BERD0S SCHOORL
BERGEN
\Zo6ciaawfanfniH$
f 4 AA k VRIJDAG 12 MAART 1948 25e JAARGANG No- 10
Verschijnt te Bergen, Bergen aan Zee, Schoorl, Schoorldam, Groet, Camperduin, Egmond aan Zee, Egmond-Binnen en Egmond a. d. Hoef
HET KUNSTENAARS
CENTRUM BERGEN,
met Beeldende Kunst en Muziek
Het K.C.B. organiseerde Woens
dagavond in „Het Wapen van
Bergen" een filmavond en mocht
zich verheugen in bijzonder grote
belangstelling. Allereerst werd een
bezoek gebracht aan de Nationaal
Gallery, het indrukwekkende
museum voor beeldende kunsten,
waar vele meesters vertegenwoor
digd waren. Het was alles groots
en practisch.
Vervolgens werd de olieverf
schildertechniek op het witte doek
vertoond. De aanwezigen volgden
met belangstelling het hele ge
beuren vanaf het ontwerpen van
een plan tot het volledig resul
tant, een stilleven in lijst.
Hierna werd d? aandacht ge
vraagd voor de vervaardiging
van anatomische modellen, die
van zoveel waarde zijn bij de
Studie en de mensheid onschat
bare diensten bewijzen.
De „tempero painting" was
weer bijzonder interessant. De
schilder in Novajo Country", be
zield door zijn grote liefde voor
de dierenwereld, toverde in korten
tijd iets moois op het doek.
De avond werd besloten met
muziek en zahg. De grote meester
Toscanini, die zijn geliefd vader
land verliet, toen het fascisme de
vrijheidszon verduisterde, dirigeer
de een orkest en koor in Amerika,
toen de donkere wolken waren
weggevaagd. Het was een schit
terend slot aan de kunstavond.
K.C.B.
Na de gehouden lezing met
lichtbeelden over beeldende kunst
door de heer Slee, de piano
avond van Dr. Rebling en de
vertoning van Amerikaanse kunst
films, besluit het KCB het
winterseizoen met een lezing
door Mr A. F. Kamp uit Ber
gen over „de Sage van de vlie
gende Hollander en de moderne
dichter" (zie annonce in dit num
mer). Wij raden een ieder aan,
deze lezing van Mr Kamp, die
een zeer goede reputatie als
causeur geniet, te gaan bijwonen.
WEDEROPBOUW BERGEN
AAN ZEE BEGONNEN1
Een talrijke schare verzamelde
zich Dinsdagmiddag in het centrum
van Bergen aan Zee om getuige
te zijn van het begin van de
wederopbouw. Overal wapperde
de vaderlandse driekleur en een
heerlijk stralend zonnetje was een
bemoedigend voorteken.
Burgemeester Dr W. Huygens
heette de aanwezigen op deze
openluchtsamenkomst hartelijk
welkom en wendde zich daarbij
in het bijzonder tot de heer
Groenewegen, supervisor, de ver
schillende hoofden van streek-
bureaux van Nd Holland-West,
het bestuur van V.V.V., de raads
leden, de heer Scheffel, secr. v.
d. Kamer van Koophandel, de
herverkavelaar, de heer Klos,
aannemer, en het bestuur van
Paal 33. Spreker wees er op,
dat dit een moment van pijnlijke
herinnering maar tevens een ogen
blik van hoop op de toekomst
was.
De burgervader nam hierop
als een volleerd grondwerker de
voor deze gelegenheid fraai ver
sierde schop ter hand en.'... daar
ging de eerste schop zand op de
wagen.
De wederopbouw was begon
nen, een „dragline" nam 't werk
verder over van de burgemeester
en met bekwame spoed zal het
centrum van onze badplaats weer
tot iets moois worden gemaakt.
Nadat dit moment op de ge
voelige plaat was vastgelegd be
gaf het gezelschap zich naar
Trianon ter bezichtiging van de
aldaar opgestelde maquette, die
de bezoekers enig idee gaf van
wat men zich voorstelt van het
toekomstige Bergen aan Zee.
Na heel wat oratorisch vuur
werk van verschillende heren,
bood „Paal 33" Burgemeester
Huygens ter herinnering aan deze
dag een zilveren asbakje met
inscriptie aan en werd Mw
Huygens verrast met een fraai
bloemstuk.
VINCENT VAN GOGH
De Bergense Kunstschilder J.
Ponstijn hield Zaterdagavond in
„Het Dorpshuis" voor N. V. en
K. J. V. O. een lezing over Vincent
van Gogh. Er was bijzonder grote
belangstelling voor deze avond.
De mens of de Kunstenaar Van
Gogh Beide zijn innig verbon
den, aldus de heer Ponstijn, om
't ene te begrijpen, mag men het
andere niet verwaarlozen. Uit
voerig schetste spreker heel het
leven en werken van deze veel
bestreden en omstreden figuur,
die door zijn onverzettelijke wils
kracht om een ideaal te bereiken,
velen tot voorbeeld kan strekken.
Vincent van Gogh aanschouwde
in 1853 in de pastorie te Groot-
Zundert bij Breda het levenslicht
en kwam na achtereenvolgens
mislukt te zijn in de Kunsthandel,
de boekhandel, als leraar, als
theologisch student en na heel
wat teleurstellingen te hebben
ondervonden, in de Borinage als
Zendeling. Hier op 27-jarige leef
tijd werd hij zich plotseling zijn
artistieke roeping bewust en alsof
hij een voorgevoel had van een
kort leven, ontplooide hij de laatste
tien jaren een enorme werkkracht.
Op hem zijn de woorden van
Millet „in de Kunst moet men
zijn leven als inzet geven" ten
volle van toepassing.
Hij, de autodidact, tekende met
volharding, schilderde in sombere
kleuren. In Frankrijk, waarheen
hij in 1886 getrokken was, voelde
hij zich aangetrokken door de
impressionnisten en hier werd de
man van het sombere kleuren
gamma de schilder van de stralen
de kleuren.
In Arles en Saint Remy (1888-
1890) bereikt de worstelaar het
toppunt van zijn kunnen, hij schept
zonnebloemen, interieurs, slaap
kamers enz. enz., te veel om op
te noemen. M^ar dan ook nadert
zijn ziekte haar hoogtepunt en 29
Juli 1890 sluit hij "voorgoed de
ogen. Een groot Kunstenaar was
heengegaan, een baanbreker van
de nieuwe kunstkring, waarvan
nog niet het eindpunt te zien is.
Op het witte doek werden ten
slotte verschillende werken ge
projecteerd, waaruit duidelijk de
groei in de tien jaren te zien was.
Met een woord van dank door
de heer L. Schuil, onderstreept
door een hartelijk applaus van de
aanwezigen, werd de mooie avond
besloten. De heer Ponstijn had
tenvolle zijn doel bereikt, sym
pathie en waardering te wekken
voor deze tragische figuur en zijn
vier jaar jongere broer Theo,
zonder wie hij niet zou hebben
bereikt, wat hem nu gelukte.
Beide broers rusten thans naast
elkaar in Auvers-sur-Oise en op
hun graf prijken zonnebloemen.
STICHTING 1940-1945
De filmvoorstelling van de film
„Zij die wij vereren" Donder
dagavond in de Rustende Jager
gegeven ten bate van de Stichting
is een groot succes geworden.
Ondanks de uiterst korte termijn
van voorbereiding was de zaal
voor driekwart bezet. Een in de
pauze gehouden collecte voor de
Stichting had de zeer bevredigende
opbrengst van f 99,terwijl
ook een aanmelding als contribu
ant voor een groot bedrag op
de collecteschaal lag.
Aanmeldingen als contribuant
worden altijd gaarne in ontvangst
genomen door de afd. Bergen,
N. Sluyter, Dorpsstraat 23. Ten
slotte past nog een woord van
dank aan de Directie van „De
Rustende Jager voor de spontane
medewerking aan deze voorstel
ling verleend.
HOLL. MIJ. VAN
LANDBOUW
Ir G. Kranen over de melk
prijs van de boeren
Op de onder voorzitterschap
van de heer H. Bruin gehouden
bijeenkomst van tie afd. Bergen
van de Holl. Maatsch. van Land
bouw vormde de melkprijs het
voornaamste punt van bespreking.
Ir G. Kranen, secretaris v. d.
Bond van Coöp. Zuivelfabrieken,
wees er zijn hoorders op, hoe
Regering, Stichting v. d. Land
bouw en 't Landbouw-economisch
instituut een rol speelden bij het
tot stand komefi van de regerings
richtprijs. Bij het samenstellen
van haar rapport omtrent de
kostprijs stuitte het landbouw-
instituut op tal van moeilijkheden.
Zo lopen bijv. de productie
kosten in verschillende delen van
ons land en op verschillende be
drijven nogal sterk uiteen. In
Friesland bijv. hedroegen die
19 ent., hier inde duinstreek 22,1
ct., in de andere delen van N.-
Holland 20,3 ent., in consumptie-
gebied Z.-Holland 20,4 ct., voor
zelfkazers 22,5 ct., de Friese
Wouden 22,2 ct. Een gemiddel
de van 21 ent. zou dus voor de
Friese boer een betere uitkomst
betekenen dan^yoor zijn collega
hier en elders.
De richtprijs werd intussen
vastgesteld door de regering op
18,3 ct., d. w. z. 20 ct. tot einde
April en 17 ct. voor de zomer.
Vele boeren zullen hierdoor niet
alleen de wenselijk geachte onder
nemerswinst (20 pet. van de
productiekosten) moeten derven
maar zelfs geen land.arbeidersloon
kunnen verdienen. Intussen zijn
er 85 millioen uitgetrokken om
bedrijven op lichtere gronden en
•van bepaald type tegemoet te
komen met een bedrag per HA.
Of over deze richtprijs het
laatste woord reeds gesproken
is? Duinkanters let op uwsaeck!
Een vergelijking van de be-
drijfsuitkomsten hier in de duin
streek met die uit de overige
delen van N.-Holland, zal voor
de boeren hier een aansporing
zijn om te zoeken naar produc
tieverhoging door veeverbetering
efl voordeliger exploitatie van
het grasland.
Spr. stelde naast elkander de
gegevens van bedrijven in de
Duinstreek en bedrijven in Drech-
terland enz.:
Melkproductie per ha. 2695 kg.—
4187 kg.
melkproductie per koe,'3112 kg—
3699 kg
Vetgehalte: 3,38°/0—3,54°/0
Kosten per kg vet: f5,21f 4,80
Opbrengst kg vetf 5,17—f5,14
Veebezetting per ha: 0,871,13
koe
Bedrijfsgrootte16,53 ha—14,45
ha
Gezinsink.f 2656,28f 3514,38
Loon gezinsleden: f 640f 986
Vreemde werkkrachtén per ha:
f 204,52—f 302,48
Dit laatste wijst er op, dat de
exploitatie van het grasland in
gebieden buiten de duinstreek
veel intensiever is geweest. Aan
dachtige beschouwing van de
cijfers leert, dat de productie hier
1492 kilo per ha lager is, dat
is per koe 587 kilo, dat de pro
ductiekosten per kilo vet aan
merkelijk hoger zijn, dat de vee
bezetting veel dunner is enz. enz.
Een toeslag per ha voor be
drijven op de lichtere grond
(motie Groen) lijkt alleszins ge
rechtvaardigd.
Uitbetaling door de fabriek
De oude concurrentie tussen
coöperatieve en particuliere zui
velindustrie werd in de oorlogs
tijd stopgezet, de strijdbijl werd
begraven en afgesproken een
zelfde voorschotprijs te betalen
en later nabetaling te doen volgen.
Na de oorlog kwam iets van het
oude terug, helaas. Hoe wordt de
voorschotprijs vastgesteld?
Spr. verduidelijkte dit met
een voorbeeld. 100 kilo melk
gaf bij een groothandelprijs van
de kaas van f 1,46 een bruto
kaasopbrengst van f 11,8646. De
wei gaf een opbrengst van 79,9
ent. en de weiboter vertegen
woordigde een waarde van< 46
ent. Van de 1,30 kg vet uit de
room werd gemaakt 1,30x1,18=
1,534 kilo boter, met een waarde
van f 5,192. Nog 16 ent. voor
4 1 karnemelk, wat een totaal
gaf van f 18,30 bruto. Ver
mindert men deze bruto-opbrengst
met 3 ent per kilomelk voor de
bedrijfskosten, dan blijft er netto
onder de boeren te verdelen
f 15,30 (per 100 kilo melk met
3,66 pet. vet) d. i. 4,18 per
procent vet. Wat betaalt de fa
briek nu in zo'n geval? f 4,15
(om aan de veilige kant te blij
ven) plus f 1,85 (regeringstoeslag)
is f 6 per kilo vet.
Of dit de meest billijke wijze
van betaling is, informeert een
der aanwezigen. Ir. Kranen gaat
de verschillende wijzen van uit
betaling, die in de loop der
jaren gevolgd werden, nog eens
na en komt dan tot de conclusie
dat de thans gevolgde methode
het gemakkelijkst uitvoerbaar is
en bevredigend werkt. Intussen
is er een commissie samengesteld
om deze materie te bestuderen.
De heer Bruin maakt zich tot
tolk van de aanwezigen met de
heer Ir Kranen dank te zeggen
voor zijn leerzame uiteenzettingen.
Alvorens de vergadering te
sluiten wekt de voorzitter alle
boeren op zich te organiseren,
alleen een krachtig lichaam kan
zijn stem overal doen doordringen,
de Stichting van de landbouw
moet weten, dat zij „de" Ne
derlandse boer achter zich heeft.
VERENIGING VOOR HUIS-
EN KRAAMVERZORGING
1947 is voo'r de vereniging
een hoogstbelangrijk jaar geweest,
aldus de voorzitter op de in hotel
„Spoorzicht" gehouden jaarver
gadering. Dank zij het prachtige
werk van de propaganda com
missie nam het ledental in 1947
toe met 135 °/0. Begonnen met
170 leden, eindigde het jaar met
400 leden.
De zon straalt aan de hemel,
het liert van vogelvreugd,
en héél de wereld is nu
één lentegroen-geneugt.
De hoge hemelwelving
is louter blauwe jeugd,
en juichend langs de aarde
de voorjaars-kleuren-vreugd.
Mijn ziel is al gejubel,
mijn haren in de wind,
temidden van de lente
ik niets dan vreugde vind.
DON DE ZONNEMAIRE
Het bestuur heeft het aange
durfd één vaste huisverzorgster
voor één jaar vast aan te stellen
en de opleiding tot gediplomeerd
huisverzorgster op zich te nemen.
Mochten einde '46 de plannen
tot stichting van een algemene
vereniging voor huis- en kraam-
vérzorging niet met succes worden
bekroond, ei^jl '47 kwam er op
andere wijze samenwerking met
de R.K. Zustervereniging. De
tarieven werden gelijkgeschakeld
en aanstaande leden dienen tegelijk
lid te worden öf van Witte Kruis
en deze vereniging, óf van Wit-
Gele Kruis en de R.K. Zuster
vereniging.
De rekening van de penning
meester sloot in Ontvangsten en
Uitgaven met f 3017,88 '/2 met
een batig saldo van f 1717,75 V2
(het saldo 1946 bedroeg f 328,485
zodat er een vooruitgang van
f 1389,27 viel te constateren).
Tot leden van de kas-commissie
werden benoemd Mw Slinger en
de heer N. v.d. Berg en tot be
stuursleden Mw Van Die-Wog-
num en Mw Fillet-Balder.
De begroting voor 1948 werd
vastgesteld met een totaal van
f 4450,in ontvangsten en uit
gaven.
Besloten werd dat de secr.-
penningmeester elke Maandag
avond van half zes tot zes uur
in de centrale apotheek „de
Oleander" te spreken zal zijn
voor aangelegenheden de ver
eniging betreffende.
Om het vergaderingbezoek
aan te moedigen zullen op de
volgende jaarvergadering twee
der aanwezige leden vrijgesteld
worden van een half jaar con
tributie.
50-jarig bestaan v. d.
Fa L. DE PEE
1898-1948
Het was in Maart 1898, dat
de heer L. de Pee begon met in
de buurt van St Maarten zijn
manufacturen uit te venten. Met
de bekende fluwelen zak op de
rug trok hij eike dag de boer op.
Het zaakje floreerde: was eerst
een bedstede ingericht tot maga
zijn, er kwam nu een winkel en
de ondernemende zakenman be
zocht zijn klanten niet meer per
pedes apostolorum, maar maakte
gebruik van hondenkar, fiets,
hittenwagen tot eindelijk de po
pulaire fordjes kwamen. Intussen
breidde de zaak zich steeds uit,
't winkeltje werd een flinke win
kelzaak, een tweede zaak werd
geopend te St Pancras en in 1946
een derde te Bergen, die in de
korte periode van haar bestaan
ook reeds bewezen heeft in een
behoefte te voorzien. Boompje
groot, plantertje dood, luidt een
bekend rijmpje. Helaas heeft de
heer L. de Pee, dit gouden jubi
leum niet mogen beleven. In
Dec. '47 overleed hij, maar zijn
drie zoons zetten de zaken voort
en mogen zich in steeds groeiende
belangstelling verheugen.
Wij voegen gaarne onze beste
wensen bij de vele die hun op
deze dag zullen geworden.
V
wmtki
„DE DUINSTREEK"
Redactie en Adm.C. Oldenburg,
Laanweg 164, Schoorl, Giro 147071
Telefoon 268
Agentschap te Bergen:
de Haan's Boekhandel,- Stationsstr,
Telefoon 2452
Agentschap voor Egmond-Binnen
en Egmond aan de Hoef:
P. Smit, Atylijlaan 59
Agentschap voor Egmond aan Zee
P. Jonker, Voorstraat 125
Abonnementsprijs: f 3,00 per jaar
f 0,75 per kwartaal
Advertentieprijs: 10 ct. per m.m.
met een minimum van f 1,
Zondag a.s.
Aanvang 12.30 uur Terrein Nesdijk