Amerikaansche overmacht bij La Ferte-Made
en Ecouche
Zware strijd in het gebied van Chartres
Het vette dezer aarde.
Uitgave:
Dagblad voor Noord-Holland N.V.
Alkmaar voordam C 9.
Bureau der Schagcr editie:
Scliagen: Laan 201.
Telefoon 444 (2 lUnen).
Postrekening 66189.
DONDERDAG 17 AUGUSTUS 1944.
SCHAGER EDITIE.
88e .laargang, No. 192, 2 pagina's.
Hoofdredacteur: h. m. c. schröder. Alkmaar
Advcrtentle-tarlef:
Prijs der gewone advertenties In deze
Editie 11 et. per m.m. BU contract
binnen een Jaar te gebruiken belang
rijke korting. Tarieven voor de ge-
hecle oplage op aanvrage.
Deze Courant verschijnt dagelijks.
Invasiefronten
Verbitterde strijd om de
bruggehoofden in
Zuid-Frankrijk
Vergeleken met den vorlgen dag
is er in den toestand Woensdag
geen belangrijke wijziging gekomen.
De eerste landingspogingen, waarbij
de Britten met zwakke strijdkrach
ten op drie plaatsen vasten voet
konden krijgen, werden in hoofd
zaak door infanterie formaties on
dernomen- Slechts in dc Baai van
St. Tropez gelukte het den Anglo-
Ainerlkanen ook zware wapens aan
land te brengen. De in den strijd
gebrachte luchtlandingstroepen en
valschermjagers bleven voorlooplg
beperkt tot twee bataljons, doch er
werden in den loop van Dinsdag
door vrachtzweefvliegtuigen nieuwe
luchtlandingstroepen neergelaten
in het gebied der drie plaatsen aan
de kust. waar de aanvallers kleine
bruggenhoofden hadden kunnen
vormen, waarom verbitterd gestre"
den wordt.
Het drledaagsche bombardement van
de versterkingswerken aan de Zuid-
Fransche kust, dat aan de landingsope
ratie vooraf ging, had geen uitwerking
op de goed gecamoufleerde verster
kingen
Het lukte den Anglo-Amerikaanschen
formatie niet om de voorgenomen
Zwaartepunten te vormen in het gebied
van St. Raphael of in de Baai van
Hyères. ofschoon zij wel op de er voor
liggende eilanden van Hyères, waarop
zich slechts waarnemingsposten bevon
den, vasten voet kregen. De eerste lan
dingspoging bij St. Raphael mislukte
volkomen en eerst bij een nieuwe on
derneming, die zij onder bescherming
van het vuur hunner zware scheepsar-
tillerie uitvoerden, konden zij ook in
het gebied van St. Raphael vasten voel
krijgen.
Succcsvalle tegenaanvallen
Behalve de zware gevechten ten wes
ten van St. Raphael, bij Maxime is ook
verder landingwaarts aan de rivier
'Angers tegen vijandelijke valschermja
gers, evenals ten westen van het
schiereiland St- Trojez, zwaar gevoch
ten. Zwaar vuur van vijandelijk
scheepsgeschut ligt nog steeds op ver
scheidene punten van de kuststrook,
zonder dat daar echter tot dusverre
nieuwe landingspogingen werden on
dernomen. De Duitsehe troepen hebben
een reeks tegenaanvallen ondernomen,
het meerendeel der vijandelijke val
schermjagers vernie.igd, en gevangenen
biftnen gebracht.
Noord-Frankrijk
tnterinf meldt over de gevechten in
Noord-Frankrijk
In Normandië breiden de Anglo-Ame-
rikanen hun aanvallen uit. hoofdzake
lijk in het gebied ten oosten van Le
Mans, Het zwaartepunt der gevechten
bleef liggen tusschen Caen en Alengon.
De pogingen der Canadeezen terrein te
winnen in de richting van Falaise en
Cone, zijn hoofdzakelijk mislukt door
den taaien weerstand der Duitschers,
die handig den zeer sterken druk ont
weken er, steeds weer vastberaden te
genaanvallen ondernamen.
Bijzonder verbitterd werd gestreden
in het gebied van St. Pierre Sur Dives,
dat tijdelijk in handen viel van de Ca
nadeezen, maar in een tegenaanval
heroverd werd. Ook ten zuidoosten van
dit gebied werden herhaalde tankaan-
vallen der Canadeezen bloedig afge
slagen. Tusschen Lalze en Orne ver
overden de aanvallers eveneens slechts
enkele kilometers terrein-
Terwijl de distancieeringsbewegingen
aan den vooruitspringenden frontbocht
ten zuiden van de Vire zonder grooten
druk van den vijand verliepen, slaag
den de Amerikanen er in ten oosten
van Donfront, bij La Ferte-Made door
de Duitsehe beveiligingen heen te
dringen. Ook in het gebied van Ecouche
weken de Duitsehe troepen uit voor
den numeriek verre overmachtigen
vijand, die zoowel naar het westen als
naar het noorden sterk opdrong.
Ten westen van Alengon kwam het
tot In heftigheid toenemende gevech
ten met vooruitgeschoven vrij zwakke
bewegelijke strijdkrachten, die doorge
drongen waren tot in het gebied van
Chartres en Dreux.
Uit de vestingszónes van Bretagne
komen geen berichten over gevechts
handelingen van eenigen omvang bij St
Nazaira en Lorient. In het gebied van
Brest drongen de Anglo-Amerikaansche
formaties dichter bij de vesting, Hun
concantraties werden met succes be-
stredep door de Duitsehe artillerie. Bij
zonder verbitterde gevechten speelden
zich weer af om St. Malo.
Freiherr von Mannerheim, de Maar
schalk van Finland, die zich na hel
aftreden van staatspresident Risto Ryt'
bereid verklaarde, het ambt van staats
president van zijn (and te vervullen,
werd door den Finschen Rijksdag In
zijn verantwoordelijke functie be-
éedigd. Na de beêedlglng wordt Maar
schalk Mannerhelm door den Finschen
minister president Linkomies gelukge-
wenseht Orbts-Holland/Pax m
Verdere landingen
Volgens de laatste Duitsehe be
richten gaan de landingen aan de
«Zuid-Fransche kust voort.
De Geallieerden trachten op het
oogenblik bij de landingsplaatsen
bij St. Raphael-anBor mes,
die ongeveer 50 kilometer uit elkaar
liggen, door meer landingen tus
schen deze plaatsen een vast brug
genhoofd te vormen.
De Duitsehe troepen bieden met-
energie tegenstand. Er spelen zich
hevige gevechten af aan beide zij
den van de rivier de A r g e n s.
Ten Zuidwesten en Noordwesten
van St. Raphael beperken de
Geallieerden zich in de bocht van
St. Tropez en bij Ca p d' A n-
t i f e r tot artilleriegevechten.
De geheele landingsactie strekt
zich hans uit over een kustgebied
van ruim 280 kilometer en omvat
ongeveer het gebied van Cannes
tot het gebied westelijk van Tou-
1 o n, doch er kan niet van e=n
gesloten landingsfront worden ge
sproken-
Men moet het meer beschouwen
als afzonderlijke landingsacties die
zich op bepaalde punten concen-
treeren, met het plan om onderling
verbinding tot stand te brengen.
Elsenhouwer bevelhebber In
Bretagne en Normandië.
Generaal Eisenhower, de opperbevel
hebber der geallieerde troepen, heeft
thans persoonlijk het opperbevel over
alle in Normandië en Bretagne strij
dende troepen op zich genomen, zoo
meldt Reuter.
Geallieerd bevel In Middel-
landsohe-Zeegebied.
Naar de Britsche berichtendienst
meldt, maakt het geallieerde commando
in het gebied der Middellandsche Zee
de namen bekend van de volgende nieu
we legeraanvoerders der Geallieerden
in dit gebied:
Opperbevelhebber is Sir Henry Mai
land Wilson (Groot Brittannië), plaats
vervangend opperbevelhebber -an com
mandeur van de Amerikansche strijd
krachten is lt.-generaal Jacob C, Be
vers (Ver. Staten), commandeur der
geallieerde trdepen in Italië is generaal
Sir Harald Alexander (Groot Brit
tannië), opperbevelhebber der geal
lieerde luchtstrijdkrachten in het ge
bied der Middellansche Zee lt.-gene
raal J. C. Baker (Ver. Staten), plaats
vervangend opperbevelhebber der geal
lieerde luchtstrijdkrachten generaal
der vliegers Sir John Slebsor (Groot
Brittannië), opperbevelhebber der ge
allieerde vloot admiraal Sir .Tohn Ctrn-
ningham (Groot Brittannië).
Bij luchtaanvallen
24 dooden
In den loop van Dinsdag zijn in
verschillende deelen van ons land
wederom door aanvallen met boord-
wapens door Anglo-Amerikaansche
vliegtuigen in sehccrvlucht onder
nomen op personentreinen, auto's,
en voetgangers, alsmede door het
werpen van bommen, onder de Ne-
derlandsche burgerbevolking 24 per
sonen gedood, 21 zwaar en 72 licht
gewond- Eenige woonhuizen en een
kerk werden door bommen zwaar
beschadigd.
Nieuwe bonaanwijzing
Oekraine sigaretten
De dienst Perszaken van het Neder-
lsndsche Oost Instituut deelt mede:
Voor de eerstvolgened distributieperio
de der Oekrainesigaretten zijn met in
gang van 18 Augustus van de roode
bonkaart de nummers 41 en 42 -en van
de blauwe bonkaart nummer 35 geldig
verklaard- De aandacht wordt er op
gevestigd, dat op 1 September a.s. van
de roode bonkaart de nummers 18, 19,
20 cn 21 en van de blauwe bonkaart
de nummers 10 en 11 hun geldigheid
verliezen. Hierop zal men na dien da
tum geen Oekraine sigaretten meer
kunnen kdopen.
Weermachtbericht
Vijand bij Falaise het front binnengedrongen
Dinard in Bretagne verloren
Nieuws in 't kort.
Door electrischen stroom gedood. - De
41-jarige melkrijder H. Tool, die op het
dak van zijn jvonlng te Uitwierda onder
Delfzijl een loshangende IJzerdraad wilde
wegnemen, kwam in aanraking met een
niet geïsoleerde draad van liet boven-
grondsche electrische net, met het ge
volg, dat hij op slag werd gedood.
Postbesteller aangehouden. - Wegens
diefstal uit postpakketten is te Assen
aangehouden de postbesteller G. W. al
daar. Hij teekende geregeld de regu's
van de pakketten met een valsche hand-
teekening en eigende zich de pakketten
dan toe. Bij zijn aanhouding werden
eenige brieven gevonden uit pakketten.
Voorts was hij bij zijn arrestatie in het
bezit van eenige poststukken, geadres
seerd aan personen in de omgeving van
Assen, welke hij niet had besteld. Hij
ls ter besohlkktng van de justitie ge
steld.
gegaan
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FUIIRER, 16 Aug. (DNB). Het op
perbevel van de weermacht deelt
mede:
„In Normandië woeden verbit
terde gevechten. waarvan het
zwaartepunt is gelegen in het ge
bied ten noorden en noordoosten
van Falaise. Dc vijand traoht
steeds weer met het grootste ge
bruik van materiaal over een breed
front in de richting van Falaise
door te breken, om zich te ve. eeni
gen met de uit het gebied van
Carrouge naar het noorden aan
vallende Amerikaansche strijd
krachten. Pas na urenlangen strijd
slaagde de vijand cr met zware
verliezen in binnen te dringen Ju
ons met steunpunten bezette front
en in zuidelilke en oostelijke rich
ting terrein te winnen.
Uit het gebied van Alcnpon naar
het oosten opJringende vijandelijke
strijdkrachten zijn in den sector
ChartresDreux in zwaren strijd
met onze beveiligingsstrfldkrachtcn
gewikkeld.
In Bretagne ging de stad Dinard na
heldhaftigen strijd verloren. De resten
van het garnizoen van St. Malo, 'die
zich na den afweer van hevige vijan
delijke aanvaUeh hebben teruggetrok
ken ln de citadel, trotseeren daar nog
steeds alle vijandelijke bestormingen.
De driemaal herhaalde vijandelijke
sommatie tot overgave bleef onbeant
woord.
Aan de Zuid-Fransche kust werden
verscheidene vijandelijke landingspo
gingen tusschen Toulon en Cannes af
geslagen. De vijand slaagde er echter
in op eenige punten der kust vasten
voet te krijgen. Hevige gevechten zijn
hier gaande. De in den rug van onze
verdedigingszöne neergelaten vijande
lijke luchtlandingstroepen worden door
onze reserves aangevallen.
In luchtgevechten. d<jor luchtdoel?/»-
schut van luchtrtiacht en marine en
door Vlootstriidkrachten verloor de vij
and boven de kust van west- en zuid-
Frankrijk 23 vliegtuigen.
In het Fransche gebied werden 164
terroristen in den strijd vernietigd.
Het gebied van groot-Londen ligt
nog steeds onder zwaar vuur der V 1.
Uit Italië worden geen gevechtshan
delingen van beteekenis gemeld.
Oostelijk front.
In het voorterrein der Karpathen be
reikten formaties van het leger en de
Waffen-tl westelijk van Sanokindrie-
daagsche harde gevechten tegen zeven
vijandelijke inanteriedivisies eenige
frontverbeteringen. Do Sovjets leden
zware verliezen aan dooden en gewon
den en verloren -51 tanks en gemotori
seerde kanonnen. 98 stukken geschut,
veel oorlogsmateriaal en een groot aan
tal gevangenen.
In de groote bocht van den Weichsel,
westelijk van Baranof. namen pantser
en pantsergrenadierformaties tegen
hardnekkigen vijandelijken tegenstand
verscheidene plaatsen en sloten zij een
leemte in het. front. Zuidoostelijk van
Warka. alsmede tusschen den Weichsel
en de Boven-Narew werden talrijke
aanvallen der bolsjewisten uiteenge
slagen.
Aan weerszijden van de Memel vie
len de Sovjets ln het gebied van Wil-
kowisjken en Raseinen met massale
strijdkrachten en sterken steun van
vliegtuigen aan. Alleen bij Wilkowisj-
Jsen slaagden zij or ln een weinig ter
rein te winnen. Alle andere aanvallen
werden met aanzienlijke verliezen af
geslagen.
Aan het Letlandsche front mislukten
noordeliik van Birsen hernleuwdé met
sterke strijdkrachten ondernomen vij
andelijke aanvallen. De bolsjewisten
verloren hierbij 40 tanks. In het pene-
tratiegebied ten zuidwesten van het
Meer van Pskof duren de heen en weer
golvende gevechten met onv .inder-
de hevigheid voort. Sterke formaties
slagvliegtuigen mengden zich hier bij
zonder doeltreffend in de gevechten te
land. De Sovjets verloren gisteren aan
het Oostelijke front 52 vliegtuigen.
Luchtterreur.
Amerikaansche bommenwerpers vie
len plaatsen in West- en Noordwest-
Duitschland aan. Door luchtverdeJi-
gingsstrüdkrachten werden 29 vijande
lijke vliegtuigen, waarvan 27 viermo
torige bommenwerpers, neergeschoten.
In den afgeloopen nacht lieten afzon
derlijke vijandelijke vliegtuigen bom
men vallen op Berlijn en het Rijn-
landsch—Westfaalsche gebied. Drie vij
andelijke vliegtuigen werden neerge
schoten".
Wij publiceerden gisteren
Woensdag 16 Aug. - Het weermachts-
bericht en algemeen DNB- en Interinf-
nieuws maakten melding van landin
gen van vijandelijke eenheden aan de
kust van Zuid-Frankriik. De invasie
was van minderen omvang dan die in
Normandië en er was ook geen sprake
van een samenhangende actie. De ope
raties geschiedden over een breedte
van 200 K.M.
De Duitsehe kustverdediging was op
alles voorbereid en daardoor mislukte
de eerste poging volkomen. Valscherm
jagers ter sterkte van een bataljon
leden zeer zware verliezen, terwijl uit
gestrekte mijnenvelden den vijand ook
noodlottig werden.
De Engelsche berichtendienst, maakte
melding van het verlies van den krui
ser „Tromp".
In Venhuizen werden de vorige week
een 15-jarige en een 7-jarlge zoon van
de familie Singer onwel. Na een hevige
ziekte overleden zij. Vermoedelijk wer
den ze vergiftigd door verkeerd voed
sel.
Amerika wenscht steunpunten
Ook van Nederland
Naar Reuter uit Washington n^eldt
heeft senator Mc Kellar uit Tennessee
Dinsdag een resolutie in den senaat in
gediend. volgens welke president Roo-
sevelt met Ecuador onderhandelingen
moet openen over het afstaan der
Galapagos-eilanden ln permanent
Amerikaansch bezit.
De resolutie, aldus zegt het bericht
verder, verlangde ook het ln bezit ne
men door de Vereenigde Staten van
alle eilanden, die noordelijk van den
equator tot den 30sten breedtegraad
voor Pearl Harbour aan Japan toebe-
hooren of onder mandaat van dat land
staan. Hiertoe moeten ook Formosa en
de Rioekioe-eilanden worden gerekend.
Verder wordt de verwerving door de
Ver. Staten verlangd van de Bermuda
eilanden en van alle West-Indische
eilanden, die thans in het bezit van
Europeesche landen zijn.
Terwijl hij zich voor de resolutie uit
sprak verklaarde senator Robert Rey
nolds. de voorzitter van de senaats
commissie voor militaire zaken, r.aar
Reuter verder meldt: „De Britten en
Franschen moeten erop worden voor
bereid. dat zij aan de Vereenigde Sta
ten, als gedeeltelijke betaling van bun
schulden aan de Vereenigde Staten uit
den vorigen en uit dezen oorlog, d i e
eilanden afstaan, welke de Vereenigde
Staten in het belang van hun veilig
heid na den oorlog noodig hebben".
Hij verklaarde verder, dat hetzelfde
voor de Nederlandsche
r e g e e r 1 n g zal gelden, „wanneer
wij het bezit van Nederlandsch
O o s t-I n d i e hebben hersteld".
STRIJDT IN DE WAFFEN jj MEDE VOOR EEN NIEUW EUROPA.
Keuringen.
Het jf-Ersatz-Kommando deelt mede: Iedere gezonde Nederlander kan zich aan
melden teneinde gekeurd te worden voor de Watfen tf (WMfcing), ft Pnntzw Gre-
n&dlér-brlgade Nederland, M-Pantzer Jager-kompagnio Schevenlngen, Landstorm
Nederland cn Germaansche |j in Nederland.
18.8.44 8—12 uur. Utrecht, jj-Ersatz-Kommando Nlederlande Nebenstello vreden-
burg 19,
13.8.44 15—17 uur, Amersfoort, Pol. Durcbgangslager, Leusderweg.
Tijdens de keuringen worden alle Inlichtingen verstrekt met betrekking tot de
verzorgiug van familieleden, duur der opleiding, extra levensmiddelen, kolen etc.
Personen tusschen 19 en 35 Jaar dio aanmeldlngspllcbtig zön voor de tewerkstel
ling. kunnen zich eveneens aanmelden en worden gedurende de verbintenis van de
tewerkstelling vrijgesteld.
Officier ln de Waffen J) kan leder worden, die na tenminste een Jaar dienst-
fd zijn
ng Is
prestatie.
Alle verdere Inlichtingen en gratis reisbiljetten voor de
heen- en terugrols verstrekken de navolgende Nebenstellen der Waf
fen jj:
Amsterdam, Dam 4.
Alkmaar, Langestraat 56.
Utrecht, Vredenbnrg 19.
Heerlen, Saroieastraat 25.
Groningen, Heerestraat 46.
Enschedé, Hengcloschestraat 30.
Eveneens b|j het H-Ersatz-Kommando Nlederlande. Den Haag, Korte Vijver
berg 5.
Vreemde maatregel
Generaal Dittmar:
Vijand probeert Duitsehe krachten
te versplinteren
Weg naar Oost-Pruisen scheen open te staan
In zijn radiovoordracht van Dinsdag over don militairen toestand heeft
lt.-gencraal Dittmar o,m. gezegd:
Wjj mogen er heden wel in alle openiykheid over spreken. In den loop
van de maand Juli zijn er dagen van zeer ernstige bezorgdheid geweest.
Wat aan Duitsehe troepen in het midden van het oostelijk front, van den
noordelijken rand der Pripjetmoerassen noordelijk tot aan Witcbsk aan
het gevechtsfront stond, had na hëldhaftigen tegenstand het onderspit
gedolven tegenover de massale bestorming der bolsjewieken, of was
weggedrongen naar de onherbergzaamheid der moerassen en bosschen
van het achterland.
Vijandelijke tanks en gemotoriseerde formaties rukten langs de wegen
en autobanen naar het westen op. Wat hun in plaatselijke versperrings
grendels of geïmproviseerde fortificaties aan tegenstand geboden werd,
werd door omsingeling ineffectief gemaakt. De weg naar Oost-Pruisen,
naar het Gouvernement-Generaal, dus naar den beneden- en middenloop
van de Weichsel, in het zuiden tot het brongebied van Weichsel en Oder,
en via de Beskidenpassen naar de Hongaarsche laagvlakten scheen voor
de bolsjewieken open te staan. Het Duitsehe oosten, dc essentieeie basis
van onze nationale weerstandskracht moest beschouwd worden als ern
stig bedreigd.
gevechtsvorm van den beweeglijk
uitgevoerden afweer. Zij hebben ge
toond, dat ook de Duitsehe soldaat op
gevorderden leeftijd nog onder bepaal
de omstandigheden tot ongewone pres
taties in staat is.
Intusschen werd aan gevechtskrach-
tige formaties aangevoerd, wat elders
beschikbaar was geworden, toen de
hoofdstootrichtingen der Sovjets
dubbelzinnig vaststonden. Ook
strijd van deze formaties was in hoofd
zaak nog van vertragenden aard en
moest dit zijn, aangezien ook hun aan
tal nog niet bij benadering e n even
wicht der wederzijdsche krachten tot
stand bracht. Maar toch kon de af
weer veel actiever gevormd worden
dan voorheen, een feit dat. op zich
zelf reeds bijdroeg tot een vertraging
van het opmarschtempo van den vij
and. Weliswaar kon..en de natuurlijke
verdedigingslinies van San. Weichsel
en Njemen niet gehouden worden, de
verovering daarvan echter werd den
tegenstander tenminste niet gemakke
lijk gemaakt.
Een essentieel ander karakter kon
den de gevechten in het Oosten eerst
krijgen, toen in steeds toenemende
mate de aanvoer van formaties uit
het vaderland merkbaar werd. In dit
nog niet geëindigde maar eerst inge
leide stadium der ontwikkeling staan
wij thans. De invloed daarvan heeft
zich reeds doen merken in eerste, vrij
groote tegenslagen voor den tot dus
verre zoo succesvollen tegenstander. De
vernietiging der' tot aan den Beski-
Ongewone prestatie van den
Duitschen soldaat
De omstandigheden die tot een
dergelijke verscherping van den
toestand hadden geleid, kunnen in
hoofdzaak tot een enkele oorzaak
worden teruggebracht: De nume
rieke overmacht van den tegen
stander. Wij weten thans, dat de
verhouding der groote eenheden
aan Duitsehe en Sovjet-Russische
zijde over het algemeen 1 op 30
bedragen heeft. Dat hierbij het
aantal gepantserde en overige ge
motoriseerde formaties aan Sovjet-
Russische zijde nog een bijzonder
overwicht opleverde, verscherpte
voor ons den toestand evenzeer
als de vele malen grootcre aantal
len luchtstrijdkrachten der bols
jewieken.
Wat daartegenover aan Duitsehe zij
de ter beschikking stond, bestond op
vele plaatsen uit troepen van geringere
gevechtswaarde. alarmeenheden, over
schietende manschappen van staven,
trossen, ravitailleeringstroepen en
soortgelijke instellingen, die tot for
maties waren samengevoegd, beveili-
glngs- en politie-eenheden. voor een
groot deel bestaande uit oudere man
schappen Zij hebben dapper gevoch
ten en zich goed gehouden onder uit
stekende leiding en met een eeniger-
mate behoorlijke voorziening van
zware wapens, zelfs in den moeilijken
den-pasweg doorgebroken Sovjet-Rus
sische infanterie divisies, de zware
tegenslag van hel derde Sovjet-
Russische pantsercorps in 't gebied ten
Noordoosten van Warschau en dc her
overing van de voor de Oost-Pruisi
sche grens liggende stad Wilkowisjken
kunnen genoemd worden als sympto-
nen voor de versterkte Duitsehe af
weerkracht.
Gezien deze ontwikkeling kan men
met verbittering de vraag stellen
welke wending de dingen aan het
•Oostelijk front volgens alle men-
schelijkc verwachtingen wel zouden
hebben genomen, wanneer datgene
wat thans reeds aan krachten kon
worden gemobiliseerd bij wijze van
voorzorg en dus tijdig ter beschik
king gesteld was. Want, dit is zeker,
wat thans mogelijk is, zou ook reeds
maanden geleden uitvoerbaar zijn
geweest. Een onuitsprekelijk woede
vervult het Duitsehe volk tegen de
genen, die door nalatigheid of be
wuste sabotage dit hebben verhin
derd, maar ook het govoel van
uiterst sterke afwijzing van die
geesteshouding, die zulke nalatig
heden, zij het ook onbewust, heeft
bevorderd. Wij hebben de aanvanke
lijke eh voortdurend opgevoerde
wanverhouding der krachten aan
onze cn Sovjet-Russische zijde
durende den eersten tijd van het
Sovjet-Russische zomeroffensief niet
alleen in het licht gesteld om de in
eenstorting van den Duitschen cen-
tralen frontsector voor het Dnitschc
volk verklaarbaar te maken.
Deze motiveering, hoe ernstig ei
van hoe groot belang zij zonder twij
fel js, heeft tenminste dezen eenen
positieven kant, dat zij ons leert, dat
er slechts bepaalde, volstrekt binnen
ons bereik liggende voorwaarden noo
dig waren om vooreerst minstens een
tijdelijk evenwicht tot stand te
brenger.. Dat is tenminste al iets. aan
gezien het toekomstige mogelijkheden
aanduidt.
Waardevolle grondslag.
Wij zouden hier ook het licht kun
nen laten vallen op het met voorbeel
dige krachtdadigheid ingeleide en
korten tijd aanzienlijk opgeschoten
werk van de Oostelijke grensverster-
kingen, het resultaat der voorbeeldige
lotsgemeenschap van een heele pro
vincie. Hier is een waardevolle grond
slag gelegd voor alle verdere stappen.
Hij heeft bij Augustowo èn Wilko
wisjken reeds zijn vuurproef door
staan en een belangrijk effect gehad
op het verloop der gevechtshande
lingen in het gebied aldaar. Gelijke
maatregelen van grootsch opgezette
fortificatie des lands zijn ter hand geno
men overal waar zich een bedreiging
van Duitschen bodem of het voorter
rein ervan afteekent. Daarmede wordt
een gemeenschapsarbeid geleverd, die
niet alleen een weerspiegeling vormt
van het Oost-Pruisische volk, coaar die
ook als in den besten zin Europeesch
kan gelden. Want ook al de niet Duit
sehe bevolkingsdeelen, die uit de vroe
ger door ons bezette gebieden met on
ze troepen naar het Westen zijn ge
trokken, zijn ingeschakeld in den ar
beid aan den Oostwal en geven het
beste wat zij hebben, omdat zij weten
dat dit werk ook tot hun bescherming
verricht wordt.
Laten wij niet vergeten, dat er thans
een scheur loopt dwars door het mee
rendeel der Europeesche volken, voor
al die in het Oosten, welke de com
munistisch georiënteerde deelen
scheidt van die welke zich uitspreken
voor hun volkswezen en die reeds op
grond van hun opvatting als boeren of
als van hun waardigheid bewuste ar
beiders de doodelijke nivelleering door
het bolsjewisme met alle scherpte
van de hand wijzen.
Een blik op den toestand in het Oos
ten zou zonder een afmeten der laat
ste gebeurtenissen in het Westen on
volledig en daardoor onbevredigend
zijn. De gevechten hier zoowel als
daar, moeten immers volgens het plan
van onze vijanden in de nauwste wis
selwerking met elkaar in verbinding
staan. Zij moeten, dat ligt voor de hand,
de Duitsehe krachten dwingen tot ver
deeling, de aandacht van de Duitsehe
leiding evenalB het gebruik der reser
ve versplinteren en op die wijze onze
afweerkracht tot een ge'eidelijken on
dergang brengen. Men kan wel zeg
gen, dat totdusverre van den kant van
den vijand niets is nagelaten om dit
voor de hand liggende plan in volle-
digen omvang ten uitvoer te brengen
De ontwikkeling die de gevechtstoe
stand aan het Normandische front
laatstelijk heeft ondergaan, vormt, dat
kan niet bestreden worden, een nieu
we zware belasting voor ons. De door
braak van Avranche heeft het gedu
rende bijna acht weken stabiel
plaatselijk begrensd gehouden front
uitgebreid tot aan den Westelijken top
van Bretagne, hier echter zonder den
tegenstander totdusverre operatieve
successen te brengen, aangezien de
Bretonscbe havens nog niet veroverd
zijn.
Veel ernstiger is op het oogenblik
de poging van de Britten en Ameri
kanen om van Le Mans via Alengon
'het over het geheel naar het Noorden
gerichte Duitsehe front tusschen Orne
en Vire uit het Zuiden in een tang te
vatten. Er zullen van onze zijde zeer
handige operaties noodig zijn om aan
dit gevaar het hoofd te bieden. Maar
wij mogen niet over het hoofd zien,
dat een losser worden der gevechts
fronten, zooals dit thans is geschied,
ook eenige kans kan bieden om doel
treffend terug te slaan, waardoor aan
den strijd om tijdwinst dien wij voor
namelijk met het oog op de toekom
stige wapentechnische ontwikkeling
voeren, steeds nieuwe perspectieven
.wordt geboden.
Op de perrons worden de men-
schen tot hyena's en duivels. Zij
loopen andere menschen onder den
voet, verwonden hen als het niet
anders kan, cn zouden desnooda ook
nog wel bereid zijn hun aspirant-
medereizigers met huid en haar te
verslinden. Alles vanwege het
plaatsje en bij voorkeur het z 11-
plaatsje. In dit opzicht Is er
tusschen de passagiers eerste, twee
de en derde klasse weinig verschil
meer. Wat geen wonder is, want
menschen, die vroeger ternauwer
nood een kaartje voor de harde
banken konden bekostigen, pralen
thans op het fluweel van de eerste
klasse, vanwege hun overvloed aan
zwarte contanten.
Nu zou men zoo zeggen, dat de
ambtenaren van de Spoorwegen
vaderlijk en sussend moesten optre
den. Dat moeten zij ook, n u meer
dan ooit, maar zij dóén het niet
altijd. Kortgeleden beleefde lk het
geval, dat een hoofdconducteur op
de lijn Amsterdam—Alkmaar alle
tweedeklas-compartimenten veran
derde in eerste klasse, zoodat de
bezitters van een kaartje tweede
klas, óf derde moesten reizen öt
eerste on bijpassen.
Het gevolg van deze dwaze en
onrechtvaardige handelwijze was
ik ben er zelf getuige van geweest!
een toestand, die aan een kleine
revolutie grensde- Gelukkig kwam
eén wijs stationschef tusschcnbeide.
die den betreffende maatregel met
een paar hartige opmerkingen on
gedaan maakte en daarmee een
hangemeen, dat beslist ontstaan zou
zijn, verijdelde.
OVIDIUS.
Inderdaad, Purmerend is een stadje,
dat, midden in het Waterland gelegen,
een centrum is voor den handel en het
punt waar vele boerengeslachten
elkaar treffen.
In de stoere koppen, die men daar
aantreft, liggen de trekken vastgegroeid
aan een eeuwenlangen strijd om het
bestaan en de zorg voor gewas en vee.
Dan is daar de dagelijksche markt,
waar het gewonnene en geteelde te
koop wordt aangeboden en waar het.
profijt van den stedeling begint.
Zoo helpen zij elkaar, de boer den
stedeling en de stedeling den boer.
Maar toen er jaren kwamen, dat de
boer zijn gewas op de mestvaalt kon
gooien en de varkens geen geld op
brachten. toen moest hij. die de voed
selvoorziening van het volk draagt
alle dagen die de lieve God geeft
behalve zijn zwaren dagelijkschen
arbeid de moeilijkste prestatie van
zijn bestaan leveren, n.1. zijn hand
ophouden bij de regeering om een paar
centjes van zijn volksgenooten-niet-
boeren.
En nu is daar de tUd, dat de stedeling
in hooge mate van den immer zoo
beklaagden boer afhankelijk is gewor
den: en er zijn boeren, die zooveel
gevoel in het taaie door den Noord-
hollandsche regens en. winden ge
streelde korpus hebben, dat zij .ver
geten, dat er andere tijden waren,
boerenmenschen die gevoel hebben
voor de kinderen van hun Volk, het
Volk, waarin zij wortelen sinds eeuwen
en dat zij gediend hebben, dikwijls
zonder te beseffen, hoe groot hun offer
was aan hen, die hun arbeid ver
achtten.
De zelfbewuste, welbespraakte ste
deling is thans in nood; en terwijl hij
een armoedig gezicht zet. tracht hij den
boer te vermurven, die zonder al die
woordenrijkdom helpt, waar en voor
zoover het hem mogelijk is.
Maar met de nood van de stedeling
steeg het aantal van hen, die uit dien
nood profijt gingen trekken en die zich
gingen verrijken aan het eigen volk,
dat zij zeggen zoo lief te hebben. Zoo
„hielpen" zij de eerlijke verdeeling
van het voedsel in het honderd en zoo
zijn zij er de oorzaak van dat de nood
blUft.
De markt te Purmerend is het tref
punt. niet alleen van allen die door
eerlijken arbeid aan den bodem zijn
producten onttrekken en van hen. die
door eerlijken koop handel drijven,
maar eveneens van al diegenen, die rijk
willen worden door uitzuiging.
Reeds in Amsterdam doet zich de
trek naar de Purmerendermarkt ge
voelen. Op de Ruyterkade staan dui
zenden op het trambootje te wachten.
Zij zijn een groot deel van den dag
onderweg om een maaltje eten op te
scharrelen, tegen prijzen, die aan het
ongelooflijke grenzen.
Gerookte paling geldt reeds lang niet
meer als volksvoedsel. Er is geen paling
en er Is tóch paling voor 12, 15 zelfs
18 gulden een pond.
Een schriel kippetje kost dertig gul
den en de prijs van gelakte kinder
klompjes bedraagt ƒ10,50 en dan ver
dient de handelaar er nog niets aan,
zoo bewéért hij. De heeren hebben
pret, want ze kennen de ware metbode.
Immers iedereen kan een controleur
zijn en ze zyn niet zoo licht te van
gen, deze zwarthandelaren. Op de neu
zen van de kinderklompjes staat het
woord „Holland", de naam van het
land, waar het houten kinderschoeisel
een derde deel van een arbeiders-
weekloon kost.
Een gladden controleur ia het ge
lukt op een dag 4 koeien en een stier
in beslag te nemen. De prijzen laten
zich slechts raden. In een stil hoekje
van een steeg wordt een pony verhan
deld, een bescheiden trekkracht tegen
een waanzinnigen prijs.
N* het middaguur trekken de Am
sterdammers en lieden uit de provin
cie naar huis terug. Wie een dikke
portemonnaie had, heeft veel te dra
gen, en wie werkt voor zijn dagelljksch
brood, gaat met een bos wortelen naar
huis of met wat aardappelen in een
tasch. Het vette dezer aarde is alleen
voor hen. die weten, hoe men op het
Volk parasiteert.
De sjouwende ploeterende arbeider,
de man die dagen van huis is om het
brood te verdienen voor de kinderen
van dit Volk want uit hen wordt
het Volk In de toekomst, niet uit een
kleine laag van profiteurs of uit een
kleine groep van bezitters die man
staat er weer eens naast.
Wanneer wordt hier een eind aan
gemaakt?
Boeren, uw volk oraagi
brood, vel en aardappelen
scheurt grasland.