99
KoletiUkoct dwiq&td
Coöp. Boerenleenbank Ie Schoorl
Uaat teute&iiscUtiivikp eu cauttUe
Een ap»ztaiii tttym domheid!
BERGEN
EGMOND AAN ZEE
VRIJDAG 11 JANUARI 1952
29c JAARGANG No. 2
Verschijnt tc Bergen, Bergen aan Zee, Schoorl, Schoorldam, Groet, Camperduin, Egmond aan Zee, Egmond-Binnen en Egmond a. d. Hoef
Aan de Nederlandse mijnen of Nederlandse
mijnwerker ligt het echter niet
Onze kolenpositie is niet rooskleurig. Wij weten dit uit
publicaties van overheidswege en uit de waarschuwingen van
onze kolenexperts. Ongeveer een half jaar lang is de kolenman
een vaste leverancier voor zover er geen wintervoorraad is
gevormd. Zal hij ons steeds op onze wenken kunnen bedienen
of zullen wij nog eens letterlijk in de kou komen te zitten?
Wanneer de bovenstaande vraag in ons opkomt denken wij
onwillekeurig terug aan de jaren van vóór de oorlog toen elke
kolenleverancier voorraad in overvloed had. We hadden toen
toch evenveel mijnen! Ook hier heeft zich onze slechte devie-
zenpositie doen gelden terwijl ook de directe nadelige invloed
van de oorlog ons nu nog parten speelt.
wordt ZITTING gehouden in Café Schuyt te Schoorl op:
Woensdag 16 Januari '52, voor naamletters A
Donderdag 17 Januari '52, voor naamletters H
Vrijdag 18 Januari '52, voor naamletters P
Telkens van 9-12 en van 2-5 uur
t/m
t/m
t/m
G
O
Z
Voor een goede controle is het beslist noodzakelijk, dat alle
boekjes op bovengenoemde dagen worden aangeboden. Bij
verzuim wordt f 1,- administratiekosten in rekening gebracht.
Gewone bankzaken worden op genoemde dagen niet in
behandeling genomen.
Namens het Bestuur
C. HOOGVORST Az„ Kassier
□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□aaaaaa
NIEUWE TECHNIEK MET GROTE PERSPECTIEVEN
Het valt ons veel moeilijker
dan voorheen om kolen te kopen
in het buitenland. Onze voorraad
vreemde betaalmiddelen was voor
1940 overvloedig. Wij konden
kopen waar we wilden en zoveel
we wilden. Beide gunstige om
standigheden zijn thans wegge
vallen. De eerste is bekend en
de tweede ontstond door de ge
wijzigde grenzen in Europa en
de gedaalde productie in ver
schillende buurlanden.
Nemen wij Engeland als voor
beeld, dan blijkt uit de cijfers dat
de Britten voor liefst 231.000.000
ton kolen produceerden, waarvan
36 millioen ton werd uitgevoerd
o.a. naar Nederland. De belang
rijkste buur, Duitsland, werd ern
stig getroffen door het verleggen
der Duits-Poolse grens na 1945.
Voor de fatale oorlog kregen wij
5 millioen ton kolen van onze
Oosterburen. Thans veel minder.
Ook Frankrijk worstelt met een
kolentekort zodat ook van die
zijde geen verbetering in onze
positie is te verwachten.
Gelukkig bleken na het be
ëindigen van de vijandelijkheden
de V.S. bereid te zijn kolen naar
Europa te zenden, maar 't aanbod
is onvoldoende en wordt over
alle Westerlijke landen gedistri
bueerd. Bij de betaling speelt het
dollarprobleem een nadelige rol.
Bovendien vormen de hoge
vrachtkosten der Amerikaanse
kolen 'n ernstig probleem. Deze
bedragen wel 11 tot 12 per
ton. De hoge vervoersprijs wordt
vooral veroorzaakt doordat de
schepen in ballast naar de V.S.
moeten varen. De Europese uit
voer naar Amerika is weliswaar
toegenomen maar bedraagt nog
steeds een fractie van onze import
uit de nieuwe wereld. De uitvoer
naar het machtigste werelddeel
kan gemakkelijk door de vaste
lijndiensten worden verzorgd. Ook
zijn kolenschepen niet bij voor
keur geschikt voor vervoer van
andere producten, zodat men hier
voor een vrijwel onoplosbaar
geval staat.
Onze eigen kolen
De Nederlandse mijnen zorgen
voor het grootste deel voor de
productie van industriekolen. Wij
moeten dus kolensoorten impor
teren, die duurder zijn dan het
exportproduct, zodat hierdoor 'n
nadelig saldo ontstaat. Wij moe
ten daarom de oorzaak van de
kolenmisère niet allereerst zoeken
bij onze mijnwerkers. Hun pro
ductie nadert reeds de voor
oorlogse. Zij bedroeg deze zomer
reeds ruim 90°/0 van die in '38.
Hoezeer onze mijnwerkers zich
bewust zijn van hun grote ver
antwoordelijkheid jegens ons volk
bleek nog duidelijk dit voorjaar
toen men door 'n extra-productie
ruim 2 millioen dollars aan de
viezen wist te besparen.
De teruggang in de productie
ontstond in het verleden door 't
vertrek van een groot aantal
mijnwerkers naar andere beroe
pen, grotendeels tengevolge van
een vroeger gevolgd jaagsysteem,
dat grote ontevredenheid wekte.
Men zal er dan ook in de toe
komst voor moeten waken niet
door het invoeren van dergelijke
systemen de arbeiders uit de
ZONDAGSDIENST
ARTSEN
kolenarbeid te verdrijven. Een
ongelimiteerd opvoeren van de
productie is om twee redenen
onmogelijk. Enerzijds is de capa
citeit van de installaties op een
bepaald productieplan ingesteld
en anderzijds is 't ongelimiteerde
verhogen van de productie onge
wenst in verband met de be
trekkelijk geringe kolenreserves,
waarover wij beschikken. Voor
lopig kan men zeggen dat wij
nog 80 tot 100 jaar voorraad
hebben. De outillage van onze
mijninstallaties is overigens mo
dern, zodat ook daar niet naar het
euvel behoeft te worden gezocht.
De meest voor de hand liggende
oplossing van het kolenvraagstuk
zou kunnen worden gevonden in
het exploiteren van nieuwe mijnen
in tot nu toe onontgonnen streke j
Wij beschikken daar in Neder
land wel over o.a. in de Peel en
en in de buurt van Vlodrop.
Te diep en te duur
De kolen onder de Peel liggen
echter veel dieper dan in Zuid-
Limburg. Bij Heerlen en Kerkrade
delft men op een diepte van 250
tot 400 m, in de Peel zou men
tot 600 m moeten afdalen. Dit
brengt een kostenverhoging met
zich.
Niet alleen moeten de schachten
en installaties worden gebouwd
tot een grotere diepte maar de
mijnwerkers moeten werken bij
hogere temperaturen, zodat een
arbeidsdag van 8 uren niet meer
kan worden toegestaan. In de
mijn stijgt de temperatuur voor
elke 100 m met ongeveer 4 graden.
Wanneer men 'n arbeidsdag van
6 uur zou tolereren op grotere
diepte betekent dit practisch een
arbeidsdag van 4 tot 4'/2 uur,
want de tijd van afdalen in en
opstijgen uit de mijn moet wor
den ingecalculeerd. Een lonende
exploitatie wordt bij dergelijke
kostenverhogende factoren niet
mogelijk geacht.
Bij Vlodrop is de hoeveelheid
kolen in het Nederlands gebied
te gering om de bouw van een
mijn te rechtvaardigen. De kolen-
lagen zetten zich voort in Duitse
bodem en het zal dus zaak zijn
om met de Duitsers tot een rege
ling te komen. Krachtens een
verdrag van 1920 hebben wij het
recht deze kolen van Nederlands
gebied af uit de grond te halen.
De concessie werd echter verleend
aan een particuliere maatschappij
terwijl de exploitatierechten op
Nederlands gebied in handen zijn
van de Staatsmijnen. Deze twee
zullen elkaar moeten vinden wil
onze kolenpositie verbeteren. In
hoevere deze nieuwe mijn onze
huisbrandpositie zal ten goede
komen kan nu nog niet worden
gezegd.
Armoede blijft troef
Alle factoren samengebundeld
leiden tot de conclusie dat onze
kolenpositie voor huisbrand voor
lopig niet veel zal kunnen ver
beteren. Wij moeten nu eenmaal
bepaalde soorten invoeren tegen
hoge prijzen. Bovendien ziet men
van overheidswege het kolen-
vraagstuk niet afzonderlijk.
Zou men bereid zijn een zelf
standig kolenfonds te stichten,
waaruit alle aan- en verkoop van
kolen werd gefinanceerd dan pas
zou men een ernstige poging
kunnen wagen onze kolenbalans
recht te trekken. Echter, dit
vraagstuk moet worden gezien
binnen het kader van onze gehele
armoede-economie die op grond-
stoffengebied slechts spreekt van
tekorten en nog eens tekorten.
De propaganda die van de
zijde der regering wordt gemaakt
om het gebruik van kolen zoveel
mogelijk te beperken wijst er wel
op dat wij in een strenge winter
met grote moeilijkheden krijgen te
kampen. Ieder op zijn terrein doe
't mogelijke om 't kolen-probleem
zoveel mogelijk te beperken.
Dr H. R. MES
NOG EENS
„DE VERBRANDE PAN''
De zoveel onrust verwekkende
plannen met betrekking tot de
z.g. „Verbrande Pan" werden
Maandag op een onder voorzit
terschap van de heer Van Nie-
veldt, directeur van het P.W.N.
gehouden bijeenkomst, nog eens
van alle zijden belicht.
Na een persoonlijk bezoek aan
dit buitengewoon waardevolle
natuurgebied en na aanschouwing
van wat daar thans geschiedt,
kwamen velen met vragen en op
merkingen. De voorzitter zei het
te betreuren, dat zo'n bespreking
niet eerder had plaats gevonden
veel onrust zou dan zijn voorko
men. Spreker verzekerde, dat bij
P.W.N. de goede wil voorop
stond en dat het steeds open
stond voor verder overleg. Maar,
aldus eindigde de voorzitter: con-
tenter tout le monde et son père,
zal ook het P.W.N. niet kunnen.
De voorzitter heette de vele
aanwezigen, waaronder de heer
Prakken, lid van Ged. Staten,
Burgemeester en Wethouders en
raadsleden van Bergen, de heer
Jelles, rentmeester P.W.N., Mr
Dr Tienhoven, voorzitter van de
Vereniging voor Natuurmonu
menten, de heer Duinker, Hoofd
van de Afd. Terreinen van het
P.W.N., Dr Westhof, docent
Landbouw hogeschool te Wage-
ningen, Ir de Voogd, Hoofd afd.
Natuurbescherming bij het staats
bosbeheer, de heer Drijver, lid
vereniging behoud natuurmonu
menten, de heer Sipkes, land
schapsarchitect, de heren Beyne-
veld Sr, en andere leden van
„De Heemwacht", 't bestuur van
V.V.V. e.a. hartelijk welkom.
Spreker gaf vervolgens een uit
eenzetting van het tot stand ko
men van de plannen, die zoveel
onrust hadden verwekt. Vele
werken waren sinds 1919 reeds
uitgevoerd door het P.W.N. om
het terrein te behouden en zo
mogelijk te verfraaien. Hier had
men zich tot doel gesteld: le de
bevolking van het nodige water
te voorzien, 2e een recreatieter
rein te scheppen en 3e het duin
gebied te maken tot een natuur
landschap, dat voor het oog te
aanvaarden was.
Bij het nastreven van dit drie
ledige doel was een compromis
onvermijdelijk.
Bij dï aankoop van dit terrein
was P.W.N. er van overtuigd
dat er iets „moest" gebeuren: het
stuivende gedeelte diende te wor
den beplant. Na overleg met des
kundigen werd een vijfjarenplan
vastgesteld. Over andere werken
was nooit iets anders dan lof ge
hoord.
Hierna begaf het hele gezel
schap zich per auto naar het
„bedreigde gebied". Na het hele
terrein te hebben doorkruist ver
enigden allen zich aan de koffie
tafel om de inwendige mens weer
wat te versterken. En toen kwa
men de tongen los.
Mr Dr v. Tienhoven meende,
dat de vele wegen van 3 meter
breedte, uit de boze waren. De
voorzitter zei, dat het publiek
binnen deze „paden", zoals hij ze
noemde, moest blijven. Verder
wees hij er op, dat „een huis in
aanbouw" moeilijk te beoordelen
was. Wat de beplanting betreft,
was bebossing van de westzijde
van de westrand nodig om wind-
inslag te keren.
Burgemeester Dr W. Huygens
betuigde zijn erkentelijkheid voor
het geven van gelegenheid tot
nadere bespreking. In de Raad
van Bergen was het oordeel over
de plannen nogal verschillend.
Spreker vroeg of hetgeen thans
gebeurde strikt noodzakelijk was.
In dat geval zou Bergen er in
moeten berusten.
De heer Beyneveld Sr wees op
de grote ontsteltenis, teweegge
bracht door de plannen en kwam
met bezwaren tegen de uitvoering.
De heer Roggeveen hield ver
volgens een warm pleidooi voor
de onvolprezen Verbrande Pan.
De heer Prakken, lid van Ged.
Staten, wees op het vele, dat in
de laatste jaren aan de duinen
was gedaan en uitte hulde en
bewondering voor dat alles. Ner
gens verontrusting, zoals hier in
Bergen. Hij gaf de verzekering,
dat alles zou worden gedaan in
samenwerking met gemeentebe
stuur en arderen om een aan alle
eisen voldoende duinterrein te
scheppen.
Nadat nog anderen het woord
hadden gevoerd, waaronder de
grote ornitholoog Drijver, die
verzocht de werkzaamheden zo
te regelen, dat er straks in de
broedtijd niets de rust verstoorde,
sloot de voorzitter de bijeenkomst
met het geven van de verzekering,
dat van de vele opmerkingen en
wenken een dankbaar gebruik zou
worden gemaakt.
CABARET- EN FILMMIDDAG
voor Ouden van Dagen te Bergen
Het Comité heeft het plan op
gevat, om de Ouden van Dagen
uit haar gemeente op Donderdag
17 Januari weer, evenals vorige
jaren, een gratis, gezellige middag
te bezorgen.
Dit zal geschieden door het
vertonen van enkele films, afge
wisseld door het optreden van een
bont cabaret-gezelschap, waarvan
zij van het succes verzekerd is.
Om de onkosten, hieruit voort
vloeiende enigszins te kunnen be
strijden, heeft zij hier ook een
avondvoorstelling aan verbonden,
waarin hetzelfde programma zal
worden uitgevoerd. De toegangs
prijs hiervoor is zeer laag gesteld
en bedraagt f 1,.per persoon
inclusief programma. Zij, die
'savonds verhinderd mochten zijn,
kunnen van deze toegangsbewijzen
ook 's middags gebruik maken
voorzover plaatsruimte dit in de
bioscoopzaal van „De Rustende
Jager" toelaat.
Het Comité rekent deze avond
op een beslist geheel gevulde
zaal. Het programma is het waard.
U zult er geen berouw van
hebben.
MEISJESKOOR BERGEN
Voor een aantal meisjes van
dertien jaar of ouder is er ge
legenheid zich aan te melden bij
de dirigente, Mevr. Morée-Dol
of bij de adressen, die in de
betreffende advertentie worden
genoemd.
Wie gehoord heeft, wat Mevr.
Morée weet te bereiken met het
meisjeskoor, zal er van overtuigd
zijn. dat een dergelijke muzikale
ontwikkeling van het grootste
belang is.
Meisjes, ga mee zingen, je be
leeft de vreugde van het zingen
zelf en je zult verbaasd staan hoe
je stem wordt ontwikkeld.
Ouders, laat uw opgroeiende
meisjes toetreden tot het Bergens
Meisjeskoor. Alle inlichtingen
zullen U desgewenst worden ver
strekt door Mevr. Morée.
VRIJE HORECA BEDRIJVEN
Koninklijk goedgekeurd
Bij Koninklijk Besluit van 19
December 1951 is rechtspersoon
lijkheid verleend aan de Vereni
ging van Vrije Horeca Bedrijven
Bergen (V.V.H.B.)
De Koninklijk goedgekeurde
vereniging stelt zich ten doel de
belangen van de Hotel, Pension,
Restaurant en Cafébedrijven te
Bergen te behartigen en de onder
linge samenwerking te bevorderen.
Zuurstof is voor de functie van
de hersencellen van de aller
grootste betekenis. Aan tal van
geleerden was het reeds lang
bekend dat zij in de buitenlucht
hun problemen het best konden
doordenken. Kunstenaars en filo
sofen kregen vaak hun beste
invallen op voettochten. Omge
keerd maken vliegers op zeer
grote hoogte, waar de lucht dus
arm aan zuurstof is, de domste
fouten in zeer gemakkelijke op
gaven.
Bij normale mensen is het her
senweefsel rijkelijk met bloed
doorstroomd. Na de nieren hebben
de hersenen de beste bloedvoor-
ziening in vergelijking met de
andere delen van het lichaam. Bij
zwakzinnigen ziet men herhaal
delijk dat de bloed verzen ging van
de hersenen in verschillende op
zichten te wensen overlaat. Er
HET NIEUWE PLAN
VAN DE P.v.d.A.
Na de publicatie van het nieuwe
Plan van de Arbeid heeft de Afd.
Bergen van de Partij van de
Arbeid gemeend de aandacht van
de inwoners van Bergen en om
streken op dit plan te moeten
vestigen door middel van een
grote openbare vergadering op
Zaterdag 12 Januari. De voor
zitter van de plancommissie, Ir.
H. Vos, zal een rede uitspreken,
getiteld: „De weg naar Vrijheid".
Voor de politiek in luchtiger
vorm wordt gezorgd door het
politiek lekencabaret „De Rode
Koers" uit Zaandam, dat het vorig
jaar in Bergen reeds zo'n groot
succes oogstte. Verder wordt
medewerking verleend door het
socialistisch zangkoor „De Stem
des Volks".
Voor nadere bijzonderheden zie
men de advertentie in dit nummer.
BRANDWEER RUKTE UIT
Voor de eerste maal in 1952
werd Vrijdagmiddag de Brand
weer gealarmeerd. Binnen enkele
minuten was zij ter plaatse, maar
behoefde niet handelend op
te treden buren hadden 't vuurtje,
dat enkele kinderen hadden ge
stookt in een schuurtje achter de
kleermakerij van de hr v. d. S. aan
de Dorpsstraat, met enkele emmers
water reeds geblust. Met wat
schade aan het houtwerk liep
dit eerste brandje in het nieuwe
jaar af.
ONGEVAL
De chauffeur P. uit Beverwijk,
van de wasserij de Lely, had het
ongeluk in het koloniehuis Kerdijk,
met een mand wasgoed van de
trap te vallen. Hij kwam daarbij
zo ongelukkig terecht, dat hij
per ziekenauto naar het zieken
huis vervoerd moest worden.
zijn te weinig bloedvaten en deze
zijn dan nog van een zeer armoe
dig kaliber. Hiervoor hebben de
voor het denk- en leervermogen
zo belangrijke hersencellen onder
een voortdurend zuurstofgebrek
te lijden.
„Meer zuurstof naar de herse
nen". Dat was nu het probleem,
waarmee de twee Amerikaanse
chirurgen Beek McKhan en Belnap
jarenlang rondliepen. Zij zonnen
al die tijd op een operatieve in
greep, waardoor het mogelijk zou
worden de intellectuele prestaties
in het bijzonder die van achter
lijke individuen te verhogen.
De operatie tegen domheid is
gloednieuw De eerste resultaten
geven alle hoop voor de toekomst.
Vooral bij volslagen zwakzinnige
kinderen zijn er thans successen
geboekt die de aandacht van de
gehele wetenschappelijke wereld
hebben getrokken.
Het abc
Na de ingreep ziet men aller
eerst een verbetering in het ge
drag de onrust en de beweeglijk
heid die vele idioten zo onhandel
baar maken, worden duidelijk
minder. Daarna blijkt ook het
leervermogen te zijn toegenomen.
Zwaar achterlijke kinderen kon
men na de operatie het abc
leren. Een enkele bracht het zelfs
verder dan het alphabet: na ver
loop van tijd kon er een krant
worden gelezen 1
Wellicht is men geneigd deze
resultaten niet bijzonder indruk
wekkend te vinden. Het lezen
van de letters wordt door velen
immers niet als een belangrijke
intellectuele prestatie beschouwd.
Wanneer men alleen maar een
krant kan lezen, brengt men het
in een maatschappij, waar overal
vijf diploma's voor nodig zijn,
ook nog niet erg ver.
Om de behaalde successen naar
hun werkelijke waarde te kunnen
beoordelen, dient men echter te
bedenken, dat het hier ging om
de meest zware vormen van achter
lijkheid. Het betrof hier geen
debielen, de kinderen die onze
scholen voor Buitengewoon Lager
Onderwijs bevolken. De geope
reerde kinderen waren ook geen
zware imbecillen, die zelfs op deze
onderwijsinrichtingen niet meer
worden toegelaten. Zij behoorden
tot de groep der idioten, de meest
beklagenswaardige dezer indivi
duen, die, al naar dat zij stil en
teruggetrokken ofwel druk en zeer
lastig zijn, in het gezin of in een
gesticht worden verpleegd.
Het principe van de ingreep
is eenvoudiger dan de techniek.
In de hals wordt een open ver
binding gemaakt tussen een ader
(waarin bloed uit de hersenen
terugkomt) en een slagader (die
bloed in de richting van de her
senen transporteert). Daarna wordt
de ader op een iets meer naar
het hart gelegen plaats afgebonden.
Na deze kunstbewerking dienen
beide bloedvaten voor de aanvoer
van (met zuurstof beladen) bloed
naar de hersenen.
Dr. H. W. S.
DUINSTREEK
Redactie en Adm.C. Oldenburg,
Laanweg 164, Schoorl, Giro 147071
Telefoon 268
Agentschap te BergenDe Haan's
Boekhandel, Stationsstr. Tel. 2452
Agentschap voor Egmond-Binnen
en Egmond aan de Hoef:
P, Smit, Abdijlaan 59
Agentschap voor Egmond aan Zee
P. Jonker, Voorstraat 125
Abonnementsprijs: f 4,40 per jaar
f 1.10 per kwartaal
Advertentieprijs: 10 ct. per m.m.
met een minimum van f 1,
Vraag en Aanbod 12 ct per m.m.
Woning- en Vacantieruil 14 ct m.m.
Familie-advertenties 15 ct p. m.m.
□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□aDDD
Cl
O
a
D
Cl
DE
13 Januari
Dokter v. GELDER, Telefoon 2027