NOORD-HOLLAND
DAGBLAD VOOR
De groote luchtslag boven Duitschland
Nog steeds zware strijd aan Oostfront.
Alkmaarsche oplichters voor het Hof.
Uitgave:
Dagblad voor Noord-Holland \.V.
Alkmaar - Voordam C 9.
Bureau der Schagc'r éditie:
Schagen: Laan 201.
Telefoon 444 (2 lijnen).
Postrekening 66189.
ZATERDAG 15 JANUARI 1944.
SCHAGER EDITIE.
88e Jaargang; No.
Deze Courant verschijnt dagelijks
Advertentie-tarief.
Prys der gewone advertenties in deze
Editie 11 ct. per no.M. By contract
binnen een jaar te gebruiken belang
rijke korting. Tarieven voor le gcbeelc
oplage op aanvrage.
Van kat of hond
gebeten
II. (Slot.)
ER moet iets nieuws komen, nademaal
onomstootelijk gebleken is, dat het
oude toch niet terugkeeren kan. Een
andere gemeenschap, een andere staten-
verhouding. een andere economie, enz.
Hoe al deze veranderingen er uitein
delijk zullen uitzien, weet geen sterve
ling, ook geen journalist, ofschoon hij
door een openhartige voorlichting op
vandaag heel wat meer kijk achter de
schermen van de groote politiek ge
gund krijgt, dan dit vroeger het geval
was. Men kon destijds vrij zijn meening
geven, betoogt men. Men gaf niet zijn
meening, doch die van zijn broodhee-
ren. van een belangengroep of partij,
in wier dienst men stond. Het is veel
eerlijker en moreel billijker, indien men
enkel in dienst van de volksgemeen
schap staat en persoonlijk voor zijn
geschrijf alle verantwoordelijkheid
draagt. Vroeger droeg niemand verant
woordelijkheid dan het bedrijf, waarin
men werkzaam was. Dit bepaalde
buiten de goede uitzonderingen van on
kreukbaarheid in de provinciale pers
zijn standpunt naar het aantal en
de richting van de binnenrollende dub-
heltjes uit de advertenties en abonne
menten.
Mustangs'' ondergingen den vuurdoop.
DE
)E richting, in welke zich al het nieu
we ontwikkelen zal, teekent zich
thans reeds duidelijk af, niet alleen in
Europa, doch ook overal elders. Die
richting mag en moet de journalist
krachtens de ingeboren rechten van zijn
beroep, die thans eerder verruimd dan
beperkt zijn, schilderen. Precies zooals
hij dat zelf wil en zooals hij zelf van
het goede bestaansrecht en de moreele
aanvaardbaarheid van die richting over
tuigd is of daar sceptisch, realistisch
of wikkend tegenover staat. Men moet
daarbij niet uit het oog verliezen, dat
men positief kan zijn en toch een ob
jectief standpunt innemen! Het beroep
heeft zijn eigen rechten en plichten
gekregen. Wie deze niet aankan, moet
het vak opgeven en wat anders gaan
probeeren, Eerlijke voorlichting houdt
in, dat de journalist natuurlijk geen
stomme roddelpraat kan neerpennen
van de juffrouw van drie hoog achter,
die het ook weer van haar tante in de
36ste graad terloops in den vollen trein
heeft gehoord. Ook mag hij geen ach-
terbaksch venijn, hoe sliekum ook,
spuien. De staat, de gemeenschap en de
openbare organen dienen een hoog en
heilig iets te zijn. Net zoo min als
iemand het hoogste goed van zijn reli
gie beschimpen laat, zoo kan ook geen
staats- of gemeenschapsorgaan iets
dergelijks dulden. Vroeger kon de eer
ste de beste, al had hij ook nog zoo'n
bezwarend strafregister, anoniem overal
roddelen en verdenkingen zaaien. Dat
is afgelcopen. Wanneer fouten gemaakt
worden, behoeven deze niet goed ge
praat le worden. Zij dienen echter
evenmin breeder uitgemeten te wor
den dan ze in werkelijkheid waard zijn.
Journalist zijn is moeilijker dan ooit,
juist nu het vak zooveel te meer aan
trekkelijk geworden is. Er worden
thans in elk opzicht heel wat hoogere
eischen gesteld dan vroeger.
HETZELFDE vertrouwen, dat de auto
riteiten, niet alleen de Nederland-
sche, in de journalisten stellen, dienen
de lezers ook ten aanzien van hun
voorlichters aan den dag te leggen. Al
het geschrevene behoeft dan niet di
rect te overtuigen. Het moet geschat
worden in de mate van eerlijkheid, zoo
als het gegeven wordt: als een op
rechte en gewetensvolle poging, het
Nederlandsche volk den wei naar een
nieuwe toekomst te wijzen. Er is geen
schrijvend mensch in ons land, die op
het oogenblik gaarne zou zien, dat
Nederland zijn zelfstandigheid klakke
loos zou prijsgeven. Wat eeuwenlang
in eigen werkzaamheid moeizaam en
vaak onder ontzaglijken tegenspoed is
opgebouwd, moeten we trachten te be
houden in een eerlijken belangenstrijd
met natuurlijke partners, die het even
oprecht met ons meenen, als wij ons
oprecht ten opzichte van hen behooren
in te stellen. Zonder strooplikken en
stiekum achter.den rug schelden! Het
hangt van ons zelf hoofdzakelijk af, of
we van de kat of van den hond gebe
ten worden. Geen van beide behoeft
het geval te zijn, indien we nuchter
naar de nieuwe gegevens den algemee-
nen toestand beoordeelen en naars een
nuchter oordeel der feiten, zooals ze
werkelijk zijn. ons standpunt bepalen.
Europa wil niets van ons dan eerlijk
partnerschap op het geheele terrein
van het maatschappelijk leven, een be
langengemeenschap, waarbij noch de
een, noch de .ander overbevoordeeld
wordt. Van onze zelfstandigheid ver
langt men hier ten behoeve van een
hoogere Europeesche gemeenschap geen
grootcren, eer een minderen graad af te
staan dan Amerikanen, Britten of de
bolsjewisten uiteraard op grond van
geheel andere belangen eischen.
DIT groote historische feit mag men
niet uit het oog verliezen. Sedert de
ontwikkeling van de moderne techniek
nieuwe vormen van productie en ver
keer. een algeheele industrialisatie en
mechanisatie geschapen heeft, kent Ne
derland geen betere en gezondere
bloeidagen dan van 1873 tot 1914, toen
Duitschland opbloeide en het Midden-
Europa goed ging. Dat is een wet van
het moderne begrip yan grootruimte
geworden. Wanneer we politiek, sociaal
en economisch met Duitschland en
Europa een gezonde wisselwerking tot
stand kunnen brengen, heeft Nederland
niet den beet van de spreekwoordelijke
kat of den hond te duchten. Wanneer
het Europeesche, door Duitschland, zijn
bondgenooten en vrijwilligers overeind
gehouden front onverhoopt mocht in
storten, zullen we niet de sigaar" zijn
door een beet van een of ander huis
dier, doch zal alle tabak van de wereld
niet toereikend zijn om uit te drukken,
hoe erg we dan van alles „tabak"
zullen krijgen. Dan zal Artis in Am
sterdam geen roofdieren genoeg kun
nen bijeendrijven om de dan ontstane
slokpartij te evenaren. Deze stoute
beeldspraak ten antwoord aan den
briefschrijver, wiens woorden in dezen
stijl we aan het begin van hel eerste
artikel aanhaalden. HAMA.
Technische vinding
vervolmaakte Duitsche
aanvalstactiek.
De pas benoemde opperbevelheb
ber der geallieerde luchtstrijd
krachten voor de invasie, lucht-
maarschalk Tcdder, verklaarde on
langs in een interview, dat zijns
inziens de luchtaanvallen op
Duitschland meer en meer den
vorm zouden gaan aannemen van
luchtslagen. Generaal Arnold, de
opperbevelhebber der Amerikaan-
sche legervliegerij, liet zich in een
rapport over den stand van de
Amerikaansche luchtmacht onge
veer in denzelfden zin uit. Tedder
en Arnold hebben zich niet ver
gist, toen zij de openbare meening
cr op voorbereidden, dat de Duit
sche luchtafweer een sterkte heeft
bereikt, die voor moeilijke pro
blemen zal plaatsen.
De aanval van Amerikaansche
„Flying Fortresses" en „Liberators"
op Midden-Duitschland, welke
Dinsdagmorgen plaats vond. is het
uitgangspunt geweest van den eer
sten der groote luchtslagen, welke
Tedder en Arnold voorspelden. Of
schoon de Duitsche afweer reeds
eerder slaags is geweest met sterke
formaties Amerikaansche en Engel-
sche bommenwerpers, kan men
toch zeggen, dal een luchtgevecht
als dit, noch wat de felheid en den
duur der gevechten, noch wat het
aantal opereerende vliegtuigen be
treft, in de geschiedenis van dezen
oorlog zijn weerga heeft. Omtrent
het aantal Duitsche vliegtuigen, dat
aan den slag deelnam, staan geen
gegevens ter beschikking. Men iaat
echter in bevoegde Duitsche krin
gen doorschemeren, dat het het
grootste is, dat ooit bij een derge
lijke manoeuvre optrad.
300 of 700 vliegtuigen?
Omtrent het aantal Amerikaansche
vliegtuigen loopen de gegevens uiteen!
De Amerikanen spreken over 700 bom
menwerpers. een getal, dat zij nog
nooit tevoren gelijktijdig hadden laten
optreden.
Van Duitsche zijde schat men het
aantal Amerikaansche bommenwerpers
op 300 en men neemt aan, dat het
Amerikaansche communiqué over 700
spreekt, om de zware verliezen die
overigens in de Amerikaansche be
richten minder dan de helft bedragen
van die het Duitsche legerbericht heeft
gemeld relatief te verminderen.
De „Mustangs".
De „Flying Fortresses" en „Libe
rators" werden vergezeld door zeer
sterke formaties Amerikaansche
jagers. Het waren ditmaal geen
„Lightnings" en „Thunderbolts",
die deze escortendiensten verricht
ten, doch „Mustangs" van het type
Curtiss P 51, dat bij deze gelegen
heid zijn vuurdoop onderging.
De formatie vloog over Nederland en
West-Duitschland rechtstreeks naar
Hannover, waar de jagers moesten af
draaien. opdat zij de grens van hun
actieradius hadden bereikt. De bom
menwerpers splitsten zich vervolgens
in twee colonnes en vlogen zonder
jachtbescherming in zuidwestelijke
richting verder. Op den terugweg wer-
den zij in de omgeving van Kassei op
gevangen door een tweede formatie
jagers, die ze naar Engeland escorteer
de.
Een onderneming van vijf uur.
De geheele onderneming heeft vijf
uur geduurd, terwijl de bommenwer
pers volgens Duitsche waarnemingen,
ruim drie uur boven Duitsch gebied
opereerden. Het was helder, zonnig
weer. zoodat de Duitsche afweer zijn
krachten ten volle kon ontplooien, ook
.1 ma-
tips de aanvallers in de gelegenheid
om zich tijdelijk aan hun achtervolgers
te onttrekken. Het Duitsche legerbe
richt heeft gemeld dat het succes van
de afweer voornamelijk is toe te
schrijven aan de goede samenwerking
tusschen luchtdoelgeschut, jagers en
jachlkruisers. Dit dient men zoo op te
vatten, dat overal, waar op groote
schaal luchtdoelgeschut staat opge
steld, gordels van versperringsvuur de
lucht in werden gejaagd, terwijl daar.
waar het luchtdoelgeschut ontbreekt,
de aanvallers door jagers en jachtkrui-
sers werden bestookt. Voor de Duit
sche afweer is het van enorm belang,
dat zij in steeds grooteren omvang
over jachlkruisers beschikt, die bedui
dend zwaarder gepantserd en met
boordwapenen van zwaarder kaliber
uitgerust zijn dan de jagers, die uiter
aard een moeilijke en gevaarlijke taak
hebben tegen den „vuurspuwenden
luchtegel" der Amerikanen.
De nieuwe tactiek.
In dit geval hebben de Duitsche vlie-,
gers niet alleen gebruik gemaakt van
een geheel nieuwe technische vinding,
maar ook van een volkomen nieuwe
aanvalstactiek. Inzake de technische
vinding, waarvan sprake is, toont men
zich in Duitsche militaire kringen voor
alsnog gereserveerd. Men geeft te ver
staan. dat, dank zij deze vinding, de
jachttoestellen in staat zijn om plotse
ling hun snelheid voor korten tijd eer
aanzienlijk op te voeren. Dit heeft hel
voordeel, dat de aanvallende jager of
jaehtkruiser zich na het plegen van
zijn aanval als het ware met een
sprong buiten het bereik kaï. stellen
an de boordwapenen van het aange
vallen vliegtuig. Tevens is het moge
lijk, om tijdens deze manoeuvre een
rookgordijn uit te stooten, zoodat de
Amerikaansche boordschutters, die den
aanvaller oen salvo willen nazenden,
niet zuiver kunnen richten. Nadere bij
zonderheden zijn er tot dusverre niet
te krijgen.
Wat de nieuwe aanvalsteehniek be
treft, is men te Berlijn openhartiger.
Deze bestaal hierin, dat de jachttoe
stellen niet meer in ganzenmarsch,
maar in de breedte aanvullen. l)e om
zoo te zeggen klassieke aanvalstactiek
van het jachtwapen bestond steeds
daarin, dat een escadrille vliegtuigen,
meestal met den commandant aan den
kop, vrijwel in rechte lijn achter el
kaar vloog, wanneer het tot een aan
val overging. Woensdag vlogen de
Duitsche jachttoestellen voor het eerst
naast, in plaats van achter elkaar. Dit
heeft hét nadeel, dat de trefkans van
het vijandelijke vuur veel grooter
wordt, doch de pantsering,- vooral van
de jachtkruisers. is klaarblijkelijk zoo
zwaar, dat men dit risico kan aanvaar
den. Aan den anderen kant verkrijgt
men door deze tactiek 't voordeel, dat
men breedzijde naast breedzijde in den
aangevallen bommenwerper kan jagen,
die het op die manier hard te verduren
krijgt, terwijl zijn boordschutters nau
welijks nog weten, waar zij -hun ka
nonnen en machinegeweren het eerst
op zullen richten.
In bevoegde Duitsche kringen
steekt men niet onder stoelen en
banken, dat men over het resultaat
van dezen luchtslag boven Duitsch
land zeer tevreden is. Uit Ameri
kaansche berichten valt af tc lei
den, dat men zich in het geallieer
de kamp voor geheel nieuwe pro
blemen gesteld ziet, die hoe dan
ook moeten worden opgelost, als
men de dagaanvallen op Duitsch
land wil voortzetten zonder ver
liezen tc lijden, die deze aanval
len op den duur onmogelijk zouden
maken.
Nieuw luchtaanval op Rome.
Rome is Donderdagmiddag weer het
doelwit van. een Anglo-Amerikaanschen
terreuraanval geweest. Even voor
twaalven verschenen vijandelijke bom
menwerpers, voorzien van krachtige
jagersbescherming, dié boven verschil
lende woonwijken brisant- en brand
bommen lieten vallen. Door het leggen
van een zwaar nevelgordijn trachtten
dc aanvallende vliegtuigen zich te be
veiligen tegen het afweergeschut.
Tijdens den aanval vlogen Anglo-
Amerikaansche bommenwerpers ook
herhaaldelijk boven Vaticaanstad.
De verliezen onder de bevolking zijn
nog niet bekend. Drie vijandelijke vlieg
tuigen werden aan den rand van de
stad neergeschoten.
DE RIDDERZAAL IE DEN HAAG.
Ook voor het behoud van deze
Nederlandsche Cultuurwaarden strij
den onze Vrijwilligers GL/H/P m
KEURINGEN.
Het SS-Ersatzkommando deelt mede:
Iedere gezonde Nederlander, in den leef
tijd van 17—45 jaar, kan zicli aanmelden,
ten einde gekeurd te worden voor: de
W'affcn-SS, SS-waclitbataljon in Amers
foort, Landstorm Nederland, Kricgsmnri-
ne en do Germaansche SS in Nederland.
Tüdens de keuringen worden alle in
lichtingen verstrekt niet betrekking tot
de verzorging van familieleden, duur der
opleiding, extra levensmiddelen etc.
Personen, tusschen 19—3(1 jaar, die aan-
meldingsplichtig z'Un voor de tewerkstel
ling, kunnen zich eveneens aanmelden en
worden gedurende hun verbintenis van
de tewerkstelling vrijgesteld.
Officier in de Waffen-SS kan ieder
worden, die na minstens een jaar dienst
tijd zijn geschiktheid voor de officiers
opleiding heeft bewezen. Zijn schoolop
leiding Is niet doorslaggevend. Beslissend
voor bevordering zijn: karakter, gedrag,
prestatie.
17 1.44 914.00 uur Rotterdam, Deutsche
Oberschule. Westerlaan 2; 18.1.44 9—12.00
uur Breda. Restaurant Modern. Markt;
15—18.00 uur. Den Bosch. Hotel Noord-
Brabant. Markt 45; 19.1.41 S^—12.00 uur
Venlo. Deutsches Haus. Egmondstr 16,
15—18.00 uur Arnhem. Cafe Royal; 20.1.44
9—12.00 uur Hengelo, café Modern, Spoor
straat 18. 15—18.00 uur Zwolle. Hotel Gij-
tenbeek: 21.1.44 9—12.00 Assen. Concert
huis a d Vaart. 15—18 00 uur Groningen.
Heerstr. 46; 22.1.44 9—12.00 uur Leeuwar
den, Huize Schaaf. Breedstr 23.1.44
9—14.00 Amsterdam. Dam 4. 24.1.44
13.00 uur Utrecht, N V -huls, Oudegracht
245; 25.1 44 9—14.00 uur Amersfoort. Pol
Durehgangslager, Leusderweg; 26.1.44 9—
14.00 uur Den Haag, Dierentuin. Benoor-
denhoutscheweg
Bolsjewisien verliezen in slechts
2 dagen 335 tanks.
Felle gevechten in Zuid-ltal'ë
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FüHRER, 14 Jan. (DNB). Het opper
bevel der weermacht maakt bekend:
Ten noorden van Kertsj werden
sterke vijandelijke aanvallen afge
slagen. Bij het bruggchoofd van
Nikopol breidden de bolsjewieken
hun aanvallen op nieuwe sectoren
uit. Zy werden in zware gevechten
afgeweerd.
In het gebied ten westen van
Kirowograd hebben onze troepen
verscheidene vyandelyke aanvals
groepen uiteengeslagen. Na harde
gevechten werd hier in tegenaan
val een frontbres gedicht. Tien
vjjandeiykc tanks en 30 kanonnen
werden daarby vernietigd.
Ten zuiden en zuidwesten van Tsjer-
kassy zijn gevechten met den plaatse
lijk binnengedrongen vijand aan den
gang.
In het gebied ten zuidwesten van Po-
grebisjsje zijn de bolsjewieken in te
genaanval verder teruggeworpen.
Ten westen van Berditsjef is een
naar het achterland doorgebroken bols
jewistische tankgroep na het stuk
schieten van 55 vijandelijke tanks en 8
stukken stormgeschut vernietigd.
In 't gebied ten zuidwesten en wes-
len van Novograd Wolynsk hebben on
ze troepen tegenover den opdringenden
vijand verder hardnekkigen weerstand
geboden.
Ten westen van Resjitza duurde de
sterke druk van den vijand voort. Bij
de afweer van de zware vijandelijke
aanvallen hebben troepen van een
pantserdivisie 19 doorgebroken tanks,
vernietigd.
In hel gevechtsgebied van Witebsk
verminderde de zwaarte van de vijan-
De begrootingsboodschap van
Roosevelt.
Amerikaansche volk word:
geruïneerd.
De begrootingsboodschap van Roo
sevelt laat er volgens de meening
van politieke kringen te Berlijn
geen twijfel over bestaan, dat de
president der Ver. Staten het Amc-
i-ikaansch? volk financieel ruïneert.
Politiek gezien hee'ft de begrooting
van Roosevelt naar men verklaart,
ten doel in de huishouding van de
Ver Staten een voldongen feit te
stellen, dat ook anderen dan de
Rooscvelt-regcering voor jaren
bindt. Dezelfde bedoeling lag ook
ten grondslag aan de invoering van
den militairen dienstplicht.
Wanneer de Amerikaansche kiezers
in November naar de stembus gaan,
moeten zij tot het inzicht gekomen
zijn, dat het uitbrengen van hun stem
voor een anderen candidaat dan Roo
sevelt doelloos is, aangezien het door
hem opgestelde program in ieder geval
voortgezet moet worden. Roosevelt
wenscht dus met zijn voorstel voor de
invoering van den nalionalcn dienst
plicht en de nieuwe begrooting de be
wegingsvrijheid van een andere dan zijn
eigen regecring zoo te beperken, dat in
de oogen van den Amerikaanschen
burger de bevestiging van de regeering
van Roosevelt voor een vierde periode
hel eenige logische is.
Kortom, de president traclit liet Ame
rikaansche volk een soep op te dienen,
die zóó zout is, dat niemand haar
wenscht op te eten en dus het hord
maar weer naar den kok terug
gezonden wordt.
delijke aanvallen onder den indruk der
zware verliezen van den vorigen dag.
Vrij zwakke aanvallen werden afgesla-
■gen.
Ten noordwesten van Newel onder
namen de bolsjewieken ook gisteren
felle aanvallen, die in harde gevechten
werden afgeweerd.
De beide laatste dagen hebben
de bolsjewieken aan het Oostelijke
front 335 tanks verloren.
In Zuid-Italië valt de vijand in den
sector ten westen en noordwesten van
Venafro met toenemende felheid aan
Zware gevechten zijn hier aan den
gang.
Aan het overige front zijn, behalve
voorpostengevechten aan de Garigliano,
geen belangrijke gevechtshandelingen
voorgekomen.
Vijandelijke torpedojagers werden
bij een poging om de stad Civita-
nova aan de kust der Adriatischc
Zee te beschieten door marine-
kustbatterijen onder vuur genomen.
Na verscheidene treffers wendden
de torpedobootjagers brandend den
steven naar het zuiden.
In den afgeloopen nacht hebben
eenige Britsche vliegtuigen bommen
geworpen op Westduitsch gebied.
In de avonduren van gisteren hebben
Duitsche vliegtuigen doelen in zuid
oost Engeland aangevallen
DE POOLSCHE GRENSKWESTIE.
De manier der bolsjewieken van het
oplossen der Poolsche grenskwestie
heeft in de Ver. Staten volgens berich
ten van den New Yorkschen correspon
dent van Stockholnrs Tidningen erger
nis gewekt. Het officieele Washington
neemt wel nog steeds een voorzichtige
houding aan en spreekt zich niet uit.
maar de pers verklaart openlijk, dat
het geheele samenwerkingsplan dei-
drie groote mogendheden in gevaar is
gebracht. De New York Times schrijft,
dat de Amerikanen ernstige vrees moe
ten koesteren door de manier, waarop
de bolsjewieken het Poolsche probleem
behandelen en wijst op de overeenkom
sten der Moskousche conferentie en
verklaart, dat de Sovjet-Unie toch zon
der ruggespraak met de Ver. Staten en
Engeland thans met een soort ultima
tum aan Polen naar voren is gekomen.
Deze handelwijze maakt de instelling
van een veiligen en duurzamen vrede
onmogelijk. Politieke waarnemers in
Washington zien, aldus het blad. in het
plan een Sovjet -Russische» schaakzet
en de poging om de grenskwestie in
het algemeen, en niet alleen met Polen,
een stap te doen opschieten, teneinde
aldus een voldongen feil te stellen.
Reeds in Teheran bekend?
De „Washington Post" schrijft dat
het mogelijk is, dat de nieuwe Sovjet-
Russische eisch reeds in Teheran be
kend is geweest en dat Groot-Brittan-
nië en de Ver. Staten er zich in ge
schikt hebben.
„The Sun" spreekt de hoop uit, dat
de uitgeweken Poolsche regeering le
Londen er naar streeft besluiten le ne
men. die zouden kunnen leiden lot een
volledige toenadering tot de Sovjet
unie. „Wij verwachten." aldus het
blad, „zoowel van Polen als van de
Sovjet-Unie een verstandige en blijk
van verantwoordelijkheidsbesef gevende
houding in verzoenenden geest".
BEKENDMAKING.
I De Höhere S.S.- und Polizeiführer
maakt bekend:
Het Polizei-Standgericht in Deo
i Haag heeft op 6 Januari j.1. den agent
j van politie Jan van Herwijnen, den
wachtmeester der marechaussee Her-
manus Kok. den waker Krijn Vreug-
denhil en het lid van den ordedienst
Jan Ludema wegens verschillende da
den van sabotage in den zin van par.
1 der verordening op de bescherming
van de orde van 1943 wegens het on
geoorloofd bezit van wapenen en deel
neming aan een gehe'me organisatie,
ter dood veroordeeld.
De beklaagden hebben op 22 Juni
1943 een overval gepleegd op den ar
beidsbeurs in Den Helder.. Drie van de
daders hadden daarbij geladen vuur
wapens bij zich. De in de arbeidsbeurs
te Den Helder op wacht staande politie
agent verweerde zich energiek. De
voorts bij den aanslag betrokken poli-
tie-agent Zwinderman werd door den
wacht doodgeschoten.
Zwinderman was de aanvoer-
vtm de bende. De beklaagden, met
.ïi^onuerir.", van beklaagde Kok, die
alleen betrokken was bij den overval
van 22 Juni 1943. hadden ook nog an
dere daden van sabotage gepleegd. In
Maart 1943 hadden zij op het station
in Den Helder een wagon met veevoer
in brand gestoken Voorts hadden zij in
Mei 1943 getracht een aanslag te plegen
op het raadhuis in Den Helder. Ook
hier hadden zij, evenals bij den aan
slag op 22 Juni 1943, het doel carto-
theekkaarten betreffende de tewerkstel-
ling :n Diutsphland te vernietigen. Ten-
dot le hadden de beklaagden ook nog in
een gebouw der N.S.B. een brand ge
sticht, waarbij propagandamateriaal
werd vernietigd.
De doodslaf is na onderzoek der gra
tiekwestie aan de veroordeelden op 7
Jan. j.1. voltrokken met uitzondering
van beklaagde Van Herwijnen, tegm
wien nog een afzonderlijk proces loopt
De Höhere S.S.- und Polizeiführer
maakt bekend:
Het Polizeistandgericht in Den Haag
heeft op 6 Januari j.1. den Nederland-
ichen onderdaan Johannes Adrianus
Joseph Verleum ter dood veroordeeld.
Verleum was een der leidende leden
van een terreur-organisatic. Hij be
hoorde tqt den kring der daders van
den moordaanslag op luit.-generaal
Seyffardt. De overige personen, die bij
deze daad betrokken waren, werden
door het Polizeistandgericht te Am
sterdam reeds op 30 September 1943
gevonnist. Het onderzoek wees uit, dat
Verleum die zijn moordopdrachten v. d.
Joodsche communisten Katan en dr.
Kastijn in ontvangst had genomen, ook
den vroegeren minister van landbouw
Posthuma en den vaandrig der politie
Postma op gemeene wijze had dood
geschoten, terwijl hij een leidende rol
gespeeld heeft bij den moordaanslag
op het echtpaar Reydon en voor den
moordaanslag op den commissaris van
politie Van Dijk in Nijmegen de vuur
wapens geleverd had.
DE STOKMER SPREEKT....
Dinsdag 18 Januari, der avonds van
18.45—18.55 uur spreekt de Stormer in
de Jeugdstormuitzending tot dc rijpere
jeugd over het onderwerp „Onze ken
nismaking".
Met Verleum is een van de gevaar
lijkste terroristen gevonnist, die zon
der meer toegaf, dat hij nog meer
moorden zou hebben gepleegd, wan
neer hij daartoe opdracht zou hebben
gekregen.
Het vonnis is na onderzoek van de
gratiekwestic in de vroege ochtenduren
van 7 Januari 1944 voltrokken.
Mr. HEKRKENS TUIJSSEN
OVERLEDEN.
HAARLEM. 14 Jan. In den afge
loopen nacht is te Haarlem 77 jaar oud
overleden mr. J. N. J. E. Heerkens
Thijssen. oud-lid der Eerste Kamer en
oud-wethouder van Haarlem.
In 1895 werd hij ambtenaar bij de
Provinciale Griffie van Noord-Holland.
Van 1903 tot 1917 was hij voorzitter van
den Raad van Beroep inzake de Onge
vallenwet te Haarlem en van 1902 tot
1931 maakte hij deel uit van den Haar-
lemschen gemeenteraad, na 1915 als
wethouder.
Bovendien was hij van- 1904 tot 1922
lid der Provinciale Staten van Noord-
Holland. Van 1923 tot de annexatie in
1927 vervulde hij de functie van waar
nemend burgemeester van Schoten. In
1922 werd hij lid van de Eerste Kamer.
Maandag, na de kerkelijke uitvaart
diensten in de Kath'edraal Sint Bavo,
wordt zijn stoffelijk overschot bijgezet
in het familiegraf op het Sint Adel-
bertskerkhof te Bloemendaal.
AANMELDINGSPLICHT VOOR
LEEGE WONINGEN.
AMSTERDAM, 14 Januari. De
burgemeester heeft bepaald, dal met
ingang van 15 Januari a.s. de verorde
ning op de aanmelding van woningen
van 10 Maart 1943 in vollen omvang
toepasselijk zal zijn op alle woningen
hier ter stede.
Bovendien heeft de burgemeester
vastgesteld, dat alle woningen, welke
op 15 Januari 1944 reeds voor verhuur
waren vrijgegeven, doch op dien da
tum nog onbewoond zijn en ten wier
aanzien nog geen verhuisvergunning
is afgegeven, opnieuw onverwijld per
aanmeldingsformulier moeten worden
opgegeven.
Uitgezonderd zijn van dezen tweeden
maatregel de woningen, gelegen in de
zgn. Transvaalbuurt, begrensd door de
Linnaeusstraat, Ringdijk en spoorweg
Utrecht—Amsterdam.
VUURMAKERS IN PRIJS
VERLAAGD.
De uit turf vervaardigde vuurmakers,
die den laatsten tijd in groote hoeveel
heden in den handel worden gebracht,
zijn niet te vergelijken met die van vóór
den oorlog, welke in parafine gedrenkt
waren. De gebruikswaarde van de nieu
we vuurmakers is niet veel grooter dan
die van oud papier.
Afgezien van deze geringe gebruiks
waarde zijn de prijzen die er voor wor
den gevraagd, van dien aard, dat er on
toelaatbare winsten aan worden ge
maakt. De gemachtigde voor de prijzen
heeft daarom een maximumprijs vast
gesteld.
Een der getuigen wankelde...
Ongeveer een jaar geleden heeft de
Alkmaarsche rechtbank de gerucht
makende oplichtingszaak-Gcelen be
handeld, waarbij de drie verdachten
Geelen. Hoogakker en Vroegop tot
langdurige vrijheidsstraffen werden
veroordeeld.
De drie verdachten waren van dit
vonnis in hooger beroep gegaan en
eenige maanden geleden werd een
aanvang gemaakt met de behandeling
in hooger beroep door het Gerechts
hof te Amsterdam, dat gepresideerd
werd door mr. Fruin.
Echter, deze behandeling moest
spoedig opnieuw worden uitgesteld
wegens ziekte van den procureur-ge
neraal. zoodat thans eindelijk Don
derdag de voorzetting plaats vond,
waarbij mr. Versteeg als procureur-
generaal fungeerde.
De lezer weet. waar alles om draait.
Een Haarlemsche jood, Sch. genaamd,
zou in de gelegenheid gesteld worden
om naar Zwitserland te vluchten, waar
bij -de drie bovengenoemde Alkmaar-
ders voor het geheele transport zouden
zorgen De kosten liepen in de duizen
den en Sch. betaalde allereerst 1000
gulden als een soort waarborg, terwijl
hij, toen de vlucht zou plaats vinden,
een tweede deel van de som uitbetaal
de, groot ongeveer 8000 gulden.
Op het criticke oogenblik echter werd
de „leider van hel transport" gearres
teerd" en hel. geld „in beslag genomen".
Spoedig bleek, dat de arrestatie gefin
geerd was en dal Sch. de dupe was ge
worden van een zeer gerationneerde op
lichtingsaffaire.
De vraag was nu allereerst, waar de
eerste duizend gulden gebleven waren
en wat er gebeurd was met de 8000
gulden.
Helaas, de kroongetuige Sch. is nim
mer ter terechtzitting verschenen, zoo
dat men moest volstaan met zijn ver
klaringen, destijds afgelegd voor de po
litie.
De zaak-Hoogakker werd vervolgens
in snel t. ipo even doorgenomen, doch
evenmin als de vorige maal kwam er
iets belangrijks naar voren, dat een
nieuw licht op de zaak zelf zou kun
nen werpen. De verdachte, die oor
spronkelijk drie jaar gevangenisstraf
had gekregen, hoorde thans een gevan
genisstraf van 2'/; jaar tegen zich
eischen met aftrek van het geV.eele
voorarrest.
De tweede verdachte. Vroegop, was
veroordeeld tot drie jaar wegens op
lichting van denzelfden Haarlemmer
voor een bedrag van pl.m. 8000 gulden.
Evenals in Alkmaar ontkende Vroeg
op alle schuld.
Bezwarend voor hem was echter, dat
Sch. indertijd een persoonsbeschrijving
van den man gegeven had, die bij hem
in huis geweest was en aan wien hij
de 8000 gulden had uitbetaald. En deze
beschrijving klopte angstig nauwkeurig
met den persoon Vroegop. Daar stond
dan tegenover dc verklaring van mevr.
Sch., die bij een confrontatie Vroegop
niet herkende.
Bepaald critiek werd het echter voor
Vroegop, toen mevr. van Geclen als
getuige gehoord werd. Weliswaar be
gon ze evenals m Alkmaar haar oor
spronkelijke verklaringen te herroe
pen, maar toen zoowel mr. Fruin als
de procureur-generaal haar op de be-
teekenis van den eed hadden gewe
zen en op de eventueele gevolgen
van meineed, toen kwam er na lan
ge aarzeling uit," Toen de zaak dreig
de mis te gaan, is .Vroegop bij me
gekomen en heeft gezegd: „Zoolang
ik fVroegop) niet gearresteerd ben,
loopt jouw man geen gevaar, omdat
niet hij, maar ik het geld in ontvangst
heb genomen".
Op verzoek van Vroegop ben ik
later naar Hijmans gegaan om dezen
te verzoeken, voor de politie te ver
klaren. dat hij van niets zou weten.
Hoewel deze verklaring voor verdach
te Vroegop wel zeer bezwarend moest
zijn, bleef verdachte zijn onschuld vol
houden.
Het requisitoir.
Mr. Versteeg, zijn requisitoir begin
nend, wees er allereerst op, dat hier
een Jood, die onder zeer moeilijke om
standigheden leefde, financieel geplun
derd moest worden, waarbij het zeer
merkwaardig was, dat die plundering
moest geschieden door mcnschen, die
zich thuis voelden in den zwarten han
del. Komende tot de feiten zelf, wees
spr. op de -ee voornaamste getuigen
in deze zaak: Hoogakke- en mevr. Gee
len.
Wat de getuige mevr. Geelen betreft,
zij wist dat haar man groot gevaar
liep. als zij volledig bekende. Daarom
verzweeg zij ook, dat Vroegop bij haar
geweest was met de mededeeling, dat
haar man geen gevaar liep. zoolang
Vroegop nog op vrije voeten was en
dat niet haar man. doch Vroegop de
8000 gulden in ontvangst had genomen.
Pas tijdens deze zitting kwam ze met
haar verklaring, zooals zij die ook voor
de Alkmaarsche politie had afgelegd,
welke verklaring voor Vroegop en voor
haar eigen man bezwarend is.
Tenslotte was er de persoons
beschrijving van Sch. en de confron
tatie met dezen.
Spreker meende, dat de bewijzen
overstelpend waren en vroeg bevesti
ging van het Alkmaarsche vonnis wat
de motiveering betrof en eischte een
gevangenisstraf van drie jaar, vermin
derd met een jaar voorarrest.
Pleidooi van mr. Buiskool.
Mr. dr. J. Buiskool weer er op. dat
weliswaar dc- verklaringen van Sch.
t.a.v. Vroegop zeer positief waren,
maar dat de verklaringen van mevr,
Sch. daar tegenover staan en "deze
dame herkende Vr. niet, ofschoon zij
toch gelegenheid genoeg gehad moet
hebben, om Vr. te leeren kennen. Zoo
dat dus niet was komen vaststaan,
dat inderdaad Vr. bij Sch. geweest is
De verklaringen van mevr. Geelen
waren inderdaad voor Vr. zeer bezwa
rend. maar het Hof diende niet tc
vergeten, dat mevr. Geelen alles deed
en doet, om haar man te ontlasten en
dat de verhouding tusschen de fami
lies Vr. en G. zeer vijandig is ge
worden.
Komende tot het andere punt, dat
van belang was, nJ. de afdracht door
Sch. van 8000 gulden, wees spreker er
op. dat dit alleen door Sch. verklaard
is. De vraag is echter of Sch. deze
som gegeven heeft, nadat Vr. hem
daartoe bewogen had. of dat Sch. reeds
voordien tot dc betaling daarvan be
sloten had. Pleiter meende, dat het
laatste het geval was en kwam daarom
tot de conclusie, dat deze verdachte
dan in elk geval slechts een onder
geschikte rol had gespeeld.
Aftrek van het geheele voorarrest
van 16 maanden zou volgons pleiter
Nadat Vroegop nogmaals zijn on
schuld verklaard had, werd de uit
spraak bepaald op Donderdag 27 Jan.
De zitting werd daarop geschorst tot
Woensdag 26 Januari. Dan komt Gee
len als verdachte voor het Hof.
