WEEKBLAD Kiest de 1 BERGEN No. 1 van Lijsi 1 VRIJDAG 19 APRIL 1946 23e JAARGANG No. 16 Qoedz l/cifdafy ENGELS OF ESPERANTO? DE ORANJEVERENIGING HERLEEFD. CULTURELE AVOND VAN K.J.V.O, V.V.V. ORGANISEERT EEN VOORDRACHTAVOND Ingezonden mededeling Deze ervaren stuurman 4moet aan het roer blijven. „DE MASKERSPELERS" BONTE AVONDEN PALMPAASBOOMPJES EN PAASEIEREN. LIEFDADIGHEIDS VOETBALWEDSTRIJD /Wen DE VINKENKROCHT ONDER DE LOUPE. PROPAGANDA- VERGADERING Partij van de Arbeid. Redactie en Adm.C. Oldenburg, Laanweg 164, SchoorI, Giro 147071 Telefoon 268 Agentschap te Bergen Haan's Boekhandel, Stationstraat Z)e duwdzeeU" Verschijnt te Bergen en SchoorI c.a. Abonnementsprijsf 2,60 per jaar f 0,65 per kwartaal Advertentieprijs: 10 ct. per m.m. met een minimum van f 1, Goede Vrijdag, van Uw Kruishout Straalt in 's werelds donkerheid, De triomf van Godes Liefde, Die de mensheid nog bevrijdt. Toen na uren van vertwijfeling In de Hof Getsémané, Onze Heiland had verwonnen, Angst en vrees ging van Hem heen, Toen, toen daald' als zeeg'nend manna, 's Vaders kracht in Zijn gemoed, Gaf Hem kracht tot 't zware lijden. Gaf Hem lijdens-stervensmoed. Man van Smarten, bitter was Uw lijden, Doch strijdende ontvingt Gij kracht: Gode lof, op Golgotha is 't wonder Van Gods Liefde schoon volbracht. Bergen Maartje. N. Zwaan Ouderavond openbare school. Reis om de wereld met Esperanto. Met het steeds toenemende verkeer, waardoor de grenzen a. h. w. wegvallen, wordt de behoefte aan één taal al meer gevoeld. Kan een nationale taal als het Engels hierin voorzien of is een kunst matige wereldtaal als het Esperanto ver kieslijker Op de laatstgehouden ouderavond van de openbare school vormde deze vraag een punt van bespreking. De heer Pascha hield een pleidooi voor het Esperanto. Na een korte uiteenzetting van het ontstaan en de logische constructie van deze taal, gaf hij een overzicht van de geweldige groei van het aantal be oefenaars in alle delen der wereld. Bijna geen land of de esperantist vindt er geestverwanten en op congressen, waar men elkaar ontmoette, bleek de bruikbaar heid van deze wereldtaal. Het Engels wees spreker af als te moeilijk en omdat een nationale taal in een ander land moeilijk ingang vindt, gewoonlijk gepaard gaat met uitbreiding van macht. Voor de school geeft spr. de voorkeur aan Espe ranto: kinderen, voor wie de lagere school eindonderwijs is, hebben niet aan een beetje Engels en de leerlingen, die wel verder studeren, zullen van de studie van het Esperanto kunnen profiteren bij verdere taalstudie. De heer Schekkerman was het eens met den eersten spreker wat betreft de behoefte aan één wereldtaal, maar achtte het Engels daarvoor het meest geschikt, vooral voor Nederland, dat economisch en cultureel gericht is op de Westerse landen. Engels moeilijk te leren Dit bezwaar heeft men ondervangen door een eenvoudig Engels, een grond-Engels samen te stellen, een z.g. Basic-English, bestaande uit 880 woorden. Hiermee is het mogelijk zich volkomen verstaanbaar te maken. Gaat een kind, dat dit Engels heeft geleerd, toch verder studeren, dan kan het voort bouwen op dit eenvoudige. Als de heer Pascha opmerkt, dat dit z.g. Basic-English niet gewild is, en niet voldoende, beroept de heer Schekkerman zich op een uitspraak van Churchil, dat het mogelijk is zich volkomen verstaan baar te maken. Na dit pro en contra werd een serie lantaarnplaatjes vertoond, waarbij de heer Slinger zeer onderhoudend vertelde van zijn reis rond de wereld met Esperanto. De ouders zullen nu verder hebben uit te maken, wat zij voor -hun kind in de zesde klasse het beste achteneen cursus Engels of een cursus Esperanto. Met het oog op het vergevorderde uur werd besloten het volgende punt van de agenda: „Waarheen met uw kind na de zesde klasse?'' aan te houden voor de komende ouderavond. De Oranjever., die in 1940 als een der eerste slachtoffers viel, is weer herleefd. Het Oranje-comité, dat in de Meidagen van 1945 optrad, en dank zij de steun, die het in zo ruime mate van de burgerij mocht ondervinden, verschillende feeste lijkheden in Mei en Augustus organiseer de, beschouwt nu haar taak als geëindigd. Het lost zich op in de oude oranjever eniging en treedt terug in vergetelheid. Woensdagavond had de eerste ver gadering na 1939 plaats in De Oude Prins. Er werd een bestuur van 9 leden gekozen, zoals het oude huishoudelijk reglement dat voorschrijft. In dat bestuur nemen zitting de heren: H. L. Baron Teats van Amerongen, voorzitter, P. Baretta, 2e voorz. Z. A. van Soest, secr., A. Haakman, 2e secr., C. Beekman, penningm., C. van Son, 2e penn., A Lek, j. Onrust en Jb. Swaag. Verder werd de aandacht gevraagd voor de a s. her denking van de bevrijding. Na ampele bespreking werd een voor lopig programma samengesteld, dat verder door het bestuur zal worden uitgewerkt. De verg. besloot verder nog, dat de verjaardagen van het Koninklijke Huis ook in Bergen niet onopgemerkt zullen voorbijgaan. Waar ook voor de Oranjevereniging geld de nervus rerum is, de ziel van de negotie, zal straks door een lijstencollecte een beroep gedaan worden op de inw. van Bergen. Op stap met Jan Strijbos. Zaterdagmiddag maakten tal van K.J.V.O -ers en anderen met Jan Strijbos als gids een uitstapje naar Texel. Deze natuurvriend en vogelkenner en.... ge zellige prater, dwaalde met zijn gevolg langs de broedplaatsen van zilvermeeuwen, visdiefjes, sterns, kapmeeuwen, lepelaars enz., door de polders en langs boerde rijen en opende daarbij niet alleen de ogen voor heel die wondere natuur, maar ook de harten. Onze gevederde vrienden zullen niet meer hebben te vrezen voor verstoring van hun nesten en vele na tuurliefhebbers zullen zich in de toekomst beijveren ze door de winter te helpen. 's Avonds volgde een trip naar Spits bergen en werd kennis gemaakt met vorkstaartmeeuw, eidereend, papagaai duiker, dat deftige ouwe heertje, alken enz. enz. en de oude Vikings. Onver getelijk mooi waren die steile rotsen, waarvan elk randje, elk nisje een vogel paar droeg Het was een grandioos schouw spel De avond, de laatste van de door de K J.V.O. in dit seizoen georganiseerde culturele filmavonden, die een 3200 be zoekers trokken, werd besloten met een praatje over de walvissen in verband met de straks ter walvisvangst uitvarende Willem Barendsz., waarmee Jan Strijbos een tocht naar Antarctische streken hoopt mee te maken. De verleiding is groot hierover meer, veel meer te vertellen, maar de papier schaarste eist een punctum. Om de mens na de barre tijden, die achter ons liggen, weer wat nader tot de cultuur te brengen, nodigde het bestuur den groten kunstenaar Jan Musch uit, ten voordrachtavond te geven. Het werd een avond van kunstgenot, waarmee het bestuur zeer velen aan zich heeft verplicht. De acteur opende de avond met een fragment uit Vondel's Lucifer en wel de beschrijving, die Appollion geeft van het Paradijs en het eerste mensenpaar, waardoor de jaloezie der engelen wel moest worden opgewekt. Deze verzen, die behoren tot de beste uit het hele treurspel van onzen grootsten dichter uit de 17e eeuw, te horen zeggen door een kunstenaar als Jan Musch was een hoog kunstgenot. Als tweede dramatische fragment met een meer humanistische tendenz had de voordrachtkunstenaar gekozen de parabel van de drie ringen uit Nathan de Wijze, het laatste dramatische werk van Lessing. Als de Jood Nathan door sultan Saladin voor de vraag gesteld wordt, in welk geloof hem de waarheid het meest is ge bleken, in dat van den Jood, den Muzel man of den Christen, dan redt hij zich uit de moeilijkheid met de parabel van de drie ringenhet zijn niet enkel kinde ren, die men met een sprookje afscheept. De parabel? Een vader is in 't bezit van een kostbare ring met opaal, waarvan 'n zeldzame kracht uitgaat, 't Is in zijn ge slacht de regel, dat de meest geliefde zoon de ring erft en daarmee het eerstgeboorte recht. De vader heeft drie zoons, die hij alle evenzeer bemint en ieder op z'n beurt de ring belooft. Zullen er bij zijn dood twee van zijn zoons teleurgesteld moeten worden Door het namaken van twee ringen, die op het uiterlijk niet van de echte te zijn onderscheiden, is de moeilijkheid ondervangen. Maar na de dood van den vader rijzen er toch moeilijkhedenelk der zoons meent de echte ring te hebben en eist de daaraan verbonden rechten op. Wie heeft de ware ring? Het is niet aantoonbaar! Welk van de drie geloven, Christendom, Islam of Joodse geloof is het ware geloof? Van William Shakespeare was gekozen een fragment uit „Julius César," n.l. de redevoeringen van Brutus en Marcus Antonius. Als Julius César, die zich had meester gemaakt van het hoogste gezag in de Romeinse staat, gevallen is door de hand van Brutus en Cassius, geeft Brutus aan het volk rekenschap van z'n daad, die hij beweert bedreven te hebben, niet omdat hij César „minder" lief had, maar omdat hij Rome „meer" liefhad en het volk juichte hem toe. Maar het zou spoedig verkeren, ook Brutus zou onder vinden hoe wispelturig de volksmenigte is. Als Marcus Antonius zijn lijkrede houdt, keert de menigte zich tegen den moordenaar en toch.... Brutus was een achtenswaardig man! Het „vandaag Hosanna, morgen Kruist hem" herhaalde zich weer eens. De rest van het programma was van een lichter genre, VanGuido Gezelle, den Vlaamsen dichter pastoor, met zijn grote liefde voor de natuur, die mijmerende zit bij het ranke, ruisende riet, die spreekt met het kringelende watertorretje, wer den voorgedragen het „Mezennestje "en het S. L. MANSHOLT Min. van Voedselvoorziening, Landbouw en Visserij „Schijverke" dat den dichter vertelt hoe het maar steeds schreef en herschreef de heilige naam van God. Bewonderenswaardig was dit spel van klank en rhythme, waarbij men het meesje hoorde springen van tak op tak. Het eerste gedeelte eindigde met een bruiloftsdicht van Jan PrinsHolland was de bruid en de lentezon de bruidegom. Na de pauze volgden enige berijmde monologen van J. fi. Paradies, goede amusementskunst. Een „overjarig blad" doet een oude heer zuchten: „het is sneu as je ouwer' wordt" en als Jan Musch met de kraag van z'n jas hoog opgezet .met deze woorden heengaat, volgt hem een hartelijk applaus. In „Een oude Leidseweg" doemt het oude verleden opin een statiekoets passeert een deftig lid van de Staten- Generaal uit de glorietijd van de 17e eeuw, toen onze republiek le roi soleil, den Franse zonnenkoning, in zijn dier baarste plannen dorst te dwarsbomen. Dan als tegenstelling een man, weer een lid van de Staten-Generaal, die zich een weg baant door de razende menigte auto's, motoren en fietsen, alle op weg naar een andere strijd tegen Frankrijk, nu uit te vechten op het groene gras tapijt van het Stadion. „Kamperen is gezond", voor een appel en een ei word je kerngezond. Maar na twee dagen is het enthousiasme van de twee jonge mannen tot onder nul gedaald en trachten ze al hun duur betaalde kam- peerbenodigdheden voor elk aannemelijk bod van de hand te doen. In „Uit liefde voor de Kunst" wordt een loopje ge nomen met een dame uit Den Haag, heel goed geparenteerd, die zich in haar vrije tijd (had zij wel anders?) wijdde aan de kunst. Bij vrienden en kennissen overal prijkten haar stillevens aan de wand. Een expositie (pa had de duiten) zou haar roem nog meer verbreiden. Gestroomlijnde auto's voeren tal van bewonderaars aan. Dan komt de krantenman. Hij weet als een goed diplomaat zijn gedachten achter veel woorden te verbergen. Zo wordt de jonge dame, die de kunst aanbidt, in de recensie, haar eerste minnebrief, al be drogen. Met f.C'est la vie" werd deze avond van hoog kunstgenot besloten, een over peinzing van lief en leed van 's mensen lot. Voor het oog van een ouden man uit Vlaanderen rijzen beelden op uit het verleden, zijn jongelingsjaren, zijn huwe lijk, de geboorte van een jongetje. Het ouderhart vloeide over van weelde, liefde en dank. Het knaapje groeit op tot een veel belovende jongeling, de hoop en trots van de ouders. De oorlog komt, la guerré. Emile gaat pour la patrie. Emile valt op het veld van eer. Moeder weent aan het graf van den onbekenden soldaat, weent, weént.... Eenzaam en verlaten blijft de oude man achter. C'est la vie. De heer D. Klomp, voorz. van V.V.V. was de tolk van alle aanwezigen, toen hij den voordrachtkunstenaar dank zei voor deze avond van hoog kunstgenot. In tegenstelling met ons vorig bericht, waarin wij mededeelden, dat de uitvoe ringen van „De Maskerspelers" zouden plaats hebben op Dinsdag 24 en Woensdag 25 April, wijzen wij er op, dat dit moet zijn Woensdag 24 April en Donderdag 25 April a.s. Zoals uit de advertentie in dit blad blijkt, wordt opgevoerd het toneelspel „Loods aan boord" van den bekenden schrijver Jan Fabricius. Wij zullen van de inhoud van dit stuk hier niets mededelen, doch wij menen, dat zeer zeker vele bezoekers over de keuze hiervan voldaan zullen zijn. Als gewoonlijk zullen „De Masker spelers" alles in het werk stellen om de opvoering zo goed mogelijk tot zijn recht te doen komen. Een gezellig bal zal de avonden besluiten. Voor niet-donateurs zijn nog plaatskaarten verkrijgbaar bij de boekhandelaren G. Schoelink en P. J. de Haan. Voor verdere bijzonderheden ver wijzen wij naar de aanplakbiljetten. Lachen is gezond De Arbeiders Toneelvereniging Bergen organiseerde Maandag en Dinsdag in café Nieuwendijk een paar bonte avonden, waarvoor grote belangstelling bestond. A.T.V. had zich voor deze avonden verzekerd van de medewerking van het Trio Leo van Norden uit Haarlem. De eivolle zaal heeft volop genoten van het elk-wat-wils programma. Het Trio, de drie musketiers, de drie gezworen kame raden, hadden uitbundig succes met hun muziek, zang en voordrachtLeo van Norden, de pianovirtuoos en zijn makkers waren van alle markten thuis. Ook de leden van A.T.V. zetten hun beste beentje voor. Enkelen vergastten het publiek op aardige liederen en werden hartelijk toe gejuicht. Mevr. Smit-Hart, aan de piano begeleid door Mevr. Schuhmacher, zong een lied ter nagedachtenis van hen, die vielen. Zo wisselden luim en ernst. Het enfant terrible Mej. J. v. d. Zei bezorgde moeder, tot groot vermaak van de aan wezigen, een benauwd half uurtje met alles wat zij er uitflapte. Zo ging het door, een beetje van dit, een beetje van dat, aan beide zijden van het voetlicht was men tevreden, de bonte avond werd een succes, een feestavond. Haentien op 'n stokkien Bedelt om 'n brokkien, Bedelt om 'n brokkien brood. Anders geet het haantien dood. Dit oude deuntje kan of kon men in onze oostelijke provincies, het palmpaas gebied, horen op Palmzondag, de Zondag vóór Pasen, als de kinderen hun palm- paasboompje vol trots lieten bewonderen door vrienden en kennissen. Ook hier in de buurt kent men nog het „haentieu op een stokkien", het van deeg gebakken haantje, dat met zijn krentenoog guitig rondkijkt vanaf zijn verheven zitplaats op een met gekleurd papier en sinaasappels versierde stok. Waarschijnlijk is dit nog een overblijfsel uit de tijd, dat Palm zondag gevierd werd met een plechtige processie, waarin een daartoe aangewezen persoon, die Jezus voorstelde, op een heuse ezel meereed. Later werd dit vervangen door een houten Christusfiguur op een houten ezel. De Vlamingen noemen Palmzondag daar om wel eens „Ezelsfeest". In zo'n processie ter herdenking van de dag, waarop Jezus, Jeruzalem binnen trok, werden ook palmtakken meegedragen, waaraan onze Palmhaantjes dan zouden herinneren. Een veel gebruikelijk Palm- paasversje voert ons vanzelf naar de paaseieren. Palm, Palmpasen! Hei, koerei Over ene Zondag, Dan krijgen wij een ei. Eén ei is geen ei, Twee ei is een half ei, Drie ei is een paasei! (De drie eieren herinneren aan de Heilige Drie-eenheid) „Over ene Zondag" dat is Pasen, het feest van de opstanding. In vroegere tijden uitte de Paasviering zich veelal in werken van liefdadigheid ter navolging van Jezus' voorbeeld, lezen we in Het bonte boek van Van Dockum. Rijke mensen gaven kleren en eten aan de armen. Vandaar vermoedelijk onze Paas eieren. In de 16e eeuw, lezen we, deden de jongens te A'dam een rondgang door de stad onder het maken van oor verdovende muziek en kregen dan eieren. Was de oogst groot genoeg, dan zocht men een plekje om ze te koken en dan werden ze binnen een met krijt getrokken cirkel gelegd. Ieder op z'n beurt trachtte dan met de punt van z'n voet eieren uit de kring te stoten. Een ander spelletje met eieren is het z.g. eiertikken, dat men bijvoorbeeld in de buurt van Deventer kon zien op de Paas- weide op de Worp. In Bergen mochten vroeger op huize Cranenburgh van de fam. Van Reenen de kinderen met Pasen paaseieren zoeken, mooie gekleurde. „Over ene Zondag, dan krijgen we een ei?" Ach, wij vinden, waar wij staren, niets bestendigs hier beneênf op Maandag 22 April. (2e Paasdag) Een initiatief comité heeft het mooie plan opgevat om een wedstrijd te orga niseren tussen een Bergens elftal en Alc- maria Victrix I. Getsémané, Hof van bereiden tot de grote smartegang naar Golgotha, 't verheven einde, plaats van ondergang Pasenheerlijk, reine vreugde, morgen der verrijzenis Gode lof, het Licht zal triomferen, over al wat duister is. Bergen Maartje N. Zwaan De netto ontvangsten van deze ont moeting komt ten bate van de jeugd van het dorp Putten, dat in de oorlogstijd zo zwaar heeft geleden. De elftallen zien er als volgt uit: P. Brakenhof Berdos Koster Urbanus B.S.V. B.S.V. Voorthuis Dekker Schotten B.S.V. Berdos Berdos Bijwaard Brouwer Jb Schmidt Jn Schmidt Berdos B.S.V. Berdos Berdos Jb. Tuyn B.S.V. W. Schmidt P. Godvliet Fr.v. Meenen G v.Wieringen H. ten Herkei J. Rootring K, de Grand F. Venema J. de Waal H. Maasen Vasbinder Zoals U ziet een combinatie van spelers uit beide plaatselijke clubs. B. en W. van Bergen stelden voor deze wedstrijd een bronzen medaille be schikbaar. Muzikale medewerking wordt verleend door Bergen s Harmonie. Afmars van station om 2 uur. Het comité hoopt op een grote belang stelling te mogen rekenen. Zie verder de advertentie in dit nummer. Er wordt veel gedaan om Bergen zo mooi en aantrekkelijk mogelijk te maken. Komt men nu langs de Breelaan en ziet men de Vinkenkrocht als een woestenij en als cultuurgrond waardeloos, stelt men onwillekeurig de vraagkan daar nu niet eens iets moois van gemaakt worden? Als men daar bijvoorbeeld eens een gemeentelijk sportpark van maakte. Voor voetbal, korfbal, tennis of zwem- basin en desnoods een volière en vijvers. Dan om het geheel een beplanting van bomen, heesters enz., doch vooral geen schuttingen of iets dergelijks, maar groenblijvende beplanting zoals dennen en coniferen. Dit plan, uitgevoerd met de mooie opgaande bosschen en duinen als achtergrond, is dan een levenze en steeds vernieuwende reclame voor Bergens mooie natuur. Een Bergenaar. Er was slechts matige belangstelling voor de Donderdag in De Rustende Jager gehouden propagandavergadering van de P.v.d.A., waar als sprekers optraden de heren J. Harmse, lid Landelijk Bestuur en Kapt. Pielage, R.K. Christofoorgroep. Het was niet als voorheen, toen men in de tijd van de heroïeke verkiezingsstrijd kon lezen van druk bezochte vergaderingen, waar door de schok der opinies de propa gandisten van de ene partij door de on stuimige aanhangers van een andere partij uitgeknokt werden. De heer Harmse begon met een vergelijking te maken tussen de stembusuitslagen van 1918 en 1937 en wees er op hoe er in de 19 jaren zogoed als geen wijziging was gekomen in de machtsverhouding tussen de partijen. Er was een soort van verstarring ingetreden. De oude partijen hebben, aldus spreker, het hare bijgedragen tot wat ons land is, maar terugkeer tot de vooroorlogse ver houdingen zou voor ons land een ramp betekenen. Spr. memoreerde hoe de antithese is doorbroken en hoe tevens een door braak van de klassentegenstellingen tot stand is gebracht. Niet alleen kunnen allen zonder iets prijs te geven van hun gods dienstige overtuiging in de P.v.d.A vrucht baar samenwerken, maar ook arbeide'S, boeren, tuinders, middenstanders en intellec tuelen kunnen samenwerken, gedragen door de wil totverniewing Spreker nam stelling tegen de communisten en de Partij van de Vrijheid. De R.K. Volkspartij, adus spr. schenkt geen klare wijn. 9Febr., de dag van de oprichting van de P.v.d.A. aldus eindigde de heer Harmse zijn betoog, was 'n historische datumopdie dag werd een oud verleden afgesloten. Of wij er straks met vreugde op zullen kun nen terugzien hangt af van de kiezers. 17 Mei zal een dag van spanning zijn. De P.v.d.A. wacht in spanning, maar met vol vertouwen. Tegenstanders kruisen de degen. De heer L. Schuil bleek het in vele op zichten niet eens te zijn met de P.v.d.A. Van een doorbraak van de klassente genstellingen tussen arbeiders, boeren, tuin ders, middenstanders en intellectuelen kon z.i. niet gesproken wordendaar waren geen

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

De Duinstreek | 1946 | | pagina 1