Antiekhandel ,/T BOERENHUYS" j
%/c.Opt.fastm 7'8mRd
Verstopping
BERGEN
GERRITSEN
SCHOORL
PUROL GENEEST
VRIJDAG 27 NOVEMBER 1953 30c JAARGANG No. 46
Verschijnt te Bergen, Bergen aan Zee, Schoorl, Schoorldam, Groet, Camperduin, Egmond aan Zee, Egmond-Binnen en Egmond a»d. Hoef
EEN GROTE KEUZE St. NICOLAAS-GESCHENKEN
in Antiek Koperwerk, Tin, Kristal, Goud, Zilver,
Meubeltjes, Doeken, Porcelein, Curiosa, vindt U in
RUïNELAAN 8 - BERGEN - TELEFOON 2506
Speciaal leuke Stoeltjes-Klokken met garantie f 135.
Beeldjes v. Friese Klok, per stel f 11.50, f 12.50, f 15.
Komt U eens vrijblijvend bij ons kijken?
Ruilen is toegestaan tot na Kerstmis!
FEESTAVOND T. EN O.
Het was Donderdagavond feest
voor Tuin- Oostdorp.
Het programma waarschuwde
de bezoekers: „Aanvang 8 uur
(precies)". En klokslag 8
trad de voorzitter, de heerWinkel
voor het voetlicht, om de aan
wezigen in de zaal hartelijk welkom
te heten. De laatkomers konden
buiten wachtenEen maatregel,
die hopenlijk veel navolging zal
vinden.
Het programma werd geopend
door de accordeonclub Anchors-
Aweigh, onder aanvoering van de
jeugdige Ber. v. d. Molen, die de
leiding had overgenomen van
Annie Buster, die Bergen metter
woon had verlaten. Het publiek
toonde alle waardering voor de
verschillende nummers, die ten
gehore werden gebracht.
De jonge kunstfluiter Bert
Wokke werd luide toegejuicht.
Na de muzikaleinleiding kwamen
de toneellisten van T. en O. op
de planken om op te voeren het
blijspel van Arnold Bach, getiteld
„Hoera, 't is een jongen", nu ver
schijnende onder de titel „Een
rare familie", 't Was inderdaad
een beetje raar, zeldzaam onge
woon, althans wat de familiever
houdingen betreft.
Het was juist een jaar geleden
dat Walter Weber (Th. v. Dijk)
in het huwelijksbootje stapte met
Henny (Mevr. v. Dijk) en geen
enkel wolkje had zich ooit vertoond
aan de huwelijkshemel, het bootje
gleed steeds zachtkens op het
spiegelend meer.
Maar op de avond van deze
herdenkingsdag kwamen onheil
spellende wolken uit het verleden
opzetten en dreigden het bootje
te doen kapseizen.
KLOKKEN
De hele consternatie werd ver
oorzaakt door de komst van Frits
Pappenheimer, die zich aandiende
als de zoon van de jonggehuwden,
een jongeman van 7 voet lengte,
die een hoofd uitstak boven zijn
niets vermoedende „paps", Ook
de eerbiedwaardig uitziende grijze
referendaris, schoonvader voelde
zich niet op zijn gemak.
Terwijl achter 't voetlicht de
hele familie in zak en as zat, was
het aan deze zijde van het voet
licht uitbundige vreugde en volgde
het ene lachsalvo op het andere.
Het was A. Postma, die als
Frits Pappenheimer het publiek
deed juichen, hij en Mevr. Bult
als Annie het dienstmeisje. Beiden
buitten ze hun kansen volledig uit
op onnavolgbare wijze.
Hendrik Willem van Loon ver
kondigt in zijn Vrijmaking der
mensheid, groter lof kan iemand
niet worden toegezwaaid dan dat
hij iets gedaan heeft om het lachen
der mensen te bevorderen.
Zo bekeken, heeft de auteur
Arnold Bach zich wel zeer ver
dienstelijk gemaakt met het
schrijven van dit blijspel en de
Tuin- en Oostdorpers met het
opvoeren van dit stuk.
Toen de wolken weer waren
weggedreven en het bootje weer
rustig kon verdervaren ging het
enthousiaste publiek nog een uurtje
naar de dancing.
De entré-actemuziek werd ver
zorgd door de Crescendo-Boys.
HUISVROUWEN NAAR
HET RIJKSMUSEUM
De afd. Alkmaar van de Ned.
Ver. van Huisvrouwen, maakte
Maandagmiddag in „De Rustende
Jager" te Bergen op het witte
doek een uitstapje naar het Rijks
museum, waar zij door Mej. N.
Pothumus Meyjes, lerares kunst
geschiedenis te Amsterdam, werd
rondgeleid.
Alvorens met haar gezelschap
de kunsthal te betreden, gaf de
deskundige gids enkele bijzonder
heden omtrent de bouw en in
richting van deze schepping van
onze grote bouwmeester-historicus
Petrus Jozef Cuypers. Vereerder
van 13e eeuwse Gothiek en V roeg-
renaissance hield hij nog vast aan
de inspiratie op oude stijlen (geheel
anders dan Berlage, de voor
naamste onder de vernieuwers).
Veel is later veranderd, om te
kunnen voldoen aan de vóór alles
nodige rust.
Met een staaltje van meubel
kunst werd de serie lichtbeelden,
die Mej. Posthumus Meyjes ver
toonde, geopend. Gewezen werd
daarbij op de tot ver in de 16e
eeuw algemeen toegepaste ver
siering met het „briefpaneel". De
geprojecteerde kist, dressoor en
zitmeubel met verstelbare leuning
toonden duidelijk deze versiering.
Uit de laatste kwart van de 15e
eeuw konden de bezoekers ver
volgens bewonderen de „Aan
bidding der Koningen" van
Geertgen tot St. Jans.
De 16e eeuw schonk meer aan
dacht aan het leven zelf, als bijv.
Pieter Aertsen (15081575) bij
genaamd de Lange Pier, met zijn
„Eierdans". Van Cornelis Ketel
(1548—1616) verscheen op het
witte doek een Schuttersstuk,
„Het Korporaalschap van Dirck
Rosecrans". Spreekster wees er
op, hoe Rembrandt van Rijn alles
veel dikker opzette in zijn „Nacht
wacht", „Het corporaalschap van
Frans Banning Cock". Deze veel
zijdige kunstenaar uit wiens werk
warme menselijkheid en geestelijke
diepte spreken, zocht na vol
tooiing van de „Nachtwacht"
meer dan ooit de uitdrukking van
zijn innerlijk leven. „Het Joodse
Bruidje" getuigt hiervan. Na een
winterlandschap van H. Avercamp
werd de tocht een ogenblik on
derbroken.
Na hervatting van de tocht
ging Mej. Pusthumus Meyjes met
haar grote kennis, haar grote
liefde en verering voor de kunst
uitingen, voort met haar mede
reizigsters de ogen te openen voor
veel schoons. Na het einde van
de anecdotische periode 1638,
kwam de rijpe periode klassieken
met Jan Steen (16261679) als
een onzer grootste meesters.
Johannes Vermeer, de schilder
van de stilte en de rust, en an
deren volgden.
Mevr. Tondu, waarnemend
presidente, was de tolk van alle
aanwezigen toen zij Mej. Posthu
mus Meyjes hartelijk dank zij voor
de buitengewone wijze, waarop
zij de Huisvrouwen de ogen had
geopend voor veel schoons.
MET Ir. BRUGGINK
DE BOER OP
Ir. Bruggink van de Ned. Kali
import-maatschappij leidde de afd.
Bergen van de Holl. Maatsch.
van Landbouw in sneltreinvaart
door het uitgebreide gebied van
de landbouw. In woord en beeld
gaf hij een kijkje op verschillende
factoren, die akkerbouw en weide-
bouw beheersen, de grond, be
mesting en oogst.
Om de stemming er in te krijgen,
werd eerst een bezoek gebracht
aan verschillende hoogtijdagen van
de boer, landbouwtentoonstellin
gen, demonstraties van werk
tuigen en een concours hippique.
Het leek of Hubert Cornelisz.
Poot gelijk had, toen hij in zijn
Akkerleven de bekende regels
schreef: Hoe genoeg'lijk rolt het
leven des gerusten land mans heen.
De boerenstand, de stand van
hard werkende, sober levende
mensen, weet intussen, dat Moeder
Aarde maar niet zo voor hem
zorgt, dat hij in 't zweet zijns
aanschijns pas rijke oogsten aan
de aarde kan onttrekken. De grond
toch is wel de grondstoffenleve-
rancier, het grote reservoir
van voedingstoffen en de werk
plaats waarin het ruwe materiaal
wordt omgezet in voor de plant
opneembare voedingsstoffen, maar
waar de mens het door hem ge
teelde gewas geheel of gedeeltelijk
oogst, keren de aan de grond ont
trokken bestanddelen niet terug
en verarmt de grond. Om ver
arming te voorkomen, dienen te
korten te worden aangevuld.
BRILLEN I/oor. SC4400HL.
MET OF ZONDER RECEPT, IN DE
„RUSTENDE JfiGER" DINSD.n.h
Vroeger dienden hiervoor stal
mest en compost, later kwamen
de kunstmeststoffen als bijv. kali.
De intrede van kunstmest ging
eerst wat aarzelend, wat spreker
illustreerde met te vertellen, hoe
een landbouwer zijn eerste baaltje
kunstmest uitstrooide bij nacht,
om de spottende blikken van
buren te ontgaan. Ir. Bruggink
wees er op, dat bij bemesting
dient te worden voorkomen, dat
hierbij eenzijdig het gehalte van
een der grondstoffen wordt op
gevoerd. De wet van het mini
mum toch zegt, dat de groei van
het gewas afhankelijk is van die
factor, die in verhouding tot de
andere het minst gunstig aanwezig
is (een ketting is zo sterk als de
zwakste schakel).
Door een bezoek aan een kali
mijn in de Elzas werd bijzonder
de aandacht gevestigd op de kali-
zouten. Op het witte doek zag
men de mannen op een diepte
van 900 tot 1500 meter, ten prooi
aan grote warmte en dorst, de
waardevolle zouten winnen, die
later gezuiverd kunnen dienen
voor bemesting, waar dat nodig
is. Duidelijk zagen de toeschou
wers de kentekenen van aan kali
gebreken lijdende gewassen. Ook
omtrent de grootte van de toe te
dienen hoeveelheid en de tijd van
aanwenden van kalizouten, werd
enige aanwijzing gegeven en o.m.
onderscheid gemaakt tussen akker
bouw, weidebouw en gemengd
bedrijf. Gewezen werd ook op de
waarde van grondonderzoek.
Aan het slot van de avond
wachtte de bezoekers nog een
aardige verrassing: een cowboy-
filmpje.
DE UITVINDING VAN
PROF. ZERNIKE
Reeds duizenden phasecontrast-
microscopen in gebruik
Door de heer D. W. Pastoor,
Mr. Opticiën alhier, werd ons
het volgende door hem ontvangen
schrijven van de Zeiss optiek-
fabrieken ter publicatie aange
boden.
De toekenning van de Nobel
prijs aan de Nederlandse Pro
fessor Dr. Zernike heeft in brede
kring de aandacht op de geniale
uitvinding van deze Groningse
geleerde gevestigd. Geniaal, om
dat hij met zijn idee zijn tijd ver
vooruit was. Reeds 20 jaar geleden
heeft Prof Zernike zijn uitvinding
de bekende Zeiss-fabrieken aan
geboden, maar toentertijd was
een practische verwezenlijking
der phasecontrast-microscopie nog
niet mogelijk. Niettemin waren
er bij Zeiss geleerden, die de
theoretische betekenis der vinding
beseften en mogelijkheden voor
de toekomst zagen, want met
goedvinden van Prof. Zernike
werd octrooi op het phasecontrast-
principe aangevraagd, hetwelk aan
Zeiss in het jaar 1934 werd ver
leend. De vervaardiging kon
echter nog niet ter hand worden
genomen, in elk geval niet tegen
een dragelijke prijs.
Een andere vinding bracht
hierin uitkomst. In het jaar 1936
hoorde men voor het eerst van
Zeiss T-optiek. Dit is een toe
passing voor lenzenstelsels, waarbij
de vlakken der lenzen volgens
een moeilijk procédé met een on
eindig dun vliesje worden bedekt,
waardoor storende reflexen wor
den uitgeschakeld, de lichtdoor-
laatbaarheid wordt verhoogd en
contrastrijkere beelden worden
verkregen. Bij lenzen voor foto
toestellen en kijkers wordt deze
vinding thans algemeen toegepast
en is als reflexvrije optiek (coated
of T-optiek) bekend.
Maar ook bij het vervaardigen
van de phasecontrast-optiek had
men met dergelijke dunne vliesjes
te maken. Het was de jonge Dr.
Loos en later ook Dr. Michel, die
toen een methode voor het ver
vaardigen van phasecontrast-op
tiek konden uitwerken. Nog vóór
de tweede wereldoorlog stonden
de eerste phasecontrast-micros-
copen van Zeiss ter beschikking.
Ook in de eerste jaren van de
oorlog vonden nog leveringen
dezer microscopen plaats, maar
de vervaardiging kwam als gevolg
van de oorlog helaas tot stilstand.
Na de oorlog hoorde men voor
het eerst weer over phasecontrast-
microscopie door een film, die de
Amerikanen in de Zeiss-fabrieken
hadden gevonden. Deze film, die
ook door de Amerikanen in Ne
derland en wel voor geleerden
van de Universiteit in A'dam
werd getoond, verwekte groot
opzien. Het was een film, die Dr.
Michel door een phasecontrast-
microscoop had gemaakt en die
voor het eerst een interessant
biologisch verschijnsel n.l. deling
van een levende cel weergaf.
De Zeiss fabrieken en vooral
die in West-Duitsland hebben na
de oorlog de vervaardiging van
phasecontrast-microscopen onmid
dellijk weer opgenomen en sinds
dien werden vele duizenden dezer
microscopen naar laboratoria in
de gehele wereld geleverd. Het
is dus niet geheel in overeen
stemming met de historische feiten,
dat een Nederlandse firma de
eerste is, die deze vinding uit het
jaar 1932 toepast, zoals de laatste
dagen in vele dagbladen wordt
vermeld! Practisch elk groot la
boratorium werkt reeds sinds jaren
met deze microscopen en nog
steeds worden nieuwe toepassingen
der vinding van Prof. Zernike
uitgewerkt. Nieuwe mogelijkheden
verwacht men hierbij bij de Kanker
bestrijding. Uit de hiervoor in
gezamelde gelden werd dan ook
door het Kankerinstituut te A'dam
een grote filminstallatie met Zeiss
phasecontrast-microscoop aange
schaft.
Te betreuren is wel, dat na de
oorlog op grond van geallieerde
bepalingen de octrooirechten op
deze belangrijke vinding van Zer
nike verloren gingen. Protesten
hiertegen mochten helaas niet
baten. Het is daarom bijzonder |op
prijs te stellen dat Prof. Zer
nike door toekenning van de
Nobel-prijs thans ook in materieel
opzicht de waardering heeft ver
kregen, die hem voor zijn prachtige
uitvinding toekomt.
ZONDAGSDIENST
ARTSEN
SINTERKLAAS
Het St. Nicolaascomité te
Bergen Nh. maakt bekend, dat
de intocht van de Sint thans
definitief vastgesteld is op Dinsdag
1 Dec. 's ochtends om 11 uur.
Het is het comité ook na her
haalde pogingen niet mogen ge
lukken de Nederlandse Spoor
wegen te bewegen voor deze in
tocht materiaal beschikbaar te
stellen. Bescheiden als de Bisschop
is, wilde hij wel genoegen nemen
met een door een locomotor
getrokken goederenwagen. De
plaatselijke beambten waren gaar
ne bereid geweest mede te wer
ken, opdat de oude traditie in
ere kon worden gehouden en de
Bergense jeugd deze voor hen
onvergetelijke ogenblikken niet
zou missen. De Heren in Utrecht
hebben echter anders beslist.
Waarom Het comité tast wat
de reden betreft in het duister.
Maar de Sint laat zich hier
door niet uit het veld slaan
Hij hoopt nu per rijtuig zijn in
tocht te doen. De kinderen van
de lagere- en kleuterscholen wor
den opgesteld op het terrein van
de Ruïnekerk voor het Raadhuis,
waar de officiële ontvangst door
het Gemeentebestuur zal plaats
vinden. De Sint is voornemens
dan een toespraak tot de verza
melde jeugd van Bergen te hou
den. Voor de nietschoolgaande
kleuters zal een plaats worden
gereserveerd.
ST. NICOLAAS
OVERPEINZING
St. Nicolaasavond nadert reeds
met rasse schreden. De kinderen
zetten hun schoen bij de schoor
steen, vol vertrouwen dat hun
lied zal worden gehoord
Zie de maan schijnt door de
[bomen
Makkers staakt uw wild
geraas
Maar is dat wel mogelijk in
onze tijd? Kan het geraas van
dreunende motoren, van loeiende
claxons, brullende radio's, schet
terende jazzmuziek, brallende re
devoeringen, ontploffende atoom
bommen wel worden gestaakt, al
is het dan ook maar voor èèn
avond? En toch is dat absoluut
nodig want
Het heerlijk avondje is ge-
[komen
Het avondje van Sinterklaas.
Sinterklaas? Wat hebben wij
gemaakt van de geheimzinnige
figuur uit onze kinderjaren, die
tegelijk met verlangen en een
beetje angst werd verwacht?
Zéér serieuze opvoeders trachten
hem uit de kinderwereld te ban
nen. Men mag het kind geen
leugens vertellen, zo menen zij,
alsof dit de ergste leugen zou
zijn waarmede het kind in onze
maatschappij vol valse schijn, in
aanraking komt! Anderen maken
een „pias" van hem in plaats van
een „heilige". In de hoofdstad
des lands wordt hij ingehaald
als een of andere filmster. Een
menigte van driekwart miljoen
staat langs de weg opeengedrongen
en staren hem aan. Hij wordt
omgeven door een legertje pieter
mannen, op scooters en brom
fietsen nota bene, (makkers staakt
Uw wilt geraas en de burge
meester vindt het niet beneden
zijn waardigheid hem toe te spre
ken en hem zijn verlanglijstje
voor te houden. Is dit geen open
lijke leugen en zelfbedrog, of
meent hij soms dat de goedheilig
man hem de gelden zal verschaf
fen om de plannen van zijn ver
langlijstje ten uitvoer te brengen?
Neen, natuurlijk nietMaar op
die manier maakt men van hem
een speelpop voor volwasenen,
een kinderachtige schertsfiguur,
waaraan alle charme van het
geheimzinnige en waardige ont
breekt. En tochondanks
dit alles
Vol verwachting klopt ons
[hart
Wie de koek krijgt wie de
[gard
Daarin ligt de oplossing van de
raadselachtige onvergankelijkheid
van het St. NicolaasfeestZowel
de kinderen als wij volwassenen,
verlangen naar de koek, en wat
de laatsten betreft, die geloven
helaas niet meer aan de gard. Ja
wij allen hunkeren naar een on
verwacht geschenk, waarin iets
ligt van de liefde of vriendschap
van de goede gever of geefster.
En het mag nog zo simpel zijn,
en vergezeld gaan van nog zo'n
kreupel rijm, bij de ontvangst er
van voelen wij iets van blijheid
in ons binnenste, en wij kunnen
uit de grond van ons hart zeg
gen: Dank u Sinterklaasje!
„OLYMPIA" NIEUWS
De gymnastiekver. „Olympia"
organiseerde de jaarlijkse onder
linge wedstrijden voor dames en
heren.
Bij de dames blonk mej. v. d.
Oort het meest uit. Met 43.2 pnt.
kwam zij in het bezit van de wissel
beker. Tweede werd I. Kuiper
met 39.4.
Bij de heren ondervond A. Leeu
wenkamp niet de tegenstand die
hem de kampioenstitel kon be
dreigen. Met 46 pnt. kwam hij
in het bezit van de wisselbeker
Maar deze moet hij nog twee
keer winnen, voor 't zijn eigen
dom is.
Na afloop der wedstrijden reik
te de voorzitter met 'n toepasselijk
woord de prijzen uit. Verder bracht
hij dank aan de jury en de leider
van de avond J. C. Pelgrim.
Hier volgen de uitslagen,
lste graad Dames
1. A v.d. Oort, Kampioen 43.2
pnt. 2. I. Kuiper 39.4. 3. Mi
Bekker 36.6.
2de graad Dames
1. T. Kroon 36.5 pnt. 2. J. Seven-
huysen 35.8. 3. A. Korver-Stam
34.9.
3de graad Dames
1. C. Damiaans 35 pnt. 2. W.
Mink 33.9 3. T Sevenhuysen 32.7.
lste graad Heren
1. A. Leeuwenkamp Kampioen
46 pnt. 2. P. Kroon 42.4
2de graad Heren
1. K. Bant 42.3 pnt. 2. J. de
Boorder 41.4 3. N. Mulder 41.1.
3de graad Heren
1. K. Ivangh 42.7 pnt. 2. J.
Smak 41. 3. D. Kelder 37.
Ingezonden mededeling
Uw tergende winterkwaal legt het
af tegen de weldadige warmte
Vlug, zacht en pijnloos werken
Mijnhardt's Laxeertabletten 65 ct.
Zondag 29 November
BERGEN
Dr v. GELDER, Tel. 2027
SCHOORL-KOEDIJK
H. J. PIERS, Tel. K 2201-202
ruwe huid, ruwe handen, ruwe lippen
