BERGEN
AA VRIJDAG 21 NOVEMBER 1947 24c JAARGANG No. 46
Verschijnt te^Bergen> Bergen aan Zee, Schoorl, Schoorldam, Groet, Camperduin, Egmond aan Zee, Egmond-Binnen en Egmond a. d. Hoef
BERGEN S HARMONIE
1897—1947
Bergen heeft zijn Harmonie
Woensdagavond in De Rustende
Jager ter gelegenheid van haar
50-jarig bestaan ap grootse wijze
gehuldigd. Van alle zijden werd
de jubilerende vereniging met be
wijzen van waardering overstelpt.
Fraaie bloemstukken ingezonden
door de Kegelclub, Bergen's
Winkeliersvereniging, B.S.V., de
IJsclub, de Kennemer Ruiterver-
eniging, Kunst na arbeid, de R.K.
Gymn. vereniging' D.I.O., de
heer Schoelink, Winkel's Harmo
nie, Be Quick, Maskerspelers,
De Oude Prins, de A.T.V., de
R.K.B.B. St. Jozef, R.K. Arb.-be-
weging, V.V.V., Kerkkoor, Op
waarts, Berdos, Fanfarecorps Zd.
Scharwoude, Harmonie Excelsior
te N.-Scharwoude, de Biljart
vereniging, het Vrijz. Herv.
Vrouwenkoor, het Motet en
Madrigaal Koor e.a. gaven aan
de zaal een feestelijk aanzien.
Nadat de jubilerende vereniging,
half verscholen achter deze haag
van schitterende bloemstukken
de feestavond had ingeluid met
de pittige Jubilé-Mars van J. C.
Beekman, trad de voorz. van
B.H., de heer P. Blankendaal,
naar voren om in een réde tin
telend van humor enkele voor
vallen uit het thans afgesloten
50-jarig tijdvak op te halen'. Het
was 16 Oct. 1897, dat .enige no
tabelen van Bergen bijeenkwamen
om het muziekvraagstuk te be
kijken. Het landelijke dorpje met
zijn 12 a 1300 inw. had één
burgemeester, één dominéé, één
pastoor, één....diender. Eén mu
ziekvereniging zou er ook komen.
Ofschoon de bijeengebrachte som
van f 207,25 ontoereikend was
voor 't aanschaffen van tien in
strumenten, waarvoor f 257 nodig
bleek, ging men toch over tot
oprichting. Bergen had nu ook
één fanfarecorps. De tijden zijn
in deze 50 jaren wel veranderd,
maar het aantal muziekcorpsen
bleef gelukkig beperkt lot één.
In deze vereniging bleek men
prachtig te kunnen samenwerken,
ongeacht de verschillen op ander
terrein. Onder leiding van de
heer Reidel gingen de leden ijverig
aan het oefenen en met het oog
op de naderende Kroningsfeesten
in 1898 spanden allen zich dubbel
in. De feesten kwamen, een mu
ziektent verrees midden op de
weg en de jonge vereniging
oogstte succes.
Men trok ook naar buiten om
daar de feestvreugde te verhogen.
Dat het hele repertoire maar
twee marsen telde, was geen
bezwaar! In 1902 trok'het corps
in jeugdige overmoed naar het
concours te IJmuiden. De voorz.
genoot nog zichtbaar bij de her
innering aan dit grote gebeuren
12 mannen op een open wagen
naar IJmuiden, het regende pijpe-
stelen vanaf Egmond, 's voor
zitters strooien hoedje niet water
proof. Maar het resultaat? Bergen
kwam, zag en.... won een derde
prijs. Het feest bleef nat tot 't
einde toe....
Het in 1903 te Bergen ge
houden provinciale concours mocht
zich verheugen in een enorme
belangstelling, maar tegenover
de ontvangsten van f800 stonden
de uitgaven van f 1200. Deze
strop kon de vereniging niet
ontmoedigen. Veel later kwam
men op het lumineuze idéé een
beschermheer te zoeken en deze
prachtige inval werd bekroond
met succes, toen de heer J. van
Reenen het beschermheerschap
aanvaardde.
Er werd de eerste kwart-eeuw
nog al eens veranderd van direc
teur. Achtereenvolgens zwaaiden
de heren Reidel, Crefeld, Otto,
en J. C. Beekman de dirigeer
stok, tot in '22 de heer P. Pranger
werd benoemd tot directeur. Nu
ging het steeds excelsior, waar
van de vele aan het vaandel ge
hechte trofeeën wel getuigen.
1940 bracht nieuwe moeilijk
heden. Onder applaus van de
aanwezigen vertelde de voorzitter
hoe men had gehandeld met het
„Kuituurbriefje". Tijdens de evacu
atie verborg elk lid zijn instru
ment als een kostbaar kleinood
en na de bevrijding kwam alles
weer voor de dag en vervolgde
de Harmonie haar weg naar dé
vijftigste mijlpaal. Dat zij bij het
bereiken van de 50-j#rige leeftijd
Zondag j.l. op Excelsior's concours
te Alkmaar in de afd. Uitmuntendh.
een eerste prijs mocht behalen
stemt tot tevredenheid en vreugde.
Met weemoed herdacht spr.
het overlijden van de veteraan
van het corps, de heer Admiraal.
Hij mocht helaas zijn gouden
jubileum als lid van het corps
niet beleveri. Zijn heengaan wierp
een schaduw over deze feest
dagen. Dat de heer Pranger,
die thans 25 jaren de dirigeer
stok zwaait, niet aan een huldi
ging kon ontkomen, spreekt van
zelf. In warme bewoordingen
bracht de yoorz. deze eminente
leider hulde en dank voor alles
wat hij voor B.H. had gedaan.
Als herinnering aan deze kwart
eeuw werd deze Jubilaris een
fraai wandbord aangeboden, ver
vaardigd naar een ontwerp van
de kunstenaar Jaap Min.
Na de feestrede van de voorz.,
waarvan wij slechts enkele puntert
konden aanroeren, kwam de Har
monie weer in actie. Op schitte-
reride wijze werden vertolkt
Rakoczy-ouverture van Keler-
Béla en „Le Nouveau Seigneur
de Village", de beide nummers
waarmee de Harmonie op het
j.l. gehouden concours een eerste
prijs behaalde in de afd. Uit
muntendheid.
Van de gelegenheid tot feli
citeren werd een druk gebruik
gemaakt, een lange rij van spr.
besteeg het podium om te ge
tuigen van hun grote waardering
en hun gelukwensen aan te bieden.
Burgemeester Dr Huygens
opende de rij en hechtte onder
daverend applaus van de aan
wezigen de erepenning van de
gemeente aan het vaandel. Zijn
gelukwensen gingen vergezeld
van een enveloppe met inhoud.
De heer J. Kroon kwam de ju
bilaris namens de donateurs ver
rassen met een enveloppe, inh.
f 1145. De voorz. stond even
beduusd van deze vorstelijke gift
als een kind, dat met Sinterklaas
een extra-verrassing krijgt. Als
hulde aan het bestuur werd Mevr.
Blankendaal een fraai bloemstuk
aangeboden. Ook de heer Pranger
was door de donateurs niet ver
geten. Hij werd verrast met enige
boekwerken en een zilveren as
bakje met inscriptie. Baron Taets
van Amerongen kwam de jubi
lerende vereniging complimen
teren namens de VVV, de heer
Broersma namens Bergen's Man
nenkoor, de heer G. Kooyman
namens de Maskerspelers, de heer
Leering namens» de R.K. Gem.
Ton. ver. St Jan, Mevr Ter-
meulen namens het dameskoor
Opwaarts, de heer Kleyberg
namens de Berger Winkeliersver.,
de heer Michels namens De
Oude Prins, de heer J. v. Zoonen,
namens BSV, de heer Lek namens
de Koorvereniging Bergen, de
heer Swaag namens de biljart
club en BIJS, de voorz. van de
zusterverenigingen te Noord- en
Zuid-Scharwoude en Winkel
namens hun verenigingen.
Burgemeester J. Posch van
Oterleek was ook van de partij
en bood de voorzitter in -een
geestig speechje zijn beste wensen
en een mandje gevuld met aller
lei heerlijkheden aan. De heer
Hopman bood nog een tekening
aan van de kunstschilder Jaap
Min.
Verschillende sprekers animeer
den de jongelui om toe te treden
als lid tot Bergen's Harmonie,
opdat de vereniging, die als een
lichtend voorbeeld geldt van
goede harmonie tussen mensen
van verschillende levensopvattin
gen, groot en sterk blijven. Op
goedkope manier wordt men in
gewijd in de muziek, die een
grote schat voor het leven be
tekent. Was muziek en zang er
niet, dan had het leven geen
waarde.
Nadat de voorzitter alle spre
kers had dank gezegd voor hun
goede wensen en gaven, sloot
Bergen's Harmonie de onverge
telijke Jubileum-avond met de
mars Colonel Bogey van Kenneth
J. Alford.
En toen was het taptoe, maar
ofschoon het klokje van midder
nacht reeds lang geslagen had,
bleven vele feestgenoten nog
enkele uurtjes gezellig nababbelen
een gouden jubileum komt toch
maar eens in de 50 jaar!
EEN ZONDAGSBEELD
HOUWER EN EEN
ZONDAGSSCHILDER
Te midden der overigens ook
weinig talrijke „Zondagsschilders"
is een Zondagsbeeldhouwer als
Cor Wijker eenmaal enig. Deze
geboren Egmonder mag inderdaad
een Zondagsbeeldhouwer heten,
omdat hij inderdaad alleen in de
weekends en 's avonds beeld
houwt. Hij is n.l. nu reeds
bijna 25 jaar bouwkundig op
zichter bij het Centraal Genoot
schap voor Kindervacantieoorden.
Maar dit zou niet genoeg zijn om
hem tot een echte Zondagsbeeld
houwer te maken. Sommigen
vinden hem te bekwaam daar
voor, maar zijn werk, in 't bij
zonder zijn gepolychromeerd relief,
bezit genoeg van datVitzli-
putzli-achtige, dat naiëve en pri
mitieve, die gelukkige onschuld,
zonder welke men zich geen
„volkskunst" schijnt te kunnen
denken. En in zo verre doet het
ook „modern" aan. Overigens
kan men niet zeggen waar hij,
als beeldhouwer, vandaan komt
van een andere planeet Hij heeft
natuurlijk wel kunst gezien, maar
hij vormde in hoofdzaak zichzelf;
hij is oorspronkelijk, want de
invloeden die hij mogelijk onder
ging, zijn niet zo duidelijk, dat
een kunstcriticus deze zou kunnen
aantonen. Zijn werk valt in zeker
opzicht buiten de tijd, wat tamelijk
divien is. Zijn talent is 'n genade
het verstand staat stil bij een
poging tot het uitleggen zijner
ontwikkeling.
Reeds als timmerman werkte
Wijker mee aan de kerkbouw en
dit gaf hem, volgens zijn eigen
bekentenis, aanleiding tot het
beeldhouwen. Ook zijn beeld
houwwerk is indirect een bijdrage
tot de kerk. Het wordt verleven
digd door een ideaal: het religi
euze gevoel is de levende bron
van zijn inspiratie. En even zeker
als zijn geloof is zijn kunst, die
niet allereerst zelf-uitdrukking is
als de meeste moderne, maar
dienend, evenals zijn techniek, die
nooit doel wordt.
Bij uitzondering ontleende hij
de onderwerpen van enkele reliefs
aan het leven van onze tijd'n
schelpenvisser, schipbreukelingen
reddende vissers, mijnwerkers,
evacués en ook de „Bede om
vrede" kan men een „tijdbeeld"
noemen: ook hij beschouwt de
oorlog als de grootste gesel, maar
de liefde bleef sterker dan de
afkeer, de haat en het lijden, die
daardóor in hem ontstaan móchten
zijn. Hij uit zich echter voorna
melijk in en met onderwerpen
uit de Bijbel, enkele uit het Oude,
de meeste uit het Nieuwe Tes
tament. Hij leest eerst aandachtig
het bijbelverhaal, denkt hier lang
over na gedurende de vele reizen
die hij ambtshalve moet maken,
tot hij het voor zich ziet en dan
pas begint hij aan het eigenlijke
werk, het beeldhouwen, zonder
voorbereidende tekeningen of
boetseersels, dez.g. „taille-directe".
Hij is inwendig' vol figuren, hij
heeft een groot plastisch geheugen,
een groot voorstellingsvermogen.
Hij gebruikt de werkelijke wereld,
die hij zo te zeggen van buiten
kent, als middel om ook de
wereld van zijn gemoed uit te
drukken. Hij vindt nieuwe, onder
de bekende vormen der natuur
verborgen dingen en hij drukt
deze, met fantasie en vaardige
hand uit op een manier, die doet
geloven dat dat wat niet is, be
staat.
Zijn werk bestaat tot nu toe
uit meer of minder „verheven"
hoog-reliefs in breed of hoog
formaat, uit composities met
weinig of veel, groter of kleiner,
hele of halve figuren van mensen
en dieren, soms alleen met kojapen,
dikwijls in profiel gezien of uit
combinaties van dit alles, veel
kleurig beschilderd en verguld,
tegen een zwart fond of in het
natuurlijke hout. Soms is een
figuur, alleen door de kop en een
hand gesuggereerd of duidt een
enkele lantaarn aan, dat het een
nachtstuk betreft. Plastische vrij
heden, die men op de schilderijen
der Italiaanse primitieven terug
vindt, veroorloofde hij zich, waar
hij op de „Geboorte" de obligaten
ezel door een geit verving, of in
het „Laatste oordeel" de zaligen
rechts, en de verdoemden links
plaatste. Soms is het toneel zijner
idylles of drama's, waarin hij zich
een massaregisseur en een acteur
die de hartstochten kan uitdrukken
toont, leeg, zonder decorsandere
reliefs vprmen een overgang van
de plastiek naar de peintuur met
midden- en achtergronden van
berg- en boomlandschappen, zee
gezichten, aanduidingen van bin
nen- of buitenarchitêctuur en
vegetatie. Verschillende variaties
op thema's, waarin hij de ge
schiedenis van Christus' lijden
vertelt, tonen hoe vindingrijk hij
is in het toepassen zijner kunst
middelen, waarmee hij de geest
van het Christendom aanschou
welijk maakt. Hij spreekt voor
allen, hopen wij, dat hij gehoord
en begrepen wordt!
Er rest weinig plaats voor 'n
bespreking der schilderijen van
Dirk Oudes, waarvan men trou
wens meer moet zien om hem
vollediger te leren kennen. (Z n
tekeningen zijn hiervoor onmis
baar). Dat deze werken beïnvloed
werden door Van Gogh, is zo
duidelijk, dat zelfs de kunstcriticus
het ziet. Hierin verschilt hij van
Wijker, die men moeilijker ineen
tijd kan plaaten. Overigens stemt
hij met hem overeen in eenvoud
van hart. Hij is een groot wan
delaar door het boerenland en
van deze gevoelvolle en schilder
achtige omzwervingen bewaarde
hij de herinnering in vele interi
eurs en landschappen met boeren,
paarden en wagens, etc. Hij is
ook een schilder van gezichten
in oude stadjes, van pleinen,
straten en grachten, amoureuze
paren, begrafenissen, etc. Een der
beste werken hier van deze
karakterist is z'n vreugde uit
stralende „Amazones".
K. N.
(De expositie in het „Huis met
de pilaren" is deze Zaterdag- en
Zondagmiddag- en avond nog
geopend).
DE KLEUTERSCHOOL VAN
VOLKSONDERWIJS
BAART ZORGEN
Alle hens aan dek
De huisvesting van het bloeiende
kleuterschooltje bezorgt de afd.
Bergen van Volksonderwijs heel
wat hoofdbrekensde lokalen
van de openbare school, waarin
het thans is ondergebracht, zijn
dringend nodig voor het gewone
onderwijs. Waarheen met de
kleuters
Zoals de heer J. Kaptijn Vrij
dagavond in een bijeenkomst van
de Stichting „Exploitatie Kleuter
school Bergen", de afd. Bergen
van Volksonderwijs, de Onder-
commissie van de openbare school
en belangstellenden mededeelde,
was reeds jaren geleden het oog
gevallen op het z.g. Smeerstation.
De in September '45 gevoerde
besprekingen leidden echter tot
geen resultaat. Januari '47 schenen
de kansen hoger: in samenwer
king met het Rode Kruis achtte
men aankoop en verbouwing van
dit gebouw mogelijk. De heer
Kroon ontwierp een plan, waar
bij rekening diende te worden
t gehouden met de wensen van
beide partijen. Het plan kon bij
nader inzien echter geen van
beiden bevredigen en toen het
Rode Kruis zich terugtrok, maakte
de heer Kroon een nieuw plan
voor een kleuterschool, drie les
lokalen en een speellokaal. Hier
mee ging Volksonderwijs in zijn
vergadering van 7 Mei accoord.
Voor het financiële probleem
vond men geen oplossing. Hoe
aan een bedrag van f 15.000 te
komen? Vrijwillige bijdragen?
Renteloze voorschotten Rente-
gevende voorschotten? Een lote
rij? Het bestuur besloot zich te
wenden tot B. en W.zou aan
koop en verbouwing niet kunnen
geschieden voor rekening van de
gemeente en dan de inmiddels
opgerichte Stichting „Exploitatie
Kleuterschool" de kleuterschool
huren? Het bestuur heeft goede
hoop, dat een voorstel in die zin
eerstdaags het gemeentebestuur
zal bereiken en de Raad, over
tuigd van het grote belang van
goed kleuteronderwijs, z'n mede
werking zal verlenen. Rest dan
nog de laatste moeilijkheidhoe
de huur van ongeveer duizend
gulden te garanderen. Hiervoor
riep de Stichting alle hens aan
dek. Als alle kleutervrienden toe
treden tot de Stichting en zolang
dat nodig mocht zijn een jaarlijkse
contributie betalen (als straks de
Overheid de zorg voor kleuter
onderwijs overneemt zal het niet
meer no'dig zijn) dan zal ook de
laatste moeilijkheid overwonnen
zijn.
Verschillende aanwezigen gaven
zich staande de vergadering reeds
op voor de ledenwerving en
meerdere zullen volgen. Alle hens
aan dek voor de culturele op
bouw
Weemad
„DE DUINSTREEK"
Redactie en Adm.C. Oldenburg,
Laanweg 164, Schoorl, Giro 147071
Telefoon 268
Agentschap te Bergen:
de Haan's Boekhandel, Stationsstf.
Telefoon 2452
Agentschap voor Egmond-Binnen
en Egmond aan de Hoef:
P. Smit, Abdijlaan 59
Agentschap voor Egmond aan Zee
P. Jonker, Voorstraat 125
Abonnementsprijsf 3,00 per jaar
f 0,75 per kwartaal
Advertentieprijs: 10 ct. per m.m.
met een minimum van f 1,