99 99 HERFSTGEHEIMEN IN DE NATUUR BERGEN GELDLENING VRIJDAG 5 OCTOBER 1951 28e JAARGANG No. 39 Verschijnt te Bergen, Bergen aan Zee, Schoorl, Schoorldam, Groet, Camperduin, Ëgmond aan Zee, Egmond-Binnen en Egmond a. d. Hoef BOMEN STOTEN ZELF DE BLADEREN AF HERFSTDRADEN ZIJN KLEINE PARACHUTES Met het najaar komt de weemoed over ons. Terwijl we kachels zetten en kolenrekeningen betalen werpen we zo nu dan nog eens een blik naar buiten, waar het steeds guurder wordt. Plotseling is er dan een mooie herfstdag en wanneer het even kan gaan we er nog eens op uit voor een wandeling langs de overblijfselen van de gevallen zomer. De hele natuur maakt in dit jaargetijde de indruk van 'n tentoonstellingsterrein dat wordt afgebroken. Overal zien we de bladeren verkleuren en vallen. Een late bloem lacht ons nog tegen maar het is niet meer dan een herinnering aan het in liqiudatie zijnde zomerfestijn. De herfst is gekomen. Overal is het inpakken geblazen in de natuur. De trekvogels verzamelen zich in grote troepen en al snaterend en kwetterend vangt de grote reis naar het warme zuiden aan. Het blijft een mysterie waar die trekdrang bij de dieren vandaan komt maar zij ligt wel voor de hand, waar immers de mensen hetzelfde doen, als zij tijd en geld hebben. De wegen naar de Rivièra zijn in het najaar niet minder in gebruik dan de lucht erboven, waarlangs onze gevederde vrienden de kou ontvluchten. De grote trek van vogels is een bekend verschijnsel. Niet minder bekend doch minder besproken wordt het vallen der bladeren. Het is zo vanzelfsprekend en de verwondering be dwelmt ons eerst wanneer we onverwacht in het bos op een plek komen, waar de kleurenpracht zo overweldigend is dat we stil staan. Vanwaar die rijke verscheiden heid aan tinten? Hoe komt het dat de bladeren vallen? Elk blad aan de boom draagt een steentje bij om 't groeiproces gaande te houden. Het grote aantal bladcellen bevat in de kernen het bladgroen, dat in de herfst door de temperatuurswijzi- ging een verandering ondergaat. Men kan spreken van 'n chemi sche werking. Nu weet ieder uit zijn schooljaren, dat er in de chemie steeds sprake is van ver hitten en afkoelen. Door de af koeling van dat bladgroen splitsen zich de kleurstofkorrels in een aantal blauwgroene, rode, gele en anders gekleurde deeltjes. Die blauwgroene korrels heeft de stam nodig om 's winters te kunnen leven en dus worden ze opge zogen, terwijl de andere kleuren in het blad achterblijven en de mens bekoren om daarna met het blad onder te gaan. Voordat het zover is moet dat blad eerst nog van de boom af. Nu wordt die blad val niet ver oorzaakt door de herfstwinden, maar de boom ontdoet zich zelf van de bladeren. Wanneer de wind daarvoor moest zorgen, zouden er heel wat bladeren aan de boom blijven hangen. Wanneer u 's zomers 'n tak van de bomen rukt, dan verdorren de bladeren wel maar ze vallen er niet af. In het najaar krijgt het blad aan de voet een laagje dunne weefsels, die zeer onsamenhangend zijn. Op dit punt wordt het blad van de boom gestoten zonder dat de boom blijk geeft van dankbaar heid voor de bewezen diensten. Dit gebeurt ook zonder dat de wind enige hulp biedt, al wordt die hulp vanzelfsprekend in bo- menland zeer gewaardeerd. Dit afstoten van bladeren doet een boom uit noodzaak. Dit blad zorgt 's zomers voor de verdam ping van vocht, dat uit de grond wordt aangevoerd. Wanneer nu die verdamping in de winter zou voortgaan, zou de boom onher roepelijk sterven. Immers de aan voer van vocht uit de koude grond stagneert, terwijl de tem peratuur in de lucht dikwijls nog wel zo is, dat de verdamping kan voortgaan. Een boom zou op deze wijze worden uitgemergeld. Elke stam laat dus zijn groene jasje louter uit zelfbehoud vallen in een jaargetijde waarin wij er meer behoefte aan gevoelen om iets aan te trekken. De herfstdraden Een zeer merkwaardig herfst- geheim vinden we in de herfst draden. Iedereen heeft er wel eens kennis mee gemaakt. Het zijn die glinsterende zeer fijne draadjes, die men aan boom en struik vind, in het najaar. Zij verlenen de afgestorven heide ZONDAGSDIENST ARTSEN soms nog een schitterend beeld en hangen als een late versiering aan bomen en heesters als om iets te vergoeden van de ver gane zomerweelde. We zien direct dat het geen gewone spinnewebben zijn en ze dienen dus niet om een vlieg of mug te verschalken, die trouwens ook niet meer aanwezig zijn. Een nader onderzoek onthult ons de waarheid. De beschreven draden zijn in derdaad afkomstig van een klein soort spinnen, de z.g. krabben- spinnetjes. Dit zijn hele kleine diertjes, maar te oordelen naar het aantal herfstdraden komen ze in groten getale voor. Die krab- benspinnetjes trekken ook naar het zuiden evenals de vogels. Ze hebben daarbij heel wat moeilijk heden te overwinnen. Vliegen kunnen ze niet en lopen gaat evenmin, dus moeten ze zich zien te behelpen. De diertjes doen dit op zeer vernuftige wijze. Als het kouder wordt klimmen de spin netjes naar het eind van een tak in de wind. Hier beginnen ze een draadje te spinnen van een lijm achtig eitwit dat steeds langer wordt, terwijl het in de Noorder- wind hangt en de spin 't achter deel van het lichaam omhoog heft. Ze maakt dus een soort kopstand. Na verloop van tijd wordt de draad door de wind meegetrok ken. Die trek wordt sterker al naarmate de draad langer wordt. Tenslotte kan het diertje zich niet meer vasthouden en wordt het door de wind aan de draad meegevoerd. De avontuurlijke tocht naar 't zuiden is begonnen. Als een soort miniatuurparachu tisten hangen deze spinnetjes aan hun draad in het luchtruim, ter wijl de wind zorgt voor het vervoer. Steeds opnieuw Het is een stoutmoedige onder neming vol gevaren. De draad kan aan huizen en bomen blijven en dan kan 't spinnetje zijn werk opnieuw beginnen. Mochten de diertjes onderweg vallen dan zijn ze zelden dood, want ze zijn heel klein zodat de uitwerking van de zwaartekracht gering is. Hun taaie volharding en doorzettings vermogen staan meestal borg voor een succesvolle tocht. Na een vermoeiende reis hebben de beestjes in het zuiden tijd genoeg om weer krachten te winnen en in het voorjaar keren ze terug. De versiering van herfstdraden, die wij elk najaar in de natuur terugvinden is niets anders dan een groot aantal mislukte para chutedraadjes waarmee krabspin- netjes zuidwaarts plegen te trek ken. Ze zijn een product van energie in de dierenwereld en één van de vele wonderen, waaraan de natuur zo rijk is. Helaas laat het jachtige leven der mensen hun weinig tijd om veel aandacht te schenken aan de wondere we reld daarbuiten. Er blijven zovele geheimen voor ons verborgen achter de sluier der onwetendheid, dat het werkelijk grote der schep ping aan ons dikwijls verloren gaat. Wanneer wij met enige kennis van zaken de herfstpracht gaan bezichtigen worden wij even sti[ van de geweldige prestaties, die in 't dierenrijk worden geleverd. Ons blijft dan slechts diepe be wondering en de pijnlijke vraag of de dieren-gemeenschap even zeer respect moet hebben voor hetgeen de mensheid in de loop der eeuwen gewrocht heeft. A.G.H. MET JAN STRIJBOS DOOR ANDALUSIË K.J.V.O. en N.V. organiseer den weer een culturele avond in de Dancing van „De Rustende Jager". De belangstelling was als bij vorige gelegenheden overstelpend groot. Jan Strijbos is in Bergen een zeer gewaardeerde gast. Zijn leerzame causeriën over Spits bergen, de Rhonevallei, de Faroër, de Walvisvaart en andere onder werpen liggen velen nog vers in het geheugen. Deze avond nam hij de natuurliefhebbers mee naar Zuid Spanje, naar Andalusië, dat eens onder het bewind der Moren een waar paradijs was. Dank zij het gunstige klimaat, de vrucht baarheid van de bodem, die nog verhoogd werd door trotse water werken en een kunstmatige be sproeiing, ontstond hier een bloeiende akkerbouw, terwijl de steden middelpunt werden van handel en nijverheid. Fantastische scheppingen van de Moorse bouw kunst herinneren nog aan die grootheid. Wat de aanwezigen deze avond te zien kregen was een beeld van vervallen groot heid: een verarmde bevolking met armelijke hutten en van inten sieve akkerbouw geen sprake meer. Maar de bloemenweelde en de vogelrijkdom maakten een onver getelijke indruk. Vele levensvor men, zowel planten als dieren, waren van uit Afrika binnenge drongen in Andalusië, waar zij alle levensvoorwaarden vonden, waarop zij prijs stelden. In de uitgestrekte moerassen nestelden vele reigerachtigen, als purper reiger, kwak- of nachtreiger, blauwereiger, zilverreiger, koe reiger en vaak in grote kolonies in kurkeiken. Hier waren ooie vaars geen zeldzame verschijning. Na rondgedoold te hebben in het reusachtige jachtreservaat van de Coto de Dona Ana werd nog een bezoek gebracht aan de Sierras, waar hoog in de steile rotswanden de vale gieren nestelen, vogels met een vlucht van 3 meter. De heer B. Schuil was de tolk van alle aanwezigen, toen hij Jan Strijbos hartelijk dank zei voor het gebodene en hem een tot weerziens toeriep. BERGEN's MANNENKOOR JUBILEERT Ter herdenking van zijn dertig jarig bestaan gaf Bergen's Man nenkoor o.l.v. zijn dirigent Karl Böhne Woensdagavond in „De Rustende Jager" een concert met medewerking van het Motet en Madrigaal Vrouwenkoor te Ber gen, dirigent Piet Groot en de heren Leo Larsen, tenor en Henk Duinker, toonkunstenaar, beide uit Amsterdam. De opkomst van 't publiek was wel zeer teleurstellend. Dit deed echter geen afbreuk aan het ge bodene. De koren, die beide over mooi materiaal beschikken, zongen met begrip en volle overgave, zodat het voor de aanwezige muziekliefhebbers een avond van waar kunstgenot werd. Het Mannenkoor opende met Ave Maria, Ave Verum en Bede, om het eerste gedeelte te beslui ten met een compositie van Jac. Bonset „Naar 't eeuwige licht". Na de pauze werden ten ge hore gebracht „Israël" van Kee- reweer, „Schweizer Psalm" van Zwijzig en „Musica Proibita" van Gasteldon, waarvan de heer Rij voort de solopartij vertolkte. Deze nummers, waarvoor het pu bliek met veel applaus zijn waar dering uitte, werden afgewisseld door vrouwenzang. Het vrouwen koor begon met „Justorum ani- mae", Salvam fac", en „Sound the trumpet" om later te ver volgen met een drietal Oud Ne derlandse Volksliederen „Daar was een wuf„Schoon lieveken" en „Anne Marie". Na de pauze had dit koor nog bijzonder veel succes met een drietal composi ties van Rossini, „La Fede", „La Speranza" en „La Carita". Mevr. Stroomer uit Bergen aan Zee zong zeer verdienstelijk de solopartij in La Carita. De tenor Leo Larsen vergastte zijn auditorium op een tweetal stukken van G. Handel „Where 'er you walk" en Aria uit „The Messiah Ev'ry valley" en drie composities van Fr. Schubert „Fruglingstrouw", „Auf dem Wasser zu singen" en „Nacht und TraumeHet tot een ovatie aangroeiende applaus, dat hierop volgde, kwam pas tot bedaren, toen Leo Larsen als toegift nog een stuk van Schubert zong. Henk Duinker had de moei lijke taak de zangers en zange ressen te begeleiden en kweet zich daarvan onverbeterlijk: be scheiden en waar nodig wat krachtiger ondersteunend. Natuurlijk mocht het op deze jubileumavond niet ontbreken aan wat rhetorisch vuurwerk. Mevr. Hamilton of Silverton Hill, presidente van het Motet en Madrigaal koor was de eerste, die het jubilerende koor compli menteerde onder het aanbieden van een fraai bloemstuk en daar bij de hoop uitsprekende, dat het koor een grote plaats in het muziekleven mocht blijven inne men. De Beschermheer Dr W. Huygens, burgemeester van Ber gen, uitte zijn grote waardering voor hetgeen Bergens Mannen koor Bergen biedt aan kunst. Hij complimenteerde in het bijzonder de mannen van de oude garde, de heren J. C. D. Koster, en M. M. v. Gulik en Prins, die al die jaren hadden meegezongen. De heer P. Blankendaal, voor zitter van Bergen's Harmonie, spoorde Bergens Mannenkoor aan om op de ingeslagen weg voort te gaan en zich niet te laten ont moedigen door de vele lege stoelen in de zaal: niet overal is men nog doordrongen van de waar heid van de woorden „was mu ziek en zang er niet, het leven had geen waarde". Spreker ein digde met het aanbieden van een enveloppe, waarvan de inhoud bedoeld was als kleine bijdrage in het fonds, dat de vervulling van een lang gekoesterde wens, een reis naar Noorwegen moge lijk kon maken. De heer Henstra sprak namens de koorvereniging Bergen en liet zijn beste wensen vergezeld gaan van bloemen. Ook de Stem des Volks gaf blijk van zijn belang stelling en zei het met bloemen. De heer Broersma, voorz. van Bergens Mannenkoor dankte ten slotte voor de vele goede wensen en vriendelijke woorden. Een bij zonder woord richtte hij nog tot de oud-leden Kloek uit A dam en Wille uit Zaandam, die hun be langstelling toonden door heden avond het concert bij te wonen. OOK BERGEN TELEVISIE De Televisie-uitzending van Dinsdagavond werd ook in Bergen goed ontvangen. Daar het beeld gedurende de proefuitzending niet bepaald vlekkeloos was, waren de verwachtingen hieromtrent ten huize van de heer Wittebrood hoog gespannen. Teneinde de ontvangst zo goed mogelijk te maken, werd een an tenne gebouwd van 17 meter hoogte. Hetgeen wij Dinsdag avond zagen, overtrof verre de verwachtingen. Het beeld was goed, geen hinderlijke storingen en het geluid was uitstekend. Hedenavond (Vrijdag) hoopt de heer Wittebrood de eerste AVRO televisie-uitzending in zijn etalage te demonstreren. SCHOORL Het Gemeentebestuur van Schoorl richtte dezer dagen tot de ingezetenen onderstaande oproep Uit de laatste tijd steeds menig- vuldiger wordende courantenbe richten zal U reeds zijn gebleken dat de gemeentebesturen niet meer in staat zijn op de normale wijze gelden te verkrijgen voor de uit voering van bouwplannen, open bare werken, scholenbouw e.d. De reden hiervan is niet de min dere credietwaardigheid van deze gemeenten, maar de omstandigheid dat het rentepercentage van door lagere publiekrechtelijke lichamen te sluiten geldleningen door de Regering op een dusdanig laag niveau wordt voorgeschreven dat op de vrije markt voor deze le ningen geen animo bestaat. Het funeste gevolg van een en ander is, dat in het bijzonder de gemeenten als verzorgsters van de zo urgente woningbouw worden uitgeschakeld en ook haar krachten aan andere nuttige projecten niet kunnen blij ven geven. Voor het gemeentebestuur zou „BERGER LUCHTPOST'' Zondag j.l. werd gevlogen vanaf Mons. Wind Zuid, donker met regen. Los 12 uur 10 min. Afstand 252 Km. Aankomst eerste vogel 3 uur. Snelheid 1475 m per minuut. 1 C. Veis 2 P. Brakenhof 3 H. Timmer 4 N. Vrasdonk 5 N. v.d. Kamer 6 Gebr. Bakkum 7 H. Schoorstra 8 A. Stadegaard 9 J. Duinmeier 10 A. Groen Stand na 4 vluchten 1 Gebr. Bakkum 39 punten 2 N. v.d. Kamer 31 punten 3 H. Timmer 29 punten 4 J. Duinmeier 29 punten Volgende week laatste vlucht. BERDOS—S.R.C. 2-0 Reeds na vijf minuten bezorgde KI. Wit de gastheren de leiding 1—0. Toen golfde het spel lange tijd heen en weerbeide elftallen kregen hun kansen, maar doel punten bleven uit. Na 25 minuten scoorde J. Schmidt na een mooi opgezette aanval van links, het tweede doelpunt 2—0. Met deze stand ging de rust in. Na hervatting vertoonde het spel eenzelfde beeldalleen werd de thuisclub meer in de verdedi ging gedrongen. De gasten zagen echter geen kans om de uitste kende doelverdediger te passeren, zodat de beide winstpunten in Bergen bleven. 5 PERCELEN ONDER DE HAMER Ten overstaan van Notaris C. Knook te Bergen werden Woensdagmorgen in café „De Oude Prins" de volgende perce len bij afslag in het openbaar verkocht. 1. Het landhuis „Toi et Moi" aan de Eikenlaan no 10. In bod gesteld op f 10200. Gemijnd door de heer Pronk te A dam, f 11600. 2. Het pension „Neptunis", Prins Hendriklaan 19. In bod gesteld op f 6700. Gemijnd door de heer Chr. Meyer te Bergen, f 7200. Opgehoudende huurder maakte gebruik van de clausule, waarbij aan de huurder het eerste recht van koop werd gewaarborgd. 3. Het landhuis aan de Burg. Lovinklaan no 1. In bod gesteld op f 5400. Gemijnd door de heer Joh. Noort voor f 7200. 4. De villa „Merelhoeve" aan de Komlaan no 4. In bod gesteld op f 10500. Gemijnd door de heer A. Walma te Bergen voor f 15100. 5. Het Landhuis aan de Vin- kenbaan no 4. In bod gesteld op f 10400. Gemijnd door de heer A. Bosma te Bergen voor f 12100. niets eenvoudiger zijn dan deze moeilijke toestand te aanvaarden en kalm af te wachten tot het tijdstip komt waarop weer gelden langs de gebruikelijke weg beschik baar komen. Dit afwachten menen wij ons in Schoorl niet te kunnen permit teren omdat zulks een hoogst on gewenste toestand zou doen ont staan voor het huisvestings- en het onderwijsprobleemde bouw van nieuwe huizen zou gedurende een reeks van jaren niet mogelijk zijn, met het gevolg van alle mo gelijke huiselijke narigheden welke daaruit zouden voortkomen terwijl ook het gemis van de nodige school-accomodatie, welke inder daad dringend nodig is, zowel bij het openbaar- als het bijzonder onderwijs, het gehalte van het onderwijs zeer nadelig zou bein- vloeden, iets waarvan de hier opgroeiende jeugd jarenlang de gevolgen zou moeten ondervinden. Tenslotte is er nog de nood zakelijke verbetering van een voor het vreemdelingenverkeer belang rijk weggedeelte, welke niet uit gevoerd zou kunnen worden indien de middelen ons daartoe niet wer den verschaft. Ook dit zou voor onze gemeente die het zozeer heb ben moet van dit vreemdelingen verkeer, een stap terug betekenen. Om nu deze algehele lamlegging van de gemeentelijke activiteit te voorkomen zouden wij, evenals dit reeds in andere gemeenten zo prijzenswaardig tot stand kwam, een lening willen uitschrijven waar aan alle ingezetenen die daartoe financieel in staat zijn zouden kunnen deelnemen. Een dergelijke lening zou plm. f 125.000,groot dienen te zijn om ons voorlopig met één slag van alle moeilijkheden te bevrijden, doch gelet op het feit dat dit voor een betrekkelijk kleine en niet zo bijzonder kapi taalkrachtige gemeente als de onze een grote som is, zou zelfs de helft van dit bedrag reeds de meest dringende projecten tot uit voering kunnen brengen. Het ligt in ons voornemen te trachten de bovenvermelde som bijeen te brengen door de uitgifte van onderhandse schuldbekentenis sen in stukken van f 500.en f 1.000,welke 4 °/0 rente zou den mogen opbrengen. De looptijd van deze lening gaat 15 jaar be dragen, terwijl na afloop van die termijn de geleende som in zijn geheel wordt terugbetaald. Elk jaar wordt 4°/0 over het geleende bedrag betaalbaar gesteld. Om te weten te komen of een dergelijke lening hier kans van slagen biedt zouden wij U met aandrang willen verzoeken zeer ernstig bij uzelve te overwegen of U voor dit doel een bedrag, liefst een veelvoud van f 1.000, beschikbaar kunt stellen. De rente vergoeding van 4°/0 is zeker niet onaantrekkelijk en het is best mo gelijk dat U voor menige andere soliede belegging een lager rende ment maakt. Wij vernemen dus gaarne of U in beginsel op onze aanvrage wilt ingaan. Desgewenst zijn wij bovendien bereid om U te bezoeken en deze aangelegenheid nader met U te bespreken. Vanzelfsprekend zullen Uw mededelingen als strikt ver trouwelijk worden behandeld. Ook niet-inwoners van Schoorl kunnen deelnemen. SCHOORL'S GEMENGD KOOR Bovengenoemd koor verleent haar medewerking aan het 8- October concert op Maandag a.s., hetwelk is georganiseerd door de Alkmaarse Oratoriumvereniging, eveneens onder leiding van de bekende dirigent Corn. Jonker. Daar het programma bestaat uit een keur van prachtige werken, loont het zeker de moeite dit concert te gaan beluisteren. Weektted DE DUINSTREEK Redactie en Adm.C. Oldenburg, Laan weg 164, Schoorl, Giro 147071 Telefoon 268 Agentschap te Bergen De Haan's Boekhandel, Staticnsstr Telefoon 2452 Agentschap voor Egmond-Binnen en Egmond aan de Hoef: P, Smit, Abdijlaan 59 Agentschap voor Egmond aan Zee P. Jonker, Voorstraat 125 Abonnementsprijsf 3,80 per jaar f 0,95 per kwartaal Advertentieprijs: 10 ct. per m.m. met een minimum van f 1, Familieberichten 14 ct. per m.m. 7 October Dokter POOT, Telefoon 2423

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

De Duinstreek | 1951 | | pagina 1