drukwerken
DRUKKERIJ VOLKERS LEEGWATER
„DE DUINSTREEK"
VRIJDAG 26 JULI 1963
Tweede blad
In 1813 werd Nederland weer
een onafhankelijke natie*
Economische samenwerking
SCHOORL
WINNAAR QUIZ B.P.
Bij garage Meereboer vond de
vorige week bij de B.P. benzi
nepomp een quiz plaats o.l.v. de
heer Emmink. Wanneer men
ging tanken werden er vragen
gesteld en degene die de mees
te vragen goed bantwoordde
kwam in aanmerking voor een
mooie prijs. Het was er gezel
lig druk en velen probeerden er
hun geluk maar gemakkelijk
waren de vragen niet. Tenslotte
kwam als winnaar in aanmer
king de heer Kleverlaan, Hee-
reweg te Groet. Hij kreeg een
mooi bloemstuk en een Philips
mixer. Het was voor garage
Meereboer een geslaagde dag.
PUZZELTOCHT V.V.V,
GROET-CAMPERDUIN
Ruim 200 deelnemers meldden
zich maandagavond j.l. aan voor
de puzzeltocht, die ditmaal bij
paviljoen Kerkmeer begon. De
tocht die ditmaal was uitgezet
door de heren Bouwman en Kui
per voerde weer langs de mooi
ste plekjes in ions dorp. Men
ondervond blijkbaar niet veel
moeilijkheden, de eerste prijs
winnaars liepen slechts enkele
strafpunten op.
De uitslagen waren:
Gasten: 1. de heer Jacobs, Bilt-
hoven; 2. mevr. Bies, Klazina-
veen; 3. Hans van Veen, Amster
dam; 4. mevr. Blankenstein,
Amsterdam; 5. mevr. Westra te
Amsterdam; 6. mevr. Zuidersma
uit Klazinaveen; 7. Hans Blan
kenstein, Amsterdam; 8. Hen-
drien van Dijk, Amsterdam; 9.
Marianne Westra, Amsterdam;
10. Henny van Veen, Amster
dam; 11. Pim Blankenstein, Am
sterdam; 12. Stef Westra, Am
sterdam.
Schoorlaars: 1. Siem Kootstra,
Groet; 2. mej. Stoel, Schoorl;
3. Betty Kuiper, Camperduin;
4. Gert Klok, Groet; 5. Jan Re-
zelman, Groet; 6. Gert Koop
man, Camperduin.
sportieve wedstrijd kreeg iedere
voetballer enkele consumpties
aangeboden en werd hen te
vens een originele herinnering
overhandigd.
„DE UIENHOOP"
bracht muzikaal amusement
Tijdens het week-end amuseer
den zich talrijke gasten en ook
dorpsgenoten bij de muziek van
de boerenkapel „De Uienhoop"
uit Schagen. Deze kapel heeft
bekendheid verkregen door het
optreden op de wekelijkse
Westfriese markten te Schagen.
Een uur lang ging dit korps,
gezeten op een ponywagen van
de heer P. N. Leguit uit Schoorl,
flink musicerend door het dorp.
De ponywagen werd voortge
trokken door de Landrover van
ae Gemeente Schoorl. Er wer
den geen pony's voor de wagen
gespannen, daar men bevreesd
was, dat deze dieren niet erg
gediend zouden zijn van de mu
ziek van „De Uienhoop".
De Schoorlse V.V.V.die dit
evenement organiseerde, had
dan ook de Gemeente Schoorl
gevraagd om hiervoor haar
landrover te mogen gebruiken.
Na een uitgebreide rondrit
door het dorp Schoorl gaven de
vijf muzikanten, zittend op de
wagen, welke werd beschenen
door het licht van garage De
Jong en Hopman, nog vele num
mers ten beste.
Demonstratie
den dressuur.
Politiehon-
Maandagavond 29 juli zal er
in Groet achter café „De Bonte
Koe" een demonstratie van poli-
tiehondendressuur plaatsvinden
door O.T.V. uit Den Helder.
Hieraan nemen deel de hon
den IVO, Duitse herder, Raksha
een Hollandse herder, Black een
kruising Bouvier, Hertas, krui
sing herder, Hera een Duitse
herder of Justar een Belgische
herder. Verschillende honden
zijn kampioen en allemaal be
zitten ze bijzondere eigenschap
pen. De aanvang is om 19.00
uur. Kaartvoorverkoop bij de
V.V.V. te Groet en bovenge
noemd café.
GEVONDEN EN VERLOREN
VOORWERPEN
Gevonden:
Van 13 juli t.e.m. 22 juli 1963
werden op het groepsbureau der
Rijkspolitie te Schoorl, Duinweg
nr. 10, als gevonden aangege
ven: 1 geel gevlekte hond; bal;
kinderslipper; slipper m. 44; le
ren schoudertas; bril in doos; 1
gouden ring.
In hetzelfde tijdvak werden
bij de Rayoncommandant der
Rijkspolitie te Groet, Reigerweg
17, aangegeven: 1 zonnebril, zw.
montuur; 1 Succesagenda jr.; 1
roze meisjesvest; 1 loper; 1 por-
temonnaie; 1 kunstgebit; 1 lees
bril; 1 badtas inh. o.a. zwem
broek en bad jasje.
Genoemde voorwerpen zijn te
bevragen aan het Rayonbureau
van 10.00-12.00 uur.
150 JAAR GELEDEN (5)
VOETBALWEDSTRIJD
Vorige week heeft in de
avonduren op het strand te
Camperduin een sportief gebeu
ren plaatsgevonden. Er was n.l.
een voetbalwedstrijd georgani
seerd tussen de badgasten en
het personeel van de heer Min-
kema. Is het voor de heer C.
Minkema wellicht een hele toer
geweest om elf voetballers uit
zijn personeel te recruteren, de
tegenpartij kon liefhebbers ge
noeg krijgen. Bij tientallen kwa
men ze zich aanmelden en nadat
hieruit een elftal was gefor
meerd nam de strijd om half
acht onder leiding van arbiter
Pot uit Alkmaar een aanvang.
Het bleek al direct, dat de
Minkema-boys er niet aan te pas
zouden komen. Keer op keer
trokken de gasten m. succes ten
aanval en het is alleen aan de
doelverdediger, I. Minkema te
danken, dat het elftal niet met
meer cijfers tegen zich, het on
derspit delfde. De uitslag was
8-1 in het voordeel van de gas
ten onder wie zich enkele spe
lers uit ere- en le divisieclubs
bevonden.
Na afloop van de harde maar
Officier tegen wil en
dank.
Gijsbert Karei van Hogendorp
werd geboren op 27 okt. 1762.
Zijn vader, Willem van Hogen
dorp was een regent van Rotter
dam, daarna lid van Gecommit
teerde Raden van Holland. In
het ruime huis aan het Noord-
einde te Den Haag leefde het ge
zin Hogendorp in grote weelde.
Wel eens teveel weelde voor
moeder Carolina van Haren,
dochter van een voornaam Fries
edelman, doch - naar Friese ge
woonte - gewend aan een een
voudig leven. Willem van Ho
gendorp hield er echter wel van
om goede sier te maken. Voor
hem was het dan ook een bit
tere pil te ervaren, dat - door
verkeerde speculaties - zijn ka
pitaal plotseling tot niets werd
gereduceerd. Dit was er de oor
zaak van, dat hij werd gedwon
gen de weg te gaan, welke zo
vele, aan lager wal geraakte lie
den gingen: naar Indië, om al
daar een nieuw fortuin op te
bouwen. Nimmer zou hij uit de
Oost, waar hij de functie van
Resident van Rembang bekleed
de, terugkeren. Het schip dat
hem naar het vaderland moest
terugbrengen verging met man
en muis.
Deze gang van zaken heeft de
opvoeding van Gijsbert Karei
bepaald. Want de kinderen wa
ren in hun jeugd veel meer op
hun moeder aangewezen dan op
hun ver weg verbliivende vader
en Carolina hield van een strak
ke, sobere opvoeding. Bovendien
moesten, wegens geldgebrek, de
kinderen later worden uitbe
steed. Door bemiddeling van de
echtgenote van de Stadhouder
werden de oudste zoons, Dirk en
Gijsbert Karei, naar Berlijn ge
stuurd. Zij ontvingen daar een
strenge officiersopleiding aan
de cadettenschool. Deze school
was een modelinstituut. En
praktijkervaring was er in Prui
sen ook wel op te doen. Zo was
er in 1778 de Beierse successie
oorlog. Gijsbert Karei - 15 jaar
oud - trok mee in de veldtocht
als vaandeljonker van prins
Hendrik, een broer van de ko
ning van Pruisen. Het militaire
leven te velde beviel de cadet
zeer slecht. Zijn ervaringen tij
dens de campagne waren niet
al te best. Hij werd dan ook aan
gesteld als page aan 't hof van
prins Heildrik. Maar ook het
pageleven lag hem niet. Hij zat
het liefst in de bibliotheek van
Dresden. Daar las hij zeer veel,
o.m. over Hugo de Groot en over
Willem van Oranje. Vooral de
figuur van Willem de Zwijger
maakte grote indruk op de jonge
page. „Voor die man zou ik in
vervoering op mijn knieën kun
nen vallen", schreef de kaap in
jeugdige bewondering aan zijn
moeder.
In 1779, de oorlog was ten
einde, ging Gijsbert Karei weer
terug naar Berlijn. D'aar ont
moette hij een man, die ontzag
lijk veel invloed op zijn leven
heeft gehad. Een man, die zich
tot taak stelde om de jeugd kri
tisch en onafhankelijk te leren
denken. Een man, die in Gijs
bert Karei het besef deed ont
waken, dat hetgeen in de lette
ren uitgebeeld en verbeeld werd
van grote schoonheid was.
Deze man was dr. Johan Erich
Biester, secretaris van de actie
ve onder wijshervormer Zedlitz,
minister van onderwijs van
Pruisen. Dr. Biester zette Gijs
bert Karei aan het studeren, al
gemene ontwikkeling, bijvoor
beeld: bezinning op de proble
men van menselijke vrijheid en
van de macht van de staat. Gijs
bert Karei studeerde oude ta
len, maar ook leerde hij Frans,
Duits en Engels tot in de per
fectie. De jonge Van Hogen
dorp werd bezeten van een enor
me leeshonger en een grote
reiswoede. Hij wilde alles be
studeren en alles bezichtigen en
met mensen praten. Van alle
indrukken, welke hij opdeed,
van alle ervaringen, van al het
gelezene maakte hij aantekenin
gen. Een gewoonte, welke hij
zijn gehele leven zou bijhouden.
En zo, op deze manier, begon
Gijsbert Karei zich toch wel
thuis te gevoelen in het verre
Berlijn. Maar er viel niet aan te
ontkomen, dat de cadet weer
eens naar huis moest. Carolina
van Haren vond, dat haar zoons
verplichtingen hadden aan de
Stadhouder. Zij moesten hun
militaire ervaringen in dienst
stellen van het Staatse leger.
Via een rondreis door Duits
land, waarop hij zijn broer Dirk
in Koningsbergen ontmoette,
kwam Gijsbert Karei in Neder
land terug. Op 27 september
1781 werd hij benoemd tot luite
nant in de Hollandse Gardes.
Hij was toen 18 jaar. De jonge
officier kon maar niet wennen
aan de sfeer van het leger; ze
ker niet van het Staatse leger.
De discipline was slap, van eni
ge geestdrift was geen sprake,
er werd meer dan ergerlijk ge
lanterfant. Wie zich maar even
tjes inspande, werd een uitslo
ver en een dienstklopper ge
noemd. Gijsbert Karei zocht zijn
troost maar weer in de studie
boeken. Von Müller, geschiede
nisleraar te Kassei, met wie hij
correspondeerde, stond hem hier
bij met raad en daad ter zijde.
De jonge Van Hogendorp bestu
deerde nu vooral vaderlandse
geschiedenis. Het zijn buiten
landse leermeesters geweest, die
hem de weg hebben gewezen. In
eigen vaderland heersten zoveel
lauwheid en zelfvoldaanheid,
dat hij daar geen steun kon ver
wachten. Gijsbert Karei be
merkte, dat de republiek, hoe
wel in zijn tijd lusteloos, een
groot verleden had.
Bovendien interesseerde hij
zich voor het jonge Amerika.
Hij onderzocht tevens het staats
bestel van de Republiek. Hij
ontdekte daarin grote fouten.
Veel later zou hij, bij het maken
van een grondwet, van het ge
lezene profijt trekken.
Naar Amerika en weer
terug in het leger.
Het militaire leven begon Gijs
bert Karei steeds meer tegen te
staan. Hij wilde graag officieel
gaan studeren. Het liefst in de
rechten. Hij wilde staatsman
worden. Hij sprak hierover met
een gezaghebbend familielid:
Admiraal Van Kinsbergen. De
vlootvoogd scheen hem te be
grijpen. Hij raadde hem aan om
in buitenlandse dienst te gaan.
Zijn moeder achtte zich nog
steeds gebonden aan de Stad
houder en zag daarom graag, dat
haar zoons als militairen de
Prins van Oranje zouden blijven
dienen. Zij hadden per slot van
rekening op kosten van de Stad
houder in Berlijn een militaire
studie gevolgd. Gijsbert Karei
wist zijn moeder echter te over
reden er in toe te stemmen, dat
hij ontslag zou nemen uit het le
ger. Carolina gaf niet alleen toe
maar stelde zelfs voor om haar
zoon een studiereis te laten on
dernemen naar de Verenigde
Staten van Amierika.
In juni 1783 lichtte het oor
logsschip „De Erfprins" het an
ker voor de lange reis over de
Atlantische Oceaan. Het schip
zou nimmer aankomen. Het ver
ging; meer dan honderd opva
renden vonden de dood in de
golven. Slechts één man werd
gered: Gijsbert Karei van Ho
gendorp. Op 22 november 1783
zette hij voet aan Amerikaanse
wal.
In Amerika deed de weetgie
rige jongeman veel indrukken
op. Hij sprak met tal van voor
aanstaande politici en had zelfs
een onderhoud met generaal
Washington. Maar vooral met
Jefferson, de maker van de „De
claration of Independence" had
Van Hogendorp diepgaande ge
sprekken. En er was zoveel
nieuws te horen en te beleven in
het jonge land, zonder adelijke
bovenlaag, zonder schuchtere
onderdanen. Een land, bewoond
door vrije mensen. Bovendien
een land, verdeeld in staten,
maar gebonden door een staats
regeling, een constitutie.
Een Amerikaan vroeg hem:
„Welk hoger gezag bezit de Re
publiek der Verenigde Neder
landen 'in het feeval, dat één
provincie de wetten van het al
gemeen belang overtreedt?"
Gijsbert Karei had geen ant
woord. Dat gaf hem veel te
denken Op 4 juni 1785 ver
trok Van Hogendorp uit Ame
rika. Via Engeland kwam hij
weer terug in eigen land. Ook
in Engeland bestudeerde hij de
staatsvorm. Hij maakte zittingen
mee van het Lagerhuis. Thuis
wachtte hem een teleurstelling.
Er waren moeilijkheden met
Oostenrijk wegens de ontrui
ming van de garnizoenen in de
zogenaamde Barrièresteden en
de belemmerde vaart op de
Schelde. Gijsbert Karei moest
weer in dienst. Als kapitein van
de Grenadiers vertrok hij naar
zijn nieuwe garnizoen: Breda.
(Wordt vervolgd)
kan er op verschillend gebied
en in velerlei vorm worden sa
mengewerkt. Bijvoorbeeld op 't
terrein van de inkoop, de ver
koop, de produktie, de reclame,
de financiering enz. Het zou ons
te ver voeren op ieder van deze
vormen uitvoerig in te gaan. Bo
vendien zijn er voor belangstel
lende ondernemers mogelijkhe
den genoeg om de gewenste
voorlichting te verkrijgen. In
het algemeen stellen wij, dat het
voor iedere ondernemer, zowel
in de detailhandel als 't ambacht
en de dienstverlenende sector,
zonder meer duidelijk moet zijn,
dat samenbundeling van krach
ten „macht" betekent.
Bij gezamenlijke - massale -
inkoop, kunnen lagere inkoop
prijzen worden bedongen. Geza
menlijke reclame-acties kunnen
veel grootser worden opgezet
dan individueel en daardoor ook
meer effect sorteren. Gezamen
lijk opereren maakt het mogelijk
specialisten aan te trekken,
waardoor meer kans op succes
ontstaat.
Samenwerkende producenten,
het is hiervoor reeds gezegd,
kunnen grotere projecten onder
handen nemen dan ieder van de
deelnemers afzonderlijk. Een
-foamidieèiukwetk
'7^)r,oi huja&iteiisètukiueth naat
Wil het Midden- en Kleinbe
drijf zich in de toekomst kun
nen handhaven, dan zal het zijn
kracht, meer dan tot nu toe is
gebeurd, moeten zoeken in sa
menwerking. Samenwerking op
economisch terrein is mogelijk
in velerlei vorm en op verschil
lend terrein.
Economische samenwerking
moet dan ook niet beperkt blij
ven, tot de klassieke vormen
van samenwerking, zoals in
koopcombinaties e.d., doch men
zal ook moeten streven naar
meer moderne uitingen van sa
mengaan, zelfs over de branche-
grenzen heen. Gelukkig zijn er
al enige initiatieven genomen en
zelfs gerealiseerd. Hierbij atten
deren we op het winkelcentrum
„De Crabbehof' te Dordrecht,
een belangrijk Initiatief van een
aantal Dordtse middenstanders
en op de Maatschappij tot ex
ploitatie van het Zeebad Bres-
kens. Breskens, dat industrie-
arm is geworden, wil door het
aantrekken van toeristen - men
is daarin al voor een goed deel
geslaagd - een nieuwe bron van
inkomsten opbouwen.
Niettegenstaande deze resul
taten, menen wij er goed aan te
doen, aan economische samen
werking in 't midden- en klein
bedrijf enige aandacht te beste
den. Wellicht ter overtuiging
van een aantal twijfelaars.
Wij stellen hierbij nadrukke
lijk voorop, dat wij geen enkele
vorm van samenwerking in het
bijzonder aanbevelen. Iedere ge-
interesseerde ondernemer zal er
goed aan doen, nauwgezet na te
gaan, met inschakeling van des
kundigen, die hij bij zijn orga
nisatie en/of bij de rijksmidden-
standsvoorlichtingsdienst kan
vinden, wat 'in zijn geval de
beste oplossing zou kunnen zijn.
Uiteraard blijft nadien de ver
antwoordelijke beslissing altijd
aan de ondernemer voorbehou
den. Overwegingen met betrek
king tot het geheel of gedeelte
lijk prijsgven van zijn zelfstan
digheid, zullen bij het nemen
van een beslissing zeker een be
langrijke rol moeten spelen.
Wij menen, dat voor zover eco
nomische samenwerking leidt
tot handhaving en verbetering
van de positie van de midden
stand in het algemeen, en van
de betrokken ondernemer in het
bijzonder, men positief kan
staan tegenover economische sa
menwerking.
Wij hebben eens gelezen, dat
economische samenwerking is
begonnen in de crisistijd van de
dertiger jaren. Het is dus ook
hier, zoals bij zovele andere za
ken, dat bijzondere (nood)-om-
standighedén dwingen tot pres
taties, die voordien voor onmo
gelijk werden gehouden. Er is
nu weliswaar geen sprake van
een crisis-tijd, doch wèl moet er
op worden gewezen dat de tijd
van sleur en afwachten voorbij
is. De middenstand zal, door ve
len is daarop al gewezen, alle
zeilen moeten bijzetten, om geen
terrein te verliezen. Op de ont
wikkelingen in de laatste jaren
behoeven we hierbij niet in te
gaan. Die zijn aan iedere onder
nemer, ook in het midden- en
kleinbedrijf bekend.
Doel
Het doel van economische sa
menwerking is, het verkrijgen
van economische voordelen voor
de samenwerkende onderne
mers. Oorspronkelijk ging het
erom de concurrentie van de
middenstands-ondernemers t.o.v
de andere bedrijfsvorm te be
houden en/of te versterken. Na
dien werd economische samen
werking ook aangegaan, tot ver
betering van de bedrijfsresulta
ten van de individuele onderne-
mler. Al samenwerkende, kan
men grotere projecten onder
handen nemen zo-nder dat men
zijn zelfstandigheid geheel prijs
geeft.
Hoe samenwerken
Zoals hiervoor reeds vermeld,
zeer belangrijke vorm van sa
menwerken willen wij niet on
vermeld laten, nl. .bedrijfsver-
gelijking". Hierbij gaat het erom
dat een aantal branchegenoten
in clubverband op geregelde tij
den bijeenkomt, en dan bedrijfs
economische ervaringen en cij
fers uitwisselt. Zo'n discussie is
voor ieder van de deelnemers
zeer leerzaam.
Een conclusie mag dus zijn,
dat economische samenwerking
het de middenstands-onderne
mers mogelijk maakt de voor
delen van het grootbedrijf bin
nen hun bereik te brengen, zon
der verlies van de voordelen aan
hun eigen bedrijfsvorm verbon
den.
De rijksoverheid vindt samen
werking belangrijk. Daarom is
door haar een „krediet voor eco
nomische samenwerking" in het
leven geroepen. De garantie die
de overheid voor dit krediet
geeft, maakt het mogelijk, dat
samenwerkende ondernemers 'n
rationelere bedrijfsopzet kunnen
financieren. Dit samenwerkings-
krediet kan zowel dienen voor
financiering van investeringen
(bv. aaschaffing van machines,
uitbreiding van bedrijfsruimte
etc.) als voor het verstrekken
van bedrijfskapitaal, (bv. ter fi
nanciering van voorraden en
vorderingen)De kredietver
strekking moet in een redelijke
verhouding staan tot het door
de aanvragers reeds in hun on
dernemingen geïnvesteerde
eigen of op lange termijn aan
getrokken vreemd geld. Enig ka
pitaal moet dus reeds ter be
schikking staan, hetgeen dan
kan dienen tot deelname in de
financiering, of tot het stellen
van zekerheid. Aan 't „econo
misch samenwerkingskrediet" is
geen limiet gesteld. De looptijd
bedraagt maximaal 10 jaar. De
gebruikelijke debetrente en om-
zetprovisie worden aan de kre
dietnemers in rekening gebracht
De gekozen vorm van samen
werking moet tevoren door de
Minister van Economische Za
ken zijn goedgekeurd.
Wij vervaardigen alle voorkomende
Ook voor
kunt u bij ons terecht:
geboortekaartjes
visitekaartjes
verlovingskaartjes
ondertrouwkaarten en
-circulaires
rouwkaarten/circulaires
"k mei de meesie
spoed
in moderne stijl
en
meerdere kleuren
zoals:
briefpapier
nota's
enveloppen
labels
folders
circulaires
raambiljetten
SCHOORL
LAANWEG 35
voorheen C. Oldenburg
TELEFOON (02209) 268