NOORD-HOLLAND
DAGBLAD VOOR
Vier jaren Rijkscommissariaat in Nederland.
Verwoede gevechten aan het Italiaansche front.
Vaart voor Europa!
Frontverkorting
in Italië.
Veertien doodvonnissen voltrokken
Uitgave:
Dagblad voor Noord-Holland N.V.
Alkmaar - Voordam C 9.
Bureau der Schager editie:
Schagen: Laan 201.
Telefoon 444 (2 lijnen).
Postrekening 66189.
ZATERDAG 27 MEI 1944.
SCHAGER EDITIE.
t Jaargang, No. 123, 4 pagina's.
Hoofdredacteur: H. M. C. SCHRöDER, Alkmaar.
Advertentie-tarief
Prijs der gewone advertenties in deze
Editie 11 ct. per ra.rn. Bij contract
binnen een jaar te gebruiken belang
rijke korting. Tarieven voor de geheele
oplage op aanvrage.
Deze Courant verschijnt dagelijks.
De N. S. B. is een door en door Nederlandsche
aangelegenheid
's-GRAVENHAGE, 26 Mei. - Op 29 Mei a.s. zal het vier jaar geleden
zijn. dat Rijksminister dr. A. Seyss-Inquart als Rijkscommissaris voor
het bezette Nederlandsche gebied zijn ambt aanvaardde. Naar aanlei
ding hiervan heeft dr. Seyss-Inquart aan den vertegenwoordiger van het
DNB te 's-Gravenhage, Otto Raible, een interview toegestaan, waarin
hij vragen over de ontwikkeling in zijn arbeidsressort beantwoordde.
hij over het algemeen zeer weinig van
politieke dingen.
Welke ervaringen hebt u. mijnheer
de Rijksminister, opgedaan ten aanzien
van het standpunt der bevolking tegen-
/er de nieuwe ontwikkeling?
Hierop antwoordde de Rijkscommis
saris o.a.:
Zeer voortreffelijk is de hou
ding van de Nederlandsche vrijwil
ligers in hun optreden aan de fron
ten. vooral in de Waffen—SS. De
SS-pantsergrenadierdiVisie „Wi
king" en de SS-Brigade „Neder
land" werden meer dan eens in het
weermachtbericht vermeld. Ook bij
de marine, luchtmacht en het NSKK
hebben Nederlandsche vrijwilligers
zich voortreffelijk gehouden. Een
bepaald aantal Nederlanders is ook
in Stalingrad geweest en daar ge
sneuveld.
Deze mannen hebben zich goede
soldaten en betrouwbare kamera
den getoond, en daarin ligt de bij
zondere waarde van hun optreden
voor het Nederlandsche volk. Im
mers, zij hebben het bewijs gele
verd, dat bij den komenden ge-
meenschappelijken opbouw van
Europa op de Nederlanders kan
worden gerekend, dat bij hen de
vereischte kwaliteiten en karakter
trekken aanwezig zijn, dat het dus
slechts aankomt op het krijgen van
nieuwe inzichten en een nieuwe
houding.
De werkelijke verbitterde vijanden
van Duitschland en het nationaal-
socialisme vindt men slechts in een
betrekkelijk kleinen kring. Het gros
van de Nederlandei's neemt een af
wachtende houding aan. De belangstel
ling voor uiteenzettingen van politie-
ken aard neemt toe. Het zoeken naar
een vorm, die met de nieuwe ontwik-
ke'"ng in overeenstemming is. is een
thans reeds merkbare geestelijke be
weging. die wij ondersteunen door waar
het slechts mogelijk is de wegen voor
dergelijke uiteenzettingen te openen.
Zoo ziet men b.v. in de pers heel open
lijke besprekingen. Pas het zich gees
telijk bewust, worden, het inzien van
de situatie, schept, de voorwaarden, om
ook in Nederland een wil te vormen
en wegen op te gaan zooals het lot
zulks vereischt.
De positie van de N.S.B.
Vraag: Vier jaar geleden bood het
politieke beeld van Nederland de veel
vuldigheid van het parlementaire stel
sel met tallooze partijen en groepen.
Thans staat in de binnenlandsche poli
tiek de Nationaal-Socialistische Bewe
ging in de Nederlanden (NSB), onder
leiding van den Leider A. A. Mussert,
op den voorgrond. Hoe hebben deze
dingen zich ontwikkeld en welke posi
tie neemt de NSB in?
Antwoord: Vier jaar geleden werd
aanvankelijk alleen de ccmmunistische
partij opgeheven en werd de sociaal
democratische partij onder controle ge
plaatst. Door andere partijen, vooral
door de pas opgerichte „Unie" werd
ae poging gedaan, met ons tot een
nieuwe verhouding te geraken, hetgeen
evenwel uiteindelijk mislukte door hun
gebrek aan vastberadenheid om de con
sequenties uit den nieuwen toestand te
trekken. De maand Juni 1941 bracht
een opheldering in het politieke leven.
De groepen, die niet tot een anti-bols
jewistische houding konden besluiten,
werden geleidelijk ontbonden, daar
entegen ontstond aan nationaal socia
listische zijde een eenwording, daar de
NSNAP tot ontbinding overging en haar
leden werden opgenomen in de NSB of
op andere wijze positieve medewerking
verleenden. De NSB. die thans dertien
jaar bestaat, werd door ons hier aan
getroffen en is dus een door ert door
Nederlandsche aangelegenheid. Zij heeft
in de afgelcopen jaren, zichzelf meer
en meer gericht naar de doelstellingen
van het nationaal-socialisme. zooals
deze reeds in Duitschland bestonden.
De vraag is wel eens gesteld, of aan
de NSB de leiding over den Staat, moet
worden opgedragen. Wij kunnen ons
echter niet onttrekken aan de verant
woordelijkheid. die wij door de bezet
ting op ons hebben genomen, zoolang
de toestand hier bepaald wordt door do
oorlogvoering.
De heer Mussert zelf ziet op dit tijd
stip zijn taak niet in staatkundigen zin.
maar veeleer in politieken zin. zoodat
hij werkt aan het vestigen van de over
tuiging. dat voor Nederland in het
samengaan met Duitschland in den zin
van de Europeeschc lotsgemeenschap
de eenige mogelijkheid gelegen is zich
te handhaven en overeenkomstig zijn
beleekenis zich te laten gelden. Dat de
NSB op groot verzet stuit is volkomen
natuurlijk, want er zijn onder de Ne
derlanders veel menschen. die zoo vast
geroest zitten in oude vootstellingen en
systemen, dat zij slechts zeet tegen hun
zin zich losmaken van den vermeenden
grondslag van hun bestaan en de nei
ging hebben om in het algemeen het
nationaal-socialisme verantwoordelijk
te stellen voor den algerneenen toe
stand en de NSB in het bijzonder voor
bepaalde moeilijkheden. Bij de NSB
Vertrouwen in de opgelegde taak.
Vraag: De Führer heeft op 18 Mei
1940, dus reeds drie dagen na de capi
tulatie van Nederland, last gegeven tot
de oprichting van het Rijkscommissa
riaat in het bezette Nederlandsche ge
bied en daarmede tot de invoering van
een burgerlijk bestuur hier te lande, in
onderscheid tot de naburige westelijke
gebieden. Toen U, mijnheer de Rijks
minister, door den Führer tot Rijks
commissaris werd benoemd en U dit
ambt nu vier jaar geleden aanvaardde,
voor welke taak zag U zich toen ge
plaatst?
Antwoord: Ik had een dubbele taak:
eerst moest gezorgd worden voor de
orde en veiligheid van het openbare
leven in het Nederlandsche gebied en
voorts ging het erom, er voor te zor
gen, dat de eischen die de bezettende
macht stelde, werden nagekomen en
dat het in dit gebied aanwezige poten
tieel zooveel mogelijk voor de oorlog
voering zou worden gebruikt, uitgaan
de van de toen wellicht nog niet duide
lijk aangevoelde, maar reeds vermoede
totaliteit van dezen oorlog. Algemeen
ging het er echter om, rekening te
houden met die geestelijke en politieke
ontwikkeling, die met het oog op den
toestand die ontstaan was door de ge
beurtenissen van het voorjaar van 1940
en met het oog op de verdere ontwik
keling van den oorlog te verwachten
was. Thans weten wij, dat deze ont
wikkeling streeft naar de vorming van
een Europeesch gemeenschappelijk ge
bied dat zich naar het oosten en naar
het westen moet handhaven en waarin
de Nederlanders de rol moeten spelen
die hun toekomt krachtens hun ligging
en krachtens hun bijzondere eigen
schappen.
Er moesten maatregelen genomen
worden, die ons controle verschaften
ook over instellingen, die niet recht
streeks tot de politiek behooren, maar
die op het oogenblik eener beslissing
door de tegenpartij tegen ons gebruikt
zouden kunnen worden. Zoo ontstond
een wijdvertakt ingrijpen in het ge
heele openbare leven. Krachtens de
totaliteit van den oorlog moesten wij
onze aandacht wijden aan alle uitingen
van het Nederlandsche leven.
Nederland's bijdrage voor een
nieuw Europa.
Vraag: Bij de opdracht, die U, Mijn
heer de Rijksministei'. te vervullen
hebt, gaat het dus buiten het bestuurs-
karakter, om het betrekken van de in
Nederland aanwezige krachten bij de
oorlogvoering, m.a.w. het gaat er om
te bereiken, dat Nederland een zoo
hoog mogelijke bijdrage levert voor
den strijd om een nieuw Europa. Hoe
kan men het resultaat van dit streven
omschrijven?
Antwoord: Het resultaat is bevre
digend. Afgezien van de Neder
landsche vrijwilligers aan de fron
ten levert Nederland vooral op
economische gebied, zoowel abso
luut als in vergelijking met andere
bezette gebieden een zeer hoogc
bijdrage. Bijzonder erkentelijk zijn
wij voor de prestatie van den Ne
derlandschen landbouw, die circa
280 menschen per vierkante kilo
meter moet voeden, en die de pres
taties geleverd heeft die voort
vloeien uit den bezettingstoestand,
n.1. het afstaan van totdusver zes
tot acht procent van de geheele
productie. In het bijzonder onder
scheidt zich verder het Nederland
sche bedrijfsleven door den grooten
omvang van zijn deelnemi..g aan
overhevelingsorders en door de
zonder moeite gepaard gaande
zelfstandige financiering van zijn
prestaties.
Ook in de tewerkstelling wordt
door de Nederlanders een aanzien
lijke prestatie geleverd.
Hier te lande verloopt dc tewerk
stelling zonder noemenswaardige moei
lijkheden. Er zijn bij Nederlandsche
arbeiders, die in Duitschland tewerk
gesteld werden, moeilijkheden ont
staan. De Nederlander is krachtens zijn
karakter en traditie weinig geschikt
voor het leven in werkkampen. Hij wil
in de eerste plaats bij zijn gezin blij
ven. Dientengevolge vermindert zijn
prestatie alleen reeds door de ver
plichte tewerkstelling in Duitschland,
waartegen ook een krachtige illegale
propaganda gevoerd wordt. Zoo komt
het vaak voor dat. arbeiders, die in
Duitschland moeten werken „onder
duiken," d.w z. zich onvindbaar maken
en dus illegaal leven.
Het probleem van de
onderduikers.
Vraag. Het probleem van de „onder
duikers" in Nederland wordt veel be-
fproken. Hoe beoordeelt u, mijnheer de
Rijksminister, dit verschijnselen zijn
uitwerkingen?
Antwoord: Voor Duitschland en
de bezettende macht is de schade
slechts gelegen in een zeker verlies
van werkkrachten, welk verlies
echter niet zoo zwaar weegt. Wer
kelijk zorgwekkend echter is dit
verschijnsel voor de Nederlanders
zelf.
Om in het leven te blijven wij
den de onderduikers zich grooten-
deels aan den zwarten handel in
levensmiddelen en verstoren daar
mee de gewone toch reeds uiterst
moeilijke ravitaillcering. Een ander
gevaar is daarin gelegen, dat dc
onderduikers in toenemende mate
in handen vallen van dc thans
bijna uitsluitend onder leiding van
communisten staande organisaties
van verzet en sabotage, zooals den
laatsten lijd steeds vcclvuldiger
is gebleken. In de verwording, die
daardor om zich heen grijpt, ligt
een gevaar verscholen juist voor
de Nederlanders zelf.
Vraag: In dit verband is van belang
de houding der Nederlanders in het al
gemeen. De bezoeker krijgt hier den
indruk van betrekkelijk grootc rust.
Bijna overal wordt hij hoffelijk en
vriendelijk bejegend en in het open
bare leven, van de sleden hoort ©n ziQt
valt een te waardeeren standvastigheid
van het standpunt te constateeren. On
danks de militaire gebeurtenissen van
de afgeloopen maanden heeft het aan
tal en de bereidwilligheid van haar
leden om op te treden geen verzwak
king ondergaan.
De invasie.
Vraag: Tenslotte moet ik de vraag
stellen waaraan men op het oogenblik
nergens kan ontkomen: Hoe ziet U,
mijnheer de Rijksminister, den toe
stand t.a.v. de te verwachten invasie?
Hierop antwoordde de Rijksminister
o.a.: De Nederlandsche bevolking, hoe
wel de vernietigende gevolgen va een
ernstigen strijd voor land en mensehen
haar duidelijk voor oogen staat, is
over het algemeen kalm. Zij ziet hoe
krachtig dit gebied beschermd is en
ondergaat met gelatenheid de Duitsche
bezetting. Het kan zijn dat er bij een
asie hier of daar storingen zullen
komen maar tot een uit de bevolking
zelf voortspruitende crisis zal het niet
komen. Wij Duitschers zijn evenwel vol
vertrouwen dat wij de taak zullen ver
vullen, die onze Führer ons in dit ge
bied gesteld heeft. Met het wapen in
de hand, wanneer de vijand zal komen,
en in orde en arbeid wanneer wij den
vrede tegemoet zien.
Luchtaanvallen op Frankrijk
en België.
De Anglo-Amerikaansche luchtmacht
heeft Donderdagmiddag Lyon en om
streken gebombardeerd. De voorloopige
balans van dezen aanval geeft 35 doo-
den en honderden gewonden op.
Naar uit Parijs wordt gemeld, is de
streek van Beauvais gisteren tweemaal
door de Anglo-Amerikaansche lucht
macht gebombardeerd, waardoor tal
rijke personen om het leven zijn geko
men.
In het departement Oise zijn ver
schillende steden aangevallen, waar
door talrijke personen werden gedood
of zwaar gewond. Een stad in de on
middellijke nabijheid van Soissons
werd met bommen bestookt. Een ar
beiderswijk werd zwaar geteisterd. In
het departement Aisne werd een trein
met werklieden met mitrailleurvuur
bestookt. Negen arbeiders werden ge
dood en een groot aantal gewond
Voorts is een stad in het departement
Var gebombardeerd. 21 personen wer
den gedood en 60 gewond. 30 huizen
werden verwoest.
Wederom aanval op Brussel.
Opnieuw heeft de Anglo-Amerikaan
sche luchtmacht een aanval gedaan
op Groot-Brussel. Een arbeiderswijk in
de voorstad werd bijzonder zwaar ge
troffen. Volgens de officieele gegevens
bedroeg het aantal geborgen dooden in
enkel'? wijken van de Brusselsche ag
glomeratie volgens de voorloopige tel
lingen twintig. Zestig personen werden
zwaar gewond.
Behalve Brussel werden ook nog
een reeks Vlaamsche en Waalsche ste
den door de Anglo-Amerikaansche ter-
reurbommenwerpers aangevallen. De
gemeente Thienen in de provincie
'Brabant werd zeer zwaar gebombar
deerd. Een 200-tal huizen werd ver
woest of zwaar beschadigd. Ook een
hospitaal werd getroffen. Er zijn tal
rijke dooden en zwaargewonden.
Ook de gemeente Hasselt werd ge
teisterd. Omstreeks het middaguur
werd de agglomeratie van Mechelen
gebombardeerd.
Tengevolge van de herhaalde bom
bardementen van Charleroi en omge
ving door de Anglo-Amerikaansche
luchtmacht zijn totdusver 60 lijken on
der de puinhoopen vandaan gehaald.
Een vijftigtal personen werd zwaar
gewond. Meer dan 100 gebouwen wer
den volkomen verwoest.
Duilsche troepen distancieeren zich naar
achtergelegen bergketen.
HOOFDKWARTIER VAN DEN FÜH
RER. 26 Mei (DNB. - Het Opperbevel
van de Weermacht deelt mede:
In het gevechtsgebied van Cister-
na zijn sterke vijandelijke pantser
formaties naar het Noorden opge
rukt. Hierdoor hebben zich de zwa
re gevechten naar het gebied ten
zuiden en ten oosten van Velletri
verplaatst, waar verbitterd gestre
den wordt. Tachtig vijandelijke
pantserwagens werden daar vernie
tigd. De dappere bezetting van
Cisterna sloeg ook gisteren tijdens
den gcheelen dag alle vijandelijke
aanvallen af. In het gebied ten
oosten van Littoria en ten noorden
van Terracina distancieeren onze
troepen zich vanuit de kustvlakte
naar de daarachter gelegen berg
keten. Vrij zwakke vijandelijke
aanvallen werden uiteengeslagen.
Ten oosten van de Liri zette de v»-
and met sterke strijdkrachten zijn
aanvallen op den sector Melfa
voort. Hij kon na heen- en weer-
golvende gevechten, tijdens welke
43 vijandelijke pantserwagens wer
den stukgeschoten, den voet zetten
op den noordelijken oever van de
rivier. Dc slag duurt ook hier met
onverminderde hevigheid voort.
Boven het Italiaansche gebied werden
gisteren in hevige luchtgevechten
tegen ver overmatige vijandelijke lucht
strijdkrachten en door de luchtdoelar
tillerie 18 vijandelijke vliegtuigen neer
geschoten. Een formatie gevechtsvlieg
tuigen viel in den afgeloopen nacht
gereed staande vijandelijke troepen en
verkeersknooppunten in het gebied ten
westen van Cassino met goed resul
taat aan.
Ti'dens de zware afweergevechten in
de laatste weken heeft ~ich een ge-
VERPAKKINGS VOORSCHRIFTEN
VOOR PAPIER EN CARTON.
Geen kolen in papieren zak
ken meer.
In de Staatscourant van 25 Mei *44 is
een wijziging van de verpakkingsvoor
schriften voor papier en carton gepu
bliceerd, waarbij deze met een aantal
bepalingen werden uitgebreid. In het
vervolg is het onder meer verboden
artikelen meervoudig le verpakken,
voorzoover niet strikt noodzakelijk ter
bescherming van de te verpakken ar
tikelen.
Vuurls is een bepaalde verpakkings-
wijze voorgeschreven aan fabrikanten
en ompakkers van: havermout, gort,
gortgrutten en gortmout, soepblokjes
jusblokjes en sausblokjes. jus- en
sauspoeders, almede jus- en sauskor-
rels en bouillonblokjes.
Van belang is ook het verbod om de
volgende artikelen in zakken of zakjes
te verpakken: beschuit in een hoeveel
heid, welke op minder dan 2 rantsoen
bonnen verkrijgbaar wordt gesteld, op
ticienartikelen. boorden en dassen,
foto's, fournituren, galanteriwaren, hoe
den en petten, brood in iederen vorm
of soort, horlogeriewaren, juweliersar
tikelen, kolen, monsters, overhemden,
schoenen en schoenonderdeelen. speel
goederen, waschgoed, briefkaarten, in-
maakvliezen, eieren en heele kazen,
ijzerwaren. Ten slotte mag plakband
voorzien van het merk „Colliband" al
leen voor buitenverpakking dienst doen.
Belangrijke transporten vinden, onder bescherming der Kriegsmarine, regel
matig plaats De veelomvattende taak dezer beschermers is van zeer groote
waarde voor Europa's toekomst.
Nederlanders, toont U den naam van „de zeevaarders van Europa" waardig,
neemt deel aan dit belangrijke werk en meldt U als vrijwilliger bij de
Kriegsmarine.
Indiensttreding bij de Kriegsmarine is mogelijk voor lederen Nederlander tus-
sehen 17—15 jaar. Aanmelding en inlichtingen bij de Marineannahmestelle West,
Plompeiorengracht 24, Utrecht: alle Hafen- en Ortskommandanturen en de ver
schillende SS-MeldesteUcn in Nederland.
vechtsgroep ander bevel van kolonel
Bode door bijzondere dapperheid on
derscheiden.
Aan het Oostfront.
Aan het front in het Oosten verliep
de dag bij geringe plaatselijke ge
vechtsactiviteit kalm. Het station
Dshankoi op de Krim werd in den af
geloopen nacht opnieuw door een for
matie Duitsche gevechtsvliegtuigen
doeltreffend gebombardeerd.
Formaties Duitsch-Roemeensche slag
vliegtuigen ondernamen doeltreffende
aanvallen op bolsjewistische troepen
concentraties en battcrijstellingen in
het gebied ten zuiden van Dubosrri.
Een bolsjewistische motortorpedoboot,
die uit de Finsche golf trachtte te ont
snappen, zonk na mijntreffers. Bij den
afweer van een bolsjewistisehen lucht
aanval op een eigen convooi in de
Noord-Noorsche wateren schoten onze
jagers van 80 aanvallende vliegtuigen
er 69 neer. Een ander vliegtuig werd
door de beveiligingsvaartuigen van
het convooi neergeschoten
Tcrreuraan vallen.
Amerikaansche bommenwerpers vie
len verscheidene plaatsen in de bezette
gebieden in hef westen, alsmede ste
den in het Zuid-West-Duitsche grensge
bied aan. Vooral in Mülhausen ontstond
schade. De bevolking leed verliezen.
Door luchtverdedigingsstrijdkrachten
werden 27 vijandelijke vliegtuigen
neergeschoten.
Geallieerd offensief
afleidingsmanoeuvre.
BERLIJN, 26 Mei (CD).
Het Duitsche Weermachtbericht,
dat in den regel een overzicht geeft
van de gebeurtenissen van den vo-
rigen dag, week Dinsdag van deze
gewoonte af om uitvoerig melding
te maken van een nieuwe fase in
den strüd aan het Italiaansche
front, welke in de vroege ochtend
uren van den 23stcn Mei. elf dagen
na de ontketening van het Geallieer
de offensief aan het zuidelijk front
met een zwaren aanval van het
bruggehoofd van Nettuno uit was
begonnen. Zoowel uit de Duitsche
Weermachtberichten der laatste we
ken als uit de officieusc commen
taren daarop blijkt, dat deze aanval
voor veldmaarschalk Kesselring,
den Duitscben opperbevelhebber aan
het Italiaansche front, geen verras
sing was. De enorm», convooien,
welke sinds maanden de Straat
van Gibraltar passeerden, wezen al
lang op een naderende grootscheep-
sche actie in de Middellandsche Zee.
De gemasseerde artillerie en tank
formaties langs den Guardigliano
en den Rapido konden voor de Duit
sche legerleiding evenmin verbor
gen blijven als de hergroepeering
van het. 8ste Britsche leger, dat in
zijn stellingen langs den Sangro aan
de Adriatische Zee slechts een
zwakke bezetting achterliet, om het
gros zijner strijdkrachten in een
breeden boog voor Casino te con-
centrceren. Tenslotte werd er van
Duitsche zijde erhaaldelijk op ge
wezen, dat de hoeveelheden troepen
en materiaal, welke de tegenstander
den laatsten tijd in het bruggehoofd
van Nettuno heeft bijeengebracht,
onmogelijk alleen maar dc verdedi
ging van dit bruggehoofd ten doel
kon hebben.
Zooals gezegd, heeft de geallieerde
opperbevelhebber in Italië, generaal
Alexander, zijn front, dat zich van de
Middellandsche tot de Adriatische Zee
uitstrekte, aanzienlijk ingekort door
het gros van het 8st Britsche leger
naar het Westen te dirigeeren, waar het
een deel der stellingen overnam, die
tot dusverre door het 5de Amerikaan
sche leger bezet werden gehouden. Om
het gevaar, dat een „naadstelling" al
tijd oplevert en waarvan de Duitschers
al dikwijls handig gebruik hebben ge
maakt. zooveel mogelijk te reduceeren
laat Alexander het 8ste Britsche en het
5de Amerikaansche leger thans als
een gesloten eenheid opereeren met
het gevolg, dat de namen der beide
commandanten van deze legers, de ge
neraals Wilson en Clark, in de versla
gen der huidige campagne nauwelijks
meer opduiken. Terzelfdertijd is er ook
alleen nog maar sprake van het geal
lieerde bruggehoofd van Nettuno en
wordt dit bruggehoofd niet langer be
schouwd als een sector van het 5de
Amerikaansche leger, waaronder het
steeds heeft geressorteerd, ofschoon
het zoowel door Britsche als door
Amerikaansche strijdkrachten werd
gevormd.
Mislukte landing.
Volgens de laatste berichten hebben
de geallieerden reeds een poging ge
daan om in den rug der Duitsche
troepen te landen. Deze poging mis
lukte. Maar van Duitsche militaire
zijde acht men het waarschijnlijk, dat
Vijf en twintig jaar
opgehangen
Aanranding, sabotage, moord, overvallen
en terreur berecht.
Eén doodvonnis gewijzigd
in 15 jaar.
Naar de Höhere SS- und Poli zei führer
„Nordwest" mededeelt, heeft het Polizei-
standgericht te 's-f-Iertogenbosch op 24
Mei 1944 de Nederlanders .Tan Roes, ge
boren 8 Februari 1918 te Delft: Jan
Noorda, geboren 10 September 1919 te
Amsterdam; Willem Oosterheers, gebo
ren 6 December 1918 te Groningen, ter
dood veroordeeld, omdat zij op 29 Maart
1944 te Groningen een overval hebben ge
pleegd op een banklooper. om hem van
een aanzienlijk bedrag aan geld te be-
rooven. Het Polizeistandgericht heeft de
daders beschouwd als geweldmisdadigers
en aangenomen, dal dooi- de daad de
openbare orde in Nederland verstoord
kon worden. De daders hebben gehan
deld in opdracht van een terreurorgani
satie, doch hebben te hunnen eigen bate
aanspraak gemaakt op oen belangrijk
aandeel in den te verwachten buit. Of
schoon de daad door het beleid van den
banklooper mislukt is. is met toepassing
van artikel 1 van de Ordnungsschulzver-
ordnung de doodstraf uitgesproken.
Het vonnis is na onderzoek van dc
gratiemogelijkheid voltrokken.
s-GRAVENHAGE. 2G Mei.
Naar de Höhere SS- und Polizeiführer
Nordwest" mededeelt, heeft 't Polizei-
standgericht 's-Hertogenbosch op 24 Mei
1944 de volgende Nederlanders ter dood
veroordeeld:
1. den ambtenaar Wilhelmus Berkcl-
mans, geb. op 31 Maart 1912 te Tilburg:
2. den textielfabrikant Rober
Spaendonck, geb. op
burg:
3. den onderhopman bij den Neder-
landschen Arbeidsdienst .Tohannes de
Jong. geb. op 27 Attg, 1916 te Vlaardingen:
4. den ambtenaar Henrlcus Verbunt
geb. op 16 Dec. 190!) l:e Tilburg;
5. den bediende Carolus Aarts. geb. op
12 Sept. 1907 te Tilburg:
6. den kantoorbediende Barend Bus-
nac, geb. op 12 Mei 1922 te Rotterdam;
7. den kantoorbediende Albertus
Meintser. geb. op 14 Dec. 1920 te Amster
dam.
De veroordeelde Berkelmans heeft als
ambtenaar bij het bureau van den bur
gerlijken stand te Tilburg deel uitge
maakt van een geheime organisatie en
sinds jaren voor ondergedoken personen
valsche persoonsbewijzen gemaakt. De
vervaardiging van de valsche persoons
bewijzen is met het oog op den aanzien
lijken omvang beschouwd als sabotage
volgens par. 1 van de Ordnungsschutz-
verordnung als een gepleegde daad be-
ri 1944 de veroordeelden De Jong, Ver
bunt. Aarts, Busnac en Meintser aange
zet tot het vermoorden om politieke re
denen van een Nederlandschen politie
ambtenaar. De veroordeelde Van Spaen
donck heeft deelgenomen aan voorbe
sprekingen over den voorgenomen moord
en zijn pistool ter beschikking gesteld
Hoewel de moord door de oplettendheid
van den Nederlandschen politieambte
naar niet Is gelukt, heeft het Pollzei-
standgerlcht de op politieke grondsla
gen berustende daad met gebruikmaking
van pu, L alinea 8 tter Oidmmgefcbuta-
.Tllll 1918 te Til-
verordnung als een gepletegde daad be
straft en tegen alle betrokkenen de
doodstraf uitgesproken. De veroordeel
den de Jong. Verbunt en Busnac heb
ben bovendien onbevoegd een vuurwa
pen in bezit gehad.
Het vonnis Is na onderzoek van de
kwestie van gratieverleenlng voltrok
ken aan de veroordeelden Berkelmans.
van Spaendonck, de Jong, Verbunt,
Busnac en Meintser. De veroordeelde
Aarts zag zijn doodvonnis gewijzigd in
15 jaren tuchthuis.
•s-GRAVENHAGE, 26 Mei. - Naar de
HÖhere SS- und Polizeiführer „Nord
west" mededeelt, heeft het Polizeistand-
gericht "s-Hertogenbosch op 24 Mei 1944
de volgende Nederlandsche burgers ter
dood veroordeeld:
1. Den ambtenaar Hermen van Rossom,
geb. op 22 Febr. 1917 te Bergen op
Zoom.
2. Den student Cornells Anna Hendrik
Wagtho. geb. op 10 Sept. 1921 te Ber
gen op Zoom.
3. Den kantoorbediende Petrus Adria-
nus juten. geb. op 6 Dec. 1918 te
Bergen op Zoom.
4. Den bakkersknecht .Tacob Everacrs.
geb. op 5 Nov. 1917 te Tholen,
5. Den landbouwer Jacob Jan Hage,
geb. op 9 Juli '21 te St. Maartensdijk.
De veroordeelde van Rossum heeft den
overval op het distributiekantoor
Bergen op Zoom op 4 Maart 1944 moge
lijk gemaakt, door den daders den in zijn
bezit zijnden sleutel tot het gebouw als
mede een teekening van het kantoor te
overhandigen. terwijl hij tevens aan
voorbesprekingen over den overval heeft
deelgenomen. De veroordeelde Wagtho
heeft verscheidene vuurwapens, munitie
en ontplofbare stof in zijn bezit gehad,
Hij heeft als lid van een terreurorgani
satie deelgenomen aan het in brand
steken van een opslagplaats van
Wehrmachtbezirksverwaltung te Bergen
op Zoom op 4 Jan. 1944, voorts dooi
inbraak in den nacht van 29 op 30 Oct
1943 opgeborgen radiotoestellen en op 26
Febr. 1944 een motorrijwiel ten behoeve
van de terreurgroep gestolen. De ver
oordeelde Everaers heeft aan Wagtho
een pistool met munitie, de veroordeelde
Hage heeft Wagtho twee pistolen ver
schaft. Beiden hebben geweten.
Wagtho de wapens voor sabotagedoel-
einden zou gebruiken. De veroordeelde
Juten heeft als lid van de terreurgroep
na de arrestatie van Wagtho diens
oens uit een bergplaats weggehaald,
de motiveering van het vonnis van
Polizeistandgericht is uiteengezet,
voor het verschaffen van wapens aan
leden van terreurgroepen alleen
doodstraf in aanmerking komt.
Het vonnis is na onderzoek van de
kwestie van gratieverleening aan alle
veroordeelden voltrokken.
RUIM BAAN VOOR HET JONGE
GESLACHT.
De titel van het door Max Blokzijl
te houden politieke weekpraatje, dat
Maandag 29 Mei over Hilversum T om
18.45 uur zal worden uitgezonden, is:
„Ruim baan voor het jonge geslaoht."
Gisteren herdacht de heer J. Bel
terman, redacteur van de Kenne-
mer Editie van het Dagblad voor
Noord-Holland te Beverwijk, zijn
vijf-en-twintigjarig jubileum als
journalist.
Het is, zegt men. geen tijd om
feest te vieren. Maar daar tegen
over beweer ik, dat men maar ééns
leeft en dat men een kwart-eeuw
nog voor geen seconde over kan
doen.
Vandaar dit stukje.
Vijf-en-twintig jaar journalist!
Het beteekent: vijf-en-twintig
jaar de worsteling met den geest
en vijf-en-twintig jaar de worste
ling met het woord. De eerste om
de krant levendig, actueel en frisch
te houden en de tweede om zijn
artikelen lezenswaardig en pittig te
maken.
Een groot Franschman heeft eens
gezegd, dat elke schrijver en jour
nalist een kemelharen pij draagt en
hij had gelijk. Want er is geen
zwaarder en ondankbaarder beroep
denkbaar dan dat van den dagblad
schrijver, die becritiseerd wordt door
heele volksstammen en die door
loopend op de wip der vijandschap
zit, want één minder vriendelijk
woord uit zijn pen kan een genera
tie tegen hem doen stormloopen.
De producten van zijn moeizamen
arbeid zijn ééndagsvliegen. In het
gunstige geval wordt er den volgen
den ochtend de boterham in ver
pakt. Meestal echter worden zij
en vooral in dezen tijd van papier-
nood nog denzelfden avond keu
rig in achten gesneden en in een
zeer nuttig, maar uiterst prozaïsch
vertrekje van de woning aan een
touwtje opgehangen.
Belterman deed vijf-en-twintig
jaar met eere zijn plicht; hij werd
vijf-en-twintig jaar opgehangen. Het
zij zoo. Hij moge zich gesterkt we
ten door het feit, dat het ons allen
ook den grootsten onder r.ns
zoo vergaat.
OVIDIUS.
V..
het niet bij deze eene poging zal
blijven. Te Berlijn wijst men er voor
al op, dat dq geallieerden van het
bruggehoofd uit niet den gemakke-
lijksten weg, welke langs de kust
leidt, hebben gekozen om zich met
het 8ste en het 5e leger te vereenigen,
maar dat zij op vrij breed front in
het Italiaansche binnenland trachten
door te dringen, wat geen ander doel
kan hebben dan de ma&a van de
Duitsche strijdkrachten aan het zui
delijk front in te sluiten.
Ofschoon de strijd een felheid heeft
bereikt, die het Duitsche Weermacht
bericht schier dagelijks in dramatische
bewoordingen schildert, en er vooral
van geallieerde zijde massa's troepen,
artillerie, tanks en vliegtuigen in actie
zijn, welke slechts met de groote veld
slagen uit het laatste jaar van den eer
sten wereldoorlog kunnen worden -v-
geleken, blijft men in bevoegde Duitsche
kringen op het standpunt staan, dat het
hier geen offensief in den werkalüJügB.
zin van het woord betreft, doch een
zeer grootscheeps opgezette aflei
dingsmanoeuvre. waarmee men Duitsch
land wil dwingen lot de grootst moge
lijke „slijtage" aan menschen en ma
terieel, en het opstellen van reserves,
die aan andere fronten moeten worden
onttrokken, om op die manier zoo gun
stig mogelijke voorwaarden in het le
ven te roepen voor den beslissenden
slag, die thans van dag tot dag zoowel
in /het Oosten als in het Westen en het
Zuiden kan los breken.
HANDELAREN IN KAARTEN VOOR
VOETBALWEDSTRIJDEN
VOOR HET KANTONGERECHT.
Voor den Amsterd. kantonrechter
mr. Engelsman hebben ongeveer 20
mannen terechtgestaan wegens het ver-
koopen op den openbaren weg van toe
gangskaarten voor voetbalwedstrijden,
hetgeen krachtens politieverordening
verboden is. Zij waren aangehouden bij
den onlangs gespeelden wedstrijd de
VolewijckersV.U.C., toen zij in de
nabijheid van het Stadion plaatskaar-
ten verkochten. Hoewel enkelen hun
ner deze kaarten tegen de normale
prijzen van de hand deden winke
liers, die met enkele kaarten waren
blijven zitten had het rneerendeel
der aangehoudenen getracht, van de
publieke belangstelling eens extra te
profiteeren Zij hadden de plaatsbewij
zen aangeboden voor prijzen, variee-
rende tusschen f 10 en f 40 per stuk.
De boeten, welke de kantonrechter
oplegde, luidden van f 100 tot f 200,
subs. resp. 1 week en 1 maand hechte
nis, degenen die de normale prijzen
hadden berekend, kwamen er met ge
ringere boeten af.
OPLICHTER VEROORDEELD.
De ex-veldwachter R. v. d. B. uit Mier-
lo, die het vorige jaar in de bosschen
rondom dit plaatsje aan het wandelen
was bemerkte op een stil plekje een da
me en een heer, die, slechts in een bad
pak gekleed, lagen te zonnen. Hij liet dc
zonnebaders een oud politic-legitimatie
bewijs zien en zeide hun. dat hij in ver
band met hun ontoereikende kleedij
proces-verbaal moest opmaken. Echter
toonde hij zich al direct bereid een en
ander nog eens door de vingers te zien.
als de zondaars over dc brug kwamen
met de kleinigheid van f 50 en een doos
je sigaretten, terwijl hij ter opwekking
de moeilijkheden schilderde, die een ver
volging voor hen zou met zich sleepen.
De overtreders besloten dan ook tenslot
te al morrend om maar te betalen, doch
later maakten zij' werk van de zaak.
waarna bleek, dat de verbalisant geen
veldwachter, maar een ontslagen gevan
gene was.
De Bossche rechtbank veroordeelde den
man tot 2 jaar gevangenisstraf. van
welk vonis hij in appèl kwam. Bij de be
handeling in hooger beroep voor het
Bossche hof elschte de advocaat-generaal
verhooging van de straf tot drie jaar.
Het Hof heeft hem thans veroordeeld
tot 2 i'2 jaar gevangenisstraf.
HIJ MAAKTE POSTZEGELS
„ZELDZAAM".
De rechtbank te Amsterdam heeft
een ongeveer 50-jarigen Franschman,
die postzegels „zeldzaam" maakte door
ze van overdrukken en stempels te
voorzien, veroordeeld tot. een jaar con
form den eisch van den officier van
justitie.