NOORD-HOLLAND
DAGBLAD VOOR
Corsica op unieke wijze ontruimd.
Ten westen van Smolensk
hevige gevechten gaande.
Duitschers bezetten
Hongersnood in Indië.
HET WERKPLAN VOOR 1944.
Uitgave:
Dagblad voor Noord-Holland N.V.
Alkmaar - Voordam C 9.
Bureau der Sebager édltie:
Behagen: Laan 201.
Telefoon 444 (2 lijnen).
Postrekening 66189.
WOENSDAG 6 OCTOBER 1943.
SCHAGER EDITIE.
87e Jaargang, No. 233, 2 pagina's.
Dese Courant verschijnt dagclQks.
Advertentie-tarief.
Prijs der gewone advertenties in deae
Editie 11 et per m.M. B(j contract
binnen een jaar te gebruiken belang
rijke korting. Tarieven voor de geheele
oplage op aanvraag.
Cos.
UIT HET HOOFDKWARTIER
DEN FüHRER, 6 Oct. (DNB).
VAN
Het
opperbevel der weermacht deelt mede:
Op het Koebanbruggenhoofd wer
den hevige doorbraakaanvallen der
bolsjewisten bloedig afgeslagen. Aan
den Midden-Dnjepr, in het centrum
en op ecnige plaatsen in het noor
den van het Oostelijke front plaat
selijke aanvallen van den vijand.
Daarbij kwam het vooral in het ge
bied der Pripetmondlng en ten
westen van Smolensk tot heftige
gevechten, die op het oogenblib nog
voortduren.
In Zuid-Italië versterkte de vijand
zijn druk tegen den Oostelijken sector
van het front en landde tegelijkertijd
dicht achter ons front bij Termoli.
Sterke Duitsche strijdkrachten zijn tot
don tegenaanval overgegaan.
Corsica ontruimd.
In aansluiting op de overbrenging van
alle op Sardinië gestationneerde Duit
sche troepen naar Corsica werd thans
ook dit eiland volgens de bevelen ont
ruimd en alle troepen met inbegrip van
hun zware wapenen, stukken geschut,
pantserwagens. motorvoertuigen. en
alle materiaal naar het vasteland over
gebracht.
Onder bevel van lt.-gen. Von Sen-
ger und Etterlin, die als laatste met
zün staf het eiland verliet, is hier
in voortdurenden strijd tegen de
volgende troepen van Badoglio, Gaul
listen en Amerikanen en tegen een
groote vijandelijke meerderheid ter
zee en in de lucht opnieuw een
unieke prestatie geleverd. Zelfs dé
inscheping van onze laatste vernie-
lingsafdeellng kon door den vijand
niet verhinderd worden.
Evenals de onder bevel van schout-
bij-nacht Meendsen-Bohlken en kapi
tein ter zee Engelhardt staande forma
ties der marine, die. voor het meeren-
deel met kleine schepen, de geweldige
verVoersprestatie volbrachten, hebben
zich transportformaties der luchtmacht
bijzonder onderscheiden. De eigen ver
liezen bij de totale operatie zijn uiterst
gering.
Cos bezet.
Op 3 October begon in het Oostelijke
deel der Middellandsche Zee een lan
dingsoperatie van alle weermachts-
onderdeelen tegen het ten noorden van
Rhodos liggende eiland Cos. In ge
vechten. die twee dagen duurden, werd
het verzet van den vijand gebroken en
het eiland bezet. 600 Man van de Brit-
sche bezetting en 2500 man troepen van
Badoglio werden gevangen genomen; 40
stukken geschut, 22 vliegtuigon en één
schip buitgemaakt. De zuivering van
het eiland van de laatste verstrooide
resten van den vijand is nog gaande.
Duitsche duikbooten hebben in de
Middellandsche Zee voor de Noord-
Afrikaansche kust uit beschermde vij
andelijke convooien 7 schepen met een
gezamenlijke^ inhoud van 59.000 ton en
een torpedojager tot zinken gebracht.
Formaties gevechtsvliegtuigen vielen in
hetzelfde gebied een convooi aan en be
schadigden volgens de tot dusverre ont
vangen rapporten 8 vrij groote schepen
zwaar.
De Britsche iuchtterreur.
Formaties vijandelijke vliegtuigen on
dernamen overdag en des nachts ter-
reuraanvallen op plaatsen in het Rijn-,
Main- en Saargebied. Buitengewoon
zwaar werden de woonwijken der stad
Frankfort am Main getroffen. Andere
vernielingen worden gemeld uit Offen-
bach, Mannheim, Ludwigshafen, Worms
en Saarlautern. Door luchtverdedi
gingsstrijdkrachten werden gisttren 41
vijandelijke vliegtuigen, voor het groot
ste deel zware bommenwerpers, neer
geschoten.
De Duitsche weermacht ondernam in
den afgeloopen nacht een reeks afzon
derlijke aanvallen op belangrijke ob
jecten in Engeland,
Aan de West-Franschp kust kwam
het in den nacht van 3 op 4 October
tot een gevecht tusschen lichte Duit
sche vlootstrijdkrachten en Britsche
torpedojagers. Eén vijandelijke torpedo
jager werd getorpedeerd. Op eenige an
dere werden talrijke artilerietreffers ge
plaatst. De Duitsche formatie keerde
met geringe schade op haar basis terug.
DE VRIJHEID VAN DEN PAUS
In de kathedraal van Sevilla heeft
Zondag de kardinaal aartsbisschop
Seguar het woord feericht tot een
duizendkoppige menigte. Hij ver
klaarde o.m., dat er geen aanleiding
bestaat om gemeenschappelijke ge
beden voor de vrijheid van den Paus
te doen houden. Als eenige kardi
naal van Spanje staat hij in direct
contact met den H. Vader en kan
hij derhalve met beslistheid vast
stellen. dat deze geen gevangene is.
Het is onverstandig zich te laten
vangen door dergelijke ongegronde
geruchten, want de pauselijke waar
digheid is te heilig dan dat men
daarmede kan speculeeren. Tegen
gemeenschappelijke gebeden voor
een spoedigen vrede is echter niets
geen bezwaar.
DRIE ZIEKENHUIZEN
VERWOEST.
In aansluiting op het weermachtbe-
richt kunnen wij nog het volgende
melden:
Bij den door Britsche bommenwer
pers gisternacht ondernomen terreur-
aanval op Frankfort am Main zijn, naar
het DNB verneemt, drie ziekenhuizen
volkomen verwoest, waaronder één
kinderziekenhuis. Van de 150 bedolven
kinderen konden er tot dusverre
geborgen worden. Het opruimingswerk
wordt met de grootste snelheid voort
gezet.
Niéuwe gevechten in Italië.
De militaire kringen te Berlijn ver
klaarden Dinsdag, dat het Italiaansche
front na de evacuatie van Napels be
weeglijker geworden is. De Angelsak-
sers verhoogen den druk op beide vleu
gels van het front. In het Oosten heb
ben zij gepoogd, achter de Duitsche
linies in de streek van Termoli te lan
den. Gevechten zijn aan den gang, maar
zij hebben den toestand aan den linker
Duitschen vleugel niet ernstig gewij
zigd.
Naar verder van de Italiaansche grens
wordt gemeld, is de grens aan beide
zijden nog gesloten. Vernomen wordt,
dat in heel Noord-Italië na de dagen
van strijd en paniek weer volledige rust
is ontstaan en dat de bevolking weer
kalm aan het werk is gegaan. Itali
aansche douanebeambten op Zwitsersch
grondgebied hebben hun posten weer
betrokken en men verwacht, dat dezer
.dagen, als gevolg van de stabilisatie
in den toestand, het kleine grensver
keer hervat kan worden. Pogingen om
naar Zwitserland te ontkomen, hebben
bijna volkomen opgehouden.
De Rijkscommissaris, Rijksminister dr.
Seyss-lnquart, tijdens zijn rede op het
oogstdankfeest te Groningen
CNF/Otto/Pax m
Onzo veevoederpositie is moeilijk, ma:
aardappelenschillen voeden het vee.
De „Daily Herald" bevat een ver
schrikkelijke schildering® van den hon
gersnood in Indië. Voortdurend rijden
de ziekenauto's door de straten van
Calcutta om mannen, vrouwen en kin
deren, die van honger op straat zijn
ineengestort, naar het ziekenhuis te
vervoeren. De ziekenhuizen zijn prop
vol en steeds meer slachtoffers van den
grooten hongersnood vullen dagelijks
de ziekenzalen. Ziekeninrichtingen, die
plaats bieden aan 40 patiënten, zijn
thans met 80 tot 90 bedden bezet. Er
heerscht een schrikbarend gebrek aan
verplegend personeel. Er is n.1. één
verpleegster beschikbaar per 53.000 in
woner-» van het Indische volk. dat 400
millioen zielen telt.
Een Nederlander
tegen drie Sovjet-oificieren.
SS.P.K. Tijdens de harde afwecr-
gevcchten van de laatste dagen in het
Zuidelijk deel van het Oostelijk front
stieten snelle, gepantserde eenheden in
tegenaanvallen in de vijandelijke mas
sa's en brachten deze zware vprliezen
toe. Bij deze naar verhouding kleine Duit
sche gevechtsgroepen onderscheidden
zich steeds weer afzonderlijke Unter-
führer en manschappen door bijzonder
koelbloedig optreden en niets ontziende
vermetelheid. Een voorbeeld daarvan
vormt de daad van den Nederlandschen
vrijwilliger SS-Rottenfiihrer De Roo
van een verkenningsafdeeling.
De afdeeling viel tezamen met een
afdeeling stormgeschut van het leger
een door sterke vijandelijke strijd
krachten bezet dorp aan. Met de daar
op zittende pantsergrenadiers rolden de
stukken geschut door het dorp. Toen
deze tijdens het hevige gevecht doelen
ontdekten en aanvielen, zag de SS-
Rottenfiihrer op tien tot vijftien meter
afstand van zijn stormgeschut een goed
gecamoufleerd pantserafweerkanon, dat
den loop juist op zijn geschut richtte.
Het grootste gevaar dreigde. Met tegen
woordigheid van geest sprong De Roo
op den grond en overwon de drie Sov
jetofficieren, die het stuk bedienden,
met een automatisch p'istool. Vervol
gens kon hij zich opnieuw onderschei
den. Een stuk stormgeschut was door
verscheidene«4reffers niet meer in staat
te manoeuvreeren. terwijl alle bedie
ningsmanschappen gewond waren. De
Roo liep door het vijandelijke vuur,
haalde allen eraf en sleepte hen stuk
voor stuk terug.
SS-Kriegsberichter
RICHARD OEDER.
Commandowisseling
in Rotterdam.
REDE VAN MUSSERT.
UTRECHT. 5 Oct. - De persdienst
van de N.S.B. deelt mede:
Ter gelegenheid van een commando
wisseling in het district Rotterdam der
N.S.B. heeft Zaterdag een leden-appèl
plaats gevonden in de Riviera-hal van
de Diergaarde Blijdorp te Rotterdam.
De burgemeester van Rotterdam, ir.
F. E. Muller, als districtsleider der
N.S.B., heeft afscheid van zijn kamera
den genomen in verband met zijn be
noeming tot Gemachtigde van den Lei
der in algemeenen dienst, belast met
speciale opdrachten. In zijn plaats voor
Zuid-Holland is de heer M. J. A. van
Iersel benoemd.
Vele'Nederlandsche en Duitsche auto
riteiten woonden de bijeenkomst bij.
Ir. F. E. Muller deelde mede, dat de
Leider hem een andere taak had gege
ven. Verantwoording afleggende van
zijn werk, zeide spreker, dat hem de
moed in de schoenen was gezonken,
toen hij als geboren Utrechtenaar naar
Rotterdam moest vertrekken. De taak
was hier van de Beweging iets tje ma
ken en dit doel is bereikt.
In October 1941 was de verkoop van
„Volk en Vaderland" 4500 exemplaren
en dit is gestegen tot 13.000 exempla
ren. In net gemeente-apparaat met
20.000 man personeel zaten 30 leden,
tl\^ns zitten zoowel in hooge als in lage
functies 1200 leden.
Na geïnstalleerd te zijn door ir. Mus-
sert, voerde de nieuwe districtsleider,
M. J. A. van Iersel. het woord, waarna
Mussert over den toestand van het
oogenblik sprak,
Wij zijn, aldus Mussert, ruim drie
De directeur-generaal van Winterhulp Nederland, de hoer F. W. van
Vloten, heeft het Winterhulpseizoen 1943 1944 geopend. Een overzicht
tijdens de rede van den heer Van Vioten CNF/MeiJer/Paxm
jaar bezet, doch ik spreek namens u als
ik zeg, dat de Duitsche soldaat zich in
Nederland voorbeeldig heeft gedragen.
Een deel van ons volk is anti-Duitsch,
doch dit is een oorlogsverschijnsel. Bij
een Engelsche bezetting zou men veel
erger anti-Engelsch zijn geweest. Het
is nu eenmaal een groote ramp bezet
gebied te zijn. Had Hitier Nederland
niet bezet, dan zou de strijd hier hebben
gewoed en niet bij Salerno.
De wal in het Oosten is teruggeoo-
men\Er zijn er ook onder onze tegen
standers, die dit minder prettig vin
den. maar wij hebben vertrouwen in de
solidariteit van Europa, die onze eenige
redding is. gegrondvest op ons geloof
en ons vertrouwen, dat het zegevie
rende Duitschland onder Hitier geen
meester zal zijn om ons te knechten,
doch dat wij weer vrij zullen kunnen
leven. Wij snakken naar den opbouw
in nat.-soc. geest, doch dan moet eerst
de oorlog gewonnen zijn. Eenmaal zal
een ommekeer ten goede komen en
daarom ruil op u de taak stand te hou
den. De Beweging is de toekomst der
natie. Zij is politiek de dragende fac
tor in Nederland, want z ij moet de
natie bewaren. Daarom is de Bewe
ging punt een. twee en drie bij al uw"
handelen. Beseft dit en blijft doorstrij
den. Onze taak is een voorbeeld te zijn,
zoodat ons volk erkent, dat men zich
voor steun of hulp tot onze functiona
rissen kan wenden.
Metalen huishoudelijke 4
artikelen.
Afleveringsverbod uitgebreid.
Ingevolge bekendmaking in de Staats
courant van 4 October 1943 is het be
staande verkoop- en afleveringsverbod
voor bepaalde metalen huishoudelijke
artikelen, voor zoover het betreft ver
koop en aflevering door fabrikanten en
handelaren, met uitzondering van de
detailhandelaren, uitgebreid tot de vol
gende, geheel of gedeeltelijk van me
taal vervaardigde artikelen: bakvor-
mon. beugels voor weckflesschen,
broodmessen, incl. broodzagen, draad-
treeften, draadzeven, fleschopeners,
gieters, kachelpijpen incl. ellebogen,
keukenmessen, koffiemolens, kolenkit
ten. nachtpotten, pansponzen. paple
pels, raspen, scheerapparaten, stofblik-
ken. strijkijzers (niet elctrlsch). trech
ters. tuinharken en tuinschoppen (van
kleine maat, bestemd voor gebruik door
particulieren) voorraadbussen, vuilnis
emmers. waschstampers.
Te zijner tijd zullen nadere mededee-
lingen worden gedaan omtrent de wij
ze, waarop en de voorwaarden waar
onder weder tot verkoop en aflevering
van bovengenoemde artikelen mag
worden overgegaan.
De plaatsvervangende perschef van de
rijksregeering. Stabslèlter sündermann,
heeft in Den Haag gesproken .voor een
grooten kring van vooraanstaande Jour
nalisten Zijn uiteenzettingen betroffen
vooral den psychologlschen kant van het
oorlogsgebeuren.
Jan van Zuiphen 80 jaar.
Donderdag 7 October wordt Jan van
Zutphen, de alom bekende voorzitter
van „Zonnestraal", tachtig Jaar.
Jan van Zutphen is de man geweest,
die overal propaganda maakte voor de
t.b.c.-bestrijding en die onvermoeid was.
waar het er om ging gelden voor dit
doel te verzamelen en hij heeft zich
daarbij, niet het minst door zijn joviale
rondborstigheid, een groote populariteit
verworven. Vele functies heeft hij in
zijn leven bekleed, o.a. statenlid, raads
lid, lid van de staatscommissie voor
voorlichting omtrent wettelijke maat
regelen tot bestrijding der t.b.c., be
stuurslid der parkherstellingsoorden en
vele andere, doch zijn groote vermaard
heid verwierf hij toch als voorzitter van
„Zonnestraal".
De tachtigjarige viert op 7 October
dezen heugelijken dag in den familie
kring, terwijl op Vrijdag 8 October in
„Zonnestraal" een kleine huldiging in
den beperkten kring van patiënten
personeel zal geschieden.
BEDRIJFSVOORLICHTING
IN DE WIERINGERMEER
Economische zwendel in Brabant.
Leenvrouw ontmaskerd.
De Bossche Economische Dienst
heeft dezer dagen een „leenvrouw"
ontmaskerd, die er wel zeer erger
lijke praktijken op na hield.
De vrouw had de gewoonte gel
den uit te leencn aan huismoeders,
die op de een of andere wijze in
geldverlegenheid waren geraakt.
Hierbü berekende zij uiteraard een
zeer hooge rente. Het gebeurde
echter vaak. dat haar slachtoffers de
schuld niet op tijd konden aflossen,
in welk geval de vrouw met moei
lijkheden dreigde, tenzij haar cliën
te de distributiebescheiden van haar
gezin afstond.
Verschillende huishoudens in de
volksbuurten kwamen op deze wijze to
taal zonder bonnen te zitten en de be
rooide huismoeders moesten dan weer
naar de leenvrouw om bij haar tegen
fantastische prijzen levensmiddelen
zonder bon te koopen. Bij de huiszoe
king in de woning van de vrouw vond
de politiij een kistje met ruim 3000 gul
den. terwijl men In een geheime berg
plaats een groote partij vet, eieren, bo
ter, kaa* cn wijn vond. Op een andere
plaats ih de woning kwam een enor
me hoeveelheid textiel voor den dag.
Bij het voortgezet onderzoek bleek,
dat in deze zaak nog andere personen
waren betrokken.
De inspecteur voor de Prijsbeheer-
sching heeft inmiddels de leenvrouw
een boete van 2500 gld. opgelegd.
Jarenlang haar klanten
bedrogen.
De economische politie te Vught heeft
r.aar aanleiding van binnengekomen
klachten dezer dagen een onderzoek in
gesteld bij de winkelierster M. Weyts
Naaykens op het Marktveld aldaar.
Het onderzoek bracht aan het licht,
dat de vrouw reeds jarenlang op geraf
fineerde wijze haar klanten bedroog.
Onder de weegschaal had zij een ge
wichtje van 50 gram bevestigd, waar
door de koopers op alle artikelen dit
gewicht te weinig ontvingen. Tevens
had zij de gewoonte van de boter en-
de kaas dunne plakjes af te snijden,
j terwijl zij daarenboven nog haar arti-
I kelen enkele centen te duur verkocht,
In den loop van den tijd had zij op de
ze wijze uiteraard een aanzienlijke
■overwinst gemaakt.
De inspecteur voor de Prijsbeheer-
sching heeft deze zaak reeds berechten
de vrouw een boete van 3000 gulden
opgelegd.
Clandestiene schoenfabriek.
Te Kaatsheuvel (N.-B.) heeft de po
litie een clandestiene schoenfabriek
ontdekt, welke was gevestigd in een
stilgelegd bedrijf.
De schoenen, die hier werden ver
vaardigd en die een waarde hadden van
ongeveer 6 gulden, werden verkocht
voor 82.50 per paar.
Een aantal Kaatsheuvelsche schoen
makers bleek in deze zaak be
trokken te zijn. Zij verkochten het hun
ten behoeve van hun klanten toege
wezen leer voor grof geld aan de „fa
brikanten". Reparaties konden dan ook
vrijwel nergens worden uitgevoerd.
Ruim 70 paar schoenen zijn door de
politie iij beslag genomen, terwijl tegen
een groot aantal personen procesver
baal is opgemaakt.
Het onderzoek ^duurt voort.
Verkoopweigering is strafbaar
'S-GRAVENHAGE. 5 Oct. Herhaal
delijk ondervindt men bij een bezoek
aan 'confectie-kleedingmagazijnen, dat
de winkelier de uitgestalde heeren- en
jongenskleeding niet wil verkoopen.
Verschillende voorwendsels worden dan
als motief opgegeven. De onwil van
den winkelier om te verkoopen vindt
somtijds zijn oorzaak in de hoop op
een nieuwe prijsregeling, die het uit
zicht op hoogere prijzen zou openen.
Met nadruk wordt er op gewezen, dat
het eigenmachtig stopzetten van den
verkoop, onder welke voorwendsels
ook, het strafbare feit van verkoopwei
gering oplevert, indien blijkt, dat het
achterhouden van goederen geschiedt
met het voornemen deze later tegen
hoogere prijzen te kunnen verkoopen.
Verduister van 18.156.30.
6 OCTOBER.
zon op 6.47, O. 18.08. Maan op 14.16, O. 22.44.
7 OCTOBER.
Zon op 6.49, o. 18.06. Maan op 16 10. O. 26.48.
De proefveldresultaten
van 1943.
INTERESSANTE INLEIDINGEN
VAN Ir. DIJKEMA EN
Dr. Ir. DOEKSEN.
Onder voorzitterschap van den heer G.
P. Klstemaker had Donderdagmiddag in
Hotel Smit te Mtddenmeer een druk be
zochte vergadering plaats van de Ver.
voor Bedrijfsvoorlichting in de Wierin-
germeer. 4
Werkplan 1944.
Nadat eerst eenige huishoudelijke zaken
waren behandeld, werd aan de orde ge
steld het werkplan voor 1944. Dit zeer
royaal opgezette plan omvat tal van be-
mestlngs- en cultuurp roeven, enquettes
en grondonderzoek. Voorts voorlichting en
inrichting van een cursus voor aardap
pelselecteur. Aan den heer Dvjkema was
verzocht een „bouwboek" samen te stel
len, waarin op de bedrijven allerlei ge
gevens kunnen worden genoteerd.
Het werkplan werd goedgekeurd onder
dankzegging aan de commissie, die het
had samengesteld.
De voorzitter verleende vervolgens het
woord aan Ir. Dijkema tot het houden
an zijn
voorloopige beschouwingen over
de proefvcldresultaten van 1943.
^.an de hand der gehouden enquèttes
had spr. de hoeveelheden zaaltarwc en
-rogge berekend, die onder normale om
standigheden noodig waren. Daarbij was
gebleken, dat ca. 5 kg. zaaizaad méér
was benoodigd voor elke week, die later
werd gezaaid. Voorts, dat een bemesting
van 200 kg. kas voldoende was. terwijl
de opbrengst bij nauwen rij-afstand ver
reweg het grootst was. in het bijzonder
bij geringe bemesting. Het beste bleek de
"1 cm. rij-afstand bij 175 kg. zaaizaad.
Deze proeven werden voortgezet ln 1943,
waarbij de ervaringen van 1942 werden
bevestigd.
Aan de nand van een en ander gaf spr.
e volgende richtlijnen:
Zaaidat. Jullana Carsten's V
25 cm. 20 cm. 25 cm. 20 cm.
1 Oct. 150 kg. 162.5 kg. 120 kg. 125 kg.
15 Oct. 160 kg. 175 kg. 120 kg. 137.5 kg.
1 Nov. 170 kg. 187.5 kg. 140 kg. 150 kg.
15 Nov. 180 kg. 200 kg. 150 kg. 162.5 kg.
1 Dcc 190 kg. 212.5 kg. 160 kg. 175 kg.
Hierbij is in het bijzonder rekening ge
houden met de vermoedelijk geringere
hoeveelheden stikstofbemesting, die het
volgend jaar beschikbaar zullen zijn.
Uitvoerig behandelde spreker daarop
de relatieve korrelopbrengst der verschil
lende wlntertarweraSsen. Juliana had het
in dit opzicht goed gedaan, Carsten, die
veel last van roest had. moest het geheel
afleggen. De Lovlnk kon meekomen met
de Jullana. is echter zéér schotgevoel'g.
De Alba bleek een aanbevelenswaardig
ras, doch is niet méér winterhard dan de
Juliana.
Van de roodzadige rassen was de Astra
dit jaar het best. De opbrengst was even
groot als van de Carsten en 't ras ts min
stens even winterhard. Men dient deze
nog nieuwe soort de noodtge aandacht te
schenken.
Van de roggesoorten had de Brands Ma
rlen 't het best gedaan.
De erwten hebben veelal geleden door
de voetziekte. Enkele rassen bleken daar
tegen goed bestand, zoo b v. de Rondo
Het gevolg was. dat deze soort niet
minder dan 76 pet. méér opbracht
dan de Unica. Waar de Rondo ook ln
normale Jaren goed kan meekomen, ver
dient ze opmerkzaamheid.
Onder de zomertarwe blijft de Blanca
het meest aanbevelenswaardig. De ande
re soorten leden zwaar onder roest
Overigens bleek, dat de zomertarwe zoo
vroeg mogcHIk dient te worden gezaaid.
De gewoonte om begin Maart stikstof te
strooien, bleek volkomen gerechtvaar
digd. Ook bij iets latere bemesting schijnt
de kunstmest zijn werk nog goed te
doen. Deze materie dient echter, ln het
bijzonder voor de Wieringermeer, nog na
der te worden onderzocht.
Nadat verschillende vragen door
leider naar bevrediging waren beant
woord, kreeg Dr. Ir. J. Doeksen
woord, die zou spreken over:
Resultaten van het onderzoek naar
het optreden van de erwtenblad
roller (wormstekigheid ln erwten).
Alvorens de eigenlijke ziekte te behan
delen. behandelde Inleider de levenswijze
van het kleine bruine motje, dat
kwaad veroorzaakt.
Kannibalisme onder de rupsen.
Het rupsje overwintert ln den grond ln
een eigen gespannen zpinseltje. De diep
te, waarop het zich bevindt is v%p geen
beteekenis. Tegen het voorjaar komt het
naar boven, verpopt zich en weldra ver
schijnt het vlindertje. Dit zoekt, blijkbaar
echter niet doelbewust, de erwtenvelden,
die het alleen herkent, wanneer ze ln
bloei staan. Eenmaal in deze velden, is
het motje moeilijk te vinden. De eitjes
worden willekeurig op de plant gelegd
en zijn daarop practisch niet te ontdek
ken. Uit de eitjes komen rupsjes, die zich
onmiddellijk begeven naar een Jonge peul.
Nu doet zich een eigenaardigheid voor:
Ontmoeten twee rupsjes elkaar daar. dan
vallen ze elkaar aan en één legt het af.
Kannibalisme onder de rupsen! Bij ge
ringe aantasting door de ziekte vindt men
zeer zelden meer dan één rupsje per peul.
Het diertje knaagt zich door de schee
van de peul en. eenmaal binnen, begint
het met het aanvreten van de erwt. Het
ontwikkelt zich snel. knaagt een gat door
de peul en laat zich vallen op den grond.
Wordt een rupsje ln zijn ontwikkelings
gang onderbroken, dan wacht het rustig
tot de erwten weer zacht beginnen te
worden of het zoekt een jonge peul.
Dit Jaar, dat betrekkelijk droog was,
was slecht voor de ontwikkeling der
rupsjes. Men kon massa's verdroogde
exemplaren aantreffen.
Iedere rups vreet ca. 28 erwten aan.
Wat kan men «egen de ziekte doen?
Het is een moeilijke materie en men ls
er nog lang niet. Toch zijn enkele richt
lijnen aan te geven, waardoor de^schade
kan worden beperkt.
Aangezien slechts 3—3 erwten worden
aangevreten, dient men erwtenrassen te
kiezen met e^ groot aantal erwten per
peul.
vjaar de diertjes zich steeds onmidoel-
UJk op een bloeiend erwtenveld neerla
ten. moet theoretisch de rand het ergst
aangetast zijn. Spr. adviseert daarom de
erwtenperecclen zoo groot mogelijk te ma
ken en deze steeds vierkant te houden.
Aangezien de rupsjes overwinteren in
den grond, waarop het vorige jaar erw
ten zijn gebouwd, dienen de nieuwe per-
ceelen daarvan zoo ver mogelijk verwij
derd te zijn.
Ook verdienen kort-bloelende erwtenras
sen de voorkeur.
Spr. heeft het vorige Jaar een groot aan
tal monsters genomen, ten einde gegevens
te verkrijgen omtrent de gemiddelde aan
tasting per soort en omtrent de plaats,
waar de ziekte het sterkst optrad. Hoe
ingrijpend deze kan zijn. moge blijken uit
het feit, dat hier en daar 95 pet worm-
steklghcid werd gevonden. Deze proefne
mingen waren nog niet ten einde, terwijl
dit Jaar helaas geen personeel kan worden
gevonden om wederom monsters te ne
men.
De gevoeligste rassen schijnen te zijn de
Hala en de Gruno. terwijl het N.O. van
den Polder vooralsnog het beste gebied
schijnt Deze gebieden zijn echter het
laatst uitgegeven, zoodat men zal moeten
afwachten hoe alles zich hier verder ont
wikkelt. Het best hield zich de Unica.
Nadat ook deze spreker verschillende
vragen had beantwoord, kon de voorzlt-
terx sluiten na een hartelijk dankwoord
aan de beide Inleiders. 1
EVERT SMIT. t
Maandagavond is plotseling overle
den de heer Evert Smit. directeur van
de Zaanlandsche Stoomdrukkerij te
Koog aan de Zaan en o.m. ook presi
dent-commissaris van het „Dagblad
voor Noord-Holland"
De heer Evert Smtt. die 58 >aar oud
geworden ls, voerde op energieke wij
ze de directie van het door hem van
zijn vader overgenomen bedrijf, waar
aan de uitgave van het bekende dag
blad „De Zaanlander" was verbonden.
Als pres.-comm. was de heer Smit
voor het bedrijf van het „Dagblad voor
Noord-Holland" van groote beteekenis;
zooals begrijpelijk kan worden geacht
is hem het niet meer ^Ifstandig uit
komen van zijn blad na aan het Jiart
gegaan, maar de groote interesse wel
ke hij aan den dag legde om ook nog
in deze tijden van de krant te maken,
wat er van te maken was, deed welda
dig aan. Als president-commissaris
voerde hij op zeer rechtschapen wijze
het algemeen beleid, waardoor dit zeer
moeilijke bedrijf zijn functie ln do
maatschappij nog kon vervullen.
Zijn plotselinge ziekte welke di
rect reeds het ergste deed vermoeden
heeft verslagenheid onder de wer
kers aan dit blad gebracht.
Naast tal van plaatselijke bestuurs
functies vervulde de heer Smit ook
mooi landelijk en provinciaal werk; sljn
liefde voor natuur en historie was alom
bekend, zoodat hij door deze groote
belangstelling hiervoor zitting had ln
de besturen ,van „Heemschut", „De
Hollandsche Molen" en „Het Noord-
hollandsche Landschap", terwijl de
Zaansche Oudheidkamer en de Vereeni-
ging „De Zaansche Molen" meermalen
veel aan zijn interesse voor deze stich
ting hadden te danken.
Vrijdagmorgen zal de heer Smit te
Koog aan de Zaan ter aarde worden
besteld.
SCHAGEN.
DE VROOLIJKE WEST-FBIBZBN
>v KOMEN.
Ons plaatselijk ensemble, dat-In den
afgeloopen tijd in geheel Noord-Hol
land-Noord met steeds stijgend succes
is opgetreden, zal 16 October a.s. in de
tooneelzaal van den heer Igesz te Scha-
gen debuteeren.
„De Optimisten", het bekende orkest
o,Lv. Arie Geils met refreinzang van
Tinie Zeeman, zal dezen avond mede
werking verleenen. Dit orkest, dat uit
12 personen bestaat, heeft reeds veel
van zich doen spreken, evenals het
Hawaiïan-ensemble „De Kalua's". Het
hoofdnummer echter zal zijn Jan Buis
man met zjjn vroolijke West-Friezen ln
boerenleut en vroolijkh^id.
Ds. EIKEMA NAAR ZAANDAM.
Op 31 October a.s. doet ds. Elkems
intrede te Zaandam, waar hij zal wor
den bevestigd door ds. J. v. Kuiken te
Amstelveen.
HANDELSREGISTER.
Nieuwe inschrijving: Oude Niedorp: Fa.
Gebroeders Bakker, De Weel 145. land- an
tuinbouwbedrijf enz.
Bestuurswijziging: Bergen: Noord-Hol-
landsche Mij. tot Exploitatie van Autobus-
dlenstondernemlng „Bergen Binnen", Pr
Hendriklaan 5.
Opheffing: Oude Niedorp. N.V. Zui
velfabriek „Niet Getocht" in Uq., 't veld
Jalianadorp.
Koegras-nieuws. Zondagmiddag moest
Koegras 1 bij Call&ntsoog I op bezoek.
Koegras had 3 Invallers en dit liet zich
geducht merken. Driemaal had Koegras
de leiding en driemaal maakte Callants-
oog gelijk. 3—3 was de eindstand. Het ls
te hopen dat Koegras de volgende keeren
volledig uitkomt, anders ziet het er duis
ter uit. Zondagmorgen ls Koegras a bij
W.waard a op bezoek geweest. Met 3—8
werden de adspiranten geslagen.
Zondag 10 Oct.: Koegras 1—SRC 1, 3,80
uur; Koegras a—Sehagen b, 11.30 uur.
Droevig ongeval. De ongeveer 14-Ja-
rlge J. B. viel Maandagmiddag van öjn
fl^ts en werd bfj een omwonende binnen
gebracht. De geroepen geneesheer, dr.
Swaters kon slechts den dood oonetatec-
TASCH MET BONNEN
VERDWENEN.
VERLOREN IN TREIN
NAAR SCHAGEN.
Zaterdagmiddag reisde de heer D.
Kaan, winkelier aan de Vlamingstraat te
Den Helder no. 37-39, met den trein
van 17.05 vak Den Helder naar Seha
gen. Juist was de trein na aankomst in
Sehagen weer vertrokken in de rich
ting Alkmaar, toen de heer Kaan tot de
hoogst onaangename ontdekking kwam.
dat hij zijn tasch in de coupé had laten
liggen, Zijn schrik was dubbel groot,
omdat in die tasch zich verschillende
toewijzingen, losse rantsoenbonnen en
andere distributiebescheiden bevonden,
welker totale waarde zóó groot is, dat
het verlies ervan voor de zaak van den
heer Kaan funeste gevolgen moet
hebben.
Een direct ingesteld onderzoek bracht
aan het licht, dat na aankomst in Alk
maar de tasch was meegenomen door
een tweetal heeren. die in Sehagen wa
ren ingestapt, en in Alkmaar overstap
ten in den electrischen trein richting
Amsterdam, hetgeen was geconstateerd
door een medereiziger, aan wien de
beide heeren op het Alkmaarsche per
ron zelfs nog geïnformeerd hebben
naar de herkomst van de tasch. op
welke vraag hij op dat oogenblik uiter
aard nog geen antwoord kon geven.
De politie te Sehagen. die het onder
zoek verder ter hand heeft genomen,
zet dit met kracht voort, teneinde tasch
plus inhoud weer boven water te
brengen.
Wij hopen, dat de distributiebeschei
den aan het slachtoffer teruggegeven
zullen worden. In ieder geval is 't sig
nalement bekend van hen. die de tasch
medenamen.
