WEEKBLAD
DAG VAN ROUW
dUitifadUtiieuws
VRIJDAG 15 NOVEMBER 1946
23c JAARGANG No. 44
„Dank aan allen, die hier liggen"
Een grote menigte verzamelde
zich Zondagmiddag op de doden
akker rond de onder bloemen be
dolven graven van de oorlogs
doden ter herdenking van hen,
die hier ver van huis een laatste
rustplaats vonden.
Bergen's Harmonie opende de
plechtige bijeenkomst met het
spelen van het Largo van Handel.
Hierna besteeg Burgemeester
Dr W. Huygens het spreekge
stoelte en sprak:
Hier bij deze graven zijn wij
bijeengekomen om de mannen te
gedenken, die voor de bevrijding
van ons vaderland gevallen zijn
in de strijd tegen een wereld
overweldiger, die onze hoogste
zedelijke waarde bedreigde.
In de gehele geallieerde wereld
wordt deze herdenkingsdag ge
houden en wij komen samen op
de begraafplaats van hen, die
hun leven moesten offeren om voor
ons en onze kinderen de soort
van samenleving ie waarborgen,
die volgens onze christelijke op
vatting de enig aanvaardbare is.
De gevallenen zijn vreemden
voor ons, doch zij zijn voor ons
een symbool, een symbool van
onze bevrijding en van onze ver
bondenheid met andere volken.
Deze begraafplaats is de stille
getuigenis van de wereldstrijd,
die gewoed heeft en die zo on
noemelijk veel leed over haast
alle volken heeft gebracht, een
leed waaronder het mensdom nog
jaren en jaren gebukt zal gaan.
Wij voelen ons hier verbonden
met de nabestaanden van de ook
voor ons heil gesneuvelde vreemde
soldaten. De sympathieke instelling
van het adopteren van graven
van deze begraafplaats zal het
persoonlijk contact met de familie
leden van de gevallenen tot stand
brengen. Daardoor zal het besef,
dat alle volken gemeenschappelijk
lijden en strijden voor de toe
komst der mensheid bevorderd
worden. Zo gevoelt men duidelijk,
dat de volken gezamenlijk de
lijdensweg der ontwikkeling
gaan. Moge die weg leiden naar
verbroedering der volken en sa
mengaan der landen.
Het schijnt, dat de eenheid der
mensheid en vrede op aarde
slechts ten koste van onnoemelijk
veel gezamenlijk gedragen leed
verkregen kan worden. Hebben
wij thans genoeg leed ondergaan,
om verbroedering der volken en
vrede op aarde te krijgen?
De 10e en 11e November zijn
dagen van rouw, doch willen zij
betekenis hebben, óók van be
zinning. Laten wij daarom samen
even denken aan de idealen, die
wij allen tijdens de bezetting met
elkander bespraken.
Onze enorme verarming maakt
alles zo moeilijk en vertroebelt
de sfeer zodanig, dat men wel
hoort zeggen, dat de idealen dood
schijnen en alles weer terugge
vallen is in een platvloerse be
langenstrijd, nationaal en inter
nationaal.
Maar men beseffe, dat wij hier
staan voor wereldproblemen, dat
we te doen hebben met grote
maatschappelijke ontwikkelings-
golven, die niet binnen eén paar
jaar te overzien zijn, doch zich
voltrekken over lange perioden.
Men hoede zich voor de ge
dachte, dat deze mannen voor
niets gevallen zouden zijn, dat
hun levensoffer vergeefs zou zijn
geweest.
Wat van ons verwacht wordt
is jüist, dat wij ondanks alle ma
teriële moeilijkheden onze gees
telijke veerkracht vaardig houden
en de idealen blijven koesteren,
die een betere wereld beogen.
Wij moeten over de materiële
nood heen ziende, blijven strijden
voor de nationale en internatio
nale vernieuwingen, waarnaar wij
tijdens de oorlog hunkerden.
Die idealen waren veelal vaag,
doch het ging om de opbouw
van een samenleving, nationaal
en internationaal, waarin de men
senwaarde zou worden erkend en
waarin sociale rechtvaardigheid
en vrede zouden heersen. Ieder
moge daaromtrent eigen denk
beelden hebben, urgent was en
is, het hebben van belangstelling
voor de publieke zaak. De demo
cratie en de vrede, waarvoor deze
mannen gevallen zijn, kunnen niet
bestaan, als het volk onverschillig
is voor de gemene zaak. Hebt uw
eigen overtuiging IToont u der de
mocratie waardigDeze soldaten
hebben de poorten der toekomst
voor ons helpen ontsluiten. Als we er
doorgaan met de hoofden op en
als wij de lasten der wederopbouw
onzer maatschappij sober en
krachtig willen dragen, dan mogen
zij in vrede rusten.
Zich hierna tot de jeugd van
Bergen richtende, vervolgde bur
gemeester Huygens zijn rede met
Deze soldaten zijn voor jullie
toekomst gesneuveld, om van jullie
vrije mannen te maken. Begrijpt,
wat het wil zeggen, een vrij
mens te zijn, en geen kuddedier.
Een vrij mens is hij of zij, die
zijn persoonlijkheid ontplooit en
ook anderen daarbij helpt, terwijl
hij het gebod eerbiedigt de gees
telijke overtuigingen van anderen
te respecteren.
Laat het goed tot jullie door
dringen, dat zonen van andere
volken voor ónze bevrijding zijn
gevallen. Wij voerden één strijd:
voor de rechten van de mens.
Wij laten jullie 'n samenleving
na, die wel grote gebreken ver
toont, doch in beginsel 'n zuiver
menselijke is, waaraan de zedelijke
normen der naastenliefde en de
wederkerige eerbied voor de me
demens ten grondslag liggen.
Na gewezen te hebben op het
falen van de Volkenbond en op
de nog onvolmaakte Uno, ver
volgde spreker: Jeugd, zet jullie
ons werk voort en neemt de
fakkel der wereldvrede op. Weet
je verbonden met de zonen der
andere volken, uit wier graven
de kreet opstijgt: „Nooit meer
oorlogZoekt- contact met de
familieleden van deze gestorvenen
en zegt hun, dat je beseft, dat
ze voor een gemeenschappelijke
zaak gestorven zijn, een zaak der
mensheid. Het wereldprobleem
kan slechts door de verbonden
volken zelf opgelost worden.
Verbind je dus met die volken
De bestaande banden tussen de
regeringen zijn niet voldoende:
de banden van volk tot volk,
van mens tot mens zijn van de
grootste betekenis voor de ont
wikkeling der volkerenorganisatie.
De volken zelf, de- mensen zelf,
moeten zich verbinden.
Spreker eindigde zijn onder
doodse stilte uitgesproken rede
met de woorden: Als de familie
leden de graven komen bezoeken,
beschouwt hen dan niet als vreem
delingen, doch toont hun, dat wij
Hollanders reeds een geestelijk
verbonden volk zijn, en dat hun
zonen hier rusten wel is waar
ver van huis, doch te midden van
een liefderijk volk, dat hun dank
baar is voor het offer, dat zij voor
de wereldzaak brachten.
Hierna had een korte gods
dienstige plechtigheid plaats, waar
bij Ds Klein Wassink en Pastoor
Van Beers de doden herdachten.
De indrukwekkende plechtig
heid werd besloten met het zingen
van Ecce quomodo moritur van
Handel, door Bergen's Mannen
koor.
DE ALG.NEDERL. ZUIVEL-
BOND ROEPT ALLE HENS
AAN DEK
De besturen van de drie plaatse
lijke afdelingen van de Holl.
Maatsch. van Landbouw, de
C.L.T.B en de L.T.B. hadden
de melkveehouders uit wijde om
trek uitgenodigd in café Nieuwen-
dijk de vertoning bij te wonen
van de geluidsfilm „Het belang
van de boer" en de lezing van
den heer Ir. G. Kranen over het
onderwerp „Coöperatieve melk-
verwerking of verkoop van melk
aan de z. g. speculatie?"
Lezing en film, woord en beeld,
vormden een schitterend pleidooi
voor de coöp. gedachte, die hier
in Noordholland, zoals de voorz.,
de heer N. Kaag uit" Groet, in
.zijn openingswoord opmerkte,
wel wat meer ingang mag vinden.
Coöperatie, samenwerking is een
machtig wapen voor den boer in
de strijd om het bestaan.
In de tachtiger jaren, toen
onze zuivelproducten, die van
ouds een goede naam hadden in
het buitenland, door verschillende
oorzaken van de Londense markt
verdrongen waren door de Denen,
vormde de malaise overal bij de
boeren het onderwerp van het
gesprek. Men kon op bijeen
komsten horenzo gaat het niet
langer, wij moeten het roer om
gooien, goed praten, maar wat
dan, laten we samen een fabriekje
oprichten, bij mij geen nieuwig
heid, ik doe niet mee, ik moest
er eerst eens met Moeder de
vrouw over spreken, ik doe mee,
je zult er spijt van hebben, ik
waag het, ik ookEn het fa
briekje kwam er. Toen het eerste
schaap over de dam was, volgden
•er meer. Spoedig verrezen ze
als paddestoelen uit de grond.
Uit was het nu met de bewer
king op de boerderij. Moeder
de vrouw behoefde niet meer te
zwoegen van 's morgens vroeg
tot 's avonds laat en.... er kwam
meer geld in het laatje. Het
ging steeds excelsior, steeds beter.
De boer begon meer te letten
op zijn vee. De uitbetaling naar
vetgehalte werd een prikkel tot
doelmatiger fokkener werden
contröleverenigingen opgericht,
wat de stoot gaf aan de verbete
ring van de veestapel. Er werd
zoetjesaan ook gelet op de kwali
teit van de melk, op hygiëne bij
stalinrichting en melken. De op
brengst van de melk werd nog
verhoogd door steeds meer pro
ducten als papsoorten, melkpoeder,
gecondenseerde melk enz.
Veel heeft de boer aan de
coöp. fabriek te danken en dus
is elke veehouder lid!? Zo zou
het kunnen zijn, moeten zijn,
maar helaas houden velen in
onze provincie zich nog afzijdig,
zij willen wel voordelen trekken
van de fabrieksmatige bewerking,
zijn wel leverancier, maar geen
lid. Het risico laten zij aan hun
buurman. Zij schijnen nog niet
te begrijpen, dat het algemeen
toetreden als lid grotere moge
lijkheden opent voor het bedrijf,
dat dan toch hun bedrijf is en
dat aller belang eist: één voor
allen, allen voor één. Leveren
aan particuliere bedrijven of z.g.
speculatie kan voor den boer
niet de hoogste opbrengst be
tekenen deze bedrijven toch
hebben slechts één doel, n.l. winst
maken. Dat is hun goed recht,
maar het is niet het belang van
den boer. Bij de coöperatie is
de winst voor den boer.
Ir. Kramer wees er op, dat de
coöperatie-gedachte vooral onder
de jongeren wel veld wint, maar
het kon beter in Noordholland.
Hij deed een ernstig beroep op
alle leden van de coöperatie om
zelf propaganda te maken bij
familie, buren en kennissen.
Geeft de Lyempf, het grote
particuliere zuivelbedrijf in Fries
land, dat ook hier de coöpera
tie komt bedreigen, geen kans.
Wat de melkprijs betreft, wees
de spr. er op, dat er weer
concurrentie dreigt. Een specu
latief bedrijf schijnt de in de
oorlogstijd tot een goede ge
woonte geworden wijze van uit
betalen, (per 4 weken een ge
zamenlijk vastgesteld voorschot,
en aan het einde van het jaar
definitieve afrekening) te laten
varen en een hogere prijs
voor te spiegelen, om op die
manier te trachten, verloren
terrein terug te winnen. Leden
van de coöperatie kunnen gerust
zijn: zij ontvangen de hele op
brengst van hun melk, een coöpe
ratie is er niet op uit winst te
maken.
Met een krachtige opwekking
om in eigen belang en in het
belang van de hele boerenstand al
gemeen aan te sluiten als lid bij de
coöperatie sloot de voorz. de bijeen
komst.
LEGER DES HEILS
Met vreugde en dankbaarheid
aan God mag de jeugdraad van
het Leger des Heils in Bergen
de rijke zegeningen gedenken in
het eerste jaar van haar jeugd
werk in Bergen ontvangen. Hoe
wel door het geven van film
middagen de aandacht van
honderden kinderen op ons werk
gevestigd werd, begonnen wij
11 Nov. 1945 op zeer bescheiden
wijze onze Zondagsschool. Dit
was evenwel geen ontmoediging,
daar al heel spoedig de levens
vatbaarheid gevoeld werd. Het
intieme huiselijke kerstfeest maakte
de banden sterk en meerdere
kinderen kwamen 's Zondags
naar het Dorpshuis, zodat er
voor de jeugd boven 12 jaar een
apart uur gegeven moest worden,
waardoor de Bijbelklas ontstond.
Hoe gezellig was in de maand
Augustus onze boottocht, tezamen
met de jeugd van korps Alkmaar
en ons bezoek aan Artis. Met
nog veel meer mooie herinne
ringen hebben wij reden om ons
eerste jaarfeest niet ongemerkt
voorbij te laten'gaan. Wij willen
dit in intieme kring doen met
onze Zondagsschool en Bijbelklas
maar ook in het openbaar op
Woensdag 20 November in het
Oranje Hotel te Bergen. Daar
toe is uitgenodigd de Jongelieden-
zangcompagnie van korps A'dam I,
die onder leiding van Zuster
Kuiper een keurig programma
zal uitvoeren, 's middags voor
de jeugd en 's avonds voor vol
wassenen. De algemene leiding
van dpze feestdag zal in handen
zijn van Adjudante van Heijgen
van het Hoofdkwartier.
Voor verdere bijzonderheden
verwijzen wij naar de advertentie
in dit nummer en de raambil
jetten, waarbij wij nog een goede
raad willen geven om zich zo
spoedig mogelijk van kaarten
voor de avonduitvoering te
voorzien.
WINTERCURSUSSEN OP
DE VOLKSHOGESCHOOL
De wintermaanden vormen in
Scandinavië het hoogtepunt van
het Volkshogeschoolleven. Dan
zijn de tientallen Volkshogescholen
alle vol bezet met de duizenden
jonge plattelanders, die daar de
5-maandse cursussen volgenZo
lang kunnen de cursussen hier
nog niet zijn en zo talrijk zijn
ook de volkshogescholen hier
nog niet, al zullen er in het
komende jaar weer verschillenden
worden geopend. Toch worden
ook in Nederland in de komende
winter weer honderden jonge
mannen van het platteland en
uit de stad op de grote winter-
cursussen der 5 volkshogescholen
verwacht.
Op de Volkshogeschool in
Bergen wordt begonnen met een
cursus, waarin als hoofdonder
werp behandeld zal worden„De
Mechanisatie". Welke gevolgen
zal deze hebben voor ons per
soonlijk leven? Welke eisen
zullen hierdoor aan boer, tuinder
en arbeider gesteld worden? Zal
het kleinbedrijf hierdoor moeten
verdwijnen? Kan de coöperatie
in dit verband een nieuwe be
tekenis krijgen? Waar zal de
groeiende bevolking van het
platteland een plaats vinden bij
voortgezette mechanisatie? In de
stad of zal emigratie nood
zakelijk zijn of zal het platte
land zelf geïndustrialiseerd worden
Welke gevolgen zal dit alles ook
hebben voor ambachtsman en
middenstander? Wat leert ons
de ontwikkeling van de mechani
satie op het platteland, in andere
landen als Engeland en Rusland
Dit alles zijn vragen, die op
deze cursus in December aan de
hand van inleidingen van zeer
deskundige sprekers en in onder
linge studiegroepen besproken
zullen worden. Daarnaast zal in
deze cursus ook aan sport en
spel en aan zang, muziek, bouw
kunst e.d. veel aandacht besteed
worden.
KOORVER. „BERGEN"
Liefhebbers van zang en muziek
wacht weer een avond van ge
not. De koorvereniging heeft
onder leiding van den bekenden
toonkunstenaar Corn. Jonker
ernstig gestudeerd, zodat ver-
wadit mag worden, dat het een
avond van hoogstaande kunst
zal worden. Het instrumentale
gedeelte zal verzorgd worden
door twee bekende kunstenaars:
Sam Swaap (viool) en Simon
Halie (piano).
Voor verdere inlichtingen zie
men een in dit nummer voor
komende advertentie.
NED. VER. VAN
SPIRITISTEN „H ARMONIA"
AFD. BERGEN
Zoals U uit de advertentie
kunt lezen houden de gebr.
Gmelig-Meyling een lezing over
mediamiek verkregen voorwerpen
en geven zij een film, waarop
gij kunt zien hoe paxafine en
linoleum werken mediamiek worden
vervaardigd.
Hun, die belang stellen in dit
werk, wordt aanbevolen zich zo
spoedig mogelijk van kaarten te
voorzien, teneinde teleurstelling
te voorkomen.
DE KLAPROZEN-
COLLECTE
De collecte ten bate van het
Ned. Oorlogsgravenwerk heeft
opgebracht f 396,77. Collectanten
en gevers wordt hartelijk dank
gezegd.
BEGIN DECEMBER EXTRA
BON VOOR GESMOLTEN
KAAS
AANWIJZING
SUIKERBONNEN
Redactie en Adm.C. Oldenburg,
Laanweg 164, Schoorl, Giro 147071
Telefoon 268
Agentschap te -Bergen
Haan's Boekhandel, Stationsstraat
Telefoon 2452
U Duu+vtceek"
Verschijnt te Bergen en Schoorl c.a.
Abonnementsprijsf 2,60 per jaar
f 0,65 per kwartaal
Advertentieprijs: 10 ct. per m.m.
met een minimum van f 1,—
Welke invloed zal de mechanisatie
hebben
Waarschijnlijk zal begin December
een extra bon voor gesmolten kaas
worden bekend gemaakt, waarop voor
iedereen, behalve voor kinderen, geboren
in 1945 of later, 50 gr. verkrijgbaar zal
zijn.
Te beginnen met de periode van 23
Nov. tot 7 Dec. zal de aanwijzing van
de suikerbon weer normaal in de eerste
week van elke veertiendaagse periode
geschieden.
Zoals reeds is aangekondigd, zou de
achterstand in de bevoorrading, welke
was ontstaan tengevolge van de extra-
verstrekkingen in Sept.. eerst in de loop
van Nov. kunnen worden ingelopen.