NOORD-HOLLAND
DAGBLAD VOOR
Duitsch oordeel over de Britsch-
Portugeesche overeenkomst.
De inlevering van Radiotoestellen.
Sovjetaanvallen in hevige gevechten
afgeslagen.
Uitgave:
Dagblad voor Noord-Holland N.Y,
Alkmaar - Voordam C 9.
Bureau der Schager éditlc:
Schagen: Laan 201.'
Telefoon 441 (2 lijnen)
Postrekening 66189.
DONDERDAG M OCTOBER 1M3.
BOHAGBR EDITIE.
87e Jaargang, No. 240, 2 pagina's.
Dm Courant verschijnt dageRJk*
Advortentis-tarlsf.
Prijs der gewone advertenties h> dese
Editie 11 et. per m.M. BU contract
binnen oen Jaar t« gebruiken belang
rijke korting. Tarieven voor de geheele
oplage op aanvrage.
Britsche politiek van geweld tegenover kleine volken.
De indruk in Portugal.
Het standpunt van de Wilhelmstrasse
ten aanzien van de gebeurtenissen op
de Azoren kan als volgt worden sa
mengevat:
De door Churchill als een „over
eenkomst" verkondigde maatregel Is
tot stand gekomen onder den drnk
van eischen in den vorm van een
ultimatum door de Britsche regee
ring, gesteld aan de Portugeesche
regeering. De Portugeesche regee
ring heeft zloh me# het oog op de
afpersingen en dreigementen blijk
baar niet in staat geacht zich tegen
dezen druk te verzetten.
Wanneer Churchill zich beroept op
een verdrag uit het jaar 1373, dan is
hier sprake van een doorzichtigen pro-
psgandatruc, daar dit verdrag uitslui
tend beschouwd moet worden als een
koloniale overeenkomst van bescher
ming, die in den loop der tijden reeds
lang is achterhaald en ten doel had
Engeland de mogelijkheid te geven zich
te vergrijpen aan het Portugeesche ko
loniale bezit. De thans gesloten over
eenkomst vormt 'n nieuwe schakel in de
reeds lange keten van woordbreuken,
die Engeland tegen Portugal bedreven
heeft. In dit verband moet herinnerd
worden aan de plechtige verklaringen
die Engeland en de Ver. Staten bij de
landlngsactie in Afrika tegenover Por
tugal en Spanje hebben afgelegd.
Men is er te Berlijn van overtuigd,
dat bij de actie van Churchill tegen
Portugal sprake is van een poging om de
Portugeesche neutraliteit in /haar fun
dament. te treffen. Bovendien betreft
het hier een poging om kort voor het
begin van de conferentie der ministers
van buitenland3che zaken te Moskou
een parade-succes te boeken, en
om de gevolgen van de herle
vende Duitsche duikbootactie te ver-
zorakken. Aan alle overige neutrale
staten moot het duidelijk zijn, dat de
nieuwe actie tegen Portugal een illu
stratie vormt van de politiek van ge
weld der Britsche regeering tegenover
de kleine volken.
In Berlijn was men sinds lang op de
hoogte van de voornemens der Ver.
Staten en der Britten tegenover de
Azoren. Alle vroegere pogingen zijn
mislukt op de standvastige houding van
de Portugeesche regeering. Pas de
stappen in den vorm van een ultimatum
van den kant van Engeland hebben het
prijsgeven van ckr Azoren bewerkstel
ligd.
De indruk in Portugal.
Hoewel de publicatie geschied is in
een vorm waarbij het zwaartepunt ge
legd wordt op de handhaving van de
Portugeesche neutraliteit, valt het toch
niet te verwonderen, dat deze wijziging
in de Portugeesche buitenlandsche poli
tiek bezorgdheid heeft gewekt en in
een algemeene gereserveerdheid tot
uiting ls gekomen.
Naast den indruk, dat Portugal een
van zijn souvereine rechten heeft prijs
gegeven, heeft men het onbehaaglijke
gevoel, dat de óorlog dichter bij Portu
gal in de buurt i9 gekomen en dat is
het wat het Portugeesche pubhek het
meeste verafschuwt.
In politieke kringen, die een Zelfstan
dig oordeel behouden hebben, verneemt
men scherpe opmerkingen over het
bondgenootschap met Engeland, dat
voor Portugal niets dan nadeeltn op»e-
vert. Engeland maakt van zijn bondge
nootschap met Portugal gebruik om
steeds nieuwe concessies af te dwingen.
Het is kenmerkend, dat deze nieuwe zet
van de Britsche politiek juis-, geschiedt
op het moment, dat voor de Angel-
Saksische scheepvaart het gebruik van
de Azoren van dringende beteekenis
wordt met het oog op de nieuwe aan
valsgolf van de Duitsche duikbooten.
De Portugeesche pers.
De ochtendbladen houden zich in uit
voerige commentaren met de gebeurte
nis bezig, maar zij houden zich binnen
het kader van de aan de pers verstrek
te instructies, die de minister-president
persoonlijk aar. de hoofdredacteuren
der bladen heeft verduidelijkt.
In dezen zin wordt het sluitem van
een verdrag met Engeland beschouwd
als een succes van de Portugeesche
buitenlandsche politiek en als de logi
sche consequentie van het 600-ja^r oude
bondgenootschap tusschen Engeland en
Portugal. Het blad Seculo legt grooten
nadruk op de handhaving van de neu
traliteit alsmede op het fett, dat de
troepen na afloop van den oorlog van
de eilanden worden teruggetrokken.
Alle bladen wijzen in hun opschriften
speciaal op deze beide punten. Ook
wordt er aan herinnerd, dat het Iberi
sche blok behouden blijft. In een hoofd
artikel wordt o.a. gezegd, dat het gaat
om een mogelijkheid waarmede de Por
tugeesche buitenlandsche politiek altijd
reeds rekening heeft gehouden en in
het bijzonder minister-president Sala-
zar, die vaak in zijn redevoeringen zelf
verklaard heeft: „Het toelaten van
vreemdelingen in een deel van het
Portugeesche eilandenrijk is noch een
daad van geweld, noch een eisch die
ons vaderlandsche gevoel zou kunnen
kwetsen."
Het lan.d moge met vertrouwen de
toekomstige gebeurtenissen tegemoet
zien. Het zal noch ontbreken aan de
kracht om zoo noodig het bezit held
haftig te verdedigen, noch aan den
manlijken geest om de beproevingen,
die wellicht nog te wachten staan,
standvastig te verdragen.
Duitsche voorzorgsmaatregelen.
In toonaangevende kringen der Rijks
hoofdstad wordt te kennen gegeven, dat
het gejuich der Anglo-Amerikanen
over hun coup ten aanzien van de Azo
ren wellicht ietwat voorbarig is. De mi
litaire, resp. strategische voordeelen,
die men zich aan gene zijde van de be
zetting belooft, zullen, zoo wordt ver
klaard, waarschijnlijk dóór Ie voor
zorgsmaatregelen opgeheven worden,
die van Duitsche zijde in volle bekend
heid met de sedert lang ondernomen
manoeuvres tijdig genomen zijn.
Ook Zweden op genade of
ongenade overgeleverd.
STOCKHOLM, 13 Oct, (ANP). - Al-
leen die Zweed, die geen greintje ver
stand bezit of van een zinloozen haat
vervuld is, kan het doodelijke gevaar
loochenen of onderschatten waarin
Zweden zich zal bevinden op den dag
waarop Duitschland den strijd zou sta
ken. Tot deze conclusie komt het eerste
van een aangekondigde reeks artikelen
in Dagsposten onder het opschrift
„Ook Zweden op genade of ongenade
overgeleverd?"
De schrijver verklaart, dat de door de
Zweedsche pers gevoerde propaganda
het meerendeel der Zweden van hun
nationale instinct beroofd heeft. Hoe
kan een verstandige Zweed gelooven,
dat men zich gemakkelijker zou kunnen
schikken in een Russische overheer-
sching van Europa dan in een Duitsche.
Waar de Sovjet-Unie zal blijven staan
wanneer Duitschland vernietigd werd,
weet niemand, misschien zelfs niet eens
Stalin zelf. Vast staat echter, dat zij
zich niet zou laten ophouden voordat
zij de wateren van den Atlantischen
Oceaan op de een of andere plaats zou
hebben bereikt.
Noorwegen zou in dat geval onder
vinden, dat het Duitsche juk hoe zwaar
het ook gevoeld wordt, in werkelijkheid
tamelijk licht was vergeleken met dat
gene. wat het land na een Russische
overwinning te wachten staat.
VICTOR EMANUEL UITSLUITEND:
KONING VAN ITALIë.
LISSABON, 13 Oct. (DNB) - Naar de
Engelsche nieuwsdienst meldt, heeft
de minister van sta^t, Law, heden in
het Lagerhuis het volgende bekend ge
maakt:
„Het is volkomen ontoelaatbaar, dat
de koning van Italië de titels voert van
„keizer van Ethiopië" en „koning van
Albanië" die vervat zijn in zijn decreet
van 23 September. Deze beide titels
zijn daarin geplaatst „door een vergis
sing van ondergeschikte Italiaansche
ambtenaren". De regeering-Bai^oglio
heeft toegezegd, dat de koning voortaan
slechts genoemd zal worden „koning
van Italië".
TEGEN HET BOLSJEWISME.
Meldt U voor de Waffen-SS
en de Landwacht.
Het SS-ErsatzkommaQdo deelt mede:
Iedere gezonde Nederlander, op den
leeftijd van 17—45 jaar, kan zich vrijwil
lig bij de hieronder vermelde adressen
vervoegen, ten einde gekeurd te -'orden
voor de Waffen-SS of de Landwacht.
Tildens de keuringen worden alle in
lichtingen verstrekt met betrekking tot de
verzorging van familieleden, duur der
opleiding, extra levensmiddelen, etc.
Vrijwilligers, die om bepaalde redenen
in Nederland moeten blijven, kunnen
dienst nemen bij de Landwacht of bij het
SS-WachtbatalJon in Amersfoort.
Ook vrijwilligers voor de Duitsche
Krlegsmarine kunnen zich aanmelden. Zij.
die tot de Germaansche SS in Nederland
toetreden willen, kunnen zich ^veneens
aanmelden.
Personen, tusschen 18—30 Jaar, die aan-
meldingspllchtlg zUn voor de tewerkstel
llng, kunnen zich eveneens aanmelden en
worden gedurende hun verbintenis van de
tewerkstelling vrijgesteld.
Officier in de Waffen-SS kan ieder wor
den, die na minstens een jaar diensttijd
zijn geschiktheid voor de officiersoplei
ding heeft bewezen. Zijn .chooloplricUng
is niet doorslaggevend. Beslissend voor
bevordering zijn: karakter, gedrag, pres
tatie.
18.10.43 914.00 uur, Rotterdam, Deut-
sches Haus, Westzeedijk; 19.10.43, 112 00
uur, Breda, Restaurant Modern, Markt:
1518.00 uur, Den Bosch, Hotel Noord-
Brabant, Markt 45: 20 10 43. 9—12.00 uur,
Venlo, Deutsches Haus, Egmondstr. 16:
15—18.00 uur. Arnhem, Café Royal; 21.10.43,
9—12.00 uur, Hengelo, Café Modern, Spoor
straat 18; 1518.00 uur, Zwolle, Hotel Gij-
tenbeek; 22.10.43, 9—12.00 uur, \ssen. Con
certhuis, a. d. Vaart; 15—18 00 uur Gro
ningen. Concerthuis, Poelestraat: 23.10.43,
9—12.00 uur, Leeuwarden, Huize Schaaf,
Breedstraat; 24.19.43. 9—14 00 uur. Amster
dam, Dam 4; 25.10.43. 9—13 00 uur, utrecht
N.V.-Huis, Oudegracht 245; 25 10 43, 9—14.00
uur, Amersfoort, Pol Durchgangslager.
Leusderweg; 27 10 43, 9—14.00 uur, Den
Haag, Café den Hout, Bezuldenhoutsche
weg.
Onze mannen in hel Oost<
ten
H PK JokmltVOiWP -
Ter nagedachtenis aan den oplOFebr.
van dit jaar door moordenaarshand
gevallen W.A.-man H. Bannlnk werd
te Haarlem op zijn gral een gedenk-
teeken onthuld en aan de iamllle
overgedragen. De commandant der
W.A., mr. A. J. Zondervan reikte aan
de mannen ven het .Vendel Bannlnk'
armbanden uit CNF/Frense/Pax m
RÉDE VAN KROATISCHEN
MINISTER-PRESIDENT.
De nieuwe minister-president dr.
Nicola Manditsj heeft een toespraak ge
houden tot het Kroatische volk. De
eerste zorg der regeering ls de moreele
en materieele versterking van de Kroa
tische weermacht. De tweede belang
rijke taak ziet de regeering in de waar
borging van de voedselvoorziening in
het bijzonder voor den kleinen man. De
Kroatische staat heeft volledig begrip
voor de ondersteuning van het Duit
sche rijk en zijn weermacht. Sedert de
oprichting van den Kroatischen staat
tot op heden heeft de Duitsche regee
ring alle jpogingen om den onafhanke-
lijken staat Kroatië te versterken, ge
steund. Schouder aan schouder met het
onoverwinlijke leger en alle verbonden
volken zal Kroatië den strijd tegen de
vijanden van Europa tot de eindover
winning voortzetten.
Een laatste vermaan.
De Höhere SS- und Polizeif^hrer maakt bekend:
Aan mijn bekendmaking van 2 October 1943, volgens welke aan de
personen, die hun radiotoestel voor zoo ver dit valt onder den inleve-
ringspllcht, vóór 20 October 1&43 inleveren, vrijheid van straf wordt
toegezegd, hebben reeds duizenden gevolg gegeven.
Er wordt nogmaals nadrukkelijk op gewezen, dat tegen personen,
die na 20 October 1943 nog, zonder daartoe gerechtigd te zijn, in het
bezit zijn van een radiotoestel, met bijzondere strengheid zal worden
opgetreden.
Tegen hen kunnen volgens par. 10 van mijn verordening van 13
Mei 1943 betreffende het verbeurd verklaren van radio-ontvangtoe
stellen gevangenisstraffen en boeten tot een onbeperkten omvang wor
den uitgesproken. Bovendien kunnen tegen hen maatregelen der
Sicherheitspolizei bevolen worden, in het bijzonder oók verbeurdver
klaring van hun roerend en onroerend vermogen.
Ik vestig er in het bijzonder de aandacht op, dat ik in ieder
geval van niet inlevering of van heimelijk wegwerken van een
toestel als eersten strafmaatregel last zal geven tot onmiddel-
Hjlfe verbeurdverklaring van het geheele huisraad met Inbegrip
van de meubels ten gunste van slachtoffers van bombardemen
ten.
De vrijstellingen.
Er wordt nogmaals op gewezen, dat slechts die personen vrijgesteld
zijn van den plicht tot inlevering van hun radiotoestel, die in het
bezit zijn van een officieele voorloopige „Bescheinigung". De officieele
voorloopige „Bescheinigungen" zijn op volgorde genummerd, aan de
eene zijde bedrukt met Duitschen, aan de andere met Nederlandschen
tekst. Bovendien moeten de „Bescheinigungen" voorzien zijn van een
dienststempel der Dienststelle, die de Bescheinigung heeft uitgereikt.
Alle andere Bescheinigungen van Dienststellen of personen zijn on
geldig en beschermen de bezitters niet tegen bestraffing, wanneer de
toestellen niet voor den vastgestelden termijn worden ingeleverd.
Wie een verzoek om vrijstelling van de inleveringsverplichting
heeft ingediend en tot heden nog niet de bovengenoemde Bescheini
gung heeft ontvangen moet zijn verzoek als afgewezen beschouwen en
derhalve zijn radiotoestel onverwijld inleveren.
Verduister van 18.006.45.
15 Oot-: Zon op 7.04, onder 17.47.
Maan onder 9.00, op 19.16.
In twee dagen 142 vijandelijke vliegtuigen neergeschoten.
UIT HET HOOFDKWARTIER VAN
DEN FÜHRER. 13 Oct. (DNB) Het
opperbevel van de weermacht maakt
bekend:
Aan den Dnjepr viel de vijand gis
teren den geheelen dag het brugge-
hoofd Saporosje en onze stellingen in
den sector ten zuidoosten van Kief met
sterke strijdkrachten aan. In hevige
gevechten werden de aanvallen afge
slagen en 137 pantserwagens kapotge
schoten. Plaatselijke bressen werden
afgegrendeld.
Aan den mond van den Pripet en
ten zuiden van Gomel heroverden
pantsertroepen en grenadiers In
krachtige tegenaanvallen verschei
dene plaatsen, die op de vooraf
gaande dagen waren verloren ge
gaan.
Ten noorden van Gomel en ten wes
ten van Smolensk ondernamen de
Sowjets met bijeengeraapte strijd
krachten nieuwe doorbraakpogingen.
In verbitterden strijd behaalden onze
troepen daar weer een volledig af-
weersucces.
Van de overige deelen van het Ooste
lijke front, vooral uit de sectoren van
de Zee van Asof en ten Zuidwesten
van Welikije Loeki wordt melding ge«
maakt van vrij levendige plaatselijke
gevechtsactie.
Op 11 en 12 October schoten jagers
en luchtdoelartillerie aan het Oostelijke
front 142 Sovjetvliegtuigen omlaag. Ze»
eigen machines woeden vermist.
Aan het Zuid-Italiaansche front wen»
gisteren de wederzijdsche activiteit van
de artillerie aanzienlijk versterkt.
Verscheidene plaatselijke aanval
len van Britseh-Amerikaansche
strijdkrachten in het dal van den
Volturno en in de Zuidelijke Apen
nijnen werden onder hevige, bloe-
Badoglio verklaart
Duitschland den oorlog.
EEN MAATREGEL WELKE PRAC-
'I'ISCH GEEN BETEEKENIS HEEFT,
BERLIJN, 13 Oct. (ANP).
Volgens den Britschen berichten
dienst heeft de clique van Badoglio
Duitschland den oorlog laten ver
klaren. Een „officieele mededee-
ling" zou in den loop van vandaag
den Duitschen ambassadeur te
Madrid overhandigd zijn.
Te Berlijn wordt een dergelijk bericht
.net begrijpelijke ironie ontvangen,
daar het feit als zoodanig slechts een
sluitsteen vormt van het verraad, dat
voor de geschiedenis zijn stempel heeft
gedrukt op koning Victor Emanuel,
Badoglio en zijn lieden. De practische
uitwerking van dezen maatregel is van
weinig beteekenis. In feite strijden
reeds weken elementen, die aan Enge
land en Amerika onderhoorig' zijn,
tegen de Duitsche troepen in Italië. Er
wijzigt zich dus niets in den toestand,
zij het dan dat, naar men heden in
Berlijn verklaart, Badoglio en zijn lie
den thans ook door een nieuw docu
ment van Britsche zijde hun onderwer
ping aan de smadelijke Engelsche
eischen bekrachtigen en voor de open
bare meening der wereld te kennen
geven, dat zij voor hun zuiver persoon
lijke belangen o'ok niet meer terug
schrikken voor de smerigste handel
wijze.
Als belangwekkend wordt in Berlijn
hoogstens het feit naar voren gebracht,
dat de kring van Badoglio als zooge
naamde „medeoorlogvoerende macht"
niet slechts aoor Engeland en de Ver.
Staten doch ook door de Sovjet-Unie is
erkend, waarmede het uitstrekken van
den invloed van Sovjet-Rusland tot
andere dan haar eigen belangensfeer
betreffende kwesties officieel wordt ge
documenteerd.
dige verliezen voor den vijand af
geslagen.
In het gebied van de Middellandsche
Zee bombardeerde de luchtmacht met
goed gevolg een vijandelijk eiland
steunpunt en ondernam een doeltref-
fenden aanval op haven en vliegveld
van Ajaccio.
De Sovjet-Unie moet geheel
Europa tot aan het Kanaal
bezitten.
LISSABON, 13 Oct. (ANP). - Met
het oog op de internationale debatten
over den invloed der Sovjet-Unie in
Europa» die thans gevoerd worden, wijst
men In anti-bolsjewistische kringen in
de Portugeesche hoofdstad op den over
vloed van volkomen ondubbelzinnige
stemmen over dit onderwerp uit de
Ver. Staten. Zoo heeft de bekende Ame-
rikaansche publicist Dewitt Mackenzie
reeds op 3 Augustus in het dikwijls van
officieele zijde geïnspireerde blad „Phi-
ladelphia Inquirer" geschreven, dat men
er algemeen van overtuigd is, dat de
Sovjet-Unie na den oorlog door de
macht der gebeurtenissen Oost- en
Centraal-Europa en misschien zelfs
geheel Europa tot aan het Kanaal zal
beheerschen. Men zal dan allerlei ver
anderingen zien en er zal misschien in
vele volken een ontwikkeling naar het
communisme komen. Wanneer men zich
dergelijke uitlatingen vo»r oogenJioudt,
zoo wordt in deze Portugeesche kringen
verklaard, kan men slechts met de
somberste voorgevoelens de voorberei
dingen voor de Driemogendhedenconfe.-
rentie te Moskou volgen.
De nieuwe fascistische
regeering.
ROME, 13 Oct. (DNB). - Het recente
besluit van de republikeinsch-fascisti-
sche regeering behelst, naar de Italiaan
sche pers meldt, het bijeenroepen van
een constitueerende vergadering te zij
ner tijd ten behoeve van het nemen van
bèsluiten over regeeringsvorm en be
ëindiging van de huidige constitu-
tioneele crisis. De constitueerende ver
gadering zal op grond van verkiezingen
gevormd worden en in volledigen om
vang de volkssouvereiniteit verwezen
lijken. Haar bijeenroeping vooronder
stelt een weloverwogen voorbereiding
van de openbare meening.
De repnblikeltuoh fascistische partij.
De secretaris der republikeinsch-
fascistische partij, Pavollni, heeft richt
lijnen uitgevaardigd betreffende opne
ming in de partij. Het onderzoek van
de verzoeken om opgenomen te worden
is de taak van een commissie van drie
in iedere provincie. De richtlijnen be
palen, dat meedoogenloos moeten wor
den afgewezen degenen, die den Duce
en het fascisme hebben verraden onge
acht vroegere verdiensten, daarentegen
moet een grootmoedige houding aan
genomen worden jegens leden van
andere partijen, vooral partijen met re-
publlkeinsch standpunt. De partij zal
grootendeels een partij van jonge men-
schen zijn en haar aanhang hebben In
kringen der arbeiders, boeren, kleine
employees, technici en in de vrije be
roepen. Plutocraten en lieden, die zich
verrijkt hebben moeten verre gehouden
worden. Bij toelating wordt den hoog-
sten prijs gesteld op fatsoenlijkheid van
karakter en een flinken strijdersgeest
„EEN NEDERLANDSCHE VROUW
AAN HET WOORD".
's-GRAVENHAGE, 13 Oct. - De titel
van het praatje van Max Blokzijl, uit
te zenden 1n de serie brandende kwes
ties op Donderdag 14 Oct. 1943 over den
'zender Hilversum 1 om 18.45 uur, luidt:
„Een Nederlandsche vrouw aan het
woord".
De koeien loeien om
a ar dappelsoh illen.
Vertegenwoordiging van
moeder of voogden.
B(j verzoeken tot vaststelling
van vadersehap.
Het Rijkscommissariaat maakt be
kend:
In aansluiting aan artikel 8 der ver
ordening ter uitvoering van de veror
dening betreffende de verzorging van
kinderen van leden van de Duitsche
weermacht in de bezette gebieden van
13 Februari 1943 (Verordeningenblad
voor het bezette Nederlandsche gebied,
bekendmaking no. 39/1943) heeft de
Rijkscommissaris met betrekking tot de
vertegenwoordiging van moeders of
voogden bij verzoeken om vaststelling
van het vaderschap, de navolgende re
geling getroffen:
Bij het indienen van het verzoek en
in de procedure voor den krijgsraad
moet de moeder of de voogd zich doen
vertegenwoordigen door den leider van
het Bureau voor Volkswelvaart in het
arbeidsgebied van de N.S.D.A.P. in Ne
derland, tenzij de moeder is bevallen in
een tehuis van de „Lebensbom". In
dit geval is de gemachtigde van de
„Lebensbom" gerechtigd om ale ver
tegenwoordiger op te treden.
Tevens wordt bekendgemaakt, dat in
Nederland voor de beslissing over bo
venbedoelde verzoeken de onderstaan
de krijgsraden bevoegd zijn:
1. Voor aanspraken tegen leden van
het leger:
„Das Gericht des kommandierenden
Generals und Befehlshabers der Trup-
pen des Heeres in den Niederlanden
(Standort Utrecht)",
2. Voor aanspraken tegen leden van
de oorlogsmarine: „Das Gericht Admi-
ral in den Niederlanden ln Utrecht",
3. Voor aanspraken tegen leden van
de luchtmacht:
„Das Feldgericht des kommandieren
den Generals und Befehlshabers lm
Luftgau Holland mit dem Sltz in Am
sterdam".
EEN NOODEXAMEN OP DE
MIDDELBARE SCHOLEN.
Het plan bestaat op de middelbare
scholen en gymnasia een nood-examen
in te stellen voor jongelui uit de hoog
ste klassen, die tusschen 1 October en
31 December 19 jaar worden. De be
doeling is, zoo meldt de „Haagsche
Crt.", dat dit examen nog voor 1 Janua
ri 1944 wordt afgenomen door direc
teur en leeraren van ae scholen.
Het diploma, dat wordt verkregen
wanneer het noodexamen met gunstig
gevolg zal zijn afgelegd, zal dezelfde
rechten geven als het normale diploma.
Evenals voor het eindexamen 1943 zul
len de eischen voor dat van 1944 in
verband met de ongunstige tijden wor
den vereenvoudigd.
SCHAGEN.
IN OPLEIDING.
Onze plaatsgenoote. mej. Nanny de
Nijs. is als cursiste aangenomen ter
opleiding tot kantoorbediende bij de
PT.T. aan het kantoor te Alkmaar.
T uitjenhorn.
„De Duivel in de Vrouw". Het
gezelschap Antoon Verheljen heeft
Zondag en Maandag in de tooneelzaal
van de heer Duijves het tooneelstuk
„De duivel in de Vrouw", een spel van
hebzucht in 5 bedrijven door Karl
Schönherr opgevoerd. De geschiedenis
speelt ln Tirol, in een berghut, en alle
bedrijven worden ln de woonkamer
van deze berghut afgespeeld.
Het stuk kenmerkt zich door een
wonderlijk stijgende climax, welke zijn
hoogtepunt bereikt in het 5e bedrijf.
Deze zware opgaaf werd vertolkt door
mevr. Rie Elking, die strijdende voor
haar liefde buiten haar schuld uit
groeit tot een gearffineerde duivelin.
Ook over het spel van Antoon Ver
heljen was men buitengewoon tevre
den. Peter Verstraten, de schijnbaar
onverschillige brigadier is een jonge
kracht vpn het gezelschap, die zeer
geapprecieerd werd. De eerste opvoe
ring. die wij bijwoonden, leek ons toe
soms niet door het publiek (hoofdzake
lijk jongelui van 16—20 jaar van „bei
derlei kunne") te worden begrepen. Er
werd gelachen, als er heelemaal niet
gelachen behoefde te worden, wat voor
de spelers zeer hinderlijk was. terwijl
men ook moet leeren, dat men wan
neer de gong hj dit geval een oode
Noorwegen een wegwijier
voor ons land?
u.
(Van onzen politicken redacteur).
De parallele ontwikkeling der po
litieke verhoudingen, die in velerlot
opzicht tusschen Noorwegen en Ne
derland bestaat, en waarop we tn een
eerste artikel Ingingen, heeft een
nieuw aanknoopingspunt gevonden tn
de ofhctëele verklaring, die Rijks»,
commissaris Terboven op 25 Septem
ber j.1. in een bijeenkomst van Noor-
sche partijleiders namens den Führw
aflegde. Volgens de „Deutsche Zoi-
tung ln Norwegen," van 27 September
j.1., luidde da belangrijkste passage in
het Duitsch: „Dabei iat es der uneb-
Snderliche Wille des Führers, nach
dem slegreichen Ende dieses Schick-
salskampfes ein nationale* und sozie-
listisches Norwegen in Frelhelt und
Selbstandigkelt erstehen au lassen,
das nur jene Funktionen in die höhere
Ebene einer europöischen Gomein-
schaft abgibt, die für die Sicherheit
Europas auf alle Zeiten unabdingbar
slnd, weil diese Gemeischaft allem
entscheidender Trager und Garant
dieser Sicherheit sein kann und sein
wird". (Met een'ge vrijheid t,o.v. het
woord Ebene vlakte, plateau, dat
zioh bij een zingetrouwe vertaling -ln
.het Nederlandsch nroeilijk handhaven
kan, zetten we deze passage als volgt
over: „Het is de onveranderlijke wil
van den Führer, na den zegevieren
den afloop van dezen strijd een natio
naal en socialistisch Noorwegen ln
vrijheid en zelfstandigheid te laten
ontstaan, dat slechts ten behoeve van
een hooger orgaan der Europeesche
gemeenschap die functies afstaat, die
dit hooger orgaan ter verzekering van
het voortbestaan van Europa onvoor
waardelijk voor alle toekomst noodig
heeft, omdnt deze gemeenschap al
léén de beslissende drager en garant
van deze verzekering kan en zal
zijn").
In het reeds aangehaalde nummer
van de „geutsche Zeitung in Norwe
gen" stond ook in groote trekken de
rede van Quisling, bij die gelegenheid
uitgesproken, weergegeven. Enkele
passages geven aan do verklaring van
den Führer nog een bijzonder relief.
Hij zeide o.a.: „Over de Europeesche
nieuwe orde is veel gesproken en veel
geschreven zonder dat echter daar
over veel concreets bekend gegeven
werd. Eén ding is echter zeker; een
groote gedachte krijgt eerst dan
effectieve kracht, wanneer zich de
vormen verwezenlijken, die als doel
gedacht zijn. Slechts in een georgani
seerde en krachtige samenwerking op
den grondslag van nationale zelfstan
digheid kunnen de volken van Europa
hun krachten tegen het bolsjewisme
en de ontbindende machten inspan
nen. De moreele en nationale kracht,
die in de volken woont, moet ontwik
kelingsmogelijkheid gegeven worden,
opdat Europa zijn innerlijke tegen
stellingen, die zoowel tusschen de na
ties onderling als ook in de afzonder
lijke naties bestaan, overbruggen kan
De Europeesche volken moeten zich
met elementaire kracht tot een ge
meenschappelijk front in dezen groo
ten strijd, Europa's onafhankelijk
heidsstrijd, aaneensmeden laten. De
Europeesche revolutie en de vrij
heidsstrijd moeten een proces worden,
dat de volken van Europa vereenlgt,
zooals de Amerikaansche revolutie en
de Amerikaansche vrijheidsstrijd de
staten van Amerika vereenigdev-'
Europa om een Germaansch blok te
organiseeren is niet alleen het belang
rijkste oorlogsdoel, het ls ook het be
langrijkste politieke oorlogsmiddel.
Deze Europeesche nieuwe orde en de
verzekering van een sterke zelfstan
dige positie voor Noorwegen ls het
belangrijkste doel, dat wij op het
oogenblik hebben".
De verklaring, die Rijkscommissaris
Terboven namens den Führer af
legde. is een belangrijke bijdrage tot
concrete vormgeving aan de gedach
ten over de Europeesche-Tvieuwe or
dening. Voor-het eerst wordt hier uit
bevoegden mond nadrukkelijk vastge
legd, dat de Europeesche gemeen
schap een afstand van bepaalde poli
tieke functies van de staten voor
onderstelt. Dat is volkomen natuur
lijk. Zelfstandigheid 16 een even be
perkt begrip als vrijheid en vrije wil.
Iedere gemeenschap, of die nu van
personen of van staten ls, elscht af
stand van bepaalde rechten. Wat deze
personen of staten afzonderlijk niet
konden bereiken, bereiken zij door
het vormen van een gemeenschap, die
door middel van een centsale organl-
satie'de anders verspreid tobbende of
zelfs elkaar onderling bestrijdende
krachten bundelt en tot een grooter
effect aanwendt. Zelfs ieder verdrag
of overeenkomst, die een staat sluit,
beteekent ln wezen een beperking
van zijn vrijheid en zelfstandigheid, of
dit nu een Volkenbond, een Pact van
Drie of een Atlantic Charter geldt.
De functies, die volgens de verkla
ring van den Führer afgestaan moe
ten wordap. zijn niet genoemd. Men
kan er voqrloopig dus slechts naar
gissen. Hieraan kan men zich echter
met de» te grooter kans op juistheid
wagen, naarmate men zich zorgvuldi
ger van het wezen der heerschende
Europeesche machten oen beeld
vormt. Over deze af te stane functies
in een derde artikel.
In het gister opgenomen artikel staat:
„Op grond van tal van overwegingen
kunnen we moeilijk aannemen, dat hier
een gunstiger procédé dan in Noorwe
gen zou toegepast worden". De belang
stellende lezer zal reeds begrepen heb
ben dat hier het woord gunstiger ver-
vangen moet worden door ongunstiger.
schel gaat. men op zijn plaats be
hoort te zitten. Op veel plaatsen moet
men nog leeren. hoe men een tooneel-
voorstelling behoort Mj te wonen. De
tooneelaankleeding was heel goed. ook
de grime, hoewel wtj ons de vrouw
anders gedacht hadden.
Borsmgerhorn.
Ingekomen personen: Wed. M. Eg-
bers—Goossens v. Zwolle n. Kolhorn
E 30. H. B. de Lange. v. Wieringer. leer
n. Waardpolder G 68; M. Jimmink en
gezin v. Den Helder n. woonschip Kol
horn. M. v. Weelde, van den Helder n.
Kolhornerkade B 43; J. D. Hcijllgers en
gezin van Den Helder naar Barsinger-
horn. Dorpsstraat B 13.
Vertrokken personen: C. Schoor!
naar Amsterdam, Olympiakade 50: J.
Talsma, naar Groningen, Kveneweg 4,
