DE DUINSTREEK
ERICH LANGE DWONG
TREIN TOT STOPPEN
174
ocket-books c.oidoburg
d;q
J. BLOM
Banketbakkerij
Ter Burg
J. BLOM
Onze tand
Te koop aangeboden:
F. A. MINK
„De Leeuw van Schoorl"
Tuinbouw nieuws
Muziek en Cabaret
G. MELISSEN - Rijksweg 4 - Schoorl
Weenerpunf
Boterkoeken
N.V. Houtindustrie
Tuin- Bloem- en
Landbouwzaden
99
Tweede Blad
Vrijdag 22 mei 1959
Ernstige treinramp op het nippertje voorkomen
routine, het bijna automatisch
handelen. Maar een mens is toch
wat anders dan een automaat; hij
wil ook wel eens afwisseling heb
ben. Kan de sleurgang dan nooit
worden doorbroken?
De moderne mens schrikt niet
zo gauw meer wanneer er een
ongeluk, zelfs een ernstig onge
luk, is gebeurd. Het voorgeval
lene moet beslist al de omvang
van een ramp hebben aangeno
men, willen wij nog eens even
worden wakker geschud in de
sleurgang van het dagelijks le
ven. En dan moet de catestrofe al
binnen of dichtbij onze grenzen
hebben plaatsgevonden, anders
„doet" het ons meestal nog niet
veel.
Maar wat dan te denken van
de ongelukken, de rampen, die
niet eens hebben plaatsgevdnden,
die op het uiterste moment, op het
laatste nippertje, zijn voorkomen?
Daar staan we, wanneer het niet
ons zelf betreft, al helemaal niet
bij stil. En toch hebben deze
„narrow escapes", deze ontsnap
pingen ternauwernood, regelma
tig, om niet te zeggen dagelijks,
plaats.
Op het spoorwegemplacement
van Wilhelmsburg is altijd wel
wat te doen. Hier worden de goe
derentreinen geladen, die daarna
vertrekken naar alle windrichtin
gen.
Wilhelmsburg is een voorstad
van Hamburg, gelegen ten zuiden
ervan, aan de overkant van de
Elbe. Zodra men, in noordelijke
richting rijdend, de Elbe is gepas
seerd, komen de contouren of
lichten van de havenstad Ham
burg in zicht. Daar, in Hamburg,
ligt het grote Hauptbahnhof.
Enkele honderden meters er
vóór bevindt zich de post van
Erich Lange, de wisselwachter.
De 37-jarige Lange was zich be
wust van zijn verantwoordelijk
heid. Regelmatig verrichtte hij
uren lang zijn diensten, draaide
hij de knoppen van zijn seinbord
om en niet één Verkeerde hande
ling mocht hij verrichten of dit
kon een ernstige ramp betekenen.
De nacht van de 23ste april.
Ook in de nacht van de 23ste
april 1958 was Erich Lange op
zijn post. Zijn horloge wees twee
uur. De München-expres was nu
uit Hamburg vertrokken, ja,
moest Wilhelmsburg reeds zijn
gepasseerd. Dat betekende voor
Erich Lange: nu wordt het ge
durende enkele uren wat rustiger.
Pas tegen de morgen zal de grote
drukte weer beginnen.
Elf jaar lang deed hij nu het
zelfde werk, steeds weer hetzelf
de. O, hij wist het wel: zijn func
tie vereiste routine, de grootste
Diezelfde nacht stond op het
emplacement van Wilhelmsburg
goederentrein 19091 klaar voor
het vertrek via Hamburg naar
Lübeck. Machinist Benno bracht
de trein in beweging, stoker
Walter keek door het zijraam
naar buiten. Door Wakers ade
ren stroomde het jonge bloed. Hij
met zijn 22 jaren wilde wel eens
wat anders dan Wilhelmsburg-
Lübeck, Lübeck-Wilhelmsburg
repetent. Maar de 50-jarige
meester, die niet eens wist, hoe
veel malen hij dezelfde route nu
al had afgelegd, verlangde op
zijn leeftijd niet zo erg meer naar
verandering. De dingen hadden
langzamerhand iets zo ver
trouwds gekregen, dat het niet
eens mee zou vallen, er afstand
van te moeten doen. Zo reed
trein 19091, als zo vele malen
eerder, ook nu in de richting van
de Elbe, Hamburg en Lübeck.
De trein staat stil.
Plotseling ging de trein lang
zamer rijden. De wielen knarsten
en piepten en het duurde niet
lang of de twintig wagons lange
sliert stond stil. Dat was meester
Benno nog nooit overkomen,
maar hij wist onmiddellijk wat er
aan moest schelen. Een van de
luchtslangen tussen de verschil
lende wagons moest losgeraakt of
beschadigd zijn, zodat automa
tisch de remmen waren gaan
werken. Althans, dat was de
meest waarschijnlijke oplossing
van het raadsel. En dus klom de
machinist van zijn machine, ge
volgd door stoker Walter.
Stuk voor stuk inspecteerden
zij de koppelingen van de lucht
slangen. Dat ging niet eens zo
heel eenvoudig, want het was be
hoorlijk donker en vindt dan
maar eens een verborgen breuk!
Toen ze tien, twaalf koppelin
gen hadden nagekeken, bromde
de meester: „Natuurlijk zul je
zien, dat de fout bij de laatste
wagon zit". „Dan hadden we be
ter achteraan kunnen beginnen",
merkte Walter snugger op. En
D
E
R
0
D
E
S
T
1
E
R
Een verhaal uit de tijd van de voortrekkers*'en 'pioniers
4*
Benno repliceerde weer: „Dat
had je ook wel eens eerder kun
nen bedenken".
Machine zonder meester.
Machinist Benno was nu bij de
19e wagon aangekomen. „Hier
moet het zitten", bromde hij Wal
ter toe, die aan kwam lopen. En
reeds wilde hij zijn inspectie vol
tooien, toen tot zijn grote ont
steltenisde trein in bewe
ging kwam. Weer knarste en
schuurde het onder de wielen en
vóór de verbijsterde machinist,
die als vastgenageld aan de
plaats stond te kijken, van de
eerste schrik was bekomen, zag
hij reeds de rode lichten van de
achterste wagon aan zich voor
bijgaan.
Maar toen week plotsklaps de
verbijstering en terwijl de loco
motief hijgend en puffend zijn
stoomwolken de lucht in stootte,
renden machinist en stoker als
bezetenen achter hun trein aan.
Maar deze, als een getemd dier,
dat aan zijn kooi ontsnapt de vrij
heid ruikt, bonkte voort, steeds
sneller, steeds sneller.
Machinist Benno als de oudste
moest het eerst opgeven. Als ver
suft viel hij neer en staarde met
ogen van ontzetting de rode lich
ten van de trein, zijn trein, na.
Walter zette door. Als een gek
achtervolgde hij de wiegelende
lichten. Hij snakte naar adem,
zijn mond was droog, maar hij
won, hij won. Bijna kon hij de
stangen van het trapje' van de
laatste wagon reeds grijpen. Nu
mocht hij niet meer missen. Met
zijn laatste krachten sprong hij
naar voren, greep de stang en
trok zich, nee, sleurde zich om
hoog.
Groot alarm.
Nu het remhokje binnen! De
handrem in werking stellen!
Walter deed het, met koortsach
tige bewegingen. Maar, het baat
te niet. Geen teugels konden het
op hol geslagen paard meer hou
den. Voort ging het, sneller,
steeds sneller. Straks zou het
monster zich te pletter lopen te
gen een der stootblokken van het
Hannoversche Bahnhof. En wat
zou dan Wakers lot zijn?
Hij wist het, hij had weinig
keus. Hij moest óf de onvermij
delijke botsing of ontsporing ris
keren óf van de trein springen.
Hij koos het laatste. Hij sprong,
tolde langs de spoordijk, schuur
de met gezicht en handen over
grind en stenen en bleef bewuste
loos onder aan de dijk liggen.
Terwijl de onbemande trein
naar de spoorbrug over de Elbe
daverde, wierp machinist Benno
de deur van een seinpost open.
Gejaagd, met korte omsamenhan-
gende zinnen, stootte hij uit wat
er gebeurd was. De dienstdoende
wachter graaide naar de telefoon.
„Een onbemande trein nadert het
Hannoversche Bahnhof. Leid om
op ander spoor, anders volgt een
ramp."
Op het Hauptbahnhof rinkel
den onmiddellijk tal van tele
foons. „Alle treinverkeer dat het
spoor van trein 19091 kruist stop
zetten!" „De machinist heeft ver
geten de stoomregelaar af te
sluiten. De trein heeft zichzelf in
beweging gezet. Trein omleiden
op ander spoor!"
Wisselwachter redt.
Trein 19091 passeerde de Elbe.
Trein 19091 stormde naar het
Hannoversche Bahnhof. Trein
19091 zou zich daar te pletter rij
den, ontsporen, omvallen, onge
lukken veroorzaken.
Maar de wisselwachters kre
gen tijdig hun bevelen. Wissels
werden omgezet. De trein raasde
het Hannoversche Bahnhof voor
bij, op weg naar Wilhelmsburg,
naar Hamburg, het Hauptbahn
hof, en dan?
Wisselwachter Erich Lange
was ook gewaarschuwd. Reeds
zag hij de spooktrein naderen.
Maar wat kon hij doen? Hij zou
de wagons langs zich heen moe
ten laten stampen, zoals de spoor
wegbeambten op het Hannover
sche Bahnhof dat hadden gedaan,
met werkeloze handen, zonder
verder iets te kunnen doen.
Maar even vóór Erich Lange's
seinpost maakte de spoorlijn een
vrij scherpe bocht en bovendien
moesten de treinen daar wat
klimmen. Die omstandigheden bij
elkaar remden spooktrein 19091
toch wat in zijn vaart. Erich
Lange wist het. Reeds was hij
naar beneden gevlogen. Daar
accotheGnveteniejinej B.A.V
BAL NA
Dit alles kunt U vinden bij
Uw aangewezen adres voor:
Mooie kollektie lassen
Ons weekend koekje
alleen vrijdag en zaterdag
75 cent per 250 gram
25 cent per stuk
Gebr. Meijer - Vinkeveen
busjes specerijen
Onderweg 21 - Schoorl
kwam de trein. De wisselwachter
rende er naast mee. Hij liep uit
alle macht. En aan de stangen
van de achterste wagon klemde
hij zich vast. Hij werd meege
sleurd. maar sprong en trok zich
op. Eén greep naar de luchtdruk
slang en de koppeling schoot los.
De remmen werkten. Weer knar
ste en piepte het onder de trein.
Het monster kwam tot stilstand.
Erich Lange had het ontvluchte
roofdier weer gevat en daarmee
een wie zal zeggen hoe grote
ramp voorkomen!
(Nadruk verboden).
TANDPASTA
IVOROL
een wonder van
bouwkunst
Kan men tandbederf voorkomen?
Wanneer wij een tand zeer
sterk vergroten, bijvoorbeeld on
der een van de moderne supermi
croscopen, dan staan wij versteld
over wat we te zien krijgen. Hij
die dit mag aanschouwen krijgt
de indruk of hij het beeld van een
woest berglandschap voor zich
ziet met zeer steile hellingen en
diepe dalen, vol scherpe rotspun
ten en diepe kloven.
Het is een beeld dat men niet
zou verwachten van hét zo glad
lijkende oppervlak van onze tan
den. Wat is hiervan de oorzaak?
Onderzoekingen wezen uit, dat
het tandglazuur te beschouwen is
als een metselwerk dat bestaat uit
miljoenen nietige bouwsteentjes.
Het zijn heel kleine kristallen.
Elk van die kristallen is slechts
één tienduizendste millimeter
lang, rechthoekig, met ongeveer
de vorm van een langwerpige
baksteen. Het tandglazuur nu is
samengesteld uit schuine opstaan
de rijen van deze bouwstenen,
zeer dicht op elkaar gepakt en
samengevoegd tot obelisken.
Door het uitsteken van de bouw
stenen ontstaat een zeer ruw op
pervlak.
Tussen deze uitsteeksels pas
sen weer andere groepen van
bouwsteentjes, waardoor een zeer
elastisch geheel ontstaat. Hier
door is het tandglazuur ook in
staat de enorme druk van onze
kauwbewegingen op te vangen
zonder dat het glazuur onder
deze druk barst. In de samenhang
van het glazuur is dus de moge
lijkheid van beweging, schokbre-
kende vering. De kans op barsten
en breken is daarom niet zo erg
groot.
Meer en minder zuur.
Reeds lang zocht men naar de
oorzaak van tandbederf. Goed,
wij weten, dat er voedselresten
e.d. aan en in de kleine oneffen
heden van het tandglazuur blij
ven hangen, welke voedselresten
tot rotting overgaan en op die
manier het tandglazuur aantas
ten. Maar hoe gaat dit precies in
zijn werk en wat is er tegen te
doen?
Onderzoekingen wezen uit, dat
tandglazuur en tandbeen uit de
zelfde stof bestaan: beenderen-
substantie, apatiet genaamd.
Toch is er een wezenlijk verschil
tussen beide. Het een is veel har
der dan het ander en de oorzaak
hiervan is, dat bij de wording van
deze stoffen het lichaam voor het
ontstaan van het een meer zuur
gaf dan bij het andere. De kristal
len van de ene stof zijn dan zo
klein, dat er een soort keihard
beton ontstaat, terwijl bij het an
der de kristallen groter zijn. Zo
ontstaan tandglazuur en tandbeen
uit dezelfde stof, apatiet, doch on
der verschillende chemische om
standigheden.
De kristallen worden groter.
Verscherpen zich nu de mond-
zuren door een overmatig gebruik
van zoete lekkernijen, dan ont
staat er een nieuw chemisch mil-
jeu, waartegen het apatiet van
het tandglazuur niet bestand is.
Er ontstaan afwijkende chemi
sche verbindingen, die zich uiten
in zogenaamde reuzenkristallen.
Verschillende van de kleine kris
tallen, waar het tandglazuur uit
is opgebouwd, smelten als het
ware samen en er ontstaan dan
van die reuzekristallen. Dat zijn
dan in het boven beschreven
bouwsel rare grote bouwstenen,
die de prettige en noodzakelijke
vering missen en als een harde
brok in het bouwsel zitten. Er
ontstaan onder de druk van kau
wen e.d. barsten, spleten enzo
voort, waarin bacteriën kunnen
doordringen en dan heeft het
tandbederf vrij spel.
Natuurlijk kunnen we het be
derf zoveel mogelijk tegengaan
door het reinigen en schoonhou
den van de mond en het gebit,
maar hier is het kwaad toch niet
geheel mee te voorkomen. Het
zou mogelijk moeten zijn het
tandglazuur gesloten te houden,
zodat de bacteriën niet kunnen
binnendringen.
Fluor.
In de V.S. deed men enige ja
ren geleden een merkwaardige
ontdekking. In bepaalde streken
had de bevolking minder last van
tandbederf dan elders. De oor
zaak bleek te zijn, dat zich in
het drinkwater een zeer kleine
hoeveelheid fluor, een zeer giftig
chemisch element, bevond.
Fluor moest de oorzaak zijn,
doch aanvankelijk wist men niet
welke invloed deze stof had.
Tenslotte werd ook dat ontdekt.
Het blijkt, dat wanneer aan stof
fen een kleine hoeveelheid fluor
wordt toegevoegd, deze stoffen
beter bestand zijn tegen chemi
sche invloeden. Wanneer door
het nuttigen van het bewuste
drinkwater, waarin zich fluor be
vindt, deze stof via het lichaam
aan het tandglazuur wordt toege
voegd, krijgt dit een grotere
weerstand tegen chemische in
vloeden. De strijd tegen het tand
bederf is hiermede echter nog
niet gewonnen, doch wel is er een
stap in de goede richting gedaan.
(Nadruk verboden).
Rijenbemesting doelmatiger.
Bij verschillende gewassen in
de volle grond, zoals bonen, spi
nazie, kool en selderij zijn in
Duitsland proeven genomen wat
betreft de toediening van fos
faat. Naast de toediening in di
verse vormen is ook aandacht
geschonken aan de wijze van
toediening. Op enkele gronden
bleek de normale wijze van toe
diening namelijk breedvoerig be
slist veel minder goed te voldoen
dan rijenbemesting. Dit was in
het bijzonder het geval op veen
grond, terwijl op zandgrond de
minste verschillen werden waar
genomen. Hoewel werd ver
wacht dat er na rijenbemesting
een zekere nawerking zou
plaatsvinden bleek dit niet het
geval te zijn.
Middelen om hooikoorts tegen
te gaan Dr Campbell en Dr
Petersen schreven in The South
African Dairymen over dit on
derwerp. Zij maakten koeien im-
muum met injecties in de uier met
als injectiestof stuifmeel van Ja-
cobskruiskruid. Hooikoortspa
tiënten, die de melk drinken, ble
ven geheel vrij.
Dezelfde bescherming, werd bij
36 patiënten verkregen door ze
elke dag melkpoeder te verstrek
ken, bereid uit immuum gemaak
te melk.
Een hoeveelheid poeder, over
eenkomende met een halve liter
melk per dag, bleek voor dit doel
voldoende.
99
aü.
vfieqevicJe v/c*c».c\
ee* jv-tcl>Aöccie.<-biv
»(ca\4
O r\e"T noord \/c*.
f is be^er "Ve
1 cXo C\cxtn öv->
\j<oo^wev^ e*-\
op zaterdag 23 mei 1959
door de
onder leiding van Wim Cornelissen
met medewerking van „Elck wat wills"
in Café Klop te Groet.
Entree f 1bel.
Aanvang 8 uur
Ramen, deuren, vloer- en balkhout, oude stenen, kruis-
pannen, wasbakken, closets, reservoirs, voerkuipen f 10-,
f 12,50, f 22,50 per stuk. Nieuw hardboard f 1,70 per
M2, afwerklatten, enz.
Tevens tweedehands meubelen, tafels, stoelen, clubs,
buffetten, dressoir, vloerkleden, lopers en tafelkleden,
toilettafel, opklapbedden, ledikanten met spiraal en een
lits-jumeaux, partij paktafels enz. enz.
Vloerkleden vanaf f 20,
IJzeren badkuipen, nieuwe eterniet golfplaten in
diverse maten f 4.en f 4.50 per m2 meter.
Grote partij eiken planken, lang 4 m, breed 33 cm en
dik 4 cm. Grote partij nieuwe tegels, 37 ct. per stuk.
Tussen Zijpersluis en Schoorldam
PI i Boekhandel
Laanweg 35
Schoorl
Hypotheken, Assurantie,
Levensverzekering, Brandver
zekering van boerderijen.
Concurrerende premie
Kleiweg 5 Camperduin
lllillllllllllllllllliiuillllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Hereweg 38 - tel. 322 - Schoorl
liiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
Schuren,
Garages,
Zomerwoningen,
Bungalows
Inlichtingen bij
Onderweg 21, Schoorl
De fijnste kwaliteit
koopt U bij
DROGISTERIJ
En wist U dat U zéér voordelig
de specerijen los kunt kopen
o.a. peper, kaneel, nootmuskaat,
kruidnagelen, foeli, paprika, kerry,
thijm en vleeskruiden
Uit voorraad leverbaar.
(ingezonden mededeling)
DE BESTE en niet duur. Tube 95-70-45 ct