NOORD-HOLLAND
DAGBLAD VOOR
Na de ontruiming van Noworossiïsk.
Noord-Afrika gebruikt als „springplank".
Zware afweergevechten
aan hei Oostfront.
Situatie rondom de
Middellandsche Zee.
„De arme bloedverwanten der geallieerden".
Uitgave:
Dagblad voor Noord-Holland N.V.
Alkmaar - Voordam C 9,
Bureau der Schager éditle:
Schagen: Laan 201.
Telefoon 444 (2 lünen).
Postrekening 66189.
WOENSDAG 22 SEPTEMBER 1943.
SCÜAGER EDITIE.
8?e Jaargang. No. 22L 2 pagina's.
Dese Courant verschijnt dagelQka.
Advertentie-tarief.
PrJJs der gewone advertenties In dese
Editie 11 et. per m.M. Btf contract
binnen een Jaar te gebruiken belang
rijke korting. Tarieven voor de geheele
oplage op aanvraag.
Groole slag tusschen Donelz en Dnjepr duurt voort.
Geen beslissende doorbraken.
In een door D.N.B. ontvangen
frontbericht wordt gezegd, dat de
ontrniming van Noworossiïsk is
geschied met de nauwkeurigheid van
een nurwerk en vrijwel zonder be
lemmering door den vijand. Reeds
dagen tevoren was al het mate
riaal uit de stad verwijderd. Alle
belangrijke gebouwen en installa
ties had men in de lucht laten vlie
gen. Geen schroefje, geen reserve
wiel, geen schot munitie viel in
handen van den vijand. Vooral de
haven werd voor langen tijd .on
bruikbaar gemaakt.
De geheele burgerbevolking ver
liet met de Duitsche troepen vrij
willig de stad. Zij ging al vóór de
eigenlijke ontruiming weg en trok
ln elndelooze colonnes met wagens,
waarop het huisraad was geladen,
langs de wegen, vluchtend voor het
doodelijk gehate en gevreesde bols
jewisme.
Intusschen duurt de groote slag tus
schen Donetz en Dnjepr met onver
minderde hevigheid voort. Op de
brandpunten in den zuidelijken en den
centralen sector, die beide van aan
zienlijke beteekenft zijn, brengen de
bolsjewisten nieuwe massa's troepen
en materiaal in het vuur. Uit. de be
wegelijk gevoerde gevechten kan wor
den afgeleid, dat het sovjetoffensief
in de afgeloopen weken wel een ter
ritoriaal succes gebracht heeft, echter
een begrip als overwinning" daarvoor
niet gebruikt kan worden, om
dat niet kan worden ontkend, dat de
Duitsche bewegingen volgens de plan
nen geschieden.
In het Donetzgebied is het den bols
jewisten, in weerwil van het gebruik
van gemechaniseerde formaties op
groote schaal, niet gelukt Duitsche af-
deelingen in te sluiten. Wei konden
daar wiggen van de sovjetstrijdkrachten
afgesneden en vernietigd worden.
Van bijzondere beteekenis is de
reeds weken durende tegenstand van
Duitsche divisies ten westen en zuid
westen van Charkof, waar het den
bolsjewisten niet gelukt is hun plan
ten uitvoer te leggen, n.1. het snelle
oprollen van het front naar het wes
ten.
Het zwaartepunt van de gevechten
van Maandag lag ten noorden van de
Zee van Azof. De sovjetaanvallen in
dit gebied, ten westen van Konotop en
in het gebied van Brjansk konden door
de Duitsche troepen worden afgesla
gen.
Geen beslissende doorbraken.
De druk op het Duitsche front sehijnt
geen oogenblik te verslappen. Hij
wordt echter, naar men van Duitsche
zijde verklaart, volkomen elastisch op
gevangen en, hoewel de Duitsche troe
pen op bepaalde brandpunten van den
strijd terugtrekken, wijst men er te
Berlijn nogmaals op, dat den bolsje
wisten tot dusverre nergens een door
braak, althans van operatieve beteeke-
nis, gelukt is. Reeds eerder is van
bevoegde zijde verklaard, dat men.
ten einde gunstiger 'voorwaarden voor
de verdediging te scheppen, het front
terug wil nemen,, liever dan door een
starre verdediging van het terrein on-
noodige offers aan menschen en mate
riaal te brengen, hetgeen te minder
gerechtvaardigd zou zijn, daar men
ook rekening heeft te houden met uit
breiding der fronten elders in Europa.
Waar het terugtrekken van het ooste
lijke front een einde zal nemen, ver
klaart men te Berlijn nog niet te kun-
FLINKE KERELS MELDEN ZICH NU
VOOR DE WAFFEN-SS EN DE
LANDWACHT.
Het SS-Ersatztcommando deelt mede:
Iedere gezonde Nederlander op den Leef
tijd van 17M5 Jaar kan zich vrijwillig bij
de hieronder vermelde adressen vervoe
gen. ten einde gekeurd te worden voor
de Waffen-SS of de Landwacht
TUdens de keuringen worden alle In
lichtingen verstrekt met betrekking tot
de verzorging van familieleden, duur der
opleiding, extra levensmiddelen etc.
Vrijwilligers, die om bepaalde redenen
ln Nederland moeten blijven. kunnen
dienst namen bij de Landwacht of bij
het SS-Wachtbatalllon ln Amersfoort
Ook vrijwilligers voor de Duitsche
Krlegsmarine kunnen zich aanmelden Zij.
die tot de Germaansche SS ln Nederland
toetreden willen, kunnen zich eveneens
aanmelden.
Personen tusschen 18-30
jaar, die aanmeldingsplicht
tig zijn voor de tewerk
stelling. k-unnen zich even
eens aanmelden en worden
gedurende hun verbintenis
van de tewerkstelling vrij
gesteld.
23.9.43 9-13 uur
Utrecht, N V. Huls, Oude Gracht 245;
24.9.43 8-14 uur Amersfoort, Pol Durch-
gangslager Leusderweg; 25.9.43 9-14 uur
Den Haag, Café Den Hout, Bczuidenhout
11-13. i
BIJ onze Vrijwilligers. - Goed ge
camoufleerd worden de bewegingen
van den vijand waargenomen
H PK Ahrens/Q/H/P m
nep zeggen. Dit houdt natuurlijk ver
band met verscheidene factoren, bijv.
het weer en de terreingesteldheld.
De grenzen van het door de Duitsche
legers opgegeven terrein worden mede
bepaald door de geografische factoren.
In den rug van het Duitsche front ligt
thans de Dnjepr, die. althans ten dee-
le, de basis van een nieuwe Duitsche
verdedigingslinie zou kunnen vormen,
aangenomen, dat belangrijke steun
punten als Smolensk, Gomel en Kiew
kunnen worden behouden. Het belang
van deze bolwerken is evident, daar,
indien deze plaatsen zouden moeten
worden prijsgegeven, het Duitsche
front bij een verder terugtrekken door
de Pripet-moerassen in twee deelen
dreigt te worden gesplitst, hetgeen de
verdediging uiteraard aanzienlijk zou
bemoeilijken.
In Nederland, In September 1943.»Een nieuw contingent Nederlandsch*
Vrijwilligers voor de Duitsche Oorlogsmarine bij opkomst voor de opleiding
hh Bildberlchter Frltz/Steof/Pax m
Hoofdaanval moet nog komen in het Westen.
Churchill spreekt voor het
Lagerhuis.
Toen Churchill gisteren de vergader
zaal van het Lagerhuis betrad, is hij
door de afgevaardigden met lang aan
gehouden bijval verwelkomd, zoo meldt
de Engelsche nieuwsdienst.
In zijn rapport over de oorlogssituatie
verklaarde Churchill, dat de operaties
iiV-Noord-Afrika en de opening van een
nieuw front in de Middellandsche Zee
door hem nooit zijn beschouwd als ver
vanging voor een rechtstreekschen aan
val op Duitschland via het Kanaal in
Frankrijk en de lage landen. Het front
in de Middellandsche Zee is veeleer ge
dacht als „voorlooper voor den hoofd
aanval" op Duitschland en zijn bondge-
nooten. Bij zijn bezoek aan Washing-
Vijandelijke aanvallen bij Salerno
en Potenzo afgeslagen.
UIT HET HOOFDKWARTIER VAN
DEN FÜHRER, 21 Sept. (DNB) Het
opperbevel van de weermacht deelt
mede:
Ten Noorden van de Zee van Azof,
ten Oosten van den Midden Dnjepr,
aan de Desna en in het gebied van
Smolensk leverden onze troepen
ook gisteren zware afweergevech
ten tegen sterke vijandelijke infan
terie- en pantserstrijdkrachten.
In den sector van een Jeg^rcorps wer
den daarbij van een vijandelijken stoot
troep van ongeveer honderd pantser
wagens er 76 vernietigd. In de zware
gevechten ten Noorden van de Zee van
Azof hebben zich de Frankische 17e en
de Nedersaksische lilde divisie infan
terie bijzonder onderscheiden.
Uit Zuid-Italië wordt plaatselijke ge
vechtsactie in de sectoren van Saler
no en Potenza gemeld. Verscheide
ne vijandelijke aanvallen werden
daar afgeslagen.
In den afgeloopen nacht vlogen eenige
vijandelijke stoorvliegtuigen boven
Duitsch gebied en lieten hier en daar
bommen vallen, waardoor slechts onbe
langrijke schade werd aangericht.
ton in Jupi 1942 is alleen besloten
Noord-Afrika te b'ezetten. Toen heef
juist de terugtocht naar El Alamein
plaatsgehad met een verlies van 80.000
man der geallieerde troepen. Daardoor
waren „zeer ernstige besluiten" noodig
geworden. In November 1942 is toen
besloten Noord-Afrika niet te gebrui
ken als verblijfplaats, doch als spring
plank. en alle voorbereidingen te tref
fen voor den inval op Sicilië, teneinde
te pogen, Italië van den oorlog uit te
schakelen.
De duikbootenoorlog.
In het verdere verloop van zijn re
de maakte Churchill in het Lager
huis bekend, dat er de laatste vier
maanden geen enkel koopvaardij
schip der geallieerden door optre
den van den vijand in het Noorde
lijke deel van den Atlantischen
Oceaan tot zinken is gebracht.
Thans, zoo zeide Churchill, zijn de
Duitsche duikbooten weer actief ge
worden en op het oogenblik wordt
een geallieerd convooi door Duit
sche onderzeeërs aangevallen.
Voorts deelde Churchill mede, dat
de Britsche en Amerikaansche lucht
macht de stelselmatige verwoesting
van Duitsche steden door bomaan
vallen zullen voortzetten.
Bevestiging door Berlijn.
De verklaring van Churchill in het
Lagerhuis, dat er de laatste vier maan
den geen koopvaardijschip der geal
lieerden in het Noordelijke deel van
den Atlantischen Oceaan tot zinken
gebracht is, wordt in bevoegde militai
re kringen van de Rijkshoofdstad be
vestigd.
Tevens wordt van welingelichte Duit
sche zijde Churchlll's mededeeling in
het Lagerhuis bevestigd, dat Duitsche
duikbooten een geallieerd convooi heb
ben aangevallen. Te zijner tijd zullen
hierover nadere bijzonderheden wor
den bekend gemaakt.
INVOERING VAN DEN
NORMALEN TIJD.
De Ministerraad voor de mjks-
verdediging heeft besloten, in den
winter 1943/44 wederom den nor
malen tijd in te voeren. De overgang
van zomertijd op normalen tijd ge
schiedt op Maandag 4 October 1943.
des ochtends te 3 uur. Op dat oogen
blik worden alle klokken een uur
achteruitgezet.
Bwtengewone Japansche
ministerraad.
Drastische maatregelen
aangekondigd.
Het Japansche Kabinet is Dinsdag
ochtend bijeengekomen voor een bui
tengewone conferentie, die met slechts
één kleine onderbreking tot ongeveer
7 uur des avonds (tijd van Tokio) duur
de. Volgens persberichten heeft de
regeering in deze bijeenkomst besloten
tot drastische maatregelen en wijzigin
gen in het thuisfront, om daardoor
recht te doen wedervaren aan den te-
genwoordigen ernstigen oorlogstoestand.
De bijzonderheden dezer maatregelen
zouden hedenavond door het voorlich
tingsbureau der regeering bekend wor
den gemaakt.
Naar verder verluidt zal minister-pre
sident Tojo Woensdagavond een belan-
rijke radiorede houden, die door alle
Oost-Aziatische zenders zal worden
uitgezonden. In verband met de genoem
de maatregelen, zal Tojo een ernstigen
oproep richten, niet alleen tot het Ja
pansche volk, maar tot alle volken van
Oost-Azië.
NA MUSSOLINI'S BEVRIJDING.
(Telefonisch van onzen Berlflnschen
correspondent.)
BERLIJN, 21 Sept. - Tusschen de korte,
maar aan duidelijkheid niets te wen-
schen overlatende rede van Hitier op 10
September en de sobere radiorede van
Mussolini op den historischen Zaterdag
van 8 September ligt een stuk geschie
denis, dat latere generaties deels biet
verbazing, deels met bewondering zal
vervullen.
In beider redevoeringen werd het
verraad van het Huis van Savoye aan
de hand van feiten geconstateerd en al
beeft men thans in de Duitsche bladen
aan de hand van een gesprek met den
35-jarigen Skorzeny allerlei bijzonder
heden over Mussolirii's bevrijding uit
een ontvoeringsoord in de Abruzzen ver
nomen, toch blijft men zich afvragen hoe
't Badoglio en zijn medewerkers moge
lijk was de ontvoering van een staats
man, die 23 jaar achtereen het bewind
van Italië met doortastendheid leidde,
zonder veel omslag te doen geschieden.
Uit Mussolini's rede valt duidelijk af
te leiden, dat hij zelf door de zorgvuldig
voorbereide revolutie is overrompeld en
dat het politiek verraad tot in zijn naaste
omgeving was doorgedrongen. Naar de
concrete beschrijving van zijn gevan-
Versterkte activiteit in nabije
Oosten
De door de landing in Italië ingetre
den verandering in de situatie in de
Middellandsche Zee is het onderwerp
van een beschouwing in de Berliner
Börscn Zeitung, waarin wordt toege
geven, dat de geallieerden thans op de
ze Zee meer de vrije hand hebben.
Aangenomen kan worden, dat tengevol
ge van de besparing aan scheepsruim-
te eei\ betere verzorging der gebieden
in het nabije Oosten en Indië te ver
genschap en bevrijding heeft men niet
slechts in Duitschland en Italië met
belangstelling beluisterd.
In Berlijn is men 't meest verbaasd,
dat de bovenlaag der Italiaansche be
volking, de militaire en civiele elite, de
ontvoering van den Duce heeft bewerk
stelligd. Reeds uit Pavolini's inleidende
woorden kan zulks worden afgeleid.
I. Duitschland speelt de zoogenaamde
middenstand nog altijd een belangrijke
rol en de glanstijd van den adel is met
het verdwijnen van Duitschland's laat-
sten keizer in 1918 voorgoed voorbij
't Zal thans de taak van den Duce
zijn ook in Italië de Volksche gedachte
te verwezenlijken en het verschil ln
stand, althans in het staatsbewind, defi
nitief uit te schakelen.
Te Rome is inmiddels het eerste or
gaan der fascistische partij, de Lagora
Fascista, het blad van de ItalUansche
aibeiders, opnieuw verschenen. Pavolini.
ae nieuwe staatssecretaris, heeft op de
Piaza Colonna zijn intrek genomen en
van het balcon van zijn paleis wappert
de zwarte fascistische vlag naast het
portret van den Duce.
Na een maand van politieke verdeeld
heid zijn de winkels en de bankfilialen
weer heropend, is het tram- en trein
verkeer weer aart der. gang en kan de
bevolking zonder ingst over het Forum
Romanum wandelen.
Ook de pers begint haar gedaante van
vóór 25 Juli te hernemen en het Mi
nisterie van Volkscultuur heeft de lei
ding opnieuw ter hand genomen. De door
Badoglio benoemde liberale hoofdredac
teuren zijn na een Intermezzo van
slechts enkele weken ten tweeden male
verdwenen en met groote spanning
wordt de terugkeer van den Duce te
Rome tegemoet gezien.
IN SPOEDPROCES VEROORDEELD.
's-GRAVENHAGE. 21 Sept. We
gens overtreding van de beschikking
van den Höheren SS- und Polizeifüh-
rer over de verbeurdverklaring van
radio-ontvangtoestellen van 13 Mei 1943
heeft het Duitsche Landesgericht in
een spoedproces opnieuw 54 beklaag
den berecht. Den meesten beklaagden
werden naar mate van hun schuld ge
vangenisstraffen van 2 weken tot 21/4
jaar en bovendien nog boeten tot 1000
gulden opgelegd. In eenige gevallen,
waarin het gerecht vaststelde, dat de
tijdige inlevering niet zoozeer uit
kwaadwilligheid als wel uit nalatig
heid achterwege was gelaten, kwamen
de beklaagden er vanaf met boeten van
60.— tot 600,—. In alle gevallen
werden de radio-toestellen verbeurd
verklaard.
EERSTE BIJEENKOMSTEN VAN DE
NIEUWE REPUBLIKEINSCH
FASCISTISCHE PARTIJ IN
NEDERLAND.
•s-GRAVENHAGE. 21 Sept.
De Landsgroep Nederland van de
nieuwe Republikeinsch Fascistische
partij heeft gisteren in Den Haag en
Rotterdam haar eerste openbare bij
eenkomsten gehouden.
In Den Haag, waarheen ook delega
ties van de in de provincies Utrecht en
Gelderland wonende Italianen geko
men waren, sprak de landsleider, dr
rotelli. Hij brandmerkte zeer scherp 't
verraad van de Badoglio-kliek. Door de
bevrijding van den Duce. dit bewijs van
Duitsche trouw, heeft het Italiaansche
volk zijn waren leider hervonden Met
nwankelbaar geloof, met zeer sterken
wil en frisschen moed begint thans he!
werk van de nieuwe partij, waarin voor
saboteurs geen plaats is.
In Rotterdam gaf kameraad Villibatdo
Valenti een kort overzicht van de jong
ste politieke gebeurtenissen in Italië
Hij gaf een plastisch beeld van de
reusachtige prestaties van den Duce en
verlangde dat men hem onvoorwaar
delijk trouw zou zijn. Het Italiaansche
volk is den Flihrer van het Duitsche
volk voor de bevrijding van den Duce
uit het diepst van zijn hart dankbaar
Het is de taak van allen de eer van het
vader'.ano te herstellen.
Ten s'.ote sprak ook te Rotterdam de
landsleider, Rotelli, en zeide o.a., dat
thans de tijd gekomen is de fascistische
idealen in daden om te zetten. In den
geest van den geredden Duce zal de
nieuwe Republikeinsch.-Fascistische
Partij ook in Nederland haar plicht
vervullen.
Verduisteren van 207 uur.
Donderdag 23 September 1943.
Zon op 7.26, onder 19,39 uur.
Maan op 1.00, onder 17.10 uur.
wachten is, die een versterking van den
vijandelijken invloed van deze landen,
ten gevolge zal hebben. Evenzoo moet
er rekening mee worden gehouden, dat
Engeland eon deel zijner oorlogssche
pen uit de Middellandsche Zee naar den
Stillen Oceaan zal dlrigeeren om daar
krachtiger tegen Japan te kunnen op
treden.
Het oude recept van den vorigen we
reldoorlog, de vesting Europa van het
Zuiden uit op te rollen, aldus vervolgt
de Berliner Bdrsen Zeitung, houdt
meer dan ooit de gemoederen in het
geallieerde hoofdkwartier bezig. In ver
band hiermede zullen de Dodekanesos,
Kreta en de door onze troepen bezette
Grieksche eilanden met versterkte ac
tiviteit van den vijand rekening moeten
houden. pe door het openen van de
Middellandsche Zee gewonnen tonnage
is dringend in den Indischen Oceaan
noodig. Voor het scheppen - van een
tweede groot strijdtooneel m het Oos
ten van de Middellandsche Zee is zij,
zoo bespit het blad, althans voor het
oogenblik, niet toereikend.
MUSSOLINI BIJ DEN FÜHRER.
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FÜHRER, 19 Sept. De Duce heeft on
middellijk na zijn bevrijding een be
zoek van verscheidene dagen aan den
Führer gebracht.
Oploopen voor downingstreet
en Whitehall.
De Britsche berichtendienst meldde
gisteren uit Londen: De politie heeft
een menigte van ongeveer 500 menschen
uiteengejaagd, die vanavond op den hoek
van Downingstreet en bij Whitehall bij
eengekomen waren, nadat een delegatie
toegang had verzocht tot Churchill om
hem het verzoek tot vorming van een
„tweede front" te overhandigen.
De delegatie, die bestond uit verte
genwoordigers van ongeveer 40 vakver-
eenigingsorganisaties en de communis
tische partij, slaagde er niet in Chur
chill te spreken te krijgen.
Mijnwerkersstaking in
Worksop.
Door een staking van jonge mijnwer
kers ligt het werk in de steenkoolmijn
te Worksop (Nottinghamshire) sinds gis
teravond stil, zoo meldt de Britsche
berichtendienst. De stakers protestee
ren tegen het bestraffen van een kame
raad door den magistraat van Worksop
wegens z.g. overdag gepleegde daden
van geweld. In deze mijn zijn 2000 mijn
werkers te werk gesteld.
De „vertegenwoordigers" der bezette landen
hebben niets te zeggen.
Diplomaten in ballingschap.
George Creel. die tijdens den vo
rigen wereldoorlog perschef was
van Wllson. heeft in het tijdschrift
„Colliers" van 21 Augustus, een
leerrijk artikel - geschreven. Het
toont als titelblad het hooge hek van
het Witte Huia met als achtergrond
den ingang van bet paleis van den
president.
Buiten, voor dit hooge hekwerk,
zitten, als voor een klaagmuur, op
lage klapstoeltjes, met hun hooge
hoeden, monocle-s. rokcostuuma en
gestreepte pantalons, de chefs van
de missies der emigrantenregeerin-
gcn. Zij staren verlangend door de
tralies, spelen kaart, geeuwen, sla
pen of knutselen met een mea wan
hopig aait een stuk hout.
Creel voert hen allen ten tooneele,
de vertegenwoordigers van België, Lu
xemburg, Noorwegen, Nederland, Tsje-
choslowakije, Joegoslavië en Grieken
land. Alle, met uitzondering van het
kleine Luxemburg, hebben hun Wash-
ingtonsche vertegenwoordigers tot am
bassadeurs benoemd, maar ook dat
heeft hun positie niet verbeterd of tot
het nakomen van verplichtingen geleid.
Er trad een verandering ln, zegt Creel,
namelijk op 1 Juli 1942, toen die diplo
maten met hoogen hoed in het Witte Huis
mochten bijeenkomen, om de verkla
ring van de vereenigde naties te onder
teekenen. Allen gevoelden, dat zij thans
gelijkgerechtigde firmanten in de groo
te onderneming waren, want wat an
ders dan dit kon de uitdrukking „ver
eenigde naties" beteekenen?
Welk een ommekeer!
Doch van toen aan ontvingen zij geen
verdere uitnoodigingen.
Slechts contact per post.
De positie van de missies der emi
granten is intusschen zoodanig ver
slechterd, dat de dagelijksche verschij
ning van den postbode hun eenige ver
binding met de USA-regeering vormt.
Als Churchill „op een van zijn regel
matige tochten als een handelsreiziger"
naar Washington komt, snellen alle
vertegenwoordigers der emigranten,
door nieuwe hoop bezield, naar het
Witte Huis, maar zij komen niet verder
dan het hooge hekwerk, dat het park
afsluit en staan dan buiten voor de
poort. In wind en régen, in broeiende
hitte. Zoodra de eerste journalist het
bureau van het Witte Huis verlaat,
stroomen zij naar hem toe en vragen
met zielige stem: „Vertel u ons alstu
blieft wat hebben wij besloten, wat zijn
onze plannen?"
Indien zij al te gedeprimeerd zijn, ha
len zij uit den achterzak van hun rok
een copie van het Atlantice Charta te
voprschijn en spreken zich moed in met
de daarin voorkomende schoone woor
den: „Groot-Brittannië en de Vereenig
de Staten wenschen geen territoriale
veranderingen, die niet met den vrij tot
uiting gebrachten wil van de betreffen
de volkeren overeenkomen".
De eerste schok kwam, toen Churchill
koel verklaarde, dat hij niet de liqui
datie van het Britsche Empire zou dul
den. Hoe was dat met het Atlantice
Charta overeen te brengen?
Veel erger was het, toen Stalin
vast stelde, dat h(J Polen, de Bal-
tische staten en misschien ook Fin
land b(j de Sovjet-Unie zou inlijven.
Dat was een harde en zware slag
voor de arme vertegenwoordigers
van Oost-Europa. Wat zou er wor
den van Bulgarije, Griekenland,
Hongarge, Joegoslavië? Zou Stalin
niet eenvoudig alles in den zak ste
ken, de Dodecanesos incluis?
Zelfs de Tsjechen werden nerveus en
de Roethenen duchtten, dat oom Stalin
in zijn liefde voor vreemde volken ook
Roethenlë aan zijn borst zou drukken.
Spreekt men met den een of anderen
vertegenwoordiger van de Donau-, Bal
kan- of Baltische staten, zoo schrijft
Creel, dan kan men aanstonds opmer
ken, dat hun vrees voor Hitier aller
minst grooter is dan hun angst voer
Stalin. Allen zijn er beducht voor,
trawanten of zelfs onderdanen van de
Sovjet-Unie te worden, in plaats van
gelijkgerechtigde „Vereenigde Naties".
Wel sloot Stalin in 1939 een verdrag met
Polen, maar toen Duitschland Polen aan
den eenen kant binnenrukte, trok Stalin
over de andere grens.'En hoe kan Stalin
zijn huidige aanspraken met het plech
tige verdrag van 1941 overeen brengen
door afstand van alle Poolsche gebieden
te doen?
De dlplomaten-in-ballingschap begrij
pen ook Roosevelts politiek ten opzichte
van Stalin niet. Huns inziens zijn com
promissen en tijdelijke tegemoetkomin
gen slechts wapens tegenover het bru
tale realisme van de Kremlregeering, die
elk toegeven ais een teeken van
zwakheid opvat. Waar zou Rusland
zonder de leveringen uit U.S.A., aan toe
zijn' Waarom moet derhalve altijd de
eene kant concessies doen, speciaal dan.
als het om het prijsgeven van groote
grondbeginselen gaat? Waarom iemand
de pink te geven, als hij de heele hand
hebben wil?
Een serie klachten.
Ook de vertegenwoordigers van
Noorwegen. Nederland en Luxemburg
zijn droefgeestig gestemd. Ofschoon zij
rechtstreeks met Stallns eischen niets te
maken hebben, vragen zij zich af: „In
dien een gedeelte van het Atlantic
Charta verscheurd wordt, wie garandeert
dan de rest? Kan men een ei slechts
voor de helft breken?"
Deze missies zijn bovendien veront
waardigd op het Amerikaansche bureau
van oorlogsinlichtingen, hetwelk naar
Europa kortegolf-programma's uitzendt,
die door hen allen als unfair, misleidend
en tendentieus worden bestempeld.
De Polen klagen erover, dat ln het
„Poolsche uur" de manuscripten van een
man worden gebruikt, die in Parijs
wooqde en slechts betrekkingen met de
Fransche radicalen onderhield, zoodat
hij alles behalve het Poolsche nationale
standpunt vertegenwoordigt.
De Joego-Slaven zijn er boos over, dat
in de voor hun land bestemde uitzen
dingen een „Russophlele communist"
aan het woord is, die zich brutaal den
naam van den Montenegrijnschen pa
triot Tito toegeëigend heeft.
De Nederlanders klagen er over, dat
de uitzendingen voor Insulinde worden
verzorgd door drie personen, die de Ne-
derlandsche regeering graag in hechtenis
zou willen nemen, want een van hen
zou een gedeserteerde militair zijn en de
beide anderen zouden van Nederland-
sche schepen in de U.S.A. zijn gedrost
De Hongaren ergeren zich erover, dat
de Hongaarsche spreker een Tsjech is.
Nog woedender is echter de groep, die
voor een vrij Oostenrijk werkt, omdat
namens hen een zekere Julius Deutsch
het woord voert, die in 1934 de commu
nistische revolte leidde en na zijn vlucht
uit Oostenrijk dienst nam bij de Spaan-
sche communisten.
Als men bedenkt, zoo eindigt Creel,
dat onderdanen van deze kleine volken
voor de Vereenigde naties te land, in de
lucht en op zee strijden en dat verder
nog omstreeks een millioen hunner ar
beidt in de Britsche en Amerikaansche
oorlogsindustrieën, dan zou het gepast
moeten worden geacht, indien Roosevelt
van tijd tot tijd eens een van hun ver
tegenwoordigers bij zich ontbood of El-
mer Davis eens een keer zich sympa
thiek met hen onderhield.
Noordscharwoude.
OPERETTE-VEREEN. „CAECILIA".
Directeur H. J. Zaal.
„La Tzigane", Zigeuneroperette
van Johann Strauss.
Marie Kliffen! Zij is het, die de ge
heele operette beheerscht, van begin
tot einde. Zij is a.h.w, de verpersoon
lijking van het wezen van dit werk,
En hoe! Deze vertolking, als prinses
Arabella, is zoo grootsch, zoo aangrij
pend, zoo gaaf en wonderschoon, da:
het mijns inziens een geheel nieuwe
creatie is geworden van de uitbeelding
van operettemuziek en spel. Een ope
rette veronderstelt gewoonlijk luchtige
muziek en dikwijls nog luchtiger tekst,
meermalen banaal en vooral pikant en
veelal overdreven pikant weergegeven,
zoodat het dikwijls louter verguldsel
wordt. Hoe wonderlijk, innemend, met
zuivert^ reine stem zingt zij de
muziek uit, dat is al een heerlijk
heid op zich zelf. Maar hierbij haar
spel, haar mimiek, haar bewegen van
lichaam, hoofd, armen, handen en vin
gers! Vooral die vingers, die gelijken
op de bewegingen van de danseressen
van Ball! Welke bezieling en betoove-
ring gaat van haar uit. En dan die
oogen! Hoe is het of alles op haar ziel
is gericht. Hoe ze de wereld, en al wat
zich tijdens het voortbewegen van het
werk van binnen uit. veel schooner
ziet. Het is veel, veel meer dan spel,
het is een beeltenis!
Dit is een weergave waar beroeps
theaters naar kunnen hunkeren. Zulke
kunstenaars moesten we veel meer
hebben op het groote tooneel. Marie
Kliffen zou de wereld veroveren, mits
de beoordeelaars haar zuiver aan zou
den kunnen voelen. Het was zeer schoon
en ik hoop dit heerlijke beeld nooit
meer te "vergeten.
De inhoud van deze operette is een
voudig en onschuldig. Strauss hield van
onschuldige teksten en wist daar mees
terlijk zijn mooie melodieën en walsen
op te schrijven.
De verdere hoofdrollen kweten zich
uitstekend van hun taak. In den zang
blonk geen meer uit, behalve Lenn, die
ook een goede stem heeft en op muzi
kale wijze zingt. De stem van den prins.
Is bij vroeger vergeleken veel vooruit
gegaan: zijn spel kan nog vlotter zijn.
Matthias was ook zeer goed, maar leeft
zich ook nog niet uit en kijkt bü het
zingen te angstig naar den dirigent!
Wanneer hij wat vrijer optreedt zal
dat zijn vertolking ten goede komen.
Het spel van Lena is Juist goed los en
vlot. Zappoli gaf ln zijn rol het
humoristische zeer goed weer en
het wekte dikwijls de lachlust der aan
wezigen op. Melchior was als hoofd
man der zigeuners wel een beetje erg
gemoedelijk. Trick was de goede sul en
hij deed het heel goed. Het koor heeft
zich uitstekend geweerd. Van het spel
was heel veel werk gemaakt. Er was
genoeg losheid in beweging en toch
nooit te veel en de zang van het koor Is
buitengewoon te loven. De dansen, ont
worpen en ingestudeerd door mevr.
ZaalMul waren zeer te waardeeren
wat betreft ontwerp en uitvoering. Het
groote ballet in het tweede bedrijf kon
ik echter als ontwerp niet passend vin
den ln deze operette. Deze strijd tus
schen oud en nieuw zou ik zeker meer
waardeeren als apart ballet.
De directeur Zaal beeft zeer zeker
een moeilijk werk achter den rug.
Moeizaam is daar langzaam opgebouwd
en wat den zang betreft, was het resul
taat muzikaal en technisch uitstekend.
Met het orkest staat hij nog op voet
van strijd. Hij mist nog. door te weinig
ervaring, de kracht het orkest werkelijk
naar zijn hand te dwingen. Het orkest
is een moeilijk te hanteeren apparaat,
en de orkestleden zijn nog erger. Wan
neer er geen sterke dwang van boven
is geven zij zich niet. Het orkest heef»
dan ook vrij slordig de juist zoo heel
belangrijke taak vervuld en het geheel
leed daardoor aan te veel breedheid en
was te traag. Niet genoeg zigeunermu-
ziek en zeker niet het lichte, vlot loo-
pende Weensche karakter. Onverbidde
lijk ieder tempo 1ets meer opdrijven zal
het geheel hooger opvoeren. Alles voor
het goede is aanwezig. Het kan en dan
moet het ook. Als geheel ls alles zeer
te roemen.
Rest nog een woord van hulde voor
de mooie fleurige costuums van Rid-
derikhoff, de décors van Dirkmaat. de
verlichting van Ruiter en de grime van
Ridderikhoff.
De zaal van Concordia te' Neord-
Scharwude was uitverkocht. De aan
wezigen hebben vele keeren blijk gege
ven het gebodene zeer op prijs te
stellen.
Aan het slot werden er veel bloe
men uitgereikt door den voorzitter
Piet Hop. Volgende keer moet men
natuurlijk alles vlugger laten vèrloo-
pen. Vier uur is ten slotte wat lang.
Als geheel was het een zeer goeden
opvoering, die zeker de belangstelling
en waardeering waard is.
fea, Jansen.