DE DUINSTREEK'
Kernenergie de krachtbron
der toekomst
98
va a ridge krocba?
WASSEN MET GELUID
J.
MAASEN UW SLAGER
NIEUWLAND
„West-Fvisia'' reizen!
AUTO's ZONDER CHAUFFEUR
Wasserij „Dubbel Blank"
Bezoekt de B0HNETERIE
ADVERTEERT IN DIT BLAD!
M
we 2jn hog 2oude* we soa
Geheimen van het
strijkijzer
BRILLEN
Speciale Dameskapsalon DOBBEN
omvangen Exclusieve damesvesten
Garaae
99
Tweede Blad
Vrijdag 16 aug. 1957
Ministeriële nota inzake Kernindustrie aangeboden aan de Staten
Generaal, 3 juli 1957, 's-Gravenhage, Landsdrukkerij
Het is voor ons blad geen re
gel om een ministeriële nota tot
onderwerp van bespreking te
maken, doch deze uitzondering
vindt zijn oorzaak in de uitzon
derlijke inhoud van dit stuk, dat
aller opmerkzaamheid verdient.
Hierin wordt n.l. in grote lijnen
aangegeven wat in de eerstvol
gende kwarteeuw zal moeten ge
schieden om ons land in tech
nisch en economisch gebied niet
hopeloos te doen achterop raken,
vergeleken bij andere landen.
Krachtige samenwerking bij het
uiterst belangrijke onderwerp der
kernenergie-voorziening is hier
toe een eerste vereiste.
Het is totnogtoe niet bekend
geworden wie deze ministeriële
nota heeft samengesteld, doch in
het geval van deze publicatie,
mag met vertrouwen worden ver
ondersteld, dat de technische en
natuurwetenschappelijke feiten
geredigeerd zijn door een bij uit
stek deskundig schrijver. Zonder
zich te verdiepen in de wiskun
dige zijde van dit onderwerp, die
bij het behandelen van kern-
chemische vragen bijna niet te
vermijden is, wordt in deze nota
een goede, populaire uiteenzet
ting gegeven over kernreactoren
en het splijtbare materiaal. Juist
om deze gedeelten verdient deze
nota in handen te komen van
allen die er belang in stellen. Om
de enorme kosten die ervoor ge
maakt moeten worden, zal de
kernreactor in de komende jaren
zoveel van ons eisen, dat het
voor een ieder noodzakelijk zal
worden, daar meer van te willen
weten. Altijd, wanneer onze
West-Europese maatschappij op
peil blijft en niet afzakt tot de
achterlijke gebieden, die niet
meer mee kunnen komen. En dit
gevaar is groter dan men wel
denkt. Zo telt het Reactor Cen
trum Nederland slechts 46 fir
ma's die het met een geldelijke
bijdrage steunen, terwijl men ge
rekend had op bijdragen van 300
firma's. Het ware te wensen dat
juist zij die kunnen bijdragen eens
overtuigd waren van de nood
zaak dat de vooruitgang thans
offers vraagt in geld om voor
anderen de inspanning mogelijk
te maken dat de gemeenschap
daar de vruchten van kan pluk
ken. De kernreactor in Petten is
van Amerikaanse makelij, doch
wij moesten die feitelijk in ons
land kunnen maken, 't Verrijkt
uranium moeten we uit de V.S.
betrekken. Binnen enkele jaren
zullen we uranium van België
behoren te kopen en het opvoe
ringsproces zelf verrichten, 't
Zwaar water, dat we uit Noor
wegen moeten betrekken kan
hier ook gemaakt worden. Het
komt slechts op de installaties
aan. Deze zijn er nu nog niet,
maar met inspanning van alle
krachten kunnen zij er zeker ko
men.
Behalve de fysische beginselen
bespreekt de nota de kernreac
toren in ons land met de inves
teringen en de brandstofkosten.
Daarnaast over de uitvoering van
het plan tot de bouw van kern
centrales. Hierbij is aan de nood
zaak gedacht om proefcentrales
te doen bouwen en proeven te
nemen, opdat men kweekplaatsen
heeft om de onmisbare technici
voor ons land op te leiden, waar
aan een grote behoefte bestaat.
Verder worden de internatio
nale verhoudingen op dit gebied
uitvoerig besproken om te beslui
ten met schattingen over het en
ergieverbruik van ons land in de
komende jaren. Een leerrijke en
overzichtelijke verhandeling.
Op de tentoonstelling Het
Atoom is voor belangstellenden
heel wat te zien, alsmede te ho-
D
E
R
0
D
E
S
T
1
E
R
Een verhaal uit de tijd van de voortrekkers en pioniers
.IW
ren over de wonderbare krach
ten uit de wereld der atomen,
al zal men vaak bemerken, dat
de werkstudenten die als bege
leiders optreden, dikwerf weinig
meer doen dan hun lesje opzeg
gen. Wij maakten enkele geval
len mede, waar zij op sommige
vragen, gedaan door mensen die
van de atoomtheorie en haar toe
passingen studie gemaakt had
den, hun onkunde moesten toe
geven. Maar dat is die jongelie
den niet kwalijk te nemen zij
staan nog slechts aan het begin
van hun studie. Dat deze kern-
chemie met haar diverse vertak
kingen als isotopen-leer en elec-
tronica bestemd is om in haar
toepassingen een geheel nieuwe
wereld uit de oude ons vertrouw
de wereld te doen ontstaan, lijdt
wel 'geen twijfel. En wie er over
blijft nadenken, die voelt het
verlangen in zich opkomen om
weer jong te willen zijn, teneinde
door studie en arbeid aan het tot
stand komen van deze nieuwe
wereld te kunnen medehelpen.
Het vuil wordt los geschud met 300.000 trillingen per seconde
Geen slijtage van het goed en toch een schone was
Er is inderdaad in de loop der
jaren zeer veel verbeterd aan de
moderne wasmiddelen, waardoor
de huisvrouw de was beter en
sneller schoon krijgen kan dan
voorheen en ook met minder slij
tage. Maar ideaal is het niet. Nog
steeds lijdt het goed meer door
het regelmatig wassen dan door
het dragen, waaruit blijkt dat het
mogelijk moet zijn door het vin
den van andere, het goed minder
aanpakkende wasmethoden, de
levensduur van de goederen te
verlengen. In alle laboratoria van
wasmiddelenfabrieken wordt hier
naarstig naar gespeurd, maar nog
steeds is het noodzakelijk om bij
het wassen het wasgoed op de
hand te wrijven, gebruik te ma
ken van een wasbord of van een
wasmachine, waarin het goed
eveneens te lijden heeft.
Reeds geruime tijd is men
doende om een geheel andere
methode voor wassen te vinden
en wel het wassen met geluid,
waarbij de stof vrijwel niets te
lijden heeft, terwijl het vuil er
geheel van verwijderd wordt.
,,Hoe kan men wassen met ge
luid?" zullen velen zich afvragen
en wij moeten toegeven, dat het
inderdaad raar klinkt, maar wan
neer we weten waar het om
draait, blijkt dit het ei van Co
lumbus te zijn, waarmede men in
de toekomst de was denkt te
doen.
Zoals u vermoedelijk weet, be
staat geluid uit niets anders dan
trillingen in de lucht, die op het
trommelvlies van ons oor worden
opgevangen en in ons oor wor
den omgezet in voor ons hoorbare
klanken. Al naar gelang het aan
tal trilling'"'^ per seconde heeft
geluid een nepaalde toon. Hoe
meer trillingen, hoe hoger de
toon. Nu zijn er voor ons men
selijk oor grenzen. En zo kunnen
wij geluid van meer dan onge
veer 16.000 trillingen per seconde
niet meer horen, dat wordt door
ons trommelvlies niet meer ver
werkt. Wij noemen alle geluid
van meer dan 16.000 trillingen
ultra sonoor.
De wetenschap heeft het vol
gende ontdekt. Wanneer men
aan een kwartskristal bepaalde
stroomstoten toedient, dan veran
dert dit kristal buitengewoon snel
van vorm, waardoor een trilling
ontstaat. Deze trilling kan een
frekwentie halen van enige hon
derdduizenden malen per secon
de. In principe wordt hier dus
een geluid voortgebracht, doch in
verband met het buitengewoon
hoge aantal trillingen is het voor
ons niet hoorbaar en ligt het in
de sfeer van het ultra sonoor ge
luid.
Het blijkt met geluiden van een
dergelijk hoog trillingsgetal mo
gelijk merkwaardige resultaten te
bereiken. Zo gebruikt men het om
via de echo er van bepaalde on
zichtbare obstakels vast te stellen.
Zo wordt het gebruikt bij het op
sporen van onderzeeërs, het in
kaart brengen van oceaanbodems
en dergelijke. Ook vissers maken
er gebruik van om de plaatsen
op te zoeken waar veel vis zit.
Ook in de geneeskunde bleek
het van veel belang en nut. Men
zag kans door deze trillingen het
beenmerg te verwarmen, hetgeen
bij bepaalde ziekten voor de ge
nezing noodzakelijk kan zijn. Ook
gebruikte men het om hersenge-
zwellen aan te pakken enz.
Wat gebeurt er nu wanneer
iets vuil wordt? De microscopisch
kleine vuildeeltjes zetten zich vast
op het weefsel en laten dikwijls
moeilijk los. Wanneer wij was
sen, is het zelfs bij het gebruik
van de beste wasmiddelen nodig
deze te assisteren, en door wrij
ven of draaien van het goed in
het water of hoe ook, de vuildeel
tjes van de stof los te breken. Het
is dikwijls juist deze beweging
die het goed het meest doet slij
ten.
Vuil wordt losgeschud.
Hier kan het ultra sonoor ge
luid een handje helpen. Men nam
de volgende proeven. Via een
electronisch bedieningsapparaat
werd door middel van een
kwarts-kristal een toon van
300.000 trillingen per seconde op
gewekt, welke trillingen overge
bracht werden op het water,
waarin zich vuil goed bevond.
Onzichtbaar voor ons mense
lijk oog werd het water in tril
ling gebracht en wel zo snel en
intensief, dat men zag hoe het
vuil als het ware van het goed
werd afgeschud.
In minder dan geen tijd is de
was volkomen schoon en kan zo
uit het vuile water gevist worden.
Het wasgoed heeft niets te lijden
gehad en is brandschoon, de
ideale wasmethode voor de mo
derne huisvrouw.
Voor de huisvrouw is het zo
ver nog niet. Deze wasmethode
bevindt zich nog in het proef
stadium, maar de mogelijkheid is
niet uitgesloten, dat over enige
tijd het doen van de was slechts
een kwestie van enkele minuten
js geworden. Dan wast de huis
vrouw met geluid.
Hebt U uw strijkijzer wel eens
goed bekeken, huisvrouw? Allicht
wel. D.w.z. aan de buitenkant.
Maar hebt u er ook enig idee van,
hoe het er van binnen uitziet en
hoe het eigenlijk werkt?
Welnu, dat deel van het strijk
ijzer, waarmee u strijkt, de strijk-
plaat dus, heet de zool van uw
ijzer. Daarop is een element van
mica aangebracht, uiteraard aan
de binnenkant van het ijzer. En
op dat mica-element ligt een ver
zwaringsplaat. Over dat alles
heen sluit zich als een stolp de
kap van het strijkijzer.
Tussen de verzwaringsplaat en
de kap bevindt zich echter nog
een laag lucht, die ervoor zorgt,
dat er zo weinig mogelijk warmte
naar boven afgestaan wordt, om
dat dit natuurlijk verloren warm
te zou zijn.
Boven de kap vinden we, zoals
u weet, het houten of bakelieten
handvat en aan de achterkant
van het ijzer bevinden zich de
door een stevige metalen huls
omgeven aansluitpennen, waarin
de stekker van het snoer moet
passen.
Een normaal strijkijzer, zoals
u in uw huishouden gebruikt,
weegt ongeveer 2J/j kilo en heeft
een vermogen van 450 watt.
Het opbergen.
Als U het ijzer na het gebruik
gaat opbergen, laat u het snoer
er dan maar rustig aanzitten. Als
u er natuurlijk maar voor zorgt,
dat het het warme ijzer niet raakt.
Maar als u de stekker uit de nog
warme contactstop trekt, hebben
de contactpennen hiervan te lij
den en gaan op de duur los zit
ten.
U moet het snoer nooit om het
ijzer winden; ook niet, al is het
helemaal afgekoeld. Het snoer
kan daar niet tegen en er kun
nen breuken in komen.
Om af te koelen, zou ik het
ijzer nooit rechtop op de opzet-
steun zetten. Elke keer, dat een
strijkijzer omslaat en met een
klap neervalt, wordt er een stuk
je van de levensduur verkort.
Gebruik dus, om het te laten
afkoelen ook het treefje.
Wanneer u het ijzer, nadat het
koud geworden is, in een of an
dere kast wegzet (nog steeds op
het treefje), hangt u dan het
snoer zo mogelijk om een spijker
in de wand. Maar laat het wèl
aan het ijzer bevestigd zitten.
Hierdoor gaan èn snoer èn
ijzer langer mee. En u hebt het
gemak, dat het ijzer steeds voor
gebruik gereed staat.
Nieuwste snufje.
Als nieuwste snufje heeft men
ons huisvrouwen op strijkijzer-
gebied een gemak gebracht in de
vorm van het „stomende strijk
ijzer Bij gebruik hiervan behoeft
het strijkgoed niet ingevocht te
worden.
Dit ijzer is voorzien van
een waterreservoirtje. Hierdoor
wordt, zodra het ijzer op tempe
ratuur gekomen is, stoom door
het strijkgoed geblazen.
Het goed wordt dus als het
ware tijdens het strijken inge
vocht. Maar de vezel heeft op
deze manier geen tijd. om het
vocht goed op te nemen, zodat de
resultaten toch nooit zo mooi zijn
als bij van tevoren ingevocht
c^ed.
MARCELLE.
vraagt
vrouwen
vakantie-hulpen
COLORITE EN COLOVINYL TEGELS
LINOLEUMS EN TAPIJT
Meester-Opticiën HENK DEN BREMER
Levering voor alle Ziekenfondsen Annex Fotohindel
2266
2266
Heeft U onze enige
„AMERIKAANSE COLD WAVE"
2266
Dorpsstraat 21 - Bergen
2266
Speciale september-vakantiereizen per Touringcar 1
DAGTOCHTEN:
VAKANTIEREIZEN NAAR HET BUITENLAND:
BREELAAN 12 - BERGEN - TELEF. 2123
pracht sortering:
DOO/J DE WJDE VLAKTEN TAEAT HET *0*-
- VOOI.HAPlTE'A BAfWA P)'JD7~ VOD HOP EU
PU Mr MET 2'JA OUDSTE STft'jQPlAKAEH-
TWEE DAGPA 1 (LAST VA)Y lADIANfA
DE SIOUH ZULLEA CAS HET Ausr
LATEH ,WAAT W'J HE 86 E A 6EEA
AL (jOHOL ia HE r AOAVOOI-. AAPEAS
2oU AoDE S T/Elf WO EO EAU Z'jtj-f'
^aebbeA
Lijtweg 52, Telefoon 2331
voor hele of halve dagen en
Hoog loon, reiskostenvergoeding enz.
Aanmelden aan ons bedrijf van 8-5 uur dagelijks, 's avonds Berkenlaan 16,
Bergen, Telefoon 2010.
Telefoon 3033
Notweg 17
Tuindorp weg 20
Bergen
I Het adres voor al Uw moderne vloerbedekking w.o.
aan huis te ontbieden
Tevens verkoop van Luxaflex - Jaloezieën
de ideale zonwering in harmoniërende kleuren.
GROTE SORTERING IN MODELLEN EN PRIJZEN
(v.h. Fa. Kater)
ALKMAAR, MIENT 24, TEL. 2454 ZAANDAM, WORMERVEER
JIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIjL.
al eens geprobeerd. U zult versteld staan, van zo'n mooie grote soepele krul
Spreek met ons, het komt in orde, want
1 „Mooi haar valt op"
=5
SPECIALE VOETVERZORGING
^llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllliilillllllllllllllllllllllllllllllllllllllililllllllllllllliillillllllllillllillllllllllllllF
Aalsm. Bloemenfestijn m. Stadionspel, incl. rondrit en
september overcjekte Stadionzitplaats f 10,
17 september Den Haag, Bijwoning Prinsjesdag
f 6,50
Centr. Zwitserland. Prachtreis met route door
1 sept. (j dgn, landen. Nog enkele plaatsen! f 140,
Oostenrijkse Alpen (Tirol, Arlberg, enz. enz.)
lb sept. 7 dgn. jncj dagelijkse excursies f 140,
Inlichtingen en opg. Reisorganisatie „West Frisia", Broek op Langedijk
C. ten Bruggencate, telef. K 2267-474, Oude NiedorpTouringcarbedrijf
Fa. Slijkerman, telefoon 284.
Vrijdag en Zaterdag
150 gr. Ham f 0.80
150 gr. Boterhamworst f 0.50
150 gr. Haagse Leverworst f 0.35
100 gr. Gekookte Lever f 0.65
100 gr. Berliner Leverworst f 0.50
100 gr. Leverkaas f 0.50
100 gr. Gebraden Gehakt f 0.50
100 gr. Gebraden Rollade f 0.75
250 gr. Metworst
250 gr. Leverworst
500 gr. Doorr. ossenlappen
500 gr. Riblappen
500 gr. Magere lappen
2V2 kg Gemalen vet
f 1.25
1.60
2.40
2.50
1.75
Onze vlugklaar
artikelen zijn voordelig
Slavinken f 0.35
Ballen gehakt f 0.35
Gelderse Schijven f 0.40
Gehakte biefstukjes f 0.55
Blinde vinken f 0.55
Saucijsjes per 100 gr. f 0.40
Woensdag gehaktreklame
500 gr. Gehakt f 1.48
250 gr. Metworst f 0.73
Flessensoep een delicatesse 6 ver
schillende soorten,
vanaf f 1.25 per literfles
ook in grote maten. In wol en orlon.
Breelaan 27 - Bergen
U zult er geen spijt van hebben
BREELAAN 52
BERGEN
TEL. 2200
