Ueekihd
99
99
I
BOORSMA - TEXTIEL
Examen
DE B.S.A. „STAR RIDER"
Tentoonstelling Tjipke Visser
Apeuda
R e a De Goede - Bergen R A
GERRITSEN
7.90 I
15.90
24.00
„DE SPIN"
Satijnen Onderjurk
SCHOORLSE GEMEENSCHAP
B.S.A,
B.S.A.
Zondag 8 juni
VRIJDAG 13 JUNI 1958
35e JAARGANG No. 23
Verschijnt te Bergen, Bergen aan Zee, Schoorl, Schoorldatn, Groet, Camperduin, Egmond aan Zee, Egmond-Binnen en Egmond a. d. Hoef
Onder enorme belangstelling
van een groot aantal bezoekers
werd vrijdagavond in de kunst-
aijisodxa ap lag uba jeez
der nagelaten werken van Tjip
ke Visser geopend. Onder de
aanwezigen merkten we op: Burg-
gemeester Dr. W. Huygens en
echtgenote, Mr. M. Moens, se
cretaris der Museum-commissie,
Mr. O. Guermonprez, secretaris
der Culturele Raad Noord-Hol
land, Mr. H. J. Wytema, burge
meester van Alkmaar, vergezeld
van de heer Th. Wortel, ge
meente-archivaris dier stad. de
letterkundigen Theo van der
Wal en Rein Valkhoff, Mevr.
E. Reitsma-Valen^a, de kunst
schilder Kees Jansen uit Bergen
aan Zee, naast vele anderen, die
niet hadden nagelaten van hun
belangstelling in de persoon en
het werk van de in 1955 over
leden kunstenaar Tjipke Visser
blijk te geven.
WEKKERS
De heer W. L. M. E. van
Leeuwen opende de tentoonstel
ling met de volgende rede
Toen Marijcke Visser mij
vroeg deze tentoonstelling te
openen wees ik dat eerst af, om
dat ik van beeldhouwkunst geen
studie heb gemaakt. ,,Ik kan on
mogelijk over dit werk spreken,
zei ik. Toen antwoordde zij: ,,U
hoeft over het werk toch ook
niet te praten; dat kunnen de
mensen toch zelf zien: het staat
en hangt er toch!" en de
even beminnelijke als nuchtere
naïeveteit dezer woorden maak
te mij (en voor de zoveelste
maal) wederom bewust van de
wankele basis van alle kunstkri
tiek. Ik was juist bezig mijn 1057-
ste litteraire kritiek te schrij
ven. maar, als reeds vaak, voel
de ik de neiging mijn pen neer
te leggen: ,,Ik hoef toch eigen
lijk niet over die romans en ge
dichten te schrijven; die boeken
liggen er toch en de mensen
kunnen toch zelf wel lezen!"
Het is inderdaad een vreemde
zaak. die kritiek. En nu bedoel
ik met ..kritiek" niet .afbraak
en aanmerking" maar beschou
wing en onderscheiding," wat
het Griekse woord ook oorspron
kelijk betekent. Wat is de taak
der kritiek eigenlijk? Ik meen:
karakteriseren, situeren en waar
deren.
Karakteriseren, men kan dat
trachten de inhoud, de maker of
de vortm te doen. Ik houd niet
van de descriptieve kunstbe
schouwing in de geest van: ,,Op
dit schilderij ziet u een dame in
't wit; zij draagt een grote hoed
en kijkt naar een voorbijgaande
heer enz. enz."; dat kunnen
we inderdaad zelf wel zien.
Waarom dus te zeggen, dat
Tjipke Visser Volendammers,
dieren, kinderen, vrouwen, grote
mannen uitbeeldde; dat zijn doch
ter en leerling Marijcke even
eens bij voorkeur moeder en
kind, dierfiguren, meisjes, als
object kiest en sieraden, schaal
tjes, penningen en ketens ver
vaardigt?
Zullen we de maker dan ka
rakteriseren? Spreken van en
weer: bij beiden, hun natuurlijk
heid, hun levenskracht, hun ar
beidsvreugde? Maar: ten eerste:
is zo'n karakteristiek niet veel
te vaag. immers op vele andere
kunstenaars even toepasselijk:
en. ten tweede: dat spreekt im
mers duidelijk genoeg uit hun
werk? Moeten wij dan van hun
leven vertellen: Hoe Tjipke, in
1876 in Workum geboren, op de
Amsterdamse Kunstnijverheids
school werkte (waar vijftien jaar
eerder Zijl en Mendes da Costa
elkaar ontmoetten en de ver
nieuwing der beeldhouwkunst in
zette), daar boetseren bij laatst
genoemde leerde; later onder
Allebé op de Academie voor
Beeldende Kunsten werkte, te-
kenmeester werd in Edam, in
Volendam werkte, toen in Pa
rijs, waar hij bronsgieten en ci
seleren leerde, in Artis zijn dier
figuren in brons, coromandel en
aardewerk maakte; in de jaren
na 1925 de halve wereld rond
reisde en als verwoed zeiler en
visser over de wateren zwierf;
hoe Marijcke boetseren bij haar
vader, edelsmeden op de Kunst
nijverheidsschool en hakken en
tekenen in Engeland leerde, en
hoe zij opdrachten voor open
bare gebouwen kreeg in Dok-
kum, Alkmaar, Akkrum. Sneek
enz.... maar dit alles kunt u toch
lezen in het boek, dat zo juist
verscheen en dat u hier kunt in
kijken, een werk van een vriend
van Tjipke Visser en natuurlijk
dus ook van diens trouwe doch
ter Marijcke: Herman Martin,
een hulde aan beide kunstenaars,
een voortreffelijk verzorgde en
bijzonder fraai geïllustreerde uit
gave. Ook Martin vond het ken
nelijk niet nodig al te veel over
het werk te zeggen: de platen
kan immers iedereen zelf bekij
ken; dat het boek allereerst van
de vriendschap getuigt, pleit voor
de auteur: alleen een verdorde
tijd kan vergeten dat het leven
altijd belangrijker is dan de
kunst.
Of wenst u de diepte-psycho
logische karakteristiek van de
maker uit het werk te horen af
lezen? Wij kennen dat: öf er
wordt op schaamteloze wijze ge
wroet in het particuliere zielsbe-
staan van de kunstenaar (wat
alleen voor verlaten pubers in
teressant is), óf er wordt „hin-
eininterpretiert" op een wijze,
die ons alleen een gezonde lach
bui bezorgt, een vrolijkheid ver
gelijkbaar met die van het paas
eieren vinden: men moet ook die
eerst zelf erin stoppen
ren; hier wordt de beschouwer
historisch.
Het komt mij voor dat wij dan
Tjipke Visser moeten situeren
tussen het impressionisme van
Lambertus Zijl en Mendes da
Costa en het expressionisme van
John Raedeker en Hildo Krop.
beide eersten tien jaar ouder,
beide laatsten tien jaar jonger
dan hij; tussen het moment van
algehele vernieuwing bij de
eeuwwisseling waarvan Berlage's
beurs het symbool en Verweij,
Toorop en R. N. Roland Holst
andere tekens zijn en de „nieuwe
tijd die in ,,De Stijl met Oud.
Mondriaan, Rietveld omstreeks
1920 werd voorbereid maar pas
na de Amsterdamse school van
De Klerk en Kramer doorzette;
tussen individualisme en sociaal
idealisme.
Tjipke Visser was een impres
sionist, zijn techniek (het boet
seren) wijst al in die richting; hij
15
FABLO NO IRON SHIRTS vanaf
MEKAY NO IRON
het beste van het beste
^llliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiimilimnininmihi
expositie, waarmee zij haar va
der en leermeester wilde eren.
In het fraaie boek waarvan zij
de uitgave mogelijk maakte, ziet
u ook een wijzerplaat gerepro
duceerd, smeedwerk van de
dochter, aangebracht in het Chr.
Lyceum te Sneek: de uurcijfers
zijn vervangen door de figuren
en de astronomische tekens van
iedere donderdag- en zaterdagavond gezellige
dans- en stemmingmuziek van „The Johndico's."
ligt meer in de lijn van Zijl dan
van Mendes da Costa en de
latere hakkers in taille directe,
de architectonische. Hij beleefde
nog volop dat West-Europese
paradijs, dat Nederlands arcadia
van vóór 1914, da,t voor wie zijn
leeftijd had, nog voortbestond
tot de jaren dertig. Die levens
lust, dat geluk, die arbeidsvreug
de spreekt uit zijn werk, behalve
De EVYAN best-seller met een
jarenlange uitstekende reputatie.
Wat deze onderjurk vooral zo
aantrekkelijk maakt is, behalve de
mooie Valenciennekant, zijn fan
tastische pasvorm, hij valt soepel,
sluit heerlijk aan en is vooral
onder strakke wollen kleding
ideaal.
Prijs f 13,75
Kleuren: Wit, Bleu, Gold, Zwart
Voor betere textiel:
Ruinelaan 12
Bergen
Telefoon 2532
Zal de kriticus of inleider dan
trachten de vorm van het werk te
karakteriseren Van het materiaal
spreken, reppen van het hout,
zilver, brons, albast, dat Tjipke
gebruikte (en va,n zijn tekeningen
en houtsneden), of van zand- en
kalksteen, smeedijzer, zilver,
goud, ivoor, hout, brons, albast
waarin Marijcke werkt? Van de
houtsculptuur van Tjipke, als
eerste, met Altorf, weer in Ne
derland toegepast? Maar wie over
deze expositie rondgaat, hij ziet
het immers zelf. Van de techniek
dan? Van het meesterlijk vak
manschap? Dat zou echter alleen
een vakgenoot kunnen doen; ik
kan er alleen maar een enorm
respect voor hebben en uitspre
ken.
Maar de vorm in ruimer zin
dan: de visie, het oerwezen van
elk scheppend werk? En hier na
deren wij het tweede deel der
taak van de kritikus het situe-
dat van zijn laatste jaren, toen
1940 alles had veranderd. Hij
groeide, als ieder dieper mens,
„van 't persoonlijke naar 't uni
versele" (zegt Martin) van in
dividualistisch impressionisme
naar reële symboliek. Heel een
voudig en waar zei Tjipke Vis
ser zelf: „Men kan slechts wer
ken volgens z'n aard. Mijn weg
kon niet anders zijn dan die van
een geleidelijke evolutie.
En de derde taak van de kri
tikus: het uitspreken van het
waarde-oordeel? Ik zal me er
wel voor wachten (al mag ik
wel zeggen, dat ik het werk van
vader en dochter bewonder):
laat echter de vakman ofde
tijd hier oordelen.
Neen: over het werk spreken,
dat is mijn werk niet. Maar ik
hoop, dat u zult kunnen begrij
pen, dat ik Marijcke toch niet
kon weigeren enkele woorden te
spreken bij de opening van een
de Dierenriem. De klok staat op
acht uur: de kleine wijzer wijst
naar Virgo, en gaat op weg naar
Libra, ik hoop dat ik die Weeg
schaal voldoende in het oog ge
houden heb en de wijzer niet
verder is opgeschoten dan uw
geduld om mij aan te horen
reikte.
Marycke Visser, de dochter
van de overleden kunstenaar, die
daarna aan 't woord kwam
bracht een woord van dank aan
de spreker voor zijn rede. Zij
heette Burgemeester Huygens en
zijn Alkmaarse collega Wytema
welkom; voorts bracht zij haar
dank aan allen die haar hadden
bygestaan bij het organiseren
dezer tentoonstelling en bood
daarna aan het K.C.B. een beeld
je van haar vader aan voor de
verloting. Hiermede voortgaande
bood zij a,an de burgemeester
van Bergen een beeldwerk van
haars vaders hand aan ter plaat
sing in de tuin van het museum
of van Kranenburg. Jegens de
gemeente Alkmaar drukte zij
haar erkentelijkheid uit over de
aankoop van een bronzen beeld
je van haar vaders hand. Zij
bood aan Alkmaars burgemeester
de keus aan uit het geëxposeerde
werk iets te kiezen voor het ge
meente-museum in zijn stad. Ver
der herinnerde zij aan de aan
koop der gemeente Edam van
enkele houtsneden, om er aan
toe te voegen dat een niet met
name genoemd museum, waar
schijnlijk het Zuiderzeemuseum
te Enkhuizen, de aankoop over
woog van de geëxposeerde kop
van een visser in teakhout.
Dr. Huygens aanvaardde het
geschenk van de kunstenares
Marijcke Visser met diepe er
kentelijkheid. Bergen bezit nog
Th. VELDMAN
geen eigen museum voor het
kunstbezit, doch heeft er wel een
nodig. Vergeleken met Laren,
dat zijn Singer-museum bezit,
ontbreekt er in de gemeente op
dit gebied nog wel wat. De
naam van Tjipke Visser zal in
Bergen niet vergeten worden.
Zijn naam zal a.an een der wegen
worden geschonken. De Zuid
laan waar hij woonde is een
historische naam. die reeds hon
derden jaren bestaat en kan niet
herdoopt worden in een andere
Mevr. Diesfeldt-Pieters bracht
haar dank voor de schenking aan
't K.C.B. Mr. Wytema betuigde
voorts zijn dank voor de gene-
reuse schenking. Het Alkmaarse
museum streeft er naar niet al
leen werk van Alkmaarse kun
stenaars te verzamelen, doch ook
van diegenen uit de omtrek.
Hij achtte de vermeerdering
van het Alkmaarse kunstbezit
met twee werken van Tjipke
Visser een grote verrijking.
Na afloop der opening werd
medegedeeld, dat Alkmaar uit de
geëxposeerde werken een stuk
had aangekocht, wat met applaus
werd begroet.
Het tentoongestelde werk van
Tjipke Visser kenmerkt hem als
een kunstenaar, die zijn gehele
streven in dienst van de Schoon
heid heeft gesteld en daarin is
hij naar wens geslaagd, Het zijn
werkstukken, die niet nalaten bij
de beschouwer een indruk van
schoonheid te wekken, welke men
niet gauw zal kunnen vergeten.
Tjipke Visser heeft niet tever
geefs gewerkt. Zijn naam zal ook
in de wereld der kunst blijven
voortleven, ook nu hij niet meer
in het land der levenden aan
wezig is.
Uit piëteit jegens de overlede
ne heeft Marijcke Visser ge
meend de prijzen, welke door
haar vader waren vastgesteld,
niet te moeten verhogen, wat er
op neerkomt, dat, gezien de hui
dige marktprijzen, dit werk niet
duur is. Zondagavond bleek
reeds dat er vrij veel kooplust
Aan onze abonnè's.
Ter vermijding van de hoge
incasso-kosten verzoeken wij onze
kwartaalabonné's zoveel mogelijk
de abonnementskosten ad f 1,45
te willen gireren vóór 1 juli
1958. Nadien worden de kwitan-
tie's uitgegeven met f 0,30 ver
hoging voor incassokosten.
over de week van 15 t/m 21 juni
1958
Zaterdag 14 en zondag 15 juni:
kermis van 15.00 tot 24.00 uur.
Maandag, 16 jun.: Puzzle-wan-
deltocht. uitg. V.V.V. Groet-
Camperduin, start 19.30 uur
bij café Slijkerman.
Bridgen, ook voor de gasten
in hotel ,.De Roode Leeuw",
aanvang 20.00 uur.
Dinsdag, 17 jun.: Avondvier
daagse wandeltocht, uitg. wan
delsportver. „St. Joris", start
18.3019.30 uur bij café
Beeldman (Aagtdorp).
Woensdag, 18 jun.: idem. start
bij café Klop (Groet); na af
loop dansen.
Donderdag, 19 jun.: idem, start
bij café Duin.,
Algemene ledenvergadering
van de Bond van Plattelands
vrouwen, café Atsma om 19.30
uur.
Vrijdag, 20 jun.: avondvierdaag
se, start bij P. Slijkerman (na
de prijsuitreiking dansen in het
R.K. ver.gebouw te Catrijp).
Zaterdag, 21 jun.: Muziekfesti
val, uitg. fanfarecorps „De
Vriendschap" terrein achter
hotel „De Rode Leeuw", 15 u.
bestond, wat er op wijst, dat de
zin voor het schone toch leven
dig blijft, zelfs in een tijd van
bestedingsbeperking.
Van Marijcke Visser zelf zijn
er een grote collectie sieraden
en gebruiksvoorwerpen geëxpo
seerd, die een lust zijn om te be
schouwen. Haar werk kenmerkt
zich door een eigen karakter.
Het bezit een eenvoudige zuiver
heid van vorm, die elk voor
werp op zichzelf stempelt tot een
uniek exemplaar, dat bekoort,
juist door deze nobele eenvoud,
die van ieder voorwerp afstraalt
en die het geheim is, waardoor
deze kunstenares zich in haar
werken van alle collegae in deze
tak van kunst onderscheidt.
Wanneer de natuur huilt is de
mens geneigd te klagen, daar hij
dreigt nat te worden. Niet ech
ter alzo de automobilist, die on
der de beschuttende kap van zijn
voertuig droog blijft op zijn
tocht door de regen. Komt hij in
een plaats aan waar het regent,
dan kan hij twee wegen inslaan:
uitstappen en zijn intrek nemen
in een café of eenvoudig door
gaan naar een volgende pleister
plaats. Van beide categorieën
waren er zondag nog al wat
vertegenwoordigers in ons dorp;
het was er druk. Wellicht was
dit ook toe te schrijven aan
gasten, die kamers zochten en
wilden huren, en daarin is men
nog goed gesorteerd, daar de
verhuur, vergeleken bij andere
jaren, niet zo vlot verloopt als
voorheen. Of de bestedingsbe
perking hier een woordje mee
spreekt, dan wel de trek om zijn
vacantie in 't buitenland door te
brengen, dan wel het feit, dat
het aantal dergenen die gemeu
bileerd verhuren van jaar tot
jaar toeneemt, zonder dat deze
toename in een evenredige aan
was van het ledental der
V.V.V. tot uitdrukking komt,
laat zich nu nog niet vaststel
len. Het seizoen is pas aange
vangen en alleen de resultaten
na afloop behaald, kunnen een
definitieve uitslag verschaffen.
ZONDAGSDIENST
ARTSEN
DE DUINSTREEK
Redactie en Adm.C. Oldenburg,
Laanweg 35, Schoorl, Giro 147071
Telefoon K 2209-268
Agentschap te Bergen: De Haan's
Boekhandel, Stationsstr., Tel. 2452
Agentschap voor Egmond aan Zee:
R. P. Jonker, Voorstraat 129
Abonnementsprijs: f 5.65 per jaar
f 1.45 per kwartaal
Advertentieprijs: 12 ct. per mm.
Vraag en Aanbod 15 ct. per m.m.
met een minimum van f 1.50
Woning-en Vacantieruil 15ct. m.m.
Familie-advertenties 15ct. per m.m.
j|liiiiiiiiuiniiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiHiiiiniiuiiiHHiiii«iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii|u
Telefoon 2545
BERGEN
iiiiii
Maak vader blij met een terylene das
(bij normaal wassen verdwijnt
iedere vlek als by toverslag)
Als U vader werkelijk wilt verwennen
CAFE - ZEETERRAS
Bergen aan Zee
presenteert vanaf 14 juni
LIN
GERIE
GOUD, ZILVER, UURWERKEN
J. Oldenburglaan 3
Eigen
vakkundige
reparatie-
inrichting
Telefoon 2778
Zilfa Pleet
IIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII
IIIIIIIIUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII IIIIII
m
□□□□□□□□□□do
Wij hebben een rijwiel dat lichter loopt
en mooier is, dan het rijwiel waarvan u droomt
B.S.A. in een geheel aparte kleurcombinatie, iets uitzonderlijks op rijwielgebied
Vrijblijvend te bezichtigen bij officieel B.S.A. dealer
D.O. A. Tegenover de Bioscoop D.O./A.
Ingezonden mededeling
Rustig denken
Mijnhardt's
uwtablelten
BERGEN
15 juni
Dr. LUGTEN. Telefoon 2700
SCHOORL-KOEDIJK
15 juni
Dr. BRUST, Telefoon K 2209-266
