99
99
BOEKKUNST en GRAFIEK
HAMEA
Ruwe.rode handen
Een Kapsel van
Salon Ursem
Ned. Vereniging van Huisvrouwen
GERRITSEN
VRIJDAG 2 MAART 1956
33e JAARGANG No- 9
Verschijnt te Bergen, Bergen aan Zee, Schoorl, Schoorldam, Groet, Camperduin, Egmond aan Zee, Egmond-Bhmen en Egmond a- d- Hoef
Met een van humor fonkelende
speech introduceerde Mr. A. F.
Kamp als voorzitter van het
Kunstenaars Centrum Bergen de
heer Ir. H. G. J. Schelling uit
Utrecht, die ter gelegenheid van
de boekenweek een aantal biblio-
phiele uitgaven uit Tsjechoslowa-
kije, benevens een aantal exlibris
van Kunstenaars uit dat land, in
de Kunstzaal exposeerde, De
laatste twee jaren had de heer
van Leeuwen de boekenweek
verzorgd, doch voor dit jaar had
men het geluk gehad Ir. Schel
ling bereid te vinden een keuze
uit zijn uitgebreide collecties ter
expositie af te staan.
Een tentoonstelling komt tot
stand uit een groot aantal mis
verstanden. Spreker gaf een kort
ovejrzicht van wat er allemaal
aan tegenstand moest worden
overwonnen voor alles in krui
ken en kannen was. Doch thans
was men gereed om de expositie
te tonen, waartoe hij het woord
gaf aan Ir. Schelling, die de vol
gende rede hield.
Dames en Heren!
Ter inleiding van de tentoon
stelling, die wij zo dadelijk gaan
bezoeken, wil ik gaarne een korte
toelichting geven.
De tentoonstelling omvat twee
verschillende onderwerpen: boe
ken en exlibris, maar alles van
vreemde oorsprong, uitsluitend
Neus-Verkoudheid
werk uit Tsjechoslowakije. Er is
geen enkel nederlands materiaal
bij, waarmee u het zou kunnen
vergelijken.
Waarom tsjechische boeken en
tsjechische exlibris?
Omdat naar mijn persoonlijke
mening het tsjechische exlibris op
een zeer hoog artistiek peil staat
en het drukwerk dat uit dat land
vandaan komt, weinig bij het
nederlandse ten achter staat,
maar ten aanzien van de illustra
ties ongetwijfeld een hoger peil
heeft bereikt. En dit is voorna
melijk te danken aan dezelfde
kunstenaars, die ook de exlibris-
kunst in Tsjechoslowakije op een
zo hoog niveau hebben gebracht.
Tsjechoslowakije ligt, geogra
fisch gesproken, op de grens tus
sen west en oost, het volk is
muzikaal en vermoedelijk onbe-
dorvener dan bij ons, het is ook
zeker kunstzinniger dan bij ons.
De tentoongestelde boekencol
lectie is voornamelijk uit de jaren
1930-1940 afkomstig. Het zijn
uitgaven van een bibliofiel gezel
schap, dat aan zijn, naar ik meen,
200 leden een 20- tot 30-tal uit
gaven per jaar toezond, uitgaven
met een beperkte oplage dus.
Het papier en de druk zijn uit
stekend, de illustraties werden
door de beste illustratoren ge
maakt, die ook veelal de verzor
ging van het boek dat zij illu
streerden, tevens op zich namen.
Op de tentoonstelling liggen deze
Daar is II verrukt over!!
boeken opengeslagen op tafel uit
gestald, in de regel bij een illu
stratie. De boeken, waarin deze
afbeeldingen ontbreken, wat wij
.typografie pure" plegen te noe
men, zijn maar gering in aantal,
maar er liggen enkele fraaie
exemplaren. Ook vindt u een
paar boeken, waarvan de gehele
tekst eerst met de hand geschre
ven is, geclicheerd en daarna
gedrukt. Bij elk boek worden
drukker, verzorger en illustrator
op een kaartje vermeld.
Er zijn ongeveer 60 boeken te
zien. Een vierde deel daarvan
werd geïllustreerd door Karei
Svolinsky, van wiens hand u ook
exlibris zult aantreffen.
Voor de meeste bezoekers is
het moeilijk typografisch werk
naar waarde te schatten. Wij
worden zo door slecht drukwerk
overstroomd, dat wij niet meer
weten, dat het ook anders kan.
En het is niet alleen moeilijk te
waarderen, maar het maken van
goed drukwerk is al even moei
lijk: als u dat wel eens zelf ge
probeerd hebt, zult u zeker er
varen hebben dat er veel aan
vast zit.
Toch verzoek ik u er veel aan
dacht aan te willen besteden,
desnoods alleen maar aan de il
lustraties.
Aan de wanden van het ten
toonstellingszaaltje hangen de
exlibris achter glas. Er zijn er
heel wat, bijna 180 stuks. In elke
lijst ziet u steeds werk van één
kunstenaar.
Van de belangrijkste ontwer
pers zijn twee lijsten aanwezig
met samen zes of acht goede
voorbeelden. Van de minder op
de voorgrond tredende kunste
naars zijn maar twee exlibris op
gehangen.
Een uitzondering vormt de
kunstenaar Joseph Vachal, die
een ereplaats heeft gekregen met
24 exlibris, voor het grootste deel
gekleurde houtsneden van méér
dan een blok gedrukt, enkele
zelfs van 6 blokken. Het is een
wonder wat deze man maken
kan.
Het exlibris in Tsjechoslowa
kije is bepaald anders dan in Ne
derland. Het is eenvoudiger, het
is niet diepzinnig en zelden sym
bolisch. Wij willen graag, dat
een exlibris ons zoveel mogelijk
van de eigenaar vertelt, of hij
bijvoorbeeld graag uit vissen
gaat, of hij schepen verzamelt,
of hij onder het sterrenbeeld van
de Weegschaal is geboren, en
dergelijke dingen meer.
De Tsjechen denken er anders
over. Zij blijven meestal uitslui
tend bij mens en boek, bij de
natuur, bij de vrouwelijke figuur,
bij bloem of dier. Daarom is er
meer onbedorvenheid, meer ar
geloosheid, meer eenvoud.
Veel exlibriskunstenaars be
dienen zich van verschillende
grafische technieken; men heeft
dus zelden alleen houtsnijders of
alleen etsers. De meesten kunnen
om zo te zeggen „alles". Men
beoefent de houtsnede, de hout
gravure, de ets, de drogenaald,
de aquatint, de litho en de ge
kleurde litho, de gravure in
koper, in staal en zelfs in steen.
Tamelijk veel jonge kunste
naars treden op de voorgrond.
Een man als Jaroslav Lukavsky
b.v., een van de knapste naar
mijn mening, heeft wat u van hem
zien zult allemaal voor zijn der
tigste jaar gemaakt. Dit alles is
ragfijn werk. Ook de graveur
Svengshir, en de ontwerpers
Simon en Cinybulk behoren tot
de jongeren.
Maar laat ik u niet langer ver
moeien met die lastige namen.
Op de tentoonstelling hoop ik u
nog wel enkele figuren speciaal
aan te wijzen.
Alleen moet ik u nog de naam
noemen van een dichter, de man
die verscholen is achter de naam
Petr Bezrui. Hij is een mijnwer
ker, die een aantal verzen heeft
geschreven, die ontzaglijk popu
lair zijn geworden. Hij wordt
door twee symbolen aangeduid,
öf door een krokodil (meestal
met een pijp in zijn bek), öf door
een vlinder.
Er zijn in Tsjechoslowakije
boekenliefhebbers, die er voor
hun Bezrui-uitgaven een speciaal
Bezrui-exlibris op na houden,
waarop krokodil of vlinder samen
met de initialen P. B, voorkomen.
U zult er enkele op de tentoon
stelling zien. Stelt u eens voor
dat nederlandse boekenliefde-
bers speciaal Roland Holst-exli-
bris lieten maken.
Ik wil het hierbij laten. Het is
voor mij een vreugde het tsjechi
sche grafische en typografische
werk te kunnen laten zien. Ik
hoop dat van het tentoongestelde
enige inspiratie uitgaat.
Hiermede verklaar ik de eerste
tentoonstelling van het Kunste
naarscentrum Bergen in dit sei
zoen voor geopend.
Voor wie van boeken en illu
straties houdt biedt de collectie
uitgaven, die hier getoond wordt,
een object, waaraan men zich
moeilijk kan verzadigen. De let
ters, het zetsel 't papier en de
illustraties, dat alles boeit de be
schouwer ongemerkt. Dat het
niet uitsluitend werk van de
Tsjechen is dat gedrukt wordt,
blijkt uit een in het tsjechisch
verschenen vertaling van Antoon
Coolen's „De dlrie gebroeders"
en „Dorp aan de rivier" in één
Jrand, met houtsneden als illu
straties en uitgegeven te Praag in
1944(1). Dat was dus nog tijdens
de laatste wereldoorlog.
Een even grote openbaring vor
men de exlibris die hier aan
de wanden zijn tentoongesteld.
Joseph Vachal, van wiens hand
hier 24 exlibris zijn geëxposeerd,
merendeels kleurhoutsneden,
waaronder er zijn, die van zes
houtblokken zijn gedrukt. Naast
de houtsneden vindt men er een
keur van kopergravures die aan
tonen dat daar in, Tsjechoslowa
kije ware meesters van de bu
rijn leven en werken. Wie de
fijne lijntjes en kleine werkstuk
ken ziet, die zij weten te vervaar
digen, komt onwillekeurig tot de
slotsom dat de nederlandse artist
van hen nog wel iets leren kan.
Men kan hier uren doorbren
gen, steeds geboeid door het
nieuwe dat zich hier aan de be
schouwers vertoont, om ten slotte
de smaak te bewonderen van de
landgenoot die deze fraaie stuk
ken bijeenbracht.
Ir. Schelling heeft kunstmin
nend Bergen een grote gunst be
wezen door zijn bezit aan kunst
werken ten dele voor expositie
beschikbaar te stellen. Het is te
hopen, dat velen van de gelegen
heid om te gaan zien, gebruik
zullen maken.
N.V.
S. DE LANGE J. W. FAKKERT
BELASTINGCONSULENTEN
Vrijdagmiddag 24 febr. hield
de afdeling Bergen der Ned. Vér.
van Huisvrouwen haar jaarver
gadering. De presidente mevrouw
A. G. Ezerman-Mootz heette de
aanwezigen welkom. Deze jonge
afdeling kwam in december 1953
tot stand; de leden van het be
stuur kenden elkaar niet persoon
lijk, doch zijn al samenwerkende
elkaar gaan kennen en waarde
ren. Het terrein waarop deze af
deling kon gaan werken, werd
mede bepaald door de reeds be
staande vrouwenverenigingen ter
plaatse. Charitatief en sociaal
werk wordt in Bergen door de
U.V.V. verricht en daarmee in
overleg treedt eens per jaar, en
wel met het Kerstfeest, de Ned.
Ver. van Huisvrouwen op als
gastvrouw voor de bejaarden.
De cursussen nemen in het ver
enigingsleven 'n belangrijke plaats
in. Engelse conversatie-lessen
worden gegeven door mevrouw
Coenen en enkele leerlingen zul
len dit jaar examen doen voor het
diploma Engelse conversatie les
sen. Kunstgeschiedenis wordt ge
doceerd door mejuffrouw N.
Posthumus Meyes, die op 12, 19
en 26 maart 's avonds voor leden
en echtgenoten lezingen zal hou
den over de voornaamste expo
nenten van de Hoog-Renaissance,
met tot slot een tentoonstelling
van reproducties van het werk
van Michel Angelo. De twee
handwerkcursussen stonden on
der leiding van mJevrouw Ple-
ging-Faber. De heer J. P. Pon-
stijn geeft les in boekbinden,
terwijl mevrouw K. Frevel-Geyl
de leiding had van het kerstspel
van Jan Bunt: „In de mensen een
welbehagen", en sindsdien ook
aan drie en twintig leden decla
matie-lessen geeft. Na het kerst
spel kwam ook het Huisvrouwen-
Kleinkoor onder leiding van me
vrouw C. Moreé-Dol tot stand.
Door mevrouw J. Sikkema-Atze-
ma worden geregeld excursies
georganiseerd.
Zoals uit het jaarverslag van
de secretaresse blijkt was het jaar
1955 vol activiteiten. Behalve de
rzeds genoemde cursussen en be
zoeken aan gewestelijke en al
gemene vergaderingen werden
lezingen gehouden over: In
dustriële vormgeving; Ziekenzorg
thuis en ziekenhuiszorgen; de
staat Israël; Ontwikkeling van
het rassenprobleem in de wereld;
Problemen in de opvoeding;
Huidverzorging; Doelmatige be
steding van het gezinsinkomen;
Menselijke verhoudingen in het
bedrijfsleven en in samenwerking
met de Plattelands vrouwen: Het
leven van de vrouw in Zuid-
Afrika.
Excursies werden gemaakt
naar: het JBio-vacantieoord, de
Ringersfabriek, het Pinetum te
Putten en naar Enkhuizen en
het Zuiderzee-museum.
Tijdens het maandelijkse kof-
fieuurtje werd gesproken over: de
enquête van het hoofdbestuur; de
belangstelling van de vrouw voor
de politiek; werken in de tuin;
het werk van het Rode Kruis;
de geschiedenis van Enkhuizen
ter inleiding van een excursie
daarheen.
Ht nieuw opgerichte Maand
bericht kwam in de plaats van de
convocaties. Een boekencirkel
kwam tpt stand. Twee maal werd
een zending kleren aan het vluch
telingen-comité overgedragen.
Bestellingen werden doorgege
ven aarr de blindenwerkinrich-
ting. Op verzoek der afdeling
wijzigde de N.H.A.D.O. het sy
steem van de verkoop van trein
kaartjes in de bus.
Het verslag van de penning
meesteres was kort en overzich
telijk. Het jaar besloot met een
batig saldo.
Na de pauze voerde mevrouw
F. van Hoolwerff-Drost haar ge
hoor het land der ontastbare wer
kelijkheid binnen. Na een impro
visatie op een thema van Bach
zegde zij verzen van Nijhoff, Jos-
selin de Jongh, Hélène Swarth,
Engelman, Ida Gerhardt, Roland
Holst, Adama van Scheltema en
haarzelf doorweefd met muziek.
Vers en muziek vormden een
gaaf geheel en verdiepten te sa
men de weerklank bij de toehoor
ders. Het was een ongemeen
schone ervaring naar deze kun
stenares te mogen luisteren, die
deze middag besloot met een im
provisatie voor piano van haar
zelf.
j K.J.V.O.
Culturele Avonden im uiiimmiiiiim
Dr. Paul Julien
De bekende, ervaren Afrika-
onderzoeker, die zovele jaren in
teressante arbeid heeft verricht
onder negers en pygmeeën, komt
zaterdag 10 maart voor de tweede
maal in Bergen.
Sprak hij de vorige keer voor
een enthousiast publiek over de
pygmeeën, nu voert hij ons naar
de Oostafrikaanse steppenvolken.
Wie zich herinnert, hoe stamp
vol de zaal het vorig jaar was,
zal niet tot het laatst wachten met
kaarten nemen.
De plaatsbespreking voor dona
teurs is als volgt:
maandag 5 maart voor S-kaarten
van 10-12 uur (tel. 11-12)
maandag 5 maart voor B-kaarten
van 2-5 uur (tel. 3-4)
dinsdag 6 maart voor C-kaarten
van 10-12 uur (tel. 11-12)
dinsdag 6 maart voor A-kaarten
van 2-4 uur (tel. 3-4)
Leden kunnen bespreken dinsdag
na 4 uur. Verdere bespreking ge
durende de gehele week. Ook
aan de zaal zijn nog een beperkt
aantal kaarten verkrijgbaar.
N.B. De 84 deelnemers voor het
concert op 11 maart stappen
om 12.15 uur in de autocars
op het tramstationsplein te
Bergen.
Bond van
Plattelandsvrouwen
Donderdagavond 23 februari
hielden de Plattelandsvrouwen
haar jaarvergadering in de serre
van De Rustende Jager. Mevrouw
T. Blad-Voerman opende voor
de laatste maal op deze avond een
vergadering van de bond. Vartaf
de oprichting der afdeling Bergen
was zij hiervan voorzitster. Vol
gens het reglement kunnen de be
stuursleden na drie jaren herko
zen worden, doch moeten na zes
jaren dienst onverbiddelijk af
treden. Het ledental is, in de zes
jaren dat de afdeling nu bestaat
van 34 tot ruim 130 gegroeid, en
dus werd op deze avond het be
stuur met 2 bestuursleden uitge
breid. Tot nieuwe presidente
werd mevrouw Broekman-Vries
man gekozen.
Het jaarverslag der secretares
se vermeldde veel activiteiten in
KLOKKEN
BRAND
Woensdag voormiddags onge
veer elf uur meldde de alarm
sirene brand, die in de keuken
van de „Zandhoeve" was uitge
broken, doch die kort daarna weer
geblust was.
1955. Het jaar begon met een
lezing en film over het reddings
wezen. Daarna volgden: een
kleurenfilm over Canada; een le
zing Het ouder worden en ge
lukkig zijn"; „Wat kinderen wil
len en mogen lezen"; een reis
naar de Rivièra met dia's; „hoe
mieren leven"; „achter de scher
men van een groot warenhuis"
en het Kerstfeest met ds. Bosma.
De leden gingen ook nogal
eens op reis en wel naar de ten
toonstelling „Uw huis zoals het
worden kan", te Broek op Lan-
gendijk; de bloeiende Betuwe en
Huize Doorn; het twintig-jjarig
bestaan van de Provinciale Bond
te Alkmaar; het 25 jarig jubileum
van de Algemene Bond, te Den
Haag.
Excursies werden gemaakt
naar de P.W.N. en de Ringers-
fabrieken.
Verder hielpen de leden bij
collecten en een handwerkgroep
leerde smocken en ruitjesstofver-
sieren van mej. Wbiboer. De zeer
fraaie resultaten van deze lessen
waren op deze avond te bewon
deren.
De kas werd in orde bevonden
en sloot met een batig saldo.
Mej. P. Rezelman droeg deze
avond zowel ernstige als luchtige
stukjes voor. De humor ontbrak
niet, evenmin als de West Friese
toneeltjes. De leden waren zeer
voldaan over het gebodene.
OPBRENGST COLLECTE
De op initiatief van de heren
Kamermans en Schuil gehouden
collecte voor hulp aan de nood
lijdende vogels, heeft 363,50
opgebracht. Wie nog wil bijdra
gen wordt verzocht zijn gaven te
storten op postgiro No. 82471.
ten name van de heer Arend Bos
Eyssen te Bergen aan Zee.
M. VELDMAN
Klaverjasdrive Rode Kruis
In de stampvolle zaal van het
café Nieuwendijk werd Zaterdag
avond de klaverjasdrive ten bate
van het Rode Kruis gehouden.
Een groot aantal prijzen waren
uitgestald, zodat één der aanwe
zigen de vraag steldeHoe heb
jullie dat bij elkaar gekregen,
waarop prompt het antwoord
volgde: Dat hebben we van de
winkeliers gekregen om hier als
prijzen beschikbaar te stellen.
De gehele avond is er met
animo gespeeld en toen de prijzen
na afloop waren toegekend, bleef
er nog een commissie achter om
het gellf uit te tellen dat aan het
bestuuij van de afdeling Bergen
van 't 'Rode Kruis ter hand zou
worden gesteld.
Alle gevers van geschenken
en alle spelers van deze avond
verdienen een woord van dank
voor hetgeen zij bijdroegen tot
het succes van deze avond.
KUNSTKRING.
Dinsdagavond 21 februari had
den de leden van de Kunstkring
het voorrecht Charlotte Kohier te
zien optreden in „Frasguita".
Wat deze kunstenares presteert,
is buitengewoon. Alleen, gezeten
op een klein kr.ukje op het toneel
weet ze haar gehoor een hele
avond te boeien met het geestige
verhaal van de auteur Pedro An
tonio de Alarcón., Diverse per
sonages, die zij door stem, mimiek
en gebaar meesterlijk uitbeeldt,
lijken in levende lijven zelf op het
toneel te verschijnen.
De avond vloog om, maar de
heugenis zal lang zijn.
CONTACT-COMMISSIE.
Onder leiding van de voorzit
ter der V.V.V. werd in het
Oranjehotel een vergadering ge
houden met de leden die gemeu
beld verhuren, ten einde een
contactcommissie in het leven te
roepen om een hecht contact te
leggen tussen het bestuur en de
leden dezer groep, alsook om een
betere vertegenwoordiging te
doen ontstaan van deze groep in
het V.V.V.-bestuur.
Tot leden van deze commissie
werden gekozen de heren P.
Briefjes, L. den Das en H. Dok-
kum, en de dames Bijlstra, Schot
ten en Verkuyl.
Uit deze commissie werden de
heer L. den Das tot voorzitter en
mevr. Bijlstra tot secretaresse ge
kozen.
ZONDAGSDIENST
ARTSEN
UeekUad
DE DUINSTREEK
Redactie en Adm.: C. Oldenburg,
Laanweg 35, Schoorl, Giro 147071
Telefoon K 2209-268
Agentschap te Bergen: De Haan's
Boekhandel, Stationsstr., Tel. 2452
Agentschap voor Egmond aan Zee
R. P. Jonker, Voorstraat 129
Abonnementsprijs: f 4.70 per jaar
f 1.20 per kwartaal
Advertentieprijs: 10 ct. per m.m.
met een minimum van f 1.20
Vraag en Aanbod 12 ct. per m.m.
Woning- en Vacantleruil 14 ct. m.m.
Familie-advertenties 15 ct. per m.m.
Ingezonden mededelingen
1% A SUBD^ Een beetje in de neus
Heerlijk verlichiend
WAT Hun haRPT Maakt is GOED
TELEFOON 2104
illinium
Administratie en belastingzaken
Komlaan 6, Bergen Nh.
tel. 0 2208-2577
Hereweg 46. Schoorl
tel. 0 2209-542
Ingezonden mededeling
GOUD, ZILVER, UURWERKEN
KI. Dorpsstraat 9
Eigen
vakkundig e
reparatie-
inrichting Zilfa Pleet
Telefoon 2778
BERGEN
4 maart
Dr v. GELDER, Tel. 2027
SCHOORL-KOEDIJK
4 maart
Dr. RISSELADA. Tel. K 2209-360
