Om Sint HUaêaas-uetUaaê Bout" W. VISSER STENTROP's W. STAM, LAMPE fmiintiUtd Kapsalon UW ADRES! JUueushtiddeieuiedtii# DE SPREKENDE DRAAD H. M. J. van Workum Fr. C. DIEPGR0ND theUUuuidei Aduedeetl Ut ,j)e duUtslteek" Suen ftaac Spanfe De SIHTERKLAASMARKT te Amsterdam HUISVROUWEN!! BRUNIE - HOORN A* BOSMAN, I Uw adres is en blijft onthoudt goed en kwaad! Dtmd- en BanUetó-akUecij SPECIAAL ADRES Dè Fruitspecialist tecst even UifUen bij- Filiaal „Old Clothes New" U snetlec is beiec J. DE BOER ZONEN Voor de kinderen Anneke ligt in bed, maar slapen kan ze niet. Daarvoor tollen teveel gedachten door haar hoofdje en is ze te verdrietig. Over een paar dagen zal het Sint Nicolaasdag zijn. Weken van te voren heeft Anneke zich er al op verheugd en trouw stond iedere avond haar schoentje onder de schoorsteen. Soms lag er een wortel van marsepein in, soms chocolade beestjes en dan weer eens een handjevol borstplaatjes. 't Is Anneke wel opgevallen, dat moeder met zo'n bezorgd gezicht door het huis liep, de laatste dagen. En vanavond heeft moeder heel ernstig met Anneke gepraat en gezegd, dat Sinterklaas dit jaar wel niet op bezoek zou komen en ze niet veel cadeautjes zou krijgen. Anneke begreep er niets van en vroeg natuurlijk, waarom Sint Nicolaas dan niet zou komen, maar moeder beloofde haar dat later nog wel eens uit te leggen. En nu denkt Anneke in haar bedje er diep over na en af en toe verschijnt er een verdrietig rimpeltje boven haar neus. Plotseling hoort ze dat het raam, dat op een kiertje stond, zachtjes verder opengeduwd wordt en ze richt zich half op om te kijken, wie daar binnenkomt, 't Is een oud gebogen mannetje met een gezicht, doorgroefd met rim pels, dat zachtjes door 't raam de kamer instapt. Gek, Anneke schrikt er totaal niet van. Het mannetje heeft dan ook een erg vriendelijk gezicht. Hij blijft voor het bed staan en zegt: Kleed je vlug aan, Anneke, en kom mee. Vanavond gaan we even naar Spanje!" Anneke's mond valt open van verbazing. „Naar Spanje?", vraagt ze. „Ja", antwoordt het manneke haar, „Sint is daar van avond met Zwarte Piet om nog wat cadeautjes te halen, die hij vergeten heeft. Nu gaan we even naar hem toe met mijn luchtauto en vragen hem, of hij jouw ca deautjes niet vergeet mee te nemen. En om je een beetje gerust te stellen", voegt hij er bij, „want je zult zelf horen, dat Sint wel bij je op bezoek komt. Ik weet alles, hoor, wat moeder en jij samen bepraat hebben!" Anneke wordt actief, springt haar bed uit en is in twee minuten klaar, 't Mannetje stapt door het raam de kamer uit en een autootje in, zonder wielen, dat naast het raam in de lucht zweeft. Ook Anneke stapt in, 't mannetje drukt een knopje in, grijpt zijn stuur vast en loodrecht stijgen ze de lucht in, vliegensvlug. Vervolgens wordt een ander knopje ingedrukt en dan scheren ze horizontaal door de lucht, zó snel, dat Anneke's oren ervan tuiten. Af en toe zegt 't mannetje iets of wijst haar diep beneden hen, wat aan. Anneke ziet dan eens honderden lichtjes, dan weer donkere vlakten en dan is 't weer, of ze boven bergen vliegen. En boven zich de sterren en de maan die veel groter lijken. Na een half uurtje zucht het mannetjeGelukkig, wij zijn er bijna. Ik heb er al duizenden kilometertjes opzitten vanavond". Hij drukt weer een knopje in, en loodrecht dalen ze, weer ont zettend snel. 't Lijkt, of Anneke's maag in haar keel schiet, 't Is precies zo'n gevoel, alsof je in een lift zit, maar dit gaat honderd keer zo vlug. Plotseling stoppen ze, weer zwevend in de lucht, juist voor een groot raam van een helder verlichte kamer. Anneke kan een kreet niet onder drukken. Ze ziet.... Sinterklaas aan een grote tafel zitten, gebogen over een boek, waarin hij met de vinger wat bijwijst. En op de grond, de hele grote kamer vol, liggen ontelbare pakjes, groot en klein. Temidden van die chaos kruipt Zwarte Piet rond en nog wel vijf andere zwarte knechtjes, die nooit met Sint op stap gaan, maar altijd in Spanje blijven. 't Mannetje stapt 't autootje uit en t' halfgeopende raam in, reikt Anneke de hand, die met een grote sprong ook in de kamer belandt. Sinterklaas kijkt even verstoord op, maar dan verheldert zijn gezicht en roept hij uit: „Ben je daar weer, Pedro? En wie heb je nu bij je? Ik zie het al, 't is Anneke, uit Holland En Pedro vertelt Sinterklaas, dat Anneke zo verdrietig was, omdat haar moeder haar verteld had, dat Sinterklaas niet bij haar zou komen. Nu heb ik haar maar even meegenomen om haar te overtuigen, dat U heus wel bij haar komt. En vergeet U (hier gaat Pedro's stem over in zacht gefluister) voor Anneke niet. Dat wilde ik U ook nog even zeggen". Anneke mag Sint een hand geven, en hij stelt haar gerust, dat hij de 5de December zeker cadeautjes bij haar zal komen brengen. Dan neemt Anneke vlug afscheid en met 't mannetje Pedro stapt ze weer in zijn snel- luchtautootje. Binnen een uurtje is Anneke weer terug en ligt ze in bed. De volgende morgen wordt ze met een blij gevoel wakker en vlug vertelt ze het hele verhaal aan moeder, die natuurlijk ook erg blij is, dat Sint toch nog komt! Er zijn weinig feesten in ons land, zo oud en algemeen, als de viering van St Nicolaas. De Sint Nicolaaslegende, die ieder jaar weer tot ons komt, voert ons naar het diepste verleden terug. Men vertelt van Hem, dat Hij, een kind zijnde, al wat hij over had aan de behoeftigen weggaf en één van de bekendste legenden is wel, hoe Sint Nicolaas een arme man kende te Patara in Lycië die drie huwbare dochters had, die bij gebrek aan huwelijksgoed gevaar liepen verleid te worden. Hoe Sint Nicolaas toen heimelijk van tijd tot tijd zoveel geld het venster binnenwierp, als tot een uitzet voor deze twee dochters vereist werd. Reeds tijdens zijn leven, maar vooral daarna werden hem vele wonderen toegeschreven, die sterk tot de verbeelding der mensen spraken en tot op heden aan de figuur van Sinterklaas nog be tekenis geven. Bewust of onbe wust speelt de figuur van Sinter klaas een,grote rol in de volks fantasie. Een van de weinige Sinterklaasliedjes uit de Middel eeuwen, die ons overgebleven zijn, luidt: Sinte Nicolaes Bisschop! Goet heylich man, Wil je wat in mijn schoentje geven, God loont u dan Geeft men een beurs met bellen, So sal ick je niet meer quellen, So lange als het Godt belief!:, Heb ik Sinte Niclaesje lief. Dit oude liedje zal vele keren gezongen zijn, ook in de stad, waar de goede Heilige de schuts patroon van was, Amsterdam. In deze stad werd immers in de week van Sinterklaas de bekende Sinter- klaasmarkt gehouden. Het meest aangeboden en verkochte artikel op deze markt was het „klaasje", welke naam door alle eeuwen heen nog niet verdrongen is. Het koekje stelde natuurlijk de Sint voor, al kwamen ook later andere voorstellingen in de mode. Maar de klaasjes waren niet de enige versnaperingen, onze over-grootvaders kenden al even zeer de vrijers en de vrijsters als onze achterkleinkinderen ze zullen kennen. De goede Klaas was immers niet de weldoende kinder vriend alleen, maar ook de hijlick- maker, dat is huwelijksmaker. Het woord heiligmaker berust op een foutieve bewering. Ook wordt nu de oorspronke lijke betekenis van het marsepein of chocolade hart duidelijk. Wan neer het gebeurde dat een jongen aan een meisje zulk een marse peinen hartje met een flinke vrijer thuis zond, en zij het dankbaar aannam, dan wist Sinterklaas al, waar hij na verloop van tijd kleine schoentjes zou hebben te vullen. De aanmaak van Klaasjes is wel eens door onze voorvaderen verboden, daar zij vreesden, dat deze prentjes van koekdeeg.... de afgoderij in de hand zouden werken. In Amsterdam is het gelukkig nooit zo ver gekomen. Wel maakte de stedelijke over heid zich wel eens zorgen van wege de overgrote drukte op de Sinterklaasmarkt. Het moet in die dagen wel propvol geweest zijn op de Dam. De oude stadsarchieven vermelden, dat aan de ene kant een groep sprooksprekers een sotternije opvoerden, op een andere hoek waren twee honden aan het vechten, die door een brullende troep werden opgehitst, de vele kraampjes met hun soeter- nijen vulden het geheel op, terwijl daartussen de vele bedelaars zaten, die met hun al of niet echte ge breken een beroep deden op de burgers van Amsterdam. Ook de jeugd liet zich niet onbetuigd en liep opgetogen over de markt, al zwaaiend met hun papieren vlaggetje, waarop de beeltenis van Sinterklaas was afgebeeld. En was eindelijk de avond aan gebroken, waarop de kinderen en de eerzame burgers hun slaap mutsen over de oren trokken, dan begonnen de varensgezellen met hun luid gezang, dat maar al te goed weerklonk, daar zij te voren hun keel met goede Hollandse dranken gesmeerd had den. In 't begin der achttiende eeuw begon de roem der Sinterklaas- markt te tanen. Er verschenen nog wel op 5 en 6 December een aantal kraampjes, maar de Amsterdammers bleven weg. Ruim een eeuw later, toen de Hulp beurs in Amsterdam verrezen was, was het lot van de markt voor goed bezegeld. Alleen het beeldje van Sinter klaas op de hoek van Dam en Damrak bleef over als laatste herinnering. Het oude huis is neergehaald èn een nieuw is op die plaats herrezen, maar de gevel steen is niet in een museum weg gestopt, maar is weer in de nieuwe muur aangebracht. Daar droomt Sinterklaas verder, terwijl hij het drukke geraas van een moderne wereld aan zich ziet voorbij trekken en glimlacht nauw merk baar, omdat hij bij machte is de zorgen van oud en jong even op zij te zetten om een avond van pret en vrolijkheid te geven. WIJ MAKEN UW oude en afgesleten wringerrollen weer als nieuw 1 1 BOEKBESPREKING Eens komt het geluk Uitgegeven door Neerlands Feuilleton Bureau te Barneveld. Dit verhaal speelt zich groten deels af op het eiland Texel. Geert van der Plas, een werkloze Alkmaarse Fabrieksarbeider komt op Texel en in een café in Oude- schild krijgt hij een betrekking aangeboden. Hij voelt echter niets voor het baantje van „kroeg knecht". Na vele verwikkelingen, veroorzaakt door het feit, toch dit baantje aan te moeten nemen, komt eindelijk het geluk, in de vorm van de eigenaresse van het café, een weduwe, die alles voor Geert opofferende, het café ver koopt en een kleine smederij voor hem inricht, waarmede hij zelf het brood kan verdienen voor het gezin. Hiermede eindigt dit eenvoudige verhaal. Voor de Sint Nicolaas bij Voorstraat 126 Egmond aan Zee Het adres voor de fijnste Speculaas Taai Taai Boterletters enz. Voorstraat 91 EGMOND AAN ZEE Telefoon 297 AARDAPPEL-, GROENTEN-, en FRUITHANDEL Machinaal gekrabde aard appelen en wortelen Noorderstraat 4 Telefoon 260 Egmond aan Zee Schoolstraat 23 Egmond aan Zee Wordt de gramofoon verdrongen door een simpel spoeltje? En voelt U iets voor een zak- apparaat om de stem van vriend of vijand vast te leggen? De Amsterdamse Gemeente-Energiebedrijven tobden de laatste jaren met 't toenemend euvel van bedrijfsstoringen. De centrales werken met verouderde machines, de mensen gebruiken meer electriciteit dan vroeger, veel kabels zijn versleten en kunnen nog niet vervangen worden. Tja, om de storingen te verminderen moest men in de eerste plaats weten waar en waarom zij ontstaan. Maar.... hoe kan een monteur dat onderzoeken, als de leidingen al doorgeslagen, de schakelruimten al uitgebrand zijn? Nu heeft een inspecteur van de afd. Beveiliging een klein apparaat in werking gesteld. Dit kastje controleert op kritieke plaatsen het gehele bedrijf en u zult er nor maal niets aan zien. Maar komt er een storing, dan neemt men een ragfijn stukje draad uit het toestel en daarop lezen de technici precies af, wat er in de laatste uren gebeurd is. De sprekende draad De sprekende draad is niet nieuw. Het is de uitvinding van een jonge Rus, wiens ouders naar Amerika ver huisd waren. Deze Marvin Camras had een hobby voor allerlei electrische apparaten en knutselde veel. Zo kwam er ook eens een neef bij hem, om zijn stem te laten vast leggen. Dat zou op gramofoonplaten moeten gebeuren, doch die methode was hem te duur. Daarom bedacht Camras er iets anders op. Hij had eens iets gelezen over een Deen, die een blanke draad tussen de polen van een electro-magneet doortrok en ongelijk magnetiseerde, doordat hij de stroom door die magneet veranderde. Marvin Camras wilde zo een draad gebruiken om het geluid van de menselijke stpm er op vast te leggen. Daartoe schakelde hij een microfoon tussen de stroomketen van de magneet, zodat het membraan, als het in trilling kwam, gelijksoortige veranderingen in het magnetisch veld veroorzaakte. En het gevolg? Zijn neef kon gaan zingen, langzaam liep de haardunne draad door de magneet op een spoel. Na de opname schakelde de uitvinder terug, de draad liep nogmaals door de magneet, maar nu was een luid spreker ingeschakeld op de plaats van de microfoon. En de trillingen, vastgelegd in de gemagnetiseerde lijn, kwamen als getrouwe weergave van het geluid weer te voorschijn. Opname in vliegtuigen In de oorlog is deze vinding al in allerlei uitvoeringen toegepast. Piloten, die boven vijandelijk gebied verkennings vluchten uitvoerden, zagen geen kans om tegelijk papier en potlood vast te houden als ze in het afweervuur te recht kwamen. Gramofoonplaten kunnen in zo'n bewegende machine niet gebruikt worden. Maar een electromagneet werkt in alle standen, heeft geen last van schokken of scherpe hoeken, er springt geen naald uit de groeve en al trilt de draad, dan nog heeft dit op het magnetisme geen invloed. Doch niet alleen piloten, ook commandanten van leger onderdelen, politiemannen en radio-reporters konden zo'n apparaatje gebruiken. De General Electric en de Utah Radio Products Company maken al zaktoestellen met een batterij ten behoeve van verzekeringsagenten, reizigers en rechercheurs. Een microfoon onder de rever van de over jas vangt elk gesproken woord op en voorkomt latere onnauwkeurigheden. Verslaggevers kunnen met de „spreken de draad" bewijzen, dat zij de geinterviewde juist ci teerden. Een plat doosje is het, ter grootte van een baksteen. Het weegt nauwelijks drie pond. Iedereen, die reist en rapporten moet maken, kan het gebruiken. Geen breuk, geen onderbreking Wat is nu het voordeel van dit opname-systeem ten opzichte van de gramofoon? Ten eerste kunnen gramo foonplaten gemakkelijk beschadigen. Er komen krassen op, de naald draait soms in dezelfde groeve rond en de plaat is breekbaar. Een gramofoonplaat heeft een speelduur van 3 minuten (hooguit bij 30 cm middellijn 5 minuten). Bij de draad bestaat er geen enkel mechanisch contact, krassen hebben geen invloed op het magnetisch veld, het materiaal kan zo sterk gekozen worden, dat het niet breekt. En een opname is nimmer aan tijd gebonden, want de spoelen kunnen een ongelimiteerde hoeveelheid van het ragfijne streng bevatten. Een complete symphonie, zelfs een „onvoltooide" kan volledig worden gespeeld van één klos zonder dat iemand een plaat behoeft te verwisselen, of 'n nieuwe naald in te zetten. Automatische platenwisselaars worden overbodig. Zelfs de hinderlijke tussenruimten en onderbrekingen vervallen. Men heeft al installaties vervaardigd, die 8 uur achter een kunnen opnemen, maar de meest gebruikte zak-appa- raten bevatten spoelen van 12 cm middellijn met slechts 3 kilometer band. Deze 3000 meter, opnieuw door een magneet gevoerd, geven 66 minuten achtereen geluid. Zonder „ruis". Het grootste voordeel is evenwel, dat elke spoel telkens opnieuw kan worden gebruikt. Daartoe haalt men de draad alleen maar door een ander appa raatje en al het magnetisme wordt uitgewist. Op die schoongewassen klos kunnen nieuwe geluidsgolven ge bracht worden. De zakenman, die brieven dicteert, de secretaris wiens notulen zijn afgedaan en de student, die z'n dictaten wegdoet, zij allen maken de spoelen weer schoon en gebruiken ze voor iets anders. Mislukt interview In Nederland heeft Philips iets dergelijks ontwikkeld. Toen dit apparaat gebruikt zou worden tijdens de proef rit van de eerste electrische trein tussen Amsterdam en Utrecht, liet de president-directeur van de Nederlandse Spoorwegen zijn rede tot de journalisten hierop vastleggen. Maar de „pers-muskieten" weigerden unaniem om door middel van zo'n bandje bediend te worden. Zij wensten een persoonlijk interview om vragen te stellen en toen dit geweigerd werd, bleef de sprekende draad in het doosje enzweeg. Zo kan de uitvinding door een verkeerde toepassing ook haar bezwaren hebben. Opname van boodschappen! Men is bezig met proeven, om de sprekende draad te koppelen aan een telefoontoestel. Dat wil zeggen, dat U niet meer thuis behoeft te blijven om een belangrijk ge sprek af te wachten. De boodschap wordt eenvoudig op genomen en als u terugkomt behoeft ge de klos maar even na te luisteren om alle mededelingen alsnog in ontvangst te nemen. Hebt u onenigheid met uw vrouw hoe u de avond wénst te besteden, met het nieuwste apparaat is ook deze twist onnodig. Eerst gaat ge mee naar de bioscoop en als ge terugkomt speelt de draad nog eens het radio programma af, dat u anders gemist zou hebben! Hoe werkt nu de storingzoeker in Amsterdam? Dat is een gesloten draad, die over twee spoelen rondloopt in een kring. Inplaats van een microfoon brengen meetappa raten hun trillingen op de magnetische band, maar zolang er niets bijzonders aan de hand is wist een andere vork deze invloeden weer uit. Tot er storing komt. Dan schakelt de ontmagnetiseerinrichting automatisch af, de gebeurte nissen van de laatste uren liggen nog vast en zo komen de technici dan toch te weten, wat de meetinstrumenten vlak voor de storing aanwezen. Zo ziet u: de „sprekende draad" onthoudt goed en kwaadDr Phil. O. S. Als straks de textiel zonder punten is, dan voor al Uw T ricotages, kousensokken en wol enz. NAAR.... Voorstraat 104 - Egmond aan Zee Electriciteit - Radio Aanleg en onderhoud van zwak- sterkstroom en krachtinstallatie's. Noorderstraat 20 23 EGMOND AAN ZEE Kamer-, Wand-, Lees- en Schemerlampen Alles op het gebied van electriciteit 1 Stofzuigers, Strijkbouten enz. Voor een Fruitmand als Sint Nicolaascadeau is van ouds het bekende adres k Pompplein 24 Tel. 409 Egmond aan Zee T Dat is je adres voor fijne VLEESWAREN en rauwe ROOKWORST Rund-, Kalfs- en Varkensslagerij EGMOND AAN ZEE VAN DUIN's Voorstraat 77 Egmond aan Zee Telefoon 412 Specialiteit in Oude Kaas en „Nutricia" producten Voor de St. Nicolaas een goed gevulde maar dan van BART Tevens alle soorten groenten en fruit tegen sterk concurrerende prijs Beleefd aanbevelend, B. DUIN Julianastraat 9, Egmond aan Zee TELEFOON 419 Chemisch reinigen Voorstraat, Egmond a. Zee Oudste en vertrouwdste adres voor Aardappelen, Groenten en Fruit Voor een Sint Nicolaas-cadeau: heerlijke fruitmanden en -bakjes TELEFOON 295 Rubberbedrijf - Achterom 115 Nu zo ver de voorraad strekt Beleefd aanbevelend, Ag. CONIJN Bakkerstraat 6, Egmond aan Zee voor de FIJNSTE CAKES Voorstraat 121 Telefoon 234 Ankerstraat 12 Egmond aan Zee Uw adres voor

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

De Duinstreek | 1948 | | pagina 3