ff
99
BERGEN en BURGEMEESTERS
Ned. Ver. van Huisvrouwen
LHermogènf
VROUWENBOND N.V.V.
GERRITSEN
Echtpaar door kolendamp
bedwelmd
Het Dorpshuis
Winnrprfr
VRIJDAG 28 OCT. 1955
32c JAARGANG No. 42
Verschijnt te Bergen, Bergen aan Zee, Schoorl, Schoorldam, Groet, Camperduin, Egmond aan Zee, Egmond-Binnen en Egmond a. d. Hoef
De bevolking van het mooie
Bergen vormt een wonderlijk
mengelmoes. Men vindt er emi
nente beroepskunstenaars, eerste
klas vakmensen, die tot ver over
de landsgrenzen beroemd zijn; be
kwame dilettanten, die echter
buiten de kunst om hun brood
verdienen en lieden die zich zelf
capabel achten. Bergen puilt let
terlijk uit van talenten en quasie-
talenten op elk gebied. In Bergen
is alles mogelijk, alles bestaanbaar
wat elders geen schijn van kans
heeft. In de raadsvergadering d.d.
29 Nov. 1954 werd het besluit
genomen verder af te zien van ac
tie tot behoud van de railverbin
ding. In de comité-vergadering
van 25 Mei 1955 sprak de raad
zich MET ALGEMENE STEM
MEN uit voor het kopen van de
trambaan Oostdorp tot Breelaan
en het maken van een dorpsplein
met parkeerterrein voor de somma
van één gulden, op voorwaarde
dat de tram AlkmaarBergen
aan Zee definitief zou worden ge
staakt. In openbare vergadering
werd daartoe besloten MET AL
GEMENE STEMMEN.
In de comité-vergadering van
de raad d.d. 4 Aug. 1955 werd
met 6 tegen 4 stemmen besloten
geen contact met het tramcomité
op te nemen. In een schrijven d.d.
6 Aug. 1955 deelden de N.S. mede
KLOKKEN
dat zij de voorwaarde tot de
finitieve staking der railverbinding
wensten te gieten in de vorm van
een erfdienstbaarheid. In de
raadsvergadering van 25 Aug.
1955 werd besloten met 7 tegen 4
stemmen deze overdrachtsacte te
aanvaarden. In deze vergadering
waren afwezig de heer Ranzijn
wegens ziekte, en de heer Van
Rees Vellinga wegens vacantie.
(Zo dezen aanwezig waren ge
weest, was het waarschijnlijk 8
tegen 5 geworden).
Bén van de tegenstemmers, de
heer M. de Beurs, gaf te kennen
zich bij adres aan Gedeputeerde
Staten te zullen verzetten tegen
de aanleg van de weg over de
trambaan (OostdorpBreelaan)
voor de procedure tot herziening
van het uitbreidingsplan, en dat
waar hij in de comité-vergadering
van 25 Mei 1955 en de daaraan
volgende openbare vergadering
VOOR'dit plan stemde. Hij gaf
aan zijn voornemen gevolg, zodat
het nu nog maanden duurt voor
men aan de werkzaamheden van
dit stuk weg met het dorpsplein
kan beginnen, hoewel de raad 25
Mei 1955 hier reeds MET AL
GEMENE STEMMEN toe be
sloot.
De acte van overdracht werd
gepasseerd op 29 Aug. 1955. Nau
welijks echter was de inkt der on
dertekening dezer acte opge
droogd of de heer Van Rees Vel
linga kwam in de raadsvergade
ring van 29 Sept. 1955 met het
voorstel de N.S. te verzoeken het
opbreken van de rails nog uit te
stellen, om zodoende het tramco
mité nog een kans te geven. Over
dit voorstel staakten de stemmen.
Het werd 6 tegen 6, waarbij wet
houder Den Das voor hij zijn stem
uitbracht ten gunste van het voor
stel, de voor velen raadselachtige
woorden uitsprak: „Het is toch
verloren."
Inderdaad was het verloren,
want volgens art. 58, 2e lid, der
Gemeentewet wordt een voorstel
geacht verworpen te zijn als in
een voltallige vergadering de
stemmen staken, en door het over
lijden van de heer Ranzijn was
de raadsvergadering met twaalf
leden voltallig.
30 Sept. 1955 verzonden de
raadsleden: mw. Broekman en de
heren Van Rees Vellinga, Hemel
rijk, De Beurs en De Graan een
telegram aan Gedeputeerde Sta
ten met het verzoek, volgens hen
overeenkomstig de suggestie van
de Directeur-Generaal van het
Verkeer ,hun tussenkomst te ver
lenen, opdat afbraak van de
spoorbaan voorlopig stilgelegd
zou worden. Ter zitting van Ge
deputeerde Staten bleek echter,
dat de Directeur-Generaal van
het Verkeer allerminst gesugge
reerd had, dat Gedeputeerde Sta
ten in dit geval tussenbeide zou
den komen. Dit verzoek kan uit
sluitend uitgaan van het gemeen
tebestuur.
10 Oct. 1955 richtten de raads
leden: mw. Broekman en de heren
Van Rees Vellinga, Hemelrijk,
De Beurs en De Graan een schrij
ven aan Gereputeerde Staten,
waarin zij hun zienswijze van het
verkeers- en tramprobleem van
Bergen uiteenzetten.
11 Oct. 1955 richtten de raads
leden: de heren Bos, Ellis, Witte
brood, Broersma, Woldendorp
(toegelaten, doch nog niet be
ëdigd raadslid) in de volle over
tuiging dat zij dit mede kunnen
doen namens de raadsleden de
heren Borst en Sluis, die met va
cantie zijn, een schrijven aan Ge
deputeerde Staten, in verband
met het telegram van 30 Sept. van
mw. Broekman en de heren Van
Rees Vellinga, Hemelrijk, De
Beurs en De Graan, waarin zij
heel in het kort hun zienswijze
van het verkeersprobleem in Ber
gen uiteenzetten en er op wijzen,
dat de meerderheid van de raad
bezwaar heeft tegen elk nodeloos
uitstellen van wegenaanleg en
vaststelling van de herziening van
het uitbreidingsplan. Verder ver
zoeken zij Gedeputeerde Staten
de mind rheid van de raad er op
te wijzen, dat zij zich bij meer
derheidsbesluiten behoort neer te
leggen, daar anders geen besluit
vorming noch bestuur mogelijk is.
Onder dagtekening van 11 Oct.
1955 achten mw. Broekman en de
heren Van Rees Vellinga, Hemel
rijk, De Beurs en De Graan zich
geroepen een en ander onder aan
dacht van de commissaris der Ko
ningin in Noord-Holland te bren
gen. Volgens dit schrijven heeft
burgemeester dr. W. Huygens,
na aanvankelijk in de opheffing
der railverbinding te hebben be
rust, zich de laatste jaren steeds
een voorstander van handhaving
der railverbinding betoond. In de
loop van dit jaar is hij plotseling
wederom van mening veranderd.
(Dit stemt niet erg overeen met:
de beslissing van de raad geno
men naar aanleiding van de nota
d.d. 17 Aug. 1954 waarbij met al
gemene stemmen besloten werd
dat het streven tot behoud van
de railverbinding uitzichtloos was
en de eis van de raad aan B. en
W. in de raadsvergadering van
29 Nov. 1954 spoedig een nota
over het wegenvraagstuk te mo
gen ontvangen).
Begin Juli van dit jaar werd in
onderling overleg tussen B. en W.
en de raadsleden afgesproken dat
behandeling van het wegenplan
(en niet zoals schrijvers stellen
„het verkeersprobleem") tot na
half September zou worden uit
gesteld.
In September van dit jaar over
leed de heer Ranzijn, en in de
raadsvergadering gehouden te zij
ner nagedachtenis, wees de bur
gemeester op het grote belang
voor Bergen een kundig raads
man op agrarisch gebied in de
raad te tellen. Na afloop der ver
gadering kwam dit Bergens be
lang in de gang nog eens ter spra
ke en de blijkbaar weinig goed
gezinde raadsleden noemen dit in
hun brief: „adviseren niet de op
volgende candidaat van de lijst
tot raadslid te benoemen, doch
een andere lager geplaatste can
didaat." Namen zijn er echter in
dit gesprek niet genoemd!
Ook beklagen zij zich over de
vaak persoonlijke, kwetsende wij
ze, waarop de burgemeester als
voorzitter der raadsvergadering
de sprekers beantwoordt. Wij
maakten zulks niet mee, maar
mocht dit het geval zijn geweest
dan past hier het spreekwoord:
De pot verwijt de ketel dat hij
zwart ziet. Of de in deze brief ge
wraakte geheime spoedvergade
ring door de burgemeester is sa
mengeroepen, dan wel een verga
dering van de tegenpartij was bij
gewoond door de burgemeester
kunnen wij niet beoordelen. Het
recht van vergaderen is in Neder
land echter vrij.
De wijze van belichting der fei
ten zoals deze in de brief aan
de commissaris der Koningin in
Noord-Holland is geschied, past
niet in het objectieve beeld der
gang van zaken in Bergen, noch
kan zij dienen als een goede ba
sis voor samenwerking.
In Bergen is alles mogelijk, al
les bestaanbaar wat elders geen
schijn van kans heeft. Zo kent
Bergen diverse regeerders: een of
ficiële burgemeester; een offi
cieuze wijkburgemeester die in
T. en O, goed werk verricht én
lieden die zich zelf
De juiste verzorging
van Uw haar
Kapsalon U R S E M
Woensdagavond 19 Oct. hield
de Vrouwenbond van het N.V.V.
haar maandelijkse bijeenkomst in
het Dorpshuis. Besloten werd
Dinsdag 25 Oct. een bezoek te
brengen aan de melkfabriek te
Stompetoren en Dinsdag 8 Nov.
Bio-vacantieoord te Bergen aan
Zee te bezoeken. Verder zal er
gelegenheid zijn in Alkmaar mee
te knopen aan het jubileumkleed.
Hiervan wordt nog nader bericht
gegeven. Er werden twee filmpjes
vertoond: één van de landdag te
Vierhouten, waar in Juni 1955
ruim 2850 vrouwen bijeen kwa
men. Het was die dag stralend
weer, het parkeerterrein stond
vol autobussen uit alle delen des
lands. Op de speelweide vond de
eerste kennismaking plaats en
werden volksdansen gedaan en
werd de honger gestild. Toen
volgde de optocht langs de klok
opgericht ter nagedachtenis der
gevallen A.J.C.-ers. Een kijkje in
het openluchttheater toont dat er
vele makke schapen in konden,
ruim 2800 op 1400 plaatsen, maar
waar iedereen schik heeft, is het
gemakkelijk inschikkelijk te zijn
om zo gezamenlijk te genieten van
de opvoering en gezamenlijk zin
gen. Deze landdagen verstevigen
de onderlinge band. De andere
filmstrip „Theobroma" of goden
drank geheten, toonde de geschie
denis van de cacao. Alvarez Cor-
tez, tijdgenoot van Columbus voer
op last van de Spaanse koning
met een fluitschip de Oceaan over
en belandde in Mexico bij de Az
teken, een volk dat geen paarden
en vuurwapenen kende, doch dat
tot zijn ongeluk onmetelijk rijk
was. De Spanjaarden vermoord
den hun Keizer Montezuma bene
vens vele leden der bevolking, en
roofden de schatten. Hier leerden
zij ook de cacao, cacuate, kennen.
De cacaoboon werd er met een
soort knotsvormige stok fijn ge
broken en verder op een steen
blok verpoederd en met vanille en
suiker vermengd. In 1524 deed de
cacao haar intrede in Spanje, in
1640 in Amsterdam. De Neder
landse kapers die Spaanse sche
pen veroverden, gooiden aanvan
kelijk de zakken met cacaobonen
overboord. Dit waren in hun
ogen, maar een vreemd soort ha-
zekeutels! Later werd het gebruik
van deze bonen bekend en ont
stonden in Amsterdam de choco
ladehuisjes, waar men een kop
chocolade kon drinken. Deze
drank werd in een speciale kop
met deksel geserveerd. De cacao
poeder werd toentertijd n.l. nog
niet ontvet, waardoor deze zoge
naamde cacaoboter bij afkoeling
als een vetlaag op de chocolade
stolde. Tegenwoordig komt de
beste cacao van de Goudkust van
West-Afrika. De vruchten van
de cacaoboom groeien uit de stam.
Deze vruchten worden met een
groot mes opengeslagen en de bo
nen uit het zachte watten-achtige
binnenste gehaald. De bonen wor
den op bananenbladeren op ho
pen gelegd en met de bladeren
toegedekt, liggen zij een paar da
gen te broeien (fermenteren).
Daarna op droogtafels in de zon
gedroogd en in zakken gestopt.
Zo'n zak van 60 kg wordt dan
op het hoofd 25 a 30 km vervoerd
naar de inkoper bij de kust, die
de bonen op kleur (oranjeachtig)
keurt. Bij Acra, de kustplaats
waar de uitvoer plaats vindt, lig
gen de zeeschepen 5 km buiten
de kust en worden de zakken met
cacaobonen er per inlandse kano
heen gebracht. Eenmaal in een
Nederlandse fabriek aangeland,
worden zij aan de lopende band
gereinigd door er met de hand de
slechten uit te pikken en dan in
een draaiende brandtrommel ge
droogd. In de breek- en zifttrom-
mel vindt de scheiding van dop
pen en cacao plaats, terwijl ook
de houtachtige kiem verwijderd
wordt. Door uitpersing in de ca
caomolen wordt de cacao ontvet
en blijven harde ronde platen ca
cao over, die in een speciale ma
chine weer verpoederd worden.
Door een zifttrommel van heel
fijn gaas geblazen, wordt de cacao
poeder in zakjes opgevangen,
daarna in busjes gedaan, geban-
deroleerd en is zij klaar voor de
verkoop.
Natuurlijk kan er ook chocola
de van gemaakt worden. In de
menger wordt het poeder op
smaak gemengd en vloeibaar ge
maakt. Daarna door vijf rollen
flink gekneed, door weer een an
dere machine nogmaals stevig ge
perst om zo in de repenmachine
te belanden. Van hier gaat het
door de koelmachine naar de ver
pakkingsmachine en klaar zijn de
repen voor de verkoop!
Dinsdag 18 Oct. hield mevrouw
PolakKiek voor de afdeling
Bergen van de Ned. Ver. van
Huisvrouwen een lezing over het
voeren van de huishouding en
het besteden van het gezinsinko
men. Het huisvrouw zijn is geen
erkend beroep. De huisvrouw zelf
is hier de schuld van. Zij be
schouwt dit niet als een beroep
waarvoor men behoorlijk moet
worden opgeleid. Toch eist het
huishoudelijk bedrijf wat meer
dan het kunnen vullen van een
suikerpot. Ook is dit bedrijf niet
los te zien van de gezinsfinanciën.
Voor dit huisvrouwenberoep zijn
nodig: organisatorische kennis,
technische kennis en financieel
inzicht. Tot de organisatie hoort:
het op tijd rusten, zodat er geen
vermoeidheid optreedt en het werk
goed gedaan wordt; de werkinde
ling b.v. alle gelijksoortige werk
in de verschillende kamers achter
elkaar doen spaart tijd en is dus
te verkiezen boven het kamer voor
kamer helemaal afwerken. Verder
het organiseren van man en kin
deren in de werkzaamheden. Niet
zo nu en dan maar regelmatig.
Dit is een kwestie van dressuur,
een jongen, die dit van jongsaf
gewend is, doet het later voor zijn
vrouw, tenzij zij hem in de eer
ste tijd van hun huwelijk gruwe
lijk verwent. De technische kant
omvat o.a. het opvoeren van de
productiviteit in de vorm van met
minder inspanning hetzelfde
werk doen, overbodige bewegin
gen nalaten. Bewust de werk
zaamheden bekijken, niet maar
doen, omdat het altijd zo gedaan
is. Dan is er nog de hulp van de
machine, hoewel het bezwaar
hiervan is, dat deze vaak te duur
is. Ejen oplossing kan hier vaak
het huren van een machine bren
gen. Bij de financiële kant moet
zo mogelijk gezorgd worden voor
een grote post reserve voor al wat
aan slijtage onderhevig is (o.a.
kleding en meubilair). Dan moet
gelet worden op besparing van
gas (bij het koken en warmwater-
gebruik) en electriciteit (geen
lampen onnodig laten branden).
Over het algemeen wordt er te
veel en te duur gegeten. Een hulp
bij Jhet samenstellen van een goe
de eenvoudige maaltijd kan zijn
de voedingsmiddelentabel van de
Ned. Voedingsraad, Dr. Kuyper-
straat 8, Den Haag. Bij het ma
ken van een gezinsbudget moet
men scherp onderscheiden wat
nodig en wat wenselijk is. De vol
gende algemene budget is geba
seerd op het noodzakelijke. De
gezinsuitgaven zijn te verdelen in
de huishoudelijke uitgaven die
door de vrouw worden gedaan en
de zogenaamde grote kas, uitga
ven meestal door de man gedaan.
Het budget is opgemaakt voor een
gezin met vier kinderen. Ook bij
de kleding is slechts op het nood
zakelijke gelet en niet op aan
schaf van bontjassen gerekend.
Jaarinkomen
Huishoudelijke uitgaven
58 p.w.
3016
6000
8000
10.000
23,20
40%
32%
30%
26%
was- en schoonmaakart.
2,32
4%
2M%
2M%
2%
gas en electriciteit
1,74
3%
3%
3H%
3%
contributie, kerk, lectuur
1,16
2%
2%
2%
3%
bus, tram, fietsenreparatie
1,16
2%
1%
iM%
1 Yi%
kleine aanschaf kopjes enz.
1,16
2%
2%
13/2%
1%
rep. kleding en schoenen
1,74
3%
2%
2)/2%
2%
lonen personeel
10%
11%
9%
Grote kas
huur
belasting
verzekeringen
ontwikkeling
verwarming
kleding
ontspanning en zakgeld
telefoon
reserve
Totaal 58,
Bij het laagste inkomen n.l. die
van 3016.- per jaar of wat het
zelfde is 58.- per week valt op
dat de post voeding aan de heel
lage kant is: 0,55 per dag per
persoon. Dit is practisch een on
mogelijkheid. Veelal wordt daar
om in deze inkomenklasse zo mo
gelijk een stukje grond gehuurd
om zelf voedsel te produceren.
Volkstuinen zijn voor deze inko
menklasse dan ook een levensbe
lang!
8,70
15%
10%
10%
10%
1,16
2%
1 Vi%
4^%
6%
4,06
7%
7%
5%
8%
1,16
2%
4%
3^%
4%
4,06
7%
4%
3^%
4%
4,06
7%
6%
5%
5%
2,32
4%
6%
7%
7%
2%
1M%
yy?.%
5%
6%
7%
58,—
100%
100%
100%
100%
MERCURIUS
Na een inleidende rede van de
heer M. Pop hoofdbestuurslid
van Mercurius is Vrijdagavond
besloten tot de oprichting van een
afdeling BergenSchoorl van de
Algemene Bond van Handels- en
Kantoorbedienden „Mercurius".
Als voorlopig bestuur treden op
de H.H. M. de Beurs, E. de Hond
en F. Urbamet.
VERBETERING
In ons artikel „Eén kwart eeuw
Amateurtoneel" in ons nummer
van 14 October j.l. zijn enkele
drukfouten blijven staan in de
eerste kolom regel 10 van onde
ren. Dit moet als volgt worden
gelezen: „Voor deze opvoeringen
geniet St. Jan de niet genoeg te
waarderen steun van Jaap van
Baar te Warmenhuizen:
De zoon van het echtpaar Roo-
zendaal aan de Lijtweg, die Zon
dagmorgen om 11 uur thuiskwam,
ontdekte dat zijn ouders nog op
bed lagen. Toen hij probeerde ze
te wekken, slaagde hij er niet in.
Het bleek dat zij door kolen
damp bedwelmd waren geraakt.
Urenlang heeft dr. Poot met
assistentie van het Rode Kruis
getracht de slachtoffers weer tot
bewustzijn te brengen, doch zonder
succes.
Men heeft de heer en mevrouw
Roozendaal overgebracht naar het
ziekenhuis, waar Zondagavond
mevrouw weer bij kennis is ge
komen. Bij de heer Roozendaal
geschiedde dit pas Maandagmor
gen. Men vermoedt, dat zij reeds
Zaterdagavond bedwelmd zijn ge
raakt.
KOU GEVAT...
Het werk van clubs en cursus
sen is in het Dorpshuis weer in
volle gang. Voor de cursus Engels
is geen aanmelding meer mogelijk.
Binnenkort vangen de volgende
cursussen aan, waarvoor men zich
nog kan aanmelden: „Stofversie-
ren" (ook artistieke voorwerpen
voor St. Nic.) een cursus van zes
lessen te geven door mevr. G. La-
croix uit A dam. Aanvang Vrij
dagavond 28 Oct.
„Hoe komen wij rond met ons
inkomen", een cursus voor jong
gehuwden .verloofden en an
dere belangstellenden. Aanvang
Woensdag 9 Nov., Vrijdag 18
Nov. en 1 Dec. 's avonds van
19.3021.30. De lessen worden
gegeven door een docente van het
Gezins-Begrotingsinstituut. De
kosten bedragen 0,25 per keer.
„De fijne keuken" in zes les
sen met demonstratie door een le
rares van de Huishoudelijke Voor
lichtingsdienst. Deze cursus wordt
gegeven op Dinsdag 13 en 20
Dec. en 3, 10, 17 en 24 Jan.
's middags van 14.3017 uur of
's avonds van 1921.30 uur naar
keus. Kosten voor de zes lessen
tezamen f 2.50.
Door samenwerking van het
comité voor Ouden van Dagen en
de stichting Dorpshuis zal een
middag gegeven worden voor de
Ouden van Dagen in het Dorps
huiszaaltje en wel Dinsdagmid
dag 8 November van 14.30 tot
17 uur. Daar zal Bergen op het
doek komen zoals het vroeger was
en zoals menig bejaard Berge-
naar het gekend heeft in zijn
jeugd. Het zal voor menigeen een
middag vol jeugd-herinneringen
worden!
ZONDAGSDIENST
ARTSEN
BERGEN
Weekttad
DIE DUINSTREEK
Redactie en Adm.: C. Oldenburg,
Laanweg 35, Schoorl, Giro 147071
Telefoon K 2209-268
Agentschap te Bergen: De Haan's
Boekhandel, Stationsstr., Tel. 2452
Agentschap voor Egmond aan Zee:
R. P. Jonker, Voorstraat 129
Abonnementsprijs: f 4.70 per jaar
f 1.20 per kwartaal
Advertentieprijs: 10 ct. per m.m.
met een minimum van f 1.20
Vraag en Aanbod 12 ct. per m.m.
Woning- en Vacantieruil 14ct. m.m.
Familie-advertenties 15 ct. per m.m.
ADRES!
Telefoon 2104
Ingezonden mededeling
Bedek keel en borst met de pijn
stillende Thermogène; de welda
dige warmte verjaagt verkoudheid.
30 October
Dr POOT, Tel. 2423
SCHOORL-KOEDIJK
30 October
Dr. H. J. PIERS, Telefoon K 2201-202
b.g.g, K 2208-2847
