DE DUINSTREEK Overpeinzingen van n Oud-Schoorlaar Schoorl's Bazar Maatkleding EERSTE SCHOORLSE EOTOHANIIEL Joh. Louter FLAGSTONES FA. A. NIEUWLAND - SCHOORLDAM Puzzel-W andeltocht P* Meijer C. Oldenburg Laanweg 35 „VITA MODERNA" DE PONYTAX" Overwintering Wegens vakantie Koelkasten Sigma Compressor Koelkasten Sigma Diepvrieskisten 99 99 Tweede Blad Vrijdag 5 augustus 1960 deren, om dit „vertrek" bij te be nen. Ik was daarbij keek toe en maakte een beetje veilig op een afstand van deze halfgoden, mijn eigen schetsen. Wat later kreeg ik op zondag morgen van Tjerk Bottema, in overleg met mijn vader, in zijn atelier „de Rossinante', bij de molen van Dirk Duin, mijn eerste lessen in tekenen en schilderen. Het verhaal van een „Berger- school" berust op een misver stand. De eerste club van kunste naars, die woonden en werkten aan de voet van de duinrand, werd in Schoorl opgericht. En had b.v. een toneelvereniging, die in de zaal van „De Rustende Ja ger" (ik bedoel de Rustende Ja ger in Schoorl en,niet in Bergen) het café van Dirk Rus) o.a. een stuk opvoerden: „Het Poortje" van Dr. Frederik van Eden. En waarin Piet Wiegman de Duivel speelde en Maartje Hoogvorst, de Stedemaagd. Tjerk Bottema vervaardigde de prachtige dé cors, die ik „later" terugvond, to taal vergaan, in de schuur van het huis van meester Selhorst (Gerrit en Hendrikus). Bij een gesprek met Bottema, in 1919, in Parijs, verzocht hij mij n.l. te on derzoeken of deze décors nog be stonden en zo ja, deze te conser veren. Helaas was het doek to taal vergaan en viel er niets meer te redden. Deze z.g.n. „Berger School" zou dus de „Schoorlse School" genoemd moeten wor den. Het is natuurlijk niet mogelijk enige tienduizenden uitnodigin gen te verzenden. Daarom ver zoek ik gastvrijheid aan de re dactie van de „Duinstreek", om bekend te maken, dat allen, die belangstelling bezitten voor „mo derne beeldende kunst" en wel eens willen weten en zien wat er alzo in Amsterdam, Berlijn, Lon den en Parijs, gaande is op dit terrein, kunnen komen kijken naar mijn werk, dat in een over zicht: „40 jaar moderne kunst", hangt aan de wanden van mijn atelier"; „De Klomp" boven het benzinestation van hotel „Het Paardshoofd", Kanaalkade 1, Alkmaar. De toegang is koste loos. Alzo: gaarne het volgende: Reeds op de lagere school in Schoorl werd, door meester Boon, de allereerste grondslag gelegd voor mijn levenswerk: de mens heid te dienen met het brengen van KUNST, beeldende kunst, waarin men o.a. iets terug kan vinden van het „eeuwig paradijs verlangen", dat elk mensenkind, diep in zijn ziel met zich draagt. Het is de inspecteur van het „L.O.", de schoolopziener" uit Alkmaar, geweest, welke nu zo een 50 jaar geleden de „vrije" tekeningen van o.a. Liesbeth Keete, Trijntje Duin, Lou Kabel, Jan Rol, Jan Mooy, Arie Delis en Piet Stenneberg, als bloeiende braamranken, wingerdbladeren, gemberpotten, bloeiende sneeuw klokjes en crocussen, meenam en op andere scholen, als voorbeel den van dit initiatief, liet zien. Als jongen van een jaar of tien twaalf, trok ik met mijn „ezeltje" -de standaard van onze familie-foto-album, de „dui nen" in en langs de polderwegen om mijn eerste waterverf- schetsen te maken in de vrije na tuur. Ik herinner mij hiervan, het Ganzenveld, het Waterbos, met de plassen. (Waar in die jaren nog water stond en wij in de win ter heerlijk konden schaatsen), het „fort" aan zee (nu onder het zand bedolven), de boerderij van Freek Bas Aagtdorp de oude bakkerij van Manus Oude- jans, het huisje van Maartje Knaap (model „Teun de Jager"), het „Hargergat" de molen van Dirk Duin, enz. De eerste echte schilderijen zag ik op een expositie in het oude raadhuis „Anno 1681" in Schoorl, in 1913. Daar zag en sprak ik voor het eerst van mijn leven, mijn latere leermeester Tjerk Bottema, vriend van mijn vader, die het Beunbaasje zag dat aarzelend om de hoek van de zware deur kwam kijken. Het oude raadhuis werd in die jaren ook gebruikt voor ca chot, het spekhok" waar de Vincent van Gogh figuur: Baare- man de „eerste en enigste diender" in Schoorl, wel eens de een of andere dronken boer voor ontnuchtering op moest sluiten. Bottema nam mij bij de oren mee naar binnen en aan het hand je leidde hij mij langs de „echte" kunstwerken in het historische gebouwtje. Later nam Bottema mij wel eens mee naar de Hoge Geest, een oude, nu reeds lang verdwenen boerderij, van de da mes Jelgersma, verscholen onder hoge populieren, naar Elsa Berg en Tine Baanders (die prachtige vlinders maakte) en deed ik boodschappen voor Momme Schwarz, bij Aaltje de Vries. Ik waste de vaat en ruimde zo af en toe de schilderachtige „bende" zo'n beetje op. Zij vormden met een aantal anderen van „de oude garde" een club schilder den, discussieerden over kunst politiek en trokken de polders en de duinen in, en naar het (toen verlaten) strand, om schetsen te maken. Zo stond Filarski op een zomeravond onder een grote kas tanjeboom, voor het huis van de notaris te Schoorldam, het bla derdak te schilderen. Tjerk Bot tema maakte een zonsondergang aan de dijk van de trambaan bij de spoorbrug over het N.H. Kanaal, met de polder, de lage boerderijen en de duinrand als horizon. De zon ging langzaam in het Westen onder en Tjerk moest met razende s nelheid schil- Mijn ouders, zoals bekend, evenals ik, geboren in de Duin streek, Westfriezen, plichtsge trouwe, hard werkende mensen, die de schaduwzijde van het leven van „echte" kunstenaars dage lijks rondom zich zagen, hebben mij er gelukkig steeds van te ruggehouden, het kunstenaars- beroep, als materiële basis, te kie zen voor het leven. Het kon niet bestaan! Inderdaad: Het kan nog niet bestaan! Mijn moeder, Jannetje den Das, zei: „Piet, de grootste kunst is, om eerlijk van de kunst te le ven". Dit is een waarheid geble ken als een koe! Haar goede raad was: „Zorg eerst voor een boterham en ga dan schilderen. Maar niet anders om". Haar raad volgde ik op, en zo bleef mij en mijn gezin heel veel ellende, waarvan ik toch nog wel een portie kreeg, bespaard. Dit tot zover. Verder is mijn leven een zaak tussen God en mij en spreek ik hierover niet. Mijn vader zaliger Frans Stenneberg tekende en schil derde zeer verdienstelijk in zijn jeugd, met Oostindische inkt dat vroeger ook het goedkoopste materiaal was en met olieverf, toen hij eenmaal, als rijksambte naar was gepensioneerd. Een prachtig schilderijtje modern primitief, en „echt", een „Duinkonijn" en een „modern- primitieve" 1 waterverf-teke ning van het Schoorlse kerkje zijn als twee voorbeelden van zijn „liefde voor de kunst" te zien op mijn overzichttentoonstelling. Mijn grootvader, Hein van Caspar, geboren in Egmond aan de Hoef, was schilder van beroep. Hij schilderde huizen en damhek- ken, houten emmers en een melk- juk, maar ook schoorsteenstuk ken en boerenhoeven, met bloe men, stillevens en jachttafrelen. Achterstukken van boerenwa gens, maakte hij ook. Verder horretjes, met bloemen, boeren- vrouwtjes, kippetjes en „zon, maan en sterren". Helaas is dit alles verloren gegaan en is er van zijn „volkskunst" niets meer te vinden. Als niet-Katholiek werd hem desondanks eenmaal opge dragen, in de R.K. Kerk te Rin- negom een „stasie" (Kruisweg) te schilderen van twaalf panelen. Hij was destijds betrokken bij de voorlopige restauratie van een bekend schilderij van Jan v. Scorel in de kerk te Warmenhuizen, dat nu te zien is in het rijksmuseum te Amsterdam. Mijn grootvader, die bij ons thuis verbleef, was in mijn eenzame jeugd (ik was een dromer) mijn beste vriend. Van hem erfde ik zijn viool en wellicht ook zijn prachtig bloed. Over mijn overgrootvader Caspar Stenneberg, gaan in het oude West-Friesland drie legen den. De eerste dat hij als deserteur uit het Duitse of Russische leger, dat bij Schoorldam, Schoorl, Bergen en Egmond aan de Hoef vocht, zo omstreeks 1800, in de strijd tegen Napoléon, „de kuier latten nam". Later huwde hij met een meis je uit Egmond, kocht een verfpot met wat plamuur, twee kwasten en een diamant-glassnijder en werd schilder. De tweede legende is dat hij als Poolse Jood, meetrok achter de Duitse legers aan om wat te verdienen. In Egmond aan de Hoef neerstreek, een zwervend leven vaarwel zegde en daar bleef hangen. De derde, en meest waar schijnlijke legende is, dat Caspar Stenneberg, als een Deense vis ser, uit de „Duitse Bocht", met zijn visserspink landde op het strand van Egmond aan zee (zo als dat ook plaats had in Scheve- ningen zie „Haagse School"), zijn vis verkocht, op het strand een aardig meisje zag, daarmee in alle eer en deugd, huwde en alzo Hollander werd. Evenwel ligt toch feitelijk mijn afkomst volko men in het duister. Ik heb mij voorgenomen dit mysterie niet op te lossen, uit eerbied voor mijn voorouders, wie en wat dit ook zijn geweest. Zo ben ik dus afkomstig uit: „God weet wel landMaar onder alle omstandigheden ben ik in deze streek geboren, en hoop er ook te sterven. Ik ben een dro mer en wat men zou kunnen noe men een denker. Ik ben nu de „oudste" van onze familietak, een oude boerenclan uit West-Fries land van moederskant en kan nu zo langzamerhand terug zien op veertig jaren beeldende kunst. Geen kleinigheid. Dat staat er zo maar gewoon en U leest het zo maar gewoon. Net als het weerbericht, of de aanleg van een rijwielpad. Maar toch is dit „bericht" iets anders. Enfin. Mijn wieg stond niet in de Jordaan, dus was geen stijfsel- kissie. De jongens uit de Wil lemstraat, die alle vogeltjes „saasies" (seisjes) noemen en de eendjes in het Vondelpark „draaf-saasies" (drijfsijsjes!) be nijd ik niet. Ik werd met de stormmeeuwen grootgebracht. Mijn wieg was in de kribbe, bo ven het hoofd van mijn moeder, in de bedstee van ons huisje aan de „Lopende Beek". Mijn wiege lied was de zeewind, die van over de duinen en de „Drie Tafels" bij de Postweg, fluisterde van de „Grote Belofte" die mij was ge daan. De mensheid te dienen als kunstenaar. En wat terug te brengen van de Vrede en de Rust die in deze bizarre tijd, volkomen verloren zijn gegaan. „Vita Mo- derna". De zorgeloze Bohemièn is reeds lang romanfiguur, op de schim melige resten van een grijs verle den teren nog slechts bloedloze jongens en te oude, zielige grijs aards op iets wat nimmer terug keert. Meedogenloos werpt de tijd terzij hen, die niet bereid zijn en te werken en de meest bittere consequenties, zonder protest te aanvaarden, die, onafwendbaar, gekoppeld zijn aan het leven van de moderne beeldende kunste naar. Hij die op de spitsen van dit leven geestelijke gebieden ex ploreert. Hij die van zijn atelier een heksenketel heeft moeten maken om de dingen te doen, welke hij MOET doen. Hij die in contact staat met soortgelijke we zens als hij zelf, verspreid over de hele wereld en die maar wer ken en voortgaan, maar nimmer vragen „waarheen"? „Waartoe?' Hij die de Waarheid zoekt in dit Leven, moet het contact onver biddelijk verbreken met allen die de Waarheid niet liefhebben. Hij is een eenzame mens in deze moderne wereld. Maar vergist U niet. Onze tijd vraagt andere men sen dan die wezens, welke hier rondstappen, met een gezicht of ze zo van de Olympus zijn neer gedaald en dat gewone sterve lingen blij mogen zijn dat zij hier, op deze „gewone aarde", tussen ons willen vertoeven. Voorbij, voorbij, onherroepe lijk voorbij. Verbleekt als glorie van een gouden tijdperk, wat klatergoud en valse schijn. Een „welvaart" die geen welvaart is geweest! Verspilde energie! Verleden tijd. Geschiedenis. Schimmen. Spook gestalten uit de schemer, waaruit geen ontwaken meer mogelijk is. Van nul en gener waarde voor de Kunst. En nooit geweest! Dro mers, die, in hun tussen het eiken loof verborgen villa's langs de kust, dromen van onbekende Amerikaanse millionairs, die ééns zullen komen om hun ganse pro ductie" gewoonlijk bestaande uit drie of vier onafgewerkte schilderijen voor een miljoen dol lars te kopen, zodat zij dan in eens, en voorgoed, uit de misère zijn. IJdele hoop. Madame Gertrude Steiner, uit Chicago, koopt alléén werken van Pablo Picasso en Madame Gügenheim komt niet in de Duin streek, noch in Alkmaar. Geluk kig. Ik zit er niet op te wachten! Het Dorado, het Klondike, is geweest en keert nooit terug. Het is te vergelijken met een gouddel versstadje in Nova Scota, U.S.A. Het is doods en verlaten. De goudmijn is niet meer. De glorie van een vervlogen tijdperk wordt schim, is angstig en weerzinwekkend, en draagt met zich de kiem van een rot tingsproces, dat zich onafwend baar, voltrekt. Deze, onze eigen tijd, vraagt dringend: andere mensen. Hernieuwing in het Leven, hernieuwing in de Kunst! Vita Moderna! Piet Stenneberg den Das Alkmaar, juli 1960. Hengelsportartikelen Werphengels vanaf f 5,90 Werpmolens in diverse prijzen Zeewerphengels Zeewerpmolens Insteekhengels 2-delig 3-delig 4-delig Speciale Reklame: 3-delige hengel f 1,50 1 tuigjef 0,42 Samen f 1,92 voor f 1,60 van Kampeerhuisjcs voor lopig ten einde Naar wij vernamen is door het college van B. en W. één dezer dagen het besluit genomen dat de kampeerhuisjes deze winter, en mogelijk de volgende winters, weer afgebroken dienen te wor den. Aan de terreinhouders, die dis pensatie van dit besluit hadden, zal alsdan ook in de toekomst geen dispensatie worden gegeven. Verder vernamen wij dat deze toestand niet definitief zal zijn. Bij de gezamenlijke Nederlandse gemeenten is deze materie in stu die en een verordening op sei- zoenverblijven is in voorberei ding. Wel zullen in deze verorde ning eisen gesteld worden ten aanzien van de terreinen. Mede hierdoor zal de gemeente bij de herziening van het uitbreidings plan een aantal permanente kam peerterreinen aanwijzen, terwijl hiervoor dan niet meer zoals in het verleden, elk jaar een aan vraag behoeft te worden inge diend. Als dit alles een feit is en de terreinen voldoen aan de ge stelde eisen, vooral wat betreft de beplantingsdichtheid en de on zichtbaarheid vanaf de openbare weg, dan zal ook het overwin teren van de zomerhuisjes weer mogelijk zijn. Gevoeglijk mogen we aanne men dat de situatie van de afge lopen jaren, waarin terreinhou ders, al dan niet voorzien van dispensatie, toch huisjes lieten overwinteren, hiermede een in grijpende wijziging heeft onder gaan en dat het oogluikend toe staan hiervan tot het verleden behoort. Voor de derde maal in dit sei zoen organiseerde de V.V.V. Groet-Camperduin een puzzel wandeltocht voor de gasten. Dit maal was het trefpunt van start en aankomst in het centrum van Groet gelegen, nl. het paviljoen „Eikenhofjeachter café Mere- boer. Het grote aantal gasten, dat momenteel in Groet en Camper duin vertoeft, bleek ook nu weer uit het aantal deelnemers, dat on geveer 150 bedroeg. Het weer, dat voor deze tochten altijd zo belangrijk is, liet niets te wensen over, zodat iedere deelnemer met plezier de tocht heeft gelopen. Over een afstand van 4100 meter waren 5 controle-posten ver- waaronder 2 tijdcontroleposten. Om half acht werden de eerste puzzelaars gestart. In groepjes Aanvragen: Omloop 18, Telefoon 608 Schoorl van 2, 3 of meer, vertrokken de deelnemers, zodat om tien minu ten over acht het starten gereed Ondertussen hadden de con troleposten reeds druk werk. Oók een langs de route geplaatste „foute" controle-post moest reeds veel routekaarten afstempelen. Het bleek, dat er verschillende bijzonder aardige listigheidjes in de route waren verwerkt. Bij na dere informatie bleek, dat de he ren C. Schotvanger en D. Kuiper gezamenlijk deze tocht hadden uitgezet; nu voor de wijze waar op zij met leuke „foefjes ver schillende goede puzzelaars op een dwaalspoor hebben weten te brengen, zonder in moeilijke of ingewikkelde aanwijzingen te zijn vervallen, mag zeker een bijzon der compliment worden gebracht. Reeds in het begin van de puz- zeltocht, misten veel deelnemers de juiste route en moesten dan gedeeltelijk of helemaal opnieuw beginnnen, hetgeen veel tijdver lies opleverde. Een van de op drachten was o.a. de aanwijzing om bij een „pannetje" links af te slaan, maar zeker 50 van de deelnemers hebben dit pannetje in het geheel niet gezien; zij meenden, dat een „schaaltje goed genoeg was en sloegen te vroeg linksaf. De listigheidjes in de route-aanwijzing bleken ook na afloop van de tocht. Slechts een klein deel van de puzzelaars wist de route juist te volgen, maar het feit, dat de grootste moeilijk heden reeds in het begin van de tocht waren gelegen, gaf bij hen toch een groot verschil in straf- punten als gevolg van de tijdver schillen. De eerste prijswinnaars bij de gasten, Roy en Sjef Brandenburg uit Amsterdam, wisten de tocht met slechts 8 strafpunten te be ëindigen. De eerste prijswinnaars bij de ingezetenen, Anne-Marie en Klaas Leeuwenkamp hadden elk slechts 3 strafpunten! Na af loop reikte de voorzitter van de V.V.V. Groet-Camperduin, de heer F. A. Sleking de prijzen uit. Het grote aantal prijzen totaal 20 viel zeer in de smaak. Ver schillende van deze prijzen ble ken te zijn beschikbaar gesteld door enkele heren winkeliers uit de omgeving. Nog één puzzeltocht zal in dit seizoen worden georganiseerd. De commissFe heeft deze bepaald op maandag 8 augustus a.s. Start 19.15 uur te Camperduin, strand paviljoen „Noordzeebad" (I. (j. Kerkmeer). Fa. H. J. Volt en en Zn is onze zaak gesloten van 6 t.e.m. 13 aug. vanaf f 375.00 netto 140 L - f 666.00 vanaf f 750.00 R. VEEN Adverteren doet verkopen nhioikke(t tu kk en al PAKOMATIC-PRINTS Schoorl Hercweg 149 - Schoorl - Telef. 339 ft Nog tijdens het seizoen dagelijks rondritten met de Ponywagen van ongeveer 30 minuten. Vertrek Schoorlse Zeeweg, 's middags 3 uur (bi) goed weder). Gelegenheid voor clubjes en volgens afspraak. Kinderen 25 ct. Volwas. 50 ct. Tevens te huur IJslandse Rijpony's, ook voor volwassen personen. was. roodbruine tuintegels Telefoon 597 en 476 Schagen De stoffeerderij blijft geopend Textiel- en Woninginrichting iiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii Electro-Technisch Bureau Hereweg 34 - Telefoon 388 - Schoorl iiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiimiiiiimiiimiiimiiiiiiiiiimi Het adres voor goede Voorweg 29 Schoorl Telefoon 02209-491 Vraagt vrijblijvend stalen op zicht Het adres in Schoorl voor de prachtige

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

De Duinstreek | 1960 | | pagina 5