NOORD-HOLLAND
DAGBLAD VOOR
Londen vreest Duitsche vergelding.
Tegenaanval bij Kief duurt voort.
Uitgave:
Dagblad voor Noord-Holland N.V.
Alkmaar - Voordam C 9.
Bureau der Schager éditle:
Schagen: Laan 201.
Telefoon 444 (2 lynen).
Postrekening 6G189.
zaterdag 20 november 1948.
schAGë* Editie.
87e Jaargang. No. 272, 4 pagina's.
Deze Courant verschijnt dageltfke
Advertentie-tarief.
Prijs der gewone advertenties in dexe
Editie 11 ct. per ra.M. B|j contract
binnen een jaar te gebruiken belang
rijke korting. Tarieven voor lc gehecle
oplage op aanvrage.
Concreei aanbod.
(Van onzen politieken redacteur.)
pro-Duitsch, waarbij gewoonlijk
gezonde gevolgtrekking te voorschijn
komt, dat een Nederlander vóór alles
den plicht heeft pro-Nederlandsch te
rijn, hoort men vaak verzuchtingen, die
we zouden willen samenvatten in de
vraag: Hoe komen we het best, met de
minste kleerscheuren, vandaan uit dit
oorlogskluwen, waarin we door onze
geopolitieke gesteldheid als een speel
bal in de politiek der groote mogend
heden tegen wil en dank verwikkeld
rijn geraakt?
Men heeft er zoo langzamerhand kijk
op gekregen, wat de groote mogendhe
den als resultaat van dezen oorlog ver
wezenlijkt wenschen te zien. Engeland
gedoogt niet, dat Europa door Duitsch-
land beheerscht wordt en, wat ons land
speciaal betreft, dat de beschikking
over onze strategisch belangrijke zee
kust in Duitsche handen ligt. De Ver
Staten wellicht evenmin, al interessee
ren hun Europa en Duitschland alleen
als economische factor voor den bui-
tenlandschen handel. Beider oorlogs
doel is een uiterst verzwakt Duitsch
land, dat hun politiek doch vooral eco
nomisch geen zorgen meer baart. De
Sovjet-Unie wil de rol, die Duitschland
thans in Europa metterdaad speelt,
overnemen, om aldus versterkt de oog
merken van haar ideologie te doen ze
gevieren: de wereldrevolutie en de
heerschappij van het proletariaat, gedi
rigeerd vanuit Moskou. De conferentie
van Moskou leert, dat de Gealliëerden
daartegen noch iets willen, noch als
de Duitsche weermacht mocht falen
iets kunnen ondernemen, èls ze het ach
teraf zouden willen.
Wat willen wij zelf eigenlijk? Die
vraag is niet moeilijk te beantwoorden.
In het verleden was het streven van
ons land. als zelfstandige natie, samen
gevat in de beginselen: volle politieke
onafhankelijkheid naar buiten, het
recht over onze eigen aangelegenheden
zelf te beslissen evenals de volle vrij
heid, over onze inrichtirigen en arbeids-
resultaten te beschikken.
Zijn deze oogmerken nog te handha
ven? Geen partij of beweging, die na
tionalistische tendenzen in haar doel
stellingen heeft, zal deze beginselen la
ten vallen!
TTOLLEDIGE onafhankelijkheid naar
buiten is voor iederen staat, evenals
voor ieder mensch, die in gemeenschap
leeft, een vrome wensch.' Een staat is
slechts dan volledig naar buiten onaf
hankelijk, indien hij de buitenwereld
niet noodig heeft. Indien hij derhalve
niet op in- en uitvoer is aangewezen.
Indien hij uit eigen kracht in staat Is,
zijn onderdanen op eigen bodem te voe
den en te onderhouden en zijn gebieds-
grenzen tegen iederen aanval kan en wi
verdedigen. In de Oudheid oestonden ei
enkele staten of rijken, die volkomen
onafhankelijk waren zooals het Chinee-
sche rijk en het rijk der Inca's. De sta
ten of rijken van het Avondland beza
ten nimmer een volkpmen onafhanke
lijkheid. Met de voortschrijding van de
techniek bleef practisch geen enkele
staat ter wereld volkomen onafhankelijk
Zelfs de Sovjet-Unie, die toch bijna
volkomen op zichzelf bestaan kon. moest
tenslotte als gevolg van de gebleken
nofKfeakelijkheid van een4 bultenland-
schen handel haar onafhankelijkheid
naar buiten reëel of geveinsd beperken,
waarbij dan ook nog bijzondere poli
tieke oogmerken een rol speelden.
Voor Nederland is onafhankelijkheid
naar buiten noch politiek noch econo
misch ooit een absoluut gegeven ge
weest. Ook niet na de Napoleontische
oorlogen, alhoewel In het koninkrijk der
Nederlanden de uiterlijke schijn van
onafhankelijkheid het meest de werke
lijke, zeer aanwijsbare afhankelijkheid
camoufleerde, Wie den oorlog ook zal
winnen, Nederland zal steeds in buiten-
landsch politiek opzicht een zekere af
hankelijkheid van de buitenwereld moe
ten dulden, ook al mocht deze niet
vuistdik opgejjjfid worden. Het ideaal
van onafhankelijkheid waant men reeds
dan bereikt, wanneer men zich onaf
hankelijk gevoelt.
O—
I"\ E verdere rechten en vrijheden, die
we boven aanroerden, zijn als ge
volg van de bezetting aan beperkingen
onderhevig. Dat we de vrijheid naar
buiten én naar binnen verloren, is, zoo
als de Rijkscommissaris het in zijn
Jongste rede duidelijk omschreef, te wij
ten aan het feit, dat geen Duitsche
staatsman of Duitsche generaal ook maar
één rustig uur beleefde ten overstaan
van den militairen toestand ln Neder
land. Er was hier een (voor de Duitsche
veiligheid en politiek) ontoereikende en
onbetrouwbare regeering, die met het
hart aan den anderen kant stondl
Van de vrijheid naar buiten zdllen
we straks, bij welken uitslag van den
oorlog ook, zooVeel moeten afstaan als
de na-oorlogsche gemeenschap van vol
keren hetzij van de staten in Europa,
hetzij van de staten in de geheele we
reld eischt.
De rechten en vrijheden naar binnen
zijn te herwinnen. In dit opzicht heeft
de Rijkscommissaris in dezelfde rede
(niet voor den eerste maal overigens!)
een zeer openhartige taal gesproken.
We citeeren de betreffende passage:
„Wanneer wij Duitschers in eeniger-
Jei gebied hier in het Westen of in
Scandinavië enz. het gevoel zouden
hebben, dat deze volkeren daar beslo
ten en in staat, zouden zijn, |de vrijheid
van hun gebied te bewaren en te ver
hinderen, dat invasies uit het Westen
succes zouden kunnen hebben, of dat
de terreurbommenwerpers van de En-
gelschen en Amerikanen zonder krach-
tigen Afweer over het land vliegen, dan
zouden wij gelukkig zijn, want dan zou
den wij het lot van dit gebied rustig in
handen van de menschen geven en wil
zouden naar het Oosten trekken om het
lot daar voor ons en onze toekomst In
veiligheid te brengen".
Deze woorden behelzen niets minder
dan het concrete aanbod tot volledige
teruggave van alle vrijheden naar bin
nen, een opheffing van alle beperkin
gen, waarmee de binnenlandsche rech
ten en vrijheden als gevolg van de be
zetting zijn ingesnoerd.
De eerstkomende 45 dagen in Engeland
beslissend geacht.
Aan den vooravond van een
revolutie in den luchtoorlog.
Naar dc Madrileenschc corres
pondent van het „Hamburger Frem-
denblatt" d.d. 17 dezer meldt, is on
langs te Londen een Anglo-Ameri-
kaansche conferentie over den
luchtoorlog gehouden. Aan deze be
sprekingen, die vertrouwelijk wer
den gevoerd, namen behalve den chef
van het Britsche luchtwapen en de
in Engeland gestationneerde Noord-
Amerikaansche bombardementsfor
maties, de verantwoordelijke leider
van de Londensche luchtbescher
ming, voorts de direfcteur van de
„Air Transport Association," alsme
de een vertegenwoordiger van ge
neraal Eisenhower deel.
Besproken werd vóór alles hetgeen
toonaangevende Duitsche personen heb
ben medegedeeld over de vroeg of laat
komende Duitsche vergelding tegen En
geland. Er werden maatregelen bespro
ken, om een vergelding het hoofd
bieden.
Luitenant-generaal Harris, de chef
van de Britsche bombardementseska
ders, verklaarde, dat de eenige moge
lijkheid om dergelijke vergeldingsmaat
regelen te verhinderen bestond uit pre
ventieve maatregelen. Men moest
den loop der eerstkomende 45 dagen
van Aglo-Amerikaansche zijde zóóveel
menschen en materiaal tegen de Duit
sche productiecentra inzetten, dat het
Duitsche opperbevel zijn plannen niet
eer zou kunnen verwezenlijken. Hij
•eesde, dat Engeland met moeilijke
maanden rekening zou moeten houden,
als het niet zou gelukken de uitvoering
van de plannen der Duitschers te ver
hinderen.
Naaste toekomst beslissend.
De directeur van de „Air Transport
Association," kolonel Edgar Gorrel, ver
klaarde bij zijn terugkeer naar Amerika
slechts, dat de eerstvolgende 45 dagen
voor den afloop van den oorlog beslis
send zouden zijn. Vóór alles zou gedu
rende die periode blijken, of de oorlog
tegen Duitschland alleen met behulp
van het luchtwapen zou kunnen worden
gevonnen.
Aan Britsche en Amerikaansche des
kundigen werd gevraagd den deelne
mers aan de conferentie mede te dee-
len wat zij dachten van de jongste
luchtaanvallen op Londen en hoe zij het
konden verklaren, dat daarbij geen en
kel Duitsch vliegtuig kon worden neer
geschoten. De technici moesten toege
ven. dat zij tot nu toe nog niet achter
dat geheim warén gekomen. De leiders
van den Londenschen luchtbescher
mingsdienst verklaarden in dit verband,
dat er zich van de Londensche bevol
king een zekere nervositeit en onrust
hadden meester gemaakt. De wildste ge
ruchten deden de ronde en de berichten
de pers met geheimzinnige aandui
dingen droegen niet tot kalmeering bij.
De medewerker voor luchtvaart
de „Évening Standard," majoor Oliver
Steward, die zich dezer dagen evene
met de aangekondigde Duitsche vergel
dingsmaatregelen bezighield, verklaar
de woordelijk: „Wij staan aan
den vooravond van een re
volutie in den luchtoor-
1 o g".
Londen evacueert!
In dit verband wordt tevens medege
deeld, dat men zich in Britsche militai
re kringen opnieuw ernstig bezighoudt
met plannen voor een omvang
rijke evacuatie van Londen.
Firma's, die haar bureaux, na de jong
ste zware luchtaanvallen op Londen
onder den grond hebben ingericht, voe
len zich plotseling ook in hun kelders
niet meer veilig. Zij huren thans reeds
gebouwen in de provincie, waar men de
hausse dankbaar gebruikt om prijzen te
vragen, welke in geen verhouding staan
tot de werkelijke waarde van de huur-
FLINKF. KERELS MELDEN ZICH NU
VOOR DE WAFFEN-SS EN DEN
LANDSTORM NEDERLAND.
Het SS-Ersatzkommando deelt mede:
Iedere gezonde Nederlander in den leef
tijd van 1745 Jaar kan zich vrijwillig bij
de hieronder vermelde adressen vervoe
gen ten einde gekeurd te worden voor de
VVaffen-SS- of den Landstorm
Ttldens de keuringen worden alle
Inlichtingen verstrekt met betrekking
tot de verzorging van familieleden,
duur der opleiding, extra tevensmidde
len enz.
Vrijwilligers die om bepaalde redenen
ln Nederland moeten blijven, kunnen
dienst nemen bij den Landstorm of bij het
SS-wacbtbataiUon te Amersfoort
Ook vrijwilligers voor de Duitsche
Krlegsmarlne kunnen zich aanmelden Zij.
die tot de Germaansche SS-Nederland
toetreden willen, kunnen zich eveneens
anmelden.
Personen tusschen 1930 Jaar, die
aanmeldingsplichtlg zijn voor ,de te
werkstelling kunnen zich eveneens
aanmelden en worden gedurende hun
verbintenis van de tewerkstelling vrij
gesteld.
Officier ln de Waffen-SS kan leder
worden, die na tenminste een Jaar dienst
tijd zijn geschiktheid voor de officiersop
leiding hooft bewezen Zijn schoolopleiding
liet doorslaggevend Beslissend voor
bevordering ztjn: karakter, gedrag, presta
tie.
21 u.43 9—12.00 nur, Leeuwarden, huize
Schaaf, Breedstraat.
22.11.43 9—14.00 uur, Amsterdam, Dam 4.
23.11.43 9—13.00 uur. Utrecht, N V. Huls,
Oudegracht 245.
24-11.43 9—14.00 uur, Amersfoort, Pol.
Durchangslager, Leusderweg
25.11.43 9—i4.00 uur, Den Haag. café Den
Hout, Bezuldenhoutsche weg
objecten. Rijke Engelschen denken er
weer over naar Canada te verhuizen,
vanwaar zij anderhalf jaar geleden wa
ren teruggekeerd, nadat men hun had
verzekerd, dat het in Engeland veilig
voor bombardementen was geworden.
Uit Engeland tc Gibraltar aangeko
men passagiers der luchtlijn berichtten,
dat de stemming in Groot-Brittannië
sterk Begint te lijken op die van 1940.
toen de Duitsche bommenwerpers de
eerste groote aanvallen op Londen uit
voerden.
De Britsche autoriteiten zijn niet in
staat de gevoelens van angst te verja
gen, welke zich van het publiek hebben
meester gemaakt en die door de ver
klaringen van Churchiil in het Lager
huis over de voor de deur staande
maanden met bloedige verliezen, als
ook door den inhoud van de jongste
rede van Hitier niet zijn verzwakt'.
De poteri ot zaai aardappelen In de
vo>sitf>ije bewaarplaatsen worden ge
regeld gecontroleerd Een arbeidster,
die zich het heele jaar bij een boer
■n dienst heeft gesteld voor den
productieslag, bij het nazien der
ooter» CNF/Kuioer/Pax m
Operaties aan den Dnjepr door regenweer
belemmerd.
Bommen op Berlijn
en Londen.
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FüHRER, 19 Nov. (D.N.B.) Het op
perbevel van de weermacht deelt
mede:
„In de groote bocht van den
Dnjepr viel de vyand by aanhou
dend regenweer gisteren slechts
met vry zwakke strijdkrachten aan.
Hü werd overal afgeslagen. Ook bij
Tsjerkassy bleven verscheidene
aanvallen en pogingen van den
vyand om de rivier over te trekken
zonder succes. Door tnlrykc hevige
doch vergeefschc aanvallen in het
gcvechtsgebied van Kief probeer
den de bolsjewisten het vorderen
van den Duitschen tegenaanval te
verhinderen. Onze troepen braken
het hevige verzet van den vijand,
breidden in een dapperen aanval
hun aanvalssucces uit en verover
den een aantal door den vyand taai
verdedigde plaatsen.
In het gebied van Korosten duren de
verbitterde gevechten onverminderd
voort. In den sector van Ratsjitza ont
stonden eveneens aanhoudende hevige
gevechten. Sterke vijandelijke aanval-
den werden afgewisseld door krachtige
eigen tegenaanvallen.
Ten westen van Smolensk verijdelden
onze beproefde divisies ook gisteren
alle met superieure strijdkrachten on
dernomen doorbraakaanvallen der
bolsjewisten en brachten den vijand
opnieuw zware verliezen aan menschen
en pantserwagens toe. Ten zuidwesten
van Newel werden enkele van uit het
penetratiegebied aanvallende vijande
lijke afdeelingen tot den strijd gedwon
gen en na deels zware gevechten uit
eengeslagen.
Aan de succesvolle afweer van
den vijandelijken stormloop ten wes-
en noordwesten van Smolensk
hebben het tweede bataljon van het
gemotoriseerde regiment grenadiers "19
onder bevel van majoor Nagengast, de
Saksische 14e divisie infanterie onder
bevel van generaal majoor Flörke en
de oost-Pruisische 206e divisie infante
rie onder bevel van luitenant-generaal
Hitter een schitterend aandeel.
De strjjd in Zuid-Italië.
In Zuid-Italië verliep de dag, afge
zien van levendige voorhoedegevechten
in den oostelijken sector van het front,
over het algemeen kalm.
Drie eilanden genomen.
In de Egeïsche Zee vielen lichte
Duitsche vlootstrijdkrachten gisteren
de ten noorden en noordwesten van
Leros gelegen eilanden Lipsos, Patmos
en Nicaria aan. Zij dwongen de aan
Badoglio onderhoorige Italiaansche be
zetting van deze eilanden te capitulee-
ren en maakten een omvangrijken buit.
Formaties vijandelijke vliegtuigen
vielen gisteren overdag Noorsch gebied
en in den afgeloopen nacht verscheide
ne plaatsen in west- en noord-Duitsch-
land, waaronder ook de Rijkshoofdstad,
aan.
Uit Mannheim wordt melding ge
maakt van vrij groote schade. De be
volking leed geringe verliezen, Lucht-
verdedigingsstrijdkrachten vernietig
den volgens de tot dusver ontvangen
rapporten 46 Britsch-Amerikaansche
bommenwerpers.
Zware Duitsche gevechtsvliegtuigen
bombardeerden in den nacht van 18 op
19 November afzonderlijke doelen in
het stadsgebied van Londen.
De slag bij Sjitomir.
De Berlijnsche A.N.P.-correspondent
meldde Vrijdag:
De belangrijkste gebeurtenis aan
het Oostelijk Iront is de Diiitsche
tegenaanval in het gebied van SjI-
tomir. De reserves, die Von Man-
stein hier samengetrokken heen,
zyn zeer sterk en van Sovjet-Rus
sische zydc wordt erkend, dat men
onder den druk der tegenaanval
len die met een groot aantal pant
serwagens werden ondernomen, een
deel van het heroverde gebied heeft
moeten prijsgeven.
De aanvallen" richten- zich tegen
het zuidelijke front van de Sovjet-
Russische strijdkrachten, die als een
Duitschers heroveren
Sjitomir.
BERLIJN. 19 Nov. In het ka-
der van de Duitsche tegenaanval
len in den zuidelijken sector van
het Oostelijke front werd heden de
stad Sjitomir heroverd.
wig naar het westen zyn opgedron
gen. Van Duitsche zijde tracht men
thans dit front tusschen Sjitomir en
Fastof, dat len zuidwesten van Kief
gelegen is, naar het noorden terug
te dringen. Van beide zyden worden
de gevechten met groote verbittering
gevoerd en men kan zeggen, dat de
strijd hier een hoogtepunt bereikt
heeft.
Het schijnt, dat Von Manstein, met
het oog op het feit, dat de afloop dezer
gevechten van het grootste belang is
voor het verdere verloop van den strijd,
zich niet tot overhaaste tegenmaatre
gelen heeft laten verleiden, doch eerst
voldoende troepen fieeft willen concen
treren om met meer kans op succes
een tegenstoot te kunnen wagen.
De Sovjet-Ru isische opmarsch in den
sector van Sjitomir kan intusschen
thans reeds als gestuit worden be
schouwd. Ook hier, aldus de commen
taar, die men hieraan van Duitsche
t<jd<s vastknoopt, is dus weer de Sov
jet-Russische opzet, door hel Duitsche
front te breken en dit vervolgens op
te rollen, mislukt, ofschoon men
doel in het kamp der tegenpartij reeds
zeer nabij zag.
In dit verband wijst men er in Duit
sche militaire kringen op, dat de Duit
sche tactiek er thans op gericht is, de
reserves slechts naar die punten te
zenden, waar werkelijk gevaar dreigt.
Het duurt steeds eenigen tijd voor de
reserves ter plaatse zijn, daar men de
ontwikkeling eerst even wil aanzien en
vervolgens met de verplaatsing der re
serves onder vaak moeilijke omstan
digheden ook nog dikwijls eenigen tijd
gemoeid is. Men maakt van de natuur
lijk niet onbeperkt ter beschikking
staande reserves een weldoordacht ge
bruik en heeft zoodoende ae situatie
steeds wanneer deze critiek werd, kun
nen redden.
Sovjet-aanvallen b(j Korosten.
Terwijl in het gebied ten westen van
Kief de bolsjewisten bij Sjitomir te
ruggedrongen worden, vallen zij meer
naar het noorden, waar hun voorhoe
den de stad Korosten dicht genaderd
zijn, met onverminderde hevigheid
aan, met de kennelijke bedoeling, het
operatiegebied te verbreeden.
Van Duitsche zijde veu)rouwt men
ook aan deze aanvallen het hoofd te
kunnen bieden. De strijd nadert hier
de Pripetmoerassen, evenals aan \veers-
zijden van Gorael, waar de Sovjet-Rus
sische aanvallen in de eerste plaats op
het ten westen van Gomel op den rech
teroever van den Dnjepr gelegen Re-
sjitsja gericht zijn.
Ten westen vén Smolensk blijft de
strijd hevig, doch alle doorbraakpo
gingen van het roode leger zijn tot dus
ver mislukt.
LONDEN ERKENT VERLIES
VAN 32 VLIEGTUIGEN.
Naar Reuter meldt, is te Londen of
ficieel medegedeeld, dat bij den aan
val van de Britsche luchtmacht op het
Duitsche Rijksgebied, o.a. op Berlijn,
in den nacht van Donderdag op Vrij
dag tot dusver 32 vliegtuigen zijn ver
loren gegaan.
Bg onze VrjJwlHlgera. Tijden* Kun opleiding
Soerabaja aangevallen.
De „Deutsche Allg. Ztgmeldt, dat
de commandant van de Nederlandsche
vlootstrijdkrachten in Australië, schout
bij-nacht P. Koenraad bij een vliegtuig-
aanval op Soerabaja ln een Ameri-
kaansch toestel is meegevlogen.
Nieuws in 't kort.
In een door de Britsche admlrall-
'elt uitgegeven lijst van verliezen wordt
de Britsche admirpal Brownrlgg vermeld
als „vermist, vermoedelijk gedood' Het
heet, dat admiraal Brownrlgg als bevel
hebber van een convool op zee om het
leven ls gekomen. (C.D.)
De burgemeester van Milaan lieetf
medegedeeld, dat door bombardementen
van de 36.000 woonhuizen van Milaan er
14.000 óf totaal vernield óf door zware
schade onbewoonbaar zijn geworden.
(C.D.)
Aan het Zuld-Italiaansche front heeft
men zich reeds bediend van Brltseh-In
disch® troepenonderdeelen. Zelfs dus aan
dit korte landfront, waar de Britten nu
in de gelegenheid zijn om zich met de
Duitsche troepen te meten, geven zij er
de voorkeur aan, Indiërs te gebruiken,
waarvan de verwanten ln den strijd te
gen den hongeroorlog het loodje moe-
'en loggen.(C.D.)
Verduister v. 17.—7.45 uur.
21 Nov.: zon op 8.10 u., onder 16.40 u.
Maan op 0.34 u.. onder 14.40 u.
22 Nov.: zon op 8.12 u„ onder 16.39 n.
Maan op 1.88 n., onder 14.59 o.
Duitschland beschikt over
sterke reserves.
De arbeid ln Duitschland en
de werkloosheid in Nederland.
(Van onzen Berlijnschen
correspondent.)
BERLIJN, 19 November.
Dat men ook in Engeland de situatie
al meer en meer gaat zien zooals die in
werkelijkheid is. valt o.m. af te leiden
uit een beschouwing van den politieken
redacteur van de Sunday Times, die
zich bezig houdt met den toestand van
November 1918.
Hij noemt het een schromelijke ver
gissing deze op een lijn te s'ellen met
den huldigen toestand, want in October
1918 hoorde men in Duitschland al
fluisteren over de mogelijkheid van een
wapenstilstand. In het huidige Derde
Rijk heeft de Führer, Adolf Hit'.er, op
8 November te München een rede ge
houden waaruit het tegendeel blijkt.
Van een witte vlag valt in Duitschland
niets te merken, maar ook in menig
ander opzicht gaat de vergelijking met
1918 niet op, want in tegenstelling met
toen beschikt men ln Duitschland thans
nog over waardevolle reserves. Ook de
felle en aanhoudende Sovjet-aanvallen
hebben daaraan niets veranderd
Toen Badoglio den derden September
capituleerde, waren het Duitsche solda
ten, die onmiddellijk de plaatsen der
Italianen aan het front voor hun reke
ning namen.
Er kan, volgens de Sunday Times,
niet aan getwijfeld worden dat Duitsch
land nog over sterke reserves In Frank
rijk. Nederland en op den Balkan be
schikt, zoodat b.v. een Anglo-Ameri-
kaansche landingspoging aan de kust
^an een dezer landen uiterst riskant
moet worden genoemd.
Het aantal in Duitschland werkzame
Nederlanders is, volgens statistische ge
gevens, tot ruim 300.000 gestegen.
Daartegenover wordt gesteld, dat het
aantal werkloozen in Nederland eind
April 1943 nog slechts 25 000 bedroeg,
terwijl men in Augustus 1942 nog 53.000
werkloozen in Nederland telde.
Werp geen „scherp" tusschen de aard
appelschillen.
IJE STEM DER SS.
Luistert op Zondag 21 November van
11.30 tot 11.45 uur over den zender
Hilversum 1 op golflengte 415 meter,
naar de stem der SS. onderwerp: SS-
Standarte Kurt Eggert.
Bommen op Zuid-Zweedsche
universiteitsstad.
De te Stockholm verschijnende
nieuwsbladen maken zeer uitvoerig
melding van het neerwerpen van bom
men door een vreemd vliegtuig op de
Zuid-Zweedsche universiteitsstad Lund.
Volgens oeze berichten neeft een vlieg
tuig. waarschijnlijk van Engelsche na
tionaliteit, op Lund een aan'al bommen
neergeworpen, die o.m. een kweekerij
hebben vernield. Dagsposten meldt
hierover, dat het vliegtuig waarschijn
lijk in de nabijheid van de stad is neer
gestort. Volgens Aftontidningen heeft
het Zweedsche departement van bui-
tenlandsehe zaken op desbetreffende
vragen verklaard. dat een Zweedsch
protest in Londen zal worden inge
diend. zoodra men het definitieve be
wijs in handen heeft voor de verant
woordelijkheid van Engeland.
Vredegerechtshof.
DE ZAAK TEGEN DEN RECTOR VAN
HET LEIDSCHE GYMNASIUM.
'S-GRAVENHAGE. 18 Nov.
Het Vredegereehtshof veroordeelde den
rector van het Leidsche Gymnasium, met
vernietiging van het vonnis van den Vre
derechter te 's-Gravenhage, waarbij ver
dachte een gevangenisstraf van 8 dagen
—erd opgelegd, tot een geldboete van f600
f 00 dagen hechtenis. De Procureur-Ge
neraal had bevestiging van het vonnis
van den vrederechter geëischt.
Aan het betreffende arrest van het
vredegerechtshof wordt o.m. ontleend:
Verdachte heeft niet betwist dat hij ge
weigerd heeft een door den burgemeester
an Leiden vastgestelde bijeenkomst,
waarin door een deskundige een voor
dracht gehouden zou worden over onder
wijs en opvoeding In nationaal-soclallstt-
schen zin. bij te wonen, hoewel de bij
woning dezer bijeenkomst voor het on
derwijzend personeel, waartoe verdachte
behoort, verplicht was gesteld door cura
toren.
Verdachte heeft ontkend, dat curatoren
bevoegd waren de bijwoning van bedoel
de bijeenkomst voor het betrokken on
derwijspersoneel verplicht te stellen, en
ontkende door zijn weigering bedoeld te
hebben, stremming in de uitoefening van
den openbaren dienst, bepaaldelijk het
openbaar onderwijs, te veroorzaken.
Het hof is van oordeel, dat in de hui
dige omstandigheden het recht der over
heid haar personeel te verplichten zich te
doen voorlichten op hun bepaalde ar
beidsgebied, zonder dat daarbij instem
ming met bepaalde beginselen wordt
verlangd, in het algemeen moet worden
erkend.
Voorzoover curatoren In het onderhavi
ge geval de bijwoning van een bijeen
komst voor het onderwijzend personeel
in het belang van het openbaar onder
wijs verplicht hebben gesteld, moet aar.
curatoren de bevoegdheid daartoe geacht
worden toe te komen overeenkomstig
art. 13, lid 8. van het reglement rechts
toestand onderwijzend personeel der ge
meente Leiden.
Verdachte heeft zich ten onrechte aan
vorenbedoelde verplichting ontlrokken
en daarmede zijn ambtsplicht geschonden,
na door den president-curator van tevo
ren nog uitdrukkelijk op dezen plicht
te zijn gewezen.
Wat de vraag omtrent verdachtes oog-
Rechtszaak tegen 19 leden
van Fascistischen Raad.
Het bijzondere Italiaansche gerechts
hof. tot welks oprichting is besloten in
de jongste bijeenkomst van den minis
terraad en dat moet recht spreken
over de 19 leden van den Grooten Fas
cistischen Raad. die in de vergadering
van 15 Juli de motie van Grandi tegen
den Duce hebben onderteekend. zal,
naar verluidt, binnen zeer korten tijd
worden samengesteld. Het gerechtshof
zal uit negen leden bestaan.t.w. gene
raals van de fascistische militie, hooge
rechters en staatsambtenaren, alsmede
oude beproefde fascistische strijders.
Voor dit bijzondere gerechtshof zal het
geheele proces tegen de 19 leden van
den Grooten Fascistischen Raad in be
handeling komen. Elk afzonderlijk ge
val zal afgescheiden van dfe andere
gevallen worden onderzocht. De ge
vluchte of onvindbare leden van den
Fascistischen Raad zullen bij verstek
vernordeeld worden.
Vo'gens de geldende rechtsspraak
komen als straffen in aanmerking de
doodstraf. gevangenisstraf. onteige-
van alle bezittingen en ontneming van
alle burgerlijke eererechten
Van -Ie betrokken 19 leden van
den Fascistischen Raad bevinden
zich thans d^vroegere minister van
buitenlandsche zaken graaf Ciano,
de vroegere minister voor de cor
poraties Cianetti, de vroegere mi
nister van landbouw Paresbhi.
maarschalk de Bono alsmede het
raadslid Marinelli in arrest. De
overige aangeklaagde leden van den
Grooten Fascistischen Raad zijn
deels, zooals Grandi. gevlucht, deels,
tot dusver nog niet gevonden.
De procedure van het bijzondere ge-
echtshof tegen de 19 leden van den
Fascistischen Raad zal vermoedelijk ee
nige weken in beslag nemen Het ge
rechtshof zal. naar het zich laat aan
zien. eind ovember of begin December
met zijn werkzaamheden beginnen. Op
grond van het besluit van den minister
raad worden er voorts in alle provin
cies bijzondere gerechtshoven opge
richt om vonnis te spreken over ver
raderlijke fascisten. Ook deze gerechts
hoven zullen binnenkort hun taak aan
vangen.
merk daarbij betreft, overweegt "net hof
o.m. het volgende:
Het hof wil in het midden laten of
verdachte door zijn optreden invloed
uitgeoefend heeft op de door het aan
hem ondergeschikt leeraarspersoneel aan
genomen afwijzende houding met betrek
king tot de bijwoning van meergenoem
de bijeenkomst. Het hof is echter van
oordeel, dat uit de omstandigheid, dat
verdachte tezamen met zijn leeraarsper
soneel een bezwaarschrift aan curatoren
heeft onderteekend, waarin de bevoegd
heid tot verplichting der bijwoning wordt
ontkend, van door verdachte ultgeoefen-
den invloed op zichzelf reeds voldoend»
zou kunnen blijken. Hierin wordt geen
verandering gebracht door vcrd3chtes ter
rechtszitting in strijd met zijn eerdere ver
klaringen gedane mededeeling, dat hij
bij zijn afwijkende houding om de bij-
eenkomst bij te wonen slechts had vo\.
hard om ongenoegen met zijn leeraars-
personeel te voorkomen, en dat hij tot
bijwoning bereid zou zijn geweest, in
dien ook de leeraren zich daartoe be
reid hadden verklaard.
Evenzeer gaat het hof niet nader !n
op verdachtes bewering, dat hij op lou
ter juridische gronden geweigerd zou
hebben dfe bijeenkomst bij te wonen. Het
hof wil in dit verband slechts opmerken,
dat in het mede door verdachte onder-
teekende bezwaarschrift op den voor
grond wordt gesteld, dat de ondertee
kenaars bedoelde bijeenkomst als van
politieken aard beschouwden, en dat het
hof in deze overweging de eigenlijke reden
van de afwijzende houding ziet, waar
door aan deze houding een uitgesproken
politiek karakter toekomt.
Het hof stelt echter vast, «Jat een amb
tenaar als verdachte uiteraard weet. dat
vooral de huidige tijdsomstandigheden
zonder krachtige gezagshandhaviftg een
regelmatige gang van het bestuur en de
openbare orde. zoowel in het algemeen,
als op het gebied van het onderwijs niet
langer verzekerd zijn. met alle hoogst
nadeelige gevolgen voor de gemeenschap
daaraan verbonden. Indien verdacht»
derhalve desondanks weigert een door
het bevoegd gezag rechtmatig opgelegd»
verplichting na te komen en aldus het
gezag zelf aantast, dan moet verdachte-
naar 's hofs oordeel onder deze omstan
digheden tevens het oogmerk hebben ge
had den regelmatigen gang van het open
bare bestuur schade toe te brengen en
aldus de uitoefening van den openbaren
dienst in het algemeen en van den ge
meentelijken dienst van het onderwijs in
het bijzonder te stremmen, hetgeen daar
mede bepaaldelijk bij de huidige verhou
dingen immers onafscheidelijk is verbon
den.
Wat de aan verdachte op te leggen
straf betreft overweegt het hof ecfner-
zljds, dat onder de Huidige omstandig
heden. waarin nauwgezette plichtsvervul
ling van het overheidspersoneel een zaak
van hef allergrootste belang is. aan ver
dachte het door hem gepleegde misdrijf
zeer zwaar moet worden aangerekend.
Het hof ziet echter anderzijds in de om
standigheid. dat de bevoegde autoriteiten
geen aanleiding hebben gevonden ver*
dachte wegens zijn daad van burgerlij
ke dienstweigering uit zijn ambt te ont
slaan of eenigen discipiinalren' maatre
gel op hef toe te passen, een aanwijzing
dat verdachte ook In de gegeven om
standigheden zonder overwegend be
zwaar in de uitoefening van zijn ambt
kan worden gehandhaafd. Om deze rede
nen Is het hof van oordeel, ondanks den
ernst van het door verdachte gepleegde
strafbare feit. met de oplegging van een
lichte straf, namelijk de hoogste door de
wet te dezer zake toegelaten geldboete,
aan verdachte te kunnen volstaan.
De samenstelling der
Sovjet-Russische troepen.
Ten aanzien van het feit, dat onder
de bolsjewistische gevangenen, die aan
het Oostelijk front door de 'Duitsche
troepen worden binnengebracht. het
aantal Aziaten zoodanig toeneemt, dat
de gevangen genomen Europeesehe
bolsjewisten zich reeds vaak in de
minderheid bevinden, schrijft de Ber-
liner Boersenzeitung, dat dit feit doet
inzien, dat het menschenreservoir van
het bolsjewisme bij de ontzaglijke slij
tage der veldslagen, waarin Stalin zlin
legers steeds opnieuw drijft, wegsmelt.
Het blad wijst er op. dat de bolsjewis
ten in de nieuwe door hen bezette ge
bieden alle mannen der burgerbevol
king tusschen 15 en 60 jaar oproepen,
en schrijft „Wij constateeren deze
feiten als gedeeltelijke verschijnselen
van de worsteling in het oosten, aan
gezien zij wel den aanvang zullen vor-A
men van het tastbare bewijs, dat de
stelling van de doorslaggevende betce-
kenis der superioriteit in menschen- en
materiaalmassa's op den" duur niei
steekhoudend is.