch dage
lijks weer den strijd heeft aan te bin
nen tegen het gilde van smokkelaars,
clandestiene slachters en bonnenverval-
schers, dat onuitroeibaar lijkt en dat
zoo nu en dan wel eens een gerecht
vaardigd pessimisme wekt ten aanzien
van den opbouw van een geordende
samenleving, waarin voor ieder arbeid
zal zijn en brood. Zoo lang het indivi
du nog zoo egoïstisch is, dat hij zich
op de meest ergerlijke manier ten kos
te van zijn medemensch verrijkt en
deze uitwassen zijn zóó talrijk, dat ze
bijna regel zijn geworden lijkt het.
'of het altruïsme nimmer zegevieren
zal. Waar thans de scherpste maatrege
len dit kwaad, dat als een kanker is
ingevreten in de maatschappij, mis
schien wel vermogen- in te perken,
doch geenszins te keeren. vraagt men
zich af. of dit langs den weg van over
reding en opvoeding op den duur wel
mogelijk blijken zal. Voordat dit te
verwezenlijken is, zal men eerst de
omstandigheden uit den weg dienen te
ruimen, welke van deze misstanden
oorzaak zijn en dan nog staan wij niet
alleen, wanneer wij zeggen, dat deze
taak zich als een moeilijke en schier
onuitvoerbare zal voordoen.
WEERMACHTBERICHT
Zware strijd bij Cbarkof en Orel.
Groote verliezen der bolsjewisten.
HOOFDKWARTIER VAN DEN FüH-
RER, 27 Aug. Het opperbevel van
de weermacht maakt bekend:
Bij de gevechten aan het Mioe6front
hebben Duitsche troepen opnieuw een
afweersucces behaald. Een sterke
Duitsche gevechtsgroep viel den aan
vallenden vijand in de flank aan en wierp
hem met zware verliezen terug, maak
te gevangenen en behaalde buit. Bij
Isjoem werden in Verschillende secto
ren van het front aanvallen der bolsje
wisten afgeslagen en vijandelijke bres
sen in een tegenaanval teniet gedaan.
In het gebied rondom Charkof vie
len de bolsjewisten na voorbereiding
door de artillerie met tanks en slag-
vliegtuigen ten zuiden en westen van
de stad aan. In succesvolle afweerge-
i vechten werden de aanvallen met zws\-
re verliezen voor den vijand afgesla
gen, die hierbij meer dan 100 tanks
verloor.
In het gebied ten zuidwesten en
westen van Orel gingen de bolsje
wisten gisteren tot den verwachten
aanval over. Ondanks het onge
woon-sterke optreden van de lucht
macht slaagden zij er niet in de bc-
De restauratie van de Cunerakerk t»
Rhenen is voltooid. Wanneer he
orgel Is geplaatst, waarmede onge
veer drie maanden gemoeid rulle'
zijn, ra' He kerk we«i voor den eere
dienst in gebruik worden genome'
CNF/Stuvel/Pax m
raamde doorbraak te verkrijgen^
De vijand leed zware verliezen
aan menschen en materiaal; tijdens
de gisteren overdag gevoerde ge
vechten verloren de bolsjewisten
in totaal 218 tanks.
In het hooge noorden sloegen Duit
sche jagers en jachtkruisers luchtaan
vallen van den vijand op een Duitsch
convooi af en vernietigden zonder eigen
verliezen 26 van de 50 aanvallende
bolsjewistische vliegtuigen. Hierbij
hebben zich de formaties van de lucht
macht onder bevel van generaal-ma-
jaar Roth bij de beveiliging van den
aanvoer over» zee naar het front .aan
de Noordelijke IJszee opnieuw onder
scheiden.
In de Finsche Golf schoten kleine
vaartuigen der marine, die sedert
maanden voor den bevciligings- en be
wakingsdienst gebruikt worden. van
een formatie aanvallende bolsjewisti
sche bommenwerpers drie vliegtuigen
neer.
Door snélle Duitsche gevechtsvlieg
tuigen werden vijandelijke transport
schepen, landingsbooten en ravitaillee-
ringsopslagplaatsen aan de oostkust
van Sicilië met goede uitwerking ge
bombardeerd.
In Zuid-Italië schoten strijdkrachten
van de Duitsche luchtverdediging gis
teren 6 vijandelijke vliegtuigen neer.
Bij de zware gevechten in het. ge
bied rondom Charkof heeft de SS-
pantsergrenadierdivisie „Das Reich" in
den aanval zoowel als bij den afweer
bijzonderen roem t-erworven. De divi
sie schoot alleen in 35 gevechtsdagen
1000 vijandelijke ianks stuk Evenzoo
heeft zich in de gevechten van Isjoem
de 236ste afdeeling stormgeschut bij
zonder onderscheiden.
Nieuwe terreuraanval
op Italiaansch gebied
Aan het Italiaansche legcrberichl van
27 Aug. ontleenen wij het volgende:
Duitsche gevechtsvliegtuigen hebben
talrijke bommen laten vallen op ha
ven Catania, "waarbij een vrachtschip
van middelbare tonnage midscheeps
werd getroffen. Langs dc kust van Si
cilië heeft een van onze duikbooten twee
vijandelijke motortorpedobooten met
torpedo's getroffen.
De stad Tarente en plaatsen in de pro
vincie Napels zijn aangevallen door for
maties vliegtuigen. Men is bezig het
aantal slachtoffers en de aangerichte
schade vast te stellen. Tijdens deze
luchtaanvallen zijn negen vijandelijke
I vliegtuigen neergehaald. Twee andere
machines werden vernietigd in de Thyr-
rhesnscfcje' Zee
Met een bijeenkomst vterden de Oekraïner* op 3l^Ju!i in het stodj»
Wassilkow het feest der 2-jarlge bevrijding van het Bolsjewisme. Zooals
overal wordt ook hier aan de bevolking het door de Bolsjewisten onteigende
bezit teruggegeven en daarmede het Bolsjewistische systeem afgeschaft,
dat reeds flink op weg was, dit rijke en vruchtbare land aan volledige
maatschappelijke ruïneering prijs te geven. De plechtigheid op net markt
terrein tijdens de toespraak van den commissaris der stad Wassfikow tot
de bevolklno PK Stl"S-/H57.R,'P
UITVAART MR.H.REYDON.
Plechtigheid in het Departcmcnts-
gebouw.
Met stijlvolle plechtigheid is gister
in Den Haag het stoffelijk hulsel van
mr. H. Reydon, Secretaris-generaal van
het departement van Voiksvoorlichiing
en Kunsten en Gemachtigde van den
Leider voor de Volksvoorlichting, die
op 9 Februari 1943 door een sluipmoor
denaar onherstelbaar werd getroffen,
naar zijn laatste rustplaats uitgeleid.
Donderdagnamiddag \yas ten departe-
mente aan de Prinsegracht een défilé
gehouden voor de ambtenaren en voor
belangstellenden uit de Nat. Soc. Be
weging in een der zalen, als rouwka
mer ingericht, waar de baar. gedekt met
de zwart-roode vlag, en omringd door
talrijke kransen en bloemstukken, was
opgesteld, terwijl vier personen, onder-
scheidelijk namens W. A., S. S., P O.
en Jeugdstorm, de doodenwacht hadden
betrokken.
Vrijdagochtend te negen uur ving de
afscheidsplechtigheid in genoemde de
partementszaal aan, waarbij, met den
Leider van het Nederlandsche volk,
Mussert, aanwezig waren de Rijkscom
missaris, Rijksminister Seyss-Inquart,
de Commissaris-generaal Rauter en
Ritterbusch, gezant Otto Bene, de plv.
leider Van Geelkerken, mevr. Co'uzy,
leidster van de N. S. V. O., de gemach
tigden van den Leider, de Secretarissen-
generaal van enkele departementen, de
Haagsche burgemeester, en eenige ambt-
genooten van andere groote gemeenten,
de commandant van de W. A., de
voorman der S. S., een deputatie van
den Ned. Landstand, vele hooge func
tionarissen van Staat en Beweging,
de Rechterlijke Macht. enz.
VTer hoofdambtenaren van het Depar
tement van Volksvoorlichting hielden
thans de doodenwacht.
Er was een schat van kransen, o.a.
van den Rijkscommissaris en den Lei
der.
Jhr. mr. S. M. S. de* Ranitz, wrn.
Secr.-gen. van het Dept. van Volks
voorlichting, hield een korte toespraak,
waarin hij deed uitkomen, dat mr. Rey
don een trouwe, stille strijder was, die
gekenmerkt werd door zijn bescheiden
heid en bekwaamheid. Slechts een tien
tal dagen heeft hij als Secretaris-gene
raal zijn taak mogen verrichten, toen
de kogels van een moordenaar hem
troffen. Mr. Reydon had de gave tot
luisteren en oordeelen. In het bijzonder
heeft Reydon voorlichtend gewerkt op
het gebied van heemkunde, kuituur en
Landstand, een en ander in hét verband
van de Germaansche Volksgemeenschap,
waartoe ons volk behoort.
Wij kunnen hem niet beter eeren dan
door het volgen van den weg, die hij
heeft aangewezen.
Toespraak van den Leider.
De Leider, Musseri, sprak hierna on
geveer als volgt:
Het oogenblikom afscheid te nemen
van mr. Reydon 'is thans gekomen.
Lang hebben we gehoopt hem te kunnen
behouden, doch dit heeft niet mogen
zijn.
Van het tijdstip af, toen Reydon tot
dé Beweging toetrad, begrepen we dat
we op hem konden vertrouwen en dit
vertrouwen is nimmer beschaamd ge
maakt Reydon is gevallen als een mar
telaar, die eerst het leed moest onder
gaan, dat zijn vrouw bij denzelfden
aansiag, op 9 Februari, werd gedood en
die daarna al die maanden zelf smar-
telijk heeft moeten lijden. Hij stond al
tijd klaar met zijn vaardige pen en met
zijn gedachten, eerlijk en oprecht tot in
het diepst vah zijn ziel. Het grootste
beginsel, dat Reydon in praktijk heeft
gebracht, was, dat hij niet alleen in
het groote trouw was. doch ook in het
kleine. Hij gaf zich, zonder eigen per
soonlijkheid geweld aan te doen, geheel.
In de eerste jaren verrichtte hij voor de
Beweging de allereenvoudigste werk
zaamheden en laatstelijk was hij hoofd
van het Departement, doch Reydon was
precies dezelfde gebleven. Hij was de
onvergetelijke stille werker die zich
zelf op den achtergrond stelde, om de
volksgemeenschap te kunnen dienen,
waarvoor hij met hartstochtelijke over
tuiging werkte. Zijn overgave was een
lichtend voorbeeld. Nop steeds worden
offers gevraagd, doch langzaam maar
zeker wordt het hoogtepunt benaderd.
De toekorrct van Europa en die vah
ons volk nangen af van de vraag of
wij bereid zijn het hoogste offer te
brengen, waarover wij kunnen beschik
ken,
Reydon's strijd voor het. vaderland is
ten einde. Hij wist, dat een moorde
naarshand hem kon treffen. Zijn liefde
voor Volk en Vaderland overheerschte
en daardoor gaf hij zich zonder vporbe-
houd. Zoo was hij een lichtend voor
beeld voor allen. Hoewel hij zelf geen
kinderen had. streed hij voor de jeugd,
dus voor dc toekomst. Reydon zoo
eindigde spreker - gij hebt het grootste
offer gebracht, dat een mensch voor zijn
vaderland kan brengen. Uit Uw trouw
zullen wij de kracht putten, om met
Gods hulp, verder te gaan.
Tenslotte dankte Mussert den Rijks
commissaris voor diens aanwezigheid en
voor diens blijk van medeleven,
Daarna klonk het Adagio uit de ze
vende Symphonie van Bruckner en bij
deny uittocht, werd, terwijl allen den
Ger)daanschen groet brachten, de treur
muziek gespeeld uit Van Beethoven's
Eajjca.
Te elf uur schréed een groote rouw
stoet plechtig naar het Staatsspoorsta
tion, vanwaar het stoffelijk overschot
per trein naar Lunteren ter bijzetting
op de begraafplaats werd overgebracht.
Nederlandsche Vrijwilliger! bij de
Duitsche oorlogsmarine. .Sport, de
mooiste dienst" De sportmiddag' be
gint meestal met een terreinloop, die
de leden los maakt Een lichamelijk
genot, dat niemand zich laat ontgaan.
'OOral wanneer dit geschiedt bij fraai
zomerweer
Bildberichter Andres/Stapf/Pax m
Onvervangbaarheid van de
vrijheid.
ARTIKEL VAN Dr. GÖBBELS.
In een artikol in Das Reich schrijft
dr. Góbbels onder het opschrift „De
onvervangbaarheid van de vrijheid"
o.a.:
Het gaat »n den oorlog ten «lotte
Steeds om de vrijheid. Het behouden
en verzekeren van de vrijheid voor
een volk moet steeds het hoogste doel
zijn van politiek en oorlogvoering,
want de vrijheid is de wortel van het
nationale leven. A! het andere, dat een
volk in den oorlog verfiest. kan ver
vangen worden, de vrijheid alleen is
onvervangbaar. Wanneer deze "verlo
ren gaat. verdwijnt octk definitief de
mogelijkheid tot voortzetting van de
nationale geschiedenis van een volk-
Ook in dezen oorlog strijden wij der
halve in de eerste en in de laatste
plaats om onze vrijheid, die aangeval
len is en bedreigd wordt en dus ver
dedigd mflét worden.
Al naar het temperament van den
béoardeelaar wordt het begrip vrijheid
verschillend beoordeeld. De orgie der
inwendige vrijheid van November 1918
en daarna hebben de Duitschers met
een buitenlaridsche politieke slavernij
zonder weerga zeer duur betaald. Het
moet dus wel 7.00 zijn, dat de vrijheid
van een volk naar buiten steeds met
een zekeren dwang naar binnen ge
kocht vCordt Dat geldt vooral in den
oorlog Het Duitsche volk kan slechts
door harde tucht, discipline, gehoor-
zaamheid en trouw omhoog komen- De
oo.rlog is één groote. dwang, die meer
of minder eiken afzonderlijken staats
burger treft. Hij staat echter boven
alles. Wordt de oorlog gewonnen, dan
is alles gewonnen. Zou hij verloren
worden, dan zou ook alles verloren
zijn.
Wij staan in dezen oorlog tegenover
een vijandelijke coalitie die haar ver
nietigingsplannen tegen het Duitsche
volk niet verbergt. Haar strijd tegen
ons heeft, zooals toegegeven, niets van
doen met de afwijzing van onze poli
tieke zienswijze of ons staatkundig, re
giem. Zij heeft uitsluitend onze vrij
heid ten doel co dus het wezen van
ons nationale leven. Het behoeft niet
gezegd, dat er met dergelijke plannen
geen overeenkomst mogelijk is. Wij
hebben nog nooit in onze geschiede
nis tegenover een zoo doodelijk gevaar
gestaan als thans, doch ook nooit was
het besef van dit gevaar bij het Duit
sche volk zoo levendig als in dezen
oorlog. Iedere Duitscher weet dat wij
aan dezen oorlog slechts door een
overwinning een einde mogen ma
ken. De minister wees er opnieuw op,
dat de voorwaarden voor de overwin
ning' vrijwel uitsluitend 3hn Duitsche
zijde aanwezig zijn. De vijand weet
heel goed, dat hij door militaire acties
den Duitschers de grootere kansen op
een overwinning niet kan ontnemen.
Daarom richt hij ook zijn aanval op
het Duitsche oorlogsmoreel. waarvan
hij hoopt, dat dit hem te hulp zal ko
men. Daarover heeft echter niet de
vijand te beslissen, doch het Duitsche
volk. Het Duitsche volk ziet de pro
blemen thans nuchter en zonder hun
politieken dwang uit het oog te ver-
De toekomstige luchtoorlog.
In een artikel „Geen slecht profeet"
levert de Berliner Bórsenzeitung com
mentaar op een uitlating van den Brit-
schen luchtvèartexpert majoor Oliver
Steward in de Eveping News. volgens
welke het op het gebied der luchtmacht
zonder meer mogelijk is. dat nieuwe
Duitsche uitvindingen een revolutie
zouden veroorzaken en de kracht van
de Britsch-Amcrikaansche luchtmacht
zouden verlammen.
Steward wordt, aldus de Berliner
Bórsenzeitung. bij deze uitlating niet
alleen geleid door het natuurlijke be
sef van de ongebroken kracht 'van
Djiitschlafld, maar blijkbaar ook door
het slechte geweten wegens de mis
daden jegens de Duitsche burgerbevol
king. dat de Duitsche vergelding vreest.
De Duitschers hebben geen reden om
deze profetie tegen te spreken, inte
gendeel. ój weten, dat het zoo zal zijn,
omdat zij weten, dat z.ij slechts door
een duidelijke overwinning een einde
aan dezen geweldigen oorlog kunnen
maken. Verbazingwekkend zal deze
keer in den luchtoorlog zek'ér zijn.
maar niet onverklaarbaar. De verkla
ring is eenvoudig, dat de Engelsche
leiding met goedkeuring van het volk
een schuld op zich heeft, geladen, die
nooit gedelgd kan worden, dat zij den
oorlog tot een sluipmoord gemaakt
heeft en dat Duitschland wel gedwon
gen is er alles op te zetten, om de
moordmethodes der F.ngelsche lucht-
terreur voorgoed uit de wereld te hel
pen. Voorloopig kunnen de Engelschen
zich nog bezig houden met duistere
voorgevoelens, op zekeren dag zullen
die tot vreeselijke werkelijkheid wor
den.
liezen. Of wij lossen deze problemen
op.-öf de vijand doet het op onze kos
ten.
Wij staan in dezen oorlog voor een
nieuw begin van onze groote nationale
politieke ontwikkeling. Ge'ukt het de
tegenpartij niet ons te verdrijven uit
den kring ..der wereldmachten, dan zijn
we er definitief bovenop. Gelukt het
ons niet het klaar te spelen, dan zou
alles vergeefs zijn geweest. Wij heb
ben bij de vervulling van onze taak in-
'derdaaö te beslissen over ettelijke
eeuwen van onze komende ontwikke
ling. De poging daartoe kan bij een
mislukking later niet herhaald worden.
Het 'gaat in dezen porlog onherroepe
lijk om de laatsle poging. Uit dit in
zicht putten wij de kracht tot strijden
en werken als ging het dagelijks om
ons lgven. In waarheid is dit oftk zoo.
- Eens zal de tijd komen, dat aan alle
zorg een einde komt. Wanneer eens de
wapens zullen zwijgen, zullen de vol
ken de balans opmaken. Dan heeft
hetgeen zij hebben geleden niet veel
waarde meer. doch slechts dat wat zij
bereikt hebben. Wij moeten thans ge
heel ons denken en handelen ernaar
richten om op dat uur aan den kant
van den winnaar te staan. Het Duit
sche volk heeft in dezen oorlog reeds
zooveel geofferd en gedragen, dat het
ook het nog ontbrekende eraan toe-
voeeen zal. Onze eerzucht moet thans
zijn met een opgeruimd hart te geven
wat wij vervangen kunnen, doch nooit
te verliezen, wat onvervangbaar is
UJ^indelijk is slechts de vrijheid on
vervangbaar.
Aanval op Augusta.
Snelle Duitsche gevechtsvliegtui
gen. die op 25 Aug. opnieuw de ha
ven Augusta hebben aangevallen,
hebben bomtreffers geplaatst op een
vry groote concentratie van lan
dingsbooten. zoo verneemt het DXB.
'Stapels munitie en verzorgingsmatë-
riaal nabij de liade raakten in brand.
Boven Zuid-Italiaansch gebied heeft
eikenloofdrager majoor Steinhoff bij den
afweer van vijandelijke vliegtuigen van
het type Lightning zijn 163ste luchtover
winning behaald door bin.ipn vijf mi
nuten 4 tweemotorige vliegtuigen neer
te schieten.
Treinen gebombardeerd.
Duitsche formaties gevechtsvliegers
^hebben met hun aanvallen op het vij
andelijke ravitailleeringsverkeer. naar
aan het D. N. B. wordt medegedeeld,
den bolsjewisten de laatste dagen we
derom gavpelige verliezen toegebracht.
In hel achterwaarsche gebied van het
centrale oostelijke front troffen de
bommen van Duitsche gevechtsvliegers
vier lange transporttreinen, waarvan
er een met benzine, een tweede met
suiker, was geladen.
Onder felle ontploffingen brandden
de treinen volkomen uit. Op een vrij
Roskam herdenkt wijlen jf. Reydon.
Jarenlange strijd voor boerenland in boerenhand.
PLECHTIGHEID TE LUNTEREN.
Omstreeks één uur Vrijdagmiddag
arriveerde het stoffelijk overschot van
den overleden secretaris-generaal van
het Departement van Volksvoorlichting
en Kunsten en gemachtigde van den
Leider, mr. H. Reydon, aan hel sta
tion Ede—Wageningen.
De stoet bestond uit tien rijtuigen,
waarvan twee landauers een schat van
bloemstukken en kransen meevoerden.
Bij den ingang van het kerkhof te
Lunteren, waar de teraardebestelling
plaats vond, stond een wacht opge
steld, die werd gevormd door leden
van de groep Lunteren van de N.S.B
en deelnemers aan het vormingskamp
op den Scheelenberg, onder leiding
van commandant Van den Hout Op
den doodenakker bevonden zich vele
belangstellenden,- waaronder het hoofd
van den Nederlandschen Landstand,
boerenleider A. J. Roskam met zijn
echtgenoote. de seceretaris-generaal
van de N.S.B., ir: G. J. Huygen en de
waarnemend secretaris-generaal van
het Departement van Volksvoorlichting
en Kunsten, jhr. mr. S. M. S. de Ra
nitz.
Nadat de familie en de genoodigden
zich om de groeve hadden geschaard,
sprak boerenleider Roskam de volgen
de woorden:
Rede van Roskam
God alleen groot. Deze zegezang
an het. gelooi was het. die het leven
■yan dézen mén heeft geadeld. Dat wt)
niet zeggen, dat het leven van hem.
die de genade ontvangt deze belijdenis
te beleven, steeds vroolijkheid en licht
is. Vaak' schijnt het juist, dat het le
ven van hen, die worfetelen om licht
en waarheid, een leven is van zware
zorgen en moeitevol. Wie oog heeft
gekregen voor dc Majesteit van den
Schepper, die ziet in deze wereld, dat
het recht struikelt op de straten en
dat de leugen als machtige despoot het
leven der menschen en der menschen
in hut) gemeenschappon drukt en
kwelt. Daarom was het leven van
Reydon een worsteling om het herstel
van het geschonden recht in deze we
reld. Met zijn helder verstand en zijn
scherpen geest was het voor hem
klaar, dat er geen recht kon zijn voor
het 'volk van Nederland, zoolang staat
en maatschappij geleid werden door
de machten van geld en goud en zoo
lang God Mammon zetelde op Zijn
hoogen troon. Als trouw vaderlander
en als scherp jurist doorschoüwde hij
reeds vroeg, dat het laat-Romeinsche
recht, dat de grondslag was van het
Nederlandsche staatsbestel, vervangen
moest worden door ons oud-Nf#er-
landsche Germaansche boerenreeht.
zooals dat gegolden had in de oude
boerendorpsgemeenschappen. Het op
delven van dit oude recht en dit ma
ken tot den grondslag voor .den op-
bguw van onze volkshuishouding, dat
zag ReydoYi als zijn levenstaak Fr kan
geen rechtsstaat zijn als niet eerst de
fundamenten zuiver zijn en reflftt.
Vandaar zijn jarenlange strijd voor
boerenland in boerenhand. Hij zag,
dat ons hoerendom de grondslag moest
zijn vari ons volksleven en dat alleen
herstel van het boerenerfrecht de
machten van wereldconcerns en geld
magnaten kon breken. Dan pas kun
nen de grondslagen worden gelegd voor
een vrij volksleven hier in deze lan
den. Zijn grootste kracht ontplooide hij,
toen hü als hoofd van de afdeeling
„Volk en Bodem" van den Nederland
schen Landstand de grondslagen kon
leggen voor dit rechtsherstel. Hij deed
dit in een tijd toen alles wankelde en
kreunde. Hij deed dit temidden van
een wereld, die hem niet begreep en
Jiem nog niet begrijpt. Als een een
zame worstelaar werkte hij zich door
alle moeite en zorg en onverstand heen.
Als eens de vredesklokken luiden in
ons vaderland en als eens de vrije
boer zal staan op zijn eigen grond en
deze», grond veilig is gesteld voor de
boerengeslachten, dan zal het hoeren
dom van Nederland naar Lunteren ko
men en een eiken krans leggen op het
graf van dezen held, die gevallen is
als offer voor volk en'vaderland in de
ze zoo zware tijden.
De vader van den overledene dank
te namens de familie voor de velevén
treffende bewijzen van deelneming en
ook die van medeleven, welke zijn ¥oon
tijdens zijn smartelijk lijden, zoowel
uit zijn werkkring als van de zijde
zijner vrienden mocht ontvangen
Daardoor werden zijn laatste levens
dagen veyhelderd en wai ook zijnTieen-
g8art wellicht 200 kalm en rustig.
Door de familieleden, vrienden en
omstanders werden bloemen in de
groeve gestrooid.
groot spoorweglcnooppunt ten oosten
van Charkow ^werden twee troepen-
trarisporttreinen door de bommen-
reèksen der Duitsche gevechtsvliegers
vernield. Gevangenen hebben verklaard,
dat van deze transporttreinen slechts
9 man 1n leven zijn gebleven.
Bij de bestrijding van een door den
vijand sterk bezet boschkamp zijn 25
kanonnen vernield en een groote ravi-
tailleeringsopslagploats in brand ge
worpen. Bij het bombardement op een
bolsjewistisch vliegveld vernielden
Duitsche vliegers in scheervlucht alle
stilstaande vliegtuigen
Koning Boris ernstig ziek.
Vrijdagochtend is een officieel com
muniqué over den toestand van koning
Boris uitgegeven, dat als volgt luidt: ,.De
toestand van den Tsaar blijft onveran
derd ernstig. De artsen trachten een
herstel te bewerkstelligen".
Direct gevaar geweken.
Over den gezondheidstoestand van
koning Boris is Vrijdag te 16 uur het
volgende communiqué uitgegeven;
„Slot Sofia. 27 Aug. Eenige dagen
geleden is Z.M. dc koning plotseling
ziek geworden. Zijn ziekte was van den
aanvang af zeer ernstig. Er deden zich
ook verschillende schommelingen voor
in den toestand van den doorluchtigen
patiënt. De ziekte was bijtijds en met
zekerheid door het consult der dokters
herkend. Een verbetering in den toe
stand van den koning, die heden is
ingetreden, geeft aanleiding tot de
hoop, dat, wanneer zich geen verdere
complicaties voordoen, het gevaar voor
het oogenblik als geweken kan wor
den beschouwd".
De toestand in Afrika.
Een Fransch bestuursambtenaar in
Noord-Afrika isier in geslaagd weer
naar Frankrijk terug te keeren. Vol
gens de Effort heeft hij over de in
Noord-Afrika heerschende toestanden
o.a. het volgende verklaard:
Het opheffen van de maatregelen te
gen de Joden heeft vooral de Moham
medanen pijnlijk getroffen. De Anglo-
Amerikanen zien thans reeds in in welk
een gebaar zij zichzelf gebracht heb
ben. De bolsjewisten eischen steeds
nadrukkelijker en luider de verwezen
lijking van hun eischen. Hieraan kan
geen paal en perk gesteld worden, om
dat de bolsjewistische pers noch onder
de dissidenten, noch onder Anglo-Ame-
rikaansche censuur valt. De antipathie
tegen de nieuwe heerschers in Noord-
Afrika is zeer gdot. Dc groote hoeveel
heid kapitaal en dc ongunstige omwie-
selingskoers hebben de geldcirculatie In
verwarring gebracht, de invoer is ver
boden en wanneer er iets ingevoerd
kan worden, dar. is dit bestemd voor
de Anglo-Amerlkanen. De planter»
hebben geen werkkrachten, zoodat het
geheele economische leven stilligt. De
oogst staat te verrotten op het land.
Dit alles is. zoo besluit de ambte
naar, het resultaat van de afgeloopen
tian maanden.
