DE DUINSTREEK
Albert Heijn
VALDA
5CHD0RL
L 15
houdtMrOpt DV PASTOOR
\\DE RUSTENDEJAGER.
99
99
Tweede Blad
Vrijdag 22 October 1954
VOORDRACHT VAN
Dr. F. WILMAR IN DE
BERGENSE VRIJE SCHOOL
Op Zaterdagavond 9 October
hield Dr. F. Wilmar, kinderarts
te Zeist, in het gebouw van de
Bergense Vrije School een voor
dracht voor ouders van leerlingen
van de school en andere belang
stellenden over het onderwerp
„Vrije School-paedagogie een eis
van deze tijd." In het volgende
is getracht 't door hem gesprokene
zo beknopt mogelijk samen te
vatten.
De stichter van de Vrije School-
paedagogie, Rudolf Steiner, is al
enige jaren vóórdat in 1914 de
eerste wereldoorlog uitbrak met
de uiteenzetting van de beginselen
daarvan begonnen door de publi
catie van zijn geschrift „Die Er-
ziehung des Kindes vom Gesichts-
punkte der Geisteswissenschaft
Naar zijn bedoeling is deze peda
gogie er niet een die door hem
voor eens en voor altijd was vast
gesteld maar een die met de tijd
meegroeit. De mogelijkheid daartoe
heeft zij doordat zij niet uitgaat
van een onveranderlijk beeld van
de mens maar zich bewust is van
de ontwikkeling die het menselijk
wezen in de loop van de opeen
volgende geschiedenis-perioden
doormaakt.
De twintigste eeuw wordt terecht
dikwijls de eeuw van het kind
genoemd. Dat het kind van onze
tijd zich zo sterk onderscheidt van
de kinderen van vroegere tijden
is een gevolg van de ontwikkeling
van de mensheid sinds het begin
van de vijftiende eeuw. Door de
opkomst en groei van de natuur
wetenschappen en van de techniek,
door ontdekkingsreizen in onbe
kende gebieden en door de steeds
voortgaande ontwikkeling van
handel en verkeer heeft de mens
sindsdien de aarde steeds beter
leren kennen. In de twintigste
eeuw is de mensheid zich van
haar onderlinge samenhang en
eenheid bewust geworden. De
grenzen tussen de maatschappelijke
klassen, die tussen de naties en
1z
1
die tussen de rassen zijn voor de
tegenwoordige mens dan ook van
veel minder betekenis geworden
dan voor de mensen uit vroegere
tijden. Tot in de negentiende eeuw
was het normaal dat de opvoeding
van het kind beaaald werd door
het ras, de natie en de maat
schappelijke klasse waarin het was
geboren en dat zijn beroep werd
bepaald door de erfelijk aange
boren eigenschappen die het bezat.
Van kindsaf werd de mens er
daardoor toe gebracht de wereld
uit een bijzonder en niet uit een
algemeen menselijk gezichtspunt
te beschouwen. Het kind van onze
tijd daarentegen wil niet meer
opgevoed worden tot lid van een
ras, een natie en een maatschap
pelijke klasse, of tot beoefenaar
van een bepaald beroep, maar tot
een mens met een zo algemeen
mogelijk menselijke ontwikkeling.
Het kleine kind is niet zoiets
als een volwassen mens in het
klein maar een afzonderlijk wezen
met een eigen wetmatigheid. Even
zo het kind van de lagere school
leeftijd en ook het kind na het
veertiende jaar.
De eerste ontwikkelingsfase van
het kind, die van de tijd vóór
het wisselen van de tanden om
streeks het zevende jaar, is de
periode van de nabootsing. In
deze tijd is het kind zeer gevoelig
voor alles wat in zijn omgeving
leeft en ontwikkelt het zich door
de volwassenen in zijn omgeving
na te doen. Ook dit is een punt
waarin de mens zich sterk van
het dier onderscheidt. Het jong
van een diersoort gaat uit zichzelf
lopen of zich op een andere wijze
voortbewegen en voedsel zoeken,
ook zonder dat het exemplaren
van zijn soort dat heeft zien doen.
Zo komt ook een pas geboren
kind ertoe te slapen of te drinken,
al heeft het dat niet van anderen
waargenomen. Waar alles wat
typisch menselijk is, zoals het zich
oprichten, het rechtop lopen en
het spreken, daartoe kan het alleen
komen door het voorbeeld van
de volwassenen om hem heen.
Omstreeks het zevende jaar,
als het kind zijn tanden wisselt
en naar school gaat, begint de
tweede ontwikkelingsperiode. In
de plaats van de nabootsing van
de volwassenen uit zijn omgeving
komt nu de navolging van die
genen die het als autoriteit heeft
leren kennen, op school dus de
onderwijzer of onderwijzeres. Het
kind van deze leeftijd is nog niet
in staat tot het vormen van een
abstract oordeel, dat komt pas als
met de puberteitsleeftijd het in-
intellectuele denken ontwaakt.
Zolang het kind zich niet naar
het eigen oordeel kan richten,
volgt het in vertrouwen de auto
riteit van de volwassene, die het
als zodanig ervaart. Voor het kind
in deze periode van zijn ontwik
keling is het dan ook niet goed
wanneer het telkens van onder
wijzer moet veranderen, daardoor
wordt het te vroeg tot oordelen
gebracht en verliest het de vaste
grond onder de voeten.
Op Vrije Scholen gaat de leer
kracht in de ontwikkelingsgang
van de kinderen door de verschil
lende klassen dan ook gedurende
een groot aantal jaren, meestal
tot het begin van de puberteits
leeftijd, met hen mee. De leer
kracht, die zich zijn verantwoor
delijkheid bewust is, zal steeds
trachten met de kinderen mee te
groeien.
Op deze leeftijd komt het er
vooral op aan dat het kind de
wereld leert kennen door zijn ge
voel voor de schoonheid daarvan.
Dit wordt nooit bereikt door alle
kinderen op starre wijze hetzelfde
te laten doen. Een zich richten
van de leerkracht naar de indi
vidualiteit van de verschillende
kinderen in zijn klas is daartoe
nodig. Voor deze periode behoort
het rhythmische de grondslag te
zijn van de paedagogie. Daarmee
staat in verband dat de verschil
lende leervakken in rhythmische
afwisseling periodiek worden on
derwezen.
Omstreeks het negende of tiende
jaar wordt het kind minder be
reid om de autoriteit van de on
derwijzer als vanzelfsprekend aan
te nemen; het begint critiek uit
te oefenen. Voor het kind van
deze leeftijd moet de leerkracht
trachten voor zijn eigen autoriteit
langzamerhand in de plaats te
doen komen die van de grote
figuren van de mensheid en nog
later die van de goddelijke. Dit
is dan ook de leeftijd dat begon
nen moet worden met behandeling
van de geschiedenis.
De derde ontwikkelingsperiode
van het kind is die van de puber
teit, de tijd waarin het intellec
tuele denken ontwaakt, waardoor
de mens op zichzelf komt te staan.
Het kind begint zich onbegrepen
en eenzaam te voelen. Om ertoe
in staat te zijn deze overgang zo
goed mogelijk door te maken moet
het in de onmiddellijk voorafgaande
periode van de prae-puberteit, de
leeftijd van twaalf tot veertien
jaar, een groot beeld in zich heb
ben opgenomen van de aarde en
van de gehele mensheid van waar
uit ook het eigen land en volk
kunnen worden begrepen. Vanuit
dit grootse beeld van aarde en
mensheid, dat steeds duidelijker
in hem zal worden, zal de mens
later ook zichzelf en zijn eigen
bestaan steeds beter kunnen ver
staan.
Bij de ontwikkeling van het
kind komt ook aan de arts een
belangrijke taak toe. De schoolarts
moet helpen die ontwikkeling te
reguleren, hetgeen hij natuurlijk
alleen op de juiste wijze kan doen
als hij zich laat leiden door eer
bied voor de individualiteit van
het kind. Het vraagstuk van de
erfelijkheid en dat van het millieu
zijn voor onze tijd van groot be
lang. De kinderziekten zijn mijl
palen in de strijd van de geeste
lijke individualiteit van het kind
met datgene wat deze bij de aan
vang van zijn aards bestaan als
erfelijk aangeboren lichamelijkheid
van de ouders heeft meegekregen.
In de Vrije School-paedagogie
wordt er naar gestreefd het kind
er in te helpen zijn individualiteit
zo te versterken dat deze die strijd
op de juiste wijze kan doormaken.
Na afloop van de voordracht
werden door verscheidene aan
wezigen vragen gesteld, waarop
door de spreker en ook door
enige van de leerkrachten van de
school werd geantwoord.
RESTAURATIE RUïNEKERK
TE BERGEN
De Penningmeester van de
Restauratie-commissie wist in de
maanden Augustus en September
wel wat hij te doen had. Op lange
lijsten noteerde hij de namen van
de vele inwoners van Bergen, die
een bijdrage gaven voor het herstel
van de oude kerk.
Het totale bedrag, dat daarvoor
thans beschikbaar is, behalve wat
reeds door de overheidsinstanties
is toegezegd, heeft de 105000 gul
den al bijna bereikt. Nog dagelijks
komen er giften binnen. Die komen
voornamelijk van hen, die „er nog
eens over moesten denken of er
met de huisgenoten over spreken".
De vraag, of ze iets zouden geven,
was allang bevestigend beant
woord.
Klein is het aantal Bergenaren,
die het niets kan schelen, of de
Ruïne hersteld zal worden, of tot
een puinhoop ineen zal storten.
Wie er zo over denken behoren
tot de uitzonderingen. Zij zullen,
wanneer de restauratie voltooid
is en zij met hun gasten van het
centrum van het mooie dorp ge
nieten, bij zichzelf de wroeging
gevoelen, dat er iets moois tot
stand is gebracht, zonder dat zij
er iets voor deden. Terwijl zij er
wel voor in de gelegenheid waren
gesteld en toch wel wat konden
missen. Maar 't zijn er maar wei
nigen, die hiertoe behoren.
Treffend is de belangstelling,
die men heeft voor het behoud
van wat zo vaak genoemd is „het
hart van het dorp Bergen". Dit
blijkt b.v. uit een gift van f 100
van een paar oude mensen, van
wie zeker niet zo n bedrag ver
wacht mocht worden. „Wij zijn
voor zoveel tientallen van jaren
in die kerk getrouwd. Die mag
niet in verval komen!"
Verder uit het spontane aan
bod van de Bergense- en Alk-
maarse Mannenkoren, om ten bate
van de restauratie een concert te
geven. Alle onkosten van de raam
biljetten, de programma's, extra
repetities enz. werden door hen
betaald.
De zeer gewaardeerde mede
werking van Mevr. van Ulsen-
Spoorenberg en het Klein Vrou
wenkoor o.l.v. Mevr. Morée ge
schiedde eveneens belangeloos. De
zaal van de Rus was gratis voor
het goede doel beschikbaar gesteld.
Gratis kreeg men de beschikking
over de mooie vleugelpiano enz.
Zo kon er door dit initiatief weer
meer dan f 300 aan de penning
meester ter hand worden gesteld.
Nu komt er op 2 en 3 Nov.
a.s. in de school aan het Spaanse
Pad de jaarlijkse bazaar van de
Vrouwenvereniging van de Her
vormde Kerk. Deze bazaar be
looft iets bijzonders te worden.
Ook de heren, die bijzonder wel
kom zijn, zullen zeker aangename
uurtjes daar bezig gehouden kunnen
worden. Laten ze ervan profiteren,
mede om het goede doel, want
het gaat al weer voor de restauratie.
Op 3 Nov. zal op deze bazaar
de verloting van de schilderijen
enz. plaats hebben. Van de slechts
1000 loten, die hiervoor verkocht
konden worden, zijn er nog wat
over. Wie koopt nu die laatsten?
De Restauratie-commissie levert
ze U gaarne.
Enkele dames uit Indonesië zullen
wat extra's presteren. Zij zullen
originele rijstschotels bereiden.
Deze zullen uit de beste grond
stoffen worden bereid en tegen
gematigde prijzen genuttigd kunnen
worden dicht bij de bazaar en wel
in Pension Klimkerk, Wilhelmina-
laan 21. Daar zal men alweer
belangeloos trachten het de, naar
we hopen, vele gasten zo aange
naam mogelijk te maken.
J. BEKIUS
Mosselenbuurt 16, Bergen.
DE BEIAARDKUNSTENAAR
IN BERGEN
Donderdag 7 October om half
twaalf reed Mr. Romke de Waard,
al spelend op zijn beiaard, die
de lucht met muziek vervulde,
het plein van de Bosschool en
de Middelbare Meisjesschool op.
Gebruik makend van de gelegen
heid, dat de reizende beiaard op
8 October te Alkmaar de festi
viteiten zou helpen opluisteren,
had het schoolbestuur de beiaar
dier uitgenodigd, de leerlingen van
bovengenoemde scholen met de
nog altijd te weinig belangstelling
genietende beiaardkunst in
contact te brengen. Dit in contact
brengen is aan Mr. de Waard
uitstekend toevertrouwd. Na een
korte, duidelijke uiteenzetting over
het aantal klokken, omvang der
toonschaal, toetsenbord, pedaal-
gebruik, en het door tremdo aan
houden van tonen, volgde een
klein stukje geschiedenis van het
klokkengieten. De gebroeders
Hamony, Westfalers van origine,
uit onze Gouden Eeuw, waren de
eerste klokkengieters in Nederland.
In onze tijd oefenen drie firma's
dit beroep in ons land uit en zijn
zij tot ver over onze grenzen, ja
zelfs in de Ver. Staten, beroemd.
Deze zijn: de Fa. Eysbouts te
Asten, Petit Fritzen te Aarle
Rixtelen Van Bergen, Heiligerlee.
De leerlingen hadden 88 ver
zoeknummers ingediend, w.o. naast
enkele klassieken, een 70-tal po
pulaire Amerikaanse songs. De
beiaardier liet zijn beiaard zingen
en speelde het Largo van Handel,
fragmenten uit de 7e Symphonie
van Beethoven, Schubert's Un-
vollendete en het Slavenkoor van
Verdi. Daarna volgde, terwille
van de lagere schoolkinderen die
zich om het klokkenspel ver
drongen In een blauwgeruite kiel
en Het liedje van de Bergenaar,
twee moderne Amerikaanse stuk
ken in zeer snel tempo; het
Wolgalied en het Nonnenkoor
besloten het eerste deel van het
programma. Toen was het: Vrij
willigers voordoch het waren
er niet velen, die de stoute
schoenen aantrokken om voor
het eerst van hun leven 'n carrillon
te bespelen. Deze vrijwilligers
werden in hun spel afgewisseld
door hun leermeester, die nu de
moderne jeugd vergastte op hun
zo geliefde songs: Heart of my
heart, On the riverside, Oh, my
baby, Seven lonely days e.a. De
muzikale demonstratie eindigde
met het slotkoor der 9e Symphonie
van Beethoven, De kleine nacht
muziek en de Turkse mars van
Mozart.
De heer Vrijburg, Voorzitter
van het schoolbestuur, dankte
namens leerkrachten en leerlingen,
voor het genotene, en bood Mr.
de Waard als aandenken een
foto van de school aan, benevens
een enveloppe met inhoud, welke
laatste door de heer De Waard
onder daverend applaus, bestemd
werd voor het carillon-fonds van
de Grote Kerk te Alkmaar.
Hoog op de in Bergen reeds
zo bekende oranje-gele wagen
reed het carillon, franse chansons
uitbeierend, naar Alkmaar terug.
DE RAMP MET DE
.WILLEM BONTEKOE'
Men verzoekt ons het volgende
op te nemen
Er wordt met grote inspanning
gewerkt om de ramp met het
KLM-vliegtuig „Willem Bonte
koe", die op Maandag 23 Aug. jl.
ter hoogte van Egmond, op een
afstand van ca 15 km uit de kust
verongelukte, tot klaarheid te
brengen. Bij het onderzoek is ge
bleken, dat de „Bontekoe" hoogst
waarschijnlijk in de omgeving van
Egmond (en mogelijk nog elders)
boven land is geweest. Een aantal
getuigen, die menen het vliegtuig
tussen 12 en 1 uur te hebben ge
zien, werd gehoord, maar ook is
gebleken dat sommige ooggetuigen
ervoor schromen hun waarneming
aan de bevoegde instantie mede te
delen. Daarom wordt nogmaals
een beroep gedaan op diegenen, die
menen het vliegtuig te hebben zien
vliegen, hiervan mededeling te
doen aan het Bureau Vooronder
zoek Ongevallen van de Rijks
luchtvaartdienst te Schiphol.
En een
kwaliteit..gewoonweg
meesterlijk l
Prijzen zo laag,
daar raak je niet over
uitgepraat
Zaanse beschuit
Taai-taai
Speculaas brokken
Dadels
Pudding
Macaroni elleboog
Vermicelli
Fijne snijworst
19
17
19
voor kwaliteit
maakt U het leven goedkoper!
ARTSEN EN PREDIKANTEN
bewogen zich op hoog niveau I!
Dinsdag 7 October had op „De
Haaf" 'n ontmoeting plaats tussen
artsen en predikanten in Noord-
Holland, waarbij de heer W.
Mulder, geneesheer-psychiater te
Amsterdam, een kort overzicht
gaf over de opvatting van het
ziek zijn. Waar in oude tijden
ziekte gezien werd als een straf
van God, had de genezing het
karakter van verlossing. De veel
later opgekomen natuurweten
schappelijke instelling legt de
nadruk op de lichamelijke oorzaken
der ziekten. Men gaat nu ziekten
behandelen en geen zieken. De
moderne geneeskunde zoekt echter
steeds meer achter de ziekte de
in nood verkerende mens. In de
ziekte openbaart zich zijn levens
worsteling, daardoor blijft het
contact geneesheer-patiënt niet
uitsluitend op zakelijk, doch komt
op persoonlijk niveau te staan.
BIJ KEELPIJN
PASTI LLES
OE°ZACHTE VALDAMILD
In de hierop volgende discussie,
welke op hoog peil stond, bleek,
dat juist op het persoonlijke niveau
arts en predikant samen kunnen
werken tot heil van de patiënt.
Wel is hun werkwijze verschillend.
Waar de arts nooit het gesprek
met de patiënt verbreekt, deze
steeds opwekt zelf een oplossing
te vinden, zal de predikant, wiens
werk in zijn gemeente tweeledig
te zien is: als verkondiger van
Gods Woord èn als herder, in
deze laatste functie zijn verdoold
schaap niet loslaten, doch als ver
kondiger bij tijden aanvaarding
van het verkondigde eisen als
voorwaarde tot verder gesprek.
[Deze tegenstelling in houding
tegenover de patiënt ligt eigenlijk
al besloten in de tegenstelling:
wetenschap - godsdienst. De weten
schap gaat van niets uit en onder
zoekt met oneindig geduld, alle
mogelijkheden, zonder oordeel
over goed of kwaad. De gods
dienst gaat uit van een voor haar
onaantastbare praemisse, waar
heen al haar wegen leiden. Wat
daar niet heenleidt, is voor haar
onaanvaardbaar en wordt uitge
bannen, daardoor kent zij wèl
goed en kwaad. (Red.)]
Uit deze discussie kwam naar
voren dat zowel arts als predikant
zijn in nood verkerend medemens
slechts tot daar kan brengen,
waar hij zelf is.
EEN LEERRIJKE AVOND
Donderdagavond werd in het
Dorpshuis een voorlichtingsavond
gehouden, waar een tweetal dames
van de Stichting Huishoudelijke
Voorlichting ten Plattelande het
woord voerden. Allereerst sprak
Mej. Loman over het onderwerp
„Kleur en lijn in Kleding", dat
met talrijk illustratie-materiaal
toegelicht, liet aanschouwen dat
de figuur-gezet of slank van be
slissende aard is bij keuze van
model en vorm hoe kleur en lijn,
richting van lijnen en patroon der
gebezigde stoffen van diverse uit
werking kunnen zijn bij verschil
lende figuren.
Daarna sprak mej. De Lange
over „Gezonde voeding", wat zij
eveneens met illustratiemateriaal
illustreerde, waarbij elk der toe
hoorders een folder ten geschenke
kreeg, om thuis gekomen het ge
hoorde nog eens te kunnen op
frissen. Beide dames, uitstekende
spreeksters, boeiden hun gehoor
van 't begin tot het einde Ook de
films „Van tuin naar tafel", die de
groenten liet zien op haar ver
schillende stadia, voordat zij als
spijzen op tafel komen, en de film
„Een ideale keukendie aan
schouwelijk maakte hoe een ouder
wetse keuken gemoderniseerd
wordt, boeiden de aanwezigen, die
geleidelijk aan, de zaal geheel
hadden gevuld.
IEDERE DINSDAGAVOND
VAN 7 TOT 8 UUR
SPREEKUURvoorBRILCONTRÖLE
WAARb'J U DE COMPLETE COLLECTIE
BRILMONTUREN WORDT GETOOND
Wijsheid van de week.
'k Hou van een goeie stunt;
Zij is gelijk een schrijfwerktuig
Met scherp geslepen punt.
Jumper,
blouses
met Harmisol
pasvorm blijft
soepel
stoot water af
regenbui
niet nat
zo op bezoek
plezierig 1
vraag drogist
'o
1 O G)
o
5 CO
Als vrouw zou je dat enthousiaste span het liefst op hun woord geloven. Maar als
„inkoopster voor een gezin" vertrouwt U toch altijd nog het meest op Uw eigen
ogen. Goed - geef die dan maar eens de kost bij Neerlands voordeligste kruidenier.
En zie, dat Albert Heijn inderdaad de beste kwaliteit voor de laagste prijzen heeft.
grote rol 14 stuks
zonder pit
7 smaken
stukjes, grof
per rol
6 stuks
250 gram
per pak
per pakje
2 50 gram
250 gram
100 gram
Is dl AH KOFFIE wat
de pot schenkt!
's Morgens, 's middags, 's avonds:
't is AH koffie die de voorkeur heeft.
De geungste, de krachtigste èn
bovendien de goedkoopste1
Boffe koffie - de lekkerste koffie.'