ft
ft
?DQN ÜSI
Congres Bejaardenvraagstuk 1956
ROTERDDN
Baby en Kleuter
BABYDERM
M. E. V. 0.
GESLAAGD
Hl. WitUfowd
.y
St. Nicolaas in aantocht
Concert
Simeon ten Holt
GERRITSEN
VRIJDAG 19 OKT. 1956
33c JAARGANG No. 41
Verschijnt te Bergen, Bergen aan Zee, Schoorl, Schoorldam, Groet, Camperduin, Egmond aan Zee, Egmond-Binnen en Egmond a. d. Hoef
Het Ned. Congres voor Open
bare Gezondheidsregeling orga
niseerde in samenwerking met de
Ned. Fed. voor Bejaardenzorg
en de Ned. Ver. voor Geronto
logie, op 10 en 11 oktober in de
Kurzaal te Scheveningen een
massa-congres inzake het Be
jaardenvraagstuk. Vele autori
teiten gaven door hun aanwezig
heid blijk van belangstelling o.a.
de Commissaris van de Koning
in in de provincie Zuidholland,
de loco-burgemeester van Den
Haag, minister J. G. Suurhoff
(sociale zaken), minister ir. H.
B. J. Witte (volkshuisvesting),
de heer M. A. Reinalda (lid v.
d. Raad van State), de heer Dr
A. A. van Rhijn (staatssecretaris
van sociale zaken). Voor de
dertienhonderd aanwezigen heb
ben in deze twee dagen zeven en
twintig sprekers in tien uur tijds
dit vraagstuk belicht vanuit het
RADIO - TELEVISIE
gezichtpunt der medische en so
ciale verzorging, huisvesting, fi
nanciën. mogelijkheid van pro
ductieve arbeid en levensverrij
king der bejaarden.
Tot de „bejaarden" wordt ie
mand gerekend, die de leeftijd
van 65 jaar bereikt heeft. Hij
heeft dan recht op pensioen en
heeft de plicht zich terug te trek
ken uit het economisch leven.
Dit brengt een breuk in zijn so
ciale positie, zijn dagelijks werk
ontvalt hem, vaak daalt daar
door zijn prestige en zeker zijn
inkomen. Dit alles kan tot sto
ringen leiden in het persoonlijk
leven. Sommigen komen alleen
geld te kort om van te leven en
hun vrije tijd te genieten. An
deren ontbreekt het aan bezig
heid. Doch misschien wel de
grootste fout van deze tijd is,
dat de tegenwoordige mens in
wezen vergeten heeft wat de ou-
derdom betekent. De levensnorm
van de jonge mens blijft voor
het gehele leven norm en zo
wordt dan de bejaarde slechts
een verminderde jongere. Zijn
waardevol leven wordt met dat
van de jongere vergeleken. Het
bejaardenvraagstuk ligt dieper
dan alleen in de samenleving, het
ligt diep verankerd in de per
soonlijke levensvisie en levens
houding. Bij de tegenwoordige
norm (de jonge mens) gaat de
geestelijke afknaging steeds
voort. De oplossing zal afhan
gen van de aanvaarding van de
zin van het oud zijn, vooral ook
door de bejaarde zelf.
We leven in een mannenmaat
schappij) mede daardoor is de
breuk bij pensionering bij de man
meestal groter dan bij de vrouw,
en zeker dan bij de gehuwde
vrouw, die haar huishouding
heeft te verzorgen. Vrouwen
vinden vaak gemakkelijker be
zigheid, en wat het persoonlijk
prestige betreft zijn ze niet ver
wend. Voor hen treden de moei
lijkheden van het ouderworden
op jongere leeftijd op, nl. bij het
uitvliegen der volwassen kinde
ren. Haar grootmoederrol brengt
meestal weer de benodigde le
vensvulling.
Het verouderingsproces hoort
evenzeer bij het leven als groei
en rijping. Het is echter geen on
ontkoombaar proces, een begin
van de dood, een gebeuren waar
tegen geen kruid gewassen is.
Veel van wat tot nu toe als een
„natuurlijke" onafwendbare ver
oudering beschouwd werd,
wordt veroorzaakt door een
ziekte of beschadiging, die wel
is waar in de ouderdom frequen
ter voorkomt, doch allerminst
per sé daaraan gebonden is. De
meeste oudere mensen overlijden
niet aan ouderdom, doch aan
ziekten. Wat doen we in Neder
land voor zieke bejaarden? Bij
steekproeven is het resultaat,
zacht gezegd, niet verheugend.
Een bejaarde is iemand, die be
dreigd wordt door allerlei geva
ren, sociaal zowel als medisch,
die hem van zijn zelfstandigheid
dreigen te beroven. Dit verlies
moet zoveel doenlijk voorkomen
worden. Sociaal door het ver
strekken van warme maaltijden,
vriendschapsbezoeken, waarbij
kleine ongerechtigheden (b.v.
defecte schakelaars enz.) gere
pareerd worden; hulp verlenen
bij huishouding of boodschappen
doen; Medisch door raadgeving
en behandeling. Er is een schrij
nend verschil in zorg tussen oud
en jong bij zieken. Dit komt
voornamelijk door de angst, dat
de zieke bejaarden meer ver-
pleegdagen zullen kosten als de
revalidatie serieus ter hand ge
nomen wordt. Daardoor zou ech
ter het aantal chronisch zieke
bejaarden belangrijk teruglopen.
Zieke bejaarden horen in zieken
huizen en niet in allerlei inrich
tingen. Er is dringend toezicht
nodig op verpleeginrichtingen,
waarvan er zo vele zijn, maar zo
weinig goede. Voor een goede
verzorging der bejaarden zijn
huizen nodig: voor ±1% een af
deling in de ziekenhuizen met
een revalidatie afdeling; voor
3% verpleegtehuizen met een
revalidatie-afdeling; voor ±- 1%
psychiatrische inrichtingen voor
geestelijk gestoorden; voor een
onbekend percentage pensionte
huizen voor gezonde bejaarden
met vaak kleine defecten; en ver
der een centrale geriatrische
dienst als onderafdeling van de
gemeentelijke geneeskundige
dienst. Het platteland heeft een
geriatrische dienst op provinci
aal niveau nodig. Elke dag en
elk uur brengt nieuw onnodig
leed voor bejaarden. Er moet
iets gebeuren, hoe dan ook, des
noods oneconomisch en oneffici
ënt. De bejaarde is een integre
rend deel van onze samenleving.
Zijn plaats is in ons midden, ge
steund door goede sociale maat
regelen en een geriatrische dienst.
a. zelfstandige woningen in de
vorm van ééngezinshuisjes of
flatjes.
b. pensiontehuizen met groot
gemeenschappelijk gebouw of
kleine zelfstandige woningen met
gemeenschappelijke recreatie- en
eetzalen, waarbij, huishoudelijke
verzorging is inbegrepen.
c. speciale verpleeghuizen
voor de medische verzorging en
revalidatie van langdurige zieken,
dus geen opberg systeem tot er
de dood op volgt.
De bejaarde heeft nog een hele
levensfase voor zich en zijn wo
ning moet zo zijn en aldus gele
gen, dat hij gemakkelijk deel kan
hebben aan het maatschappelijk
leven. De handhaving van de
zelfstandigheid is een zeer be
langrijke factor, hoewel in de
praktijk blijkt, dat deze vaak ge
makkelijk wordt prijsgegeven als
er een goede tijdsbesteding js.
In zo'n geval dient het gemak
de mens. Iedere bejaarde, onge
acht milieu en financiële omstan
digheden, heeft recht op een be
huizing en behandeling, zoals we
die tegenwoordig voorstaan. An
dere inrichtingen moeten zo vlug
mogelijk geliquideerd worden,
want wat dreigt de praktijk te
worden? In de plaats van een
oud armhuis wordt een nieuw
tehuis gebouwd. Nu worden de
bewoners voor het nieuwe ge
bouw geselecteerd en arm en oud
blijft in het oude tehuis. Men
moet komen tot onbewoonbaar
verklaring der oude tehuizen.
Naar de huidige opvattingen
moeten bejaarden in tehuizen
aanspraak kunnen maken op een
zekere mate van „privé ruimte".
Het blijkt echter, dat meer dan
de helft der bestaande tehuizen
niet aan deze eis voldoen.
Wat de financiële draagkracht
der bejaarden betreft, lijkt het
wel verantwoord aan te nemen,
dat na 1 januari 1957 de situa
tie voor ongeveer de helft van
alle bejaarden (en wel de minst
draagkrachtige helft) zeer glo
baal zal zijn: inkomen per jaar
verkregen uit wettelijke ouder-
domsverzekering en uitkering
sociale verzekeringswetten voor:
gehuwden 1650,alleen-
legen pijnen
Evenals het algememeen ouder
domspensioen, hoewel laag, het
mogelijk heeft gemaakt vrij van
angst te leven, is het te hopen,
dat de overheid in samenwerking
met het wetenschappelijk onder
zoek zal kunnen bewerken, dat
de huisvesting en verzorging van
de bejaarden dit nationaal monu
ment zullen evenaarden.
Huisvesting is niet alleen een
woning hebben, maar er zich ook
in thuisvoelen. De behuizing der
bejaarden is gebonden aan maat
schappelijke omstandigheden. De
kosten van een huisvesting, die
overeenstemt met de moderne in
zichten, is een veelvoud van het
ouderdomspensioen, Bejaarden
moeten niet als een aparte orde
gezien worden. Zij zijn normale
mensen in de maatschappij, maar
hun gezondheid heeft vaak wat
meer aandacht nodig. De bezwa
ren van de oude dag zijn voor
een deel te compenseren door
technische hulpmiddelen. Bejaar
denhuisvesting behoort dan ook
te worden beschouwd als een
normaal onderdeel van de volks
huisvesting. Bij onderzoek blijkt
dat ongeveer twee derde van de
mensen boven 65 jaar nog een
eigen huishouding voeren. Het
benodigde aantal woningen voor
bejaarden is moeilijk te bepalen.
Naar gelang van de meer of
minder goede gezondheidstoe
stand van de bewoners kunnen
de volgende vormen worden toe
gepast:
staande mannen ƒ1100.
weduwen 1000.—, alleen
staande vropwen, vroeger in be
roep werkzaam 1050.
Hierbij is nog geen rekening ge
houden met uitkering uit de be
drijspensioenfondsen, welke voor
hen die thans in een bedrijf
65 jaar worden, waarschijnlijk
neerkomt op 300.a 400.—
per jaar. Weduweuitkeringen
komen slechts bij enkele bedrijfs
pensioenfondsen voor. Voor de
belastingplichtige bejaarden is
het beeld zeer gedifferentieerd,
hoewel voor een belangrijk deel
van deze categorie de financiële
positie niet aanmerkelijk veel
gunstiger is. Er moet naar ge
streefd worden dat aan alle be
jaarden de gang naar sociale
zaken bespaard blijft. Bodem-
plus bedrijfspensioen moeten vol
doende zijn om behoorlijk te wo
nen en te leven. Waar econo
men het bedrag benodigd voor
de eerste levensbehoeften voor
een echtpaar stellen op
2600.kan men zich, gezien
het huidige inkomen van het
grootste deel der bejaarden,
voorstellen dat zelfs de stram-
sten een gat in de lucht zouden
springen indien ze dit bedrag
werkelijk ontvingen. Het is alles
zins rechtvaardig, dat een groter
deel van het nationaal inkomen
besteed wordt aan de behoeften
der vorige generatie, die de
grondslag legde voor de huidige
welvaart
Volgens de „Rechten van de
mens" heeft iedereen recht op
arbeid. Geldt dit ook voor de
bejaarde en is hij in staat nog
productieve arbeid te verrichten?
Moet het stelsel, met 65 jaar er
uit met pensioen, gehandhaafd
blijven ook als de werknemer
nog productief kan zijn? Is hij
voor die tijd „versleten" dan
wordt met allerlei machinaties
getracht hem toch nog aan het
pensioen te helpen. Is het moge
lijk de mens zelf te laten beslis
sen of hij met pensioen wil?
Maar wie zal dan de eindbeslis
sing nemen? Een vaste leeftijds
grens geeft een betrekkelijke
rust. Voor gezonde bejaarden is
het voor het behoud van hun
lichamelijk en geestelijk welzijn
van het grootste belang, dat zij
een taak hebben, waaraan zij
altijd gezonde huid met
kunnen werken. Het gevoel nut
tig te zijn is van grote waarde.
De rusteloze voortgang echter,
en het tempo van de moderne ar
beid is voor de bejaarde een
groot bezwaar. Waar dit over
heersend is, is hij in het gunstig
ste geval een meelopende kracht,
meestal een rem. Hij kan echter
juist door zijn ouder zijn en le
venservaring voortreffelijk werk
doen in kerkelijk, maatschappe
lijk, verenigingsverband of dien
sten aan anderen verlenen. De
arbeid moet niet te zwaar zijn en
het tempo zelf gekozen.
Wat kan de maatschappij bij
dragen tot levensverrijking van
de bejaarde? Verrijking veron
derstelt rijkdom, waaraan kan
worden toegevoegd: Waar niets
is, kan dat niet, maar als men
ieder mens als mens ziet, blijkt
er wel ergens een klankbodem
te zijn. Elk doorleeft zijn leven
naar eigen aard en aanleg. Met
de nodige tact en feeling is er
in het omvangrijke veld der ge
zellige clubactiviteiten voor elke
vereenzaamde bejaarde wel een
plaats te vinden, waar hij door
actieve deelname aan het werk
vanzelfsprekend aanvaard wordt
en zo zijn wantrouwen jegens
anderen overwint. Hij ontdekt,
dat hij neemt en geeft, dat hij re
kening met de anderen heeft te
houden, en wel degelijk iets
nieuws kan leren. Ook de radio
vormt voor de bejaarde een on
misbare schakel met de samen
leving.
De mens wordt te veel beoor
deeld naar zijn waarde voor de
maatschappij. Daardoor komt
zijn wezenlijk bestaan in het ge
drang. Het ontbreekt aan waar
dering voor zijn innerlijk zijn
en juist bij het oud worden is de
mens sterk aangewezen op het
eigen zijn. Grote groepen men
sen weten geen raad met hun
oude dag, omdat het hun aan
voorbereiding voor de oude dag
ontbreekt. Er zijn ook hele groe
pen, die heel goed hun leven aan
kunnen. De mensen moeten over
zichzelf leren spreken en niet
over de bejaarden. Dit gesprek
is erg nodig. In Engeland zijn
clubs voor vijftigers die dit be
oefenen. Zo iets kan de zaak
verder brengen, 't Moet een on
derwerp van de dag worden: ge
zonde mensen, die hun partij
goed kunnen meeblazen, maar
ook hun moeilijkheden hebben,
en door het gesprek tot klaar
heid komen. Op deze wijze krijgt
men aandacht voor het wonder
van het menselijk wezen en voor
de betekenis van een scherpe op
merkzaamheid voor eigen leven.
Wanneer in de volle kracht des
levens de mens zo volledig in
zijn werk opgaat, dat er voor het
gevoelsleven geen tijd meer is,
groeit er iets scheef in ons maat
schappelijk bestel; dan kan de
echte lust in het volle, veelzijdige
leven niet tot ontplooiing komen,
dan wordt men de ware levens
kunst niet machtig. Om de jon
geren aan te zetten tot het wer
ken aan de eigen zelf-vorming
is maar één goed uitgangspunt:
een goed voorbeeld van groot
ouders en ouders. In de algemene
verslapping der onderlinge ver
antwoordelijkheden worden we
allen met elkaar de dupe. In de
groeiende verzakelijking van
onze samenleving kan juist de
bejaarde mens rijpen tot de echte
belangstelling van mens tot mens
en zo de verkilling tot maat
schappij-zonder-meer tegen
gaan. Daarvoor is nodig een
open oog voor het wonder van
de menselijke persoonlijkheid en
de gewone dingen en eerbied
voor het leven. Wie hiervan iets
kan doorgeven aan de jongere
generaties, heeft nog een grote
taak en een rijke oude dag.
Evenals andere jaren hoopt
St. Nicolaas ook dit jaar in Ber
gen te komen om alle kinderen
van 3 tot 12 jaren enige genoe-
gelijke uren te bezorgen. Dat is
geen kleinigheid, want de goeie
man moet er helemaal voor uit
Spanje komen met zijn paard en
zijn knecht Zwarte Piet. Zo'n
reis kost geld, tegenwoordig
zelfs heel veel geld. Zwarte Piet
mag hier zo nodig zijn als hij
wil, hij heeft dan toch maar aan
de Sint om 6% loonopslag ge
vraagd, en die moét hij hebben,
anders gaat hij niet meer met
Sint op stap. De cadeaux die de
Sint uitreikt en het lekkers dat
hij schenkt zijn beiden duurder
geworden, zodat Sint en Piet
zich wel eens achter het oor
krabben, wanneer ze van de prij
zen horen spreken.
Daarom heeft er zich een co
mité gevormd om wat geld bij
elkaar te brengen, opdat de
goeie Sint ook dit jaar de telken
jare groter wordende kinder
schare kan tracteren. Het zou
hem aan 't hart gaan als hij de
jeugd zou moeten teleurstellen.
Daarom zal in de periode van
1527 oktober een intekenlijst
worden aangeboden, en waar
men niemand thuis treft, daar
wordt dan verwacht, dat men
een bijdrage in geld zal willen
storten op postgiro no 355630,
ten name van de heer S. J. Nij-
dam te Bergen, met vermelding
„St. Nicolaasfeest 1956". AJs
iedereen een gift voor dit doel
beschikbaar stelt, dan zullen op
2 en op 5 december voor kleu
ters van 36, in de gemeente
kinderfeesten worden gegeven,
terwijl ook de jeugd in de vol
gende leeftijden hun feest niet
zal onthouden worden. Daarom
kindervrienden, geeft uw gave
met vreugde. Wie zou een kind
willen teleurstellen.
M. VELDMAN
De klaverjasclub M.E.V.O. hield
zaterdagavond j.l de eerste klaver-
jasdrive in dit seizoen, die druk
bezocht werd.
Ie prijs: heren v. Alphen 5038;
2e prijs: Dus Ba Ba Langgras 4999
3e prijs: Fam. Tiebie 4915;
4e prijs: Vrasdonk-Roobeek 4908;
5e prijs: dames de Vos-de Groot
4904;
6e prijs: Fam. Koorn 4904;
7e prijs: Houtenbos-C. Min 4733
8e prijs: Dames v. Alphen 4582
9e prijs: Balder-Halle 4567
10e prijs: de Waard-Span 4518;
VerrassingsprijsH. Dekker-H.
Schotte 4266. Marsenprijs: Fam.
Tiebie met 5 marsen.
Ned. Bond van
Plattelands Vrouwen
afd. Bergen
Naar wij vernemen zal voor
bovengenoemde vereniging op
donderdag 25 oktober, de heer
P. Timmerman van de „Zand-
hoeve" spreken over „oudBergen".
Lichtbeelden zullen deze lezing
verduidelijken.
Velen zullen zich opmaken om
te half acht in Café Nieuwendijk
aanwezig te zijn. Allen zijn wel
kom.
Op dinsdag, 23 october a.s. laat
de pianist Simeon ten Holt zich
horen in eigen werken tijdens zijn
concert in „De Rustende Jager"
te Bergen. De jonge componist
studeerde o.a. bij Honegger en
Milhaud in het buitenland, waar
hij lang verbleef, doch kreeg zijn
eerste vertrouwdheid met zijn in
strument bij de lessen van de
Bergense componist J. van Dom-
selaer.
Vóór de pauze speelt ten Holt
twintig bagatellen (1954), erna
twaalf korte stukken (1955) en een
sonate (1953). Het betreft hier een
eerste publieke uitvoering. Toe
gangskaarten zijn in de Kunstzaal
dit weekend te verkrijgen, waar
de expositie der dames-kunste
naars uit Bergen grote belangstel
ling trekt. Men zie verder de
annonce in dit nummer.
WEKKERS
Van oud nieuw maken
Deze naaicursus onder leiding
van Mevrouw Wielinga in het
Dorpshuis gegeven, is elk jaar
een waar succes geweest.
Woensdagmiddag 24 oktober
tussen 2 en 4 uur kunt u zich
voor deelname aan de nieuwe
cursus van dit a.s. winterseizoen
opgeven in het Dorpshuis.
Aan de technische hogeschool
te Delft is geslaagd voor het
propaedeutisch examen voor civiel
ingenieur de heer H. Hoogcarspel.
Fanfarekorps
„De Vriendschap"
Op zaterdag 27 oktober a.s.
zal het fanfarekorps haar eerste
uitvoering geven in Groet en wel
in het café van de heer J. Klop.
Geheel belangeloos zal door de
Harger Toneelvereniging „De
Komedianten" een blijspel worden
opgevoerd, getiteld „Het Kik
kertje".
Het fanfarekorps zal dan een
aardig programma uitvoeren, be
staande uit 2 kleine ouverture's,
1 wals en 3 marsen. Een hele
vooruitgang dus in vergelijking
met het programma van de afge
lopen winter.
Het korps bestaat thans uit 34
werkende leden, waarvan het
grootste deel ongeveer 1 jaar ge
leden is begonnen. Het mag zeer
zeker een succes voor haar diri
gent de heer A. Meijns genoemd
worden, dat thans reeds een der
gelijk programma ten gehore kan
worden gebracht.
Wij hopen dan ook dat velen
uit Groet van hun medeleven met
het korps blijk zullen geven, door
voor een volle zaal te zorgen.
ZONDAGSDIENST
ARTSEN
tteMtad
DE DUINSTREEK
Redactie en Adm.: C. Oldenburg,
Laanweg 35, Schoorl, Giro 147071
Telefoon K 2209-268
Agentschap te Bergen: De Haan's
Boekhandel, Stationsstr., Tel. 2452
Agentschap voor Egmond aan Zee:
R. P. Jonker, Voorstraat 129
Abonnementsprijs: f 5.25 per jaar
f 1.35 per kwartaal
Advertentieprijs: 12 ct. per m.m.
Vraag en Aanbod 15 ct. per m.m.
met een minimum van f 1.50
Woning- en Vacantieruil 15ct. m.m.
Familie-advertenties 15 ct. per m.m,
Breelaan 29 - Tel. 2204
INGEZONDEN MEDEDELING
rheumatische
pijnen.
wordt door d<
Ingezonden mededeling.
POEDER-ZALF-OLIE-ZEEP a
WAT MijnhaRPT MAAKT ISGDED
GOUD, ZILVER, UURWERKEN
KI. Dorpsstraat 9
Eigen
vakkundige
reparatie
inrichting zilfa Pleet
Telefoon 2778
BERGEN
21 okt.
Dr. POOT, Tel. 2413
SCHOORL-KOEDIJK
21 okt.
Dr. BRUST, Telefoon K 2209-266
