Weekend
J. F. J0STMEIJER
Vrijwillige Brandweer op Volkshogeschool
VERPLAATST
LOUDELSWEG 111
VRIJDAG 1 SEPTEMBER 1950
27c JAARGANG No. 34
Verschijnt te Bergen» Bergen aan Zee» Schoorl» Schoorldam, Groet» Camperduin» Egmond aan Zee» Egmond-Binnen en Egmond a. d. Hoef
BERGEN
De brandschade gaat van 1946
tot '49 in stijgende lijn en is in
het eerste halfjaar van 1950 ge
stegen tot boven de honderd
millioen gulden. Deze cijfers enkel
om aan te tonen, welk een grote
schade brand aanbrengt aan cul
tuur en maatschappelijk bezit en
dit alles door roekeloos omgaan
met vuur, het devies moet hier
zijn„voorkomen is beter dan
blussen". Over welke middelen
beschikken wij om het vuur te
bestrijden? En tevens moet een
beter en groter begrip bij de be
volking komen voor de brand
weer, ook het fabeltje moet de
wereld uit, dat het een stel men
sen zijn, die graag met water
spelen. Vele mensen gaan uit sen
satie zucht naar een brand kijken,
doch om zelf de handen uit de
mouwen te steken om zulks te
voorkomen vindt maar weinig
ingang. Zo verging het ook mij
zelf, totdat ik tot de conclussie
kwam dat hulp zeer noodzakelijk
is en in de oorlog toetrad tot de
vrijwillige brandweer.
De brandweer moet een veel
grotere plaats in het denken der
bevolking innemen. 70 tot 80 °/0
der branden had men kunnen
voorkomen, alleen omdat men te
weinig kennis heeft van het steeds
aanwezige brandgevaar. Aldus
sprak de hr. L. A. Ankum, burge
meester van Koog a/d Zaan, als
voorzitter van de N. H. provinciale
brandweerbond op het zeer druk
bezochte weekend. Dit weekend
dat op initiatief van Bergens
brandweer was georganiseerd,
waren afgevaardigden van 15 af
delingen van de Vrijwillige Brand
weer uit Noord-Holland aanwezig
op het Oude Hof, Volkshogeschool
te Bergen.
De hr. Ankum, was zijn cau
serie begonnen met dank te
brengen aan de Volkshogeschool,
die voor de eerste maal een week
end organiseert voor dit zeer in
't middelpunt der belangstelling
staande onderwerp. „Het grote
belang van goede voorlichting,
waardoor men brand kan voor
komen". Mens en overheid, hou
den zich reeds lang met dit vraag
stuk bezig.
3500 jaar voor onze jaartelling,
zag men reeds het grote gevaar
van brand en wilde dit blussen
met water, aangevoerd door sle
den, waarop aarden kruiken ge
vuld met water stonden. In 1400
werd in Utrecht van overheids
wege een vuurmeester aangesteld,
en in 1600 werd in Groningen
een waterbak in de kerktoren
aangebracht. En verder heeft de
overheid door eeuwen heen voor
brand gewaakt. Vele schrijvers
hebben de strijd en het gevaar
van het water beschreven, doch
nimmer van het vuur, ondanks
dat vele kerken reeds door dit
zelfde vuur zijn getroffen.
Spreker geeft dan enkele voor
beelden van het onstaan van
brand, o.a. door het aanlaten
staan van een strijkbout. Zelfs
het gebruiken van een brandblus-
apparaat is bij de meesten onbe
kend. Ook weten velen het tele
foonnummer van de plaatselijke
brandweer niet, en stelt dan de
vraag „Wat kunnen wij hier
tegen doen Men kan met een
voudige middelen de aandacht
van het publiek hier op vestigen,
materiaal hiervoor is bij de brand
weerinspectie te verkrijgen.
Is bet niet de plicht van de
overheid, om nog veel meer voor
brand een betere voorlichting te
geven en op het steeds erger
brandgevaar te wijzen, door mid
del van affiche's en folders waarin
men op de hoogte wordt gebracht
van warmte-ontwikkeling, maar
ook door het houden van lezingen
en voordrachten voor jeugdbe
wegingen en vrouwenorganisaties,
door middel van propaganda op
tentoonstellingen. Dit alles in het
belang van have en goed, van
onze gehele bevolking. Ieder heeft
de taak om de vernietiging door
brand zo klein mogelijk te doen
zijn.
Des avonds hield de heer
M. K. Fehres, inspecteur voor
het brandweerwezen, een lezing
toegelicht met lichtbeelden over
het onderwerpin hoeverre de
vrijwillige brandweer op grond
van eenige, veel voorkomende
brandoorzaken, door het treffen
van preventieve maatregelen er
toe kan bijdragen brand te voor
komen. Spreker zeidat er nog
veel te veel hout in schoorstenen
wordt verwerkt, dit hout gaat
door gedurige verwarming ver
kolen, waardoor vuurhaarden ont
staan, die als zij met zuurstof in
aanraking komen tot brand over
gaan.
Vooral in boerderijen is dit
het geval. Spreker geeft dan
enkele voorbeelden. Met grafie
ken werd verder het verloop der
branden aangegeven, waarin de
pieken vooral de wintermaanden
aangaven. Vooral boerderij bran
den zijn bijzonder groot. In Utrecht
het grootst en Friesland het laagst
van alle provinciën.
De oorzaken zijn in verschil
lende vakken onder te brengen.
Stoken van haarden en kachels,
vuile schoorstenen, onbekende
oorzaak, kortsluiting, bliksemin
slag, spelen met vuur en noncha
lance. Maar ook de rookafvoer
kanalen zijn veelal primitief en
worden veelal gesteund door
hout. Vele voorbeelden van on
dervonden nonchalance werden
door verschillende afgevaardigden
naar voren gebracht. Over het
treffen van preventieve maatre
gelen werd druk gediscuseerd,
vooral controle door de brand
weer, met inschakeling van over
heidsinstanties als bouwpolitie,
bouw- en woningtoezicht en ver
zekeringsmaatschappijen, was een
der punten der bespreking.
Bij de aanvang van dit weekend
had de leider der Volkhogeschool,
de heer Guermonprez de talrijke
belangstellenden waaronder Dr.
W. Huygens, burgemeester van
Bergen en nog andere burge
meesters hartelijk welkom ge
heten op dit eerste weekend van
brandweermannen. Ook hier is,
net als met het Volkshogeschool
werk een vriendschapsband van
alle rang en stand, en dankt de
initiatiefnemers de heren J. Blaauw
en M. K. Fehres, waardoor de
de band, door het persoonlijk
contact onderling wordt versterkt.
Dr. Huygens, vestigt de aan
dacht van de cursisten op de
schilderstukken van Bergense
schilders, eigendom van het rijk,
die zijn afgestaan, en nu de Volks
hogeschool in Bergen sieren.
Zondag, 's morgens, hield de
heer Schouten een inleiding over
het Volkshogeschool werk. Des
middags werd door de heer J.
Blaauw, commandant van Bergens
brandweer, een inleiding gehouden
over het onderwerp, de factoren,
die de mogelijkheden van een
brandweer-organisatie op het plat
teland bepalen, om aan de
hand daarvan na te gaan, in
hoeverre de vrijwillige brandweer
er toe kan bijdragen, het publiek
voor te lichten inzake de voor
koming van brand. Spreker gaf
ten eerste een overzicht der finan
ciering. Dit bedraagt momenteel
volgens de inspectie van f 0.50
tot f 1.- per inwoner
Neemt men het hoogste bedrag dan
zou dit voor Nederland 10 millioen
gulden bedragen, terwijl de schade
door brand in het eerste half
jaar van 1950 100 millioen gul
den bedroeg. Als men nu voor
preventieve maatregelen het ver-
goedings percentage iets zou op
voeren, waardoor de schade zou
verminderen, kan dit niet anders
dan voordeel voor het land op
leveren. Ook het materiaal laat
in vele plaatsen nog veel te wensen
over. Dit ligt geheel aan het
actief optreden der gemeentebe
sturen. Bergen heeft hierover echter
geen klachten. In iedere plaats zijn
wel mensen te vinden, die zich
opofferingen voor hun medemensen
willen getroosten, en toe willen
treden tot de vrijwilligers corpsen.
die dan door een brandweer-
deskundige tot een goed brand
weerman worden opgekweekt.
Ook de voorlichting ter voor
koming van brand, en de hulp
verlening laat in vele plaatsen
nog veel te wensen over. Het
meldiigssysteem is nog zeer ver
schillend. Over telefoon, alarm-
schel en sirene, werden de voor
en nadelen naar voren gebracht,
evenals over de vergoeding die
wordt gegeven. Een goede ver
zekering van de manschappen is
een noodzakelijkheid evenals het
houden van een brand peventie
week. Dit is de taak der overheid,
waar dan tevens de verzekerings
maatschappijen bij moeten worden
ingeschakeld. Over al deze punten
werd in den brede gediscuseerd,
tot volle tevredenheid van alle
aanwezigen.
Des avonds werden enkele
films over de brandweer in Enge
land in oorlogstijd gedraaid. Ook
een film van de Heide Mij. over
bos- en heidebrand, werd zeer
geapprecieerd.
Met een dankwoord van de
heren Schouten van de Volks
hogeschool en Fehres voor de
cursisten werd dit zeer nuttige
en leerzame weekend besloten.
Kunstavond
Ten huize van de bekende
kunstschilder Jac. J. Koeman werd
wederom een avond van groot
kunstgenot gegeven. Medewer
kenden waren: de danseres Tat-
jana Tamarova, begeleid door
Tine Verhoef en Harry Biessen,
pianist, die als solist de avond
met Madame Tamarova deelde.
Het stijlvolle programma was
voor de pauze grotendeels gewijd
aan werken van Debussy. Harry
Biessen opende metLa puertos
del Vino en reeds met dit eerste
werk wist hij de luisteraars te
boeien door de bewogenheid in
zijn spel, sterk manlijk en toch
ook met een teer pianissimo, het
geen v.n.l. tot uiting kwam in
Reflets dans l'eau. Bepaald vir
tuoos was General Lavine eccen
tric!
Het optreden van Tatjana Ta
marova was fascinerend. Een
volmaakte techniek stelde haar
in staat haar temperamentvolle
geest volkomen te ontplooien.
Bleef dit nog sluimeren in Debussy's
Clair de lune, dat met een vol
ledig aanvoelen van het etherisch
element werd weergegeven, reeds
in Sarabande van dezelfde com
ponist konden wij haar sterk
dramatisch, muzikaal uitbeeldings
vermogen bewonderen. Feilloos
was hier de beheersing van ge
baar en mimiek; verrassend van
lieftalligheid was het daaropvol
gende Jota Valenciana van Grant,
maar in de met castagnetten bege
leidde Andaluza van Granados
en Cordoba van Albeniz gaf zij
de Spaanse dans met een tempa-
rament en geladen bewogenheid,
welke culmineerde in de tot slot
gebrachte Carmen van Bizet. De
artistieke bekwaamheid van de
danseres stelde haar in staat een
Carmen te dansen in al haar
verleidelijkheid en raffinement, zon-
derenigebanaliteitmeesterlijk was
de uitbeelding der innerlijke con
flicten. Tine Verhoef accompag
neerde de dansen in een volmaakt
aanvoelen van de sfeer der muziek
en mede door haar prachtig spel
werd hier een tot in alle details
verzorgd geheel verkregen. Harry
Biessen gaf na de pauze op mees
terlijke wijze werken van Da
Falla, Bartok en Prokofief, wiens
La suggestion diabolique een
stormachtige bijval ontlokte. Ten
slotte zij nog vermeld, dat deze
pianist zijn studie voltooide in
Parijs en naar wij vernamen ge-
engageerd is door de bekende
Franse dirigent Wolff om als
solist op te treden in een piano
concert van Bartok. Binnenkort
zal een meer uitgebreid programma
gegeven worden in Zaandam.
Van harte hoop ik dat dit op
zo'n hoog niveau staand ensemble
veel op onze Nederlandse podia
gehoord en gezien moge worden.
Het is het zeker waard
A. E. Tour.
BERGEN'S MANNENKOOR
CONCERTEERDE
Bergen's Mannenkoor gaf
Maandagavond o.hv. zijn dirigent
Karei Böhne en met medewerking
van Jo Vincent, sopraan en Jac.
Bonset, orgel, een concert in de
Ruïnekerk.
Er was voor dit concert grote
belangstelling en geen wonder:
het mannenkoor heeft een goede
naam en Jo Vincent
Er was dan ook geen plaatsje
onbezet in het bedehuis, toen de
70-jarige organist Jac. Bonset het
concert opende met „Aus der
Tiefe rufe ich" van J. S. Bach.
Het koor opende het vocale ge
deelte met W. A. Mozart's „Ave
Verum" en „Ave Maria" van
Fr. Witt, om later te vervolgen
met „Zum Sanctus" van Franz
Schubert en „Hymne a la nuit"
van L. de Rillé.
Na een orgelsolo over een
thema van Purcell door Jac.
Bonset kwam het koor met een
compositie van Jac. Bonset naar
de woorden van Maartje Zwaan,
getiteld „Naar het eeuwige licht".
Intussen ontlastte zich boven
Bergen een zwaar onweerregen
en hagel maakten de wegen tot
beken, zware donderslagen deden
de lucht trillen en felle bliksem
schichten doorkliefden de duister
nis en „langs het eenzame berg
pad", aldus het koor, „schrijdt
langzaam de zwerver, zo moede,
zo traag, in 't droevige harte
klinkt telkens, klinkt treurig, her-
haald'lijk de vraag: Hoe lang
nog Waarheen Och, waarheen?"
Dan is het of een stem uit de
hoogte noodt: „Pelgrim, o kom
toch tot mijdoor wolken
en nevelen henen, omhoog! naar
het Eeuwige Licht."
Dichteres en componist werden
beiden door de voorzitter ge
complimenteerd, waarbij aan de
eerste bloemen werden aangeboden.
Het programma werd besloten
met de klacht van een landman
die van vroeg in de morgen tot
laat in de avond zijn land be
werkt en toch maar doorploegt,
doorploegt, een compositie van
Jos. B. Foerster.
Jo Vincent vergastte haar audi
torium op „Ein fröhliches Gesang"
van Corner, een Aria uit cantate
61 van J. S. Bach, „Where 'er
you walk" van J. F. Handel,
„Miseremini Mei" van Büsser,
„Petites Litanies de Jesus" van
Grovlez en besloot met „Pie Jesu"
van G. Fauré.
Muziekminnend Bergen en vele
gasten hebben weer kunnen ge
nieten van deze kunstavond.
KUNSTENAARS CENTRUM
BERGEN
Op Zaterdag 2 September a.s.
des middags om 4 uur wordt door
de voorzitter van het K.C.B. de
achtste en laatste zomertentoon-
stelling 1950 geopend. Lag het,
evenals tot dusver, in de bedoeling
dat twee werkende leden met
hun doeken de wanden der kunst
zaal van „De Rustende Jager"
zouden vullen, bij verhindering
van één dezer zal de helft der
muurruimte worden ingenomen
door schilderijen van Kees Jansen,
terwijl voorts kunstwerken van
Clara Colnot, Kees Boenderma
ker, Arend Bos Eyssen en Thijs
Sterk te zien zullen zijn. Het
kunstsmeedwerk van Marijcke
Visser, alsmede het grafisch teken
werk van de werkende leden,
mevrouw PotvanRegterenAltena,
mevrouw Ursul Sinzheimer, J.
M. Graadt van Roggen en Rein
Snapper, blijft ter bezichtiging der
bezoekers.
Ook voor deze laatste zomer-
tentoonstelling wordt gaarne de
aandacht verzocht van de ge
trouwe belangstellenden uit Bergen
en van elders. Een advertentie
in dit nummer vermeldt de zake
lijke bijzonderheden.
ZONDAGSDIENST
ARTSEN
PIET WIEGMAN EXPOSEERT
Piet Wiegman, de veelzijdige
kunstenaar, schilder, tekenaar,
graficus, beeldhouwer, ceramist,
exposeert momenteel als gast van
het Kunstenaars Centrum Bergen
in de kunstzaal van de Rustende
Jager. De thans bijna 65-jarige
te Schoorl algemeen bekende fi
guur kwam begaafd met een
natuurlijk talent voor de schilder
kunst op 27-jarige leeftijd naar
Groet om zich geheel te wijden
aan de kunst. Tot die tijd had
hij slechts geschilderd als hij
daartoe gelegenheid vond tussen
zijn dagelijks werk door.
Later trok hij naar Duitsland,
waar hij van de ceramist Paul
Dresden het ceramisch werk leerde.
Al spoedig deed hij enige tech
nische ontdekkingen en liet later
zijn tegels en borden bakken op
de fabriek van Goedewagen te
Gouda. Thans beschikt hij in zijn
atelier te Groet over een eigen
oven.
Op deze tentoonstelling was
hoofdzakelijk ceramisch werk te
bezichtigen en verder aqaurel-
len en één olieverfschilderij, aan
gekocht door het Departement
van O, K en W.
Onder grote belangstelling, zó
groot, dat van een rustige be
schouwing der kunstwerken moei
lijk sprake kon zijn, opende Dr
Huygens als beschermheer van
het K.C.B. en burgemeester van
Bergen, de tentoonstelling. Na
alle aanwezigen te hebben wel
kom geheten, in het bijzonder de
heer en mevr. Wiegman, stelde
hij de bescheiden gast, die niet
graag bewierookt wil worden,
gerust, dat hij hem niet te veel
wierook zou toezwaaien. Hij wees
er daarna op hoe de heer Wieg
man in Groet een algemeen be
kende figuur was en niet in de
eerste plaats om zijn kunst: Piet
Wiegman wordt door de Groeters
als een der hunnen aanvaard, hij
staat niet buiten de burgermaat
schappij. Hij vist en biljart met
zijn dorpsgenoten.
Ofschoon Piet Wiegman geen
opleiding heeft gehad, is zijn
naam als kunstschilder gevestigd.
Met het oog op zijn naderende
65e geboortedag is er straks te
Delft of Amsterdam een over
zichtstentoonstelling te verwach
ten. Op deze expositie ziet men
slechts enkele proeven van zijn
schilderkunst. Spreker vestigde in
het bijzonder de aandacht op de
enige olieverfschilderij van de
moeder van de kunstenaar. Op
deze expositie, aldus vervolgde
Dr Huygens, valt de nadruk meer
in het bijzonder op het cerami-
sche werk. De kunstenaar is hier
geen pottenbakker, maar werkt
als schilder. Het zwaartepunt legt
hij op de decoratie.
Bij het maken van zijn tegels
en tegeltableaux enz. volgt deze
ceramist geen historische stijl,
maar is persoonlijk. Kunstkenners
vinden het enig in zijn soort. De
fijne tekening en de prachtige
kleurencombinaties wijzen op
schilderkunst.
Spreker wees verder op de be
perkte mogelijkheden! door het
bakken veranderen de kleuren en
deze zijn ook afhankelijk van de
temperatuur, 't Is een moeilijk en
wisselvallig werk. Alles moet
dadelijk feilloos op de tegel wor
den aangebracht. Achteraf is geen
verandering meer mogelijk. Maar
is het klaar, dan is het ook voor
de eeuwigheid onveranderlijk.
Spreker vervolgde met er op
te wijzen, dat het hier een edele
volkskunst betreft, van handwerk,
kleine afwijkingen, als bijv. het
niet zuivere ronde bord, geven
aan het werk een aparte bekoring.
Spreker maakte er met grote
waardering melding van, dat de
kunstenaar thans een groep kin
deren van de openbare school
inwijdt in de geheimen van het
vak.
De kunstenaar kiest zijn figuren
uit de natuur, het polderland
levert hem zijn motieven. Dat de
kunstenaar zijn hart verpand heeft
aan Groet spreekt duidelijk uit
het grote tegeltableau, waarop
hij alles weergeeft, wat hij mooi
vindt te Groet. Spreker vroeg ten-
van Doorntjes 39, naar
Administratie- en Boekhoudbureau
Telefoon tijdelijk gestoord.
slotte de aandacht van de architec
ten voor dit ceramische werk en
eindigde met de heer Piet Wieg
man veel succes toe te wensen.
Zich wendende tot het bestuur
van het K.C.B., sprak burgemees-
Huygens namens het gemeente
bestuur van Bergen, zijn oprechte
dank uit voor het vele werk, dat
het bestuur doet voor de kunste
naars; deze kunstzaal is als een
winkel, waarin verkocht wordt,
's winters worden er voordrachts
avonden enz. georganiseerd, kort
om, Bergen en de kunstenaars
mogen het bestuur dankbaar zijn
voor het vele artistieke en sociale
werk dat hier wordt gedaan.
Spreker waarschuwde het K.C.B.,
dat Bergen te klein is voor split
sing in groepen, die te klein zou
den zijn voor enige prestatie, en
sprak de hoop uit, dat de eenheid
zou stand houden. Binnen het
K.C.B. is groepsvorming mogelijk,
in verscheidenheid schuilt kracht.
Spreker besloot met het uitspre
ken van de hoop, dat het K.C.B.
in zijn tegenwoordige vorm een
goede toekomst tegemoet zou
gaan.
Voor elck wat wils
Voor oud en voor jong was
er Donderdag in De Rustende
Jager weer vermaak, maar.... er
bleven heel wat plaatsen onbezet
's middags was het weer te mooi
en lokte naar buiten en's avonds
werden velen door dreigende on
weerswolken weerhouden 't huis
te verlaten.
Verschillende radio-artisten
brachten een zeer afwisselend pro
gramma. Dirk Gabel kwam met
een praatje en een liedje, Lizzy
Valesco bracht een ode aan oma
en had verder o.m. succes met
het declameren van „verkeers-
brigade". Dit tweetal artisten
verzorgde een uitstekend cabaret
programma. Cas Rus verleende
zijn medewerking als pianovirtu
oos en vergastte zijn auditorium
op accordeonklanken.
Balsano vertoonde staaltjes van
de goochelkunst die algemeen
bewondering wekten.
Het publiek gaf met veel ap
plaus uiting aan zijn waardering
van het gebodene.
EEN EERVOLLE
ONDERSCHEIDING
Onze plaatsgenoot de heer C.
H. J. van Pappelendam is een
dezer dagen bevorderd tot ridder
in de orde van Oranje Nassau
met de zwaarden.
DE SIRENE LOEIDE
WEER EENS
Opgeschrikt door de sterke
rookontwikkeling rond de achter
zijn woning en schuur staande
hooiberg, waarschuwde de heer
Schaaper, groentenhandel aan de
Filarskiweg Dinsdagmorgen de
brandweer. En dit was maar
goed ook: waar rook is, is ook
vuur en de houten schuur ver
toonde reeds de gevolgen van de
grote hitte. De spoedig terplaatse
zijnde brandweer wist erger te
voorkomen en het vuur te blussen.
Het hooi is er intussen niet beter
op geworden. Omtrent de oor
zaak tast men nog in het duister;
hooibroei schijnt uitgesloten.
GESLAAGD
Voor het op 23 en 24 Aug.
j.l. te Amersfoort gehouden Staats
examen Gymnasium A. slaagde
onze plaatsgenoot Jb. Schmidt.
INuldtod
„DE DUINSTREEK"
Redactie en Adm.C. Oldenburg,
Laanweg 164, Schoorl, Giro 147071
Telefoon 268
Agentschap te Bergen:
De Haan's Boekhandel, Stationsstr.
Telefoon 2452
Agentschap voor Egmond-Binnen
en Egmond aan de Hoef:
P, Smit, Abdijlaan 59
Agentschap voor Egmond aan Zee
P. Jonker, Voorstraat 125
Abonnementsprijs: f 3,24 per jaar
f 0,81 per kwartaal
Advertentieprijs: 10 ct. per m.m.
met een minimum van f 1,.
Familieberichten 14 ct. per m.m.
Zondag 3 September
Dokter v. GELDER, telefoon 2027
