drukwerken DRUKKERIJ VOLKERS LEEGWATER „DE DUINSTREEK" VRIJDAG 26 JULI 1963 Tweede blad In 1813 werd Nederland weer een onafhankelijke natie* Economische samenwerking SCHOORL WINNAAR QUIZ B.P. Bij garage Meereboer vond de vorige week bij de B.P. benzi nepomp een quiz plaats o.l.v. de heer Emmink. Wanneer men ging tanken werden er vragen gesteld en degene die de mees te vragen goed bantwoordde kwam in aanmerking voor een mooie prijs. Het was er gezel lig druk en velen probeerden er hun geluk maar gemakkelijk waren de vragen niet. Tenslotte kwam als winnaar in aanmer king de heer Kleverlaan, Hee- reweg te Groet. Hij kreeg een mooi bloemstuk en een Philips mixer. Het was voor garage Meereboer een geslaagde dag. PUZZELTOCHT V.V.V, GROET-CAMPERDUIN Ruim 200 deelnemers meldden zich maandagavond j.l. aan voor de puzzeltocht, die ditmaal bij paviljoen Kerkmeer begon. De tocht die ditmaal was uitgezet door de heren Bouwman en Kui per voerde weer langs de mooi ste plekjes in ions dorp. Men ondervond blijkbaar niet veel moeilijkheden, de eerste prijs winnaars liepen slechts enkele strafpunten op. De uitslagen waren: Gasten: 1. de heer Jacobs, Bilt- hoven; 2. mevr. Bies, Klazina- veen; 3. Hans van Veen, Amster dam; 4. mevr. Blankenstein, Amsterdam; 5. mevr. Westra te Amsterdam; 6. mevr. Zuidersma uit Klazinaveen; 7. Hans Blan kenstein, Amsterdam; 8. Hen- drien van Dijk, Amsterdam; 9. Marianne Westra, Amsterdam; 10. Henny van Veen, Amster dam; 11. Pim Blankenstein, Am sterdam; 12. Stef Westra, Am sterdam. Schoorlaars: 1. Siem Kootstra, Groet; 2. mej. Stoel, Schoorl; 3. Betty Kuiper, Camperduin; 4. Gert Klok, Groet; 5. Jan Re- zelman, Groet; 6. Gert Koop man, Camperduin. sportieve wedstrijd kreeg iedere voetballer enkele consumpties aangeboden en werd hen te vens een originele herinnering overhandigd. „DE UIENHOOP" bracht muzikaal amusement Tijdens het week-end amuseer den zich talrijke gasten en ook dorpsgenoten bij de muziek van de boerenkapel „De Uienhoop" uit Schagen. Deze kapel heeft bekendheid verkregen door het optreden op de wekelijkse Westfriese markten te Schagen. Een uur lang ging dit korps, gezeten op een ponywagen van de heer P. N. Leguit uit Schoorl, flink musicerend door het dorp. De ponywagen werd voortge trokken door de Landrover van ae Gemeente Schoorl. Er wer den geen pony's voor de wagen gespannen, daar men bevreesd was, dat deze dieren niet erg gediend zouden zijn van de mu ziek van „De Uienhoop". De Schoorlse V.V.V.die dit evenement organiseerde, had dan ook de Gemeente Schoorl gevraagd om hiervoor haar landrover te mogen gebruiken. Na een uitgebreide rondrit door het dorp Schoorl gaven de vijf muzikanten, zittend op de wagen, welke werd beschenen door het licht van garage De Jong en Hopman, nog vele num mers ten beste. Demonstratie den dressuur. Politiehon- Maandagavond 29 juli zal er in Groet achter café „De Bonte Koe" een demonstratie van poli- tiehondendressuur plaatsvinden door O.T.V. uit Den Helder. Hieraan nemen deel de hon den IVO, Duitse herder, Raksha een Hollandse herder, Black een kruising Bouvier, Hertas, krui sing herder, Hera een Duitse herder of Justar een Belgische herder. Verschillende honden zijn kampioen en allemaal be zitten ze bijzondere eigenschap pen. De aanvang is om 19.00 uur. Kaartvoorverkoop bij de V.V.V. te Groet en bovenge noemd café. GEVONDEN EN VERLOREN VOORWERPEN Gevonden: Van 13 juli t.e.m. 22 juli 1963 werden op het groepsbureau der Rijkspolitie te Schoorl, Duinweg nr. 10, als gevonden aangege ven: 1 geel gevlekte hond; bal; kinderslipper; slipper m. 44; le ren schoudertas; bril in doos; 1 gouden ring. In hetzelfde tijdvak werden bij de Rayoncommandant der Rijkspolitie te Groet, Reigerweg 17, aangegeven: 1 zonnebril, zw. montuur; 1 Succesagenda jr.; 1 roze meisjesvest; 1 loper; 1 por- temonnaie; 1 kunstgebit; 1 lees bril; 1 badtas inh. o.a. zwem broek en bad jasje. Genoemde voorwerpen zijn te bevragen aan het Rayonbureau van 10.00-12.00 uur. 150 JAAR GELEDEN (5) VOETBALWEDSTRIJD Vorige week heeft in de avonduren op het strand te Camperduin een sportief gebeu ren plaatsgevonden. Er was n.l. een voetbalwedstrijd georgani seerd tussen de badgasten en het personeel van de heer Min- kema. Is het voor de heer C. Minkema wellicht een hele toer geweest om elf voetballers uit zijn personeel te recruteren, de tegenpartij kon liefhebbers ge noeg krijgen. Bij tientallen kwa men ze zich aanmelden en nadat hieruit een elftal was gefor meerd nam de strijd om half acht onder leiding van arbiter Pot uit Alkmaar een aanvang. Het bleek al direct, dat de Minkema-boys er niet aan te pas zouden komen. Keer op keer trokken de gasten m. succes ten aanval en het is alleen aan de doelverdediger, I. Minkema te danken, dat het elftal niet met meer cijfers tegen zich, het on derspit delfde. De uitslag was 8-1 in het voordeel van de gas ten onder wie zich enkele spe lers uit ere- en le divisieclubs bevonden. Na afloop van de harde maar Officier tegen wil en dank. Gijsbert Karei van Hogendorp werd geboren op 27 okt. 1762. Zijn vader, Willem van Hogen dorp was een regent van Rotter dam, daarna lid van Gecommit teerde Raden van Holland. In het ruime huis aan het Noord- einde te Den Haag leefde het ge zin Hogendorp in grote weelde. Wel eens teveel weelde voor moeder Carolina van Haren, dochter van een voornaam Fries edelman, doch - naar Friese ge woonte - gewend aan een een voudig leven. Willem van Ho gendorp hield er echter wel van om goede sier te maken. Voor hem was het dan ook een bit tere pil te ervaren, dat - door verkeerde speculaties - zijn ka pitaal plotseling tot niets werd gereduceerd. Dit was er de oor zaak van, dat hij werd gedwon gen de weg te gaan, welke zo vele, aan lager wal geraakte lie den gingen: naar Indië, om al daar een nieuw fortuin op te bouwen. Nimmer zou hij uit de Oost, waar hij de functie van Resident van Rembang bekleed de, terugkeren. Het schip dat hem naar het vaderland moest terugbrengen verging met man en muis. Deze gang van zaken heeft de opvoeding van Gijsbert Karei bepaald. Want de kinderen wa ren in hun jeugd veel meer op hun moeder aangewezen dan op hun ver weg verbliivende vader en Carolina hield van een strak ke, sobere opvoeding. Bovendien moesten, wegens geldgebrek, de kinderen later worden uitbe steed. Door bemiddeling van de echtgenote van de Stadhouder werden de oudste zoons, Dirk en Gijsbert Karei, naar Berlijn ge stuurd. Zij ontvingen daar een strenge officiersopleiding aan de cadettenschool. Deze school was een modelinstituut. En praktijkervaring was er in Prui sen ook wel op te doen. Zo was er in 1778 de Beierse successie oorlog. Gijsbert Karei - 15 jaar oud - trok mee in de veldtocht als vaandeljonker van prins Hendrik, een broer van de ko ning van Pruisen. Het militaire leven te velde beviel de cadet zeer slecht. Zijn ervaringen tij dens de campagne waren niet al te best. Hij werd dan ook aan gesteld als page aan 't hof van prins Heildrik. Maar ook het pageleven lag hem niet. Hij zat het liefst in de bibliotheek van Dresden. Daar las hij zeer veel, o.m. over Hugo de Groot en over Willem van Oranje. Vooral de figuur van Willem de Zwijger maakte grote indruk op de jonge page. „Voor die man zou ik in vervoering op mijn knieën kun nen vallen", schreef de kaap in jeugdige bewondering aan zijn moeder. In 1779, de oorlog was ten einde, ging Gijsbert Karei weer terug naar Berlijn. D'aar ont moette hij een man, die ontzag lijk veel invloed op zijn leven heeft gehad. Een man, die zich tot taak stelde om de jeugd kri tisch en onafhankelijk te leren denken. Een man, die in Gijs bert Karei het besef deed ont waken, dat hetgeen in de lette ren uitgebeeld en verbeeld werd van grote schoonheid was. Deze man was dr. Johan Erich Biester, secretaris van de actie ve onder wijshervormer Zedlitz, minister van onderwijs van Pruisen. Dr. Biester zette Gijs bert Karei aan het studeren, al gemene ontwikkeling, bijvoor beeld: bezinning op de proble men van menselijke vrijheid en van de macht van de staat. Gijs bert Karei studeerde oude ta len, maar ook leerde hij Frans, Duits en Engels tot in de per fectie. De jonge Van Hogen dorp werd bezeten van een enor me leeshonger en een grote reiswoede. Hij wilde alles be studeren en alles bezichtigen en met mensen praten. Van alle indrukken, welke hij opdeed, van alle ervaringen, van al het gelezene maakte hij aantekenin gen. Een gewoonte, welke hij zijn gehele leven zou bijhouden. En zo, op deze manier, begon Gijsbert Karei zich toch wel thuis te gevoelen in het verre Berlijn. Maar er viel niet aan te ontkomen, dat de cadet weer eens naar huis moest. Carolina van Haren vond, dat haar zoons verplichtingen hadden aan de Stadhouder. Zij moesten hun militaire ervaringen in dienst stellen van het Staatse leger. Via een rondreis door Duits land, waarop hij zijn broer Dirk in Koningsbergen ontmoette, kwam Gijsbert Karei in Neder land terug. Op 27 september 1781 werd hij benoemd tot luite nant in de Hollandse Gardes. Hij was toen 18 jaar. De jonge officier kon maar niet wennen aan de sfeer van het leger; ze ker niet van het Staatse leger. De discipline was slap, van eni ge geestdrift was geen sprake, er werd meer dan ergerlijk ge lanterfant. Wie zich maar even tjes inspande, werd een uitslo ver en een dienstklopper ge noemd. Gijsbert Karei zocht zijn troost maar weer in de studie boeken. Von Müller, geschiede nisleraar te Kassei, met wie hij correspondeerde, stond hem hier bij met raad en daad ter zijde. De jonge Van Hogendorp bestu deerde nu vooral vaderlandse geschiedenis. Het zijn buiten landse leermeesters geweest, die hem de weg hebben gewezen. In eigen vaderland heersten zoveel lauwheid en zelfvoldaanheid, dat hij daar geen steun kon ver wachten. Gijsbert Karei be merkte, dat de republiek, hoe wel in zijn tijd lusteloos, een groot verleden had. Bovendien interesseerde hij zich voor het jonge Amerika. Hij onderzocht tevens het staats bestel van de Republiek. Hij ontdekte daarin grote fouten. Veel later zou hij, bij het maken van een grondwet, van het ge lezene profijt trekken. Naar Amerika en weer terug in het leger. Het militaire leven begon Gijs bert Karei steeds meer tegen te staan. Hij wilde graag officieel gaan studeren. Het liefst in de rechten. Hij wilde staatsman worden. Hij sprak hierover met een gezaghebbend familielid: Admiraal Van Kinsbergen. De vlootvoogd scheen hem te be grijpen. Hij raadde hem aan om in buitenlandse dienst te gaan. Zijn moeder achtte zich nog steeds gebonden aan de Stad houder en zag daarom graag, dat haar zoons als militairen de Prins van Oranje zouden blijven dienen. Zij hadden per slot van rekening op kosten van de Stad houder in Berlijn een militaire studie gevolgd. Gijsbert Karei wist zijn moeder echter te over reden er in toe te stemmen, dat hij ontslag zou nemen uit het le ger. Carolina gaf niet alleen toe maar stelde zelfs voor om haar zoon een studiereis te laten on dernemen naar de Verenigde Staten van Amierika. In juni 1783 lichtte het oor logsschip „De Erfprins" het an ker voor de lange reis over de Atlantische Oceaan. Het schip zou nimmer aankomen. Het ver ging; meer dan honderd opva renden vonden de dood in de golven. Slechts één man werd gered: Gijsbert Karei van Ho gendorp. Op 22 november 1783 zette hij voet aan Amerikaanse wal. In Amerika deed de weetgie rige jongeman veel indrukken op. Hij sprak met tal van voor aanstaande politici en had zelfs een onderhoud met generaal Washington. Maar vooral met Jefferson, de maker van de „De claration of Independence" had Van Hogendorp diepgaande ge sprekken. En er was zoveel nieuws te horen en te beleven in het jonge land, zonder adelijke bovenlaag, zonder schuchtere onderdanen. Een land, bewoond door vrije mensen. Bovendien een land, verdeeld in staten, maar gebonden door een staats regeling, een constitutie. Een Amerikaan vroeg hem: „Welk hoger gezag bezit de Re publiek der Verenigde Neder landen 'in het feeval, dat één provincie de wetten van het al gemeen belang overtreedt?" Gijsbert Karei had geen ant woord. Dat gaf hem veel te denken Op 4 juni 1785 ver trok Van Hogendorp uit Ame rika. Via Engeland kwam hij weer terug in eigen land. Ook in Engeland bestudeerde hij de staatsvorm. Hij maakte zittingen mee van het Lagerhuis. Thuis wachtte hem een teleurstelling. Er waren moeilijkheden met Oostenrijk wegens de ontrui ming van de garnizoenen in de zogenaamde Barrièresteden en de belemmerde vaart op de Schelde. Gijsbert Karei moest weer in dienst. Als kapitein van de Grenadiers vertrok hij naar zijn nieuwe garnizoen: Breda. (Wordt vervolgd) kan er op verschillend gebied en in velerlei vorm worden sa mengewerkt. Bijvoorbeeld op 't terrein van de inkoop, de ver koop, de produktie, de reclame, de financiering enz. Het zou ons te ver voeren op ieder van deze vormen uitvoerig in te gaan. Bo vendien zijn er voor belangstel lende ondernemers mogelijkhe den genoeg om de gewenste voorlichting te verkrijgen. In het algemeen stellen wij, dat het voor iedere ondernemer, zowel in de detailhandel als 't ambacht en de dienstverlenende sector, zonder meer duidelijk moet zijn, dat samenbundeling van krach ten „macht" betekent. Bij gezamenlijke - massale - inkoop, kunnen lagere inkoop prijzen worden bedongen. Geza menlijke reclame-acties kunnen veel grootser worden opgezet dan individueel en daardoor ook meer effect sorteren. Gezamen lijk opereren maakt het mogelijk specialisten aan te trekken, waardoor meer kans op succes ontstaat. Samenwerkende producenten, het is hiervoor reeds gezegd, kunnen grotere projecten onder handen nemen dan ieder van de deelnemers afzonderlijk. Een -foamidieèiukwetk '7^)r,oi huja&iteiisètukiueth naat Wil het Midden- en Kleinbe drijf zich in de toekomst kun nen handhaven, dan zal het zijn kracht, meer dan tot nu toe is gebeurd, moeten zoeken in sa menwerking. Samenwerking op economisch terrein is mogelijk in velerlei vorm en op verschil lend terrein. Economische samenwerking moet dan ook niet beperkt blij ven, tot de klassieke vormen van samenwerking, zoals in koopcombinaties e.d., doch men zal ook moeten streven naar meer moderne uitingen van sa mengaan, zelfs over de branche- grenzen heen. Gelukkig zijn er al enige initiatieven genomen en zelfs gerealiseerd. Hierbij atten deren we op het winkelcentrum „De Crabbehof' te Dordrecht, een belangrijk Initiatief van een aantal Dordtse middenstanders en op de Maatschappij tot ex ploitatie van het Zeebad Bres- kens. Breskens, dat industrie- arm is geworden, wil door het aantrekken van toeristen - men is daarin al voor een goed deel geslaagd - een nieuwe bron van inkomsten opbouwen. Niettegenstaande deze resul taten, menen wij er goed aan te doen, aan economische samen werking in 't midden- en klein bedrijf enige aandacht te beste den. Wellicht ter overtuiging van een aantal twijfelaars. Wij stellen hierbij nadrukke lijk voorop, dat wij geen enkele vorm van samenwerking in het bijzonder aanbevelen. Iedere ge- interesseerde ondernemer zal er goed aan doen, nauwgezet na te gaan, met inschakeling van des kundigen, die hij bij zijn orga nisatie en/of bij de rijksmidden- standsvoorlichtingsdienst kan vinden, wat 'in zijn geval de beste oplossing zou kunnen zijn. Uiteraard blijft nadien de ver antwoordelijke beslissing altijd aan de ondernemer voorbehou den. Overwegingen met betrek king tot het geheel of gedeelte lijk prijsgven van zijn zelfstan digheid, zullen bij het nemen van een beslissing zeker een be langrijke rol moeten spelen. Wij menen, dat voor zover eco nomische samenwerking leidt tot handhaving en verbetering van de positie van de midden stand in het algemeen, en van de betrokken ondernemer in het bijzonder, men positief kan staan tegenover economische sa menwerking. Wij hebben eens gelezen, dat economische samenwerking is begonnen in de crisistijd van de dertiger jaren. Het is dus ook hier, zoals bij zovele andere za ken, dat bijzondere (nood)-om- standighedén dwingen tot pres taties, die voordien voor onmo gelijk werden gehouden. Er is nu weliswaar geen sprake van een crisis-tijd, doch wèl moet er op worden gewezen dat de tijd van sleur en afwachten voorbij is. De middenstand zal, door ve len is daarop al gewezen, alle zeilen moeten bijzetten, om geen terrein te verliezen. Op de ont wikkelingen in de laatste jaren behoeven we hierbij niet in te gaan. Die zijn aan iedere onder nemer, ook in het midden- en kleinbedrijf bekend. Doel Het doel van economische sa menwerking is, het verkrijgen van economische voordelen voor de samenwerkende onderne mers. Oorspronkelijk ging het erom de concurrentie van de middenstands-ondernemers t.o.v de andere bedrijfsvorm te be houden en/of te versterken. Na dien werd economische samen werking ook aangegaan, tot ver betering van de bedrijfsresulta ten van de individuele onderne- mler. Al samenwerkende, kan men grotere projecten onder handen nemen zo-nder dat men zijn zelfstandigheid geheel prijs geeft. Hoe samenwerken Zoals hiervoor reeds vermeld, zeer belangrijke vorm van sa menwerken willen wij niet on vermeld laten, nl. .bedrijfsver- gelijking". Hierbij gaat het erom dat een aantal branchegenoten in clubverband op geregelde tij den bijeenkomt, en dan bedrijfs economische ervaringen en cij fers uitwisselt. Zo'n discussie is voor ieder van de deelnemers zeer leerzaam. Een conclusie mag dus zijn, dat economische samenwerking het de middenstands-onderne mers mogelijk maakt de voor delen van het grootbedrijf bin nen hun bereik te brengen, zon der verlies van de voordelen aan hun eigen bedrijfsvorm verbon den. De rijksoverheid vindt samen werking belangrijk. Daarom is door haar een „krediet voor eco nomische samenwerking" in het leven geroepen. De garantie die de overheid voor dit krediet geeft, maakt het mogelijk, dat samenwerkende ondernemers 'n rationelere bedrijfsopzet kunnen financieren. Dit samenwerkings- krediet kan zowel dienen voor financiering van investeringen (bv. aaschaffing van machines, uitbreiding van bedrijfsruimte etc.) als voor het verstrekken van bedrijfskapitaal, (bv. ter fi nanciering van voorraden en vorderingen)De kredietver strekking moet in een redelijke verhouding staan tot het door de aanvragers reeds in hun on dernemingen geïnvesteerde eigen of op lange termijn aan getrokken vreemd geld. Enig ka pitaal moet dus reeds ter be schikking staan, hetgeen dan kan dienen tot deelname in de financiering, of tot het stellen van zekerheid. Aan 't „econo misch samenwerkingskrediet" is geen limiet gesteld. De looptijd bedraagt maximaal 10 jaar. De gebruikelijke debetrente en om- zetprovisie worden aan de kre dietnemers in rekening gebracht De gekozen vorm van samen werking moet tevoren door de Minister van Economische Za ken zijn goedgekeurd. Wij vervaardigen alle voorkomende Ook voor kunt u bij ons terecht: geboortekaartjes visitekaartjes verlovingskaartjes ondertrouwkaarten en -circulaires rouwkaarten/circulaires "k mei de meesie spoed in moderne stijl en meerdere kleuren zoals: briefpapier nota's enveloppen labels folders circulaires raambiljetten SCHOORL LAANWEG 35 voorheen C. Oldenburg TELEFOON (02209) 268

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

De Duinstreek | 1963 | | pagina 5