Biostocft Mr. Opt. PASTOOR Brutale Inbraak Bedrijfstelling 1950 d'J'P vindt nood! BEL 2787 KERKDIENSTEN „De Rustende Jager" „Spionnage in Lakeview" „Jungle Jim" CARNEGIE HALL FILMNIEUWS. IN HET MUSEUM BERGEN In de nacht van 9 op 10 Oct. werd een inbraak gepleegd in het huis van het echtpaar Klemkerk aan de Nassaulaan 11. De inbraak werd pas ontdekt, toen de be woners 's morgens wakker werden en de deuren openstonden, doch bovendien een bedrag aan geld misten van f 400,De porte feuille, portemonnaie en het hand tasje waarin zich het geld bevond waren eveneens verdwenen. Bij aangifte bij de politie, bleek, dat een agent waarschijnlijk de inbrekers gezien had. Deze sur veilleerde 's nachts in de Nassau laan en zag, dat twee personen die hem aan zagen komen, op de vlucht sloegen. Hoewel hij, na hun verdwijning in de tuin van een huis aan de Nassaulaan, 5 schoten loste op de vluchtenden, kon hij toch niet voorkomen dat ze ontsnapten in het struikgewas, gelegen achter de tuin. Direct heeft deze agent onderzocht of er iets werd ver mist uit het huis waarlangs de vluchtenden verdwenen. Dit was niet het geval. De politie kon later op de dag mededelen, dat het handtasje van Mevr. Klemkerk was gevonden. De zaak wordt verder onder zocht. Op 16 October van dit jaar zal in Nederland een Bedrijfs telling worden gehouden. Dit zal de tweede maal zijn, dat in ons land zulk een telling plaats vindt. De vorige telling is in 1930 ge schied. In 1940 was een Bedrijfs telling in een vergevorderd sta dium van "voorbereiding, doch ten gevolge van de oorlogsomstandig heden kon deze telling geen door gang vinden. Bij de Wet is voorgeschreven, dat elke 10 jaar een algemene Bedrijfstelling moet plaatsvinden. Omdat de eerste jaren na de oorlog het bedrijfsleven nog niet voldoende was gestabiliseerd om er een kostbare momentopname van te maken, is de Bedrijfstelling niet zoals de Volkstelling ver vroegd. Op een Volks- en woningtelling kon na de oorlog niet tot 195Ö worden gewacht. De bevolkings registratie en het woonruimte- vraagstuk eisten een spoedige telling van personen en woningen. Aan de Volks- en woningtelling, die in Mei 1947 is gehouden, was een Beroepstelling verbon den, waarvan de uitkomsten een beeld van de structuur van de werkgelegenheid op dat moment hebben gegeven. Sinds 1947 zijn ongetwijfeld belangrijke wijzigingen in het be drijfsleven ingetreden met betrek king tot personeelsopbouw en -omvang, machine-installatie, de producten en handel waren, enz. Dagelijks worden aan het Cen traal Bureau voor de Statistiek vragen gesteld met betrekking tot de omvang en de verspreiding van industrie-, ambachts-, winkel-, handels- en verkeersbedrijven hoeveel mannen en vrouwen daarin werken, welke functies deze per sonen vervullen (administratief personeel, winkel-personeel, fa- briekspersoneel enz.), hoe de leef tijdsopbouw van het personeel in de verschillende takken van het bedrijfsleven is, hoeveel on dernemingen een bepaald product maken of verhandelen en in welke gemeenten deze gelegen zijn. Gegevens die voor de zaken man van groot belang zijn bij de marktanalyse, die de Regering nodig heeft bij het uitoefenen van haar taak en die de wetenschap niet kan ontberen bij het uitvoe ren van vele economische onder zoekingen. Nu worden er op korte termijn (maandelijks, per kwartaal, jaar lijks) gedetailleerde statistieken samengesteld, die betrekking heb ben op bepaalde branches van het bedrijfsleven (b.v. productie statistieken). In vele gevallen kan een afdoend antwoord worden gegeven op bovengenoemde vra gen, doch vaak moet worden verwezen naar gegevens van de telling van 1930, die dus 20 jaar oud zijn en dus nauwelijks meer bruikbaar zijn. De behoefte aan een algemene Bedrijfstelling is daarom zeer dringend. De Bedrijfstelling heeft be trekking op alle bedrijven op het gebied van nijverheid, handel en verkeer, ongeacht of daarmede al dan niet het maken van winst wordt beoogd. De nijverheid omvat zowel de industrie als het steeds de fijnste smaken ambacht en onder verkeer zijn ook de hotel-, café- en restaurant bedrijven begrepen. De vragen lijsten worden door de zorg van de gemeente-besturen en de land drosten uitgereikt. Omstreeks de eerste helft van October zal aan alle vestigingen van bovengenoemde bedrijven 'n vragenlijst door tellers worden uitgereikt. Elke fabriek, elke winkel, elke werkplaats, elk kantoor, enz. zal door een teller vóór 16 Oct. (de teldatum) worden bezocht. In de tweede helft van October worden de beantwoorde vragen lijsten door de tellers verzameld. De vragen, die gesteld worden, zijn beperkt in aantal en zullen betrekkelijk eenvoudig te beant woorden zijn. De voornaamste vragen, die zullen worden gesteld, betreffende de soorten van be drijven, die worden uitgeoefend, de voornaamste vervaardigde of verhandelde producten, het aantal personen, dat in de vestiging en in de verschillende bedrijfsonder delen werkzaam is, onderscheiden naar het geslacht en de functie in het bedrijf, de verdeling van het totaal dezer personen naar drie leeftijdsgroepen en het aantal, de soort en het vermogen der krachtwerktuigen. Er worden geen omzetcijfers gevraagd. Het volledig en naar waarheid verstrekken der ge vraagde gegevens is wettelijk verplicht gesteld. De tellers en al degenen, die betrokken zijn bij de verzameling der gegevens voor de Bedrijfstelling zijn wettelijk verplicht deze geheim te houden. De statistische verwerking van de opgaven en inlichtingen is opgedragen aan de Directeur van het Centraal Bureau voor de Statistiek. In de eerste helft van November zullen vragenlijsten 1 /2 millioen in aantal) bij het Centraal Bureau voor de Statistiek binnenstromen. Een van de voornaamste be werkingen, die de vragenlijsten zullen ondergaan, is het typeren der vestigingen, waarop de ge gevens van de vragenlijsten be trekking hebben, naar bedrijfs- klasse en bedrijfsgroepen volgens de nomenclatuur van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Om te onderzoeken of de vra gen en de toelichting daarop voor iedereen voldoende duidelijk zijn, is in Maart van dit jaar een proeftelling gehouden in Voorburg en in een deel van 's Gravenhage. Bij het ontwerp van de definitieve vragenlijst en de toelichting is met de ervaringen bij de proef telling opgedaan, rekening ge houden. Wanneer de kwaliteit van de verzamelde gegevens niet tegenvalt, hoopt het Centraal Bureau voor de Statistiek reeds in het eerste kwartaal van 1951 Brutale inbraak in Bergen Assurantiekantoor E. T. H. MUNK UW EIGENDOM... met onze financiële hulp. Makelaarskantoor MUNK Burgelijke Stand BERGEN enkele voorlopige gegevens te kunnen publiceren, ten einde aan de voornaamste vragen van het bedrijfsleven, de Overheid en de wetenschap te kunnen voldoen. In de loop van 1951 en in de eerste helft van 1952 zullen naar verwachting, de definitieve en meer gedetailleerde gegevens ge reedkomen. U KUNT NIET ALLES WETEN I U kunt uw pensioen herkrijgen Wanneer u een tweede huwelijk gesloten hebt, kunt u wanneer uw man overlijdt, het pensioen van uw eerste echtgenoot weer herkrijgen door daartoe schrifte lijk verzoek met de bewijsstukken in te dienen bij de Pensioenraad. Kunt u echter door uw tweede huwelijk aanspraak maken op een hoger pensioen, dan kunt u dat verkrijgen! Nagellak is ook voor kousen goed Wanneer de ladder in uw ny lon-kous gemaakt is, wil de vast gezette steek nog wel eens los schieten. Wat goed uitgewreven nagellak voorkomt dit euvelOok dadelijk op kleine gaatjes doen. Ende lak verdwijnt niet met het wassen. Houtworm kunnen we zelf be strijden De houtwormgaatjes moet u eerst uitblazen, daarna inspuiten met lijnolie, waarin naphtaline is opgelost. Laat uw kinderen jong inenten Wanneer men zijn kinderen in wil laten enten moet men dat het liefste doen als de kinderen jonger dan twaalf maanden zijn. Zij moeten dan geen huidaan doeningen of andere ziekte's heb ben en hun gestel moet het toe laten. Tussen het eerste en tweede levensjaar is de kans op compli caties nog gering. Bij eerste vaccinatie op oudere leeftijd dreigt echter het gevaar van ontstekings processen in de hersenen. Inenten voor de tweede keer echter is ongevaarlijk Glimmende plekken in wollen stof Heeft u met een te warm strijk ijzer gestreken, dan wil de wollen stof nog wel eens gaan glanzen. De bewuste plek strak gespannen over een melkkoker of pannetje, waarin u kokend water hebt ge daan. De damp door de stof laten dringen en tegelijk met een lapje van dezelfde stof krachtig wrijven. BERGEN SCHOORL EGMOND AAN ZEE EGMOND BINNEN Bergen Nh. In de eerste helft van deze week draait een zeer mooie spion nage-film naar een gegeven, op waarheid berustend. Deze verhaalt van de beruchte Dr. Gold en Dr. Fuchs, de twee „Atoom' -geleerden, die inmiddels in Amerika gearresteerd en be recht zijn. De film, „SPIONNAGE IN LAKEVIEW" geheten, geeft dit gebeuren waarheidsgetrouw weer met de nodige sensatie. Liefhebbers van spannende detective-films kunnen hieraan hun hart ophalen. Toegang 18jaar. In de tweede helft zien we hoe Johnny Weismuller, deze keer niet als Tarzan, maar nu als JUNGLE JIM, in de gelijkna mige film, op jacht gaat naar een in de wildernis verborgen schat. Deze film brengt U avonturen, grootser en spannender, dan een film U ooit bracht. Jungle Jim, de held van het oerwoud, in topvorm Toegang alle leeftijden. Deze spannende avonturen-film draait ook op Zondag-en Woensdag middag te 2.30 uur. Op Donderdag 19 October a.s. draait in het programma van de goede film, welker programma's steeds meer publiek trekken, de bekende en zeer goede muziekfilm „CARNEGIE-HALL", met o.a. Leopold Stokowski, het Phila delphia Symphonie Orkest en vele anderen. Werken o.a. van Rubinstein, Tsjaikofski, Beetho ven, Mozart enz. Een super muziek-film. Toegang alle leeftijden. geven U meb „een" bril, maar.J.de;, juiste" bril voor Uw ogen. AL ONZE voorschriften zowel als van H. H. Oogartsen worden in de kortst mogelijke tijd op eigen atelier uitgevoerd. Hoflaan 2 - Tel. 2202 - Bergen Leverancier alle Ziekenfondsen L. VAN HEEMSKERCK VEECKENS MET „SPRUIT". Maar 't oude goudsteen had de naam van niet te bre ken, ook al zond je de theekopjes in een vlammende dis cussie naar het hoofd van een vriend, die uw gast was. Het braadspit in de keuken is ook nog iets voor de huis moeders. Boven het vuur werd het gedraaid, opdat het vlees geroosterd kon worden. Lezers van het beroemde boek „Prikkebeen" weten, dat de held van dit kinder verhaal aan de Noordpool ontdooid wordt aan zulk een toestel. Inderdaad.f er was steeds plaats voor een lijvig boutje (men ziet hier de kip); al neemt het toestel nergens Prik- kebeen's afmetingen aan, er waren er toch van een lengte waaraan zeer zeker een fikse reebout gestoken kon wor den. Natuurlijk valt het oog van moeder de vrouw ook nog op het spinnewiel (in de kamer met schouw). Want ja, vroeger sponnen we van eigen vlas het eigen garen. We gebruikten daarbij de haspel. Daarop werd het garen gewonden, nadat het gesponnen was. We zien hier die haspel staan op de fameuze grote klerenkist en het leuke van die haspel is links opzij een klokje met wijzertjes, waardoor je precies kunt zien hoeveel garenlengte er op de haspel zit. Ook dit aardig instrument is, net als zoveel hier in dit wereldje van dierbare antieke dingen, eigen handwerk. Zelfs de houten kamwieltjes zijn handenarbeid. Nu worden we even een ogenblikijdel, ook al ter ere van onze dames. De vroegere prachtige mutsen en kaptooi stonden de vrouwkens zo wel. Hoe zetten ze die zo keurig op het hoofd? Waar was haar spiegel?Wel die vonden ze in de zogenaamde kapdoos, aanwezig in de kamer met schouw. Zowel de gouden kap vond in die doos zijn plaats, als de kleine opzetbare spiegel, waarin het vrouwken het eigen, dikwijls zeer liefelijk aanschijn kon aanschouwen. Hoe glansde het haar tegen! Van Vondel is er een curieus woord van opperste, schalkse lof aan een zich spiegelende schone: „Uw aanzicht blinckt puur, puur, Gelijck een barbiersbekken". We wandelen onze afscheidswandeling door; nu eens hier kijkend, dan weer daar. En Spruit telkens nog ereis om inlichtingen vragend: Ha! in de vitrine. Die zand- strooier! Jawel, de oude burgemeester Holland heeft hem nog gebruikt op 't oude Raadhuisje, dat gesloopt werd. Hijzelf woonde op „Schuilenburg" te Egmond aan de Hoef. Daar staan, we nog eens tegenover de lijvige kaaspers, waaraan we te voren reeds even de aandacht schonken. „Kijk", zegt Spruit, „dat koperen voorwerp erbij net een kam dat is de klien, ook wel doorhaalder genaamd. Als de boer, die kaas maakte, de melk in de houten tobbe deed, ging eerst, om het mengsel dik te maken, het strem sel erin, en daarna om het te kleuren (de gele kaas) het kleursel. Dat mengsel werd dan op zekere warmte ge bracht de boerin wist dat precies en dan als het ware gekamd en doorgehaald met de klien. Dan heette het mengsel portel of wrongel, en werd met de hand stevig in de kaaskop of vorm geperst en vervolgens onder de pers geplaatst. Wat overbleef, was de zogenaamde wei of waai (zoals de boeren zeggen); daarvan werd door de mensen, die „zoete" pannekoeken bakten, graag bij kleine hoeveel heden gebruikt. „Je werd", zegt Spruit, „uitgestuurd om voor 2 ct. waai te halen. En als je van een jeugdkennis wou zeggen, dat je haar of hem heel lang kende, dan zei je, zoals de volksmond dat uitdrukte: Nou, hij en ik hebben nog bij één boer waai gehaald". Het „overschotje" van de waai tenslotte werd aan kal veren en varkens gegeven, en was een zeer goed voedsel. Kenners van „goed vlees" weten van de veel gebruikte uitdrukkingJe hebt nu watervarkens, maar de waai- varkens van vroeger waren beter". Nog is er iets aardigs te'zien voor huismoeders! In de kamer met schouw ziet ge aan de muur zes ronde lepels hangen. In de keuken treffen zes lange lepels je oog. Alle twaalf zijn van zilvertin, maar met de ronde at moeder en met de langevader! Natuurlijk weten jullie, dat er vroeger met veren pennen geschreven werd. Je kunt er hier nog een zien, in de kamer met schouw, en als je weten wilt, hoe vaardig sommige mensen met die veren pen wisten om te springen, moet je de portefeuille opslaan, en de platen en verzen eens zien, die daar in bewaard zijn, en die zowel geschreven (met krulletters) als getekend zijn door Piet Otto, de groot vader van juffrouw Spruit. Deze Piet Otto was in zijn tijd hoofdonderwijzer en placht onder meer ook in opdracht brieven te schrijven voor personen, die zelf niet konden schrijven en zijn assitentie inriepen voor hun brieven. We bekijken nu tenslotte nog een paar gezellige huis houdelijkheden. Ten eerste de vuurmand. Op die vuur mand werd het kleine kind gebakerd en in stevige doeken gewikkeld. De baker zat op een stoel voor de mand met het groene kleed en daarop lag de zuigeling, in afwachting van zijn aankleding, die belangrijk steviger en overvloe diger was dan die van de zuigeling van deze tijd. Ge ziet de vuurmand hier nabij de wieg staan. Natuurlijk weet 'ge al, dat de bedstee hier in 't museum een miniatuur-afbeel ding is van de bedstee op normale grootte. De ruimte in 't museum liet de normale afmetingen niet toe. Och, wat zouden de mensen, die thans, als zij ergens komen logeren, 't eerst naar „vaste wastafels" uitkijken, 'n zonderlinge gewaarwording hebben gehad als ze zich vroeger voor het wasprobleem hadden zien gesteld. Met de puthaak in de keuken te zien werd het emmertje water geput, en dan werd „zijne vochtigheid" neergezet in zijn koperen bak, waar hij zijn druppels kon kwijtraken. „Als kind", zegt Spruit, „waste je je buiten onder de pomp". En hoera! voor de wijze kop, die de eerste pomp be dacht heeft. Dat deed hij door een lindeboom uit te hollen en zo een toestel te fabriceren met een zwengel, dat het water vanzelf naar boven gehaald werd. Huismoeders, waarvoor zijn eigenlijk die mooie koperen dompers bestemd bij de kandelaars? Wel, omdat de vroe gere kaarsen, van schapenvet gemaakt, zó „kwalijk riek ten" als zij uitgeblazen waren, dat, zulk een domper erop geplaatst, een weldaad was. Aardig zijn cp de schouw tenslotte nog de zogenaamde koperen zuinigheidjes; dat zijn koperen platte doosvormige standaardjes, waarop economische mensen het stukje kaars, dat niet meer in de kandelaar kon, opbrandden. Ook de koperen kruidendoos op de keukentafel met zijn zes trommels is een aardig antiek wonder. En nu ten afscheid't is wel een weinig luguber, maar zo is het leven nog even een blik geslagen op de merkwaardige stenen Noormannen-doodkist, die vlak bij de uitgang staat. Die doodkist heeft een merkwaardige historie: Mevrouw Van Reenen-Völter vond dit wonderlijk voor werp bij ouwe Jaap Schouten op Zanegeest. Daar op Za- negeest is in de Carolingische tijd de aanvoerder der Noormannen begraven, en U weet, dat men vroeger niet in de grond begroef (omdat die te moerassig was) maar er boven en zo heeft ouwe Jaap na al die eeuwen dan na tuurlijk toch in zijn land deze doodkist gevonden, die erin gezakt was, en die hij bestig te gebruiken vond als etens bak voor zijn vee. Mevr. Van Reenen deed Jaap een moderne etens- en drinkensbak van beton voor zijn viervoeters toekomen (de bak werd er met drie paarden heengereden) en de dood kist verhuisde naar 't Museum, waar hij thans de voort durende belangstelling geniet van allen, die een aantrekke lijk indrukkenrijk uurtje doorbrengen in de kleine stem mingsvolle huizinge aan het Smalle Pad te Bergen. Spruit, aan wie we de herinneringen, in dit boekje ver meld, danken, overleed in December 1938 en werd op oudejaarsdag op het nieuwe kerkhof begraven. Er waren veel bloemen; maar 't „enige", wat als laatste groet op de kist mee in 't graf ging, was een boeketje van twijgen, door vriendenhand uit de museumtuin geplukt. Zó zou Spruit 't zelf gewenst hebben. want z'n hele hart hing aan 't kleine gebouw bij de Ruïnekerk! L. v. H. V. Ingezonden mededeling Eert inbraakverzekering van Munk waarborgt U tegen verlies door diefstal Kantoor Russenweg 17, Bergen Russenweg 17 - Bergen - Tel. 2787 Verstrekt crediet voor aankoop van automobielen en machineriën. Gunstige voorwaarden. van 1 Oct. tot 8 Oct 1950. GEBORENDick Jan, z.v. W. F. J. Kruisinga en A. J. Harkema. Rudolf Peter, z.v. J. M. P. Lugten en L. M. J. Gregorij. Wilhelmina Johanna Maria, d.v. N. W. Bouman en M. M. van der Steen. Jan Jacob, z.v. K. Bergsma en E. Herder, Jacob Coenraad, z.v. M. de Goede en H. Japin. Irma Maria, d.v. J. J. Govers en M. G. Kops. OVERLEDEN: Alida Dorothea Maria Gerhard, oud 77 jaar, weduwe van Jan Hendrik ter Bruggen. Willem Cornelis Ellis, oud 77 jaar, echt genoot van Margaretha Maria Houten- bos. ZONDAG 15 OCTOBER NED. HERV. GEMEENTE RUïNEKERK v.rn. 10 uur: Ds. Bekius (Coil. Bijz. Noden) Maandag 56 uur Catech. voor meisjes t. e. m. 15 jaar Dinsdag 5^6 uur Catech. voor jongens t. e. m. 15 jaar Woensdag 8 u. a.s. Lidmaten Vrijdag 78 uur jongens en meisjes 16 jaar en ouder Gebouw „REHOBOTH" Dr. van Peltlaan 1 v.m. 10.30 uur: Ds. Roscam Abbing (Utrecht) Ned. Herv. Gemeente Zondagsschool voor de leeftijden 6. 7 en 8 jaar, v.m. 11.30 uur; voor de leeft. 9, 10 en 11 j. 12 uur, in de Ruïnekerk Bergen aan Zee n,m. 4 uur Ds. Bekius GEREFORMEERDE KERK Dr. van Peltlaan 31 geen opgaat LEGER DES HEILS Dorpshuis, Zondagsschool 12.15 uur. Dinsdag half acht Breelaan 5 Bijbelklas voor de jeugd boven 12 jaar Donderdag 2 uur Breelaan 5 Gezinsbond voor vrouwen. Verbreiding der Waarheid Bergerweg hoek Oosterweg geen dienst Woensdag 18 Oct. 7.45 uur Ds. J. J. Ruys met cello van de heer Bauer te Bergen R.K. KERK Zondag V.m. 7 u. en 10.45 u. Stille H. Mis 9.15 u. Hoogmis Kindermis 8.15. u. Lof 7 uur in de week H.H. Missen 7, 7.45, en 8.30 u. NED. HERV. GEMEENTE v.m. 10 u. te Schoorl Ds. C. M. de Jong Collecte voor het werk der Ned. Herv. Kerk v.m. 11.30 uur Zondagsschool te Schoorl OUD-KATHOLIEKE KERK v. m. 8 uur vroegdienst v. m. 10 uur laatdienst n. m. 7 uur Vesper GEREFORMEERDE KERK (Zuiderstraat) 10 uur Ds. J. A. Tiemens reserve-veldprediker te Haarlem coll. Evangelisatie in België 4.30 uur Leesdienst br. De Waal coll. Evangelisatie in België NED. HERV. GEMEENTE 10 uur Ds. Roobol HERV. GEMEENTE v.m. 10 uur Egmond Binnen Ds. Plug Vrijdag-, Zaterdag-, Zondagavond te te 8 uur, De super spionnage-film met LOUIS HAYWARD en DENNIS O'KEEFE. Toegang 18 jaar. Maandag-, Dinsdag-, Woensdagavond 8 uur, Zondag- en Woensdagmiddag te 2.30 uur i JOHNNY WEISMULLER in Toegang alle leeftijden. In het Donderdag-programma voör de goede film deze keer De muziekfilm met Leopold Stokowski, Philadelphia Symphonie Orkest. Werken van Tsjaikofski, Rubinstein, Beethoven, Mozart en vele anderen. Toegang alle leeftijden. Op 29 Oct. a.s.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

De Duinstreek | 1950 | | pagina 2