Onzeker economisch perspectief!
Ve Oude Strijd
EET NU PAARDENVLEES
SLAGERIJEN BERNARD KOOMEN
KLAVERJAS-DRIVE
„DE R00DE LEEUW"
G- CIJS
Jongens- en
Meisjesboeken
KUNSTENAARSCENTRUM
BERGEN
BEZOEKT BRIDGE-DRIVE
Abonneert U op dit blad.
W. P. L. BORST
„VADER IK GA REIZEN"
Vette Lappen 0.60
Doorregen Lappen 1.05
Magere Lappen 1.30
Riblappen 1.50
Baklappen 1.70
Rosbief 1.80
Biefstuk 2.20
Paardenreuzel 0.30
ALLEEN IN ONS FILIAAL HOUTTIL 54
ALKMAAR
□□□□□□□□□DPPPPPPPPPDPPPPPPPPPPPPPPPPPPPBPPnnnnnnnQBBnQQODOQDDDnDDDOCiBBBBBBBB
MINISTERS ÈN BETROKKENEN ZIJN ONTEVREDEN
(Van onze economische medewerker)
De grote vraag, die in vele kringen van ons volk gesteld
wordt na de regeringsverklaring met een bindende loon
regeling, betreft de gevolgen voor de economische positie,
waarin elk dier groepen zich bevindt.
Bezien wij de situatie critisch, dan is eigenlijk niemand
tevreden over de komende wijzigingen in het financieel-
economisch beleid. Bij de huiseigenaren zou men tevreden
heid moeten vinden, omdat de huren stijgen. Deze mokken
over een onvoldoende verhoging. Nu is er direct een
loonsverhoging van 5 °/0 op gevolgd, zodat de bouw- en
vooral de onderhoudskosten opnieuw zullen stijgen. Eerst
spant men het paard ten behoeve van deze groep burgers
vóór de wagen en daarna er achter.
Het toekennen van loonsver
hoging heeft de gunstige perspec
tieven voor ons economisch leven
op losse schroeven gezet. Dit wil
nog niet zeggen, dat elk optimisme
nu maar in pessimisme moet ver
keren. Minister Zijlstra heeft echter
opgemerkt, dat onze exportcijfers
reden tot ongerustheid vertonen.
De investeringen van 't bedrijfs
leven zijn onvoldoende. Beide fac
toren spreken tegen een loonsver
hoging. En de minister van eco
nomische zaken en de werkgevers
hebben dus reden tot klagen.
De arbeidersvakcentralen heb
ben overduidelijk hun misnoegen
te kennen gegeven. Dus ook al
ontevredenheid.
De gepensionneerden zullen
binnenkort unaniem een klaagzang
aanheffen, omdat hun reële in
komen opnieuw daalt.
De landbouwers zullen hun
producten moeten afzetten tegen
prijzen, die op de wereldmarkt
een dalende tendens vertonen. Hun
loonkosten zullen stijgen. De in
koopprijzen van werktuigen en
andere materialen gaan omhoog.
Opnieuw niets dan teleurstellende
factoren.
Middenstand vergeten
De middengroepen juichen
evenmin. De werknemers in deze
sector voelen zich te kort gedaan.
De middenwerkgevers verwach
ten compensatie, omdat de werk
gevers hierop aandrongen bij het
accepteren van een vijf-procents
verhoging.
De zelfstandigen met eenmans
zaken, die een behoorlijk bedrijf
hebben, maar huur moeten be
talen, vinden nergens een tegen
wicht voor de loonsverhoging.
Hun omzetten zullen afnemen,
wanneer de koopkracht der af
nemers (werknemers in meerder
heid) nog zal verminderen.
De kleine zelfstandigen voelen
weinig van de belastingverlaging,
omdat zij toch reeds een laag in
komen genoten. Zij staan voor
een huurverhoging èn een prijs
verhoging, die voortspruit uit de
loonsverhoging. De koopkracht
van hun afnemers neemt af.
Werkloosheid zal stijgen
Toch besloot, ondanks de op
gesomde nadelen voor alle groepen
van ons volk, de regering tot een
loonsverhoging. Bij de nadelen
komen nog die van onze volks
huishouding. Het gevaar van de
exportvermindering bedreigt de
betalingsbalans. Men heeft eens
berekend, dat elk procent loons
verhoging, de werkgelegenheid
aan 30.000 arbeiders ontneemt.
Gevaar dus voor werkloosheid.
Tenslotte is het niet ondenk
baar, dat de staatsinkomsten
door daling van omzetbelasting
en winst in het bedrijfsleven ver
beneden de raming blijven.
Uit het hierboven geschetste
blijkt overduidelijk, dat het gehele
begrotingsbeeld, zoals ons dat op
Prinsjesdag werd voorgelegd, vol
komen verwrongen is.
Met de economische wijzigingen
per 1 Januari a.s. heeft de rege
ring zich geheel overgegeven aan
de onberekenbare factoren in het
economisch leven. Men hoopt
eenvoudig op een gunstige ont
wikkeling van de economische
gang van zaken in de wereld.
Tegenwerkende krachten.
Er is veel reden voor die hoop.
De toegekende loonsverhoging
betreft alleen werknemers van 23
jaar en ouder. Alle lonen van hen,
die jonger zijn, zullen gelijk blij
ven. Dit zal een algemene prijs
stijging tegenwerken.
Evenzeer werkt averechts op
deze tendenz, de situatie op de
wereldmarkt. Op velerlei terrein
is er 'n ontwikkeling bezig in de
richting van prijsdaling der grond
stoffen. Deze is reeds een tijdlang
werkende. In hoeverre is er dien
tengevolge in het verleden reeds
sprake geweest van prijsverlaging
bij het eindproduct? Hoeveel
werkgevers hebben zich op dit
moment reeds laten weerhouden
van een prijsdaling, omdat deze
loonwolken van vijf procent zo
lang dreigden?
Bij de toenemende concurrentie,
ook van de zijde van het buiten
land, waar geen loonsverhoging
plaats vindt, zal het dikwijls
moeilijk zijn, de vijf procent toe
slag door te berekenen. De tijden
van schaarste op de markt van
productie- en consumptiegoederen
zijn voorbij. De vraag, of er prijs
verhoging komt en in hoeverre,
blijft volkomen open. Het is een
onzekere factor.
Men heeft prachtige bereke
ningen gemaakt over de mate,
waarin de consumptiebeperking
uit 1951 nog zou bestaan. Zij
benaderen dikwijls de waarheid,
maar niet altijd. Er worden fouten
gemaakt en de resultaten zijn
dikwijls aanvechtbaar. Hier ligt
ook een onzekere factor.
Welke reactie
Ons handelsverkeer met vele
landen is in de laatste jaren toe
genomen. Onze prijzen zullen nu
iets stijgen of mogelijk nog stabiel
blijven. De mate, waarin onze
export getroffen kan worden, hangt
volkomen af van de voorsprong,
die wij nu hebben op buitenlandse
concurrenten en de grootheid,
waarmee dat voordeel straks ver
mindert. Veel hangt tenslotte af
van de wijze, waarop ons volk
reageert op de gewijzigde toestand
na 1 Januari a.s. Ons productie
vermogen is in de laatste jaren
gestegen. Hebben wij het toppunt
bereikt Weinigen zullen dit zonder
meer kunnen beamen.
Gedwongen loonsverhoging
prikkelt de werkgevers tot een
herziening van de bedrijfsstrategie.
Men onderwerpt aan 'n cristische
beschouwing datgene, wat voor
heen als onveranderlijk gegeven
werd aanvaard. Velen worden tot
bezuiniging geleid door maatre
gelen, die plotseling het volle
daglicht werpen op het bestaan
van kosten en kostenverhogende
factoren.
De reactie van ondernemers en
werknemers inzake productiviteit
en efficiency is een onberekenbare
factor, die op de economische uit
komst van onze volkshuishouding
na de komende loonsverhoging
van doorslaggevend belang kan
zijn.
Er is geen reden tot wanhoop,
wel tot waakzaamheid. De muta
ties in ons economisch bestel per
1 Januari hebben ten doel, ver
betering te brengen in nu be
staande wantoestanden. Voor onze
volkshuishouding betekent het aan
vaarden daarvan op dit moment
slechts winst en zin voor realiteit.
Aangaande de toekomst dit: men
hijse alle zeilen.
Drs MIERLO
Boekhandel C. OLDENBURG
Grote openbare vergadering
van
GEPENSIONNEERDEN
Resolutie wijst op de nood van
zeer veel gepensionneerden!
In de grote zaal van het ge
bouw van Kunsten en Weten
schappen te Utrecht, welke tot
de laatste plaats bezet was, hielden
gepensionneerde Overheidsdiena
ren een grote openbare vergade
ring.
De eerste spreker, de heer W.
Stuut, president van de Algemene
Militaire Pensioenbond, belichtte
uitvoerig met feiten en cijfers de
huidige moeilijke financiële om
standigheden, waarin de lagere
gepensionneerden zich bevinden.
De kosten voor het levens
onderhoud zijn sinds 1939 ge
stegen met 168 °/0, waar tegen
over staat een verhoging van de
pensioenen met de daarop ver
leende toeslagen van 40 °/0.
Deze verhoging van 40 °/0 op
de pensioenen, hadden de gepen
sionneerden reeds moeten ver
krijgen op 1 Januari 1947, toen
de kosten voor het levensonder
houd reeds met i 82 °/0 waren
gestegen.
Door deze meer dan onvol
doende toeslagen op de pensioenen
is er een grote financiële achter
stand ontstaan.
Het werd de morele plicht der
Regering «geacht, zo spoedig mo
gelijk in deze ondragelijk geworden
toestand te voorzien.
Hij drong er dan ook met klem
op aan, dat door de Regering
in afwachting van een herziening
door de Staatscommissie van
Poelje spoedig een toeslag op
de pensioenen zal worden ver
leend van tenminste f 300.met
terugwerkende kracht tot 1 Jan.
1953.
De tweede spreker, de heer
W. van Liere, le Secretaris van
de A.M.P., sprak over de huur-
compensatie voor het gepension
neerde Overheidspersoneel en
stelde vast, dat een huurcompen-
satie van 5 °/0 berekend naar de
pensioensgrondslag, met een mini
mum van f90.per jaar, nood
zakelijk en alleszins gerechtvaar
digd mag worden geacht.
De vergadering nam tenslotte
een resolutie aan, waarin gepro
testeerd wordt tegen de achter
stelling der gepensionneerden en
aangedrongen op de tegemoet
koming, als door beide sprekers
was naar voren gebracht.
ZATERDAG 21 NOV. A.S.
Aanvang des avonds om 8 uur
in
CAFÉ MIN
„'T BERGER VEERHUIS"
WEET U AL
dat het Ziekenfonds de reparaties
aan kunstgebitten niet meer ver
goed Dus naar
Burgem. Lovinklaan 9, Bergen
Tel. 2640
Vlug en billijk
Gedipl. Belastingconsulent
Jaap Weyandweg 5, - Bergen.
Lid Nederlands College voor
Belastingconsulenten. Tel. 2635
Verzorgt Uw
BOEKHOUDING
en BELASTINGZAKEN
POPPENTHEATER
GUIDO VAN DETH
Dinsdag 24 November om 8 uur in
Danszaal „DE RUSTENDE JAGER"
Leden f 1.-Niet-Leden f 2.50
Plaatsbespreken dagelijks 1-2, Tel. 2775
HOTEL
SCHOORL
op Zondag 29 November 1953
n.m. 2 uur. Inschrijfgeld f 1.25 p.p.
FRAAIE WILDPRIJZEN
Aanmelding vóór 26 November
Hotel „De Roode Leeuw", Schoorl
FEUILLETON:
Een verhaal van de watervloed op een Zuidhollands eiland,
door
19. HENK VAN HEESWIJK.
Die morgen had Klaas een lang gesprek met de hoofdop
zichter, ingenieur Bos van de Rijkswaterstaat. Het duurde ge
ruime tijd, voor hij hem te pakken had, want ook telefoon
leidingen bleken niet normaal te functioneren. Maar op de
kantoren deed men, wat mogelijk was en om half elf had Klaas
verbinding met zijn superieur. Deze gaf enkele voorlopige op
drachten en beloofde, dat hij zo spoedig mogelijk zou komen
om de situatie te overzien.
Klaas charterde een motorfiets en reed langs de punten,
die nog bedreigd werden. Daarna zocht hij zijn voorwerker
op, die even buiten Idadorp woonde en gaf hem opdracht alle
dijkwerkers te mobiliseren. Om twaalf .uur moest ieder pre
sent zijn. Zelf reed hij naar het magazijn in Munnikenoord en
gaf opdracht zand aan te rijden om de reeds in Idadorp op
geslagen zandzakken te vullen. Verschillende dijken vertoon
den afbrokkelingen en deze moesten eerst worden hersteld.
Eerst dan pas kon aan het dichten van gaten begonnen wor
den. De burgemeester van Idadorp had inmiddels het ge-
meentepersoneel en verder alle mannelijke arbeiders gemobili
seerd en zo kon om twaalf uur de lange, harde strijd tegen
het water beginnen. Een strijd, die weken zou duren
HOOFDSTUK 16
Het boetekleed siert de mens
Die Zondagmorgen was Munnikenoord het opvangcentrum
van evacué's geworden. In allerijl werd een school ontruimd
en de lokalen in gereedheid gebracht om de vluchtelingen on
der te brengen. Vrachtauto's en gewone wagens reden af en
aan door de nog droog zijnde corridor naar Idadorp. Even
buiten Munnikenoord was ook een polder ondergelopen, doch
het water stond hier betrekkelijk laag en alle inwoners konden
tijdig een goed heenkomen zoeken. Van Munnikenoord kon
men nog drie kanten uit. Doch een motorrijder, die gepro
beerd had Rotterdam te bereiken, was tegen de middag weer
teruggekomen; het was onmogelijk. Ook de Zomerlanden
stonden blank. Joke hoorde het met een schok. Hoe zou Greet
en haar familie het er afgebracht hebben?
Koppig als ze was, stond ze na een paar uur gerust te heb
ben weer op. Van mevrouw Bakker hoorde ze, dat in de school
vluchtelingen opgevangen werden. Dus kleedde ze zich weer
aan en ging naar de school om de helpende hand te bieden.
Want niet alleen van Idadorp kwamen ze, ook uit andere on
dergelopen delen van het eiland en een der helpers die heen
en weer gereden had met vluchtelingen vertelde, dat het hele
eiland blank stond, behalve dit middelste deel, dat wat hoger
lag. In Munnikenoord was men dus geisoleerd van de buiten
wereld.
De burgemeerster van Munnikenoorjd overlegde mót zijn
raad en een commissie van het Roode Kruis, wat men met
deze honderden mensen moest aanvangen. Er was voedsel ge
noeg, dat was geen probleem. Maar wel de huisvesting. Het
beste zou zijn ze zoveel mogelijk onder te brengen in de om
geving, zodat de school weer ten dele leeg zou komen voor
eventuele volgende vluchtelingen. Het Roode Kruis zou de
verdere evacuatie verzorgen en in de loop van de Zondag
reden de auto's met vluchtelingen verder het eiland op. Overal
werden ze gastvrij ontvangen en opgenomen: in de nood is
men één en dan vervalt alle twist, tweedracht en geschil.
Joke werkte die Zondag met enkele andere meisjes tot de
late avond. Ze had er intussen nog voor gezorgd, dat haar
□□□□□□□□□□□□□□□□□□□DaPPPPnPPaPPPPPPQPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPCIPPnPPClPPPPPPPPBD
Q
D
a
D
P
vader, Harm en haar stiefmoeder ondergebracht werden in
haar kosthuis. Het zou hopelijk maar voor korte tijd zijn.
Doodmoe ging ze die avond, nadat de laatste vluchteling
verzorgd was, naar huis. Jannie was al naar bed; Harm had
een fiets geleend en was na de; middag vertrokken om te pro
beren z'n verloofde te bereiken. Het feit, dat een motorrijder
die morgen niet verder had kunnen komen dan de dijk van de
Zomerlanden kon hem niet weerhouden toch te gaan. En Joke
kon het begrijpen. Toen ze tegen half twaalf thuis kwam, zat
mevrouw Bakker nog op met haar gast, boer Van Vliet. De
oude man rookte een pijpje en had een plekje naast de haard
opgezocht. Kees, de zoon, was naar Idadorp gegaan om te
helpen.
Joke trok haar mantel uit en gooide die over een stoel
leuning. Met een zucht plofte ze op een andere stoel neer. „He,
he," zei ze, „ik ben blij dat ik zit. Als je bezig bent, heb je
er geen erg in, maar als je ophoudt, voel je pas, hoe moe je
bent."
Mevrouw Bakker stond meteen op. „Ik zal je een lekker
kop koffie inschenken en dan eet je wat
Joke wuifde met haar hand. „Een kop koffie graag, maar
etenik heb de hele dag niets anders gedaan dan eten
en nog een eten. Ik kan geen eten meer zien. Ik ben moe, en
verlang naar m'n bed."
Van Vliet knikte. „Dat kan ik begrijpen," zei hij zacht. En
toen mevrouw Bakker de kamer uit was om melk te warmen,
stond Van Vliet op ea kwam naar zijn dochter. Hij legde een
hand op haar schouder. Ze keek verwonderd in het rimpelige
gezicht.
„Ik heb verkeerd gedaan, Joke," zei hij zacht. „Toen
die klapJij hebt betere ogen dan je vader. Je had gelijk.
Het waren allemaal kletspraatjes en niks anders. Klaas had er
part noch deel aan
Joke keek nog meer verwonderd. „Hoe weet U dat dan?"
vroeg ze.
Van Vliet keek voor zich, terwijl Joke even over zijn rim
pelige, vereelte hand streek. „Vannacht, toen we met een hele
boel mensen aan de uiterste punt van de Slaperdijk stonden en
de meesten verdronken, zijn wij het te weten gekomen. Kees,
de broer van Klaas, heeft het even voor zijn dood gezegd.
Hij heeft het gedaan. Niet Klaas
Het meisje hoorde het met ontzetting. Dus KeesKlaas'
broer was de schuldige. Natuurlijk, hij als ziekenfondsbode,
kwam bij iedereen, dus ook bij die weduwe over huis. Eh
Klaas heeft nooit willen spreken, dacht ze. Zelfs niet, toen ze
hem berichtten van hetgeen zijn broer had misdaan. Daarom
wilde hij niet spreken, om het gezin van Kees niet in het on
geluk te stoten. Hij moest die last alleen dragen en de mensen
in de waan laten, dat hij, Klaas, de schuldige was. Welk een
ontzettende last had hij zo al die maanden te torsen gehad.
Maar aan de andere kant: welk een wroeging zal er bij Kees
geleefd hebben. Welk een moeilijkheid voor die beide man
nen, die allebei terwille van Lenie de schijn moesten ophouden.
Was het dan toch xp in het leven, zoals de dominee enkele
maanden geleden in zijn preek had verteld, dat het kwaad uit
eindelijk toch zichzelf straft?
Joke's hand zakte neer en nadenkend keek ze voor zich
uit. Toen stond ze ineens resoluut op en kuste haar vader.
Ze zag, dat er een traan over zijn wangen was gegleden.
„Deze nacht," bracht hij er met moeite uitzal ik nooit
vergeten. Het was verschikkelijk en tochBezeling begon
te zingen, toen het water al tot onze middel stonden we
hebben allemaal meegezongenallemaal, behalve Kees
En even later was hij in het water verdwenenwe konden
er niets aan doenook niet, toen anderen gingeneen
man met een kind op zijn armdat is zo ellendigals
je helemaal niets kunt doen, omdat iedere verkeerde beweging
ten gevolge kan hebben, dat jezelf ook gaatIkik was
bang voor de doodBezeling nietdie zongEn
toen we allemaal gered waren en in de boot zaten, zei iemand
op bittere: „Waarom moet dit alles zo geschieden?" En
toen antwoordde Bezeling: „Dat weet God alleen. Waarom
moet ik oude man ,nog blijven leven en gingen jongeren heen?
Ook dat weet God alleen. Daar mogen wij niet aankomen."
Ja, dat zei hij."
Het was lange tijd stil. Mevrouw Bakker kwam met de kof
fie voor Joke binnen. Ze keek naar het tweetal, dat bij elkaar
stond en zette de koffie bij Joke neer. Toen ging ze weer weg,
de kamer uit. Ze begreep, dat die twee op dit moment liever
alleen wilden zijn.
Joke keek even naar haar koffie en zei toen: „Denk er om,
vader, dat van Keesmag niemand te weten
komen
„Och, van mij zal niemand het verder horen. Maar zo velen
weten het. Allen, die gered zjjn... en Klaas zelfen
Dijkstra
„Klaas en Dijkstra houden wel hun mond. Als Jannie ook
maar zwijgt."
„Ik zal het morgen tegen haar zeggen," antwoordde Van
Vliet.
Joke zakte weer op haar stoel en lepelde in de koffie. Ze
keek naar haar vader, die nog altijd zielig naast haar stond
en greep even zijn hand. „Ga naar bed, vader je hebt je rust
hard nodig. Morgen is er weer een nieuwe dag."
Hij knikte. „Ja, morgenen wat dan? Het vee is ver
dronken en het huis staat onder water. Alles is wegWat
voor zin heeft morgen nog?"
Opnieuw stond ze op en keek haar vader diep in de ogen.
„Wat voor zin het heeft dit alles? Dit leed? de ellende? Ik
hoorde vanavond dat niet alleen ons eiland, maar haast al de
anderen overstroomd zijn. En zelfs een deel van Brabant. Er
zijn honderden doden en nog tallozen moeten er gered worden,
die nog onbereikbaar zijn. Niet alleen Uw vee is verdronken,
maar dat van tienduizenden mensen misschien.
Wie zal het zeggen? Wat voor zin heeft dat allemaal? Laten
we daar alsjeblieft niet aan denken. Morgen gaan we weer
aan het werk en gaan we opnieuw bouwen. Dacht U, dat we
bij de pakken neer gaan zitten? Onzin. Er komt weer een
nieuwe boerderij en er komt weer ander vee. Gaat U maar
rustig slapen en piekert U daar maar niet over. Dat komt alle
maal best in orde."
Van Vliet knikte en zuchtte. „Ik ben te oud om opnieuw
te beginnen. Dat moet Harm maar doen. Ik had er al lang
mee willen ophouden, maar dat ik zo van mijn bedrijf zou af
komen nee, dat had ik nooit gedacht
Joke antwoordde niet, maar dronk haar koffie. Toen stond
ze op. „Kom," zei ze haar vader onder de arm nemend, „ik
breng U naar Uw kamer en dan gaat U lekker slapen. En
niet meer denken aan wat voorbij is."
Boven, op de gang, kuste Joke hem nog eens. „Welterusten,
vader," zei ze.
„Welterusten, Joke," zei hij zacht. „Benben je niet
meer boos op me?"
Ze drukte even zacht zijn arm. „Welnee, hoe komt U er
bij? Ik ben veel te blij dat het tussen ons weer in orde is."
Maar op haar kamer gekomen, zat ze nog geruime tijd in
haar stoel en dacht er over na, dat Klaas al die maanden de
laster gedragen had zonder zich te verweren. Omdat hij dat
niet kon doen. En langzaam drupten de tranen uit haar ogen.
Arme jongenzei ze zachtNu Zal ik helpen dragen
HOOFDSTUK 17
Ellendig voor Katrien.
De Maandag brak aan en de storm was geluwd. De spring
vloed had zijn lugubere taak volbracht en het water was weer
teruggevloeid. Doch de Idapolder en tal van andere polders
bleven overstroomd. Bij eb waren de verschillende boerderijen
en arbeiderswoningen goed te zien. Dan staken ze boven het
water uit. En de visser uit Idadorp die de hele Zondag heen en
weer gevaren had en verscheidene vluchtelingen van de daken
redde, wilde Maandagmorgen opnieuw de polder ingaan om te
kijken, of er nog meer mensen op de daken zaten. In de loop
van de middag had burgemeester De Vries met zijn beide wet
houders besprekingen gevoerd.
(Wordt vervolgd)
