WEEKBLAD BERGEN Bonnenlij st VRIJDAG 21 SEPTEMBER 1945 22e JAARGANG No. 7 ALLE COPY voor advertenties, berichten enz. kunnen tot uiterlijk Woensdag middags worden ingeleverd aan ons bureau of bij Haan's Boek handel, Stationstraat, Bergen. DE VOLKSHOGESCHOOL. «ONS BERGEN." VRIJDAG DE DERTIENDE! Aanvullende DISTRIBUTIE - PERIKELEN. „Zte duinslceek'' Redactie en Adm.C. Oldenburg, Laan weg 164, Schoorl, Giro 147071 Telefoon 268 Agentschap te Bergen Haan's Boekhandel, Stationstraat Verschijnt te Bergen en Schoorl c.a. Abonnementsprijsf 2,60 per jaar f 0,65 per kwartaal Advertentieprijs: 10 ct. per m.m., met een minimum van f 1, IK WEK DE SLAPENDEN EN ROEP DE LEVENDEN. Zaterdag 8 Sept. werd door de Direc teur-Generaal van het Departement Onder wijs Kunsten en Wetenschappen voor de vorming buiten schoolverband de volks hogeschool „De Zandhoeve" officëel ge opend. Men verwarre dit instituut niet met de bekende Volksuniversiteiten. Aan deze laatsten wordt wetenschappelijke kennis gepopulariseerd, voor het volk be vattelijk behandeld. De Volkshogeschool ziet haar taak voornamelijk in de opvoe ding van volwassenen, zij arbeidt aan de persoonlijke ontwikkeling en karak tervorming van jonge mensen. Ofschoon het volkshogeschoolwerk in ons land nog niet algemeen bekend is, is het toch al van oudere datum. Een 90 jaren terug ontstond de beweging in de Scandinavische landen. Nic Severin Grundtvig, de pro feet van het Noorden, was de grondleg ger. Hij stichtte in Denemarken met zijn verarmde agrarische bevolking de eerste volkshogeschool. Christen Kold, een volks opvoeder bij uitnemendheid, leidde op een boerderijtje te Dalung de eerste cursus, waaraan een 15 jongemannen van US jaar en ouder deelnamen. 6 maanden lang werkten ze samen en ontwikkelden lichaam en geest. Dit kleine begin zou prachtige gevolgen hebbenaan een zestigtal scholen werd later 40 pet. van de jeugd gevormd tot staatsburgers. De tweeledige werkgemeenschap, van handenarbeid en geestesarbeid heeft hen economisch sterker gemaakt, heeft het standenbewustzijn gewijzigd: daar zijn mi- nistars uit de kleine boerenstand te vin den. De lichamelijke ontwikkeling deed de arbeidsprestatie in niet geringe mate toe nemen. De volkszang stond naast turnen op de voorgrond. Vele schrijvers op het gebied van volks literatuur betraden dit terrein voor het eerst in de volkshogeschool. De Volkshogeschoolbeweging trok ook in andere landen, Engeland, Zwitserland, Duitsland de aandacht en na 1930 zien we ook in ons land de belangstelling op komen en zoetjes aan toenemen. Mooie resultaten bereikte men in de Volkshoge school „Allardsoog" te Bakkeveen, waar in Febr. 1932 een 15-tal boerenzoons 10 dagen een cursus volgden. Gedachtig aan de woorden van Bilderdijk: „In het verle den ligt het heden" laten we hier een korte beschrijving van dit eerste kamp volgen. In een kleine boerderij gelegen aan het punt, waar onze 3 Noordelijke provincies Friesland, Groningen en Drente elkander ontmoeten, kwamen 15 jonge mensen bij een. Het waren alleen ^boerenzoons en de eerste uren werd door hen dan ook ner gens over gesproken dan over varkens, kunstmest, vleesprijzen enz. Maar, aldus Dr. H. v. d. Wielen in zijn causerie over het ontstaan der V. H. Allardsoog, we gingen regelrecht tegen deze geestesge steldheid in en behandelden levensvragen, geschiedenis en aardrijkskunde enz. In 't begin werd dit zeer vreemd gevonden, maar langzaam aan ontstond er belang- stellling. Op de zevende dag haalden wij vra gen uit'n daarvoor geplaatste bus. De schrif telijk gestelde vragen werden door de lei ding behandeld. Uit deze vragen bleek, welke vraagstukken de cursisten bezig hielden. Bij de behandeling kwamen de jongens los. De dagindeling was: 's morgens ge meenschappelijke arbeid, 's middags be handeling van verschillende onderwerpen en 's avonds meer ontspannende bezigheden. Het gezamenlijke zingen bleek van grote invloed voor het verkrijgen van de goede sfeer. Uit dit kleine begin groeit iets groots: Allardsoog beschikt thans over een terrein van 100 ha., waarvan 25 ha., bouwgrond, voor een deel door de cursisten zelf ont gonnen, met rogge- en havervelden, een moestuin, een boomgaard. Verschillende gebouwen zijn verrezen, een smidse, boek binderij en een timmerwerkplaats. Wie Bakkeveen bezoekt, destreek waar over „Het oog van Allard" zijn blikken laat weiden, treft daar de Katholieke jongeman naast de Calvinist, de zoon van den kapitaalkrachtige naast die van de minder van de aardse goederen bedeelde, de verintellectualiseerde student uit de stad naast de in de natuur levende platte lander, de jongen uit het Zuiden naast die van het Noorden. Hij ziet daar de jongemannen graven, timmeren, smeden, ziet hoe vlugge vingers de toetien be spelen van de schrijfmachine, ziet hoe anderen manden vol groenten uit de tuin naar de keuken transporteren, waar voor al de grage magen wordt gezorgd, ziet hoe middag en avond worden besteed aan geestelijke arbeid. Hij voelt, dat deze werkgemeenschap een ideaal instituut is voor de opvoeding van volwassenen, hier is een levensgemeenschap geschapen, die als toonbeeld moet dienen voor de levensgemeenschap van heel ons volk. Sinds enkele jaren worden er ook cur sussen voor meisjes georganiseerd. In Noord-Holland had Schoorl de primeur. Daar kwamen in 1941 een 25-tal meisjes uit alle hoeken van Nederland bijeen. Groningen, Friesland, Zeeland, Noord en Zuid Holland, Gelderland en Utrecht waren vertegenwoordigd. Het waren meisjes van alle rang en stand, godsdienst en beroep. Het dagelijkse werkprogramma Voor het ontbijt een morgen woordje, een ernstig woord ter overdenking, uit gesproken door de leidster of een der cur sisten. Na het ontbijt een theoretische les: geschiedenis, levensvragen, stad en platteland, het zien van schilderijen enz. Daarna aan het werk in 6 werkgroepen, die iedere week wisselde. Drie groepen werkten buiten in de tuin, drie in huis: alles werd n 1. zelf gedaan, ook koken. Na de middag volgden zang, tekenen, volksdansen, handenarbeid, excursies, enz. Na de avondmaaltijd hadden de meisjes vertel- en vraagavonden. De vragenavon- den vonden velen de leerrijkste. Enige weken na het beëindigen van de cursus, toen de eerste indrukken wat bezonken waren, wendden we ons tot een der deelneemsters met het verzoek, haar mening over het volkshogeschoolwerk eens te mogen vernemen. De vriendelijke jonge dame schreef ons het volgende „Na een paar weken begon de invloed zich te laten gelden. Bij velen was er iets losgeraakt, waren er nieuwe mogelijk heden opgedoken, oplossingen gevonden voor moeilijkheden, en toen we naar huis gingen, hadden we allen het gevoel, dat we een soort vernieuwing hadden ondergaan. Hoewel ieder natuurlijk zo'n cursus anders beleeft, zal toch elk meisje ongetwijfeld een stimulans gekregen hebben tot nieuwe dadenengedachten." „Tot slot," aldus deze enthousiaste cursiste, „zou ik nog naar voren willen brengen, waarom een dergelijke cursus zo belangrijk is voor de vorming van een meisje. Ten eerste zullen vele meisjes nieuwe dingen gehoord en gezien hebben, waarvan ze meer wil len weten, dus in het algemeen een aan sporing hebben gekregen om meer kennis op te doen. Ten tweede, en dit is m.i. wel het belangrijkste, hebben we andere gezichtspunten en ideeën leren begrijpen en waarderen, hetgeen menig vooroordeel uit de weg heeft geruimd, zodat je vrijer in het leven komt te staan." In het heden ligt het verleden, in het nu wat worden zal. Het werk van Allards oog, van Diependaal, te Markelo, van Sterrebosch te Nederhemert en de Zand hoeve te Bergen zal, naar men hoopt en verwacht er toe bijdragen, dat de kloof verdwijnt, die in ons volk ontstaan is door vorming van een afzonderlijke klasse van „welopgevoeden en beschaafde lieden" en de verwaarlozing van anderen, de „onontwikkelden," de kloof, die men vindt binnen de gewestelijke volksdelen, binnen de steden en dorpen, ja binnen de be staande groeperingen volgens de verschil lende geloofsbelijdenissen. De klok in de Saksische klokkestoel op Allardsoog wekt de slapenden en roept de levenden. Zo lieflijk, zo vol zonneschijn Ik heb 't lief mijn dorpje kleen Daar aan der duinenrand, Is geen in 't hele land. Ik heb ze lief de huisjes laag, Verscholen in het groen, Omgeven door een meidoornhaag En geurig bloemfestoen. Deze woorden van wijlen Mevr. v. Reenen-Völter vertolken de gevoelens van elk Bergenaar. Vandalen hebben ons „dorpje kleen" tot een wildernis gemaakt, van de bar baarse vernielwoede zijn nog overal de sporen te vinden. De jongeren zullen niet bij de pakken gaan neerzitten, maar willen hun beste krachten geven aan de wederopbouw, al beseffen zij, dat het advies van oudere ingezetenen voor hen onontbeerlijk zal zijn. Waar eendracht macht betekent, is er besloten tot oprichting van een vereniging „Ons Bergen." Doel en streven van deze jonge vereni ging zal zijn gericht op het behoud en herstel van Bergen's schoon, handhaving van traditie en folklore en culturele vor ming van de ingezetenen. Van het voorlopig bestuur treden op als voorzitter en Secretaris de heren J. Ol denburg en G. Stockmann. Bergen kan het initiatief van de jonge vereniging slechts toejuichen en wacht vol spanning op daden. Sizzen is neat, mar dwaen is in ding zeggen de Friezen, praatjes vullen geen gaatjes. Na een rustperiode van 5 jaar kwam de toneelvereniging „Kunst na arbeid" dezer dagen haar vele vrienden verrassen met een blijspel getiteld „Vrijdag de der tiende." Onze blijspeldichters Bredero en Langen- dijk waren de mening toegedaan, dat het toneel moest dienen tot verbetering der zeden. Ze gingen bij het schrijven van hun blijspelen uit van de gedachte, dat men de mensen kon verbeteren door hun lachende de waarheid te zeggen, ze te wijzen op hun verkeerdheden. De auteurs van „Vrijdag de 13de.", Van der Heiden en H. Bakker deden als hun grote voor gangers, laten ons lachen om vele mense lijke dwaasheden als bijgeloof en waar zeggerij. Als de heer Verbaak een spijker in de muur wil slaan en zich daèrbij lelijk op de vingers tikt, is dat geen wonderhij tartte immers het noodlot, door op Vrij dag de dertiende onder een ladder door te lopen. Had hij maar geluisterd naar z'n bar bijgelovige wederhelft, bij wie kaart- leggen, horoscooptrekken, handlijnkunde schering en inslag is. Hoogst vermakelijk zijn de séances van den Oosterling. Achmed Ritzibi, die in trance allerlei dingen ziet, die bij mevrouw twijfel doen opkomen aan de huwelijks trouw van meneer. Als het huwelijksbootje danig begint te schommelen, brengt een prachtscène reddingJan Stevens lacht met Nelly de dienstbode om al die kunsten zout morsen, en het gekruist neerleggen van messen zouden ruzie geven? scherven geluk brengen Hij zal die „uit armoe aan het waarzeggen geslagen loodgieter" met z'n vrouw Leotine als „compejon" wel ontmaskeren en als de profeet bij het springen van de buis van de waterleiding opspringt en uitroept „sakkerju, sluit de Voor de week van 23 tot en met 29 Sept. 1945 zijn voor het noorden des lands alsnog aangeweze^Jj^fcofihen 626 D677 D678 **2 liter melk B692 C692 m \>/2 liter melk 627 100 gr. vlees 628 A696 B696 C696 B693 1 kg. aardappelen. Op de vleesbon kan vanaf Vrijdag 21 September '45, des middags 12 uur wor den gekocht. De bonnen voor melk en aardappelen zijn eerst geldig van Maandag 24 Sept. af. De aardappelbonnen voor de week van 16 tot en met 22 Sept. blijven geldig tot en met 29 Sept. Als compensatie voor de tijdelijk ver minderde hoeveelheid aafrdappelen is aan gewezen bon ABC 697 800 gr. brood Het Centraal Distributiebureau deelt mede, dat met ingang van Vrijdagmiddag 21 Sept. a.s., 12 uur, op bon 51 der tabakskaart 40 Engelse of Amerikaanse Importsigaretten gekocht kunnen worden. Deze sigaretten zijn van de merken Graven A, Graven Plain, Gold Flake, Player, State Express, 333, Shirley en Marvels. Men zal in het algemeen ge noegen moeten nemen met het merk of de merken welke de winkelier in voorraad heeft. Rhodesia sigaretten, sigaren of tabak mogen niet op deze bon worden verkocht. De Eng. sigaretten zijn verpakt in doosjes van 10 stuks, de Am. in pakjes van 20 stuks. De sigaretten zijn niet gebanderolleerd. De prijs der sigaretten bedraagt 60 cent per 10 stuks of f 1,20 per 20 stuks, waarbij de belasting, welke zonder banderollering is voldaan, is inbegrepen. Op de nog geldige bon 50 der tabaks- kaart en op rantsoenbonnen mogen geen Eng. of Am. sigaretten worden verkocht. hoofdkraan!" zal dit mevrouw toch wel de ogen openen. Door het hele stuk is natuurlijk een liefdesroman geweven, of eigenlijk meer dan een en het blijspel wordt tenslotte een blij eindend spel als Jan Stevens en Nelly en Hans en Molly het eens worden en Christoffel weer in genade wordt aangenomen door Cornelia. Alleen Jansje, het vaatje zuur bier, had het niet lekker. Enkele passages had men mogelijk kunnen schrappen: er zijn dingen waarvan men met Huygens kan zeggenDie schricklijkst van mij swijgt heeft allerbest geseit. H.W. van Loon beweert in „De Vrij making der mensheid," dat een schrijver geen groter lof kan worden toegezwaaid, dan dat hij iets gedaan heeft om het lachen der mensen te bevorderen. Zo bekeken, kan „Kunst na arbeid" niet genoeg worden geroemd. De spelers werden herhaalde malen luide toegejuicht voor hun verdienste lijk spel en hebben zich deze avond vele vrienden verworven. Een aantal inwoners dezer gemeente hebben zich met een adres tot den Burge meester gewend met verzoek om verbete ring in de regeling der uitreiking van de distributiebescheiden. Zij wijzen allereerst op de dikwijls on matige wachttijden in een rij, die zich uitstrekt tot ver buiten het kantoorge bouw, wat in de a.s. herfst en winter nog ernstige bezwaren zal opleveren. Bovendien kwam het meermalen voor, naar adressanten mededelen, dat het wachten vergeefs is geweest, doordat de uit te reiken distributiepapieren niet in voldoende mate aanwezig zijn, of de aanwijzingen boven de loketten onjuist bleken.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

De Duinstreek | 1945 | | pagina 1