T. en O.
STREEPJES
ii ziet pas goed!!
ANTOON COOLEN
BIOSCOOP „DE RUSTENDE JAGER" BERGEN Nh.
de guile mode
„U spreekt met Uw moordenaar"
„YOUNG AT HEART"
In 1955 werden n.l. geen wo
ningen opgeleverd en het bejaar
dentehuis had al gereed moeten
zijn in 1955.
Door de bouw van het bejaar
dentehuis met 20 woningen, de
22 woningen aan de Kogendijk,
de 26 woningen van 't Boender-
makershofje (totaal dus: 68 wo
ningen tehuis voor 60 perso
nen) zal 1956 een flinke vooruit
gang te zien geven.
Wij zullen voort moeten gaan
met nieuwbouw en aantrekkelijke
woonwijken moeten scheppen.
Bergen als vestigings- en fo
rensengemeente zal in het kader
van de toekomstige intensieve
bevolkingsspreiding van de streek
(mits door ons aantrekkelijke
woonwijken worden gemaakt)
niet spoedig een overcapaciteit
aan woningen behoeven te vre
zen.
Opticiën VAN DER KUIP
De gemeentelijke sociale dienst
meldt dat de gunstige werkgele
genheid haar stempel drukt op
de sociale voorzieningen m.b.t.
werkloosheid.
^Verkloze werknemers gemid
deld per week: 9 (1955); 10
(1954); 14 (1953).
Pe sociale werkvoorziening
voor handarbeiders. gem. per
week 2 (1955); 5 (1954).
Sociale bijstand aan kunste
naars: in 1955 werden 24 werken
aangekocht van 7 kunstenaars.
Aan enkele kunstenaars, waar
van geen werken werden aange
kocht moest op basis van de S.E.
hulpverlening aan zelfstandigen
een uitkering worden verstrekt.
Daarom vertoont deze soort
hulpverlening een lichte stijging:
gemiddeld per week, in 1954: 4.
Onze relatie met de Volkscre-
dietbank omvatte slechts 6 ge
vallen, waarin door ons goed
keuring van een crediet werd
verleend.
Wij menen dat in eerste in
stantie door het z.g. financie
ringsinstituut in de credietbehoef-
te behoort te worden voorzien..
De instelling Sociale Belangen
gaf een iets groter aantal bij
standsuitkeringen krachtens de
armenwet dan in vorige jaren:
1955: 50; 1954: 48; 1953: 46:
Het aantal verpleegden in in
richtingen geheel of gedeeltelijk
op kosten van de gemeente bleef
41 personen.
De afdeling algemene zaken,
onderwijs en registratuur ver
strekte mij de volgende gege
vens:
In 1955 moesten de vergun
ningen van de drankwet gesplitst
worden in slijt- en tapvergunnin-
gen (behalve Bergen a/Zee en
enkele oude vergunningen). (Be
sluit G.S., 23 juni 1954).
Wrijf Kou en Pijn
weg met DAM PO
Dientengevolge zijn er in on
ze gemeente thans: 3 slijtvergun
ningen; 10 tapvergunningen; 5
volledige vergunningen 1 bui
tengewoon maatschappelijk ver
keer). Totaal 18.
In 1955 werd een wijkveror-
dening annex eisenverordening
vastgesteld. Er werd een aan
vraag door ons ingediend tot
verhoging van ons aantal ver
gunningen met een 3-tal.
Bij Koninklijk Besluit van 30
december 1955 gedaan te Sankt
Anton werd inderdaad ons aan
tal op 21 vastgesteld.
Ingevolge de Winkelsluitings
wet werden verordeningen vast
gesteld tot regeling van de va-
canties van kruideniers, slagers
en kappers.
In 1955 werd de gemeentelijke
subsidie voor kleuterscholen
vastgesteld op 40,— per leer
ling.
De per 1 januari 1956 van
kracht geworden kleuteronder
wijswet zal een belangrijke ver
betering in de financiële positie
der kleuterscholen teweeg bren
gen.
Hoe de kleuterschool te Ber
gen a/Zee gefinancierd zal moe
ten worden, is nog in onderzoek.
G.L.O.: het gemiddeld aantal
leerlingen bedroeg voor de 2
openbare scholen: 1954: 360;
1955: 397; toename: 37.
Dinsdag 17 januari had de
Ned. Ver. van Huisvrouwen in
de schouwburgzaal van De Rus
tende Jager een letterkundige
middag georganiseerd, waar de
schrijver Antoon Coolen over
eigen werk kwam vertellen. Te
recht was voor deze belangrijke
middag toegang verleend aan le
den der andere vrouwenvereni
gingen in Bergen, aan leerlingen
der M.M.S., U.L.O., R.K. inter
naat en cursisten van de Volks
hogeschool.
De schrijver vertelde over de
achtergronden van zijn werk.
Hierbij treedt direct de neiging
op terug te grijpen naar de eerste
jeugdjaren. Geboren in Limburg
uit Brabantse ouders, vestigden
zijn ouders zich met hun zeer
jonge spruit al spoedig in een
nog tamelijk van de buitenwereld
afgesloten Brabants dorp in de
Peel. De jongen luisterde graag
naar de sprookjes van Moeder de
Gans en van Grimm en werd
daarbij steeds getroffen door de
werkelijkheidsgetrouwe tekening
der verhalen in verbinding met
de verbeelding. Een klein meisje
met een boodschappenmandje,
dat naar een zieke grootmoeder
gaat, dat was voor hem een wer
kelijkheid, die hij uit het dage
lijks leven kende. Toen hij wat
ouder werd, begon hij met het
zelfde sterke bezitsinstinct waar
mee hij vogeleieren verzamelde,
ook boeken te verzamelen. Hij
hechtte zich aan boeken als voor-
Voor de 5 bijzondere scholen:
1954: 867; 1955: 913; toename: 46
Medewerking werd verleend
aan de volgende aanvragen
krachtens art. 72 der L.O.-wet:
Berger Schoolvereniging: uit
breiding met 2 lokalen; oliestook
inrichting gehele school; betege
ling schoolplein.
(wordt vervolgd)
werpen van bezit, niet met de be
hoefte erin te lezen. Hij maakte
boekenkastjes, waarin hij zijn ver
zameling bijeen bracht en had het
geluk op zolder een kist met oude
boeken te vinden, die weldra zijn
kastjes sierden. Wat waren dat
voor boeken? Tot deze verzame
ling behoorden een frans woor
denboek, een griekse grammair'e
in het frans en een tweedelig
„L'histoire des hirondelles" van
Lamartine. Hij vond het prachtig
zulke geleerde boeken te bezit
ten, al bleef de inhoud hem ook
volkomen vreemd. Verder waren
er o.a. nog de boeken, die op
school als prijzen werden uitge
loofd, meest heiligen-levens, die
de jongens nooit lazen, maar die
voor de boekenkast het voordeel
hadden kleurige banden, met
goud en zilver versierd, te bezit
ten. Dat was een fraai gezicht.
De inhoud der boeken bleef
hem vreemd, maar des te beter
kende hij hun uiterlijk. Op een
dag was een van zijn boeken ver
dwenen uit zijn kastje. Het bleek
toen dat de ouders wel degelijk
censuur uitoefende op de inhoud
van zijn bezittingen en Goud Els
je van Marlitt kon in hun ogen
geen genade vinden. Bij navraag
bleek het de jongen dat zijn
ouders dit een slecht boek von
den en vergeefs zocht hij er over
al naar. Zo hij het gevonden had
zou het het eerste boek zijn dat
hij gelezen had!
De eerste bibliotheek, die hij in
zijn leven zag, was de boekerij
van de archivaris H. N. Ouwer-
ling. In diens studeerkamer keek
hij vol ontzag naar de vele boe
ken in de prachtig ingebouwde
boekenkasten. En oh vreugde!
hij mocht hier boeken lenen! De
ze pronkte dan een tijdje in zijn
kastje en werden dan weer bij de
eigenaar voor anderen verwisseld.
De heer Ouwerling merkte ech
ter alspoedig dat ze niet gele
zen werden en nu werd een voor
waarde aan het lenen verbonden:
bij het weer inleveren van het
boek moest de inhoud verteld
worden. Zo leerde de knaap le
zen en kwam met het werk van
Hendrik Conscience in aanra
king. Deze schrijver schreef ge
voelige verhalen over het Kem-
pische leven. Dit alles vertelde
zeer idyllisch van het geluk der
eenvoudige zielen en het droeve
lot van de rijken.
Hij maakte nu ook kennis met
het werk van de gebroeders
August en Reinier Snieders uit
de nederlandse Kempen. Volgens
deze heren deugden de meeste
boeken niet en nu zouden zij
ffoede boeken schrijven. In deze
boeken waren de meeste mensen
goed. Slechte mensen waren stro
pers, rovers of moordenaars. Al
le goede mannen waren edel van
gelaat en van schone gestalte,
de slechten waren lelijk, keken
scheel en hadden een bult. Daar
bij kwamen zij nooit uit Brabant,
maar uit Holland. Goede vrou
wen hadden blauwe ogen, blonde
.haren, een slanke leest en waren
vier en twintig uur door braaf.
De slechten hadden groene ogen,
rossig haar, intrigeerden heel
doorzichtig en krijsten het hele
boek door.
Het Kempische leven in de 19e
eeuw was in werkelijkheid hard.
Deze boeken gaven een vals beeld
van de Kempen.
In de eerste jaren van zijn
gymnasiumtijd trof Antoon Coo
len een leraar Nederlands, die
niet verwachtte dat zijn jonge
leerlingen veel belangstelling voor
Hooft en Vondel zouden hebben,
en die de letterkunde doorvloog
en bleef stilstaan bij de Tachti
gers; iwaar hij met de jongens
van de ,,Mei van Gorter en de
gedichten van Kloos genoot. Een
andere leraar wijdde de belang
stellende jongens buiten school
tijd in in de Graal sage, de Per-
cival sage, Gijsbrecht van Amstel
e.a. Door de schoolbibliotheek
maakte Antoon kennis met het
werk van Steyn Streuvels, wat
grote invloed op hem uitoefende.
Vooral het tref-zekere uitbeelden
van mensen trok hem aan. Later
kwam hij in aanraking met het
wat artificieële proza van Jaco
bus van Looy.
De heer Ouwerling had weinig
belangstelling voor de wat cos-
mopolitische pennevruchten van
de jonge schrijver Antoon Coo
len. De tijdstroom was tegen het
provincialisme in de literatuur,
maar de oude heer drong aan:
Schrijf over wat je zo goed kent,
Brabant, de Kempen en de Peel.
En zo werd in een stemming, ver
wekt door de afstand tot deze
vertrouwde plaatsen en door de
herinnering, in het Gooi geschre
ven: Jantje de schoenlapper en
zijn weens kindje" en daarna:
,,Hun grond verwaait", een boek
dat de schrijver onvoldaan heeft
gelaten en dat hij ook nooit meer
heeft laten herdrukken. „Kinde
ren van ons volk" een probleem
loos verhaal, vol van het landse
geloof, schenkt aandacht aan de
levende folklore. De schrijver is
geen vriend van het ophalen van
folklore. De mens moet boven het
typische, dat verkleinend werkt,
uitkomen tot het algemeen men
selijke. De nu krachtig geëman
cipeerde boerenstand in Brabant
draagt geen oude klederdracht
meer, vindt dit nu een rare kle
ding en wil niet door die te dra
gen opvallen. De jonge vrouwen
werken nu op het land in vlotte
overalls en staan niet meer stijf
van de talloze onderrokken. Dit
is winst te noemen. Een vergelij
king met vroeger valt ten gun
ste van het heden uit. Wel zitten
er voedingsbronnen voor bescha
ving in de overleveringen. De na-
tuurgebondenheid, de gehechtheid
aan de grond, de familie-, ge-
meenschaps- en godsdienstzin
horen tot deze beschaving.
De streekroman is in discrediet
geraakt door oubolligheid en het
schilderen van zogenaamde „kos
telijke dorpstypen". In werkelijk
heid geeft de streekroman het
schilderachtige van het milieu,
zoals dit zo mooi uitkomt in „Het
grote avontuur" van Alain Meu
nier, waarin verbeelding en wer
kelijkheid zuiver afgewogen zijn,
en het gegeven gebonden is aan
een gehucht.
Een schrijver blijft altijd het
product van zijn omgeving (voor
al jeugdomgeving) en haar in
vloeden, zo ook Antoon Coolen.
In zijn jeugd heeft hij de Peel,
nu een bloeiend agrarisch ge
bied, altijd arm en somber ge
zien. Zo zijn ook zijn boeken
vaak somber, maar niet pessimis
tisch. Steeds ligt er een ware ge
schiedenis aan zijn boeken ten
grondslag. In „Peelwerkers", „De
schone voleinding", „De Goede
Moordenaar", „Het dorp aan de
rivier", „Herberg het misver
stand", zijn eigen en aan anderen
overkomen belevenissen verwerkt
en door de verbeelding omge
vormd. „Het kleine rijk" geeft
ervaringen met kinderen, het is
een pure belijdenis van het ver
rukkende in het meebeleven van
het kinderleven.
„Donker licht" is geschreven
naar aanleiding van een kranten
bericht en behandelt het aantrek
ken van meisjes door de indus
trie. Dit boek is verouderd wat
de toestanden betreft. Maat
schappelijk werk en kerk hebben
al veel omgebogen tot een hel-
verdwijnt
direct
WITTE KRUIS"
derder aspect in de brabantse in
dustrialisatie. Na de oorlog werd
„De vrouw met de zes slapers"
geschreven. Hierin wordt o.a. het
vieren van de geboortedag der
kasteelvrouwe door de zes bewa
kers beschreven. Dit feest wordt
met tot zeer grote luidruchtig
heid oplopende opgewektheid ge
vierd bij het drinken van „limo
nade", Deze episode is aan de
volgende ware geschiedenis ont
leend. De schrijver heeft zijn
werkhuisje staan in de buurt van
een oude kloostertuin waar eens
per jaar een schuttersgilde uit de
stad komt vogelschieten. Dit ge
zelschap bestaat uit deftige heren
en 'het heeft de schrijver altijd
verbaasd dat het gepaste gejuich
bij een goed schot in het begin
van het feest, na een half uur
over gaat tot een veel groter
luidruchtigheid om na een uur in
een waar gebrul te ontaarden.
Een gesprek met de keldermees
ter van het klooster bracht echter
de verklaring. De heren dronken
een bowl samengesteld uit oude
wijn, jenever, enz.
De kloostertuin diende eens
per week als recreatieoord voor
nonnen uit een naburige stad, die
zich daar met onschuldige spel
letjes verpoosden. Nu geviel het
eens dat deze recreatiedag juist
viel op de dag volgende aan het
schuttersfeest. De nonnen speel
den hun spelletjes en vriendelijk
werd hun een mandje met hard
gekookte eieren en nog andere
lekkernijen die van het feest over
waren aangeboden. Daar ontdek
te zuster Innocentia een ketel (de
bowlketel) lichtte de deksel op
en zei: „limonade". Ook dit werd
hun vriendelijk aangeboden.
De volgende dag ging de
schrijver met de bus naar de stad.
De buschauffeur, een oud-beken
de van hem, zei: „Nu is me gister
toch iets overkomen, meneer. Al
le weken rijd ik zusters van en
naar de stad, maar gister stap
ten 20 zingende nonnen in, om
naar de stad terug te keren. En
het waren geen vrome liederen,
die zij zongen, maar „Sari ma
rais" en „dat we toffe jongens
zijn, dat willen we weten".
„Zo ziet u," besloot Antoon
Coolen, „dat de werkelijkheid de
vrijmoedigheid van de schrijver
overtrof." Nadat het hartelijke
lachsalvo bedaard was, las de
schrijver „Deken Asmus" voor.
Ook dit verhaal knoopt bij de
werkelijkheid aan en behandelt
de problematiek waarmee de
rechtsbedeling wordt geconfron
teerd.
De woorden die mevrouw Dies-
feldtPieters in het limburgs als
afscheid tot Antoon Coolen richt
te, waren zijn gehoor uit het
hart gegrepen:
't Is jaomer dat t discours oet
is, mae vergete doen weer 't niet.
De culturele Commissie T. en
O. organiseerde op vrijdagavond
6 januari een concert in het ge
bouw van T. en O. Dit concert
werd gegeven door het „Bergens
Mannenkoor" onder leiding van
Bram Keereweer en het „Bergens
Klein Vrouwenkoor" o.l.v. Gees
van Dijk.
De leden van het Bergens
Mannenkoor voelden zich kenne
lijk thuis bij de T. en O.'ers en
hebben gezongen dat het een lie
ve lust was. Het contact met de
zaal was goed, maar zo nu en
dan werd er wel wat mee ge
speeld o.a. bij „Trösterin Mu-
sik dat we wel eens veel beter
door hen hebben horen zingen.
Bergens Klein Vrouwenkoor liet
zich ook met opgewektheid ho
ren. De dirigente heeft echter het
koor nog niet geheel in haar
macht. „Deep river" was een ex
periment, dat liever niet herhaald
moet worden. Goed gezongen
werd het mooie „Were you there,
when they crucified our Lord?"
(Waart gij daar ,toen zij onze
Heer kruisigden?).
Het was een geslaagde avond
en het: „Wij keren weer" gezegd
door Bram Keereweer, werd dan
ook met een warm applaus be
antwoord.
HET NEDERLANDS
STUDENTEN ORKEST
Voor de vierde maal maakt dit
orkest een tournee door Neder
land. Of eigenlijk „een studenten
orkest", want elk jaar wisselt de
bezetting van het Nederlands
Studenten Orkest. Deze jonge
lieden hebben een ander vak ge
kozen dan de muziek, doch ge
dreven door de gezonde behoefte
iets voor hun zieke medestuden
ten te doen, geven zij zich enkele
maanden vol energie over aan de
muziek, die zij in hun dagelijks
leven uit liefhebberij beoefenen.
Wij hebben hen woensdag 18
januari weer in Bergen kunnen
beluisteren in de schouwburgzaal
van De Rustende Jager. De be
trekkelijke eenheid, die de ener
gieke dirigent Jan Brussen tot
stand weet te brengen bij dit di
lettanten-orkest wekt grote be
wondering, terwijl het solisten-
spel van de violist Herman Kreb-
bers het oor streelt. Het enthou
siaste publiek gaf van zijn waar
dering voor het spel blijk en
bracht Jan Brussen terecht een
ovatie voor wat hij met deze
studenten had weten te bereiken.
Met alle sympathie die we voe
len voor het streven en werken
van het studenten orkest, willen
wij hen toch toeroepen: zeg a.u.b.
niet: „Gezien het peil van het or
kest begint het zich een bepaalde
plaats in de Nederlandse muziek
wereld te veroveren", zoals in
het programma staat, want dat
is onjuist. Zo is ook „veertien
dagen lang, heel intensief repe
teren" wel heel kort om tot een
mit.
i [DE MODE in materialen
is evenzeer aan veranderin
gen onderhevig als de mode
in lijn en stijl. Evenals een
een bepaalde lijn de lijn van
het seizoen kan worden om
dat zij door de meeste coutur
iers gevolgd wordt, kan een
bepaald materiaal het meest
modieuze materiaal worden,
wanneer verschillende ont
werpers het elke keer weer
verwerken. Een onmisken
baar teken van de popula
riteit van een stof is, dat het
gebruikt wordt in verschil
lend gewicht voor alle mo
gelijke soorten!van kleding.
Wat het duitse modebeeld
betreft, zijn gestreepte stof
fen favoriet uitgevoerd in
katoenen popeline, ribszijde
óf diverse wollen stoffen, al naar gelang de eisen die er aan
gesteld worden en het model waarvoor het gebruikt wordt.
Dit materiaal wordt soms bedrukt met zwarte strepen op
een lichte ondergrond, dan weer zijn de strepen wit op een
donkere ondergrond en soms zijn de strepen gekleurd. Ook
hebben de strepen verschillende breedtes tot soms wel 2
cemtimeter toe.
Onze illustratie toont een vroeg model voor het komende
zonnige seizoen. Het is een katoenen popeline zomerjapon in
streepdessin van de bekende duitse couturier Von der Heiden
uit Hamburg. Let op de keurige evenwijdige horizontale stre
pen. Uit de brede streep over de heupen ontspringen vrijwel
ongemerkt de plooien van de rok. De leuke kraag verdient
ook zeker de aandacht. Een interessant ontwerp geheel in
lijn met de huidige stijl die ongetwijfeld veler harten zal
veroveren.
Er wordt vaak gezegd, dat de materialen de mode maken.
Wat de gestreepte dessins betreft, deze bieden inderdaad
vele mogelijkheden. Men kan ze horizontaal, verticaal of te
gen elkaar laten lopen en ook kunnen ze uitstekend gecom
bineerd worden met effen stoffen, zie de kraag van het af
gebeelde model.
Niet alleen de duitse ontwerpers hebben trouwens een
voorkeur voor streepjes, vele couturiers van op modegebied
toonaangevende landen zullen ze in het komende seizoen
brengen. Dan zal men horen: „Streepjes zijn in de mode!"
Mr. Opt. Pastoor
Vrijdag,- Zondag- en Dinsdagavond te 8 uur
GRACE KELLY (a.s. Prinses van Monaco), ROBERT
MILLAND en ROBERT CUMMINGS in de spannende
thriller
Warnercolor 18 jaar
Een film van de bekende regisseur ALFRED HITCHCOCK
Zaterdag- en Maandagavond 8 uur, Zondagmiddag 2,30 uur
DORIS DAY en FRANK SINATRA in de vrolijke film
De Amerikaanse „Familie Doorsnee op het witte doek
Mient 25 - Alkmaar
Ingezonden mededeling
Leverancier van alle Ziekenfondsen
Hoflaan 2 - Bergen N-H
Ingezonden mededeling
wanneer U Witte Kruispoeders
inneemt. Afdoende tegen ze
nuw- en rheumatische pijnen.
dJll"
Mllllllllllllllllll
iiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiK
tlllllllllllllllllH
iii*«***«llllllllllllllllll<
Met een bril van
