IVeekêlad 99 ff Noorwegen en Finland ROTERDON Th STEENKOOL GEDENK DE NATIONALE Reclasserings Collecte 24 29 september a.s. y fitG-êelabup ationale Reklasseringsdag Nationale ECLASSERINGSDAG GERRITSEN ROODE KRUIS Iflr^lrVWw VRIJDAG 21 SEPT. 1956 33e JAARGANG No. 37 Verschijnt te Bergen, Bergen aan Zee, Schoorl, Schoorldam, Groet, Camperduin, Egmond aan Zee, Egmond-Binnen en Egmond a. d. Hoef Zaterdagavond 15 september hield de bekende bioloog en ra diospreker Fop. I. Brouwer voor de donateurs en. leden der KJVO een lezing over Noorwegen en Finland, waarbij hij mooie kleu rendia's vertoonde. Als men deze landen bereist, moet men terdege rekening hou den met de grote afstanden, die men moet afleggen, de bodemge steldheid en de warme golfstroom langs de kust. Deze drie factoren werken sterk mede aan de grote verschillen van klimaat, die men in deze landen vindt. Zo is bijv. 's winters het Oslofjord bevroren, terwijl het veel noordelijker ge legen fjord van Narvik onder in vloed van de warme golfstroom het gehele jaar ijsvrij is. Aan de westkust, in de streek Trondheim- Bergen, valt per jaar zes meter regen, iets dieper land inwaarts echter is de regenval slechts 1,5 decimeter per jaar. De kustlijn van Noorwegen is zeer sterk en diep de zee inge sneden. Zou men al deze inke pingen volgen dan blijkt de kust lijn van Oslo tot Kirkenes in het uiterste noorden ongeveer vierdui zend kilometer lang te zijn. Voor deze kustlijn liggen ongeveer hon derdvijftig duizend eilandjes. Flet spreekt bijna van zelf dat in een land dat zo'n lange contactlijn met de zee heeft, de bevolking hoofd zakelijk van vis leeft. Behalve de kabeljauwvisserij, vormt ook de walvisvaart een grote bron van inkomsten. Vanuit Larvik gaan dertien walvisvaarders naar de Zuidelijke IJszee ter jacht. De ge vangen walvissen worden aan boord verwerkt en men komt dus met het verwerkte product in Noorwegen terug. Anders is dat met de walvisvaart vanuit het noordelijk gelegen Tromsö. Van hieruit jaagt men op de Groen- landse walvissen in de Noorde lijke IJszee. De buit wordt naar huis gesleept en alsof het 22 m lange schepen waren aan de kade gemeerd. Stuk voor stuk wordt dan de walvis een sleephelling opgetrokken en daar op het land ter plaatse gedemonteerd. Als men Noorwegen ongeveer dwars door midden snijdt dan blijkt dat in de noordelijke helft praktisch alle dorpen en plaatsen in de oorlog '40-'45 met de grond gelijk zijn gemaakt. Wellicht heeft geen land zo van het oorlogsge weld te lijden gehad. De Noren hebben niet bij de pakken neer gezeten en nu ziet men er overal nieuwe, moderne huizen. RADIO TELEVISIE 1/K. WLtUb-cwd De rij dia's van deze reis door Noorwegen en Finland begon in Frederikshaven in het noorden van Jutland. Met de grote boot waan ook de auto een plaatsje vindt, wordt overgestoken naar Larvik in zuid-Noorwegen. Het landschap is hier golvend en de grond vruchtbaar. Opvallend is hier dat het gemaaide gras op drooglijnen te drogen hangt. Een overzicht van Oslo toont dat deze stad, als vele oude steden, wat rommelig van stijl is. Het gaat er heel gemoedelijk toe; de toeristen per auto zitten kalm midden in de stad op hun primussen naast hun auto's de middagpot te koken. We zien dat in ons land. al ge beuren op de Dam in Amsterdam! Langs de grote rivieren trekken we naar het noorden. Door de vele stroomversnellingen zijn deze rivieren ongeschikt voor scheep vaart, maar vormen een zeer goedkoop transportmiddel voor boomstammen. Deze worden in de bossen langs de oevers gekapt en het water in gerold. De water stroom zorgt voor de rest. De houtzagerijen en houtverwerken de industrieën liggen aan de rivier, en daar worden dan de boomstammen weer opgevangen. Noorwegen is ruim voor de helft met bos bedekt en door jaarlijks bos bij te planten, zorgt men met de houtproduktie niet vast te lo pen. Door de vele rivieren die men hier heeft is de electriciteit er goed koop en vormt zelfs een uitvoer artikel naar Zweden. Vaak ook zorgt men in kleine dorpen, door het aanleggen van een pijpleiding voor het neerstortende water, zelf voor het opwekken van electrici teit. Mooie dia's toonden de zeld zame viertallige gentianella, een soort paarse gentiaan, de trollius, de geranium silvatica en een braamsoort die tweemaal zo groot is als onze braam, licht rood van kleur en perzikachtig van smaak. Deze verrukkelijke vrucht is ech ter in ons klimaat niet te kweken. Het kleinste boompje ter wereld, een vijf een timeter hoge wilgen soort groeit nog op de barre hoogten evenals de ranonculus glacialis, een bloeiend plantje, dat in het ijskoude gletscherwater wortelt en in een luwer klimaat sterft. Het water voor consumptie vormt in deze koude bergstreken geen probleem voor de kampeer der. Al het water is er praktisch van nul graden en dus bacterie vrij. De wegen zijn over het alge meen niet te best. Er zijn gedeel ten, waar het wegdek zo slecht is, dat men niet meer dan vijf kilo meter per uur haalt met een auto. De weg wordt onderhouden door het wegdek met een daarvoor ge bouwde machine gelijk te schra pen. Wat van de bobbels afge schraapt wordt, komt dan in de kuilen terecht. Door de enorme af standen heeft één wegwerker er 50 km weg te onderhouden. Be halve de toestand van het weg dek vormen de loslopende kudden paarden en geiten er voor de automobilist een probleem. Deze kudden kunnen soms rustig voor de auto uit blijven lopen en ver sperren tijdenlang de doorgang. Waar de poolcirkel de weg in Noorwegen kruist, staat het oor logsmonument ter ere van dê Yoegoslavische partisanen, die hier ver van hun vaderland in de ondergrondse beweging het leven lieten in de strijd voor de vrijheid. Sneeuw en hagelstormen hebben de namen alreeds uitgewist. De sneeuw vormt hier in de winter voor de spoorweg een probleem, dat men heeft trachten op te los sen door op de plaatsen waardoor de bergwind sneeuwduinen ge vormd worden, over de spoorlijn een houten tunnel te bouwen, zo dat de trein hier dus onder de sneeuw door verder kan rijden. Weg no 50 van Oslo naar Kir kenes is 2500 km lang en voert o.a. ook door het natuurreservaat Junkerdal waar zeer zeldzame planten groeien. Het landschap is hier woest en langs de rivier is de weg zo smal over 30 km, dat men er geen tegenliggers kan pas seren. Het verkeer (u kunt ei uren rijden zonder iemand te zien) is nu zo geregeld, dat op de even uren in de ene richting gereden mag worden en op de oneven uren in de andere Narvik is geheel modern her bouwd. Er wonen 13.000 mem sen. In de laatste oorlog was het fjord, dat 30 km diep het land in snijdt, een duikboothaven der Duitsers en nog ziet men er de resten van vernielde duikboten liggen. De plaats dankt zijn be langrijkheid aan het ijsvrije fjord waaraan het ligt en dat dienst doet als uitvoerhaven van het Zweedse ijzererts. Met de regel maat van een klok komen de elec- trische ertstreinen binnen op het grote spoorwegemplacement en wordt het erts via een lopende band, direct in de gereed liggende schepen verladen, om zo naar elders te worden vervoerd. In het noorden van Noorwegen en Lapland wonen in primitieve hutten en tenten de Lappen. De lappen zijn veehouders en hun vee bestaat uit rendieren. Deze ren dieren nu brengen de zomer in de bergen door; dit is hun natuur lijke zomertrek en geen mens kan hen daarvan weerhouden. Zo doende zijn hun eigenaren, de Lappen, wel genoodzaakt met de kudden mee te trekken. De Lap penvrouwen vervaardigen zelf nog de kleding en het schoeisel voor de gehele familie. Zelfs de siera den van goud en zilver, die de Lappen soms dragen, zijn zelf vervaardigd van zelf gewonnen goud en zilver. Het voedsel be staat uit gedroogd rendiervlees en is zeer eenzijdig. Zomers worden kruiden verzameld en gedroogd en voor consumptie doeleinden ge bruikt. Bij de rendieren hebben zowel het mannetje als het wijfje een prachtig gewei met twee platte voorplaten, die als sneeuwschui vers dienst doen bij het voedsel zoeken in de winter. Door de sneeuw hiermede weg te schuiven, kunnen ze het daaronder gelegen rendiermos bemachtigen. In Fin land leven nog grote kudden wilde rendieren, die echter niet in het minst schuw zijn voor de mens. Finland is het land van de meren. Er zijn practisch geen bergen, maar veel bos, toendra's heide en moerassen. Het is een ideaal land voor de watervogels, die er in grote verscheidenheid voorkomen. De boerderijtjes zijn er even als in Zweden roodbruin geverfd. Deze kleurstof is eern bijprodukt uit de kopermijnen en werkt conserve rend op ^e(: hout in. Deze eerste culturele avond der KJVO in dit winterseizoen was druk bezocht en het harte lijke applaus aan het einde be wees, dat de spreker en zijn on derwerp bij de hoorders in de smaak waren gevallen. tegen pijnen Zouden er veel mensen zijn, die, wanneer hun levenspad wordt gekruist door een mens, die in nood verkeert, weigeren hem of haar de helpende hand te bieden? Voor een al te vlotte ontkenning zou ons de bekende gelijkenis kunnen behoeden, waarin de priester en de leviet voorbijgingen aan de man, die uitgeplunderd en gewond aan de kant van de weg lag. Toch menen wij te mogen zeggen, dat over het algemeen de mens geneigd is te helpen daar, waar hij een mede mens in nood ziet of weet. Bij dit laatste denken wij vooral aan die gevallen, waar in men niet ter plaatse is, maar de nood zó aanspreekt, dat het ver schil haast wegvalt, bijv. bij een nationale ramp. Nu een andere vraag: verdie nen misdadigers te worden gehol pen? Neen, natuurlijk niet bij het volvoeren van hun snode plannen! Maar kan men niet zeggen, dat een misdadiger iemand is, die in nood verkeert en die, zo mogelijk, weer op het goede pad moet wor den gebracht? Men komt nog wel eens de opvatting tegen, dat iemand, die door eigen schuld tot misdrijf is vervallen, straf ver dient en daarmee uit. Wie echter bedenkt, dat er geen enkele reden is zich er op te beroemen, dat men tot de fatsoenlijke mensen be hoort, zal een andere houding aannemen en gaarne hulp en steun bieden aan hen, die strui kelden en bij wie de wil en de mogelijkheden aanwezig zijn om zich te reclasseren. ,,Het is van belang, dat wij degenen, die maat schappelijk ontspoort zijn, de kans geven zelf subject en bouwer van hun eigen toekomst te zijn. Wij geven hen daarmede tevens de mogelijkheid als volwaardig mens weer in de samenleving terug te keren.'- (G. Wieland). Graag wekken wij U op, voor zover U niet aan het reclasse- ringswerk kunt deelnemen, de lijstencollecte te steunen, die van 24-29 september a.s. in Bergen zal worden gehouden ten bate van de reclasseringsinstellingen van alle gezindten. Het plaatselijk comité van uit voering: Mr. F. G. G. Boerrigter, voorz. A. G. v. d. Hilst, secretaris. Mr. F. Zeiler, penningmeester. Mevr. J. B. M. Diesfeldt- Pieters Mr. J. N. Alblas. A. L. Bakker. M. W. P. Kappen Th. Sluyter. zonder mijnwerkers De normale wijze van steen- koolaanwinning, d.w.z. in diepe mijnen door mijnwerkers, wordt tegenwoordig hoe langer hoe moeilijker en kostbaarder. Door het geweldige verbruik is bijna overal reeds zoveel van de goed gelegen kolenlagen verbruikt, dat men hoe langer hoe dieper moet gaan delven. Dit brengt mede dat zowel de mijnwerkers als de steenkool meer gaat kosten aan transport naar de oppervlakte. Ook het wegwerken van het steeds overvloedige ondergrondse water gaat meer geld kosten, ter wijl de ventilatie naar de diepere mijnen eveneens duurder wordt. Ondanks alle maatregelen blijft in het algemeen het ondergrondse werk moeilijk, zodat de werktijden verkort moeten worden, wil men de redelijkheid voor die zware arbeid in 't oog houden. Boven dien zijn er talrijke kolenlagen, die zeer ongunstig zijn gelegen voor de gewone exploitatie, of te dun zijn om aldus economisch te wor den verwerkt. Om al deze redenen is men reeds lang bezig met het zoeken naar werkwijzen om de ongunstig gelegen steenkoollagen ter plaatse te verwerken en wel door onder grondse vergassing. Ook boven de grond Wordt veel (liefst min derwaardige) steenkool of cokes tot een betrekkelijk arm brand baar gas verwerkt en men pro beert dit thans te doen op de plaats waar de steenkolen worden aangetroffen. Reeds lang voor de laatste wereldoorlog is men daar mede in Rusland begonnen en verschillende andere landen heb ben dit nagevolgd en onderzoeken nog steeds hoe men de beste re sultaten zou kunnen verkrijgen. Men kan het bijv. doen door ver ticale gaten te boren tot in de \Jmt BtcytH te Uouden i/an Het plaatselijk comité van uitvoering. steenkolenlaag, op een afstand van enkele tientallen meters of meer. In het ene boorgat ont steekt men de steenkolenlaag, met een brandbom en zonodig voert men voldoende lucht aan door de ze boorput, zodat de steenkolen onvolledig gaan verbranden en 'n mengsel opleveren van het brand bare kooloxyde met de stikstof van de lucht. Door afzuigen en soms door natuurlijke trek dringt het mengsel door de steenkolen laag heen, droogt ze uit en komt tenslotte in de tweede boorput, waaruit het gevormde gas wordt weggezogen. Het kan dan op de gewone wijze der gasfabrieken worden gezui verd van lastige of waardevolle bestanddelen, om dan als arm brandbaar gas nuttig gebruikt te worden voor het leveren van warmte onder stoomketels of an derzins. In Engeland is een rapport ver schenen over proeven als hierbo ven omschreven, gelijk die sinds 1949 daar te lande zijn onderno men. Men heeft er ongeveer acht miljoen pond sterling aan gespen deerd en won uit ongeveer 5000 ton steenkolen ongeveer dertig miljoen kubieke meters brandbaar gas. Wanneer men uitrekent hoe veel dat per kubieke meter heeft gekost, schrikt men van de prijs. Men mag echter niet vergeten, dat die grote som leergeld is, dat later zijn rente dubbel en dwars zal opbrengen. Men kan er im mers door leren, hoe men die an dere, oneconomisch winbare kolen tot een economisch goed kan ma ken. Men heeft het met meer dan vijftig proeven op de aangegeven wijze geprobeerd, en men wilde zien of men het gas kon leveren tegen een redelijke prijs. Hierbij heeft men bemerkt, dat men te doen heeft met veelal natte kolen lagen, zodat men nu weet, hoe men ze moet aansteken en bran dend houden. De ondergrondse omzetting tot gas heeft men ge heel onder bedwang leren krijgen, zodat men ze kan regelen. Een groot voordeel van die ondergrondse verbranding tegen over de gebruikelijke steenkool winning is, dat verzakkingen veel minder ernstig zijn, zodat de vel den al zéér gemakkelijk intact ge houden kunnen worden. Zo lang zamerhand heeft men ingezien, dat deze ondergrondse exploitatie van anders onbruikbare kolenla gen werkelijk economisch kan zijn. In Engeland bezit men zeker 300 miljoen ton steenkolen, die thans op de gewone wijze niet econo misch winbaar zijn, en als men de sterk hellende lagen meetelt, zeker wel 450 miljoen ton. Men wil het aldus gevormde gas vooral gebruiken onder stoomketels van electrische cen trales en het lijkt waarschijnlijk dat dit goedkoper zal uitkomen dan het winnen van de steen kool in mijnbouw, om ze dan voor hetzelfde doel te gebruiken. De proeven zijn uitsluitend ge nomen met anders waardeloze dunne kolenlagen, die zeer nat waren. Verder bezaten zij allen een hoog percentage aan stenen en aan zwavel. Men heeft de overtuiging dat dikkere en droge re lagen nog veel betere resulta ten zullen geven. Het bovengenoemde rapport is zeer leerrijk en menigeen zal de prijs van 8 shilling, die het kost als goed besteed beschouwen. (British Trails in Underground Gasification, 1949-1955. H. M. Stationery Office, London.) AAN ONZE ABONNE'S In verband met het eindigen van ons boekjaar per 1 Oct. a.s., verzoeken wij onze jaar- en kwartaal abonné's het abonne mentsgeld zoveel mogelijk PER GIRO te willen overmaken, ter vermijding van de hoge incasso kosten, doch uiterlijk vóór 1 OCTOBER a.s., daar dan de kwitanties worden afgegeven. De kosten van een jaar abonnement zijn f 4,70 en van een kwartaal-abonnement f 1.20 Nieuwe weg in aanleg De nieuwe weg, koninginneweg genaamd, in het uitbreidingsplan aan de Kerkedijk geprojecteerd, is thans in aanleg; het werk wordt door de fa. Gebr. Min uitgevoerd. De weg zal vlak langs het bejaar dencentrum lopen vanaf de kerke dijk en aansluiten op de Berger- weg in de bocht van de Dr. van Peltlaan. De uitgifte van gronden in het nieuwe uitbreidingsplan zal nu geleidelijkaan plaats vinden. In de laatste raadsvergadering van 3 september is reeds in prin cipe aan vier aanvragers een bouwterrein toegezegd. De eerste fase omvat het gedeelte ten noord-oosten van het bejaarden centrum „Eikshoven", grenzende aan de Kerkedijk, Beatrixlaan (van Brederodeschool) en Natte- weg. Collecte Prot. Christelijke T.B.C Organisaties De correspondenten te Bergen van „Draagt Elkanders Lasten Sonnevanck en Zonnegloren be richten met hartelijke dank aan hen die een bijdrage geschonken hebben en hulp verleend hebben voor de collecte ten bate van deze instellingen gehouden in de week van 10 - september, dat deze het mooie bedrag van f 940.41 heeft opgebracht. (Vorig jaar f 860.76). UURWERKEN Door het Roode Kruis zal er wederom een cursus in de EHBO worden gehouden die gegeven zal worden door dr B. S. Bulstra. De kosten bedragen per cursus f 5.die echter worden terug betaald als men zich na het slagen aan de transportcolonne verbindt. De cursus vindt steeds op don derdagavond plaats. Men kan zich opgeven bij Mevr. Blok - van Wachem, Bergerweg 38, tel. 2519. Gestolen Uit de tuin van een huis aan de Prinsesselaan zijn in de nacht van dinsdag op woensdag 2 tuin stoelen ontvreemd. Van de daders geen spoor, doch de Politie zal de zaak in onderzoek nemen. ZONDAGSDIENST ARTSEN DE DUINSTREEK Redactie en Adm.: C. Oldenburg, Laanweg 35, Schoorl, Giro 147071 Telefoon K 2209-268 Agentschap te Bergen: De Haan'i Boekhandel, Stationsstr., Tel. 2452 Agentschap voor Egmond aan Zee R. P. Jonker, Voorstraat 129 Abonnementsprijs: f 4.70 per jaar f 1.20 per kwartaal Advertentieprijs: 12 ct. per rnjn. Vraag en Aanbod 15 ct. per m.m. met een minimum van f 1.50 Woning- en Vacantieruil 15ct. m.m. Familie-advertenties 15 ct. per m.m. Breelaan 29 - Tel. 2204 INGEZONDEN MEDEDELING rheumatische wordt door de meest gevoelige maag verdragenl BERGEN 23 sept. Dr. BULSTRA, Telefoon 2827 SCHOORL-KOEDIJK 23 sept. Dr. RISSELADA, Tel. K 2209-360

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

De Duinstreek | 1956 | | pagina 1