ff
99
Pasen
EERSTE „Z(MR"-TENT00HSTELLING VAN
HET KUNSTENAARS-CENTRUM BERGEN
(fade, Vrijdag, - Pasen
BERGEN
V trlr™v VbVw
VRIJDAG 23 MAART 1951
28e JAARGANG No. 12
Verschijnt te Bergen, Bergen aan Zee, Schoorl, Schoorldam, Groet, Camperduin, Egmond aan Zee, Egmond-Binnen en Egmond a. d. Hoef
VOOR U:
Het is een verontrustend ver
schijnsel, dat wij weer het Paas
feest gaan vieren. Let wel, vieren.
Voor een grote categorie betekent
Pasen namelijk twee of twee en
een halve dag vrijaf, uitslapen,
lekker eten en drinken en even
tueel gezellig uitgaan. Meer en
meer ontmoeten wij tegenwoordig
deze materiële vervlakkingsge
dachte, die gebaseerd is op het nu.
Deze panische geestestoestand
doet denken aan die, welke in de
18e eeuw bij een groot deel van
de toenmalige bevolking van
Europa aanwezig was. Vanuit
Zuid-Europa brak zich 'n vreselijke
pestepidemie baan naar 't Noorden.
In de geteisterde gebieden waren
steden en dorpen ontvolkt en de
lijken lagen bij hopen op straat.
De bevolking van de bedreigde
noordelijke streken leefde in een
soortgelijke chaotische geestes
toestand. Roerend en onroerend
goed werd verkocht en de op
brengst verbrast. Men haalde
van het leven wat er nog te halen
was en dacht niet verder dan het
heden, want morgen
Evenzo is het met de geest van
de hedendaagse mens gesteld, zij
het niet in zo'n extreme vorm,
maar de basis is dezelfde. Mis
lukte conferenties, koude oorlog,
bewapening, atoombom, waterstof
bom, oorlog, het sloopt langzaam
de zenuwen. Deze constante
dreiging is juist de oorzaak van
een dergelijke geestelijke instelling.
Maar één ding wordt vergeten,
de mens moet door het dal der
tranen om het licht te bereiken
en Jezus Christus gaf ons het
voorbeeld. Eerst doorstond hij
Golgotha en daarna kwam de
opstanding. Wanneer wij het
Paasfeest in geestelijke zin beleven,
ontsluiten zich voor de gekwelde
en geestelijk gesloopte mens
nieuwe perspectieven. Het feest
van de Lente, van de wederge
boorte, van de groei en de vrucht
baarheid. De zon, het stralende
licht, dat verwarmt en kracht
geeft.
Hoe is dit alles mogelijk? Alles
scheen dood, koud, kil en grauw.
Was dit dan niet voorgoed?
Neen, dit was niet voorgoed, er
is lichtWanneer de hedendaagse
mens, gezeten aan zijn paasdis,
zijn borrel of eitje, zich bezint en
bewust wordt van de noodzaak
van alles wat om hem heen ge
beurt, dan kan dit een mogelijkheid
zijn, waardoor onze dodenrit op
het hellende vlak, dat leidt naar
de donkere afgrond van egoïstisch
materialisme en angst voor de
toekomst, geremd wordt.
Daarna kunnen wij weer lang
zaam omhoog kruipen en boven
gekomen ons koesteren aan de
warmte van het licht, dat ons
de kracht zal geven desnoods ten
koste van ons zelf door te zetten
en vol te houden.
Het blijft niet koud en donker,
want het wordt Pasen. Eens zal
er een betere en rechtvaardige
wereld zijn, waarin de rechten
van de mens worden geëerbiedigd.
Er zal vrede heersen en de atoom
bom zal in het museum staan.
C. L. M.
ONDERWIJZERES
BENOEMD
Aan mejuffrouw E. J. Vreeken,
onderwijzeres aan de Lagere School
der Berger Schoolvereniging is
eervol ontslag verleend. Met in
gang van 15 Mei is aan de „Bos-
school" benoemd mej. F. J.
Fransen, onderwijzeres, te Barsin-
gerhorn.
ZONDAGSDIENST
ARTSEN
De eerste door het K. C. B.
georganiseerde „zomer"-tentoon-
stelling in de kunstzaal van „De
Rustende Jager" was gewijd aan
de Bergense Kunstenaar Jaap Min.
Deze door Matthieu Wiegman
ontdekte kunstenaar was leerling
van de academie voor Beeldende
Kunstenaars. Zijn decoratieve aan
leg deed hem later besluiten nog
een jaar speciaal de lessen van
prof. Campendonk te volgen.
De heer H. J. M. Bouchette,
inspecteur van het lager onder
wijs te Amsterdam en lid van de
gemeentelijke kunstcommissie al
daar, opende de tentoonstelling
in tegenwoordigheid van vele
belangstellenden. Spreker begon
met te zeggen, dat hij geloofde
in de grote beperktheid van de
mens, een beperktheid, die van
nature eigen is aan al het ge
schapene, en die door de zonde
val nog sterk is toegenomen.
Een van de eerste eigenschappen
van die beperktheid noemde spre
ker de concreetheid van de mens.
Het lagere schepsel, het dier, is
uiteraard geheel concreet, het
heeft geen keuze, maar wordt
gedreven tot zijn handelingen.
Ook het kind is zeer concreet
en slechts langzaam ontstaat zijn
abstractie-vermogen. Aannemende
dat de mens abstract kan denken,
dan moet men toch weer geen
al te hoge dunk krijgen van dit
abstraheringsvermogen van de
mens. Als hoogste vorm van
abstract denken gold reeds in
de oudheid de metaphysica bij
Aristoteles theologiek genaamd,
als beschouwende wetenschap van
de eerste beginselen en oorzaken.
Voortgaande wijst spreker er op
hoe de mens zo sterk gebonden
is aan het geschapen beeld, dat
hij er eigenlijk niet buiten kan
treden.
Wat is nu de abstracte kun
stenaar? Naar mijn bescheiden
mening, aldus de heer Bouchette,
kan hij op zijn best meer zijn
dan de man, die in de metaphy-
siek af wil van de woorden „on
eindig", „eeuwig" of „volmaakt".
Maar wat zal dan zijn nieuwe
taal zijn? De mens blijft gebon
den aan het hem gegeven beeld
en hij kan daar niet buiten treden.
Nu kan de abstracte kunstenaar
wel trachten in lijnen en kleuren,
hoewel ook dit nog zeer concreet
is, persoonlijke aandoeningen van
zichzelf uit te drukken, maar dit
wordt geen taal, omdat aan taal
eigen is, dat spreker en hoorder
beschikken over een verbindings
middel en wanneer het verbin-
dindingsmiddel niet voor beide
partijen bestaat, is er reëel geen
verbinding. De abstracte kunste
naar legt in lijn en kleur zijn
eigen fantasiebeeld vast, maar
dan ook alleen maar voor zich
zelf. Wil men, zo vervolgt spreker
na bovenstaande met enkele
voorbeelden te hebben verduide
lijkt, hetzij auditief, hetzij visueel,
aan een ander iets mededelen
van zijn eigen ervaring, dan zal
men het moeten doen in een
voor een ander verstaanbare taal,
Zelfs de kunstenaar, die zich een
profeet acht op eigen terrein, en
hoevelen doen dit niet, meende
spreker, zal ten aanzien van dit
profeteren gebonden zijn aan
Paulus' woord uit de Corinthe-
brief: Zo gaat het ook met Uw
taal, zo ge geen verstaanbare
woorden doet horen, hoe zal men
dan begrijpen, wat er gesproken
wordt? En verder, m?ar wanneer
ik de zin der taal niet versta,
dan ben ik een barbaar, voor
iemand die met mij spreekt en ik
voor hem. Paulus bedoelt dan
natuurlijk barbaar in de oor
spronkelijke Griekse betekenis van
vreemdeling.
Is dit niet de reden, alzo ver
volgt de hr Bouchette, waarom
de abstracte kunst voor 't groot
ste deel der mensen zo barbaars is?
Of, vraagt spreker, is de kun
stenaar geen barbaar, maar zo
hoogmoedig, dat hij zich volkomen
meent te mogen onttrekken aan
zijn sociale taak als mens, n.l. de
mensheid dienen in zijn singuliere
vermogens en begaafdheden? Of
zo hoogmoedig, dat hij meent te
mogen afwijken van het door
God in de schepping aan de zo
concrete mens gegeven concrete
beeld om een nieuwe visueele
taal te formeren? Naar de mening
van de spreker is dit trachten te
treden buiten de concreetheid een
opstand als die eens was der
Engelen, zelf willen scheppen en
zo gelijk worden aan de Schepper.
Steeds meer zegt spreker te vre
zen dat een stfoming onder de
beeldende kunstenaars doende is,
zich te distancieren van de alge
mene cultuur. Voorheen waren
de beeldende kunsten volstrekt
verweven met het algemene cul
turele beeld en het denken van
de tijd. Is de abstracte kunstenaar
van mening, dat deze abstractie
moet passen in ons huidige cul
tuurbeeld? Niets lijkt minder
waar. Vorige generaties werden
gedragen door het Christelijk
godsdienstig denken en aan deze
levensvisie is de abstractheid zeer
zeker veel meer eigen dan aan
ons huidig rationalisme en toe
nemende materialisering. De vroe
gere mens was zeker veel meer
verwant aan de methaphysieke
begrippen dan de contemporaine
en hij zag de vraag van 't begin,
het doel en het einde van het
menselijke bestaan veel minder
materieel. Er was in zijn denken
steeds een ruime plaats voor het
niet concreet aanwijsbare voor
mystieke. Het is dan ook zeker
niet toevallig, dat de existentie
filosofie, waarschijnlijk de meest
concrete van alle filosofische stel
sels, een kind is van onze tijd.
Niet alleen onze existentie
filosofie, onze modern zakelijke
architectuur, en onze materiële
levensvisie enerzijds, ook ons
modern psychologisch weten
schappelijk denken, dat alles
schept een cultuurbeeld, waarin
de abstract beeldende kunstenaar
maar kwalijk past. Onze moderne
paedagogiek, die hart, hoofd en
hand als een eenheid ziet, voedt
ook weinig op in deze geest van
abstractie, maar is zeer concreet.
De kunst die in deze een eigen
weg meent te mogen gaan, distan-
cieert zich dus steeds meer van
het algemeen geldende cultuur
beeld en komt zo buiten de cultuur
te staan. Zij dreigt zo een spel
te worden van ontwortelden aan
't algemene cultuurbeeld en brengt
zichzelf in een isolement. De
kunstenaar, die zichzelf doelbewust
in een isolement heeft gebracht,
mag niet mokken over gebrek
aan waardering maar moet deze
isolotion goedmoedig dragen, ook
al is zij niet splendid.
Na deze algemene culturele
vragen, volgde nog iets over wat
het werk van Jaap Min voor een
groot deel beheerst heeft.
De christelijke gedachte in de
kunst en de wijze waarop die
niet en wel kan worden gereali
seerd. Zo goed als men abstract
kan worden door buiten de vi
suele taal te treden, zo goed kan
men het zijn in verminking van
het concrete beeld tot een zuivere
weergave van 't materiële alleen. De
christelijke kunst kent hiervan
helaas vele droeve voorbeelden.
Alleen de kustenaar die de
mediteerende voor zijn kruisweg
staties kan doen wenen over
zichzelve en over zijn kinderen,
is pas werkelijk geslaagd, meent
spreker, en die heeft de ware zin
der christelijke kunst begrepen.
Of ook Jaap Min s werk aan
deze zeer hoge eisen volledig kan
voldoen? Hij heeft het in ieder
geval oprecht getracht, verzekert
de hr Bouchette zijn hoorders.
Spreker eindigde zijn met de
grootste aandacht gevolgde ope
ningsrede met te wijzen op de
gelukkige omstandigheid, dat deze
expositie wordt omlijst met de tijd,
die er ongetwijfeld de meest ge
ëigende voor is, de Goede Week.
Hierna was er voor de aan
wezigen gelegenheid kennis te
nemen van het werk van Jaap Min.
DE CHRISTELIJKE GEMENGDE
ZANGVERENIGING CONCERTEERDE
De Chr. Gem. Zangvereniging
„Bergen" gaf Vrijdagavond in de
Ger. Kerk een concert o.l.v. haar
dirigent Paul Kok. Medewerking
werd verleend door Elisabeth
Leguyt-v.d. Zande uit Amsterdam,
sopraanzangeres, en de pianist
Hop uit Oost-Graftdijk. Er was
grote belangstelling voor dit con
cert: geen plaatsje bleef onbezet
in het Kerkgebouw. Het is een
avond van geconcentreerd musi
ceren en gespannen luisteren ge
worden. Het koor, dat beschikt
over mooi stemmenmateriaal zong
onder de bezielende leiding van
zijn dirigent met begrip en volle
overgave. Een meer juiste klank
verhouding zou hier en daar het
succes hebben kunnen verhogen.
Het koor opende het concert
met een tweetal composities van
J. S. Bach, „Paaszang" en „Komt
Zielen". Was de inzet 'n weinig
aarzelend, spoedig was alle wei
feling overwonnen en werden de
werken succesvol vertolkt.
Als no. drie werd ten gehore
gebracht het bekende „Naher,
mein Gott zu Dir", dat ontroe
rend mooie lied, dat nog steeds
droeve herinneringen aan de
eerste wereldoorlog wakker roept.
Vooral het derde couplet werd
door de bassen en alten tot iets
moois. Bij zijn tweede optreden
bracht het koor ten gehore „Die
sterretjie" van Wierts, „In de
stiltje" van Spaanderman Sr. en
„Daar is een lied" van Jac. Bonset.
De koorzang werd besloten met
„Ave verum corpus" van Mozart
en „Sanctus" van Nico Hooger-
werf, waarmee het koor alle eer
inlegde.
De sopraanzangeres zong aan
de piano begeleid door Hop uit
Oost Graftdijk „Du bist die Ruh'
en „Standchen" beide van Schubert
een tweetal composities van L.
Mortelmans, n.l. „Hansje" en
„Wiegeliedje" en „Die Nachtigal"
van Zagwijn en ten slotte nog
„Recitatief en Aria uit Sieg der
Zeit und Wahrheit" van Handel
en „Laudate Dominum" van Mo
zart. Met haar stralende glas
heldere sopraanstem wist deze
zangeres haar auditorium te ont
roeren. De pianist begeleidde heel
bescheiden, alleen wat krachtiger
ondersteunend waar dat nodig
was. Ook als solist had hij succes.
De goed geslaagde avond werd
gesloten met het zingen van Onze
Vader door de sopraanzangeres.
De soliste en haar begeleider
en de dirigent werd een blijk van
waardering aangeboden, waarmee
de aanwezigen met een hartelijk
applaus instemden.
De bij de uitgang gehouden
collecte voor „Haak in" bracht
f 66,66 op.
De Middelbare Meisjesschool
schitterende oosterse pracht het
de eenvoudige, maar edele hout
hakker gelukt een lach te toveren
op het gelaat van de prinses, dan
bekleedt de khalif hem met vor
stelijke macht. De vogel heeft
geluk gebracht aan hem, die goed
was van hart.
Vele jaren geleden werd de
zelfde operette in Bergen opge
voerd door het kinderkoor van
Joh. Brands. Ze oogstte toen veel
succes en ook nu was het succes
overweldigend, het was prachtig.
HOLLANDSCHE
MAATSCHAPPIJ
VAN LANDBOUW
afd. Bergen, vergadert
Het was voor de afdeling van
de Holl. Maatsch. van Landbouw
weer een interessante en leerzame
avond. De verenigingszaken namen
niet veel tijd in beslag. Medege
deeld werd, dat er op 20 April
een lezing over moderne vee-
voedering op het programma staat.
De bespreking over het houden
van een excursie had tot resultaat,
dat het grootste deel der aan
wezigen zich uitsprak voor een
bezoek aan de bloemenveiling
Aalsmeer en Schothorst. Het
Mekog stikstofbedrijf Hoogovens
kon maar weinigen bekoren.
Hoofdschotel van de avond
was de vertoning van de film van
het Dep. van Landbouw in de
Verenigde Staten „In de beginne",
die de aanwezigen een beeld gaf
van de ontwikkeling van een zoog
dier van ei tot geboorte, en de
daarop volgende uiteenzetting van
Dr. Reitsema van de Gezondheids
dienst over afwijkingen t.o.v. de
bevruchting, de z.g. steriliteit en
het abnormale verloop van de
drachtigheid, afwijkingen, die de
veehouders jaarlijks millioenen
guldens schade berokkenen en
gevaarlijk kunnen zijn voor het
bedrijf. De oorzaken van steriliteit
kunnen vele zijn, de besmettelijke
gevallen zijn de gevaarlijkste voor
het bedrijf. Een drietal gevallen
van abortus werden uitvoerig be
sproken: Abortus Bang, Tricho-
monus foetus en Vibrio foelus of
enzoötische steriliteit. De ziekte
van Bang openbaarde zich sterk
na de natte zomer van 1950. Door
de abnormale voeding schijnt de
algemene weerstand van de dieren
af te nemen.
Na enige gedachtenwisseling
over deze uiteenzetting kwam als
laatste gedeelte van de interessante
avond een filmvoorstelling over
de drooglegging van de N.O.-
polder, getiteld „Der zee ontrukt".
„God schiep de zee, de Neder
landers hebben het land gemaakt",
heeft een schrijver eens gezegd
hier zag men op het witte doek,
hoe weer 48000 ha der zee ont
rukt werd.
de heer Koster nooit verliet, ook
niet in de moeilijkste omstandig
heden.
De heer J. S. Schroder,
uit Amsterdam, complimenteerde
„Jaap" namens de collega's en
sprak de hoop uit, dat ze nog
jaren lang mochten samenwerken
en dat de kameraadschap nooit
mocht verflauwen. De heer Bots,
een collega uit Alkmaar, sprak in
dezelfde geest. Bakker C. Hoog-
vorst uit Schoorl, die reeds 24
jaren zijn meel betrok van de
jubilaris, wees op de grote bete
kenis van de mens Koster vooral
voor de kleine bakkers. Hij had
hier vriendschap en vertrouwen
geschonken.
De heer Broersma, voorzitter
van Bergen's Mannenkoor, wees
op de grote verdiensten van de
heer Koster voor het culturele
leven in Bergen en uitte zijn
grote bewondering voor de wijze
waarop de jubilaris het grote leed,
dat hem trof, had gedragen.
De voorzitter van de voetbal
vereniging „Alkmaarse Boys"
kwam de ere-voorzitter geluk
wensen met het bereiken van de
zilveren mijlpaal in zijn leven en
dankte hem voor alles wat hij
voor deze sportvereniging had
gedaan. Hij was naast „meelagent"
ook ambassadeur voor de voet
bal, hij kweekte goodwill voor
de sport.
Ook de heren J. Kleene en
J. Smit voerden nog het woord,
terwijl zeer veel anderen met een
stille handdruk en-of met bloemen
en zichtbare blijken van waarde
ring uiting gaven aan hun ge
voelens.
De jubilaris dankte allen voor
de vele vriendelijke woorden en
de bewijzen van vriendschap en
waardering, die hij op deze voor
hem en zijn familie onvergetelijke
dag had mogen ontvangen.
Burgelijke Stand
BERGEN
SCHOORL
voert operette op
Jong en oud genoot van dit
sprookje
Leerlingen van de le en 2e
klasse der M.M.S. te Bergen
brachten 'snamiddags en 'savonds
in „De Rustende Jager" de ope
rette „Himp-hamp-houvast" voor
het voetlicht. Tekst van D. L.
Daalder en muziek van Joh.
Brands.
Er was veel belangstelling voor
dit optreden van de jeugd en
jong en oud heeft ervan genoten.
Het geheimzinnige bos met zijn
kabouters, elfen en de op een be
zem rijdende oude heks, het paleis
van de khalif met zijn verblin
dende pracht, het was alles een
sprookje.
Geboeid werd er geluisterd
naar de mooie zang van de arme
dromeling, door de boze heks
gevangen gehouden in een tover
cirkel, naar Rozemarijntje die
haar zo graag zou willen ver
lossen, maar de toverspreuk voor
een deel is vergeten.
Met belangstelling werd er
gelet op de gouden vogel, die
alleen door hem, die zuiver van
geweten was, straffeloos kon wor
den aangeraakt. De houthakker
bleek dit te kunnen. Als in het
laatste bedrijf te midden van
De mens en de zakenman
J. C. D. KOSTER
gehuldigd
Ter gelegenheid van zijn zil
veren jubileum als vertegenwoor
diger van de N.V. Stoommeel-
fabriek „Holland" te Amsterdam,
werd de heer J. C. D. Koster
Donderdagmiddag op de druk
bezochte receptie in het „Huis
met de Pilaren" van alle zijden
gehuldigd. Het gemeentebestuur
van Bergen, de Directie van de
N.V. „Holland", de collega's,
bakkers, Bergen's Mannenkoor,
de voetbalvereniging „Alkmaarse
Boys" en vele vrienden en be
kenden kwamen de jubilaris com
plimenteren en in alle toonaarden
werd hem lof toegezongen.
Burgemeester Dr W. Huygens
zei, dat Bergen zich gelukkig
mocht prijzen onder haar inwo
ners mannen als de jubilaris te
tellen, die ook in het culturele
leven zo'n vooraanstaande plaats
innam.
De heer Meihuizen, directeur
van de Stoommeelfabriek Holland,
die met de procuratiehouder Van
Kooten aanwezig was, had niets
dan lof voor de jubilerende ver
tegenwoordiger van de N.V. Hij
bewonderde de opgewektheid, die
Ueekitad
DE DUINSTREEK
Redactie en Adm.C. Oldenburg,
Laanweg 164, Schoorl, Giro 147071
Telefoon 268
Agentschap te Bergen
De Haan's Boekhandel, Stationsstr.
Telefoon 2452
Agentschap voor Egmond-Binnen
en Egmond aan de Hoef:
P, Smit, Abdijlaan 59
Agentschap voor Egmond aan Zee
P. Jonker, Voorstraat 125
Abonnementsprijs: f 3,80 per jaar
f 0,95 per kwartaal
Advertentieprijs: 10 ct. per m.m.
met een minimum van f 1,
Familieberichten 14 ct. per m.m.
18 Maart
Dokter LUGTEN, Telefoon 2700
2e Paasdag
Dokter v. GELDER, Telefoon 2027
Hoog boven alle kruisen,
staat 't kruis van Golgotha,
Door d' Heiland eens gedragen,
Vol liefde en gena
Miskend werd het verlossingswoord,
De Heiland zwaar gehoond,
Maar God de Vader heeft zijn Zoon,
Met hoogste eer gekroond.
„Neem op Uw kruis en volg mij na"
In liefde en geduld,
Wordt slechts op deze smalle weg,
Des Vaders Wil vervuld.
Er is geen dood, in Godes kracht,
Is Christus weer herrezen
Het blijde Paasfeest brak weer aan.
God-lofGod zij geprezen
M. N. ZWAAN
Van 4 tot 18 Maart 1951
GEBOREN: Barend Johannes, z.v. J.
B. Sjoers en M. A. M. van der Horn.
Rudie Marinus, z.v. C. Woud en M.
Pieneman.
Marianne Sofie, d.v. C. J. Sandee en M.
J. Doot.
Gepke, d.v. J. van Alfen en G. van den
Berg.
ONDERTROUWDAnne van der Heide,
26 jaar, te Achtkarspelen en Neeltje
Louwe, 19 jaar.
OVERLEDENDingeman Buizer, 65 jaar.
GEBORENCornelis G., z.v. H. H. Koel
en G. Tailleman.
Antonius J„ z.v. J. Bakker en C. M.
Nannes.
Jan, z.v. J. Hoogvorst en H. Damiaans.
Cornelia G., d.v. A. Kager en C. C. de
Waard.
Catharina M. P., d.v. J. A. Kooijman en
C. A. M. Hof.
Theodorus A., z.v. J. C. Schotvanger en
A. Schouten.
Rudi, z.v. J. de Hart en G. Koelemeij.
ONDERTROUWD A. P. Kooijman en
M. A. Leek.
P. N. van Dijk en D. Timmer.
GETROUWD; G. P. Stam en J. H.
Delis.
A. J. Jonker en M. W. Stoop.
OVERLEDEN: Hendrikus Selhorst, 63
jaar.