99
99
BERGEN
VRIJDAG 27 FEBRUARI 1948 25e JAARGANG^No. 8
Verschijnt te Bergen, Bergen aan Zee, Schoorl, Schoorldam, Groet, Camperduin, Egmond aan-Zee, Egmond-Binnen en Egmond a.d. Hoef
AMERIKA IN WOORD EN
BEELD
„Amerika, dou lan fen dream
en winsken, Ho great en rijk,
ho moai fen sé ta sézong T.
G. van der Meulen in zijn Lan-
forhuzerssang. „Amerika moai
kinste hiette. Dou hest my brea
en wolfeart jown."
Het was om dit, mylde taflechts-
oard for tüzenen fen minsken"
eens met eigen ogen te zien, dat
de afd. Bergen van de Holl.
Maatschappij van Landbouw met
een van de drijvende paleizen van
de Holland-Amerikalijn de grote
plas overstak. De heer S. S.-
Lantinga uit Rijswijk, die tijdens
zijn verblijf in Amerika zijn ogen
goed de kost had gegeven, leidde
het gezelschap rond in de Ver
enigde staten en Canada, het
land ,der onbegrensde mogelijk
heden.
De eerste aanblik op New
York overtrof de stoutste ver
wachtingen. Het reusachtige Vrij
heidsstandbeeld, de Wolkenkrab
bers, het verkeer, het maakte
alles een onuitwisbare irfdruk.
Van New York ging het via
Pittsburg met zijn reusachtige
staalfabrieken naar Chicago. In
The far West kon de boer zijn
hart ophalen: onafzienbare mais-
en tarwevelden, een weelde voor
het oog. Het is echter niet alles
goud wat er blinkt: in tijden
van laagconjunctuur krijgt de
farmer, en vooral de minder
draagkrachtige het vaak te kwaad
en zoekt hij vaak in de industrie
zijn heil. Heel wat Friezen
hebben hier indertijd een nieuw
bestaan gezocht en gevonden.
De reis ging verder en de on
vermoeide gids vertelde van het
Nationale Park in Wyoming en
het Indianen-reservaat. Het prach
tige woeste Rotsgebergte bracht
de natuurliefhebbers in extase.
Arizona gaf opnieuw verrassing
tienduizenden stuks vee onder de
de hoede van herders te paard,
cowboys, met hun lasso aan de
zadelknop.
Na een poosje gepleisterd te
hebben ging alles weer verder
en trok door de onafzienbare
steppen van New Mexico langs
10 m hoge cactussen naar het
prachtige tegen de N.winden
beschutte Californië, o.m. een
grote fruitproducent.
Van San Francisco ging het
dwars door het fruitcentrum
Oregon, door Washington en
Brits Colujnbia naar Canada. Hier
vernam het gezelschap, hoe de
spoorwegmaatschappij de Cana
dian Pac. R. de stoot had gegeven
aan de landbouwkolonisatie.
Grote grasvlakten van de
prairies bij Saskatchewan waren
gescheurd en brachten de be
roemde Canadatarwe voort. Dui
zenden emigranten brachten het
daar tot gezeten boer, ofschoon
er tijden waren, dat men gedre
ven door zucht tot zelfbehoud
wel eens heimelijk hoopte op
misgewassen in andere delen van
de wereld. Dat het leven van 'n
farmer die een 6 km van zijn
naaste buur af woont, minder aan
lokkelijk is, valt te begrijpen, maar
telefoon, radio en auto vergoeden
veel. Na een bezoek te hebben
gebracht aan Ottawa, Quebeck
en Montreal en nog half doof
van het gedonder van de Niagara-
waterval werden de Verenigde
Staten weer opgezocht en een
kijkje genomen in Philadelphia,
Baltimore, Washington met het
op 'n heuvel gebouwde Kapitool,
Virginia en N. Carolina, dat het
negervraagstuk nog eens in her
innering bracht.
Intussen had de tijd niet stil
gestaan en verlangde alles terug
naar eigen vaderland, naar dat
plekje grond, waar onze wieg
eens stond. Om de terugreis te
bespoedigen werd nu gebruik ge
maakt van het meest moderne
vervoermiddelde propellers draai
den, de blokken werden wegge
nomen, de reuzenvogel verhief
zich varf de vreemde grond, nog
een laatste blik op het land der
onbegrensde mogelijkheden en
dan water, water en nog eens
water, tot 14 uren later de vader
landse kust opdoemde en even
daarna de bloeiende bollenvelden
de reizigers een hartelijk welkom
toeriepen. Weer thuis, weer terug
in het land, waarnaar de land
verhuizer in het bovenaange
haalde gedicht, ofschoon dank
baar voor het brood en de wel
vaart, die Amerika hem schonk,
toch met heimwee terugverlangde.
„Amerika, moai kinste hiette,
dou hest my brea en wolfeart
jöwn, mar 'k bid de Himel stear-
rend yette: Yow my in grêf yn
Fryslan's groun!"
Bij het scheiden was de heer
H. Bruin, voorzitter van de afd.
Bergen van de Hollandse Maat
schappij van Landbouw, de tolk
van alle tochtgenoten, toen hij
de heer Lantinga hartelijk dank
zei voor zijn geleide.
BEDRIJFSORGANISATIE.
Drs. D. Roemers, directeur v.h.
wetenschappelijk bureau van N.
V.V., hield Woensdagavond in
„Het Dorpshuis" yoor de afd.
Bergen van de Partij van de Ar
beid een lezing over het actuele
vraagstuk „Bedrijfsorganisatie'
De belangstelling was matig.
Spreker begon met er op te wijzen
dat er heel wat publicaties over
dit onderwerp waren verschenen
en dat de meningen van verschil
lende groepen nogal uiteen liepen.
Waren de Katholieken er niet
voor een taak te geven aan hogere
organen, die lagere organen ook
konden doen en huldigden de
Ant.-Rev. het beginsel van soüve-
reiniteit in eigen kring, de vol
komen zelfstandigheid van het
bedrijfsleven, de dem. socialisten
meenden voor 1919 in socialisatie
een eenvoudige oplossing te heb
ben. Later werd gedacht aaneen
andere vorm, waarin de gemeen
schap invloed kon uitoefenen. De
overheidsbemoeiingen zijn intussen
sterk gegroeid. Het feit, dat de
Kamerleden het hele terrein on
mogelijk kunnen overzien, brengt
aldus spreker, het grote gevaar,
dat het beleid van de ministers
aan de controle van de Kamer
wordt onttrokken.
Als een der voordelen der pu
bliekrechterlijke bedrijfsraden,
noemde spr. de gelegenheid om
de arbeiders medezeggenschap te
verzekeren.
Na gewezen te hebben op de
zelfstandige organisatie Wolterson,
volkomen dictatoriaal en gebaseerd
op het leidersprincipe en de be-
drijfsschap v. voedselvoorziening
met haar veel meer Nederlands
karakter, kondigde spreker het
aanstaande verschijnen aan van
een voorontwerp van de uit de
Stichting v. d. Arbeid gevormde
commissie.
Van een economisch parlement,
zoals Prof. Romme dat gedacht
had naast een politiek parlement,
toonde spr. zich geen voorstander.
Een moeilijk punt noemde Drs.
Roemers de invloed, die de over
heid moet hebben in zo'n organi
satie. Als rem op de behartiging
van groepsbelangen achtte hij
controle nodig, b.v. door als voor
zitter een Overheidspersoon aan
te wijzen. Het te stichten orgaan
zou niet uitsluitend een adviserend
lichaam moeten zijn, maar ook
voorschriften met bindende kracht
moeten kunnen uitvaardigen. Wat
zo'n lichaam zoal zou hebben te
doen Prijzenpolitiek, productie-
politiek, loonpolitiek enz. enz.
Nadat spr. nog enkele vragen
uitvoerig had beantwoord, sloot
de Voorz. de bijeenkomst en bracht
hij de inleider dank voor zijn uit
eenzetting.
BEGRAFENIS
VERENIGING
De Algemene Onderlinge Be
grafenisvereniging „Bergen" hield
Maandagavond in Café Hilbrand
haar jaarvergadering onder voor
zitterschap van de heer C. Groot.
In zijn openingswoord wees de
voorzitter er op, dat 1947 geen
voorspoedig jaar was geweest
voor de vereniging: er waren
meer leden overleden dan in
voorgaande jaren, waaronder aller
vriend C. Admiraal. De aanwe
zigen verhieven zich hierop van
hun zetels om in stilte allen te her
denken die waren heengegaan.
De voorz. memoreerde verder,
dat de vereniging in 1919 was
opgericht door „Hulp in nood."
Het kin i was groot geworden
en de moeder is ter ziele.
De heer Dingerdis wenste de
voorzitter geluk met zijn twintig
jarig voorzitterschap en sprak de
hoop uit, dat hij nog veie jaren
de belangen van de vereniging
zou mogen behartigen.
Na voorlezing der notulen, die
zonder op- of aanmerkingen
werden goedgekeurd, bracht de
secretaris-adm. zijn jaarverslag
over '47 uit. Was het financiëel
geen gunstig jaar te noemen, wat
het ledental betrof, kon men te
vreden zijn: het was steeds stij
gende en bedroeg thans 1388.
Uit het kasverslag van de
penningmeester C. H. Smit bleek,
dat de inkomsten hadden bedra
gen f 1630,07 en de uitgaven
f 1882,06 zodat de rekening over
'47 een nadelig saldo vertoonde
van f 251,19.
De bezittingen van de vereni
ging bedroegen op 1 Januari '48
f 4677,71.
Nadat de controle-commissie
bij monde van de heer Molenaar
rapport van haar bevindingen
had uitgebracht, werd de penning
meester gedéchargeerd.
Tot leden van de financiële
commissie voor 1948 werden be
noemd de heren W. Ellis en
Molenaar.
Bij de bestuursverkiezing werd
het aan de beurt van aftreden
zijnde bestuurslid, de heer C. H.
Smit met grote meerderheid van
stemmen herkozen.
Bij loting onder de aanwezigen
werden de gezinnen van T. Duin
en J. Hoebe een half jaar vrij
gesteld van contributiebetaling.
Met het voorstel van het be
stuur om de leden vrij van een
der ziekeninrichtingen te Alkmaar
of Heilo te halen ging de ver
gadering zonder discussie accoord.
Bij de rondvraag dankte de
heer Schouten voor de prettige
samenwerking en informeerde of
het niet mogelijk zou zijn een
lichtere baar aan te schaffen. De
heer De Moei' kwam nog eens
terug op de in een vorige ver
gadering genomen beslissing in
zake het doorbetalen van con
tributie door leden, die in militaire
dienst zijn. Spreker vond dit niet
juist. Na enige discussie werd
besloten het besluit te handhaven.
Tenslotte werd het bestuur nog
gemachtigd de nodige stappen te
doen in verband met het feit,
dat 25 Oct. 1919 de vereniging
was opgericht voor de duur van
29 jaren, welke termijn dus 26
October a.s. zou aflopen.
RAADSVERGADERING
De Raad der gemeente Bergen
kwam Woensdagavond in open
bare zitting bijeen onder voor
zitterschap van Burgemeester Dr.
W. Huygens.
Burgerlijk Ambestuur
De aan de beurt van aftreden
zijnde bestuursleden, de heren J.
H. W. Schmidt en A. B. Kollmer
werden met algemene stemmen
herkozen.
Lening
Het verzoek van G. W. Scher-
merhorn te Alkmaar tot verstrek
king van een geldlening ad f 2066
onder tweede hypothecair ver
band, ingevolge de financierings
regeling Woningbouw 1947 werd
na enige discussie ingewilligd.
Nieuw Raadslid
Nadat een commissie, bestaan-*
de uit de heren Bröersma, Swaag
en Baron Taets 'van Amerongen,
de geloofsbrief van de heer B.
Min - had onderzocht, besloot de
Raad tot zijn toelating als raads
lid.
Presentiegeld
Gezien de omvangrijke werk-*
zaamheden van de leden der ad
vies-commissie ingevolge de woon-
ruimtewet, achtten B en W het
billijk een presentiegeld toe te
kennen, gelijk aan dat voor de
vergaderingen van raadscommis
sies, f 2,per vergadering, te
rekenen vanaf de dag van de
installatie.
Na uitvoerige toelichting van
de voorzitter ging de Raad hier
mee accoord.
Straat gepromoveerd tot laan
Tegen het voorstel van B en
W om de naam Emmastraat te
wijzigen in Emmalaan had de
Raad geen bezwaar.
Nog eens
vermakelijkheidsbelasting
Bepaald werd, dat de belasting
voor elke bioscoopvoorstelling,
waarin naast andere films Neder
lands journaal en/of films als be
doeld in art. 1 der bioscoopwet,
worden vertoond tot een geza
menlijke lengte van tenminste
500 m, vanaf 1 April '48 35 °/0
zal bedragen.
Begroting
Bij het aanbieden van de ge
meentebegroting 1948 deelde de
voorzitter mede, dat het gelukt
was een sluitende begroting samen
te stellen.
Tot leden van de commissie
van onderzoek werden benoemd
de leden van de Raad met uit
zondering van de wethouder.
Kleuterscholen
Het maximum subsidiebedrag
voor de leerlingen der Kleuter
scholen werd bepaald op f 22,50-
per leerling en per jaar.
Geldlening B.-Schoolver.
De Raad ging accoord met
het voorstel van B en W tot
het aangaan van een geldlening
ad. f 17500 en het uitlenen van
dit bedrag aan de Berger School
vereniging.
De heer Broersma had be
zwaren en stemde tegen.
Rondvraag
De heer Wittebrood verzocht
om een lichtpunt bij de nieuwe
woningen aan de Kogendijk. De
heer Ellis informeerde of het
niet mogelijk zou zijn de inning
van de kwitanties zo te regelen,
dat het geen moeilijkheden geeft
voor minder draagkrachtigen,
zoals dit het geval is bij 2
maandelijkse inning.
Op de vraag, wanneer Bergen
weer over zou gaan tot het
bouwen van woningen, gaf de
voorz. het teleurstellende ant
woord, dat bij gebrek aan geld
de wederopbouw practisch is uit
geschakeld.
De heer Den Das drong aan
op het betrachten van meer
spoed in gevallen, waarin geen
materiaal nodig is.
WELKOM IN BLOEMEN-
LANDl
Tentoonstelling in de Openbare
School.
Een der lokalen van de open
bare lagere school was Dinsdag
omgetoverd in een bloemhof. Ter
wijl buiten Koning Winter nog zijn
scepter zwaaide, spreidden hier
de boden van de lente hun kleu
renpracht teil toon. Er was n.l.
een tentoonstelling georganiseerd
van bloeiende bollen, proeven van
de kweekkunst der leerlingen.
Dank zij de goede zorgen van de
jeugdige kwekers, zagen Flora's
kinderen er uit om te stelen, een
lust voor het oog.
De gelukkige winnaars in deze
vreedzame kamp waren
Klasse I, Gele Narcis
le prijs Siem Vos, 2e prijs Nettie
ter Berg, 3e prijs Gerard Vel.
Troóstprijs: Elly Broersen, Joke
Peters en Bob Sax.
Klasse II, Poetaz Narcissen
le pr. Arnoud Brandwijk, 2epr.
Froukje Sikkema, 3e pr. Irene
Luteyn. Troostprijs: Dick B. de
Jong, Anneke Blokker en Jan
Oortgijzen.
Klasse III, Rose Hyacinth
le pr. Willie Tamis, 2e pr. Leo
ter Berg, 3e pr. Jetse Mak.
Troostprijs Cobi Lensen en Henk
Dijs.
Klasse IV, Blauwe Hyacinth,
le pr. Ada Schuddeboom, 2e pr.
Hans Oudes, 3e pr. Gitta Kuit-
waard. Troostprijs: Marietje Blok
ker en Anja Vriesman.
Klasse V, Rode Tulpen:
le pr. Ineke Bijkerk, 2e pr. Piet
Mak, 3e pr. Jan Mak. Troost
prijs Greetje Ruis en Bert Schoen.
Klasse VI en VII, Dubbele gele
Tulpen: le pr. Dik Kers, 2e pr.
Netty v. d. Meyden, 3e pr. Annie
Boersma. Troostprijs: Wout Aker
boom en Miels WeSter.
WEDEROPBOUW
BERGEN AAN ZEE
Bij de aanbesteding van de
werken voor wederopbouw van
het centrum was de laagste in
schrijver de heer Klos te 's Graven-
hage met f 86335,
Tweede was de heer Twisk te
Alkmaar met f 89870,—. Hoogste
inschrijvers waren Harders en
Punt met f 92800,De raming
bedroeg f 115000,—.
FILMAVOND K.C.B.
Het bestuur van het K.C.B.
brengt hiermede de reeds eerder
aangekondigde filmavond nog
even in herinnering (zie adver
tentie in dit nummer).
Vertoond worden Amerikaanse
kunstfilms, te weten: Amerika's
kunstschatten, olieverfschilder
techniek, Tempera painting, Ana
tomische modellen, Muziek van
Verdi, uitgevoerd door Toscanini.
Een belangrijke avond!
ZONDAGSDIENST
ARTSEN
UeekUod
DE DUINSTREEK
Redactie en Adm.C. Oldenburg,
Laanweg 164, Schoorl, Giro 147071
Telefoon 268
Agentschap te Bergen:
de Haan's Boekhandel, Stationsstr.
Telefoon 2452
Agentschap voor Egmond-Binnen
en Egmond aan de Hoef:
P. Smit, Abdijlaan 59
Agentschap voor Egmond aan Zee
P. Jonker, Voorstraat 125
Abonnementsprijs: f 3,00 per jaar
f 0,75 per kwartaal
Advertentieprijs: 10 ct. per m.m.
met een minimum van f 1,
Zondag 29 Febr.
Dr. LUGTEN, Tel. 2700