WEEKBLAD
VRIJDAG 22 FEBRUARI 1946 23c JAARGANG No. 8
LENTE KOMT.
DEELBROODDAG EN
BEKENE.
MUZIEK VOOR DE
PIONIERS.
HULP IN NOOD.
„TUIN- EN OOSTDORP"
OP DE PLANKEN
STICHTING 1940-1945.
CULTURELE FILMS VOOR
DE JEUGD.
NEDERLANDS
VOLKSHERSTEL LUIDT
DE NOODKLOK.
LEZING „HARMONIA".
NIEUWSBERICHT.
ALLE COPY
voor advertenties, berichten enz.
kunnen tot uiterlijk Woensdag
middags worden ingeleverd aan
ons bureau of bij Haan's Boek
handel, Stationstraat, Bergen.
„de duindxeek"
Er trilt door gans de Schepping,
Een heerlijk-blijde maar:
„Ei, bloemekens en blaren,
Maak voor het feest u klaar
Lente, zij komt weer na winterse nacht,
Lente, zij komt weer in wondere pracht.
Stil, onder het sneeuwkleed, voor de ogen verborgen,
Verbreidt de natuur weer de heerlijke morgen,
Maakt zich gereed om de Bruid te begroeten,
Wil in een feestkleed haar aanstonds ontmoeten.
Statig uit de Gouden Poorten,
Treedt zij langzaam voort,
Kussend de aarde, die verlangend.
Wacht op het toverwoord.
Geuren, kleuren, licht en leven,
Zaait zij in het rond,
Windjes suizelen door de luchten
Vreugdevolle stond
Lente, zij komt weer na winterse nacht,
Lente, zij komt weer in wondere pracht.
Bergen, Februari 1946. M. N. ZWAAN.
Verschijnt te Bergen en Schoorl c.a.
Abonnementsprijsf 2,60 per jaar
f 0,65 per kwartaal
Advertentieprijs: 10 ct. per m.m.
met een minimum van f 1,
Redactie en Adm.C. Oldenburg,
Laanweg 164, Schoorl, Giro 147071
Telefoon 268
Agentschap te Bergen
Haan's Boekhandel, Stationstraat
op 24 Februari.
Oude Bergenaren zullen zich nog her
inneren, hoe vroeger op 24 Febr., op
St. Matthijsdag, in de kerk en later in
de school wittebroodbollen werden uit
gedeeld aan de kinderen en hoe op de
avond van de „deelbrooddag" de jeugd
ging „bekene", een groot vreugdevuur
ging ontsteken op de Molenkrocht.
Nadere bijzonderheden omtrent dit
eeuwenoude gebruik vind men in het
werkje van wijlen Mevr. M. v. Reenen-
Völter, dat tot titel draagt „De heerlijk
heid Bergen in Woord en Beeld" en
waarvan de tweede druk werd verzorgd
door Mevr. M. E. Baronesse Teats van
Amerongenvan Reenen. Volgens dit
interessante werkje schonk een zekere
Fop Reinersz op 8 Mei 1483 enige lande
rijen aan de Berger Kerk en stelde daar
bij de voorwaarde, dat Kerkmeesteren
door een priester elke week twee missen
zouden doen celebreren voor den dona
teur en zijn nakomelingen en verder
jaarlijks op St. Matthijsdag 24 Febr.
drie zakken tarwe schenken aan de
armen.
Na de hervorming werd in 1582 met
onderling goedvinden besloten, de missen
te laten vervallen tegen een uitkering van
f 425 aan de erfgenamen van den schenker.
De jaarlijkse uitdeling van drie zakken
tarwe bleef gehandhaafd, maar werd
later veranderd in een uitdeling van
brood aan de kinderen. Door de grote
uitbreiding van Bergen ging dit steeds
moeilijker en in 1911 werd het afgeschaft
en -vervangen door een jaarlijkse uitkering
van f 25 aan het Burgerlijk Armbestuur.
Het eeuwenoude gebruik leefde verder
alleen voort in de herinnering van de
ouderen.
Het „bekene" of vuurtjesstoken op de
avond van deelbrooddag trof men op
vele plaatsen aan: op Wieringen bijv.
op de naamdag van den H. Petrus, op
22 Febr., welke dag toen gold als het
begin van de lente; elders werden met
Pasen grote vreugdevuren ontstoken. Het
einde van de winter was voor oud en
jong een feestdag, men ontstak grote
vuren en danste er omheen en liep er
door.
Overal ging reeds weken te voren de
jeugd rond om hout, oude manden, riet,
stro, oude vaten, kortom alles wat maar
branden wou, te verzamelen voor het
maken van een grote brandstapel.
Te Bergen gingen de kinderen van
huis tot huis bedelen om beke-stro onder
het zingen van:
Ikkie, tikkie to,
Boer mag ik wat stro?
Ikkie, tikkie tarwe
Dan mag je komen warme,
Ikkie, tikkie tocht,
Al op de Molenkrocht.
Op Wieringen deed men het wat korter:
Sinte Pieter schoven
Als je niet geeft
Dan zal ik ze roven.
In Drente klonk bij het „paasvuursiepen"
de eentonige deun:
Hè'j ook oale huven
of oale wannen
die wij Poasmoandag brannen
of een bossien riet
anders hè wij poasmoandag niet.
D. L. Daalder vertelt ons in zijn
„Schimmenspel" hoe de Tesselaartjes tegen
de tijd van de „Meierblis" het grootste
festijn Van het jaar, de harten van de
bewoners trachten te vermurwen met de
smeekbede:
Hooi, hooi,
Hei je gien strooi?
Hei je gien ouwe manden?
Dan zeilen we de Meierblis branden.
Hekken en stekken en jodenpalen,
As je niet geeft dan zeilen we je halen,
Boer, laat je hekken en stekken maar staan,
Dan zeilen we z aan endenen brokken slaan.
24 Februari, deelbrooddag en bekene?
Ach, wij vinden, waar wij staren, niets
bestendigs hier beneên!
Maandagavond werd er voor de pio
niers in De Rustende Jager te Bergen
een muzikale show gegeven door het
oorspronkelijk Zaanlandse orkest „De
Boekaniers".
Voor een niet geheel gevulde zaal
speelde het orkest, met een bezetttng van
15 man, zowel klassieke- als jazz-melodiën.
Men speelde enkele stukken uit de
operette Show-boat, uit de opera Traviata
van Verdi, afgewisseld met een moderner
genre, zoals „In the mood", Chiribiribin
en een potpourrie van bekende Amerikaanse
schlagers. Vooral het laatste oogstte een
daverend applaus.
Veel succes had eveneens de cello-solo
„Berceuse de Josselin". Het geheel stond
onder de voortreffelijke leiding van den
heer Kees Kaper.
Na de muzikale show volgde er bal,
dat besloten werd met het spelen van
het volkslied. Het publiek kan op een
uitstekend geslaagde avond terugzien.
De ver. „Hulp in Nood" hield Maan
dagavond in café „Hilbrand" een alge
mene vergadering onder voorzitterschap
van den Heer van Reenen.
De belangstelling was niet groot, maar
toch groter dan voor de laatstgehouden
vergadering in Febr. '43, toen het be
stuur voor een lege zaal zat. Op die
vergadering hadden de leden kunnen
vernemen, dat er in het jaar '42 was
uitgekeerd f 1314,75 aan 55 leden. Het
saldo bedroeg toen f 564,63. Waar van
1 Mrt. '43 tot 1 Mrt. '46 niets ontvangen,
en niets uitgegeven is, beschikt de ver.
thans nog over f 564,63. Het aantal leden
bedraagt 171.
Bij de bestuursverkiezing werden de
heren J. v. Reenen, P. Leering, C. Knook,
N. Feld en C. Smit bij acclamatie her
kozen. In plaats van den heer Blank
werd met algemene stemmen tot com
missaris gekozen de heer Nic. Bijl.
De vergadering ging accoord met het
voorstel van het Bestuur, om dit jaar
weer f 1,per dag uit te keren. Ook
het bestuursvoorstel om 3 wachtdagen te
blijven handhaven, werd zonder discussie
aangenomen.
Na de rondvraag, die niets opleverde,
sloot de voorz. de vergadering met zijn
beste wensen voor 1946.
„Tuin- en Oostdorp" bracht Vrijdag
avond in De Rustende Jager een tweetal
werkjes voor het voetlicht, getiteld „Huis
met commensaals" en „Amor en bananen"
en bezorgde daarmee de talrijke aanwezigen
een genotvolle avond.
Het waren geen geweldige kunstwerken,
maar stukjes die boeiden door de levendige
dialoog en de amusante manier, waarop
alles is uitgewerkt. In het huis met de
commensaals was het weer het oude liedje
het mannetje zocht weer het vrouwtje.
De verwikkeling komt, als een tweede
mannetje hetzelfde vrouwtje zoekt. Hier
loopt alles goed af, zonder duel.
In Amor en de bananen staat weer de
vrouw als van oudsher in het midden
van het menselijke drama. De pechvogel
Isidor kan slecht opschieten met z'n bana
nen en z'n zaakje dreigt naar de kelder
te gaan. Zijn knecht kan' er beter mee
overweg, hij wordt echter aangevuurd
tot grote ijver, door z'n liefde voor de
dochter van den baas. Het slot van het
liedje is, dat Sem de zaak van de onder
gang redt, en gaat strijken met Roosje.
Met veel kleur en charme is alles ten
tonele gebracht en het publiek heeft zich
kostelijk geamuseerd. Om de maat vol te
maken, volgde er nog bal.
Namens de Stichting 19401945 be
dank ik Bestuur en leden van Bergens
Harmonie ten zeerste voor het concert
ten bate van de Stichting gegeven. Ik
zou ook andere verenigingen willen aan
sporen dit mooie voorbeeld eens te volgen,
daar de Stichting voor het helpen van
de nagelaten betrekkingen van hen, die
voor het herwinnen van onze vrij
heid gevallen zijn, zeer veel geld nodig
heeft.
N. SLUYTER.
Corr. Stichting 19401945.
Ruim 400 bezoekers trokken Zater
dagmiddag en Zaterdagavond naar het
Oranje Hotel om weer van de culturele
films, die de K.J.V.O. organiseerde, te
genieten.
Voor de pauze zagen de bezoekers
o.a. de Walvisvaart, een klein filmpje
over het leven van een „Hamster" en
een filmpje over de skisport in Zwitser
land.
Na de pauze werd de film „De Witte
Hel van de Piz-Palü" vertoond. De Piz-
Palü is de levensgevaarlijke spleet in de
bergen bij Davos. (Zwitserland)
Het fotografisch effect in deze dra
matische film was prachtig.
Al met al, de K.J V.O. heeft weer
succes gehad met zijn culturele films
voor de Jeugd.
Half Maart zal de K.J.V O. weer cul
turele films voor de jeugd organiseren.
De afd. Bergen van N.V.H. organi
seerde Donderdag in De Rustende Jager
een filmavond, waarvoor'n overweldigende
belangstelling bestond.
Vóór de film ging draaien sprak Ds.
Bierman een kort woord ter aanbeveling
van de collecte, die in de pauze zou
worden gehouden ten bate van de ge
teisterde gebieden en wees daarbij op de
ellende, die in Arnhem en andere gebieden
geleden is en wordt.
De beelden op het witte doek gaven
den toeschouwer een klein denkbeeld van
wat er in Arnhem in Sept. '44 na de
moedige poging van de geallieerden om
Nederland te bevrijden, werd vernield,
verwoest. Bruggen opgeblazen, schepen
tot zinken gebracht, straat na straat in
één grote puinhoop veranderd, monumen
ten verwoest.... Oorlogsnoodzaak? 'n Bot
vieren van de lust tot „ausradiren" bij
het „Herrenvolk"! Het was alles een
troosteloze aanblik. Maar de mens bleef
niet bij de pakken neerzitten: overal zag
men helpende handen om de Augiasstal
te reinigen, het puin op te ruimen, de
voedselvoorziening te organiseren. In 5
weken tijds werd door de Canadezen een
dubbele brug gelegd voor de zwaarste
wagens, die Noord en Zuid weer ver
bond. Een bewonderenswaardig staaltje
van het kunnen der Canadezen.
In een tweede film werd de noodklok
geluid over de geteisterde gebieden, waar
dood en verderf rondwaarden. Ratten,
mijnen, geen schut tegen wind en weer
ende winter op komst! Wat moet
daar geleden zijn. Maar ook hier: wel
gebogen maar niet gebroken. Overal
handen, handen, handen.
In de pauze werd een collecte gehouden,
die f 355,80 opbracht.
Na de pauze werd „De spooktrein"
vertoond, een spannende film, die wel in
staat was de gedachten een ogenblik af
te leiden van al het leed, al de ellende,
waarvan de toeschouwer getuige was ge
weest.
De afd. Bergen van „Harmooia" houdt
op Dinsdag 26 Febr. a.s. n.m. 8 uur in
Hotel Kreb een Prop. lezing door de
Gebr. Gmelig Meijling uit Bloemendaal.
Deze lezing zal worden opgeluisterd met
lantaarnplaatjes over medianiek verkregen
schilderwerk, Parrafin-, Boetseerwerk en
foto's met z.g. intelligenties (gestorvenen).
Het veelzijdige mediumschap der beide
broers en de manier waarop zij dit naar
voren brengen belooft zeker een interes
sante avond.
Voor kaarten kan men zich vervoegen
Broekbeeklaan 26 en voor zover nog
aanwezig 's avonds aan de zaal.
„De Netherlands Information Service
for Market Research", Anton de Haenstr.
118, Den Haag deelt mede, dat zij, die
bij andere instanties onvoldoende mede
werking menen te ondervinden, ofwel
door trage behandeling in de goede
voortgang van hun exportplannen worden
belemmerd, zich onverwijld tot haar
kunnen wenden. Hierin begrepen, gevallen
inzakevergunningen, deviezen, transport,
reisgelegenheid, nieuwe relaties, in
schrijvingen. enz.