NOORD-HOLLAND
DAGBLAD VOOR
Verdere terreinwinst der Duitschers bij Jassy
Uitgave:
Dagblad voor Noord-Holland N.V.
Alkmaar - Voordam C 9.
Bureau der Schagcr editie:
Schagcn: Laan 201.
Telefoon 444 (2 lijnen).
Postrekening 66189.
ZATERDAG 15 APRIL 1944.
SCHAGER EDITIE.
88e Jaargang. No. 88, 4 pagina's.
Advertentie-tarief
Prijs der gewone advertenties in deze
Editie 11 ct. per m.m. Bij contract
binnen een jaar te gebruiken belang
rijke korting. Tarieven voor de geheele
oplage op aanvrage.
Deze Courant verschijnt dagelijks.
Oorlogsdoel der
Sovjet-Unie.
wisme te kennen is het oorlogsdoel
der Sovjet-Unie en de buitenlandsche
politiek van het Kremlin een ondoor
grondelijk mysterium. Het ware vol
komen verkeerd te veronderstellen, dat
met eenige strategische of economische
afronding van het territoriale gebied
der huidige Sovjet-Unie een constant
gegeven van verzadiging bereikt was.
zooals de Britten en veelal ook de
Amerikanen naief denken. Het is al
te kortzichtig, de politiek der Sovjet-
Unie te vereenzelvigen met het tsa
ristisch imperialisme of uit te leggen
als een nieuw pan-slavistisch macht-
streven. De Sovjet-Unie is iets anders
dan Rusland dat sedert 1919 niet meer
bestaat. Rusland was steeds nog in zijn
werkelijkheid of machtswenschdroo-
men ruimtelijk begrensd. De Sovjet-
Unie put uit de ideologie van het bols
jewisme een machtshongerige dyna
miek. die eerst haar verzadiging be
reikt' heeft, indien de geheele wereld
op eenzelfde politiek en sociaal machts
systeem is opgebouwd als thans in de
huidige, onvolmaakte, onafgeronde
Sovjet-Unie heerscht.
Einddoel van alle politiek van het
Kremlin is het verwezenlijken van de
wereldrevolutie ter definitieve vesti
ging van het aardsche paradijs van
klassebewuste arbeiders en boeren,
onder uitschakeling en uitroeiing van
alle burgerlijke volksgroepen en in
stellingen, dien burgerlijke begrippen
en opvattingen eigen zijn. Wat precies
burgerlijk is, wordt telkens anders be
paald naar de willekeurige inzichten
van den machthebber, die toevalling in
de voortdurend in revolutiegisting ver-
keerende massa naar boven spoelt.
Tradities, de oude moraal, alles wat
eenmaal heilig was. worden wegge
vaagd.
Wat Londen voor de Pax Britanica
en New York voor de Pax Americana
beteekenen, datzelfde metropoolsrecht
eischt het bolsjewistische systeem der
Sovjet-Unie duizendmaal dwingender
en drastischer voor Moskou op. Een
bolsjewistisch Europa. Azië of .een al-
geheele bolsjewistische wereld betee
kenen: onvoorwaardelijke aanvaarding
en erkenning van Moskou als hoogste
gebieder en opperste rechter.
Bolsjewistische doorbraakpogingen
mislukt.
Groot aantal vijandelijke
vliegtuigen vernietigd.
A«!
ons burgerlijk inzicht doen zich
tal van maatregelen, die de Sovjet-
Unie in de laatste jaren getroffen heeft,
als chaotische tegenstrijdigheden voor.
Hier bedriegt de schijn. De politiek
der Sovjet-Unie gehoorzaamt aan haar
eigen wetten, die uit de ideologie van
het bolsjewisme worden afgeleid. In
elke houding, in iedere daad ligt min
of meer doorzichtig een schrede naar
het einddoel der wereldrevolutie op
gesloten. Door alles loopt de draad der
continuïteit. Het macchiavellisme is
hier tot grondwet van de revolutionnaire
idee verheven. Het devies der Jezuïten
was Stalin niet hun leerling? is
tot meerdere eer cn glorie van het
proletariaat verwrongen.
Voor het bolsjewisme is de huidige
Sovjet-Unie slechts een beginpunt, een
eerste reeks van weliswaar belangrij
ke schakels van een lange keten, die als
einddoel de geheele wereld omvatten
moet. Achter het project, dat het execu
tieve comité der communistische par
tij kortelings de Opperste Sovjet voor
legde. om de afzonderlijke Sovjet-re
publieken een grootere militaire en
nolitieke autonomie te geven, gaat de
doorzichtige poging schuil, door mid
del van gesloten nationaliteiten de be
staande keten van republieken naar
alle zijden met nieuwe te kunnen uit
breiden. Het is onmiskenbaar de be
doeling, het terrein voor te bereiden
voor de toekomstige bewegingen cn re
geeringen. die naar het voorbeeld van
het prototype Tito straks door een
z.g. „volksstemming" een aansluiting
van steeds nieuwe volksgroepen bij de
Unie laten vastleggen.
o
rtOOR het verdiepte federatiebegrip
U trachten de bolsjewistische leiders
de nationale idee met het internatio
nalisme te verbinden. Zij pogen zich
aan te passen en hun ratioueele idee
met de onloochenbare realiteiten te
verzoenen. Het is echter een nieuwe
etappe op denzelfden weg naar hetzelf
de einddoel. Terwijl de politiek der
Sovjet-Unie vroeger uitsluitend inter
nationalistisch revolutionnair was,
heeft Stalin thans de paradox aange
durfd. gelijktijdig nationaal en revo
lutionnair te zijn. Hij poogt daarmee
zijn tegenstanders te intimideeren en
zijn momenteele vrienden gerust te
stellen; hij versterkt het innerlijke
front everschaft zich nieuwe modali
teiten om overal ter wereld in vormen,
die het meest vertrouwen wekken,
steunpunten op te richten.
Het bolsjewisme als politieke idee is
totalitair en in wezen vijandig aan
compromissen. Onder den druk der
omstandigheden gaat het schijnbaar op
compromissen in, die echter overboord
geworpen worden, zoo gauw als de
omstandigheden, die een compromis
noodzakelijk maakten, veranderen.
Ook onder den schijn van territoria
le en economische afronding streeft
het Kremlin als doel na, de sociale en
politieke structuur niet alleen van te
genstanders, bondgenooten of van oth-
nisch verwante volkeren, doch van ieder
volk ter wereld te veranderen. Terwijl
het steeds nog min of meer gemakke
lijker mogelijk is, een vergelijk tus-
schen twee territoriale aanspraken te
vinden, bestaan er geen uitzichten op
compromissen op het gebied van het
politieke en sociale regiem.
TEDER geloof aan een verzadigde Sov
jet-Unie, aan een gematigd commu
nisme of aan de duurzaamheid van een
schappelijk vergelijk, is een waandenk
beeld.
Op grond van haar ideologie is de
Sovjet-Unie intolerant. Uit taktische
overwegingen is de dogmatiek van het
bolsjewisme door Stalin belangrijk ver
zacht. Middelen en vormen mogen
gewijzigd worden; de doelstellingen
blijven dezelfde. Daardoor is het bols
jewisme een onverzoenlijke vijand van
de geheele Westersche wereld. Het
ware de euvelste struisvogelpolitiek,
indien men voor dit werkelijke gevaar,
dat allen gelijkelijk bedreigt, den kop
in het Geallieerde propagandazand
stak. HAMA.
UIT HET HOOFDKWARTIER VAN
DEN FüHRER, 14 April (D.N.B.)
Het opperbevel van de weermacht
maakt bekend:
Op de Krim bieden Duitsche en
Roemeensche troepen in het gebied
van Feodosia en Simferopol den met
snelle formaties en tanks volgenden
bolsjewieken hardnekkigen tegenstand.
Beveiligingsvaartuigen der marine
hebben boven Feodosia drie bolsje
wistische bommenwerpers neergescho
ten.
Aan den benedenloop van den
Dnjestr heeft de tegenstander met
sterke strijdkrachten langzaam onze
nieuwe stellingen genaderd en ge
tracht op verscheidene plaatsen den
overgang over de rivier te forceeren.
Overgezette bolsjewistische gevechts
groepen werden in een tegenaanval
vernietigd. Eenige vijandelijke brug
genhoofden werden afgegrendeld.
Ten noordwesten van Jassy heb
ben Duitsche en Roemeensche troe
pen verder terrein gewonnen, vij
andelijke strijdkrachten uiteenge
slagen en gevangenen binnenge
bracht.
In het gebied van Dealtyn en ten
oosten van Stanislau zijn Duitsche en
Hongaarsche troepen onder afweren
van vijandelijke aanvallen ook gisteren
verder opgedrongen, Daarbij heeft
zich het regiment jagers 228 onder be
vel van kolonel -Sieber bijzonder on
derscheiden,
Tusschen den middenloop van den
Dnjestr en het verder verbitterd om
streden Tarnopol zijn talrijke vijande
lijke aanvallen mislukt.
Ter weerszijden van Brody ziin de
bolsjewieken naar het oosten terugge
drongen.
Ten zuiden van Pleskau hebben
dc bolsjewieken hun doorbraakpo
gingen hervat met versch aange
voerde formaties. Zij werden over
al afgeslagen en deels tijdens de
concentratie door onze artillerie
uiteengeslagen.
Verduister v. 20.45-6.45 u
1? April: Zon op (>.29, onder 20.41.
Maan op 4.30. ondor 13.26,
Rijsel zwaar getroffen.
PARIJS, 14 April (DNB). Het aan
tal slachtoffers van den Engelsch—
Amerikaanschen luchtaanval op Rijsel
is nog aanzienlijk gestegen. Donderdag
bedroeg het aantal dooden 534 en dat
der zwaar gewonden 450. Bij de begra
fenisplechtigheden voor een deel der
slachtoffers heeft kardinaal Licnart.
aartsbisschop van Rijsel, een grafrede
gehouden. Omtrent de verwoestingen
wordt vernomen, dat nooit een Fran-
sche stad zoo zwaar is geteisterd als
ditmaal Rijsel. Zelfs tijdens den strijd
van het jaar 1939 heeft Rijsel dergelijke
verwoestingen niet beleefd.
VON RUNDSTEDT INSPECTEERT
MIDDELLANDSCHE ZEEKUST.
De opperbevelhebber West. generaal-
veldmaarschalk Von Rundstedt. heeft
dezer dagen, naar het DNB verneemt,
de versterkingen aan de Fransche Mid-
della'ndsche Zeekust geïnspecteerd. Ir.
uitvoerige besprekingen met de afzon
derlijke commandanten der verschil
lende kustverdedigingssectoren en dooi
hel persoonlijk controleeren van de
aanwezige versterkingen, alsmede van
nieuwe, bijna voltooide installaties,
overtuigde de generaal-veldmaarschalk
zich van de kracht en paraatheid ook
van dit deel van de vesting Europa ten
opzichte van alle vijandelijke invasie
plannen.
Ook de inspectie van de in het ach
terland van de kustzone gereedstaande
reserves en- van de daar aangelegde
verdedigingswerken, gaven den gene-
•aal-veldmaarschalk een indruk van de
afweerkracht in dit gebied.
GEHEIME ZITTING VAN DEN
ZWEEDSCHEN RIJKSDAG.
STOCKHOLM, 14 April, - Naar Af-
tontidningen naar aanleiding van een
desbetreffende vraag aan den minister
van buitenlandsche zaken verneemt,
zal tijdens de geheime zitting van den
Zweedsc-hen Rijksdag a.s. Woensdag
ook de Engelsch-Amerikaansche nota
aan Zweden over den uitvoer naar
Duitschland behandeld worden. De
Rijksdag is echter niet speciaal daar
voor bijeengeroepen. De nota zal op
zijn vroegst tegen het einde van de vol
gende week beantwoord worden. Een
publicatie van de nota ligt op het
oogenblik niet in het voornemen.
Nieuws in 't feorl.
Spaansche scheepvaartverliezen. De
verliezen der Spaansche handelsvloot be
droegen in dezen oorlog lol dusverre
100.000 ton. In den Spaanschen burger
oorlog bedroeg het totale verlies van de
handelsvloot 10.000 ton.
Verliezen der Noorsche handelsmarine.
Naar ..Slockholms Tidningen" uit Lon
den bericht heeft de in dienst der ge
allieerden varende Noorsche handelsvloot
sinds 9 April 1940 ongeveer de helft van
haar tonnage verloren. (C.D.)
Rij luchtaanval op Londen verbrand.
De in Tanger verschijnende Spaansche
krant „Espana" meldt uit Londen, dat
tengevolge van een der jongste lucht
aanvallen op de Britsche hoofdstad een
opslagplaats met meer dan een milliocn
boeken, die voor de Britsche troepen
overzee bestemd waren, is verbrand
(C.D.)
Sneeuw in New-York. New-York is
verrast door een sterken sneeuwval. In
de straten der stad ligt de sneeuw vijf
centimeter hoog. Het verkeer op de La
Cuardia-vlieehaven moest worden onder
broken. (C.D.)
Uit Italië worden geen bijzondere
gebeurtenissen gemeld.
De luchtoorlog.
Amerikaansche bommenwerpers heb
ben op 13 April plaatsen in het Hon
gaarsche gebied benevens doelen in
Zuid-Duitschland aangevallen. Vooral
in het gebied van Boëdapest en in de
stedelijke gebieden van Augsburg en
Schweinfurt is schade ontstaan en zijn
onder de bevolking verliezen veroor
zaakt. In felle luchtgevechten en door
afweergeschut zijn 91 vijandelijke
vliegtuigen, waaronder 74 viermotorige
bommenwerpers, vernietigd.
Eenige Britsche vliegtuigen hebben
in den afgeloopen nacht bommen ge
worpen in het gebied van Berlijn en
in West-Duitschland.
Snelle Duitsche vliegtuigen hebben
wederom doelen m het stedelijk ge
bied van Londen aangevallen.
De strijd op de Krim.
De strijd om de Krim staat op het
oogenblik in het middelpunt van de
belangstelling. De militaire correspon
dent van het DNB. Martin Hallens-
leben, schrijft daarover:
Dc strijd, die op het oogenblik op
het schiereiland De Krim ontbrand
is, kan niet als een onderneming
van ondergeschikte beteckenis wor
den beschouwd, want hij bindt aan
zienlijke strijdkrachten der bolsje
wisten, hetgeen juist met—het oog
op de gebeurtenissen in het zuiden
van het vastclandsfront ontlastend
zou kunnen werken voor de Duit
sche maatregelen. Het heroveren
van een deel van liet schiereiland
door dc bolsjewisten verandert na
tuurlijk wel de beteckenis van dc
Duitsche flank.
Uit de operaties blijkt, dat de bols
jewisten den slag om De Krim reeds
maanden hebben voorbereid. Van drie
kanten begonnen zij hun onderneming,
doch konden zich ten slotte toch slechts
met moeite door de DuitschRoemeen
sche stellingen bij Kertsj, aan de Siwasj
en bij Perekop heenslaan. Met enorm
veel troepery en majeriaal volgden en
volgen zij ook nu nog de numeriek
zwakkere Duitsche en Roemeensche
divisies, nadat deze zich overeenkom
stig de bevelen uit hun stellingen had
den teruggetrokken.
Wat zich op het oogenblik op het
schiereiland afspeelt is geenszins wat
/ie bolsjewisten met het oog op hun
zware verliezen publicistisch er van
trachten te maken. De rapporten van
de Duitsche frontstaven doen zien, dat
de bolsjewisten er niet in geslagi zijn
de goedkoope terreinwinst, waarnaar
zij streefden, te behalen en dat de ont
ruiming van een deel van het schier
eiland door de Duitschers en Rhoinee-
hen zich volkomen ordelijk vftV.relct,
Wanneer men zich de geografische
gesteldheid van De Krim voorstelt,
wordt het doel van de Duitsch—Roe
meensche beweging duidelijk: zij is ge
richt op den zuidwestelijken verdedi
gingsdriehoek. waarvan d- groote land-
en zeevcsting Sebastopol de voornaam
ste basis vormt. Uit het snelle volgen
van de bolsjewisten blijkt, dat zij pogen
den Duitschers en Roemeenen geen tijd
te laten om zich te nestelen in het voor
de verdediging gunstige terrein, opdat
de offers nóg niet grooter worden en
zij zoo spoedig mogelijk het 'gros van
de gebruikte formaties vrij krijgen
voor de operaties in het zuiden van
het vasteland.
Nog zware gevechten verwacht,
Dat zal den bolsjewisten waarschijn
lijk wel niet zoo snel gelukken, daar
de Duitsche en Roemeensche achter
hoeden reeds voor den verdedigingsdrie
hoek hardnekkig tegenstand bieden en
de opreaties tot een langzamer tempo
hebben weten terug te brengen. Het
wordt duidelijk, dat de Duitsch—Roe
meensche verdediging reeds steunt op
de heuvelreeks in het zuiden van het
schiereiland. Hier zal het. wanneer zich
bij de ontwikkeling van den slag niet
plotseling nieuwe factoren voordoen,
tot zeer zware gevechten moeten ko
men. tijdens welke de gunstige na
tuurlijke terreingcsteldheid en de vaar
digheid der Duitsche en Roemeensche
formaties tegen het getal der slorm-
loopende massa's van den aanvaller
zullen opwegen.
Nieuwe geldleeningsvoor-
schriften.
AMSTERDAM, 14 April. Dc wnd.-
Secr.-Generaal van het Dep. van Finan
ciën heeft aan de Hoofdgroep Banken
medegedeeld, dat er in verband met
de bcheersching van het rentepeil zij
nerzijds voor de door provinciën, ge
meenten en andere publiekrechtelijke
lichamen te sluiten geldleeningen nor
men zijn gesteld met betrekking tot de
daarover te vergoeden rente.
Krachtens deze normen mag het ren
dement van provinciale- en gemeente-
leeningen en van leeningen aan water
schappen. polders e.d. niet lager zijn
dan 2 3/4"'" bij een looptijd van 1 jaar
en 3Vt°/o bij een looptijd van ,20 jaren
of langer. Voor leeningen met een
looptijd, welke tusschen deze grenzen
ligt. dient de rente naar evenredigheid
te worden bepaald.
Do leden van de onder de Hoofdgroep
Banken ressorteerende bedrijfs- en vak
groepen zijn verplicht aan leening-
voorstellen, die voorwaarden bevatten,
welke met de "bovengenoemde normen
met betrekking tot de rente van geld
leeningen aan provinciën, gemeenten
en andere publiekrechtelijke lichamen
in strijd zijn, hun medewerking of
tusschenkomst te onthouden.
Oproep van
Protectoraatsregeering.
PRAAG. 14 April. De president en
de regeering van het" protectoraat Bo-
hemen en Moravië hebben tot het Tsje
chische volk een oproep gericht, die
Tsjecho-Slowakijc aan zijn plicht her
innert, het strijdende Duitschland, aan
welks bescherming het te danken heeft,
dat in Bohemen en Moravië orde en
rust heerschen, door een voorbeeldige
en offervaardige medewerking aan de
tewerkstelling te ondersteunen. Wan
neer de president en de regeering thans
opnieuw op dit belangrijke feit den na
druk leggen, dan geschiedt dit, omdat
de vijand, die zichzelf niet tot een mi
litaire beslissing op het slagveld in
staat acht, sinds kort weer probeert,
het vaderland in chaos en paniek te
storten. Derhalve veroordeelt het een
ieder, zoo wordt in den oproep gezegd,
dien het welzijn van het Tsjechische
volk ter harte gaat, wanneer de Tsje
chische emigranten dit streven en deze
doeleinden van de vijanden bevorderen
het Tsjechische volk. dat zij zelf op
het meest tragische oogenblik verlieten,
uit hun veilige schuilplaats tot daden
van wanhoop aanzetten, die niets an
ders kunnen bewerkstelligen dan nieu
we bloedige offers.
In den oproep worden de Tsjechen
dan aangespoord, gean verstoorder van
den huiselijken vrede eri van de huise
lijke rust en geen door den vijand het
land ingestuurden agent te ondersteu
nen. en alle verdachte elementen ter
stond bij de overheid aan te geven.
Tenslotte richt de oproep tot het Tsje
chische volk de volgende vermaning:
„Denkt aan je plicht egenover je ge-
je volk en het rijk dat je be
schermt. Helpt mede, rust en orde in
het vaderland te handhaven en laat je
niet door valsche aanlokkingen en ge
vaarlijke beloften op een dwaalspoor
brengen".
OOK BINNENVAARDERS, KLEIN EN GROOT,
ZIJN WELKOM OP DE MARINEVLOOT
Meldt U bij de Kriegsmarine'.
Indiensttreding bij de Kriegsmarine is mogelijk voor iederen Neder
lander van 17-45 jaar Aanmelding en inlichtingen bij de Marine-
annahmestelle West. Plompeiorengr 24, Utrecht; bij alle Halen- en Orts-
kommandanturen en bij de verschillende ff-Meldestellen in NederlaBd
DE POSITIE VAN DEN WINKELIER.
DE NIEUWE BONNEN.
(Uitknippen en bewaren).
Van 16 April lot en met 29 April.
Brood: 17A en 18A, elk 4 rants. 17B
en 18B elk 1 rants. br. of gebak.
Beschuit: 17 1 rants. beschuit. 18 62'/»
gr. kindermeel, havermout, gort of
voedingssuiker.
Bloem: 097 en 098 elk 1 rants. bloem,
brood of gebak.
Peulvruchten: 099 250 gr.
Vermicelli: 100 100 gr.
Kindervoedsel: D33 250 gr gort. E33
250 gr. rijst of gort.
Boter: 17A - rants margarine. 17B
rants. marg. of bak- en braadvet.
20Ii rants. boter. Geldig tot en met
27 Mei.
Kaas: 101 100 gr. magere fit 20+
Melk: 17 en 18 '13/4 1.) Taptemelk
17 en 18 (1 3'4 I.)
Vleesch: 17A en 18A elk 1 rants, 17B
en 18B elk 1/4 rants.
Aardappelen: 17 en 18 elk 2 kg. Toe
slag 17 en 18 elk 1 kg. <17 aard. en 17
toeslag geldig l.e m. 22 April).
Suiker: 102 500 gr.
Jam: 103 250 gr.
Koffiesurrogaat 101 250 gr.
Versnaperingen; 17 150 gr.
Tabak: 17 en 18 1 rants sigaren, siga
retten of tabak.
Eenheidstoilctzcep: 105 1 rants. Toi
letzeep E35 Res. 1 rants.
tVasehpoeder: 106 1 rants. C34, D34
en E34 Res. 1 rants.
De zeepbonnen blijven geldig tot
13 Mei
Men zal op de vleeschbonnen 17 en
18 reeds op Maandag 17 en Dinsdag
18 April a.s vleesch- -n leesc-h-
ware. kunnen kooper.
Bijzondere rantsoenen:
B36, C30. D36 en E36: rants boter
Op al deze bonnen mag reeds op
15 April worden gekocht. Uitge
zonderd vleesch en aardappelen
Er wordt vaak over den winkelier
geklaagd en hij is althans in het oog
van vele consumenten het zwarte
schaap, dat verantwoordelijk gesteld
wordt voor allerlei onaangename din
gen, welke met deze tijdsomstandig
heden verband houdan.
Een oud Hollandsch spreekwoord
zegt,, dat men geen koe bont noemt
of er is een vlekje aan en ook het
zwarte schaap zal de verkleuring van
zijn eertijds blanke vacht wel te wij
ten hebben aan de omstandigheid, dat
er zoo nu en dan laakbare practijken
aan het licht kwamen.
Wie onze rechtbankverslagen leest,
weet wel. dat menige winkelier op het
matje van den economischen rechter
heeft gestaan, omdat hij zijn maat-
schappelijken plicht als middenstander
verzaakte en profijt trok van de om
standigheid, dat de klant voor den
aankoop van noodzakelijke levensbe
hoeften volkomen afhankelijk van zijn
leverancier was.
Er zijn winkeliers geweest wij den
ken bijvoorbeeld aan de weerzinwek
kende gevallen, waarin behoeftige
huismoeders gedwongen werden de
kleeren, de schoentjes of klompjes van
haar kinderen met de voor haar on
misbare boter- en vetbonnen te betalen
die den naam van middenstander
volkomen onwaardig bleken.
De bona-fide winkeliers en dat Is
gelukkig de overgroote massa ver-
oordeelen zulke dingen evenzeer als de
consumenten, die van dergelijke lugu
bere practijken de dupe zijn geworden.
Het gros der winkeliers volbrengt
thans zijn moeilijke taak met denzelf
den ijver en dezelfde nauwgezetheid
als in normale tijden en, al moge er
hier of daar dan wel eens een kleine
misstap geconstateerd worden, laat men
dezen niet door een te sterk vergroot
glas bekijken.
Ook hier geldt het bijbelwoord, dat
hij den eersten steen mag werpen, die
ich zonder zonden weet en. wat dat
betreft, gelooven wij niet, dat er in
dezen tijd van de zijde der consumen
ten op gevaarlijke wijze met steenen
:al worden geworpen.
x
De winkelier werkt thans onder bij
zonder moeilijke omstandigheden cn
hij zal met heimwee terugdenken aan
de jaren, dat zijn winkelkarretje als
het ware over een zandweg reed
Daar is allereerst de distributie, de
beperking welke noodzakelijk is om
de voorradige levensbehoeften naar
recht en billijkheid te kunnen verdee-
len.
De klant mag wel eens mopperen a's
hij zich in velerlei opzichten moet be
perken. de winkelier staat er nog heel
anders tegenover en voelt het over
heidsingrijpen als een naar twee kan
ten snijdend zwaard, daar ook hij de
dupe van het algemeene' tekort is en
bovendien nog den last van een om-
angrijke en verantwoordelijke admi-
dstratie heeft te dragen.
De middenstander, die vroeger na
een drukke dagtaak gezellig bi) den
haard 'kon schuiven met een courant
een onderhoudend boek. moet thans zijn
rijen tijd besteden aan het plakken
«Van bonnen. Bonnen van de meest ver
schillende kleuren en soorten, die net
jes gesorteerd, geteld en opgeplakt
moeten worden een karweitje, dat
uren werk van het geheele gezin vraagt
en met de grootste nauwkeurigheid
moet gebeuren, omdat elke tekortko
ming den winkelier in diens toewijzin
gen zal dupeeren.
Vele dingen stellen den middenstan
der voor lastige beslissingen, want on
der zijn klanten zijn er. wien het in
dezen tijd aan gemeenschapszin ont
breekt en die niet schromen zich, zoo
mogelijk, ten koste van anderen te be-
Officieele bekendmaking.
's-GRAVENI-IAGE. 14 April. - Naai
de hohere SS- und Polizeiftihrer „Nord-
Wést" mededeelt, heeft hel Polizei
standgerieht den Haag op 13 April 1944
de volgende Nederlandsche onderdanen
ter dood veroordeeld:
1. Den ambtenaar Willem Lengton
geboren 4 April 1917 in Zwolle
zonder vaste woonplaats.
2. Den teekenaar Karei Schipper, ge
boren 6 Maart 1919 in den Haag.
woonachtig in den Haag.
3 Den kantoorbediende Jan Hoberg,
geboren 28 September 1925 in Ouder
Amstel, woonachtig te Amsterdam
De doodvonnissen zijn na onderzoek
der gratiekwestie hedenochtend j
trokken.
De ter dood veroordeelden haddan
zich aangesloten bij terreurgroepen, die
betrekkingen hebben onderhouden met
een onder communistischen invloed
staande terreurorganisatie en welker
doel was de uitvoering van roofover
vallen op distributiekantoren en ge
meentetehuizen. benevens moorden op
in openbaren {lienst zijnde Nederlan
ders. De ambtenaar Willem Lengton
heeft deelgenomen op 1 December 1943
aan den overval op het distributiekan
toor in Ochtcn (Gelderland) en op 25
Dec. 1943 aan den overval op het ge
meentehuis in Kesteren (Gelderland)
Bij den overval in Ochtan zijn o.m. on
geveer 3000 levensmiddelenkaarten en
ongeveer 1000 tabakskaarten met wa
pengeweld geroofd. In het gemeente
huis van Kesteren hebben Lengton en
zijn medeplichtigen alle persoonsbe
wijsformulieran en de kaarten der
cartotheek van het bevolkinsgregister
gestolen. De teekenaar Karei Schipper
heeft met andere leden van een in Am
sterdam werkzame terreurgroep ir
Februari j.1. afspraken gemaakt over
het vermoorden van een Nederland-
schen ambtenaar van politic. De moord
is verhinderd en Karei Schipper werd
gearresteerd. De kantoorbediende Jan
Hoberg heeft op 15 Februari 1944 deel
genomen aan den overval op het ge
meentehuis van Alkmaar, waarbij 500
distributiebescheiden en ongeveer
f 550 werden geroofd. Toen hij op de
plaats van de misdaad gearresteerd
werd, had hij een handgranaat jn zijn
bezit.
De Stem der S.S.
Luistert op Zondag 16 April van
11.30—11.45 uur over den zender Hil
versum I op golflengte 415 m. naar
de Stem der S.S. Onderwerp ..Ont
vangst der Tsjerkassy-strijders in
1 Utrecht",
voórdeelen. Een-goede klant vraagt wel
eens een extra portie en de winkelier,
die er prijs op stelt dezen klant voor
de toekomst te behouden, staat voor
een moeilijke keuze. Weigert hij, don is
er kans dat de cliënt voor goed ver
dwijnt, stemt hij toe, dan doet hij een
misstap, want dan kan het niet anders
dan dat hij den een tekort moet doen
wat hij den ander te veel heeft gege
ven.
Een middenstander is in dezen tijd
als het ware een kapitein, die zijn
scheepje door een vaarwater vol klip
pen en zandbanken naar een veilige
haven moet koersen en het behoeft
niet te verwonderen, dat er op deze
vaart meermalen ernstige averij ge
constateerd wordt.
x
Ook de middenstand heeft in dezen
tijd gebrek aan personeel en wie een
druk beklante zaak heeft, kan zich niet
meer de luxe van het „hooren en be
zorgen" permitteeren.
Een oud spreekwoord zegt, dat als
Mohammed niet naar den berg komt,,
de berg maar naar Mohammed moet
gaan en nu de loop- en fiets jongens hun
manden niet meer aan de huisdeuren
ledigen en de winkelier zelf ln zijn
winkel moet staan om allerlei „mis
verstanden" op te helderen en te zor
gen, dat hij de juiste hoeveelheid
gangbare bonnen ontvangt, zijn de klan
ten gedwongen zelf hun boodschappen
af te halen.
Daarin zit iets gemoedelijks, maar er
zijn vele klanten, die dat gemoedelijke
allesbehalve apprecieeren.
Wie slecht ter been is, moeilijk uit
zijn of haar huis gemist kan worden o?
klant van een vèr-weg wonenden win
kelier is, voorkomt de moeilijkheden
door allerlei dingen, waaraan plotse
ling behoefte blijkt te bestaan, bij den
diehtstbijwonenden leverancier te gaan
halen en men begrijpt wel, dal deze
„buurtklantenbindingvoor vele han
deldrijvende middenstanders een pro
bleem van zeer groote beteeken is is
geworden.
x
Zullen zij. die nu in hun eigen
buurtje winkelen, na den oorlog als
klanten m de oude zaak tcrugkecren?
Dat hangt in de allereerste plaats
van de winkeliers zelf af. want al zijn
er dan geen factoren meer. die de keu
ze van kruidenier, bakker of slager be-»
temmeren, men leert in tijd van nood
niet alleen zijn vrienden, maar ook zijn
leveranciers kennen en wij kunnen ons
voorstellen, dat de klant van straks ter
dege rekening zal houden met al het
goede en slechte, dat hij ln dezen tijd
van de zijde van diverse leveranciers
heeft ondervonden. J
x
Wij hebben in het bovenstaande
slechts enkele der meest op, den voor
grond tredende moeilijkheden bespro
ken, welke het pad der leveranciers in
dezen tijd zoo doornig cn gevaarlijk ma
ken. Er zijn er nog vele andere, want
het wetboek van strafrecht, dat in dezen
tijd speciaal voor den winkelier is ge
schreven,-Is oorzaak, dat deze als het
ware dagelijks met één voet in zijn win
kel en met den anderen op 't matje van
den rechter of den inspecteur van dc
prijsbeheersching slaat.
Zijn zorgen zijn vele. zijn verdiensten
wanneer hij althans behoorlijk in don
witten handel blijft niet overmatig
groot. Hij zelf ondervindt met zijn ge
zin dc tekorten van dezen tijd cn met
vreugde zal elke bona fide middenstan
der den dag begroeten, dat de onttroon
de klant veer koning is geworden en
hij. met den hoed in de hand. naar
diens vorstelijke gunst kan dingen.
Er wordt in dezen tijd veel over ..ter
reur" van den winkelier geklaagd. Laat
men wat meer begrip voor zijn moei
lijke positie toonen.
A.
„WIJ EN DE ANDEREN".
Ojj Munndag 17 April om 18.45 uur
zal Max Blokzijl voor Hilversum 1 zijn
politiek weekpraatje houden, getiteld:
„Wij en de anderen". Oorspronkelijk
zou d:t praatje gehouden worden op
Maandag 10 April, doch dit is toen we
gens het Paasehfeest uitgevnlle».
AMBTENAREN WEIGERDEN EEN
BIJEENKOMST VAN DEN N.Y.D.
BIJ TE WONEN.
's-GRAVENHAGE. 14 April. - In eer
ste instantie hebben zich voor hel
Vredegoreehshof te verantwoorden ge
had elf ambtenaren en ambtenaressen
van de gemeentesecretarie te Hengelo
(O.), omdat zij geen gevolg hebben
gegëvan aan een schriftelijke lastgeving
van den burgemeester om een bijeen
komst te bezoeken, waarop de werk
wijze van den Ned. Volksdienst zou
worden uiteengezet.
De verdachten verklaarden, dat zij
de bijeenkomst niet hadden bijgewoond
omdat zij oordeelden, dat zulks niet op
hun werkgebied ligt. Een verdachte
zeide: De Volksdienst is immers een
afdeeling van de N.S.B
De procureur-generaal achtte het
volkomen begrijpelijk, dat de burge
meester erop gesteld was. dat de arno-
tenaren kennis zouden krijgen van het
werk van den Volksdienst. Het w?s
immers mogelijk, dat ook deze ambte
naren op een gegeven moment met
dien dienst te maken zouden krijgen,
De burgemeester is alleen verantwoor
delijk voor het bestuur der gemeente.
Wanneer men een voorgeschreven ver
gadering niet bijwoont, wordt het hem
niet mógelijk gemaakt, de leiding 'e
geven, welke hij dienstig acht. De amb
tenaren hadden zich achteraf kunnen
wenden tot de superieuren van den
burgemeester, als zij meenden, dat het
bevel niet rechtmatig was De ambte
naren. noch de rechterlijke macht zijn
bevoegd, die rechtmatigheid te beoor-
deelen,
Spr. achtt^ de verdachten schuldig en
eischte voor ieder een week gevange
nisstraf.
De verdediger, mr. C. W. van Rtrtjn,
betoogde, dat krachtens het betretfende
reglement alleen het hoofd van dienst
bevoegd was. een dergelijke opdracht
te geven, terwijl de burgemeester niet
als hoofd van dienst kan worden be
schouwd. Ook overigans was de burge
meester onbevoegd, omdat het bijwo
nen van deze vergadering lag buiten
het werk van de ambtenaren.
Als de burgemeester zegt. dat de
ambtenaren moeten gaan collecteeren
voor den Volksdienst, hoe^zou men er
dan over denken? PI. concludeerde tot
vrijspraak, subsidiair ontslag van
rechtsvervolging.
Het Hof zal uitspraak doen op 27
April.
GELACHEN. BIJ EEN BEGRAFENIS?
's-GRAVENHAGE, 14 April - De
vrederechter te 's-Gravenhage heeft
eenigen tijd geleden den ambtenaar van
den distributicdienst te Wassenaar B.
W. L. van der K veroordeeld to, een
maand gevangenisstraf, op grond dat
van der K, op 25 October j.1., voor 't
raam van zijn werkkamer staande een
lachend gezicht zou hebben getrokken
op het oogenblik, dat de begrafenis-
oet van een lid der N.S.B., voorbijtrok.
In hooger beroep is deze zaak thans
behandeld door het Vredegerechtshof.
De procureur-generaal zeide, dat wel
iswaar twee getuigen verklaren, ver
dachte op een afstand van 20 meter te
hebben zien grimassen maken, doch dat
uit de omstandigheden gebleken is, dat
de mogelijkheid bestaat, dat hier ge
zichtsbedrog in 't spel is. gezien den af
stand, waarop de donkere kamer zich
bevond, waarin verdachte stond, het'
expressieve gezicht van den verdachte
en, het grove vensterglas, dat zich daar
bevindt. Spr. vroeg onder deze omstan
digheden vernietiging van het. vonnis
van den vrederechter en vrijspraak.
DE STORMER SPRF.EKT
Dinsdag 18 April, des avonds van
18.45 tot 18.55 uur, spreekt de Stormer
in de Jeugdstormuitzending tot dc
rijpere jeugd over het onderwerp: ..Een
jonge pionier",
DE VESTIGING VAN LEES
BIBLIOTHEKEN
Het Letterengilde van óe Nederland
sche Kultuurkamer deelt mede.
Nieuwe leesbibliotheken zullen voor-
loopig niet mogen worden gevestigd.
Van deze bepalingen kan ia bijzondere
gevallen dispensatie worden verleend.
Derhalve zal 'n de meeste gevallen
afwijzend tforden beschikt op desbe
treffende aanmeldingen voor de Ne
derlandsche Kultuurkamer
Van nd 1 Januari 1941 gevestigde
leesbibliotheken, of filialen van lees
bibliotheken. zal opnieuw worden he-
oordeeld of zij in stand .-uilen kunnen
blijven.
VERPLAATSING KANTOOR NED.
VOLKSDIENST EN WINT~RMT LP.
•s-GRAVENHAGE. 14 April. Het
hoofdkwartier van den Nederlandschen
Volksdienst en van Winterhulp Neder
land in Den Haag is verplaatst. Met
ingang van heden is het adres als voljt
Landelijk leider van den N.V.D. (dir.-
gen van W.H.N.) riet het algemeen
secretariaat, de hoofdafdeelingen orga
nisatie en gebouwendienst in Nijmegen,
Gerard Noodtstraat 17. tel. 25476. Het
bureau van den Algemeen Gemach ig-
ae on de hoofdafdeelingen financiën,
medische zaken, sociale zaken, voorlich
ting en controle zijn gevestigd te 's-Gra
venhage, Dc n Reyweg 522, tol. tijde
lijk 33GWL