ft
ff
DUINCONCERT I
WNRM/S0/
Schaad's fefnenpd lóaac"
VRIEND PAULS OVERLEDEN
MORNY
Alkmaarse Overdekte
GERRITSEN
Iflr^wlrfFfr
VRIJDAG 30 JULI 1954 31c JAARGANG No. 30
Verschijnt tc Bergen, Bergen aan Zee, Schoorl, Schoorldam, Groet, Camperduin, Egmond aan Zee, Egmond-Binnen en Egmond a. d. Hoef
Dinsdagmorgen bereikte ons de onverwachte tijding, dat
onze gewaardeerde medewerker en vriend, de heer C. Pauls,
plotseling was overleden. Tijdens een uitstapje op zijn brom
fiets kwam hij te Krommenie in botsing met een tegenligger
en viel hij van zijn voertuig. In bewusteloze toestand, doch
zonder een enkele wonde, opgenomen en naar het Ziekenhuis
te Zaandam vervoerd, werd hij nog diezelfde avond naar het
St. Elisabeth-Ziekenhuis te Alkmaar overgebracht, waar hij,
zonder bij bewustzijn te zijn gekomen, omstreeks midder
nacht overleed.
Voor zijn echtgenote en kinderen is dit een verpletterende
slagDaarnaast zijn er talrijke anderen in Bergen zowel als
elders, die zijn beengaan als een blijvend gemis zullen voelen.
De heer Pauls toch was een man met een hart van goud en
velen die met hem in aanraking kwamen, hebben hem
als zodanig leren kennen en waarderen.
Tijdens de laatste oorlog maakte hij deel uit van het
Verzet, wat het verlies van zijn gezondheid tengevolge had.
Zijn geest en zijn energie bleven echter ongebroken. Slechts
het lichaam was niet meer volledig in staat aan al deze energie
te kunnen voldoen, zodat hij zich in acht moest nemen, wat
zijn gezondheid betrof.
Toen hij, na zijn pensionnering, zijn werk bij de Spoor
wegen opgaf, bewoog hij zich op het terrein der journalistiek
en ook hier wist hij door zijn nobel karakter en zijn uitste
kende arbeid het respect en de genegenheid te verwerven
van allen met wie hij in aanraking kwam. Ook aan ons blad
verleende hij zijn hulp, geheel belangeloos en dat op een tijd,
dat deze hulp dringend nodig was.
Rust zacht, vriend Pauls! Wij kunnen U nimmermeer
vergeten.
BEZOEKT VRIJDAG 30 J.ULI a.s., nam, 8 uur het
te geven door „Schoorl's Gemengd Koor", met E
medewerking van ELISABETH LEGUYT, E
sopraan en KLAAS VENNEKER, piano.
E In de duinpan aan de Wagenmakersweg te GROET.
Bij ongunstig weer in de danstent op het terrein
E van de Heer J. H A K O F
E Het programma vermeldt o.a. werken van Handel. Haydn en E
E enige Nederlandse liederen. E
KUNSTENAARS CENTRUM
BERGEN
Binnen de kring der Bergense
schilders kan men een Boender
maker moeilijk iets weigeren.
Men heeft mij gevraagd deze
expositie te openen, waar Cees
Boendermaker en C. J. van Meurs
14 dagen en de eerste week bo
vendien Rein Snapper, de tweede
week Jan Ponstijn hun werk to
nen. Ik vind het toch altijd al
moeilijk iets te weigeren, maar
aangezien het verzoek bij monde
van Boendermaker werd gedaan,
begreep ik wel te moeten toe
stemmen; men kan binnen de
kring der Bergense schilders aan
een Boendermaker lastig iets wei
geren.
Nadrukkelijk heb ik bedongen,
niets te hoeven zeggen over aard
of waarde van het geëxposeerde:
ik ben schilder noch kunstcriti
cus, ik ben liefhebber en leek,
Ook een vakman kan flaters be
gaan: ik vergeet nimmer de voor
dracht van die later zeer be
kende museumdirecteur die ons,
Delftse studenten 42 jaar geleden
zou binnen leiden in de toen mo
derne kunst: bij een moeilijk te
ontwaren lichtbeeld sprak hij en
kele minuten enthousiast over de
voorstelling; de jongen met de
blauwe blouse tot hij zich iet
wat verschrikt hernam en hervat
te; „pardon, geachte toehoor
ders, dit schilderij stelt voor de
man met de pijp" waarna hij
even opgeruimd verder deliseer-
deMaar zeker even gevaar
lijk kan dit terrein zijn voor de
leek, gelijk bleek toen een jonge
re vriend van me één onzer jong
ste experimentele schrijvers be
zocht, niet wetend dat de andere
gast, die hij daar trof, één onzer
jongste experimentele tekenaars
was. Enthousiast als mijn jonge
vriend was, riep hij langs de met
tekeningen behangen wanden kij
kend, plotseling bewonderend uit:
„Wat kan dat dochtertje (ze was
pas 6) van jou toch aardig teke
nen," wat de andere gast niet erg
beviel; „Meneer," barstte hij uit,
„Kunt u geen Kindertekeningen
van kunst onderscheiden!" Maar,
vraag ik, Waarom zou een kin
dertekening geen kunst kunnen
zijn? Ik ken gedichten van 4 tot
10 jarigen, die aan Verlaine doen
denken.
Mijn relatie tot de schilder en
tekenkunst is tweeërlei. Ten eer
ste strikt persoonlijk: „houd ik er
van? Vind ik het m o o i?" Maar
waarom zou dit U interesseren?
Ten tweede: cultuur historisch
(U vergeve mij het zwaarwichti
ge woord!): Waarom schildert
men in de middeleeuwen zo wei
nig landschap? Waaruit ontwik
kelt zich het stilleven? Waarom
hebben de vrouwen bij de schil
ders van de Italiaanse renaissan
ce zulke lange halzen? En:
waarom deformeert de ene
schilder de realiteit en waarom
volgt de ander haar zo getrouw?
En over dit laatste aspect volge
thans een enkele opmerking. De
waarde van de reeks tentoonstel
lingen die het K.C.B. jaar aan
jaar organiseert ligt onder meer
in de mogelijkheid van bezinning
op het boeiende probleem; hoe
verhoudt zich de kunstenaar tot
zijn stof, het subject tot het ob
ject, het ik tot het andere. Want
schildert de een het portret van
een vrouw door een blauwe pijl
te plaatsen tegen een gouden ach
tergrond, de ander zal een bijna
fotografische weergave nastre
ven, En misschien is men tegen
woordig al te veel geneigd over
de problematiek van het leven te
spreken en al te weinig over de
techniek van het kunstenaar
schap. Gordon Craig zei eens,
n.a.v. de houtsnede: „Vergeet U
zelf geheel en al, denk slechts aan
het houtblok en alles zal in orde
komen", maar van Gogh schrijft
in zijn brieven aan Theo; „Ik
voor mij vind toch in veel moder
ne schilderijen een eigenaardige
charme die de oude niet hebben
„Misschien zijn de nieuwe meer
denkers". Denkers? Maar toen
men tegen Breitner zei „Wat
moet U niet allemaal gedacht
hebben meneer Breitner, toen li
die volksvrouwen op die Amster
damse brug schilderde!" ant
woordde de schilder geprikkeld;
„Gedacht? Ik heb helemaal niet
gedacht ik heb gekeken."
Gekeken dus Maar wat ziet
de schilder dan? Koeien zoals de
normale mens ze ziet? Maar toen
men Maris verweet, dat zijn koei
en niet leken, antwoordde hij ge-
ergerd: „Ik schilder ook geen
koeien! Ik schilder het effect van
zonlicht op koeienruggen!"
Maar wat ziet de schilder dan?
Ziet hij wellicht steeds zich zelf?
Ziet hij zijn stilte om het voor
werp dat hij afbeeldt? Legt hij
zijn hartstocht in de kleuren die
hij opbrengt? Geeft hij zijn rhyth-
me in de lijnen die hij trekt? Of
vindt hij stilte, hartstocht en rhyth-
me in de werkelijkheid die hij
weergeeft? Of is er slechts het
subject, dat het object verbeel
dend schept? Wanneer in een
reeks expositie's dat, wat „wij"
werkelijkheid noemen telkens zö
ZEPEN - BADZOUT
BRILLANTINES
Drog. »De Vijzel«
Dorpsstraat 18. Tel. 2383, Bergen
anders versehijnt zou men- ge
neigd zijn tot de laatste opvatting
te concluderen.
Wie dit doet is geneigd het
„realisme" te onder waarderen
t.o.v. het expressionisme. Ten on
rechte! Ik trek een parallel met de
litteratuur en citeer Van Deyssel
over Van Looy's realisme:
Verontwaardigd keert hij zich
tot wie smaalden op deze be
schrijvingskunst; „Beschrijvings
kunst zou niets zeggen tot het ge
moed, zou „het hart niet ophef
fen"? „Beschrijvingskunst spreekt
alléén tot het gemoed, heeft géén
andere functie dan het hart op te
heffen. Anders is het geen kunst.
Zij spreekt alleen tot het gemoed
in schoner en rijker trant dan
strekkingskunst. Zij spréékt mij,
om het zo uit te drukken, niet van
de hemel, maar zij brengt mij er
in!"
Het is een boeiend aspect van
de kunst, deze subject/object re
latie. Want verwijt men de ex
perimentele schilder dat hij de
realiteit deformeert, dan vergeet
men dat steeds elke kunstenaar
dat deed: Hij is nooit fotograaf.
En verwijt men de realistische
schilder dat hij de realiteit niet
loslaat, dan vergeet men dat geen
enkel schilder dat ooit geheel
deed. Een ding is zeker; er is al
tijd het subject: cogito ergo sum.
Is er ook even zeker object? Laat
mij nog even Van Deyssel mogen
citeren, de wijze die vele dozijnen
definitieve uitspraken neer
schreef, maar die niemand meer
kent omdat niemand eigenlijk
meer leest én omdat Van
Deyssel te trots was om een
waarheid te herhalen. „Het hele,
en kostbare geheim om goede
kunst te maken, is, dat men het
hele kleine en eenvoudige gaat
schrijven, waarvan men zéker is
het te weten en zich niet laat ver
leiden om iets groots en buiten
gewoons op te schrijven. Indien
gij alleen wéét dat Uw inktkoker
daar staat en dat gij een genotrijk
perendrupsje op de tong hebt,
schrijf dan niet dat God U is ver
schenen. Ja, al meent gij nog
zo zeker te weten, dat God U is
verschenen, schrijf toch liever
van de inktkoker en het peren
drupsje. Want dan zult gij de
proef op de som eerst verkrijgen
Indien namelijk Hij U werkelijk
is verschenen, zullen de inktko
ker en het perendrupsje Godde
lijk worden onder Uw handen.
Er is niet: Werkelijkheid en
Verbeelding. Er is alleen Ver
beelding, en die is Werkelijkheid.
Iemand, die in een boom een en
gel ziet, heeft alleen in sterkere
mate een visioen dan iemand die
in een boom een boom ziet.
Alle zien is visioen.
Iemand, die een boom mooi als
een boom ziet, ziet echter meer
engelachtigs in de boom dan
iemand die een boom lelijk als een
engel ziet.
En iemand die waarachtig een
boom ziet maar beweert dat hij
een engel ziet, is óf krankzinnig
of althans zo gebrekkig dat hij
zich geen rekenschap weet te ge
ven van wat hij ziet of niet ziet.
Misschien is echter het aller
mooiste om in een boom een boom
te zien, maar zóals een engel een
boom ziet.
Ziehier een meditatie waartoe
schilders expositie's aanleiding
kunnen geven; een meditatie over
subject en object, die in wezen
een meditatie is over zien en zijn,
dat wil dus zeggen: over het le
ven zelf.
En echter Breitner zei dat hij
niet had gemediteerd, maar geke
ken, én natuurlijk geschil
derd. Want, naar Dürer's woord.
„Ein Mohler muss mohlen"
„Ein Mahler muss mahlen"
Wel, dat zij die thans hier ex
poseren geschilderd hebben en
met plezier!, daaraan twijfelt wel
niemand! En met dié vreugde aan
het werk, waar van Ida Gerhardt
getuigt in haar gedicht: Inzet:
De vroege dag is zonder
breuk of smet.
Gij hebt Uw beitel en burijn
gewet,
maar toeft ter werkbank, bij de
Noorderruit:
het lage land strekt zich zo
eindloos uit
Levend van vlam, met sterke
wrongen kleur,
het nieuw stuk hout, nog bitter
wild van geur.
Een flits. Was dit een vogel
langs het raam?
Uw oog licht op, gij vat de
arbeid aan.
Met deze woorden opende
Zaterdag j.l. de letterkundige en
bestuurslid v.h. KCB de heer W.
L. M. E. van Leeuwen de ten
toonstelling, die momenteel nog
in de Kunstzaal der Rustende Ja
ger te Bergen wordt gehouden.
Ondanks de verschillende we
relden waarin de exposerenden
zich bewegen, zoals: Realisme,
Expressionisme en Impressionis
me, verdraagt het werk zich ten
opzichte van elkaar bijzonder
goed, omdat het zo perfect is op
gehangen. Bij het bekijken van
het ene werk, wordt men niet ge
stoord, door de afwijkingen in
opvatting van het andere.
De kunstenaar Cees Boender-
maker is vertegenwoordigd met
een 12-tal doeken in streng rea
listische stijl, waain hij toch zijn
eigen ik accentueerde. Zijn werk is
vol facetten van licht en schaduw,
vooral no. 5, het stilleven met jas
en hoed en no. 3 met antieke lamp
zijn prachtig van kleur en compo
sitie. Maar ook no. 11 Landschap
geeft schoon het zonovergoten
polderland weer.
C. J. van Meurs stelt werk in
olieverf, pentekeningen en zwart
wit en rood-krijt tekeningen ten
toon. Zijn schilderijen in expres
sionistische stijl zijn hel van kleur
vooral chromaat geel, vermillioen
rood ultramarijn en cobalt-blauw
voeren de boventoon. No. 17
Dubbelnaakt is imponerend. Zijn
pentekeningen no. 23 en 24. Faun
en spin zijn bijzonder goed en met
minutieus accuratesse gete
kend. Een nog jong veelbelovend
kunstenaar, die ijverig zoekt naar
een eigen stijl een persoonlijk ac
cent. Dit blijkt overdadig uit het
geëxposeerde. Bij de beide ande
re exposanten is dit sterk aan
wezig.
Zijn tekeningen in de map ver
dienen grote aandacht, hierbij is
zijn beste werk van deze expositie.
Rein Snapper heeft het kleine
zaaltje tot zijn beschikking, zijn
werk is enerverend. Deze impres
sionist en grafische kunstenaar
brengt aquarellen zwart wit en
rood krijt tekeningen en gra-
phiek. Bij zijn aquarellen no. 1
Noordermarkt en no. 4 Amstel-
veld heeft hij treffend de juiste
sfeer en schoonheid van Amster
dam weergegeven. Ook de pane
len no. 8 en 9. Herten en Dans en
daarbij onder glas het graphisch
werk zijn een nauwkeurig bekij
ken overwaard.
Voor de openingsrede door de
heer van Leeuwen, heette de heer
J. H. Roggeveen door afwezig
heid van de voorzitter de talrijke
aanwezigen hartelijk welkom, in
het bijzonder het erelid: Mevr.
M. Boendermaker-Schoenmaker,
die trouw bij elke expositie
opening aanwezig is.
Deze tentoonstelling blijft ge
opend tot en met 6 Augustus, da
gelijks van 10.3012.30, 2.30
5.30, en van 8 tot 10 uur.
C.P.
RESTAURATIE RUÏNEKERK
10.000.— en 50.000 als
renteloze voorschotten.
Deze twee bedragen zijn toege
zegd. Het kerkbestuur en de res
tauratiecommissie zijn er in bui
tengewone mate door verrast en
verheugd.
Er begint nu tekening te ko
men in de mogelijkheid van uit
voering van het reeds goedge
keurde plan.
Bij het bezoek aan ingezetenen
van Bergen blijkt zo goed als
steeds een zeer welwillende
geest. Enkelen tekenden de daar
voor bestemde biljetten, ingevuld
met de bedragen, die zij menen te
kunnen geven. De meesten echter
„moeten er onder elkaar nog eens
over spreken."
Nu er zulke grote bedragen
zijn toegezegd, klemt te meer de
plicht, dat nog deze herfst met
het werk wordt begonnen.
Daarvoor is echter nodig, dat er
op zeer korte termijn giften bin
nenkomen, in grote aantallen.
Kan of wil men nog niet direct
geven, men kan het tijdstip zelf
bepalen, waarop men het zal doen
in dit jaar of in het volgende of
in ieder jaar een deel.
Er moet zekerheid komen, dat
het totale bedrag er komt en
daaraan ontbreekt nog bijna
50.000.—.
Heeft men het invulbiljet niet
een eenvoudig briefje met ver
melding van het bedrag, naam en
adres, is voldoende. Te zenden
aan de penningmeester der res
tauratiecommissie, de heer W.
Kerkmeer v. Reenenpark 30. Ber
gen (N.H.) Of een bedrag per
giro aan de Amsterdamse Bank
te Bergen, gironummer 365415
met vermelding: Voor de restau
ratie der ruïnekerk.
De restauratiecommissie ver
wacht deze week veel giften en
toezeggingen hiervan.
Het werk moet nu worden aan
gepakt. Ieders hulp is nodig.
't Ligt nu dus vooral aan de
Bergenaren zelf, of met de restau
ratie deze herfst kan worden be
gonnen.
J.B.
Uw KAPSEL
GOED VERZORGD
Tel. 2104
Kapsalon U R S E M I I
RUïNE STUNTS
Eerst de hap, dan de stap
De leden van de restauratie-
commissie zitten vol met plannen
en ideeën ten einde te restauratie-
kas te stijven. Dat tijdens de ver
lichtingsavond in de Ruïne olie
bollen verkocht zullen worden,
evenals verleden jaar het geval
was, is reeds bekend geraakt.
Minder bekend mag het heten,
dat het recept volgens welke deze
bollen gebakken zullen worden,
een verbetering heeft ondergaan,
die aan de smaak en de kwaliteit
ten goede komt.
Op de verlichtingsavond, wan
neer om 7 uur de eersten dezer
gebakken producten verkrijgbaar
zijn, zal het devies luiden:
Proeft Bergense bollen
Bergense bollen met koffie
zijn een verrassing!
Pensions en Hotels, zet Uw
gasten Bergense bollen voor 1
Daarnaast komt er een tom
bola, die een originele wijze van
prijs toekennen heeft. Men koopt
voor een kwartje een envelopje,
waarin zich een gedichtje bevindt,
dat het voorwerp van de prijs
noemt, waarop men recht heeft.
De kansen zijn hierbij één op vijf.
De hoofdprijs bestaat uit een week
pension in Bergenverder zijn er
taarten, kazen, dozen bonbons,
koeken, worsten, vruchtenrollen
-schijven, repen en staven choco
lade en meer dergelijke lekker
nijen als prijzen.
Verschillende jongedames zul
len zich in het dorp bewegen en
de envelopjes te koop aanbieden.
De prijzen worden per honderd
envelopjes verdeeld, zodat iedere
serie van honderd gelijke kansen
biedt belangrijke prijzen te winnen.
Ook de tombola vangt aan om
7 uur en heeft een stand in de
Ruïne.
Geen weer voor zee
TOCH zwemmen
in de
Een verdienstelijk ambtenaar
gaat heen
Op Zondag 1 Augustus 1954
herdenkt onze dorpsgenoot, de
heer R. Bos de dag waarop hij
veertig jaren geleden werd be
noemd tot ambtenaar bij de
Directe Belastingen, Invoerrechten
en Accijnzen.
Aanvankelijk te werk gesteld te
Nijmegen bij de douane-stations
dienst, zag hij zich, na zich in
de geheimen van het grensverkeer
te hebben ingewerkt, geplaatst te
Eibergen, later te Neede om de
opgedane kennis practisch toe te
passen, om daarna geroepen te
worden bij de dienst te A'dam,
waar hij 1 '/2 jaar verbleef. Toen
kwam op 1 Februari 1921 zijn
benoeming te Bergen, waar hij
in 't huwelijk trad en sindsdien
is gebleven. Behoorde aanvankelijk
ook Schoorl tot het terrein zijner
werkzaamheden, de toename van
Bergens bevolking maakte het
noodzakelijk dat hij zijn gehele
werkkracht aan Bergen moest be
steden. Want naast de arbeid
voor de grond-, de personele en
de inkomstenbelasting de accijnzen
en het toezicht op de zeelinie is
daar nog bijgekomen het werk
voor de loon en omzetbelasting,
wat vrij veel administratieve
arbeid medebrengt.
De heer Bos heeft, door de
wijze waarop hij zijn arbeid ver
richt, het vertrouwen en de achting
van zijn superieuren verworven,
benevens die van zijn collega's
en van zijn medeburgers. En dit
laatste is voor een belasting
ambtenaar iets dat boekdelen
spreekt. Node ziet men hem uit
het ambtelijk leven verdwijnen
waaruit hij zich met de voor hem
hoogst bereikbare rang van assis
tent en dienstleider bij 's Rijks
belastingen, na het volbrengen van
zijn veertigjarige arbeid met pen
sioen gaat terugtrekken. Moge
hem en zijn echtgenote nog talrijke
jaren van gezondheid ten deel
vallen, opdat zij beiden van hun
verworven rust naar behoren
kunnen genieten.
GOUD
ZONDAGSDIENST
ARTSEN
BERGEN
MeeMlad
DE DUINSTREEK
Redactie en Adm.: C. Oldenburg,
Laan weg 35, Schoorl, Giro M7071
Telefoon K 2209-268
Agentschap te Bergen: De Haan's
Boekhandel, Stationsstr., Tel. 2452
Agentschap voor Egmond aan Zee:
P. Jonker, Voorstraat 125
Abonnementsprijs: f 4.70 per jaar
f 1.20 per kwartaal
Advertentieprijs: 10 ct. per m.m.
met een minimum van f 1.20
Vraag en Aanbod 12 ct. per m.m.
Woning- en Vacantieruil 14 ct. m.m.
Familie-advertenties 15 ct. per m.m.
RED. EN UITGEVER „DE DUINSTREEK
Jlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllu
Till/IlllllllllllllllllllllllllllllIllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllilllllllllllllllllllllllIF
WATERPROOF
Canadaplein 1 - Alkmaar - Tel. 3500
30 Juli
Dokter POOT, Telefoon 2423
SCHOORL-KOEDIJK
30 Juli
F. H. RISSELADA, Tal. K 2209-360