NOORD-HOLLAND
DAGBLAD VOOR
„Waan van den dag"?
Drie nieuwjaarswenschen voor het
Nederlandsche volk.
Sterke aanvallender bolsjewieken Lij Witebsk mislukt
Uitgave;
Dagblad voor Noord-Holland N.V.
Alkmaar - Voordam C 9.
Bureau der Schager editie;
Scha gen: Laan 201.
Telefoon 444 (2 lijnen).
Postrekening 66189.
DINSDAG 4 JANUARI 1944.
SCHAGER EDITIE.
Jaargang, No. 2, 2 pagina's.
Deie Courant verschijnt dagelijks
Advertentie-tarief.
PrJJa der gewone advertenties in deie
Editie 11 et. per m.M. Bij contract
binnen een jaar te gebruiken belang
rijke korting. Tarieven voor Ie geheeie
oplage op aanvrage.
(Van onzen politieken redacteur.)
I
VAN KLEFFENS heeft in een rede
voor Radio Oranje vanuit Londen
de toekomstige positie van Nederland
na een geallieerde overwinning om
schreven. Hij erkent daarin, dat de po
litiek van neutraliteit, zooals die in de
yooroorlogsche jaren (door hem) werd
nagestreefd, muisdood is. „Nederland",
zoo zegt hij woordelijk, „kan zich op
grond van de gewapende machtsver
houdingen in de wereld en de uiteraard
gebrekkige Nederlandsche militaire
macht niet meer isoleeren". Hij zet uit
een, dat Nederland weliswaar niet in
het Britsche gemeentebest moet op
gaan, doch dat het een nauwe samen
werking met Engeland en de Ver. Sta
ten dient te zoeken, zooals deze door
de noodzakelijkheden van militairen
aard wordt voorgeschreven. Volgens
zijn opvattingen dient Nederland een
bruggehoofd van de Britsche en Ame-
rikaansche partners te worden!
Het proefballonnetje van maarschalk
Smuts heeft zijn werk wel verricht!
Maar niettemin doen deze erkenningen
en uitlatingen „vreemd" aan uit den
mond van een man, die op 8 Novem
ber 1939 in de Tweede Kamer verklaar
de, dat „onze zelfstandigheid door ons
zelf verdedigd en beschermd dient te
worden" en dat het Nederlandsche volk
„de vrijheid, om zelf eigen zaken te
regelen, als het hoogste gebod be
schouwt". In zijn Memorie van Ant
woord aan de Eerste Kamer nopens de
Begrooting van 1940 onderstreepte hij
de gevoerde zelfstandigheidspolitiek en
op 25 Januari 1940 verdedigde hij in
de Eerste Kamer met klem 's lands
onzijdigheid, waarbij hij de formule
uitkoos „eigen erf in eigen hand." Bij
dezelfde gelegenheid zeide hij: „Geen
groote mogendheid kan zich veroorloo-
ven, ons gebied in andere handen te
zien vallen." Tevens waarschuwde hij
er tegen „zich niet op sleeptouw te
laten nemen door den waan-van-den-
dag" (nl. de militaire en economische
ruimtepolitiek).
O/ER op sleeptouw-nemen gesproken
nog enkel dank zij de hulpvaar
digheid van maarschalk Smuts is de
voor Radio Oranje uitgesproken erken
ning vJh Van Kleffens slechts een
schamele vrucht van een bijna vier
jarig verblijf in Engeland. Waar blij
ven immers de economische, sociale
en cultureele gezichtspunten, die in
het kader der ruimtepolitiek elk voor
zich, belangrijke wezenstrekken van
z'dlfstandigheid, of wat daarvan over
blijft, uitmaken en die inmiddels reeds
in het nationaal-socialistische concept
vqn het nieuwe Europa e$n bevredigen
de oplossing hebben gevonden? De
aanvaarding van het ruimtebeginsel
beteekent tevens een erkenning en een
loslaten van zijn foutieve militair-poli
tieke standpunt, dat aan zijn vooroor-
logsche politiek ten grondslag lag.
De ontwikkeling van de techniek, der
wetenschap en vooral van het verkeer
en bovendien de economische vervlech
tingen maken het nu eenmaal voor een
kleinen staat onmogelijk, in strikte af
zijdigheid en neutraliteit zijn isolement
vol te houden. Vliegtuigen en motoren
hebben dit oude standpunt, hoe eer
biedwaardig en idyllisch ook, volkomen
overwonnen. Een bufferstaat is een po
litiek fossiel, nademaal in Roosev lts
brein zelfs wereldzeeën nauwelijks be
scherming meer bieden.
HE in 1940 gedane uitlating van Van
U Kleffens, dat geen groote mogend
heid zich veroorloven kan. het Neder
landsche gebied in andere handen te
zien vallen, geldt echter bij een even-
tueele geallieerde overwinning, waarop
hij hoopt, evenzeer voor de Sovjet
unie, indien dit buiten de westelijke
kuststaten (met name Frankrijk, Bel
gië en Nederland) Europa zou beheer-
sehen, hetgeen Van Kleffens tusschen
de regels door voorzichtig te verstaan
geeft. De west-Europeesche staten
zouden dan ten opzichte van Sovjet-
Europa want op dien status komt
de rest van Europa neer! een soort
gelijke positie innemen als het Engel-
sche brugg'hoofd Calais lange jaren
(tot 1558) ten opzichte van Frankrijk
heeft vervuld. Zoo min als deze positie
op den duur te handhaven was, als ge
volg van de voortschrijding van de
techniek, enz,, zoo zou evenmin een
Britsch-Amerikaansch bruegehoofd van
staten ten opzichte van Sovjet-Europa
te handhaven zijn, waarbij in dit laat
ste geval nog hoogst belangrijke eco
nomische en cultureele en zee" zeker
ook sociale factoren een rol spelen,
hoezeer Van Kleffens die ook verzwijgt
of over het hoofd ziet.
(Slotvolgt.)
CARAMELDRANK VOOR KINDEREN
Reservebonnen vóór-inlevering
bij den detaillist.
's-GRAVENHAGE, 31 Dec. Het
was aanvankelijk de bedoeling om ter
vervanging van de cacao voor de kin
deren van 014 jaar nog in den herfst
een carameldrank in distributie te
brengen. De voorbereiding heeft echter
mede doordat hiervoor ook andere
producten zijn ingeschakeld zooveel
tijd gevorderd, dat aan dit voornemen
eerst thans uitvoering kan worden ge
geven.
Op de hiervoor aan te wijzen bonnen
zal een poeder verkrijgbaar worden
gesteld, waaruit een naar caramel, ca
cao of anijs 'smakende drank kan wor
den bereid. Ter verkrijging van dit
poeder moet het publiek de bonnen
„Reserve C-5", „Reserve D-5 of „Re
serve E-5" bij den detaillist gedurende
het tijdvak van 1 tot en met 8 Januari
vóórinleveren. De détaillist zal op
basis van de door hem ontvangen bon
nen worden bevoorraad. Degene, die
zijn bon niet vóórinlevert. kan er
niet van verzekerd zijn, te zijner tijd
het poeder te kunnen betrekken
De aflevering door den winkelier
aan het publiek mag van 5 tot en met
19 Februari 1944 geschieden, waartoe
een aparte afleveringsbon zal worden
bekend gemaakt. De af te leveren hoe
veelheid bedraagt 300 gram per bon.
Het ligt in de bedoeling dit rantsoen
eens per acht weken beschikbaar te
stellen. De thans beschikbaar gestelde
hoeveelheid is bestemd voor de periode
van 26 December 1943 tot en met 19
Februari 1944.
Nieuwjaarsreceptie bij den Rijkscommissaris De Rijkscommissaris voor
de bezette Nederlandsche gebieden. Rijksminister dr Seyss Inquart,
ontving op Nieuwjaarsdag vertegenwoordigers der Weermacht en zijn
naaste medewerkers Stapf/Reynhoudt/Pax m
De Leider heeft op 1 Januari een
Nieuwjaarsrede gehouden, waaraan het
volgende ontleend is:
Het oude jaar is van ons heen ge
gaan; het jaar 1944 heeft zijn intrede
gedaan. In Augustus zal het 30 jaren
geleden zijn, dat het oude Europa op
hield te bestaan. Toen brak de eerste
wereldoorlog uit. Van 19191939 was
er de tusschenpoos van 20 jaren, van
uiterst felle bewogenheid van het in
nerlijk leven der meeste Europeesche
volkeren, gevolgd door den tweeden
wereldoorlog, die woedt. Is er nog
iemand die denkt, dat het Europa van
1914 nog terug zal komen? Zeker niet.
Bewust of onbewust begrijpt een ieder,
dat we leven in een tijdperk, waarin
een w?reldrevolutie zich voltrekt,
geheeie menschelijke samenleving ver
andert van structuur. Is één mensch,
of zijn eenige menschen verantwoorde
lijk daarvoor, dat deze wereldrevolu
tie plaats vindt? Ja, meenden in 1914
eenvoudige zi:len, die dachten wijs te
zijn, zij zeiden Kaiser Wilhelm was
de schuld. Hoe is het mogelijk zoo
kortzichtig te zijn.
Een wereldrevolutie voltrekt zich
naar Gods wil, dien wij bijna nimmer
kunnen doorgronden en waarnaar wij
nog altijd zoekende zijn, g:dreven
door den wensch, om in den strijd tus
schen de goede en de kwade machten
te staan aan do zijde van de goede
Aan deze wereldrevolutie ontkomt geen
enkel volk. Van 1914 tot 1918 waren wij
geheel passief, neutraal ncemde men
dat. De Volkenbond van Genève werd
in 1920 gesticht om de wereldrevolutie
tegen te houden. Wij herinneren ons
van 1920 tot en met 1935 het hosannah
voor den thans in elkaar gezakten
Volkenbond. En nu zijn wij actief be
trokken in de wereldrevolutie of wij
dit willen of niet. Die activiteit is al
begonnen in 1935 toen onze regeering
als eerste in Genève sancties eischte
tegen Italië. Daarna door deel te ne
men aan de economische omsingeling
van Duitschland door den uitvoer van
groenten, vruchten, boter, enz. naar
Duitschland onmogelijk te maken en
voor een appel en een ei onze boter
naar Engeland te brengen (een kwartje
per pond). Vele millioenen kilogram
men voedsel werden vernietigd en de
groote meerderheid van ons volk kon
mijn waarschuwing niet verstaan door
het heidensch lawaai, dat tegen mij
werd gemaakt.
In 1940 kwam het onvermijd lijkc.
omdat onze kust niet tegen Engeland
en Amerika verdedigd was. Het is
jammerlijk te moeten bedenken, dat
ook mijn herhaaldelijke waarschuwin
gen daartegen van 19351940 in den
wind werden geslagen. Het was toch
zoo duidelijk, dat als de kust niet ver
dedigd werd, de Duitscoers op een
gegeven oogenblik moesten komen
het zelf te doen. Nu begrijpen wij
allemaal, dat als de Duitschers hier
aan de kust niet zulke sterke v rde-
digineswerken gemaakt hadden, de F.n-
gelschen en Amerikanen hier geland
zouden ziin inplaats van' in zuid-ïtallë
en. indien zij nog niet «-.eland waren,
hier zouden landen in de naaste toe
komst. „En wat dan nog?" vragen ve-
„Dan gaan immers ile Duitschers
direct op de vlucht, dan zijn wii weer
vrij!" Zeker is, dat als de door de En-
gelschen en Amerikanen in het wes
ten voorgenomen invasie plaats zou
vinden, ons vaderland hel strijdtooneel
zou worden en daardoor zou worden
verwoest. Juist in ons laaggelegen 'and
zou de oorlogvo ring onze bevolking
uitermate zwaar treffen, en het zou een
ontzettende ramp zijn voor ons allen
Dc eerste wensch
En hiermede 'ben ik dan gekomen tot
den eersten van de drie wenschen, die
ik op dezen Nieuwjaarsdag voor ons
volk wil uitspreken. Deze wensch luidt'
Mose ons vaderland gespaard blij
ven voor een Engelsch-Amcrikaan-
sche invasie, die ons land tot oor-
logstooneel zou maken, onze steden
en dorpen zou verwoesten en dood
en verderf over ons volk zou bren
gen.
Maar in dit jaar dreigt ons nog een
tweede gevaar, nog erger dan het hier
boven genoemde: het Bolsjewistische.
Toen de Duitsche legers aan de Wol-
ga stonden leek dit gevaar zoo ver af,
dat velen het niet achtten. Maar de
zelfde legers, die de Poolsche weer
macht in 18 dagen vernietigden, die de
Engelschen bij Duinkerken in zee
wierpen, die de Fransche legers in zes
weken tot overgave dwongen, diezelf
de legers staan nu 2'/i jaar in strijd
met den Sovjet-Russischen kolos. Vele
millioenen bolsjewieken heeft Stalin
geofferd; meerdere millioenen men-
schenlevens is hij bereid te offeren om
zijn doel te bereiken. Zooals de Brit
sche veldmaarschalk Smuts het uit
drukte: de Sovjet-Russiscne kolos zal
voortschrijden over Europa.
Wanneer de Duitsche weermacht den
dam in het oosten niet zou kunnen
houden, zullen de bolsjewisten geheel
Europa overstroomen. Het is dwaas
heid te denken, dat een westelijk
strookje van Europa daarvan ver
schoond zou blijven, zooals velen het
nog doen, die gelooven, dat Engeland
en Amerika dit blijvend zouden kun
nen beletten.
Gelukkig dat de laatste maanden van
het afgeloopen jaar bleek dat meer en
meer volksgenooten dit enorm gevaar
gaan beseffen. Zij zien nu, waarom
duizenden en duizenden van onze bes
te jonge mannen zich hebben ingezet
in den strijd tegen het bolsjewisme.
Honderden van hen hebben hun leven
gegeven, zijn gebleven op de onmete
lijke velden van Rusland. Mogen in dit
nieuwe jaar velen, zeer velen hun va
derland volgen, zoodat naast de reeds
bestaande Nederlandsche pantser-gre
nadierregimenten generaal Seyffardt en
De Ruyter nieuwe regimenten zullen
kunnen worden opgesteld. Het is wan
begrip waardoor nog velen worden te
ruggehouden.
De tweede wensch.
Mijn tweede wensch voor ons volk ls
dan deze:
Moge de dam in het oosten, ge
vormd door de Duitsche weer
macht, de verbondenen cn de vr(j-
willigers, in de komende maanden
zoo sterk blijken te zijn, dat dc met
millioenenlegers aanstormende bols
jewisten en hun door Amerika ge
leverde enorme strijdmiddelen er
niet doorheen '-.omen, waardoor
Europa van het bolsjewisme gered
zal worden.
Voor 'deze redding op het kantje af
allen eens alle volkeren van Europa
dankbaar zijn aan allen, die daaraan
mede hielpen, bovenal aan den man
op wiens schouders God de geweldige
verantwoordelijkheid heeft gelgd
Europa te behoeden voor den onder
gang in het bolsjewisme: Adolf Hitier.
Mijn derde Nieuwjaarswensch is
moeilijker onder woorden te brengen,
omdat ons gemoedsleven daarbij sterk
is betrokken.
Kerstmis 1943 is daarom voor zoove-
len van ons volk een droeve Kerst
mis geweest. In tienduizenden gezin
nen was er leegte, omdat er plaatsen
open waren, die men zoo gaarne ge
vuld had willen zien. En zeker kun-1
nen wij er van zijn, dat bij alle volks
genooten, buiten 's lands grenzen, te
land of ter zee op Kerstavond één
wensch overheerschte: volgende Kerst
mis thuis te zijn. En hun wensch is
de onze.
Een hoogst ernstig en uiterst moei
lijk jaar is begonnen. Een jaar, dat
zonder twijfel veel leed en ellende
over millioenen zal brengen. Ik denk
speciaal aan onze volksgenooten, die
in Duitschland te werk zijn gesteld en
waaronder er zoovelen zijn, die nog
niet kunnen inzien, dat dit een nood
zaak is, de onvermijdelijke tegenweer
tegen de millioenen Aziatische en
Amerikaansche arbeiders, die dag en
nacht oorlogstuig maken, waarmede
Europa vernietigd moet worden.
Het ls nog maar kort geleden, dat
ik den vurigen wensch uitsprak, dat de
Nederlandsche arbeider in Duitschland
zich zoo correct zou gedragen als de
Duitsche soldaat in Nederland.
Ouders, vrouwen, verwanten van
hen die werken in Duitschland, spoort
in Uw brieven Uw zonen en mannen
aan, dat zij dit zullen doen, dat zij
nimmer vergeten mogen, dat zij ons
volk vertegenwoordigen.
Dan kan het niet anders of de Ne
derlander zal straks in het buitenland
gerespecteerd worden. Van den Korps-
führer der N.S.K.K. ontving ik dezer
dagen een brief, waarin in het Ne-
derlandsch vertaald deze zin voor
kwam: Het zal U groote genoegdoe
ning zijn van mij te hooren, dat Uw
mannen zich steeds en overal onberis
pelijk gedragen hebben sn dat de lei
ders der betreffende eenheden zich
steeds waardeerend over de houding en
den inzet van Uw mannen uiten."
Een ieder zal begrijpei, dat ik nu
denk in het bijzonder aan al mijn ka
meraden aan het front, in de hospita
len en aan het thuisfront, die weder
om een moeilijk jaar achter den rug
hebben.
Het is zoo betreurenswaard, dat ons
volk ook in deze moeilijke tijden nog
niet eendrachtig staat.
Het is moeilijk te zien naar een toe
komst, die zooveel beter is en ons al
len trekt. Uit de worsteling van he
den ontstaat een nieuw Europa, een
vast verbond van vrije volkeren; in dit
verbond een herboren Nederlandsch
volk. gelouterd door het leed, in een
dracht en harmonie werkend aan zijn
toekomst, in godsvertrouwen gedragen
door den wil om gerechtigheid te be
trachten.
De derde wensch.
Als derde wensch voor het Neder
landsche volk spreek ik uit.
Dat Kerstmis 1944 het Nederland
sche volk vereenigd zal zien, dat
allen, die nu ver weg zijn, weer
tot hunne gezinnen in hun eigen
huis zijn teruggekeerd cn dat w(j
clan allen met moed en vertrouwen
de toekomst tegemoet zullen zien,
wetende, dat w(j staan aan den
vooravond van een nieuwe periode
in ons volksbestaan, een periode,
die een geweldigen opbloei te zien
zal geven van onze nationale waar
den, omdat w(j ons bekend zullen
hebben tot de Groote Germaanschc
en nog grootere Europeesche Ge
meenschap, die de eenig mogelijke
waarborg is voor de handhaving van
de geestelijke en raatericele waar
den, die wij behoeven.
Mogen deze drie wenschen vervuld
worden tot heil van volk en vader
land. Mijne Volksgenooten, veel heil
en zegen in het nieuwe jaar.
Terreuraanvallen op Berlijn
voortgezet
UIT HET HOOFDKWARTIER VAN
DEN FüHRER, 3 Jan. (DNB). Het
opperbevel der weermacht maakt be
kend:
Aan het bruggenhoofd van Nikopol
en' ten zuidwesten van Dnjepropetrowsk
verminderde de gevechtsaciviteit gis
teren, vrij zwakke vijandelijke aanval-
en mislukten.
Ten zuiden cn zuidoosten van Sji-
tomir zijn sterke aanvallen der
bolsjewieken in harde gevechten
met vernieling van talrijke tanks
afgeweerd, ten westen der stad
omsingelingspogingen verijdeld.
Verder ten noordwesten 3taan onze
troepen in zwaren strijd met vijande
lijke aanvalsgroepen
Bij Witebsk zijn sterke plaatselijke
aanva'ien der bolsjewieken in verbit
terde gevechten mislukt. Een eigen
aanval wierp den tijdelijk in onze stel
lingen binnengedrongen vijand ondanks
verbeten weerstand na afweer van
verscheidene tegenaanvallen weer
terug.
Aan de rest van het Oostelijke front
werden bij deels hevigen sneeuw
jacht slechts gevechten van plaatse
lijke beteekenis geleverd.
Aan het Zuid-Ita'iaansche front ver
liep de dag rustig. Bij een nachtelij
ken aanval van zware Duitsche ge
vechtsvliegtuigen op het vijandelijke
ravitailleeringssteunpunt Augusta wer
den een vrachtschip van middelbare
grootte en materiaalopslagplaatsen In
In Kareliö Een verkenningstroep op
ikl's maakt zich gareod Voor dar
ifmarsch worden de ski's nog eens
met was bestreken
bh PK Nlqullle/H H/St/P m
brand geworpen en haveninstallaties
vernield.
De Britsche terreurbommenwerpers
zetten in den afgeloopen nacht onder
dekking van wolken hun aanvallen
op verscheidene woonwijken der
Rijkshoofdstad voort, bovendien vie
len enkele bommen op eenige plaat
sen in West-Duitschland. Nachtjagers
en afweergeschut van het luchtwa-
pen hebben, voormover tot dusver
is vastgesteld, 31 viermotorige vijan
delijke bommenwerpers vernield.
Te middernacht hebben Duitsche
vliegtuigen storingsaanvallen op Lon
den ondernomen.
AANVAL OP GROOT-PARIJS.
In de door een Anglo-Amerikaansehen
terreuraanval van 31 December getrof
fen Parijsche gemeenten vindt heden
de begrafenis plaats van de slachtof
fers, wier aantal tot 245 is gestegen:
278 zwaargewonden zijn in de zieken
huizen opgenomen.
Volgens de pers zijn 275 woonhui
zen volkomen vernield en bijna 200
zwaar beschadigd. Opnieuw, aldus
wordt geconstateerd, heeft men van
meer dan 6000 meter hoogte bommen
lukraak op de Fransche burgerbevol
king laten vallen.
DE FüHRER WENSCHT GELUK.
Bij de wisseling des jaars heeft de
Führer den Rijkscommissaris voor het
bezette Nederlandsche gebied. Rijks
minister ds. Seyss-Inquart, het vol
gende telegram gezonden:
Hoofdkwartier van den Führer, 31
Dec. - „Ontvangt op den drempel van
het nieuwe jaar mijn hartelijkste ge-
lukwenschen voor uw verantwoorde
lijke werkzaamheid, evenals voor uw
welzijn."
(w. g.) Adolf Hitier.
Nieuws in 'l kort.
Amerikaansche torpedojager geëxplo
deerd. Naar Reuter uit New York
meldt, heeft het Amerikaansche ministe
rie van marine bekend gemaakt, dat
Maandag een Amerikaansche torpedojager
op ongeveer 6 mijl ten noordoosten van
Sandy-Hook ls geëxplodeerd. Het schip
ls gezonken. Het aantal overlevenden be
draagt 163, onder wie 108 gewonden.
Apen voor Gibraltar. Volgens een be
richt in de ..Daily Mail" maken de Brit
sche autoriteiten zich groote zorgen over
het uitsterven der apen ot> de rotsen van
Gibraltar. Zooals men zal weten, wil de
legende, dat, wanneer de apen Gibraltar
zouden verlaten, de Engelschen het voor
beeld der apen zouden volgen Daarom
hebben de Britsche autoriteiten maatre-
regelen genomen, om den apenvoorraad
door het importeeren van Afrikaansche
apen te vergrooten (c.d.)
Utrechtsche mannelijke Jengd 's avonds
van de straat. Met ingang van Woens
dag a.s. is het aan jeugdige mannelijke
personen (aan vrouwelijke was het
reeds verboden) beneden den leeftijd van
20 Jaar, verboden zich op bepaalde tij
den buiten op te houden.
De landbouw in 1943.
De Rijkslandbouwconsulent te Alk
maar, de heer G. Lienesch, schrijft ons:
Hoewel het jaar 1943 behoort tot de
oorlogsjaren, zal toch de lendbouw er
met een zekere voldoening aan terug
kunnen denken. Vooral Je tegenstel
ling met 1942 was opvallend als we
slechts denken aan het groote verschil
in weersomstandigheden in beide ja
ren. Met dit verschil is dan ook groo-
tendeels te verklaren het goede ver
loop der werkzaamheden in 1943.
Ons gewest heeft zich in den loop
van het afgeloopen jaar weer meer
gespecialiseerd in de richting van se
lectieteelt van akkerbouwproducten en
de oppervlakte pootaardappelen begint
respectabele afmetingen aan te nemen.
De oppervlakte bouwland is nu op
de daarvoor geschikte gronden dusda
nig uitgebreid, dat het landschap er
merkbaar door is veranderd. Alleen de
laagveenstreeken toonen nu nog het
beeld van de eindelooze weilandcom
plexen.
Indien we in korte trekken nagaan
hoe het verloop van 1943 is geweest
voor de landgebruikers in onze pro
vincie, dan zijn de meest kenmerkende
punten de gunstige voorjaarsgodin en
de schitterende oogstmogelijkheden.
Hoewel het aantal beschikbare ar
beidskrachten steeds kleiner is gewor
den, bleek het toch mogelijk alle oogst
producten op tijd binnen te halen. Dat
zooiets in dezen tijd een buitengewoon
gunstig iets is geweest, behoeft ook
voor den stedeling geen nadere toelich
ting.
Het voornaamste gewas is hier nog
steeds het gras, ondanks het feit. dat
er in de oorlogsjaren reeds een 15.000
Ha. grasland zijn gescheurd. De op
brengst van het grasgewas kon over
1943 goed genoemd worden. Alleen de
zware oude gronden lieten het in den
drogen herfst wel eens zitten. Het hooi
is vrij goed binnen gekomen en van
behoorlijke kwaliteit. Wie zoo gelukkig
is om naast dit hooi te kunnen beschik
ken over voederbieten, maakt niet
zoo'n slechte kans om goed door den
winter te komen.
Bij den akkerbouw verliep de graan
oogst zeer goed Een grootere op
brengst, van veel betere kwaliteit, was
voor alle granen het resultaat. En dit
ondanks een geringere bemesting en
wat lichtere grondbemesting. De aard
appelen werden voornamelijk geteeld
voor de winning van pootgoed. De
droogte heeft de opbrengst wat gedrukt,
terwijl ook het tijdelijk tekort aan per
soneel eenige spanning veroorzaakte.
Het gebruik van z.g „oogstcolonnes'
bleek hier echter een aardige tegemoet
koming te vormen. Doordat op deze
wijze de spits van de arbeidsbehoefte
werd afgebeten, voorkwam men een ti
sterke stijging van het loonpeil bij al
le aardappeltelers!
Bij de peulvruchten viel eigenlijk
het minst gunstige resultaat te boeken.
De voetziekte en insectenbeschadiging
vormden hier een belemmering voor
een normalen oogst; vooral in de Wie-
ringermeer viel het erwtenverschot
erg tegen
Het koolzaad en het blauwmaanzaad
gaven goede oogsten. De uitzaai van
den nieuwen oogst koolzaad is zeker
gunstig beïnvloed door de resultaten
van 1943.
De handelsgewassen, zooals spinazie-
zaad, raapzaad, bietenzaad e.d., deden
het goed. Waar bij deze gewassen ook
sprake is van zaadwinning van gese
lecteerde producten, ligt ook dit in de
lijn van vergrooting van den teelt van
veredelde producten. Dit is misschien
van beteekenis voor onze toekomst;
immers er bestaat gewoonlijk meer be
hoefte aan geselecteerd zaaizaad dan
aan ongekeurde reproductie-materialen.
Bovendien gaat de landbouwkundige
ontwikkeling steeds meer den weg op
van den uitzaai van goedgekeurd poot
goed en zaaizaad en dit wordt nog ge
stimuleerd door het feit, dat men an
dere hulpmiddelen voor de landbouw-
voortbrenging niet of niet voldoende
kan krijgen.
Het bovenstaande wekt den indruk,
dat het een zeer voordeelig seizoen is
geweest voor onze boeren. Uit een
oogpunt van goederenvoortbrenging is
dit ook wel zoo geweest. Gerekend
naar de vastgestelde richtprijzen, krijgt
men evenwel geen gunstig beeld. Vele
onkosten zijn voor den hoer aanzien
lijk hooger geworden bij gelijkblijvende
graanprijzen. Gaat men echter na hoe
de positie is voor vele grasboeren, dan
is daar het beeld veel slechter dan by
de akkerbouwers. Vooral in de gebie
den, waar de grond niet geschikt is
voor bouwland, zijn de perspectieven
voor de veehouders vrij somber.
Het schitterende verloop van het
weer, in groei- en oogstperiode, heeft
niet gecamoufleerd op ons plat
teland. Mochten deze omstandigheden
in 1944 precies gelijk zijn aan die in
1943. dan valt daaruit te voorspellen, dat
de oogstresultaten minder zufien zijn.
Met gespannen verwachting zien we
daarom tegemoet welke mogelijkheden
de oorlog nog zal laten aan het land-
bouwproductie-apparaat in 1944.
LITIEKE MOORD TE SON (N.B.)
Op 23 December, des avonds om
streeks zeven uur is de Buurtboeren-
leider van den Nederlandschen Land
stand in Son, J. van Eek, door twee
onbekend gebleven personen in zija
woning overvallen en neergeschoten.
De daders waren binnengedrongen in
het vertrek waar de heer van Eek en
diens echtgenoote aan tafel zaten. Zij
trokken een revolver en losten eenige
schoten op den heer van Eek, die zwaar
gewond werd en den volgenden dag in
het ziekenhuis te Eindhoven overleed.
Het slachtoffer was 45 jaar en vader
van 9 kinderen.
Over dezen aanval kan nog nader
worden gemeld: Toen de twee moor
denaars de woonkamer oinnendrong n,
bevonden zich daar behalve het slacht
offer nog zijn echtgenoote en 3 kin
deren van respectievelijk 7, 3 en l'/i
jaar. De onbekenden, die naar schat
ting slechts 18 20 jaar oud waren en
een zwart masker droegen, riepen
„handen omhoog" en losten op het
zelfde oogenblik eenige schoten op den
Buurtboerenleider, die zwaar gewond
ineen zakte. Eenige dagen te voren
hadden twee jongelui van denzelfd^n
leeftijd een bezoek gebracht aan de
boerderij van het slachtoffer waar zij
voorgaven konijnen te willen koopen.
Men vermoedt dat deze jongens iden
tiek zijn met de daders.
NEDERLANDSCHE KULTUURKAMER
EN ARBEIDSINZET
's-GRAVENHAGE, 3 Jan. Aange
zien de Nederlandsche Kultuurkamer
bemiddeling verleent inzake vrijstelling
van tewerkstelling elders (arbeidsinzet)
heeft zij aan alle bij haar aangemel
de personen tusschen 18 en 50 jaar in*
vulformulieren doen toekomen ter ver
krijging van de gegevens, die voor een
verzoek om vrijstelling worden ver-
eischt.
Zij, die tot op heden nog geen for
mulieren hebben ontvangen, dienen
zich schriftelijk te wenden tot de Ne
derlandsche Kultuurkamer, 2e Van den
Boschstraat 44, Den Haag.
Na 15 Januari 1944 kunnen géén for
mulieren meer in behandeling worden
genomen. Alleen voor hen, die uiter
lijk op dien datum de formulieren heb
ben teruggezonden zal door de Kul
tuurkamer de mogelijkheid van vrij
stelling van den arbeidsinzet worden
onderzocht, mits zij tevens de groene
„Z-Karten", die hun naar aanleiding
van hun ingediende formulieren door
de Hauptabteilung Volksaufklarung
und Propaganda van het Rijkscommis
sariaat worden toegezonden, ingevuld
naar deze instantie retourneeren.
De Kultuurkamer verleent géén be
middeling yoor vrijstelling van den ar
beidsinzet aan:
le. Hen, die een kultureele werk
zaamheid niet bij wijze van hoofdbe
roep uitoefenen (z.g. amateurs)
2e. Caféhouders, en dergelijke perso
nen, in wier inrichtingen muziek ge
maakt wordt;
3e. Personen, die reeds in het binnen
land of het buitenland tewerkgesteld
zijn.
Voor zoover personen, behoorende
tot één dezer categorieën, reeds formu
lieren hebben ingezonden, vf&rden deze
als vervallen beschouwd.
De belangen der personen, behooren
de tot de eerste 2 categorieën worden,
ten aanzien van de tewerkstelling el
ders, behartigd door de beroepsstands-
organisatie, waarbij zij krachtens het
door hen uitgeoefende hoofdberoep
zijn ingedeeld. Leden, georganiseerd bij
het persgilde en het filmgilde, behoe
ven geen formulieren aan te vragen,
aangezien door deze gilden alreeds aan
hun leden bemiddeling is verleend.
Bekendmaking.
Het SS-Ersatzkommando Niederlande
deelt mede:
Met ingang van 15 Januari 1944 is het
wederom mogelijk als nulpzuster tot
het Duitsche Roode Kruis toe te tre
den.
Aan alle Nederlandsche meisjes in
den leeftijd van 2030 jaar, die de
Duitsche taal begrijpen, wordt hier
mede gelegenheid geboden actief in
lazaretten, ziekenhuizen of soortgelijke
instellingen werkzaam te zijn.
Men kan zich melden bij:
SS-Ersatzkommando Niederlande,
Korte Vijverberg 5, Den" Haag. Neben-
stelle Amsterdam, Dam 4. Nebenstelle
Groningen, Heerestraat 46. Nebenstelle
Alkmaar, Langestraat 56. Nebenstelle
Heerlen. Saroleastraat 25. Nebenstelle
Enschedé, Hengeloschestraat 30.
UIT DEN OMTREK
j4nna Paulowna.
TERAARDEBESTELLING
.C. WIJDENES SPAANS.
Felle sneeuwbuien striemden den
doodenakker, toen op Oudejaarsdag het
stoffelijk overschot van wijlen den heer
C. Wijdenes Spaans, oud-Dijkgraaf van
het Hoogheemraadschap Noord-Hollands
Noorderkwartier, op de Algemeene Be
graafplaats te Anna-Paulowna onder
zeer groote belangstelling aan den
schoot der aarde werd toevertrouwd.
Vertegenwoordigers van verscheide
ne corporaties, alsmede vele vrienden
en kennissen, waaronder uit alle lagen
der bevolking, hadden zich rond de
geopende groeve geschaard, toen de
heer Keizer, secretaris van de gemeen
te en den polder Anna-Paulowna naar
voren trad om eerst in opdracht van
burgemeester Mijnllef, die niet aanwezig
kon zijn. diens grooten dank over te
brengen voor de welwillende en tege
moetkomende houding van den kant
van den overledene ondervonden bij
zijn intrede in de gemeente Anna-Pau
lowna. Ook uit naam van de gansche
bevolking bracht spr. dank aan den
overleden oud-burgemeester.
Vervolgens memoreerde de heer Kei
zer zijn persoonlijke verhouding tot
den heer Wijdenes Spaans en bracht
hij In herinnering het vele werk, dat
de overledene voor Anna-Paulowna
had gedaan.
Mr. A. F. Kamp, de tegenwoordige
Dijkgraaf van het Hoogheemraadschap
Noord-Hollands Noorderkwartier, sprak
namens dijkgraaf en hoogheemraden,
hoofdingelanden en hun plaatsvervan
gers, en mede namens ambtenaren en
arbeiders van genoemd waterschap.
Vele malen zijn de gedachten uitgegaan
naar den eersten voorzitter der colle
ges, die in zijn bijna 20-jarige werk
zaamheid de grondslagen gelegd heeft
voor de vooral in den aanvang zoo ver
antwoordelijke taak van Noord-Hol
lands grootste waterschap. Het beeld
van den ouden dijkgraaf, van deze wa
re regenten-figuur, zal niet verflauwen
in de herinnering van hen, aan wie
thans de belangen van het Hoogheem
raadschap zijn toevertrouwd.
De heer Lindenbergh, heemraad en
waarnemend dijkgraaf van den polder
Anna-Paulowna, gaf in het kort een
overzicht van alles wat de heer Wij
denes Spaans in bet belang van den
polder gedaan heeft, van het vele, dat
onder zijn beleid tot stand gekomen is.
Ds Winkel, zwager van den overle
dene. schetste op gevoelvolle wijze,
welk een belangrijke plaats de doode
in het familieleven had ingenomen.
Vervolgens spraken nog de heer Van
Balen Blanken namens de Boerenleen
bank, tot de oprchting waarvan de
heer Wijdenes Spaans, mét den onlangs
overleden heer Raap, het initiatief had
genomen, de neef van dan overledene
en Ds. Vorstman.
Tenslotte dankte Ds. Winkel alle
aanwezigen voor de laatste eer aan den
doode bewezen, om met het bidden
van het „Onze Vader" de plechtigheid
te beëindigen.
Diep onder den indruk verliet men
daarop den doodenakker.
(Gelijk wij in het levensbericht me
moreerden, vonden de verdiensten van
t' :n overledene een officieele erken
ning in een welverdiende Koninklijke
onderscheiding. Dit moest echter niet
zijn ridder, maar officier in de Orde
van Oranje-Nassau.)