ItleekMad
ft
99
Drie eeuwen ligt Europa gebarsten.
BERGEN
SCHOORL
EGM0HD AAN ZEE
DE RAAD VERGADERDE
VRIJDAG 19 OCTOBER 1951
28c JAARGANG No. 41
Verschijnt te Bergen, Bergen aan Zee, Schoorl, Schoorldam, Groet, Camperduin, Egmond aan Zee, Egmond-Binnen en Egmond a. d. Hoef
9 October 1651 veranderde Engeland's politiek
De toekomst van ons vaderland en de grootste bron van
onze welvaart heeft steeds voor een belangrijk deel buiten de
grenzen gelegen. Wij mogen in dit verband met weemoed naar
onze verhouding met Indië zien, die weliswaar is veranderd
maar niet verbleekt en wij kunnen in het algemeen onze positie
in de wereldhandel beschouwen.
Ons nationaal inkomen zou een schimmetje zijn van het
huidige bedrag en een groot deel van de overbevolking zou
tot een hongerdood gedoemd zijn indien de handelswegen
naar alle delen der wereld niet zoveel mogelijk werden open
gehouden. Onze geweldige rijkdommen, grotendeels bijeenver
gaard in de zo beroemde Gouden Eeuw, dankten wij aan de
handel ter zee. In de jaren voor en terstond na 1650 ver
wierven wij de namen van vrachtvaarders van Europa en
Chinezen van het Westen.
Juist in die dagen werd ons echter eveneens de keel toege
knepen en al hadden wij nog lucht voor vele jaren, wij zien
sinds 1651 langzaam onze geweldige macht tanen totdat het
heden ons nog slechts een kleine staat laat om het leven te
behouden.
In 1651, precies aangeduid op
9 October van dat jaar, verloor
Holland zijn vleugels, waarmee
't zijn brede vlucht had genomen.
Op die noodlottige dag heeft het
Engelse Parlement de Acte van
Navigatie beter is: scheep-
vaartacte aangenomen. Deze
wet, uitgevaardigd op initiatief
van Oliver Saint John, zou de
Britten op de duur tot een ge
weldige zeemogendheid maken,
terwijl de Nederlanden langzaam
werden teruggedrongen.
Het beruchte staatsstuk verbood
de invoer van andere dan eigen
producten in Nederlandse sche
pen. Wij mochten de kustvaart
op Engeland niet meer beoefenen
en geen vis meer aan land bren
gen op de Engelse eilanden.
Hoewel deze bepalingen eveneens
andere landen trof, was zij in het
bijzonder voor onze republiek 'n
slag in het gezicht. De kust- en
vrachtvaart was toendertijd bijna
geheel in onze handen. Nog jaren
nadat de wet van kracht werd
was Engeland gedwongen om
onze vlag in zijn havens ooglui
kend toe te laten omdat men
eenvoudig zelf de schepen, de
bemanning en de ervaring niet
had om de koopwaar aan te
voeren. De beperkingen op de
handelsvrijheid heeft Nederland
onzegbare schade toegebracht en
het is merkwaardig te zien hoe
wij steeds op allerlei conferenties
en bij vredesverdragen die vrij
handel hebben verdedigd rot op
de huidige dag.
De afgunst tussen Nederland
en Engeland heeft niet alleen
beide landen geweldige schade
toegebracht maar aan geheel
Europa. Waren vanaf het begin
hunner opkomst beide landen ter
stond samengegaan, dan zou niet
alleen de kaart van Europa er
nu geheel anders uitzien, maar
bovenal de positie van Engeland
en van ons Koninkrijk momenteel
veel sterker zijn geweest. Dit is
voor ons tragisch omdat onze
kracht in Azië er steeds door is
verzwakt zodat wij tenslotte ge
heel Indië prijsgaven. Dit is voor
de Engelsen zelfs catastrofaal te
noemen, omdat zij dit in onze
dagen met de dood van hun
politieke wereldrijk moeten be
kopen. Zij verloren in de laatste
jaren hun macht in Voor- en
Achter-Indië, terwijl momenteel
in het Midden-Oosten het En
gelse huis wordt afgebroken. Men
zie naar hun verhouding met de
Perzen en Egyptenaren.
Van onderhandelingen.
Omstreeks 1650 bevond zich
de Republiek op het toppunt van
zijn macht. De Engelsen stonden
aan het begin van hun exspantie-
politiek en de beide zeemachten
stonden voor de keus om hun
ZONDAGSDIENST
ARTSEN
krachten samen te smeden of
tegen elkaar aan te wenden. Aan
beide zijden begreep men dat
samengaan slechts tot beider
voordeel kon leiden. Een Engelse
delegatie begaf zich in 1651 naar
Den Haag met de opdracht van
de dictator Cromwell om een
politieke unie tot stand te brengen.
Bij de onderhandelingen bleek
toen dat men aan Nederlandse
zijde niet verder wilde gaan dan
een commercieel verbond. Deze
besprekingen zijn van groot hi
storisch belang geweest. De Ne
derlandse regenten hebben hierbij
helaas een kortzichtige politiek
gevoerd. Men probeerde zoveel
mogelijk concessies van de Britten
te verkrijgen, men keek uitsluitend
naar direct voordeel en verloor
teveel de politieke en economische
toekomst van het land op de
lange duur uit het oog. Oliver
Saint John, die leider van de
Britse delegatie was, zag weldra
in dat het beoogde politiek ver
bond nooit tot stand zou komen.
Ook van Engelse zijde leidden
de grieven tegen de Nederlanders
tot een stroeve wijze van onder
handelen. Bij beide partijen ont
brak de verziende blik die nu
eenmaal bij dergelijke bespre
kingen rond de groene tafel on
ontbeerlijk is. De politieke een
heid van Engeland en Nederland
zou beider positie in Europa on
noemelijk hebben versterkt en
ons pas goed tot een geweldige
marktplaats van dit werelddeel
hebben gemaakt.
tot oorlog
Nu sloeg tot overmaat van
ramp de beoogde vriendschap in
bitterheid en haat over. De
Engelse houding werd van dat
moment af zeer vijandig. Men
herinnerde ons aan de schending
der Engelse neutraliteit toen wij
in 1639 voor Duins in Britse
wateren een Spaanse vloot in de
grond boorden. Men verweet ons
de beruchte „Ambonse moord"
van 1623, toen wij op dat eiland
tien Engelsen hadden terechtge
steld, die daar de omverwerping
van 't Nederlandse bestuur hadden
beoogd en men besloot tenslotte
tot oorlog met de Republiek.
In vier harde zee-oorlogen ver
spilden nadien beide naties hun
krachten tegen elkaar. Engeland
heeft ons van 1650 af in de hele
wereld dwarsgezeten en is er
tenslotte in geslaagd onze wereld
markt te vernietigen. Het is daar
aanvankelijk wel bij gevaren maar
onze tijd leert duidelijk hoe ook
het Britse imperium zijn politieke
kracht heeft verloren. Voor
Nederland zijn de gevolgen der
mislukte besprekingen in 1651
dus wel zeer ernstig geweest,
voor Engeland volgde er een
periode van profijt, die evenmin
duurzaam is gebleken.
Veel ernstiger zijn de conse-
kwenties van de scheepvaartacte
en zijn voorspel voor Europa als
geheel geweest. Engeland heeft
zijn diplomatie in Europa sinds
1650 nergens anders voor gebruikt
dan om verdeeldheid te zaaien.
Intussen bouwde het zelf een rijk
waarin de zon nooit onderging
en waarmee het de beschikking
kreeg over alle noodzakelijke
hulpbronnen, die een land kan
begeren. Dit plaatst ons momen
teel voor een uitgeput werelddeel
dat zonder afkeer van de oude
politieke stelregels zijn plaats
nooit zal hervinden.
Noch de conservatieven, noch
de labour-politici in Groot-Brit-
tannië hebben hun oude gedrags
lijn ten opzichte van het vasteland
laten varen. De tijd is gekomen
voor Europa om drie eeuwen na
de historische gebeurtenissen rond
de Act of Navigation een missie
naar Engeland te zenden om nu
nog eens te spreken over een
politieke eenheid, waarbij dit
maal het initiatief van continen
tale zijde komt. Meer dan ooit
is dit vraagstuk actueel geworden
en wellicht is de verziende blik
inmiddels gekomen.
A. G. H.
SIMAVI-COLLECTE
TE BERGEN
De Vereniging SIMAVI (Steun
In Medische Aangelegenheden
Voor Inheemsen) te Haarlem,
roept telken jare ons volk op,
om mede te helpen de ontzettende
medische nood in de TropenLnden
te lenigen.
Zo ook nu weer. Men leze
aandachtig de folders die hier ter
plaatse door de post huis aan
huis bezorgd worden en dan is
een verdere opwekking om te
steunen overbodig. Dan wordt
men gegrepen door de on
menselijke misère waarin een be
volking van 75 millioenen mensen
in Oost en West leeft.
Een handjevol dokters en ver
pleegsters zet ginds alle krachten
in om het leed te verzachten en
de zieken te helpen. Maar wat
is één dokter op 'n half millioen
mensen? Stelt U zich voor:
twintig dokters voor geheel
Nederland
Daarom spant SIMAVI alle
krachten in om gelden bijeen te
brengen voor de leniging van
die nood.
Vorije jaren bracht Nederland
veel voor dit doel bijeen en toch
was dit nog slechts een druppel
op een gloeiende plaat.
En zo luidt SIMAVI dus op
nieuw de noodklok.
Van 22 October tot 27 Oct.
wordt te dezer plaatse een col
lecte gehouden, die onder leiding
staat van de U.V.V. te Bergen,
A. Huygens-Bruynzeel
G. A. de Wolff Peereboom-Eecen
Laat een ieder zijn gave gereed
leggen. En laten zij die kunnen,
hun diensten aanbieden om de
collecte te doen slagen,
Door het barmhartigheidswerk
van SIMAVI kan ons volk aan
de volken in de Tropenlanden
tonen, dat wij hart hebben voor
hun lot en lijden.
ERNSTIG ONGEVAL AAN
DE HOFLAAN
Donderdagmorgen ongeveer
kwart vóór elf vond op de Hof-
laan een ernstig ongeval plaats.
Toen de 72-jarige P. Verweel
uit de Wilhelminalaan, per fiets
komende uit de Maasdammerlaan,
de Hoflaan wilde oversteken om
het fietspad te bereiken, werd hij
gegrepen door een uit de richting
Bergen aan Zee komende auto
van de hr Grondsma te Bergen
aan Zee en tegen de ijzeren paal
van een verkeersbord geslingerd.
In zorgwekkende toestand werd
het slachtoffer met 'n hoofdwonde
en beenbreuk op advies van dr
Poot per Rode Kruis-auto over
gebracht naar het Centraal Zie
kenhuis te Alkmaar.
De autobestuurder kreeg geen
letsel.
GESLAAGD
Drs J. W. Crefeld uit Bergen
aan Zee is aan de Universiteit te
Amsterdam geslaagd voor het can-
didaatsexamen Nederlands Recht.
GEZINSWEEK 1951
De achtdaagse periode van 21
tot 28 October is door de Gezins-
weekcommissie der Nederlandse
Protestantse Kerken, waarin ook
de Oud-Katholieke Kerk en het
Leger des Heils samen werken,
bestemd tot Gezinsweek 1951.
Aan het verzoek, tot de Kerkeraad
der N.H. Gemeente te Bergen
gericht, om deze week ook in
Bergen te houden, heeft deze
graag willen voldoen. Via de
Hervormde Commissie voor Ge
zinsverzorging werd contact op
genomen met de afd. Bergen van
de Ned. Bond van Plattelands
vrouwen, de Vrouwenbond van
het N.V.V., de Gezinsbond van
het Leger des Heils, de Vrijz.
Herv. Vrouwenvereniging.de afd.
Bergen van de Ned. Chr. Vrouwen
bond. Er bestond bij allen grote
eenstemmigheid over de noodzaak
om gedurende een week per jaar
de zaak van het goede gezin alle
aandacht te geven, juist omdat er
zo ontzaglijk veel nood heerst op
dit gebied. Gezamenlijk kwam men
tot het vaststellen van het pro
gramma, dat U elders in dit blad
als advertentie kunt vinden. Na
de grote algemene avond in de
Ruïnekerk volgen er nog twee
bijzondere, te weten op Woens
dagavond voor verloofden en
jonge mensen boven 18 jaar en
op Donderdagavond voor jong
gehuwden. Wij genieten 't voor
recht, dat Ds H. A. Visser, de
bekende Amsterdamse predikant,
voorzitter van De Jonge Kerk,
op de avond voor verloofden zal
komen. Op de avond voor jong
gehuwden zullen de ambtenaar
der burgerlijke stand, de hr Blom
en Ds Bekius het gesprek leiden.
Op de algemene avond zal
men schriftelijk vragen kunnen
stellen, die dan eventueel op een
nader bekend te maken avond
zullen worden behandeld.
BERDOS - HUGO BOYS 1-0
Een talrijk publiek genoot van
de ontmoeting Berdos-Hugo Boys.
Het werd 'n spannende wedstrijd,
waarin beide elftallen hoofdzake
lijk op winst speelden. Berdos
bleek technisch iets in de meer
derheid. De rust ging in met
dubbelblank.
Na hervatting bood het spel
weer hetzelfde beeld Berdos iets
in de meerderheid, terwijl af en
toe de gasten gevaarlijk aanvielen.
Beide kepers bleken volkomen
voor hun taak berekend, zodat
doelpunten uitbleven. Uiteindelijk,
3 minuten vóór het einde, mocht
het Berdos gelukken door een
schitterende kopbal van Jb.
Schmidt, het eerste en enige doel
punt in de hele wedstrijd te scoren
1-0.
Hiermee eindigde de spannende
wedstrijd. Hugo Boys tekende
protest aan tegen het toekennen
van dit doelpunt, zodat de be
slissing verder is aan de Protest
commissie.
25 JAREN TURNEN
1 October was het 25 jaren
geleden, dat de Schoorlse gym
nastiekvereniging „Olympia" werd
opgericht. Op de naar aanleiding
van dit 25-jarig bestaan georgani
seerde Turndag werd de bloeiende
vereniging van alle zijden geluk
gewenst met haar Zilveren Jubi
leum. Zaterdag werd de jubile
rende turners en turnsters een
filmavond aangeboden, waarbij ze
op het witte doek de prestaties
van enkele buitenlandse vereni
gingen konden volgen en bewon
deren. Het werd een avond „tot
leeringhe ende vermaeck".
Een Zweedse mannenvereni-
ging uit Orebro demonstreerde
oefeningen aan brug en rek, vrije
oefeningen en springoefeningen
op de lange mat. Het was schit
terend en wekte algemeen be
wondering. Met volmaakte zelf
beheersing werden alle oefeningen
uitgevoerd.
Een damesploeg uit Stockholm
bracht de toeschouwers in extase
met haar oefeningen, die vooral
ten doel hadden een goede hou
ding en beweging te bevorderen,
zoals de heer J. Brouwer van
Wormerveer, lid van de propa-
ganda-commissie van de K.N.G.V.
in zijn toelichting vertelde.
Prachtig waren de prestaties
op de 7 cm brede evenwichtsboom.
Van vaderlandse bodem werd
nog vertoond grondgymnastiek
onder leiding van de hr Wegge-
laar te Amsterdam.
Ter afwisseling van het propa
gandistische gedeelte werden nog
vertoond een tekenfilmpje, tot
groot vermaak van de jongeren,
en een ijsberenjacht in het hoge
Noorden.
DE BOND VOOR
STAATSPENSIONNERING
«roept weer de levenden en
wekt de slapenden".
De afd. Schoorl van de Bond
voor Staatspensionnering vraagt
nog eens de aandacht voor de
Ouden van Dagen. Het ideaal
„een premievrij staatspensioen" is
nog steeds niet bereikt.
De Noodwet-Drees is nog van
kracht en nu is een voorontwerp
bij de Kamer ingediend, waarin
de Regering voorstelt om premie
te heffen van de arbeiders en
voor boeren, tuinders en midden
standers een vrijwillige verzeke
ring in te voeren.
De Bond acht deze voorstellen
verontrustend en roept daarom
alle hens aan dek om op te ko
men tegen deze plannen en als
één man te strijden voor het
ideaal „premievrij staatspensioen".
Vox populi, vox Dei, de stem
des volks is beslissend, zegt een
spreuk. Maar daarvoor is nodig,
dat het hele volk zich schaart
achter het vaandel van de Bond
voor Staatspensionnering.
Zondag 28 October a.s. houdt
de afdeling Schoorl wapenschouw
in „De Rustende Jager". De heer
de Vries uit Heiloo zal daarbij
als spreker optreden.
„De Flierefluiters" uit Lands
meer, die zich hier bij vorige
gelegenheden vele vrienden heb
ben verworven, zullen die avond
onder regie van A. Bouwmeester
een opvoering geven van het
blijspel „Peggy m'n kind".
Men zie verder de advertentie
in ons volgende nummer.
V.V, SCHOORL
De zesde competitie-Zondag is
heel aardig verlopen, het eerste
elftal wist met grote moeite een
puntje van Koedijk af te snoepen.
Iets meer dan ze eigenlijk ver
diend hadden, want het getoonde
spel was weer hopeloos. Wat
heen en weer getrap, hardlopen,
maar samenspel en plaatsen was
er niet te zien. Er werd langs de
lijn al gemompeld, het lijken de
veteranen van Schoorl wel, maar
zo erg was het nog niet.
Elftalcommissie en leden, vast
houden aan jullie systeem, dan
komt het vast eenmaal voor el
kander. De competitie is nog lang
niet aan het eind, het elftal nog
eens flink door elkander, de rechtse
spelers b.v. op linkse plaatsen.
Dan beginnen de jongens ten
minste een beetje aan elkander te
wennen en dan eindigen wij vast
op de plaats die ons toekomt.
Verleden Donderdag was er al
2 man van het eerste, 5 van het
tweede en derde en 1 Junior op
de training. Het wordt al beter,
de anderen kunnen het zeker al.
De heren kunnen niets meer leren
van de hr Hoek? Het is anders
een goede trainer.
Het tweede won met 2-1 van
Hollandia, het derde met 4-3 van
Groot Schermer en de Junioren
met 3-1 van Egmondia. Goed zo
jongens, houd de moed er in,
daar komt nog wel iets van te
recht. Jullie moeten ook beter de
training bezoeken, want daar valt
heus nog wel wat te leren. De
adspiranten lieten deze keer ver
stek gaan, kom jongens, dat gaat
niet, want dat kost de penning
meester centen, en zo goed zit
hij niet bij kas. De wedstrijden
zijn allemaal onder goede leiding
en sportief verlopen. Het pro
gramma voor a.s. Zondag is
Dios ISchoorl I, Schoorl II
Alkm. Boys V, Schoorl III heeft
vrijaf, Egmondia Jun. A-Schoorl
Jun., Schoorl Adsp.Egmondia
Adspiranten
Een Sportvriend
BRIDGE-CLUB „SCHOORL"
Uitslag wedstrijd 15 October '51
1 Bekker-Beeldman 51
2 Stam-Haasbroek 47
3 Mevr. Trip-v.d. Hoef 44,5
4 v. Twuyver-Half Jr. 43,5
5 Fam. Kuiper 42
6 Fam. Repko 41,5
7 Jonker-Half 35,5
8 Koeten-Kaag 31
B
1 Mevr. v.d. Linde-
v.d. Lelie 26,5
2 Lensing-Hubelmeier 24
3 Oud-de Hart 18,5
4 Mevr. v. Wijk-
Mevr. Visser 17,5
5 Mevr. Bouman-
Mej. Haring 17,5
6 de Jong-van Buren 16
De gemeenteraad vergaderde
Vrijdagavond onder voorzitter
schap van Burgemeester Niele,
in voltallige zitting.
Besloten werd het crediet in
rekening-courant bij de Bank voor
Nederlandse gemeenten te ver
hogen tot een millioen. Dit voor
Egmond ongekend hoge bedrag
bleek nodig in verband met de
financieringsmoeilijkheden voor de
werken, die momenteel onder
handen zijn.
Besloten werd aan de ambte
naren alle salarisverhogingen toe
te kennen die de regering toelaat
baar acht en voor de rijksambte
naren heeft vastgesteld of in
voorbereiding heeft.
In dank werd van de erven
Conijn overgenomen een straat
tegenover de Gereformeerde kerk.
Van de heer Richemont werd
een stuk grond voor aanleg van
de Binnen-Boulevard overgeno
men, groot 333 m2 a f 5,- per m2.
Vastgesteld werden nieuwe
controleregelen op de ambtenaren,
in verband met de laatste wijzi
ging der Gemeentewet op dit punt.
Na toelichting van de voor
zitter besloot de raad, zij het a
contre coeur, opnieuw de gasprijs
te verhogen en deze vanaf 1
September j.l. te stellen op 19 ct
per m3 tot een maandverbruik
van 30 m3 en daarboven op 15
ct per m3 voor gewoon huishou
delijk gebruik. Voor industriegas
en verwarmingsgas werd de prijs
bepaald op 12 cent.
Afwijzend beschikte de raad
op een verzoek van het bestuur
der christelijke lagere school om
een bedrag beschikbaar te stellen
voor de aanschaffing van leer
boekjes in de nieuwe spelling.
Met B. en W. was men van
oordeel, dat deze aanvrage in
strijd was met de geboden zui
nigheid en dat aanschaffing ge
leidelijk uit de exploitatievergoe
ding dient te geschieden.
Afwijzend werd eveneens be
schikt om een aanvrage van de
hr Swager om vergoeding van
reiskosten naar de christelijke
school voor v.g.l.o, te Alkmaar,
daar dit onderwijs te Egmond
aan Zee kan worden genoten.
Woningbouw
Besloten werd aan de woning
bouwvereniging het benodigde
crediet te verschaffen om dit jaar
voor de derde maal nog eens
12 zgn. goedkope woningen te
bouwen. De voorzitter voegde
hieraan, niet zeer hoopvol toe,
dat maar afgewacht moest wor
den wat er van dit besluit terecht
zou komen, gezien de bestaande
financieringsmoeilijkheden. Deze
woningen zullen eventueel ge
bouwd worden aan de P. J.
Troelstraweg.
DE DUINSTREEK
21 October
Dokter LUGTEN, Telefoon 2700
Redactie en Adm.C. Oldenburg,
Laan weg 164, Schoorl, Giro 147071
Telefoon 268
Agentschap te Bergen
De Haan's Boekhandel, Staticnsstr.
Telefoon 2452
Agentschap voor Egmond-Binnen
en Egmond aan de Hoef:
P, Smit, Abdijlaan 59
Agentschap voor Egmond aan Zee
P. Jonker, Voorstraat 125
Abonnementsprijs: f 3,80 per jaar
f 0,95 per kwartaal
Advertentieprijs: 10 ct. per m.m.
met een minimum van f 1,
Familieberichten 14 ct. per m.m.
